White Card ယာယီ သက္ေသခံ ကဒ္ျပား အျဖဴကဒ္ ျပႆနာ

ဦးေက်ာ္မင္း
RB News
12.4.2014

ယာယီ သက္ေသခံကဒ္ျပား အျဖဴကဒ္ျဖင့္ မဲထည့္ခြင့္ မျပဳပါရန္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ တည္ေထာင္ခြင့္ မျပဳရန္ လႊတ္ေတာ္မွာ အဆို တင္သြင္း ထားသည္ကို ေတြ႔ရ၏။ ယခုတေလာ ႏိုင္ငံေရး သမားတခ်ိဳ႕က စာနယ္ဇင္း မ်ားမွာ အျဖဴကဒ္ျဖင့္ မဲထည့္ခြင့္ မျပဳရန္ ေဆာ္ၾသ ေရးသားေနသည္ကို ေတြ႔ရ၏၊ အပတ္စဥ္ ဂ်ာနယ္ တခ်ိဳ႕ကလည္း ထိုသတင္းကို အသားေပး မီးေမာင္းထိုးျပ ျပန္သည္။

အျဖဴကဒ္သည္ အရပ္ စကားျဖစ္သည္။ ယင္းသည္ ဥပေဒမွာ ယာယီ သက္ေသခံ ကဒ္ျပား (လက္မွတ္) ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္း ဥပေဒပုဒ္မ ၄ (က) အရ ယာယီ သက္ေသခံ လက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္ ထားသူသည္ ႏိုင္ငံေရး ပါတီ တည္ေထာင္ခြင့္ ရွိသည္။ ထိုဥပေဒ ပုဒ္မ ၁၀ (က) ယာယီ သက္ေသခံ လက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္သူသည္ ပါတီ၀င္ ျဖစ္ခြင့္ ရွိသည္။ ထို႔အျပင္ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒ ပုဒ္မ ၆ အရ မဲထည့္ခြင့္လည္း ရွိသည္။

ထိုဥပေဒအ သီးသီးကို ျပင္ဆင္ျပီး ႏိုင္ငံသား မ်ားသာ ႏိုင္ငံေရး ပါတီ တည္ေထာင္ခြင့္၊ မဲထည့္ခြင့္ရ ရမည္ဟု ျပဌာန္း ရမည္ ဆိုလွ်င္ ႏိုင္ငံတြင္ ယာယီသက္ေသခံ လက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္သူ သန္းခ်ီ၍ ရွိေနသည္ကို သတိထားရန္ လုိေပသည္။ ထိုသူမ်ား ႏိုင္ငံေရး အခြင့္အေရး ဆံုးရႈံး သြားမည္ ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေရးမွာ ပါ၀င္ခြင့္မရ ျဖစ္သြားမည္။ ၎သည္ပင္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ တိုးတက္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးမွာ အဟန္႔အတား ျဖစ္သြားမည္။ အထူးသျဖင့္ နယ္စပ္ ေဒသမ်ားတြင္ ၿမိဳ႕လံုးကၽြတ္ ယာယီ သက္ေသခံ လက္မွတ္ ထုတ္ေပး ထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။

ရခိုင္ျပည္ ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ၁၉၉၀ ခုနစ္ေလာက္က ၁၉၈၂ ခုနစ္ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္မႈ ဥပေဒအရ ႏိုင္ငံသား စီစစ္ေရး ကဒ္ျပား ထုတ္ ေပးႏိုင္ရန္ အသက္ျပည့္သူ အားလံုးကို ပံုစံ (၂) ျဖင့္ ေလွ်ာက္လႊာ တင္သြင္း ေစခဲ့သည္။ ၎ပံုစံ (၂) သည္ ဧည့္ႏိုင္ငံသား လက္မွတ္၊ ႏိုင္ငံသားျပဳခြင့္ လက္မွတ္ အတြက္ ေလွ်ာက္ထား ရေသာ ပံုစံမဟုတ္ပါ။

ႏိုင္ငံသား ျပဳခြင့္ လက္မွတ္ ရရွိရန္ ေလွ်ာက္ထား ရေသာ ပံုစံသည္ သီးသန္႔ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုစဥ္က ရခိုင္ ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ယေန႔ ဘဂၤါလီဟု အစိုးရမွ ေခၚေ၀ၚ ေနသူ မ်ားသည္ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ေန၍ ပံုစံ (၂) ျဖင့္ ေလွ်ာက္ထား ေစျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုပံုစံ (၂) ျဖင့္ ေလွ်ာက္ထားေစျခင္းမွာ ထိုစဥ္က ထိုသူ မ်ားကို ႏိုင္ငံသား အျဖစ္ အသိအမွတ္ ျပဳထား ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

လက္ေတြ႔မွာ ႏိုင္ငံသား စီစစ္ေရးကဒ္မ်ား ထုတ္ေပးျခင္း မရွိသည့္ အျပင္ ထိုသူတို႔၏ လက္ထဲမွာ ရွိေသာ အမ်ိဳးသား မွတ္ပံုတင္ကဒ္ (NRC) ေခၚ သက္ေသခံ ကဒ္ျပား မ်ားကုိ န.စ.က (အဖြဲ႔) မွ သိမ္းယူၿပီး ယာယီ သက္ေသခံ လက္မွတ္ (အျဖဴကဒ္) မ်ား ထုတ္ေပးခဲ့သည္။ အစိုးရ ထုတ္ျပန္ခ်က္ အရ ထိုယာယီ သက္ေသခံ လက္မွတ္ (အျဖဴ / White Card) ကိုင္ေဆာင္သူ (၆) သိန္းခန္႔ ရွိပါသည္။ ႏိုင္ငံသား အေရး စဥ္းစားရာမွာ ဤသို႔ ေျပာင္းျပန္လွန္ ထားသည့္ အျဖစ္မွန္ကို မ်က္ကြယ္ျပဳ၍ မရႏုိင္ပါ။ အမ်ိဳးသား မွတ္ပံုတင္ ရရွိထားသူမ်ား၊ ယာယီ သက္ေသခံ ကဒ္ျပား (အျဖဴကဒ္) ကိုင္ေဆာင္ရေသာ အေၾကာင္းအရင္းကို သိရွိရန္လို ပါသည္။

ယခု အျဖဴကဒ္ ကိုင္ေဆာင္သူ မ်ားကို မဲေပးခြင့္ မျပဳရ။ ပါတီ တည္ေထာင္ခြင့္ မျပဳရဟု လႊတ္ေတာ္ အတြင္း/အျပင္မွာ ႏိုင္ငံေရး သမား အခ်ိဳ႕က လႈပ္ရွားေနျခင္းသည္ အျဖဴကဒ္ ကိုင္ေဆာင္သူ မ်ားကို ႏိုင္ငံေရး အခြင့္အေရး ဆံုးရႈံးရန္ ထိုးႏွက္ျခင္း တစ္ရပ္သာ ျဖစ္သည္။ အျဖဴကဒ္ျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ တည္ေထာင္ခြင့္ မရွိေၾကာင္း ဥပေဒၾကမ္းကို လႊတ္ေတာ္မွာ အတည္ျပဳ ၿပီးေၾကာင္းလည္း သိရသည္။ အေရးႀကီး ဥပေဒ၊ ႏိုင္ငံသားမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ဥပေဒ ဆိုလွ်င္ ျပည္သူ အမ်ားစုႏွင့္ ေဆြးေႏြး ညိွႏိႈင္းျပီး အခ်ိန္ယူ၍ ျပဌာန္းသင့္ ပါသည္။ အထက္ပါ ယာယီ သက္ေသခံ လက္မွတ္ (အျဖဴကဒ္) ကို ႏိုင္ငံတကာ လုပ္ထံုးႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ ရွင္းျပသည္ ကိုလည္း ေတြ႔ရသည္။ ႏိုင္ငံတကာမွာ အျဖဴကဒ္ မဆိုပါႏွင့္၊ တစ္ဆင့္ အဆင့္ျမင့္ေသာ အစိမ္းကဒ္ / Green Card ရထားသူပင္ မဲထည့္ ပိုင္ခြင့္ မရွိဟု မီးေမာင္းထိုး ရွင္းျပ ေနသည္။ ျဖစ္ရပ္မွန္မွာ ႏိုင္ငံတကာတြင္ အျဖဴကဒ္ ဟူ၍ မရွိပါ။ ႏိုင္ငံတကာတြင္ တရား၀င္ ဗီဇာျဖင့္ ၀င္ေရာက္သူမ်ား၊ ဒုကၡသည္မ်ား အျဖစ္ ႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္ ေနထိုင္ခြင့္ ရသူ မ်ားသည္ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ဆက္လက္ ေနထိုင္လိုပါက (သို႔) ထိုႏိုင္ငံတြင္ အျမဲတမ္း ေနထိုင္လိုပါက တရား၀င္ ေလွ်ာက္လႊာ တင္ရသည္။ ထိုေလွ်ာက္ထားသူ မ်ားကို စီစစ္ၿပီး အစိမ္းကဒ္ / Green Card ထုတ္ေပးသည္။ ထို Green Card ျဖင့္ သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံ ဥပေဒမ်ား အရ ငါးႏွစ္မွ ဆယ္ႏွစ္ အထိ ဆက္လက္ ဥပေဒနဲ႔ အညီ ေကာင္းမြန္စြာ ေနထိုင္သူ မ်ားသည္ ထိုႏိုင္ငံ မ်ား၏ ႏိုင္ငံသား အျဖစ္ပင္ ရရွိသည္။

ယေန႔ ျမန္မာျပည္မွ (အျဖဴကဒ္) ယာယီ သက္ေသခံ လက္မွတ္သည္ ႏိုင္ငံျခားက အျဖဴကဒ္၊ အစိမ္းကဒ္ မ်ားႏွင့္ မတူဘဲ အဆင့္ျမင့္သည္။ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံသား ဥပေဒ မေပၚခင္က ႏိုင္ငံသား အေထာက္ အထားအျဖစ္ အသံုးျပဳ ခဲ့ေသာ အေထာက္ အထား စာရြက္ ျဖစ္ပါသည္။

ယာယီ သက္ေသခံ လက္မွတ္၏ မူရင္း ဇစ္ျမစ္မွာ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္း ေနထိုင္သူမ်ား မွတ္ပံုတင္ေရး အက္ဥပေဒ ျဖစ္သည္။

ထိုဥပေဒ ပုဒ္မ(၄) အပိုဒ္ခြဲ (၂) မွာ မွတ္ပံုတင္ အရာရွိ (သို႔) လက္ေထာက္ မွတ္ပံုတင္ အရာရွိသည္ မွတ္ပံုတင္ ထားသူတိုင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ျပဌာန္း ထားသည့္ အေၾကာင္း အရာမ်ား ပါရွိေသာ မည္သူ ျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသခံသည့္ ကဒ္ျပား တစ္ခ်ပ္ကို ဤဥပေဒ အရ ျပဳလုပ္သည့္ နည္းပညာ မ်ားႏွင့္ အညီ ထုတ္ေပး ရမည္။ ထိုကဒ္ျပားကို ဤမွေနာင္တြင္ သက္ေသခံ ကဒ္ျပားဟု ရည္ညႊန္းသည္ဟု ပါရွိသည္။

ေနာင္တြင္ ဤကဒ္ျပားကို အမ်ိဳးသား မွတ္ပံုတင္ကဒ္ (NRC) ဟုေခၚသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ အိမ္ေထာင္စု စာရင္းတိုင္းမွာ ပါရွိေသာ ႏိုင္ငံသား / ႏိုင္ငံျခားသား ေကာ္လံ ဇယားမ်ား ျဖည့္ရာတြင္ အထက္ပါ သက္ေသခံ ကဒ္ျပား နံပါတ္ကို ႏိုင္ငံသား ဇယားမွာ ျဖည့္ထားေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။ ဌာနဆိုင္ရာ ၀န္ထမ္းဖိုင္ မ်ားတြင္လည္း ႏိုင္ငံသား ဇယားမွာ ထိုနံပါတ္ကို ျဖည့္ရသည္။ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ထိ ႏိုင္ငံသား အေထာက္ အထားဟု ျပရပါက ထိုလက္မွတ္ကိုသာ ျပခဲ့ရပါသည္။ ထိုလက္မွတ္ျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံသား ႏုိင္ငံကူး လက္မွ (Passport) ထုတ္ယူ ရသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေတာ္လွန္ေရး ေကာင္စီေခတ္မွ စ၍ ႏိုင္ငံသား မ်ားကိုသာ အလုပ္အကိုင္ ခန္႔ရာ ထိုသက္ေသခံ ကဒ္ျပား (NRC) ရွိသူသာ ေလွ်ာက္ထားခြင့္ ရွိသည္။ အသက္ ေမြး၀မ္းေက်ာင္း တကၠသိုလ္ ၀င္ခြင့္ အတြက္ (3NRC) မိမိ (NRC) ႏွင့္ မိဘႏွစ္ပါး (NRC) မ်ားကို ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ေၾကာင္း အေထာက္ အထား အျဖစ္ တင္ျပ ရသည္။ ႏိုင္ငံျခားသား မ်ားက အသက္ ေမြး၀မ္းေက်ာင္း၊ သိပၸံ၊ တကၠသိုလ္ မ်ားမွာ ပညာ သင္ယူခြင့္ မရွိေခ်။

ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္း ယခု ယာယီ သက္ေသခံကဒ္ ကိုင္ေဆာင္သူ မ်ား၏ မိဘ၊ ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမ မ်ားသည္ (NRC) သက္ေသခံကဒ္ ကိုင္ေဆာင္ ခဲ့သျဖင့္ အထက္ပါ ႏိုင္ငံသား အခြင့္အေရး မ်ားကို အျပည့္ အ၀ ရရွိခဲ့သည္။ ထိုသက္ေသခံကဒ္ျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲ အသီးသီးတြင္ ၁၉၅၀ ေက်ာ္ႏွစ္မ်ားမွ စ၍ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ အထိ မဲထည့္ေပးခြင့္၊ အေရြးခံခြင့္မ်ား ရရွိခဲ့သည္။

ဤတြင္ ယာယီ သက္ေသခံ ကဒ္ျပား (White Card / အျဖဴကဒ္) သည္ သာမာန္ရံုးက ထုတ္ေပးေသာ အေထာက္ အထား တစ္ခုလား (သို႔) ပယ္ဖ်က္ျခင္း မရွိေသးေသာ တည္ဆဲ ဥပေဒအရ ထုတ္ေပးေသာ သက္ေသခံ လက္မွတ္ကို အစားထိုးေသာ ယာယီ လက္မွတ္လားဆိုတာ စဥ္းစားရန္ ရွိပါသည္။

ျပည္ေထာင္စုု ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ အတြင္း ေနထိုင္သူမ်ား မွတ္ပံုတင္ေရး နည္းဥပေဒမ်ား ပုဒ္မ (၁၂)၊ အပိုဒ္ (၁) တြင္ လက္ေထာက္ မွတ္ပံုတင္ အရာရွိသည္ မွတ္ပံုတင္ စာရင္းမ်ား ရရွိေသာအခါ ထိုစာရင္း မ်ားတြင္ နည္းလမ္း တက် ထည့္သြင္း ထားသူ အသီးသီးကို (၁၀) ႏွစ္ျပည့္ၿပီး ျဖစ္လွ်င္ သက္ေသခံ ကဒ္ျပား တစ္ခုစီ ထုတ္ေပးရန္။

တဖန္ ပုဒ္မ (၁၃) (၁) တြင္ ေအာက္ပါ အေၾကာင္းတစ္ခုခု ရွိလွ်င္ စာရင္းထိန္းက ယာယီ သက္ေသခံ လက္မွတ္ မ်ားကို ထုတ္ေပး ႏိုင္သည္ဟု ပါရွိသည္။ ပုဒ္မ (၁၃) (၁) (ခ) မွာ ေပ်ာက္ဆံုးေသာ (သို႔) ပ်က္စီးေသာ (သို႔) မထင္မရွား ျဖစ္ေသာ သက္ေသခံ ကဒ္ျပား အစား အျခား ကဒ္ျပားတစ္ခု ထုတ္ေပးရန္ ေလွ်ာက္ထား ႏိုင္သည္ဟု ပါရွိ ျပန္သည္။

ယာယီ သက္ေသခံ ကဒ္ျပားကို ပံုစံ (၃) ဟု ေခၚတြင္ၿပီးေသာ ကန္႔သတ္ေသာ ကာလ တစ္ခု အတြက္သာ ျဖစ္သည္။ ယာယီ သက္ေသခံ ကဒ္ျပား အစား သက္ေသခံကဒ္ (NRC) ရရွိေသာအခါ ယာယီကဒ္ကို စာရင္းထိန္း ထံတြင္ ျပန္အပ္ရမည္ဟု အထက္ နည္းဥပေဒမ်ား ပါရွိပါသည္။

အထက္ ဥပေဒမ်ား အရ ပုဒ္မ (၃၃)၊ သက္ေသခံ ကဒ္ျပား (၀ါ) ယာယီ သက္ေသခံ ကဒ္ျပားကို ႏိုင္ငံသား မ်ားအားသာ ထုတ္ေပးရသည္။ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား ဤဥပေဒႏွင့္ မသက္ဆိုင္ ေစရပါ။ ပုဒ္မ (၃၃) (၁က/ခ) တို႔အရ ႏိုင္ငံျခားသား မ်ားကို ၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္ ႏိုင္ငံျခားသား မွတ္ပံုတင္ ဥပေဒႏွင့္ နည္းဥပေဒမ်ား အရ မွတ္ပံုတင္ ရမည္။ ထိုသို႔ မွတ္ပံုတင္၍ ထုတ္ေပးသည့္ သက္ေသခံ လက္မွတ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္သူမ်ား မွတ္ပံုတင္ေရး၊ နည္းပညာ အရ ထုတ္ေပးသည့္ သက္ေသခံ ကဒ္ျပား ျဖစ္သည္ဟု မွတ္ယူ ရမည္ဟု ပါရွိသည္။ ဤတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္သူ မ်ားတြင္ အမ်ိဳးသား မွတ္ပံုတင္ ကဒ္ျပားတြင္ (NRC) ႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားသား မွတ္ပံုတင္ ကဒ္ (FRC) ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးရွိေနသည္။ မွတ္ပံုတင္ ပံုစံ မ်ားလည္း မတူပါ။

ၿခဳံငံု ေျပာရလွ်င္ ယာယီ သက္ေသခံ ကဒ္ျပားသည္ ႏိုင္ငံသား မ်ားအား ဥပေဒအရ ထုတ္ေပးခဲ့ေသာ အေထာက္ အထား ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံျခားသား မ်ားကို ထုတ္ေပးခဲ့ေသာ လက္မွတ္ မဟုတ္ပါ။

သို႔ျဖစ္ပါ၍ ယာယီ သက္ေသခံ ကဒ္ျပားကို သက္ေသခံ လက္မွတ္ (အမ်ိဳးသား မွတ္ပံုတင္ကဒ္) (သို႔) ႏိုင္ငံသား စီစစ္ေရးကဒ္ ထုတ္မေပးရသည့္ ၾကားကာလတြင္ မဲထည့္ခြင့္၊ ႏိုင္ငံေရး ပါတီ တည္ေထာင္ခြင့္၊ ေရြးေကာက္ပြဲ မ်ားတြင္ ၀င္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ မ်ားကို ခြင့္ျပဳရမည္ ျဖစ္သည္။

အထက္ပါ အခြင့္အေရး မ်ားကို ပိတ္ပင္လိုျခင္းသည္ ႏိုင္ငံသား တစ္စု၏ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ရရွိၿပီး ျဖစ္ေနျခင္းကို ခိ်ဳးေဖာက္ ဖ်က္ဆီးရာ က်ပါမည္။ ဥပေဒ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ အက်ိဳး သက္ေရာက္ေစျခင္း၊ လူအခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ျခင္း၊ ကမာၻ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာ စာတမ္း အပိုဒ္ (၁၅) ပါ ျပဌာန္းခ်က္ကို ပစ္ပယ္ၿပီး မိမိတို႔ မလိုလား၊ မႀကိဳက္ မႏွစ္သက္ေသာ လူတစ္စုကို ႏိုင္ငံမဲ့ ျဖစ္ေအာင္ ၾကံစည္ျခင္းသာ ျဖစ္ေပသည္။

ကုလသမဂၢ၏ ႏိုင္ငံမဲ့ ပေပ်ာက္ေရး ကြနါဗန္းရွင္း မ်ားအရ ယေန႔ ကမာၻမွာ ႏိုင္ငံမဲ့ ျဖစ္ေနသူ ဟူ၍ မရွိေစရပါ။

ဤေဆာင္းပါးျဖင့္ အျဖဴကဒ္ (White Card) အေၾကာင္း ျပည္သူ မ်ားႏွင့္ ဗဟုသုတ ဖလွယ္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဥပေဒ ပညာရွင္ မ်ားကလည္း ေဆြးေႏြး ေရးသားမႈမ်ား ရွိသည္။ အျဖဴကဒ္ အေၾကာင္း ယေန႔ ေရွ႕တန္း တင္လာျခင္းသည္ လူတစ္စု၏ ႏိုင္ငံေရး အျမတ္ထုတ္ရန္ ႀကံစည္မႈ ျဖစ္ေၾကာင္း နိဂံုးခ်ဳပ္ ရွင္းျပအပ္ ပါသည္။