ျမန္မာ့ အေရး ၿဗိတိန္ ပါလီမန္မွာ ေဆြးေႏြး
26.6.2014
ျမန္မာျပည္မွာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ မႈေတြ ေဖာ္ေဆာင္ ေနခ်ိန္မွာပဲ လူနည္းစု တုိင္းရင္း သားေတြ အေပၚ ဖိႏိွပ္ မႈေတြ ရွိေနဆဲပဲလို႔ ၿဗိတိသွ် ပါလီမန္မွာ လစ္ဘရယ္ ဒီမိုကရက္ အမတ္က ေျပာဆို လုိက္ပါတယ္။ ၿဗိတိန္ အစိုးရ အေနနဲ႔ စစ္ေရး အကူအညီ ေပးဖို႔ စီစဥ္ေနတဲ့ အေပၚလည္း လက္ရွိ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ ေတြနဲ႔ အစိုးရ အၾကား တုိက္ပြဲေတြ ျဖစ္ေနဆဲ အေနအထားဟာ စိုးရိမ္စရာ ျဖစ္တယ္လို႔ ပါလီမန္တြင္း ေထာက္ျပ ေျပာဆိုမႈေတြ ရွိပါတယ္။ အေသးစိတ္ကို မဆုမြန္ က တင္ျပထားပါတယ္။
ဇြန္လ ၂၅ ရက္ေန႔ ၿဗိတိန္ စံေတာ္ခ်ိန္ မနက္ပိုင္းမွာ ၿဗိတိသွ် ပါလီမန္ အတြင္း လစ္ဘရယ္ ဒီမိုကရက္ ပါတီ အမတ္ Mr. David Ward ရဲ႕ ျမန္မာ့ အေရး သံုးသပ္ တင္ျပခ်က္ အေပၚ အမတ္ေတြက ေဆြးေႏြး ခဲ့သလို ျမန္မာ့အေရး စိတ္ဝင္စားသူ ေတြလည္း တက္ေရာက္ ခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လက္ရွိ ႏုိင္ငံေရး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ ေနတဲ့ အေျခ အေန၊ လူနည္းစု တုိင္းရင္းသားေတြ အေပၚ ဖိႏိွပ္မႈေတြ ရွိေနဆဲ လူ႔အခြင့္ အေရး အေျခအေန ေတြနဲ႔ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ တပ္ေတြနဲ႔ ျမန္မာ အစိုးရၾကား ျဖစ္ပြားေနတဲ့ စစ္ေရး ပဋိပကၡေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သူက အေလး အနက္ထား ေျပာၾကား ခဲ့ပါတယ္။
အခုလို ၿဗိတိသွ် ပါလီမန္ အတြင္း ျမန္မာ့ အေရးကို အေလးထား တင္ျပ ခဲ့တဲ့ အတြက္ ျမန္မာျပည္ အတြင္း ျဖစ္ပ်က္ ေနတဲ့ ပကတိ အေျခ အေန ေတြကို ႏုိင္ငံ တကာက ပိုၿပီးေတာ့ သိရွိ လာႏုိင္မယ္လို႔ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံ အေျခစိုက္ Kachin National Organization အဖြဲ႔ရဲ႕ ဒုတိယ ဥကၠ႒ Mr. Ring Du LaChyang (ရင္ဒူလႀကံဳ) က ေျပာပါတယ္။
“ၿဗိတိသွ် ပါလီမန္ က်ေနာ္တုိ႔ Minority အတြက္ အဓိက သူတုိ႔ ေဆြးေႏြးတဲ့ ေနရာမွာ က်ေနာ္တုိ႔ တုိင္းရင္းသား ေဒသမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ Conflict နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးမွ ထိေရာက္မႈ ရွိပါတယ္။ နံပါတ္တစ္ အေနနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ အဓိက ျဖစ္တဲ့ လူမႈေရး ဆုိင္ရာ ျပႆနာ Humanitarian Violence တျခား ျပႆနာေတြဟာ အားလံုး ႏုိင္ငံေရး ေပၚမွာ အေျခခံတာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ မို႔လို႔ ႏုိင္ငံေရး ျပႆနာကို အေျဖရွာမွ ေျဖရွင္းဖို႔ အတြက္ အဓိက ျဖစ္တယ္ ဆုိတာကို ျမန္မာျပည္ အစိုးရကိုေရာ၊ International ကိုေရာ သိေစတဲ့ အတြက္မို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ သာယာဖုိ႔ဟာ အဓိက ႏုိင္ငံေရးကို ေျဖရွင္းကို ေျဖရွင္းရမယ့္ ဟာေတြ ျဖစ္တယ္ ဆုိတာ ကိုလည္း သိေစတယ္။ ေနာက္ တခ်ိဳ႕ဟာ ကေတာ့ အတြင္းမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ အရာ ကိစၥေတြကို International က သိပ္ၿပီးမွ အဓိက မထားတဲ့ အခ်က္ ေတြေပါ့။ အထူးသျဖင့္ ဒီ ၿဗိတိသွ် ပါလီမန္ ကေန ေဖာ္ျပတဲ့ International ကေန အခုလို ေဆြးေႏြးပြဲ ေတြမွာ ေဖာ္ျပတဲ့ဟာ ေတြဟာ က်ေနာ္တုိ႔ တိုင္းရင္းသား ေဒသအတြက္ အမ်ားႀကီး အက်ိဳးရွိပါတယ္။”
ၿဗိတိသွ် ပါလီမန္ အတြင္း ျမန္မာ့အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ၿဗိတိန္သွ် ပါလီမန္ အမတ္ေတြ စုဖြဲ႔ထားတဲ့ APPG (All Party Parliamentary Group) အဖြဲ႔ရဲ႕ ၿဗိတိသွ် အစိုးရနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာကို တင္ျပခ်က္ ေတြေၾကာင့္ ျမန္မာ ျပည္တြင္း လိုအပ္ခ်က္ ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေလးထား ေဆာင္ရြက္မႈေတြ ရွိေနတာကို ေတြ႔ရတယ္လို႔ ကခ်င္ အမ်ိဳးသား အဖြဲ႔ရဲ႕ ဒုဥကၠ႒က ေျပာပါတယ္။
“APPG အဖြဲ႔ ကေနၿပီးေတာ့ Burma ေပ့ါေလ ျမန္မာျပည္ အေၾကာင္း အရာကို သူတို႔ အဓိက ထားၿပီးေတာ့မွ တဆင့္ ျပန္ Raise တာေတြ လုပ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီ ပါလီမန္မွာ ျမန္မာ အေရး အထူးသျဖင့္ က်ေနာ္တုိ႔ Minority တိုင္းရင္းသား ေဒသမွာ သူတို႔ အဓိက ေျမာက္မ်ားစြာ လုပ္ဖုိ႔ဟာ က်ေနာ္တုိ႔ အၿမဲတမ္း Push လုပ္ပါမယ္။ အခုလို ေဆြးေႏြးတယ္ ဆုိတာ အမ်ားႀကီး ေကာင္းတဲ့ လကၡဏာ ေတြပါ။ ေဆြးေႏြး ခ်ဥ္းကပ္ ေနၿပီးေတာ့ အေျဖရွာ ရမယ္ေပါ့။ အေျဖ ဘယ္လို ဒီျပႆနာကို ေျဖရွင္းမယ္ ဆုိတဲ့ ဟာကို အေျဖရွာ ရမယ္။ အဲ့ဒီ အေျဖေပၚမွာ မူတည္ ၿပီးေတာ့မွ လက္ရွိ ကိစၥကို ဘယ္လို ေျဖရွင္းမယ္၊ ျဖစ္ေပၚ ေနတဲ့ ျပႆနာကို ဘယ္လို ေျဖရွင္းမယ္ ဆိုတဲ့ အေၾကာင္း ရလဒ္ ျဖစ္ေပၚေစ ပါတယ္။”
ၿဗိတိသွ် အစိုးရ အေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္တြင္း ဖြံ႔ၿဖိဳး တုိးတက္ေရး လုပ္ငန္းေတြ အကူ အညီ ေပးမႈေတြ၊ ျပည္သူေတြရဲ႕ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရးနဲ႔ လူေနမႈ ဘဝ လံုၿခံဳေရး ေတြနဲ႔ ဒုကၡသည္ေတြ အေပၚ လူသားခ်င္း စာနာမႈ ဆုိင္ရာ ကူညီ ေပးေနတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေက်းဇူးတင္တယ္လုိ႔ ဆုိေပမဲ့ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္နဲ႔ စစ္ေရး ဆက္ဆံမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ စီစဥ္ေနတဲ့ အေပၚ အခုလက္ရွိ တုိင္းရင္းသားေတြနဲ႔ စစ္ေရး တင္းမာမႈေတြ ရွိေနဆဲ အေျခအေနမွာ ကန္႔ကြက္ေျပာဆို ခ်င္တယ္လို႔ ဦးရင္ဒူလႀကံဳ က ဆိုပါတယ္။
“တခ်ိဳ႕ အားနည္းမႈေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေသးတယ္။ ဒီ စစ္ Engagement ကိုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ တုိင္းရင္းသားေတြ အေနနဲ႔ အဓိက ဆန္႔က်င္ခ်ိန္မွာ ဒီ စစ္ေရးရာ Military Engagement ဟာ အထူးသျဖင့္ တုိင္းရင္းသား ေဒသကို ျဖစ္ေပၚ ေစတဲ့ အဆင့္မွာ တုိက္႐ိုက္ အက်ိဳးဆိုးေစတဲ့ အေၾကာင္း တရားေတြ ရွိေနတယ္။ သူတို႔ ဒါေတြေပါ့ က်ေနာ္တုိ႔က အၿမဲတမ္း ပါလီမန္ကို သြားၿပီးမွ ဆန္႔က်င္တယ္ေပါ့။ ဒါေတြကို အျမန္ ႐ုပ္သိမ္းဖုိ႔။ က်ေနာ္ အၿမဲတမ္း သူတို႔ကို တင္ျပ ေျပာဆုိတာေတြ က်ေနာ္ အၿမဲတမ္း လုပ္ပါတယ္။”
ျမန္မာ့ အေရး အေလးထား ေဆာင္ရြက္ ေနတဲ့ ၿဗိတိသွ် ပါလီမန္ အမတ္ ေတြဟာ ျမန္မာ ႏုိင္ငံတြင္း လက္ရွိ ႏုိင္ငံေရး အေျခ အေန ေတြကို မ်က္ေျခ မျပတ္ ေစာင့္ၾကည့္ ေနၿပီး ကေလး သူငယ္ေတြ၊ အမ်ိဳးသမီး ေတြနဲ႔ တုိင္းရင္းသား လူနည္းစု ေတြရဲ႕ လူ႔အခြင့္ အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ ခံေနရဆဲ အေျခအေန၊ စာေပ စာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္ခြင့္ေတြနဲ႔ အတူ ဒုကၡသည္ေတြ အေရးကို မၾကာခဏ ဆိုသလို ပါလီမန္ အတြင္း တင္ျပ ေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ၿပီး ဖိအားေပး ေျပာဆို ေနတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာျပည္မွာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ မႈေတြ ေဖာ္ေဆာင္ ေနခ်ိန္မွာပဲ လူနည္းစု တုိင္းရင္း သားေတြ အေပၚ ဖိႏိွပ္ မႈေတြ ရွိေနဆဲပဲလို႔ ၿဗိတိသွ် ပါလီမန္မွာ လစ္ဘရယ္ ဒီမိုကရက္ အမတ္က ေျပာဆို လုိက္ပါတယ္။ ၿဗိတိန္ အစိုးရ အေနနဲ႔ စစ္ေရး အကူအညီ ေပးဖို႔ စီစဥ္ေနတဲ့ အေပၚလည္း လက္ရွိ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ ေတြနဲ႔ အစိုးရ အၾကား တုိက္ပြဲေတြ ျဖစ္ေနဆဲ အေနအထားဟာ စိုးရိမ္စရာ ျဖစ္တယ္လို႔ ပါလီမန္တြင္း ေထာက္ျပ ေျပာဆိုမႈေတြ ရွိပါတယ္။ အေသးစိတ္ကို မဆုမြန္ က တင္ျပထားပါတယ္။
ဇြန္လ ၂၅ ရက္ေန႔ ၿဗိတိန္ စံေတာ္ခ်ိန္ မနက္ပိုင္းမွာ ၿဗိတိသွ် ပါလီမန္ အတြင္း လစ္ဘရယ္ ဒီမိုကရက္ ပါတီ အမတ္ Mr. David Ward ရဲ႕ ျမန္မာ့ အေရး သံုးသပ္ တင္ျပခ်က္ အေပၚ အမတ္ေတြက ေဆြးေႏြး ခဲ့သလို ျမန္မာ့အေရး စိတ္ဝင္စားသူ ေတြလည္း တက္ေရာက္ ခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လက္ရွိ ႏုိင္ငံေရး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ ေနတဲ့ အေျခ အေန၊ လူနည္းစု တုိင္းရင္းသားေတြ အေပၚ ဖိႏိွပ္မႈေတြ ရွိေနဆဲ လူ႔အခြင့္ အေရး အေျခအေန ေတြနဲ႔ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ တပ္ေတြနဲ႔ ျမန္မာ အစိုးရၾကား ျဖစ္ပြားေနတဲ့ စစ္ေရး ပဋိပကၡေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သူက အေလး အနက္ထား ေျပာၾကား ခဲ့ပါတယ္။
အခုလို ၿဗိတိသွ် ပါလီမန္ အတြင္း ျမန္မာ့ အေရးကို အေလးထား တင္ျပ ခဲ့တဲ့ အတြက္ ျမန္မာျပည္ အတြင္း ျဖစ္ပ်က္ ေနတဲ့ ပကတိ အေျခ အေန ေတြကို ႏုိင္ငံ တကာက ပိုၿပီးေတာ့ သိရွိ လာႏုိင္မယ္လို႔ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံ အေျခစိုက္ Kachin National Organization အဖြဲ႔ရဲ႕ ဒုတိယ ဥကၠ႒ Mr. Ring Du LaChyang (ရင္ဒူလႀကံဳ) က ေျပာပါတယ္။
“ၿဗိတိသွ် ပါလီမန္ က်ေနာ္တုိ႔ Minority အတြက္ အဓိက သူတုိ႔ ေဆြးေႏြးတဲ့ ေနရာမွာ က်ေနာ္တုိ႔ တုိင္းရင္းသား ေဒသမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ Conflict နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးမွ ထိေရာက္မႈ ရွိပါတယ္။ နံပါတ္တစ္ အေနနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ အဓိက ျဖစ္တဲ့ လူမႈေရး ဆုိင္ရာ ျပႆနာ Humanitarian Violence တျခား ျပႆနာေတြဟာ အားလံုး ႏုိင္ငံေရး ေပၚမွာ အေျခခံတာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ မို႔လို႔ ႏုိင္ငံေရး ျပႆနာကို အေျဖရွာမွ ေျဖရွင္းဖို႔ အတြက္ အဓိက ျဖစ္တယ္ ဆုိတာကို ျမန္မာျပည္ အစိုးရကိုေရာ၊ International ကိုေရာ သိေစတဲ့ အတြက္မို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ သာယာဖုိ႔ဟာ အဓိက ႏုိင္ငံေရးကို ေျဖရွင္းကို ေျဖရွင္းရမယ့္ ဟာေတြ ျဖစ္တယ္ ဆုိတာ ကိုလည္း သိေစတယ္။ ေနာက္ တခ်ိဳ႕ဟာ ကေတာ့ အတြင္းမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ အရာ ကိစၥေတြကို International က သိပ္ၿပီးမွ အဓိက မထားတဲ့ အခ်က္ ေတြေပါ့။ အထူးသျဖင့္ ဒီ ၿဗိတိသွ် ပါလီမန္ ကေန ေဖာ္ျပတဲ့ International ကေန အခုလို ေဆြးေႏြးပြဲ ေတြမွာ ေဖာ္ျပတဲ့ဟာ ေတြဟာ က်ေနာ္တုိ႔ တိုင္းရင္းသား ေဒသအတြက္ အမ်ားႀကီး အက်ိဳးရွိပါတယ္။”
ၿဗိတိသွ် ပါလီမန္ အတြင္း ျမန္မာ့အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ၿဗိတိန္သွ် ပါလီမန္ အမတ္ေတြ စုဖြဲ႔ထားတဲ့ APPG (All Party Parliamentary Group) အဖြဲ႔ရဲ႕ ၿဗိတိသွ် အစိုးရနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာကို တင္ျပခ်က္ ေတြေၾကာင့္ ျမန္မာ ျပည္တြင္း လိုအပ္ခ်က္ ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေလးထား ေဆာင္ရြက္မႈေတြ ရွိေနတာကို ေတြ႔ရတယ္လို႔ ကခ်င္ အမ်ိဳးသား အဖြဲ႔ရဲ႕ ဒုဥကၠ႒က ေျပာပါတယ္။
“APPG အဖြဲ႔ ကေနၿပီးေတာ့ Burma ေပ့ါေလ ျမန္မာျပည္ အေၾကာင္း အရာကို သူတို႔ အဓိက ထားၿပီးေတာ့မွ တဆင့္ ျပန္ Raise တာေတြ လုပ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီ ပါလီမန္မွာ ျမန္မာ အေရး အထူးသျဖင့္ က်ေနာ္တုိ႔ Minority တိုင္းရင္းသား ေဒသမွာ သူတို႔ အဓိက ေျမာက္မ်ားစြာ လုပ္ဖုိ႔ဟာ က်ေနာ္တုိ႔ အၿမဲတမ္း Push လုပ္ပါမယ္။ အခုလို ေဆြးေႏြးတယ္ ဆုိတာ အမ်ားႀကီး ေကာင္းတဲ့ လကၡဏာ ေတြပါ။ ေဆြးေႏြး ခ်ဥ္းကပ္ ေနၿပီးေတာ့ အေျဖရွာ ရမယ္ေပါ့။ အေျဖ ဘယ္လို ဒီျပႆနာကို ေျဖရွင္းမယ္ ဆုိတဲ့ ဟာကို အေျဖရွာ ရမယ္။ အဲ့ဒီ အေျဖေပၚမွာ မူတည္ ၿပီးေတာ့မွ လက္ရွိ ကိစၥကို ဘယ္လို ေျဖရွင္းမယ္၊ ျဖစ္ေပၚ ေနတဲ့ ျပႆနာကို ဘယ္လို ေျဖရွင္းမယ္ ဆိုတဲ့ အေၾကာင္း ရလဒ္ ျဖစ္ေပၚေစ ပါတယ္။”
ၿဗိတိသွ် အစိုးရ အေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္တြင္း ဖြံ႔ၿဖိဳး တုိးတက္ေရး လုပ္ငန္းေတြ အကူ အညီ ေပးမႈေတြ၊ ျပည္သူေတြရဲ႕ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရးနဲ႔ လူေနမႈ ဘဝ လံုၿခံဳေရး ေတြနဲ႔ ဒုကၡသည္ေတြ အေပၚ လူသားခ်င္း စာနာမႈ ဆုိင္ရာ ကူညီ ေပးေနတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေက်းဇူးတင္တယ္လုိ႔ ဆုိေပမဲ့ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္နဲ႔ စစ္ေရး ဆက္ဆံမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ စီစဥ္ေနတဲ့ အေပၚ အခုလက္ရွိ တုိင္းရင္းသားေတြနဲ႔ စစ္ေရး တင္းမာမႈေတြ ရွိေနဆဲ အေျခအေနမွာ ကန္႔ကြက္ေျပာဆို ခ်င္တယ္လို႔ ဦးရင္ဒူလႀကံဳ က ဆိုပါတယ္။
“တခ်ိဳ႕ အားနည္းမႈေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေသးတယ္။ ဒီ စစ္ Engagement ကိုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ တုိင္းရင္းသားေတြ အေနနဲ႔ အဓိက ဆန္႔က်င္ခ်ိန္မွာ ဒီ စစ္ေရးရာ Military Engagement ဟာ အထူးသျဖင့္ တုိင္းရင္းသား ေဒသကို ျဖစ္ေပၚ ေစတဲ့ အဆင့္မွာ တုိက္႐ိုက္ အက်ိဳးဆိုးေစတဲ့ အေၾကာင္း တရားေတြ ရွိေနတယ္။ သူတို႔ ဒါေတြေပါ့ က်ေနာ္တုိ႔က အၿမဲတမ္း ပါလီမန္ကို သြားၿပီးမွ ဆန္႔က်င္တယ္ေပါ့။ ဒါေတြကို အျမန္ ႐ုပ္သိမ္းဖုိ႔။ က်ေနာ္ အၿမဲတမ္း သူတို႔ကို တင္ျပ ေျပာဆုိတာေတြ က်ေနာ္ အၿမဲတမ္း လုပ္ပါတယ္။”
ျမန္မာ့ အေရး အေလးထား ေဆာင္ရြက္ ေနတဲ့ ၿဗိတိသွ် ပါလီမန္ အမတ္ ေတြဟာ ျမန္မာ ႏုိင္ငံတြင္း လက္ရွိ ႏုိင္ငံေရး အေျခ အေန ေတြကို မ်က္ေျခ မျပတ္ ေစာင့္ၾကည့္ ေနၿပီး ကေလး သူငယ္ေတြ၊ အမ်ိဳးသမီး ေတြနဲ႔ တုိင္းရင္းသား လူနည္းစု ေတြရဲ႕ လူ႔အခြင့္ အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ ခံေနရဆဲ အေျခအေန၊ စာေပ စာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္ခြင့္ေတြနဲ႔ အတူ ဒုကၡသည္ေတြ အေရးကို မၾကာခဏ ဆိုသလို ပါလီမန္ အတြင္း တင္ျပ ေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ၿပီး ဖိအားေပး ေျပာဆို ေနတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
