အေမရိကန္ အဆင့္ျမင့္ စစ္အရာရွိရဲ႕ ျမန္မာခရီးစဥ္ HRW ေ၀ဖန္

အေမရိကန္ အစိုးရ အေနနဲ႔ အခ်ိန္ မတိုင္ေသးဘဲ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ဆက္ဆံမႈ ေဆာင္ရြက္ ေနတာ ေတြဟာ တဖက္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနကို ထိခိုက္မွာ စိုးရိမ္ရတယ္လို႔ အေမရိကန္ အေျခစိုက္ HRW လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္မႈ အဖဲြ႔က ေ၀ဖန္လိုက္တာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားကိစၥ၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာ အပါအ၀င္ လူနည္းစုေတြ အေရး ကိစၥ၊ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆို ေရးသားခြင့္ ကိစၥ စတဲ့ေနရာေတြမွာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္ အေရး အတြက္ အေတာ္ေလး ရပ္ခံမႈေပးထား ေပမယ့္ ျမန္မာအစိုးရ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာ စစ္တပ္နဲ႔ နီးနီး ကပ္ကပ္ ဆက္ဆံဖို႔ ႀကိဳးပမ္းတာဟာ ေစာလြန္းေသးတယ္လို႔ HRW က ယူဆပါတယ္။ အေမရိကန္ စစ္ဖက္က အဆင့္ျမင့္ တပ္မႉး တစ္ဦး ျမန္မာႏိုင္ငံ သြားၿပီး ျမန္မာ စစ္ဖက္ တာ၀န္ရိွသူေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးမယ္ ဆိုတာဟာ ျမန္မာ စစ္တပ္ဖက္က အဓိပၸါယ္ ေကာက္လဲြတာမ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ HRW အာရွေရးရာ အမႈေဆာင္ ညြန္ၾကားေရးမႉး Brad Adam က ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။

“ျပႆနာကေတာ့ တကယ့္ကို ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ဖို႔ ပ်က္ကြက္တဲ့ ျမန္မာ အစိုးရနဲ႔ မိတ္ေဆြ ျဖစ္ဖို႔ အေမရိကန္ အေနနဲ႔ အသည္းအသန္ လုပ္ေနတဲ့ ကိစၥပါ။ အေမရိကန္ဖက္က အဆင့္ျမင့္ တပ္မႉး တစ္ဦးကိုလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားေရာက္ ေစတာေၾကာင့္ သူတို႔ကို လိုလားမႈ ရိွတယ္ ဆိုၿပီး ျမန္မာဖက္က အဓိပၸါယ္ေကာက္ လဲြသြားေစႏိုင္ ပါတယ္။

"တကယ္ကေတာ့ ျမန္မာ စစ္တပ္ထဲမွာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ဘာမွ မေတြ႔ရ ေသးတာေၾကာင့္ ဒါဟာ အင္မတန္ ေစာလြန္း ေသးတယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ ျမန္မာ စစ္တပ္ဟာ အရပ္ဖက္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေတြမွာ ပတ္သက္ ထိန္းခ်ဳပ္ ထားတုန္းပါ။ ဒါကို ေျပာင္းပစ္ဖို႔ လိုပါေသးတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုလည္း သမၼတ မျဖစ္ႏိုင္ေအာင္ ကန္႔သတ္ထားမႈေတြ ရိွတုန္းပါ။ ကခ်င္၊ ကရင္ျပည္နယ္ ေတြက စစ္ပဲြေတြမွာ လူ႔အခြင့္ အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ ေတြလည္း မရပ္ေသးပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ နည္းနည္းေလး လုပ္ျပ႐ံုနဲ႔ မလံုေလာက္ဘူး ဆိုတာကို ျမန္မာ အစိုးရကိုေရာ ျမန္မာ စစ္တပ္ကိုပါ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ ရွင္းရွင္း လင္းလင္း ျပထား သင့္တယ္။ အဓိပၸါယ္ ေကာက္လဲြတာမ်ိဳး မျဖစ္သင့္ပါဘူး။”

အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ပစိဖိတ္ေဒသ စစ္ဌာနခ်ဳပ္ ဒုတိယ တပ္မႉး ျဖစ္တဲ့ ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး Anthony Crutchfield အပါ အ၀င္ အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရးနဲ႔ ဘ႑ာေရးဌာန အဆင့္ျမင့္ အရာရိွေတြကို ဦးေဆာင္ သြားသူ လက္ေထာက္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး Tom Malinowski ဟာ HRW မွာ ၁၂ ႏွစ္ၾကာ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၿပီး HRW ရဲ႕ ၀ါရွင္တန္ဒီစီ ညြန္ၾကားေရးမႉး အျဖစ္ ျမန္မာ လူ႔အခြင့္ အေရး ကိစၥရပ္ေတြမွာ အေတာ္ေလး ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ ေထာက္ျပ ေ၀ဖန္ ခဲ့သူတဦး ျဖစ္ပါတယ္။
လက္ေထာက္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး Tom Malinowski နဲ႔ အေမရိကန္ စစ္ဖက္ တာ၀န္ရိွသူေတြဟာ ေနျပည္ေတာ္မွာ ျမန္မာ စစ္တပ္ အႀကီးတန္း ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုၿပီး လူ႔အခြင့္ အေရး ကိစၥရပ္ေတြ ေဆြးေႏြးမယ္လို႔ ႏိုင္ငံျခားေရး ဌာနကေတာ့ ထုတ္ျပန္ ထားပါတယ္။

“Tom အေနနဲ႔ ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာ အစိုးရကိုေရာ ျမန္မာ စစ္တပ္ကိုပါ ေနာက္ အေမရိကန္ အစိုးရ အတြင္းမွာပါ သူအတတ္ႏိုု္င္ဆံုး ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ ဖိအားေပး ေျပာမယ္ ဆိုတာ သံသယ မရိွပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေမးခြန္းက Tom ေပၚ မတည္ပါဘူး။ က်န္တဲ့ အေမရိကန္ အစိုးရပိုင္းက အခ်ိန္မက်ေသးဘဲ ျမန္မာႏို္င္ငံနဲ႔ ရင္းရင္းႏွီးႏွီး စီးပြားဆက္ဆံခ်င္တာက ျပႆနာျဖစ္ေနတာပါ။

"အေမရိကန္ အေနနဲ႔ ျမန္မာရဲ႕ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ လာမႈေတြကို မေစာင့္ဘဲနဲ႔ အခုဆိုရင္ ေထာက္ခံ ကူညီမႈ အေတာ္ မ်ားမ်ား ေပးေနပါတယ္။ ဒါဟာ HRW အေနနဲ႔ အေမရိကန္ အစိုးရနဲ႔ သေဘာ ကဲြလဲြတဲ့ အခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ႏွစ္က ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြ သိသိ သာသာ ရိွခဲ့ေပမယ့္၊ ေနာက္ထပ္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲတဲ့ လကၡဏာေတြ အခု ဘာမွ မျမင္ရပါဘူး။ ေနာက္ေၾကာင္း လွည့္သြားတဲ့ အေျခအေန ေတြေတာင္ ျမင္ရပါတယ္။ ဥပမာ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ရိွေနတာပါ။ လူနည္းစုေတြကို ခဲြျခား ဆက္ဆံမႈ ေတြကိုလည္း ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းတာ မေတြ႔ရပါဘူး။ အျခား လူနည္းစု တိုင္းရင္းသား ေတြနဲ႔လည္း တည္တံ့တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး မလုပ္ႏိုင္ ေသးပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ လမ္းေၾကာင္း မွန္ေပၚသြားေနၿပီ ေျပာလို႔ မရပါဘူး။”

HRW က Brad Adam ျဖစ္ပါတယ္။