ငါတို႔ ၀မ္းတြင္းမွာ ကေလးေတြက ကေလးေတြကို ခ်ီၾကတယ္-
RB News
29.9.2014
(ဘူးလက္ လွေဆြ သို႔)
၁၉၈၆ ခု ႏွစ္ ကၽြန္ေတာ္ ၀မ္းတြင္းကို ေရာက္ေတာ့- ၀မ္းတြင္းက မိတ္ေဆြမ်ား ေျပာတဲ့ စကားေလးပါ။ "ငါတို႔ ၀မ္းတြင္းမွာ ကေလးေတြက ကေလးေတြကို ခ်ီၾကတယ္-" တဲ့။
မိတၳိလာနားက ၀မ္းတြင္းဆိုတာ အထည္ျပဳလုပ္တဲ့ ယက္ကန္းနဲ႔ နာမည္ႀကီးတဲ့ ၿမိဳ႔ေလးပါ။ အဲ့ဒီေဒသမွာ ပညာေရး နိမ့္က်လွၿပီး၊ ကေလးေတြက ပညာသင္ယူရမယ့္ အခ်ိန္မွာပဲ အရြယ္မေရာက္မွီ အိမ္ေထာင္ျပဳေလ့ ရွိၿပီး အရြယ္မေရာက္တဲ့ ကေလး အရြယ္က သူ႔ရင္ေသြး ကေလးကို ထိမ္းေက်ာင္း ေစာင့္ေရွာက္ၾကတယ္ သို႔မဟုတ္ အရြယ္မေရာက္မွီ အိမ္ေထာင္ျပဳၾကတယ္ ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ကို ေဆာင္တဲ့ "ငါတို႔ ၀မ္းတြင္းမွာ ကေလးေတြက ကေလးေတြကို ခ်ီၾကတယ္-" စကားကို စကားပံုတစ္ခုလို ျဖစ္ေအာင္ထိ တြင္က်ယ္ခဲ့ပါတယ္။
လူငယ္မ်ိဳးဆက္ အတြက္ ပညာေရး က႑ကို ေဖၚေဆာင္မေပးႏိုင္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ယႏၱရား ည့ံဖ်င္းမႈ၊ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ား အသံုးမက်မႈေၾကာင့္ ပညာသင္ရမယ့္ အရြယ္မွာ ပညာသင္ခြင့္မရွိ၊ အလုပ္အကိုင္မရွိ၊ ျဖစ္ေနရတဲ့ လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းတိုင္းမွာ အသက္ငယ္ငယ္နဲ႔ အိမ္ေထာင္ယူ သားေမြးကိစၥဟာ ဓမၼတာ တစ္ရပ္ပါ။
ေဒါန ေတာင္တန္းေပၚက လူနည္းစု လူမ်ိဳးတို႔ရဲ႔ ဘ၀မွာလည္း ကေလးဘ၀ အရြယ္ကတည္းက အိမ္ေထာင္ျပဳ သားေမြးျခင္းဟာ မထူးဆန္းေတာ့ပါ။ (ကရင္ျပည္နယ္ အေရွ႔ေဒါန တစ္ေလွ်ာက္လံုး ေဒသမ်ားကို ေလ့ လာၾကည့္ပါ။) ေဒါနေတာင္တန္းက အဲ့ဒီ လူနည္းစုရဲ႔ ဘ၀က သနားစရာ ပိုမိုေကာင္းလွတယ္။ ဘာႏိုင္ငံေရးမွ မသိ၊ ဘာပညာမွ မသင္ယူရ၊ ေတာင္ယာခုတ္ လုပ္ကိုင္စားေသာက္ေနရတဲ့ လံုး၀ အရိုးခံဘ၀-၊ ဒီၾကားထဲ ဗမာ စစ္တပ္မ်ား ေရာက္လာၿပီး မုဒိန္းက်င့္၊ သတ္ျဖတ္ေတြက ဒုနဲ႔ေဒး (အေထာက္အထားေတြ ရွိပါတယ္။) လင္ လုပ္သူကို ႀကိဳးတုတ္ထားၿပီး-၊ ဇနီးမိန္းမကို လင္ေရွ႔မွာ ဗမာစစ္တပ္က အစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ မုဒိန္းက်င့္မႈမ်ား- (ကိုယ္ခ်င္းစာတတ္သူတိုင္း ေတြးၾကည့္လိုက္ပါ- ဘယ္ေလာက္မ်ား ရင္နာစရာ ေကာင္းလိုက္မလဲ)။ ဒီလို အဖ်က္အပ်က္မ်ိဳးေတြဟာ ျမန္မာတစ္ျပည္လံုးမွာ ျပည့္လွ်ံေနပါတယ္။ (အေထာက္အထားေပါင္း မ်ားစြာ ရွိေနပါတယ္။)
ဒါေတြဟာ အုပ္ခ်ဳပ္သူ အစိုးရမ်ားရဲ႔ အသံုးမက်မႈမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္တည္လာရတဲ့ ထြက္ကုန္ပစၥည္းမ်ားသာ ျဖစ္ပါ တယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားဟာ ကိုယ္အသံုးမက်မႈကို ကိုယ္မျမင္ဘဲလွ်က္- အျပစ္မဲ့ ျဖစ္တည္လာတဲ့ ေဘးထြက္ ပစၥည္းမ်ားကိုသာ အျပစ္ပံုခ် ယုိးစြပ္ေျပာဆိုျခင္းဟာ ထပ္ဆင့္ ယုတ္မာသူတို႔ရဲ႔ အေလ့အက်င့္မ်ိဳးသာ ျဖစ္ေနပါ တယ္။
ဘူးလက္ လွေဆြက Child Marriage ဆိုတဲ့ ေခါင္းစီးနဲ႔ မြတ္ဆလင္ အသိုင္းအ၀ိုင္းမွာ အရြယ္မေရာက္ေသာ အိမ္ေထာင္ျပဳမႈ- ပိုရွိေနပါတယ္။ အခ်ိဳ႔ အသက္ ၅ ႏွစ္ အရြယ္ေတာင္ အိမ္ေထာင္ျပဳတယ္ ဆိုတဲ့ စကားက - ၾကားရသူ အေပါင္း ၾသခ်ရေလာက္ေအာင္ ယံုတမ္းစကားလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ အသက္ငယ္ငယ္နဲ႔ အိမ္ေထာင္ျပဳ မႈမ်ား ရွိေနတယ္-၊ ဆိုတဲ့ စကားေလာက္ဆို ေစာဒက တက္စရာ မလိုပါ။ အသက္ကိုပါ ၅ ႏွစ္ ၇ ႏွစ္ (ဆယ္ႏွစ္ ေအာက္) ေဖၚျပလိုက္ေတာ့ ယံုၾကည္ထုိက္တဲ့ စကား တစ္ရပ္ မဟုတ္ေတာ့ပါ။
ရခိုင္ျပည္နယ္က မြန္းၾကပ္တဲ့ လူ႔အသိုင္းအ၀ုိင္းၾကားထဲမွာ အသက္ငယ္ငယ္နဲ႔ အိမ္ေထာင္ျပဳမႈမ်ား မ်ားစြာ ရွိေနျခင္းဟာ အမွန္တရား တစ္ခုပါ။ ဒါဟာ ရိုဟင္ဂ်ာ လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းမွာသာ ျဖစ္ေနျခင္း မဟုတ္ဘဲ ဗမာ (ရခိုင္လို႔ မခံယူတဲ့ သံတြဲေတာင္ပိုင္းေဒသမ်ားက လူမ်ား)ၾကားမွာလည္း မ်ားစြာ ရွိေနပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ စာသင္ေက်ာင္းနဲ႔ ေ၀းကြာတဲ့ ေဒသမ်ား (ဥပမာ ျမာ၀ အထဲကြင္းရြာ စတဲ့) ရြာမ်ား၊ ရခိုင္ေဒသရွိ ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ား အၾကားမွာ အသက္ငယ္ငယ္နဲ႔ အိမ္ေထာင္ျပဳျခင္းဟာ အျပစ္တစ္ရပ္ မဟုတ္ေတာ့ပါ။
ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားထဲမွာလည္း ပညာသင္ခြင့္မရတဲ့ ေက်းလက္ေန လူတန္းစားမ်ား အၾကား အခ်ိဳ႔ျဖစ္ရပ္ေတြ ရွိေန ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေလွာင္ပိတ္ခံ လူသားထု တစ္ရပ္ရဲ႔ အေပၚ အထင္အျမင္လြဲမွားေစႏိုင္တဲ့ ထပ္ဆင့္ ပ့ံပိုး မႈမ်ားလည္း ရွိေနပါတယ္။
(၁) ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို ၁၉၇၄ ခု ေနာက္ပိုင္း ထပ္ဆင့္ အိမ္ေထာင္စု စာရင္း ထုတ္ေပးျခင္း မရွိဘဲ၊ နဂို အိမ္ေထာင္စုထဲမွာသာ လူဦးေရကို ထည့္သြင္းျခင္း ခံထားရပါတယ္။ ဆိုလိုတာက သား သမီး အိမ္ေထာင္ျပဳၿပီး အိမ္ခြဲခြင့္ မရွိ၊ အိမ္ေထာင္စု စာရင္း ထပ္ခြဲခြင့္ မရွိဘဲ နဂို မိဘမ်ားရဲ႔ အိမ္ေထာင္စု စာရင္းထဲမွာပဲ တုိးပြားလာတဲ့ ေျမး ျမစ္တို႔ရဲ႔ စာရင္းကို ထည့္သြင္းခံထားရပါတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ တိုင္ အိမ္ေထာင္စု စာရင္းတစ္ခုထဲမွာ တိုးပြား လူဦးေရကို ထည့္သြင္း ခံရျခင္း အတြက္ အိမ္ေထာင္စု စာရင္း တစ္ခုမွာ လူဦးေရ ၂၀၊ ၃၀၊ ၅၀၊ ၇၀ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဒီ လူဦးေရကို မိ၊ ဘ (တစ္စံု)ထဲမွာ ေမြးထားသလိုလို - သမၼတ ဆိုသူ ဦးသိန္းစိန္က ေျပာခဲ့ တာလည္း ရွိေနျပန္တယ္။ (အသိဉာဏ္မဲ့ပံုကို ေထာက္ျပတာပါ။)
(၂) စားေရရိကၡက အစ အဘက္ဘက္က ပိတ္ဆို႔ထားတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔ဟာ ရရာနည္းလမ္းက တိုင္းတစ္ပါးကို ထြက္ခြာရတာမ်ားလည္း ရွိေနခဲ့တယ္။ ဒီအခါ လမ္းခရီးမွာ ေသဆံုးရသူမ်ား မ်ားစြာ ရွိလာျပန္တယ္။ ေသဆံုးသူ မွ က်န္ေနခဲ့တဲ့ ဇနီး သားသမီးမ်ား ရဲ႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား အဆံုးသတ္သြားခ်ိန္မ်ားမွာ- (က်န္ရစ္သူ ဇနီး၊ သမီး မ်ား ျပည့္တန္ဆာ ျဖစ္မသြားေရး အတြက္) နီးစပ္ရာ- ေယာက်္ားမ်ားမွ ထိမ္းသိမ္း အိမ္ေထာင္ျပဳရတာမ်ား လည္း ရွိပါတယ္။ (ရိုဟင္ဂ်ာတို႔ဟာ ဇနီးမယားမ်ားကို ခိုင္းစားသူမ်ား မဟုတ္ပါ။ အျခား လူမ်ိဳး ေယာက်္ားမ်ား ထက္ ပိုမို အပင္ပန္းခံၿပီး ရွိသမွ် အိမ္ေထာင္စုကို လုပ္ေကၽြးတဲ့ ဓေလ့ ရွိပါတယ္။ ဒါေတြကိုလည္း အုပ္ခ်ဳပ္သူ မ်ားက သိသိႀကီးနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ယႏၱရားကို အျပစ္မဆိုပဲ- အျပစ္မဲ့ မျဖစ္တည္ခ်င္ဘဲ ျဖစ္ေနရတဲ့ လူစုတစ္ရပ္ကို အျပစ္ဆိုေနျခင္းမ်ား- မယား အမ်ားယူတယ္လို႔ ၀ါဒျဖန္႔ျခင္းမ်ားနဲ႔ မိႈင္းတိုက္ထားျပန္ပါတယ္။
(၃) ရိုဟင္ဂ်ာတို႔ အေပၚ မတရားမႈ ျပဳတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ႀကီးထဲမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ မိန္းကေလးမ်ား မုဒိန္းက်င့္ မခံရေရး အတြက္ ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ိဳးသားမ်ား၊ လူႀကီးမ်ားက အပ်ိဳေဘာ္၀င္စ မိန္းကေလးမ်ားကို "ဒါ ကၽြန္ေတာ့ ဇနီးပါ" ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို သံုးၿပီး ကာမပိုင္ ရွိေလဟန္ အထင္မ်ိဳး ျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ရတာမ်ားလည္း ရွိပါတယ္။ (တစ္ကယ္တမ္း လက္ေတြ႔မွာ သူတို႔ခ်င္းပဲ အိမ္ေထာင္ဘက္ မဟုတ္ေၾကာင္း သိတဲ့ ကိစၥမ်ားပါ။) ဘူးလက္ လွေဆြ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္စဥ္- တာ၀န္က် တပ္ရင္းက ငါး ႏွစ္ သမီးေတာင္ မေရွာင္ မုဒိန္းက်င့္မယ္ ဆိုရင္- ငါး ႏွစ္ သမီးကိုလည္း (ကိုယ့္ေျမးအရင္း ျဖစ္ပါေစ) လူႀကီးတစ္ဦးက "ဒါ ကၽြန္ေတာ့ ဇနီးပါ" လို႔ ပရိယယ္ သံုး ေျပာ လိုက္မွာပါပဲ။ (ဒီလို ကာကြယ္ခဲ့ႏုိင္လို႔လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မုဒိန္းက်င့္ ခံရမႈ အနည္းဆံုး အမ်ိဳးသမီးေတြထဲမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ျဖစ္ခဲ့ရတာပါ။ ရွမ္း၊ ကရင္၊ ကရင္နီ စတဲ့ လူနည္းစုမ်ား ဘ၀- အမ်ိဳးသမီးေပါင္းမ်ားစြာ ကို မုဒိန္းက်င့္ခံခဲ့ရေၾကာင္း၊ ခံေနရေၾကာင္း ကမၻာ့ အသိုင္းအ၀ိုင္းက အေထာက္အထားမ်ားနဲ႔ သိေနခဲ့ပါၿပီ။) ရွမ္း အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးေရးတဲ့ License to rape စာအုပ္ေလာက္ေတာ့ အရင္ဖတ္သင့္တယ္။
ရိုဟင္ဂ်ာနဲ႔ ျမန္မာမြတ္ဆလင္ လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းမွာ တစ္လင္တစ္မယား စနစ္ကို လိုက္နာဘို႔၊ က်င့္သံုးဘို႔၊ ပညာ သင္ယူဘို႔၊ အရြယ္မေရာက္မွီ အိမ္ေထာင္မျပဳဘို႔၊ သားသမီးတို႔ကို ေကာင္းမြန္စြာ ေစာင့္ေရွာက္ဘို႔ ပညာေပး ျပဳလုပ္တဲ့ အုပ္စုမ်ား မ်ားစြာ ရွိေနပါတယ္။ ဒီလို ပညာေပး အုပ္စုမ်ားကလည္း မေန႔ တစ္ေန႔ကမွ ေပၚထြက္လာ ျခင္းမဟုတ္ပါ။ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ အရင္ကတည္းက ရွိေနသလို ပညာေပးလုပ္ေဆာင္မႈမ်ားလည္း က်ယ္ျပန္႔ လာေနပါတယ္။ (ဒါေတြကို အစိုးရဘက္က စီမံခ်က္နဲ႔ ႏွိပ္ကြပ္ထားမႈမ်ား မ်ားစြာရွိေနပါတယ္။)
တိုင္းျပည္ တစ္ခုကို ေစတနာနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ထိမ္းသိမ္းမယ့္ အမတ္မ်ား၊ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ား အေနနဲ႔ မိမိရဲ႔ အေျပာအဆို ကို ဆင္ျခင္သင့္တယ္။ ဗဟုသုတမ်ား ပြားမ်ားေအာင္ ေလ့လာသင့္တယ္။ မွ်တညီညြတ္ေသာ စကားမ်ားကိုသာ ေရြးခ်ယ္ေျပာဆိုသင့္ပါတယ္။
မုဟမၼဒ္တြာေဟရ္ (ေဌးလြင္ဦး)
ဦးေဆာင္လႈပ္ရွားမႈ တာ၀န္ခံ
Civil Rights Movement (တန္းတူညီမွ် အခြင့္အေရး လႈပ္ရွား ေဆာင္ရြက္မႈ)
(ဘူးလက္ လွေဆြ သို႔)
၁၉၈၆ ခု ႏွစ္ ကၽြန္ေတာ္ ၀မ္းတြင္းကို ေရာက္ေတာ့- ၀မ္းတြင္းက မိတ္ေဆြမ်ား ေျပာတဲ့ စကားေလးပါ။ "ငါတို႔ ၀မ္းတြင္းမွာ ကေလးေတြက ကေလးေတြကို ခ်ီၾကတယ္-" တဲ့။
မိတၳိလာနားက ၀မ္းတြင္းဆိုတာ အထည္ျပဳလုပ္တဲ့ ယက္ကန္းနဲ႔ နာမည္ႀကီးတဲ့ ၿမိဳ႔ေလးပါ။ အဲ့ဒီေဒသမွာ ပညာေရး နိမ့္က်လွၿပီး၊ ကေလးေတြက ပညာသင္ယူရမယ့္ အခ်ိန္မွာပဲ အရြယ္မေရာက္မွီ အိမ္ေထာင္ျပဳေလ့ ရွိၿပီး အရြယ္မေရာက္တဲ့ ကေလး အရြယ္က သူ႔ရင္ေသြး ကေလးကို ထိမ္းေက်ာင္း ေစာင့္ေရွာက္ၾကတယ္ သို႔မဟုတ္ အရြယ္မေရာက္မွီ အိမ္ေထာင္ျပဳၾကတယ္ ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ကို ေဆာင္တဲ့ "ငါတို႔ ၀မ္းတြင္းမွာ ကေလးေတြက ကေလးေတြကို ခ်ီၾကတယ္-" စကားကို စကားပံုတစ္ခုလို ျဖစ္ေအာင္ထိ တြင္က်ယ္ခဲ့ပါတယ္။
လူငယ္မ်ိဳးဆက္ အတြက္ ပညာေရး က႑ကို ေဖၚေဆာင္မေပးႏိုင္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ယႏၱရား ည့ံဖ်င္းမႈ၊ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ား အသံုးမက်မႈေၾကာင့္ ပညာသင္ရမယ့္ အရြယ္မွာ ပညာသင္ခြင့္မရွိ၊ အလုပ္အကိုင္မရွိ၊ ျဖစ္ေနရတဲ့ လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းတိုင္းမွာ အသက္ငယ္ငယ္နဲ႔ အိမ္ေထာင္ယူ သားေမြးကိစၥဟာ ဓမၼတာ တစ္ရပ္ပါ။
ေဒါန ေတာင္တန္းေပၚက လူနည္းစု လူမ်ိဳးတို႔ရဲ႔ ဘ၀မွာလည္း ကေလးဘ၀ အရြယ္ကတည္းက အိမ္ေထာင္ျပဳ သားေမြးျခင္းဟာ မထူးဆန္းေတာ့ပါ။ (ကရင္ျပည္နယ္ အေရွ႔ေဒါန တစ္ေလွ်ာက္လံုး ေဒသမ်ားကို ေလ့ လာၾကည့္ပါ။) ေဒါနေတာင္တန္းက အဲ့ဒီ လူနည္းစုရဲ႔ ဘ၀က သနားစရာ ပိုမိုေကာင္းလွတယ္။ ဘာႏိုင္ငံေရးမွ မသိ၊ ဘာပညာမွ မသင္ယူရ၊ ေတာင္ယာခုတ္ လုပ္ကိုင္စားေသာက္ေနရတဲ့ လံုး၀ အရိုးခံဘ၀-၊ ဒီၾကားထဲ ဗမာ စစ္တပ္မ်ား ေရာက္လာၿပီး မုဒိန္းက်င့္၊ သတ္ျဖတ္ေတြက ဒုနဲ႔ေဒး (အေထာက္အထားေတြ ရွိပါတယ္။) လင္ လုပ္သူကို ႀကိဳးတုတ္ထားၿပီး-၊ ဇနီးမိန္းမကို လင္ေရွ႔မွာ ဗမာစစ္တပ္က အစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ မုဒိန္းက်င့္မႈမ်ား- (ကိုယ္ခ်င္းစာတတ္သူတိုင္း ေတြးၾကည့္လိုက္ပါ- ဘယ္ေလာက္မ်ား ရင္နာစရာ ေကာင္းလိုက္မလဲ)။ ဒီလို အဖ်က္အပ်က္မ်ိဳးေတြဟာ ျမန္မာတစ္ျပည္လံုးမွာ ျပည့္လွ်ံေနပါတယ္။ (အေထာက္အထားေပါင္း မ်ားစြာ ရွိေနပါတယ္။)
ဒါေတြဟာ အုပ္ခ်ဳပ္သူ အစိုးရမ်ားရဲ႔ အသံုးမက်မႈမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္တည္လာရတဲ့ ထြက္ကုန္ပစၥည္းမ်ားသာ ျဖစ္ပါ တယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားဟာ ကိုယ္အသံုးမက်မႈကို ကိုယ္မျမင္ဘဲလွ်က္- အျပစ္မဲ့ ျဖစ္တည္လာတဲ့ ေဘးထြက္ ပစၥည္းမ်ားကိုသာ အျပစ္ပံုခ် ယုိးစြပ္ေျပာဆိုျခင္းဟာ ထပ္ဆင့္ ယုတ္မာသူတို႔ရဲ႔ အေလ့အက်င့္မ်ိဳးသာ ျဖစ္ေနပါ တယ္။
ဘူးလက္ လွေဆြက Child Marriage ဆိုတဲ့ ေခါင္းစီးနဲ႔ မြတ္ဆလင္ အသိုင္းအ၀ိုင္းမွာ အရြယ္မေရာက္ေသာ အိမ္ေထာင္ျပဳမႈ- ပိုရွိေနပါတယ္။ အခ်ိဳ႔ အသက္ ၅ ႏွစ္ အရြယ္ေတာင္ အိမ္ေထာင္ျပဳတယ္ ဆိုတဲ့ စကားက - ၾကားရသူ အေပါင္း ၾသခ်ရေလာက္ေအာင္ ယံုတမ္းစကားလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ အသက္ငယ္ငယ္နဲ႔ အိမ္ေထာင္ျပဳ မႈမ်ား ရွိေနတယ္-၊ ဆိုတဲ့ စကားေလာက္ဆို ေစာဒက တက္စရာ မလိုပါ။ အသက္ကိုပါ ၅ ႏွစ္ ၇ ႏွစ္ (ဆယ္ႏွစ္ ေအာက္) ေဖၚျပလိုက္ေတာ့ ယံုၾကည္ထုိက္တဲ့ စကား တစ္ရပ္ မဟုတ္ေတာ့ပါ။
ရခိုင္ျပည္နယ္က မြန္းၾကပ္တဲ့ လူ႔အသိုင္းအ၀ုိင္းၾကားထဲမွာ အသက္ငယ္ငယ္နဲ႔ အိမ္ေထာင္ျပဳမႈမ်ား မ်ားစြာ ရွိေနျခင္းဟာ အမွန္တရား တစ္ခုပါ။ ဒါဟာ ရိုဟင္ဂ်ာ လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းမွာသာ ျဖစ္ေနျခင္း မဟုတ္ဘဲ ဗမာ (ရခိုင္လို႔ မခံယူတဲ့ သံတြဲေတာင္ပိုင္းေဒသမ်ားက လူမ်ား)ၾကားမွာလည္း မ်ားစြာ ရွိေနပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ စာသင္ေက်ာင္းနဲ႔ ေ၀းကြာတဲ့ ေဒသမ်ား (ဥပမာ ျမာ၀ အထဲကြင္းရြာ စတဲ့) ရြာမ်ား၊ ရခိုင္ေဒသရွိ ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ား အၾကားမွာ အသက္ငယ္ငယ္နဲ႔ အိမ္ေထာင္ျပဳျခင္းဟာ အျပစ္တစ္ရပ္ မဟုတ္ေတာ့ပါ။
ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားထဲမွာလည္း ပညာသင္ခြင့္မရတဲ့ ေက်းလက္ေန လူတန္းစားမ်ား အၾကား အခ်ိဳ႔ျဖစ္ရပ္ေတြ ရွိေန ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေလွာင္ပိတ္ခံ လူသားထု တစ္ရပ္ရဲ႔ အေပၚ အထင္အျမင္လြဲမွားေစႏိုင္တဲ့ ထပ္ဆင့္ ပ့ံပိုး မႈမ်ားလည္း ရွိေနပါတယ္။
(၁) ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို ၁၉၇၄ ခု ေနာက္ပိုင္း ထပ္ဆင့္ အိမ္ေထာင္စု စာရင္း ထုတ္ေပးျခင္း မရွိဘဲ၊ နဂို အိမ္ေထာင္စုထဲမွာသာ လူဦးေရကို ထည့္သြင္းျခင္း ခံထားရပါတယ္။ ဆိုလိုတာက သား သမီး အိမ္ေထာင္ျပဳၿပီး အိမ္ခြဲခြင့္ မရွိ၊ အိမ္ေထာင္စု စာရင္း ထပ္ခြဲခြင့္ မရွိဘဲ နဂို မိဘမ်ားရဲ႔ အိမ္ေထာင္စု စာရင္းထဲမွာပဲ တုိးပြားလာတဲ့ ေျမး ျမစ္တို႔ရဲ႔ စာရင္းကို ထည့္သြင္းခံထားရပါတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ တိုင္ အိမ္ေထာင္စု စာရင္းတစ္ခုထဲမွာ တိုးပြား လူဦးေရကို ထည့္သြင္း ခံရျခင္း အတြက္ အိမ္ေထာင္စု စာရင္း တစ္ခုမွာ လူဦးေရ ၂၀၊ ၃၀၊ ၅၀၊ ၇၀ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဒီ လူဦးေရကို မိ၊ ဘ (တစ္စံု)ထဲမွာ ေမြးထားသလိုလို - သမၼတ ဆိုသူ ဦးသိန္းစိန္က ေျပာခဲ့ တာလည္း ရွိေနျပန္တယ္။ (အသိဉာဏ္မဲ့ပံုကို ေထာက္ျပတာပါ။)
(၂) စားေရရိကၡက အစ အဘက္ဘက္က ပိတ္ဆို႔ထားတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔ဟာ ရရာနည္းလမ္းက တိုင္းတစ္ပါးကို ထြက္ခြာရတာမ်ားလည္း ရွိေနခဲ့တယ္။ ဒီအခါ လမ္းခရီးမွာ ေသဆံုးရသူမ်ား မ်ားစြာ ရွိလာျပန္တယ္။ ေသဆံုးသူ မွ က်န္ေနခဲ့တဲ့ ဇနီး သားသမီးမ်ား ရဲ႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား အဆံုးသတ္သြားခ်ိန္မ်ားမွာ- (က်န္ရစ္သူ ဇနီး၊ သမီး မ်ား ျပည့္တန္ဆာ ျဖစ္မသြားေရး အတြက္) နီးစပ္ရာ- ေယာက်္ားမ်ားမွ ထိမ္းသိမ္း အိမ္ေထာင္ျပဳရတာမ်ား လည္း ရွိပါတယ္။ (ရိုဟင္ဂ်ာတို႔ဟာ ဇနီးမယားမ်ားကို ခိုင္းစားသူမ်ား မဟုတ္ပါ။ အျခား လူမ်ိဳး ေယာက်္ားမ်ား ထက္ ပိုမို အပင္ပန္းခံၿပီး ရွိသမွ် အိမ္ေထာင္စုကို လုပ္ေကၽြးတဲ့ ဓေလ့ ရွိပါတယ္။ ဒါေတြကိုလည္း အုပ္ခ်ဳပ္သူ မ်ားက သိသိႀကီးနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ယႏၱရားကို အျပစ္မဆိုပဲ- အျပစ္မဲ့ မျဖစ္တည္ခ်င္ဘဲ ျဖစ္ေနရတဲ့ လူစုတစ္ရပ္ကို အျပစ္ဆိုေနျခင္းမ်ား- မယား အမ်ားယူတယ္လို႔ ၀ါဒျဖန္႔ျခင္းမ်ားနဲ႔ မိႈင္းတိုက္ထားျပန္ပါတယ္။
(၃) ရိုဟင္ဂ်ာတို႔ အေပၚ မတရားမႈ ျပဳတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ႀကီးထဲမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ မိန္းကေလးမ်ား မုဒိန္းက်င့္ မခံရေရး အတြက္ ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ိဳးသားမ်ား၊ လူႀကီးမ်ားက အပ်ိဳေဘာ္၀င္စ မိန္းကေလးမ်ားကို "ဒါ ကၽြန္ေတာ့ ဇနီးပါ" ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို သံုးၿပီး ကာမပိုင္ ရွိေလဟန္ အထင္မ်ိဳး ျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ရတာမ်ားလည္း ရွိပါတယ္။ (တစ္ကယ္တမ္း လက္ေတြ႔မွာ သူတို႔ခ်င္းပဲ အိမ္ေထာင္ဘက္ မဟုတ္ေၾကာင္း သိတဲ့ ကိစၥမ်ားပါ။) ဘူးလက္ လွေဆြ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္စဥ္- တာ၀န္က် တပ္ရင္းက ငါး ႏွစ္ သမီးေတာင္ မေရွာင္ မုဒိန္းက်င့္မယ္ ဆိုရင္- ငါး ႏွစ္ သမီးကိုလည္း (ကိုယ့္ေျမးအရင္း ျဖစ္ပါေစ) လူႀကီးတစ္ဦးက "ဒါ ကၽြန္ေတာ့ ဇနီးပါ" လို႔ ပရိယယ္ သံုး ေျပာ လိုက္မွာပါပဲ။ (ဒီလို ကာကြယ္ခဲ့ႏုိင္လို႔လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မုဒိန္းက်င့္ ခံရမႈ အနည္းဆံုး အမ်ိဳးသမီးေတြထဲမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ျဖစ္ခဲ့ရတာပါ။ ရွမ္း၊ ကရင္၊ ကရင္နီ စတဲ့ လူနည္းစုမ်ား ဘ၀- အမ်ိဳးသမီးေပါင္းမ်ားစြာ ကို မုဒိန္းက်င့္ခံခဲ့ရေၾကာင္း၊ ခံေနရေၾကာင္း ကမၻာ့ အသိုင္းအ၀ိုင္းက အေထာက္အထားမ်ားနဲ႔ သိေနခဲ့ပါၿပီ။) ရွမ္း အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးေရးတဲ့ License to rape စာအုပ္ေလာက္ေတာ့ အရင္ဖတ္သင့္တယ္။
ရိုဟင္ဂ်ာနဲ႔ ျမန္မာမြတ္ဆလင္ လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းမွာ တစ္လင္တစ္မယား စနစ္ကို လိုက္နာဘို႔၊ က်င့္သံုးဘို႔၊ ပညာ သင္ယူဘို႔၊ အရြယ္မေရာက္မွီ အိမ္ေထာင္မျပဳဘို႔၊ သားသမီးတို႔ကို ေကာင္းမြန္စြာ ေစာင့္ေရွာက္ဘို႔ ပညာေပး ျပဳလုပ္တဲ့ အုပ္စုမ်ား မ်ားစြာ ရွိေနပါတယ္။ ဒီလို ပညာေပး အုပ္စုမ်ားကလည္း မေန႔ တစ္ေန႔ကမွ ေပၚထြက္လာ ျခင္းမဟုတ္ပါ။ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ အရင္ကတည္းက ရွိေနသလို ပညာေပးလုပ္ေဆာင္မႈမ်ားလည္း က်ယ္ျပန္႔ လာေနပါတယ္။ (ဒါေတြကို အစိုးရဘက္က စီမံခ်က္နဲ႔ ႏွိပ္ကြပ္ထားမႈမ်ား မ်ားစြာရွိေနပါတယ္။)
တိုင္းျပည္ တစ္ခုကို ေစတနာနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ထိမ္းသိမ္းမယ့္ အမတ္မ်ား၊ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ား အေနနဲ႔ မိမိရဲ႔ အေျပာအဆို ကို ဆင္ျခင္သင့္တယ္။ ဗဟုသုတမ်ား ပြားမ်ားေအာင္ ေလ့လာသင့္တယ္။ မွ်တညီညြတ္ေသာ စကားမ်ားကိုသာ ေရြးခ်ယ္ေျပာဆိုသင့္ပါတယ္။
မုဟမၼဒ္တြာေဟရ္ (ေဌးလြင္ဦး)
ဦးေဆာင္လႈပ္ရွားမႈ တာ၀န္ခံ
Civil Rights Movement (တန္းတူညီမွ် အခြင့္အေရး လႈပ္ရွား ေဆာင္ရြက္မႈ)
