ေနာက္ဆုံးသတင္း/ေဆာင္းပါးမ်ား

ကုလ အထူး ကိုယ္စားလွယ္ ျမန္မာ ခရီးစဥ္ လူ႔အခြင့္ အေရး အဖြဲ႔ေတြ ႀကိဳဆို



အင္ၾကင္းႏုိင္
7.1.2015

ဒီကေန႔ ျမန္မာ ႏုိင္ငံကို ေရာက္ရွိ လာမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္ အေရး အထူး ကိုယ္စားလွယ္ Ms. Yanghee Lee ရဲ႕ ဒုတိယေျမာက္ ခရီးစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔ အစည္းေတြက လူ႔အခြင့္ အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ ခံရတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြကို ထိထိ ေရာက္ေရာက္ စံုစမ္း ေဖာ္ထုတ္ ႏုိင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေန ၾကပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို မအင္ၾကင္းႏုိင္က တင္ျပထားပါတယ္။

အခု ခရီးစဥ္မွာ ရခိုင္ျပည္နယ္ တြင္းမွာ ရိွတဲ့ ဒုကၡသည္ စခန္းေတြ အေျခအေန တိုးတက္မႈ ရိွ မရိွဆိုတာကို သံုးသပ္မွာျဖစ္သလို ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းက လူနည္းစု လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန ေတြကို ေလ့လာ သံုးသပ္မွာ ျဖစ္တယ္လို႔ Ms. Yanghee Lee က ေျပာပါတယ္။

ပထဆံုးအႀကိမ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ခရီးစဥ္အၿပီးမွာ သူရဲ႕အစီရင္ခံစာကို ၆၉ ႀကိမ္ေျမာက္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံရဲ႕ တတိယေကာ္မတီ အစည္းအေ၀းမွာ ပထမဆံုးအႀကိမ္ တင္သြင္းခဲ့တာပါ။ ဒီအစီရင္ခံစာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို အေသးစိတ္ ေဖာ္ျပေရးသားႏိုင္ခဲ့တာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႔အစည္းေတြကို ႀကိဳဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒုတိယအႀကိမ္ ခရီးစဥ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ နယူးေယာက္အေျခစိုက္ HRW လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖဲြ႔ႀကီးရဲ႕အျမင္ကို အဖဲြ႔ရဲ႕ အာရွေရးရာတာ၀န္ခံ Brad Adams က အခုလို ေျပာပါတယ္။

“ဒီႏွစ္အကုန္ေလာက္မွာက်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပဲြေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ႏိုင္ငံတကာက အေလးထား ေစာင့္ၾကည့္ေနခ်ိန္မွာ Ms. Yanghee Lee ရဲ႕ အခုခရီးစဥ္ဟာ အခ်ိန္အခါအရ အလြန္အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ရခိုင္ျပည္နယ္က ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕အေျခအေနကို သြားေရာက္ၾကည့္႐ႈမယ့္ အစီအစဥ္ကလည္း အေရးပါပါတယ္။ ကမၻာေပၚမွာ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပမ္းမႈေတြ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ အုပ္စုေတြထဲမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မၾကာေသးခင္က ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံက ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို ခဲြျခားမႈမရွိဘဲ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ေပးဖို႔ ဒုကၡသည္စခန္းေတြကေန ျပန္ၿပီး ေနရာခ်ထားေရး စတာေတြပါ၀င္တဲ့ ျမန္မာ့အေရး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ သူက ဖိအားေပး တိုက္တြန္းမွာပါ။”

ျမန္မာႏိုင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ စိုးရိမ္ရတဲ့ ကိစၥေတြထဲမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ မတူကဲြျပားတဲ့ အသိုင္းအ၀ိုင္းႏွစ္ခုၾကား ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ခိုလံႈေနၾကတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ အေျခအေနေတြ ဆိုးရြားေနဆဲပဲလို႔ Ms. Yanghee Lee က ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇူလလိုင္လအတြင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ခရီးစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကုလသမဂၢမွာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့တာပါ။

ဒါေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္က ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို ခဲြျခားဖိႏွိပ္ထားတာေတြအတြက္ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဳးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္း ဦးေဆာင္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ ဖဲြ႔စည္းစံုစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ Ms. Yanghee Lee အေနနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ ျမန္မာ႐ုိဟင္ဂ်ာအသင္း (လန္ဒန္) ဥကၠဌ ဦးထြန္းခင္က အခုလို တိုက္တြန္းသြားပါတယ္။

“၂၀၁၂ ကေနစၿပီးေတာ့ ျဖစ္ေနတဲ့ဥစၥာက လူမ်ိဳးတမ်ိဳး ရပ္တည္မႈကို ျငင္းပယ္ေနတဲ့ အစားအေသာက္ ျဖတ္ေတာက္ၿပီးေတာ့ အသြားအလာ၊ လက္ထပ္ခြင့္၊ ေက်ာင္းတက္ခြင့္ အကုန္ပိတ္ပင္ထားတယ္။ ဒီလိုဟာတခုက ႏုိင္ငံတကာဥပေဒကို ဆန္႔က်င္တယ္။ ဒီေနရာမွာ ႏုိင္ငံတကာ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ လိုအပ္တယ္ဆုိတဲ့ဟာကို ကုလသမဂၢကေန ဒါကို ေထာက္ခံဖုိ႔လိုတယ္လို႔ Ms. Yanghee Lee အေနနဲ႔လည္း ဒီဟာကို ထပ္ၿပီးေတာ့ ေတာင္းဆိုဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ က်ေနာ္တုိ႔ ထင္တယ္။ သူ႔အေနနဲ႔လည္း ရခိုင္ျပည္နယ္ကို ခရီးသြားၿပီးေတာ့ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အေနအထားအေပၚမွာ Humanitarian Aid နဲ႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ ဆံုး႐ံႈးေနတဲ့ ႏုိင္ငံသား အခြင့္အေရးေတြ ေပးဖို႔လိုအပ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ အဲ့ဒါကို ေတာင္းဆိုခ်င္ပါတယ္။”

Ms. Lee ရဲ႕ ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္ကို ေဟာင္ေကာင္အေျခစိုက္ AHRC အာရွလူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ႀကိဳဆိုေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ တာ၀န္ခံ ဦးမင္းလြင္ဦးက ေျပာပါတယ္။

“ပထမတေခါက္တုန္းကလည္း ရခိုင္ျပည္နယ္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္ စတာေတြကို သူ သြားေရာက္ၿပီးေတာ့ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခဲ့တာေတြကို က်ေနာ္ သိရတယ္။ အထူးသျဖင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာဆုိရင္ မတရား ဖမ္းဆီးႏွိပ္စက္ခံရတဲ့ ဘရန္ေရွာင္တို႔ကို ကိုယ္တိုင္ေတြ႔ခဲ့တယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ သိရတယ္။ အဲေတာ့ ဒီတေခါက္ သူလာလို႔ရွိရင္ ဒီလိုဖမ္းဆီးႏွိပ္စက္ျခင္းခံရတဲ့ လူေတြရဲ႕ အမႈဟာ အခုအခ်ိန္ထိ မၿပီးဆံုးေသးတဲ့အတြက္ တခုခု ထူးျခားလာလိမ့္မယ္လို႔လည္း က်ေနာ္တုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ အထူးေမွ်ာ္လင့္တာကေတာ့ အရင္ ကင္တားနားလက္ထက္တုန္းက သေဘာတူခဲ့တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ ႐ံုးတ႐ံုး ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဖြင့္ဖို႔ကိစၥကို ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ျဖစ္ေအာင္ ဒီတေခါက္ေတာ့ သူ ေဆာင္ရြက္မယ္လို႔ က်ေနာ္တုိ႔ ယူဆပါတယ္။”

Ms. Lee အေနနဲ႔ ကုလသမဂၢမွာ ပထမဆံုးအႀကိမ္ အစီရင္ခံစာ တင္သြင္းတုန္းကလည္း ျမန္မာ့အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ႏိုင္တဲ့ ကိစၥရပ္ေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ေျဖရွင္းတာမ်ိဳး မရွိတာေၾကာင့္ တိုးတက္ေနတဲ့ ရလဒ္ေတြကို ထိခိုက္ေစတယ္လို႔ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

အခုတေခါက္ ခရီးစဥ္ကိုေတာ့ ဇန္န၀ါရီ ၇ ရက္ေန႔ကေန ၁၆ ရက္ေန႔အထိ ၁၀ ရက္ ၾကာျမင့္မွာျဖစ္ၿပီး လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္ေတြျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားကိစၥ၊ လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပဲြ လြတ္လပ္တရားမွ်တဖို႔ ကိစၥေတြ အပါအ၀င္ လႊတ္ေတာ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ အာဏာပိုင္ေတြ၊ အရပ္ဘက္ လူမႈအဖဲြ႔အစည္းေတြနဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုသြားဖို႔ ရိွပါတယ္။ အခု ခရီးစဥ္က ေတြ႔ရိွခ်က္ေတြကိုေတာ့ ဒီ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ဧၿပီလထဲလုပ္မယ့္ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီကို အစီရင္ခံစာ တင္သြင္းဖို႔ ရိွပါတယ္။

Comment ေရးရန္

Rohingya Exodus