အေရွ႕ေတာင္အာရွ ဒုကၡသည္ အေရး ႏုိင္ငံတကာ ကူညီၾကဖုိ႔ ကန္ တုိက္တြန္း
ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္
18.6.2015
အေရွ႕ေတာင္ အာရွ အတြင္း လတ္တေလာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ေရႊ႕ေျပာင္း ေနထုိင္သူမ်ား အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ႏုိင္ငံ တကာက ေျဖရွင္းဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းရာမွာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ ဘယ္လုိ ကူညီ ေဆာင္ရြက္ ေပးႏုိင္မလဲ ဆုိတာကုိ Tackling Southeast Asia’s Refugee Crisis ဆုိတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ CSIS - ႏုိင္ငံတကာ မဟာ ဗ်ဳဟာ ေလ့လာေရး တတ္သိ ပညာရွင္မ်ား အဖြဲ႔က ဦးေဆာင္ၿပီး ဇြန္လ ၁၇ ရက္ေန႔က ၀ါရွင္တန္ ဒီစီၿမိဳ႕မွာ ေဆြးေႏြးပြဲ တခု က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ အျပည့္အစုံကုိေတာ့ ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က တင္ျပ ေပးထားပါတယ္။
လတ္တေလာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ေလွစီးေျပး ဒုကၡသည္ေတြအေရး ေဆြးေႏြးပြဲကုိ အေမရိကန္ အစုိးရက အရာရွိေတြ၊ UNHCR ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆုိင္ရာ မဟာမင္းႀကီးရုံးက တာ၀န္ရွိသူေတြ၊ အေမရိကန္ႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ထုိင္းသံအမတ္ႀကီးနဲ႔ တျခားဒုကၡသည္ေတြအေရး ေဆာင္ရြက္ေနၾကတဲ့ အစုိးရမဟုတ္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြက တာ၀န္ရွိသူေတြပါ တက္ေရာက္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေလွစီးေျပး ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ အသက္ကုိ ကယ္တင္ဖုိ႔အတြက္ ေဒသတြင္း ႏုိင္ငံေတြကုိ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက အဓိကထား ေျပာၾကားခဲ့တယ္လုိ႔ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာန ဒုကၡသည္မ်ားနဲ႔ ေရႊ႕ေျပာင္း ေနထုိင္သူမ်ားအေရးရုံးက မူ၀ါဒေရးရာ အရာရွိ Jessica Yucatan က အေမရိကန္ အစုိးရရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ကေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ အသက္ကုိ ကယ္တင္ၾကဖုိ႔ အဓိက စုိးရိမ္တဲ့အတြက္ ေဒသတြင္းႏုိင္ငံေတြ အေနနဲ႔ အသက္ကယ္တင္ေရး လုပ္ငန္းေတြကုိ လုပ္ေဆာင္ၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္းခ့ဲပါတယ္။ သူတုိ႔လုိက္ပါလာတဲ့ စက္ေလွေတြကုိ ပင္လယ္ျပင္ထဲ ျပန္လႊတ္ျခင္းအားျဖင့္ သူတုိ႔ရဲ႕ အသက္အႏၱရာယ္ေဘးနဲ႔ ရင္ဆုိင္ရတဲ့အျဖစ္မ်ဳိးက ကာကြယ္တဲ့ အေနနဲ႔ ပင္လယ္ျပင္ထဲ ျပန္မလႊတ္ၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။”
Jessica Yucatan ဟာ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာန ဒုကၡသည္မ်ားနဲ႔ ေရႊ႕ေျပာင္း ေနထုိင္သူမ်ားအေရးဆုိင္ရာ လက္ေထာက္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Anne Richard နဲ႔အတူ ျမန္မာႏုိင္ငံ၊ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္းက ဒုကၡသည္စခန္းေတြကုိ သြားေရာက္ေလ့လာတဲ့ ခရီးစဥ္မွာ လုိက္ပါသြားသူတဦး ျဖစ္သလုိ ဒီေလွစီးေျပး ဒုကၡသည္ေတြအေရးအတြက္ ေဒသတြင္းႏုိင္ငံေတြက အစုိးရတာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆုံမႈေတြမွာလည္း ပါ၀င္ခဲ့သူတဦး ျဖစ္ပါတယ္။
အေရွ႕ေတာင္အာရွတုိက္အတြင္းက ႏုိင္ငံေတြကုိ ေရာက္လာၾကတဲ့ ေလွစီးေျပး ေရႊ႕ေျပာင္း ေနထုိင္သူေတြ အားလုံးဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံလာၾကတဲ့ ရုိဟင္ဂ်ာဆုိသူေတြခ်ည္း မဟုတ္ပဲ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံက သူေတြလည္း ပါတယ္လုိ႔ Jessica Yucatan က ဆက္ေျပာပါတယ္။
“ကမ္းကပ္လာတဲ့ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထုိင္သူ ၄,၀၀၀ ေလာက္ထဲက အမ်ားစုဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံက လာတဲ့သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ကမ္းကုိကပ္လာသူ စုစုေပါင္းထဲက ၅၀ ကေန ၇၀% ႏႈန္းေလာက္ဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံသားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီကိစၥကုိ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ ေဒသတြင္း ျပႆနာအျဖစ္ ရႈျမင္သုံးသပ္ပါတယ္။”
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ မၾကာေသးခင္က ေလွစီးေျပး ဒုကၡသည္ေတြအေရး ကူညီေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ IOM - ႏုိင္ငံတကာ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထုိင္သူမ်ားအေရး ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးတဲ့ အဖြဲ႔ကုိ ေဒၚလာ ၃ သန္း အေထာက္အကူ ေပးခဲ့သလုိ၊ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္တာ အတြင္းမွာလည္း ရခုိင္ျပည္နယ္နဲ႔ ရုိဟင္ဂ်ာလုိ႔ဆုိတဲ့ ဒုကၡသည္မ်ားအေရး တျခားႏုိင္ငံေတြမွာ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖုိ႔ ေဒၚလာ ၁၀၉ သန္း ေထာက္ပံ့ေပးခဲ့ၿပီး ျဖစ္တယ္လုိ႔ Jessica Yucatan က ေျပာပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ United to End Genocide ဆုိတဲ့ လူေတြ အစုလုိက္အၿပံဳလုိက္ သတ္ျဖတ္မႈ အဆုံးသတ္ေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့အဖြဲ႔က ညႊန္ၾကားေရးမွဴး Daniel Sullivan ဒီေလွစီးေျပး ဒုကၡသည္ေတြအေရးဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ျပႆနာျဖစ္တဲ့အတြက္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ျမန္မာအစုိးရကုိ ပိတ္ဆုိ႔အေရးမႈေတြ ခ်မွတ္ၿပီး အေရးယူသင့္တယ္လုိ႔ ေထာက္ျပ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။
အေရွ႕ေတာင္ အာရွ အတြင္း လတ္တေလာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ေရႊ႕ေျပာင္း ေနထုိင္သူမ်ား အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ႏုိင္ငံ တကာက ေျဖရွင္းဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းရာမွာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ ဘယ္လုိ ကူညီ ေဆာင္ရြက္ ေပးႏုိင္မလဲ ဆုိတာကုိ Tackling Southeast Asia’s Refugee Crisis ဆုိတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ CSIS - ႏုိင္ငံတကာ မဟာ ဗ်ဳဟာ ေလ့လာေရး တတ္သိ ပညာရွင္မ်ား အဖြဲ႔က ဦးေဆာင္ၿပီး ဇြန္လ ၁၇ ရက္ေန႔က ၀ါရွင္တန္ ဒီစီၿမိဳ႕မွာ ေဆြးေႏြးပြဲ တခု က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ အျပည့္အစုံကုိေတာ့ ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က တင္ျပ ေပးထားပါတယ္။
လတ္တေလာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ေလွစီးေျပး ဒုကၡသည္ေတြအေရး ေဆြးေႏြးပြဲကုိ အေမရိကန္ အစုိးရက အရာရွိေတြ၊ UNHCR ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆုိင္ရာ မဟာမင္းႀကီးရုံးက တာ၀န္ရွိသူေတြ၊ အေမရိကန္ႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ထုိင္းသံအမတ္ႀကီးနဲ႔ တျခားဒုကၡသည္ေတြအေရး ေဆာင္ရြက္ေနၾကတဲ့ အစုိးရမဟုတ္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြက တာ၀န္ရွိသူေတြပါ တက္ေရာက္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေလွစီးေျပး ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ အသက္ကုိ ကယ္တင္ဖုိ႔အတြက္ ေဒသတြင္း ႏုိင္ငံေတြကုိ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက အဓိကထား ေျပာၾကားခဲ့တယ္လုိ႔ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာန ဒုကၡသည္မ်ားနဲ႔ ေရႊ႕ေျပာင္း ေနထုိင္သူမ်ားအေရးရုံးက မူ၀ါဒေရးရာ အရာရွိ Jessica Yucatan က အေမရိကန္ အစုိးရရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ကေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ အသက္ကုိ ကယ္တင္ၾကဖုိ႔ အဓိက စုိးရိမ္တဲ့အတြက္ ေဒသတြင္းႏုိင္ငံေတြ အေနနဲ႔ အသက္ကယ္တင္ေရး လုပ္ငန္းေတြကုိ လုပ္ေဆာင္ၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္းခ့ဲပါတယ္။ သူတုိ႔လုိက္ပါလာတဲ့ စက္ေလွေတြကုိ ပင္လယ္ျပင္ထဲ ျပန္လႊတ္ျခင္းအားျဖင့္ သူတုိ႔ရဲ႕ အသက္အႏၱရာယ္ေဘးနဲ႔ ရင္ဆုိင္ရတဲ့အျဖစ္မ်ဳိးက ကာကြယ္တဲ့ အေနနဲ႔ ပင္လယ္ျပင္ထဲ ျပန္မလႊတ္ၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။”
Jessica Yucatan ဟာ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာန ဒုကၡသည္မ်ားနဲ႔ ေရႊ႕ေျပာင္း ေနထုိင္သူမ်ားအေရးဆုိင္ရာ လက္ေထာက္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Anne Richard နဲ႔အတူ ျမန္မာႏုိင္ငံ၊ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္းက ဒုကၡသည္စခန္းေတြကုိ သြားေရာက္ေလ့လာတဲ့ ခရီးစဥ္မွာ လုိက္ပါသြားသူတဦး ျဖစ္သလုိ ဒီေလွစီးေျပး ဒုကၡသည္ေတြအေရးအတြက္ ေဒသတြင္းႏုိင္ငံေတြက အစုိးရတာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆုံမႈေတြမွာလည္း ပါ၀င္ခဲ့သူတဦး ျဖစ္ပါတယ္။
အေရွ႕ေတာင္အာရွတုိက္အတြင္းက ႏုိင္ငံေတြကုိ ေရာက္လာၾကတဲ့ ေလွစီးေျပး ေရႊ႕ေျပာင္း ေနထုိင္သူေတြ အားလုံးဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံလာၾကတဲ့ ရုိဟင္ဂ်ာဆုိသူေတြခ်ည္း မဟုတ္ပဲ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံက သူေတြလည္း ပါတယ္လုိ႔ Jessica Yucatan က ဆက္ေျပာပါတယ္။
“ကမ္းကပ္လာတဲ့ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထုိင္သူ ၄,၀၀၀ ေလာက္ထဲက အမ်ားစုဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံက လာတဲ့သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ကမ္းကုိကပ္လာသူ စုစုေပါင္းထဲက ၅၀ ကေန ၇၀% ႏႈန္းေလာက္ဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံသားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီကိစၥကုိ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ ေဒသတြင္း ျပႆနာအျဖစ္ ရႈျမင္သုံးသပ္ပါတယ္။”
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ မၾကာေသးခင္က ေလွစီးေျပး ဒုကၡသည္ေတြအေရး ကူညီေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ IOM - ႏုိင္ငံတကာ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထုိင္သူမ်ားအေရး ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးတဲ့ အဖြဲ႔ကုိ ေဒၚလာ ၃ သန္း အေထာက္အကူ ေပးခဲ့သလုိ၊ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္တာ အတြင္းမွာလည္း ရခုိင္ျပည္နယ္နဲ႔ ရုိဟင္ဂ်ာလုိ႔ဆုိတဲ့ ဒုကၡသည္မ်ားအေရး တျခားႏုိင္ငံေတြမွာ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖုိ႔ ေဒၚလာ ၁၀၉ သန္း ေထာက္ပံ့ေပးခဲ့ၿပီး ျဖစ္တယ္လုိ႔ Jessica Yucatan က ေျပာပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ United to End Genocide ဆုိတဲ့ လူေတြ အစုလုိက္အၿပံဳလုိက္ သတ္ျဖတ္မႈ အဆုံးသတ္ေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့အဖြဲ႔က ညႊန္ၾကားေရးမွဴး Daniel Sullivan ဒီေလွစီးေျပး ဒုကၡသည္ေတြအေရးဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ျပႆနာျဖစ္တဲ့အတြက္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ျမန္မာအစုိးရကုိ ပိတ္ဆုိ႔အေရးမႈေတြ ခ်မွတ္ၿပီး အေရးယူသင့္တယ္လုိ႔ ေထာက္ျပ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။
“အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ပိတ္ဆုိ႔ အေရးယူမႈ အမ်ားစုကုိ ဆုိင္းငံ့ထားခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ တုိင္းျပည္အတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ အႀကီးအက်ယ္ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ၾကားက အဲဒီ ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ပတ္သက္ေနသူ တဦးခ်င္းစီအေပၚ ပစ္မွတ္ထား ခ်မွတ္တဲ့ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ဳိး ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ေနာက္ပုိင္းမွာ တဦးအေပၚမွာသာ ခ်မွတ္ခ့ဲတာ ရွိပါတယ္။”
ဒါ့အျပင္ ျမန္မာအစုိးရအေနနဲ႔ သူတုိ႔ေပးထားတဲ့ ကတိေတြအတုိင္း လုိက္နာေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ ဖိအားေပး ေဆာင္ရြက္သင့္တယ္လုိ႔ Daniel Sullivan ေျပာပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ - အေမရိကန္သမၼတ Barack Obama ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ သမုိင္း၀င္ ခရီးစဥ္အျဖစ္ သြားေရာက္ခဲ့တုန္းက သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အေနနဲ႔ ကတိ ၁၁ ခု ေပးခဲ့တဲ့အေၾကာင္း၊ အဲဒီ ၁၁ ခ်က္ထဲက ၁ ခ်က္ကုိသာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့တယ္လုိ႔ ေျပာလုိ႔ရၿပီး က်န္ ၁၀ ကုိေတာ့ လုံး၀ မသိက်ဳိးကၽြန္ ျပဳထားတာ၊ ဒါမွမဟုတ္ တပုိင္းတစပဲ အေကာင္အထည္ ေဖာ္တာမ်ဳိး ရွိခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
အဲဒီ ကတိ ၁၁ ခ်က္ထဲက အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ ပ်က္ကြက္ေနတဲ့ ၁ ခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ UNHCR ရုံးဖြင့္ခြင့္ျပဳမယ္လုိ႔ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က သမၼတ အုိဘားမားကုိ ကတိျပဳလုိက္တဲ့ အခ်က္ျဖစ္တဲ့အတြက္ အဲဒီအခ်က္ အေကာင္အထည္ေဖာ္လာေအာင္ အေမရိကန္ အစုိးရဖက္က ဆက္လက္ ဖိအားေပးမယ္ဆုိရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းက ဒုကၡသည္ေတြအေရးကိစၥကုိ UNHCR အေနန႔ဲ အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ႏုိင္မွာ ျဖစ္ေၾကာင္း Daniel Sullivan က ေျပာပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲ ၀င္ေရာက္ ေဆြးေႏြးၾကသူ အမ်ားစုကေတာ့ ထြက္ေျပးေနၾကတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြအေရး ကုိင္တြယ္ေျဖရွင္းတဲ့ ေနရာမွာ ေဒသတြင္းႏုိင္ငံေတြ အေနနဲ႔ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆုိင္ရာ ပဋိဥာဏ္စာခ်ဳပ္ကုိ လက္မွတ္ေရးထုိးၾကဖုိ႔ လုိအပ္သလုိ ေဒသတြင္းက လူကုန္ကူးမႈဂုိဏ္းေတြကုိ တုိက္ဖ်က္ၿပီး တာ၀န္ရွိသူေတြကုိ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူၾကဖုိ႔ လုိအပ္တယ္ ဆုိတာကုိ အဓိက မီးေမာင္းထုိး ေဆြးေႏြးသြားၾကပါတယ္။ ဒီရုိဟင္ဂ်ာဆုိသူ ဒုကၡသည္ေတြ အဓိက ထြက္ေျပးရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြျဖစ္တဲ့ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ၊ ဖိႏွိပ္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈေတြ အဆုံးသတ္ၿပီး ႏုိင္ငံသား ျဖစ္ခြင့္ျပဳေရးတုိ႔အတြက္ ျမန္မာအစုိးရကုိ ဖိအားေပးဖုိ႔ တုိက္တြန္း ေျပာဆုိခဲ့ၾကပါတယ္။
အေမရိကန္ႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ထုိင္းသံအမတ္ႀကီး Pisan Manawapat ကေတာ့ ဒီကိစၥမွာ ျမန္မာအစုိးရကုိ အျပစ္တင္ေနမယ့္အစား ထိေတြ႔ ဆက္ဆံတဲ့နည္းနဲ႔ အေျဖရွာတာက အဆင္ေျပႏုိင္မယ့္ အလားအလာ ပုိမ်ားတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ျမန္မာအစုိးရအေနနဲ႔ သူတုိ႔ေပးထားတဲ့ ကတိေတြအတုိင္း လုိက္နာေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ ဖိအားေပး ေဆာင္ရြက္သင့္တယ္လုိ႔ Daniel Sullivan ေျပာပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ - အေမရိကန္သမၼတ Barack Obama ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ သမုိင္း၀င္ ခရီးစဥ္အျဖစ္ သြားေရာက္ခဲ့တုန္းက သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အေနနဲ႔ ကတိ ၁၁ ခု ေပးခဲ့တဲ့အေၾကာင္း၊ အဲဒီ ၁၁ ခ်က္ထဲက ၁ ခ်က္ကုိသာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့တယ္လုိ႔ ေျပာလုိ႔ရၿပီး က်န္ ၁၀ ကုိေတာ့ လုံး၀ မသိက်ဳိးကၽြန္ ျပဳထားတာ၊ ဒါမွမဟုတ္ တပုိင္းတစပဲ အေကာင္အထည္ ေဖာ္တာမ်ဳိး ရွိခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
အဲဒီ ကတိ ၁၁ ခ်က္ထဲက အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ ပ်က္ကြက္ေနတဲ့ ၁ ခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ UNHCR ရုံးဖြင့္ခြင့္ျပဳမယ္လုိ႔ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က သမၼတ အုိဘားမားကုိ ကတိျပဳလုိက္တဲ့ အခ်က္ျဖစ္တဲ့အတြက္ အဲဒီအခ်က္ အေကာင္အထည္ေဖာ္လာေအာင္ အေမရိကန္ အစုိးရဖက္က ဆက္လက္ ဖိအားေပးမယ္ဆုိရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းက ဒုကၡသည္ေတြအေရးကိစၥကုိ UNHCR အေနန႔ဲ အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ႏုိင္မွာ ျဖစ္ေၾကာင္း Daniel Sullivan က ေျပာပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲ ၀င္ေရာက္ ေဆြးေႏြးၾကသူ အမ်ားစုကေတာ့ ထြက္ေျပးေနၾကတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြအေရး ကုိင္တြယ္ေျဖရွင္းတဲ့ ေနရာမွာ ေဒသတြင္းႏုိင္ငံေတြ အေနနဲ႔ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆုိင္ရာ ပဋိဥာဏ္စာခ်ဳပ္ကုိ လက္မွတ္ေရးထုိးၾကဖုိ႔ လုိအပ္သလုိ ေဒသတြင္းက လူကုန္ကူးမႈဂုိဏ္းေတြကုိ တုိက္ဖ်က္ၿပီး တာ၀န္ရွိသူေတြကုိ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူၾကဖုိ႔ လုိအပ္တယ္ ဆုိတာကုိ အဓိက မီးေမာင္းထုိး ေဆြးေႏြးသြားၾကပါတယ္။ ဒီရုိဟင္ဂ်ာဆုိသူ ဒုကၡသည္ေတြ အဓိက ထြက္ေျပးရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြျဖစ္တဲ့ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ၊ ဖိႏွိပ္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈေတြ အဆုံးသတ္ၿပီး ႏုိင္ငံသား ျဖစ္ခြင့္ျပဳေရးတုိ႔အတြက္ ျမန္မာအစုိးရကုိ ဖိအားေပးဖုိ႔ တုိက္တြန္း ေျပာဆုိခဲ့ၾကပါတယ္။
အေမရိကန္ႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ထုိင္းသံအမတ္ႀကီး Pisan Manawapat ကေတာ့ ဒီကိစၥမွာ ျမန္မာအစုိးရကုိ အျပစ္တင္ေနမယ့္အစား ထိေတြ႔ ဆက္ဆံတဲ့နည္းနဲ႔ အေျဖရွာတာက အဆင္ေျပႏုိင္မယ့္ အလားအလာ ပုိမ်ားတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။
“အာဆီယံေဒသတြင္း ႏုိင္ငံသားတဦး အေနနဲ႔ေရာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ တဦးအေနနဲ႔ေရာ က်ေနာ့္ အေနနဲ႔ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ - ျမန္မာအစုိးရနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့ေနရာမွာ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈက ေအာင္ျမင္တယ္ဆုိတာကုိ ထုိင္းႏုိင္ငံရဲ႕ အေတြ႔အႀကံဳအရ ေျပာႏုိင္ပါတယ္။ ျမန္မာအစုိးရနဲ႔ ေျပာမယ္၊ ဆုိမယ္၊ ထိေတြ႔ ဆက္ဆံမယ္ဆုိရင္ သူတုိ႔မွာလည္း သူတုိ႔အတြက္ အကန္႔အသတ္ေတြ၊ လုိအပ္ခ်က္ေတြ ရွိေနတယ္ဆုိတာကုိ နားလည္ထားၿပီး ေလးစားမႈ ျပသဖုိ႔လုိတယ္လုိ႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ သူတုိ႔အေနနဲ႔ ေရွ႕တုိး လုပ္ေဆာင္လုိ႔ရရင္ သူတုိ႔ လုပ္ၾကမွာပါ။”
ရုိဟင္ဂ်ာဆုိသူေတြအေရး ေျဖရွင္းတဲ့ေနရာမွာ အိမ္နီးခ်င္း အာဆီယံႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ကုလသမဂၢတုိ႔က ျမန္မာအစုိးရကုိ ပုိမုိဖိအားေပး လုပ္ေဆာင္သင့္သလုိပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လက္ရွိ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အစီအစဥ္ေတြမွာ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေနၾကတဲ့ အီးယူနဲ႔ ၿဗိတိန္တုိ႔ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္း၀ုိင္းကလnf; ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္လာေအာင္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ ေဆာ္ၾသသင့္တယ္လုိ႔ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ပါ၀င္သူေတြက ေျပာၾကားခဲ့ၾကပါတယ္။
ရုိဟင္ဂ်ာဆုိသူေတြအေရး ေျဖရွင္းတဲ့ေနရာမွာ အိမ္နီးခ်င္း အာဆီယံႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ကုလသမဂၢတုိ႔က ျမန္မာအစုိးရကုိ ပုိမုိဖိအားေပး လုပ္ေဆာင္သင့္သလုိပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လက္ရွိ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အစီအစဥ္ေတြမွာ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေနၾကတဲ့ အီးယူနဲ႔ ၿဗိတိန္တုိ႔ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္း၀ုိင္းကလnf; ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္လာေအာင္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ ေဆာ္ၾသသင့္တယ္လုိ႔ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ပါ၀င္သူေတြက ေျပာၾကားခဲ့ၾကပါတယ္။
