ေနာက္ဆုံးသတင္း/ေဆာင္းပါးမ်ား

၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ စုိးရိမ္မကင္းျဖစ္မႈ အေမရိကန္ေရာက္ ျမန္မာအမတ္ ႏွစ္ဦးတင္ျပ



အင္ၾကင္းႏုိင္
17.9.2015

လာမယ့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ လူနည္းစုေတြ အတြက္ မဲေပးပိုင္ခြင့္ေတြ ဆံုး႐ံႈးေနၿပီး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြ အျဖစ္ ၀င္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္လည္း မရတဲ့အျပင္ တိုင္းရင္းသား ေဒသေတြမွာ တိုက္ပဲြေတြ ဆက္ၿပီး ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပဲြဟာ တရားမွ်တၿပီး လြပ္လပ္မႈရွိမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ မေန႔က အေမရိကန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္မွာ က်င္းပတဲ့ ၾကားနာပဲြမွာ ျမန္မာ လူနည္းစု လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ၂ ဦးက ေျပာသြားပါတယ္။

ၾကားနားပဲြကို တက္ေရာက္ လာတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ဆိုင္ရာ အာဆီယံ အမတ္မ်ား အဖဲြ႔၀င္ ကုိယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ အေမရိကန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြလည္း ျမန္မာေရြးေကာက္ပဲြမွာ အားလံုး ပါ၀င္ခြင့္ရဖို႔ တိုက္တြန္းခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီၾကားနာပြဲကို တက္ေရာက္သတင္းယူခဲ့တဲ့ မအင္ၾကင္းႏုိင္က အျပည့္အစံု တင္ျပထားပါတယ္။

ျမန္မာအပါအ၀င္ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသႏိုင္ငံေတြရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန ၾကားနားပဲြကို အေမရိကန္ ကြန္ဂရက္အေဆာက္အဦးမွာ က်င္းပေနတာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏို၀င္ဘာလမွာ က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပဲြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စိုးရိမ္စရာ အေျခအေနေတြကို တက္ေရာက္လာတဲ့ အာဆီယံအမတ္ေတြနဲ႔ ျမန္မာအမတ္ေတြက ေျပာသြားၾကပါတယ္။

အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူနည္းစုေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးဆံုး႐ံႈးေနတာေတြ၊ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ ဆံုး႐ံႈးေနတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္ ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေရႊေမာင္နဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္ အင္ဂ်န္းယန္ၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚဒဲြဘူတို႔က ထြက္ဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။

“အခု က်ေနာ္တုိ႔ႏုိင္ငံမွာ ဒီ ၂၀၁၅ ခု ႏုိ၀င္ဘာလမွာ Free and Fair Election လုပ္မယ္ဆိုၿပီးေတာ့မွ ကမၻာကို ေၾကညာထားတာရွိတယ္။ ေနာက္တဘက္က အဲဒီမွာ အဓိက က်ေနာ္တုိ႔ ေဆြးေႏြးတာကေတာ့ ဒီေရြးေကာက္ပြဲက Free and Fair ျဖစ္ႏုိင္သလားလို႔ က်ေနာ့္ကို ေမးတာေတြရွိတယ္။ က်ေနာ္ကေတာ့ က်ေနာ့္ရဲ႕ ကိုယ္ေတြ႔ အေတြ႔အႀကံဳကို လက္ရွိ ေတြ႔ႀကံဳေနရတဲ့ဟာနဲ႔ ေျပာရင္ က်ေနာ္ ဘယ္လိုမွ ဒီေရြးေကာက္ပြဲက Free and Fair ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာလို႔မရဘူး။ ဘာလို႔လဲဆုိေတာ့ လူ ၁ သန္းေက်ာ္က မဲထည့္ခြင့္ ဆံုး႐ံႈးသြားတယ္။ ဒါက တခ်က္။ ေနာက္တခ်က္က အဲဒီလူေတြကို ကိုယ္စားျပဳမယ့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြကို ဒါ က်ေနာ္တုိ႔ အေျခအျမစ္မရွိတဲ့ မွားယြင္းတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္တခုနဲ႔ ဖယ္ရွားတယ္ဆုိေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲမက်င္းပခင္ ဒါက Free and Fair မျဖစ္တာ၊ တရားမွ်တမႈ မရွိေၾကာင္းကို က်ေနာ္တုိ႔က ႐ိုး႐ိုးသားသား ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း က်ေနာ္က ဒီလိုပဲ တင္ျပတာပါ။”

ဒါကေတာ့ လက္ရွိ ျပည္သူ႔လြႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေရႊေမာင္ေျပာသြားတာပါ။

ေမး - ေဒၚဒြဲဘူက အခုၾကားနာပြဲမွာေပါ့ေနာ္ ကိုယ္တုိင္ထြက္ဆုိခဲ့တယ္။ အထူးသျဖင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ မ်ိဳးႏြယ္စုေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဘာသာေရးကိုးကြယ္ခြင့္ေပါ့ေနာ္ အဲဒါေတြ ဆံုး႐ံႈးေနတယ္။ ဆိုေတာ့ မၾကာခင္က်င္းပေတာ့မယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာေရာ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္းမွာ တရားမွ်တမႈေတြ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ကခ်င္ျပည္သူေတြအတြက္ လြတ္လပ္မႈေပါ့ေနာ္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ မဲေပးႏုိင္ခြင့္ ေရြးခ်ယ္ပိုင္ခြင့္ေကာ ရွိမယ္လို႔ ထင္ပါသလားရွင့္။

ေျဖ - လာမယ့္ေရြးေကာက္ပြဲမွာေပါ့ေနာ္ က်မတို႔ အခုလို တုိက္ပြဲေတြသာ ဆက္ျဖစ္ေနဦးမယ္ဆုိရင္ေတာ့ က်မတုိ႔က အားလံုး မဲေပးႏုိင္ဖို႔ေတာ့ ခက္ခဲလိမ့္မယ္။ အဲေတာ့ လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲမတုိင္မီမွာ က်မတုိ႔က တုိက္ပြဲေတြ မရွိဖို႔ေတာ့ လိုအပ္ပါတယ္။ တိုက္ပြဲေတြ မရွိဘူးဆိုရင္ေတာ့ က်မတုိ႔ မဲေပးခြင့္ေတြ မဆုံး႐ံႈးေတာ့ဘူးေပါ့ေနာ္။ အဲ့လိုအေနအထားရွိတယ္။ ေနာက္တခုကက်ေတာ့ က်မတုိ႔ ဒီေရြးေကာက္ပြဲမွာ UEC ကေနမွ က်င့္သံုးတဲ့ ဥပေဒေတြေပါ့ေနာ္ ဒါေတြဟာဆိုရင္ က်မတို႔ မွ်တဖို႔ မွန္ကန္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ အဲေတာ့ က်မတို႔ ကခ်င္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးမွ မ်ိဳးႏြယ္စုေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးမွ လက္ရွိ UEC က သံုးေနတဲ့ ကခ်င္ = ဂ်ိမ္းေဖာ ဆိုၿပီး သတ္မွတ္ထားတဲ့ ကိစၥရပ္ကေတာ့ က်မတို႔ မ်ိဳးႏြယ္စုေတြ၊ ကခ်င္လူမ်ိဳးေတြအတြက္ ဒါက မွ်တမႈ မရွိဘူးဆုိတာ က်မအေနနဲ႔ ဒါ ေျပာလိုျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီၾကားနားပဲြကို ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးကို တစိုက္မတ္မတ္ ကူညီေထာက္ခံေနတဲ့ အေမရိကန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Joseph Crowly လည္း တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ မၾကာခင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ လြတ္လပ္ၿပီး၊ တရားမွ်တဖို႔ အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္က လိုလားေၾကာင္း သူက ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ လြတ္လပ္ၿပီးေတာ့ တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပတာကို ျမင္လိုပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာရွိေနတဲ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ သံ႐ံုးအျပင္ တျခားပုဂၢိဳလ္ေတြကလည္း ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ဒီအေၾကာင္းကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ဘက္က ဆက္ၿပီးေတာ့ ဖိအားေပးသြားမွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။”

ဒီၾကားနားပဲြကို ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးမွာ ကူညီပံ့ပိုးခဲ့တဲ့ ကြယ္လြတ္သြားၿပီျဖစ္တဲ့ နာမည္ေက်ာ္ အေမရိကန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Tom Lantos ကို ဂုဏ္ျပဳတဲ့အေနနဲ႔ သူ႔နာမည္နဲ႔ ဖဲြ႔ထားတဲ့ အေမရိကန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ဆိုင္ရာ Tom Lantos လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္က ဦးစီးက်င္းပခဲ့တာျဖစ္ၿပီး အဖဲြ႔ရဲ႕ တဲြဘက္ဥကၠဌ James McGovern နဲ႔ အေမရိကန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေဟာင္း Thoma Andrews တို႔ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီလိုမ်ဳိး ျမန္မာ့အေရးၾကားနားပဲြဟာ ျမန္မာနဲ႔ အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရးအတြက္ အေရးပါၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္က အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ေနတယ္လို႔ အေမရိကန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြက ေျပာသြား ပါတယ္။

Comment ေရးရန္

Rohingya Exodus