နိုဝင္ဘာလ (၁၇) ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕႐ွိ Park Royal Hotel ၌ ျပဳလုပ္သည့္ ရခုိင္အေရးႏွင့္ လုံၿခဳံေရးအျမင္ ေဟာေျပာပြဲမွ ဦးရဲထြဋ္၏ ေျပာၾကားခ်က္မ်ားကို ေခ်ပျခင္း
(News Watch Facebook Page တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္မ်ားကုိ ေကာက္ႏႈတ္၍ ေခ်ပသည္)
Yu Naing (နည္းပညာ တကၠသိုလ္)
RB News
21.11.2017
ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာေဒသ႐ွိ ဗလီဆရာ(တရားေဟာဆရာ) ၇၅ရာခုိင္ႏႈန္းသည္ မေလး႐ွားႏွင့္ ေဆာ္ဒီအာေရဗီယားတုိ႔တြင္ ဘာသာေရးသင္တန္းတက္ဖူးသည္ဟု ျပန္ၾကားေရး ဝန္ႀကီးေဟာင္း ဦးရဲထြဋ္က ေျပာၾကားသည္။ နိုဝင္ဘာ ၁၇ရက္တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕႐ွိ Park Royal Hotel၌ ျပဳလုပ္သည့္ ရခုိင္အေရးႏွင့္ လုံၿခဳံေရးအျမင္ ေဟာေျပာပြဲတြင္ ဦးရဲထြဋ္က ယင္းသုိ႔ထည့္သြင္းေျပာၾကားခ့ဲျခင္း ျဖစ္သည္။
"၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ ေကာ္မ႐ွင္လုပ္တ့ဲအခါမွာ ေမးလုိက္တ့ဲအခါမွာ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာေဒသမွာ႐ွိတ့ဲ တရားေဟာဆရာရဲ႕ ၇၅ရာခုိင္ႏႈန္းက မေလး႐ွားနဲ႔ ေဆာ္ဒီအာေရဗီယားကုိ ေရာက္ဖူးတယ္။ အဲဒီမွာ သြားၿပီးေတာ့ သင္တန္းတက္ခ့ဲဖူးတယ္"ဟု ဦးရဲထြဋ္က ေျပာၾကားသည္။
ေခ်ပခ်က္
ဦးရဲထြဋ္၏ ကေလးဆန္ဆန္ ေျပာခ်င္ရာေျပာ check and balance မရွိေသာ ေျပာစကားမ်ားကို လူႀကီးလူေကာင္းဆန္ဆန္ ေခ်ပရန္ စကားလံုးပင္ ရွာမေတြ႔မိပါ။ သို႔ေသာ္ ေအာက္ပါ အခ်က္မ်ားျဖင့္ အတတ္နုိင္ဆံုး ၾကိဳးစားျပီး ေခ်ပသြားမည္ျဖစ္သည္။
(၁) ၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွစခဲ့ေသာ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မွ ုမ်ားသည္ ၁၉၉၀ ႏွစ္မ်ားမွစ၍ ပိုမိုျပင္းထန္လာခဲ့သည္။ ရခိုင္ျပည္ ေျမာက္ပိုင္းကို ေဒသႏၱရ အမိန္႔ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ အမိန္႔မ်ားစြာထဲမွ တစ္ခုမွာ သက္ဆိုင္ရာ နစက ရုံး(သို႔) ေထာက္လွမ္းေရး ရုံးသို႔ ေက်းရြာအသီးသီးမွ ထူးျခားခ်က္ကို အစီရင္ခံတင္ျပရျခင္း ျဖစ္သည္။ ယုတ္စြအဆံုး က်ယ္ေလာင္ေသာ အသံကိုပင္ သူတုိ႔ထံအစီရင္ခံရသည္။ ထုိနည္းတူ သက္ဆိုင္ရာ ေက်းရြာလူၾကီးမွ ေထာက္ခံစာမယူပဲ ခရီးလြန္ေနသူမ်ားကိုလည္း အခ်ိန္အကန္႔အသတ္အတြင္း အစီရင္ခံရသည္။ ဦးရဲထြဋ္ စြပ္စြဲသကဲ့သို႔ ရုိဟင္ဂ်ာ ဗလီဆရာမ်ား မေလးရွား၊ေဆာ္ဒီတို႔တြင္ ဘာသာေရး သင္တန္းတက္လိုလွ်င္ ဦးစြာပထမ ထုိဗလီဆရာမ်ားသည္ Arakan မွ Bangladesh ကိုခရီးလြန္ေနရမည္။ ခရီးလြန္ေနလ်ွင္ ေက်းရြာလူၾကီးမွ အစီရင္ခံမည္။ အစီရင္ခံလ်ွင္ အိမ္ေထာင္စု စာရင္းမွ ပယ္ဖ်က္မည္။ အာဏာပိုင္ မ်ားမွ ထြက္ေျပးသူ၏ မိသားစုဝင္မ်ားမွ အမ်ဳိးမ်ဳိး ျခိမ္းေျခာက္၍ ေငြညွစ္မည္။ ထိုအစဥ္အလာမွာလည္း ဥပေဒကဲ့သို႔ပင္ အာဏာတည္ေနခဲ့သည္။ ႏွစ္ေပါင္း(၃၀) တိုင္တုိင္ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားကို Family Photo ျဖင့္ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ဆြဲ၊တင္၊စစ္ အမည္ျဖင့္ Verification လုပ္သည္။ Arakan ေျမမွ တစ္ခါထြက္သြားေသာ ရုိဟင္ဂ်ာတိုင္း အမိေျမကိုျပန္လာခြင့္မရွိေခ်။ အဘယ္ေၾကင့္ဆိုေသာ္ အိမ္ေထာင္စုစာရင္းတြင္ နာမည္ အပ်က္ခံရေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ အထက္ေဖာ္ျပပါ ေဒသႏၱရ အမိ္န္႔အရ ဆုိလ်ွင္ ဦးရဲထြဋ္ စြပ္စြဲသကဲ့သို႔ ဗလီဆရာမ်ား မေလးရွား၊ေဆာ္ဒီမွ သင္တန္းယူ၍ ျပန္လာခြင့္ ရွိပါဦးမည္ေလာ့။ အထက္ေဖာ္ျပပါ ေဒသႏၱရ အမိန္႔အေၾကာင္း ဦးရဲထြဋ္ မသိလွ်င္ ယခုသက္ရွိထင္ရွားရွိေနေသာ မည္သည့္ နစက ဝန္ထမ္းကိုမဆို ေမးျမန္း၍ မိမိ၏ Knowledge ကို Update လုပ္ထားလိုက္ပါဟု အၾကံေပးခ်င္သည္။ အကယ္၍ ျပန္လာခဲ့ပါမူ ေထာင္ဒဏ္ အနည္းဆံုး (၅)ႏွစ္ခံရသည္ကို ရုိဟင္ဂ်ာ တိုင္းသိသည္။ ထို႔ျပင္တဝ ပုဒ္မ အမ်ဳိးမ်ဳိးတပ္၍ ညွင္းပန္း ႏွိပ္စက္သည္၊ မဆီမဆိုင္ ေထာင္ဒဏ္ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ခ်မွတ္သည္။ဤကဲ့သို႔ေသာ ႏွိပ္စက္မ်ဳိးကို မည္သူေျပးေတြ႔ခ်င္မည္နည္? ကမၻာအရပ္ရပ္တြင္ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားျပန္႔ၾကဲသြားရျခင္းမွာ ဤအေၾကာင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ အစိုးရ အဆက္ဆက္ မွတ္တမ္းမ်ား အရလည္း ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ လူမဆန္ေသာ ႏွိပ္စက္ မွ ုမ်ဳိးကို မခံႏုိင္၍ ထြက္းေျပးသည္သာရွိသည္၊ မည္သည့္အေၾကာင္းေၾကာင့္မွ ျပန္ဝင္လာသည္ဟူ၍ မရွိေပ။ ဤသို႔ေသာ ေျမျပင္အေျခအေနမ်ား ရွိေနပါလွ်က္ ဦးရဲထြဋ္၏ မွတ္ခ်က္စကားမ်ားသည္ မည္သူ႔ကိုမွ ယုံၾကည္ျခင္း အလ်ဥ္းမရွိေသာ၊ ေမာက္မာ တတ္ေသာ ရခိုင္တို႔အတြက္ သရဲတေစ ၦလို ေျခက္လွန္႔ စရာအျဖစ္ ထင္က်န္ခဲ့လိမ့္မည္။
(၂) တစ္ရြာမွတစ္ရြာသို႔ ခရီးသြားရန္ပင္ ခြင့္ျပဳခ်က္ လိုအပ္ေသာ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ား ေဆာ္ဒီ၊မေလးရွား ႏုိင္ငံမ်ားသို႔ ရက္ရွည္ ဘာသာေရးသင္တန္း တက္ရန္ သြားသည္ဟု စြပ္စြဲျခင္းမွာ ယုတၱိေဗဒနည္းအရ ျပန္ဝန္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးေသာ ဦးရဲထြဋ္၏ သိကၡာကို မည္သည့္ေနရာတြင္ ထားသိုရမည္နည္း? ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ရခိုင္ေကာ္မရွင္တြင္ ေဒါက္တာ ေဒၚယဥ္ယဥ္ႏြယ္လည္း ပါဝင္ခဲ့သည္။ ေဒါက္တာ ကိုယ္တိုင္ NRS (Northern Rakhine State) UNHCR ႏွင့္ လက္ေအာက္ခံ NGOs မ်ားတြင္ (၁၅) ႏွစ္ေက်ာ္ လုပ္ခဲ့သည္ ဟုဆိုသည္။ UNHCR ႏွင့္ NGO ဝန္ထမ္းရုိဟင္ဂ်ာ မ်ားသည္ပင္လွ်င္ သြားလာရန္အတြက္ ခြင့္ျပဳခ်က္ကိုင္ေဆာင္ရသည္ကို ေဒါက္တာ ေဒၚယဥ္ယဥ္ႏြယ္ ကိုယ္တိုင္သိျပီးျဖစ္မည္။ ဦးရဲထြဋ္ ၂၀၁၂ ရခိုင္ေကာ္မရွင္ ညြွန္းျခင္းမွာ မည္သူ၏ မရုိးသားမွ ုနည္း? ရုိဟင္ဂ်ာမ်ား ပိတ္ေလွာင္ခံထားရသည္မွာ ႏွစ္ေပါင္းမနည္းေတာ့ေခ်။ ၇၅% ေသာ ဗလီဆရာမ်ားကို ႏုိင္ငံျခားျပန္ ျဖစ္ေအာင္ ပိတ္ေလွာင္ခံ ရုိဟင္ဂ်ာတို႔၏ စီးပြါးေရးအေျခအေနက စြမ္းေဆာင္ ခဲ့ႏုိင္ပါမည္ေလာ။ သို႔ေလာ သို႔ေလာ စဥ္းစားဆင္ျခင္ စရာအခ်က္မ်ားစြာရွိသည္။ပကတိအေျခအေနမွန္ကို ေစ့ေစ့ ငွငွ မေလ့လာဘဲ ထင္ရာျမင္ရာ လိုရာဆြဲျပီး ေကာက္ခ်က္ခ်ျခင္းမွာ ISEAS တြင္ Visiting Senior Fellow လုပ္ေနေသာ ဦးရဲထြဋ္ အတြက္ သင့္ျမတ္ပါ၏ေလာ။ ေဖာ္ျပပါ ပုံမ်ားသည္ နစက ၏ေဒသႏၱရ ဥပေဒ၊အမိန္႔မ်ားစြာထဲမွ တစ္ခ်ဳိ႔တစ္ဝက္ ျဖစ္သည္။
ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာေဒသ႐ွိ ဗလီဆရာ(တရားေဟာဆရာ) ၇၅ရာခုိင္ႏႈန္းသည္ မေလး႐ွားႏွင့္ ေဆာ္ဒီအာေရဗီယားတုိ႔တြင္ ဘာသာေရးသင္တန္းတက္ဖူးသည္ဟု ျပန္ၾကားေရး ဝန္ႀကီးေဟာင္း ဦးရဲထြဋ္က ေျပာၾကားသည္။ နိုဝင္ဘာ ၁၇ရက္တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕႐ွိ Park Royal Hotel၌ ျပဳလုပ္သည့္ ရခုိင္အေရးႏွင့္ လုံၿခဳံေရးအျမင္ ေဟာေျပာပြဲတြင္ ဦးရဲထြဋ္က ယင္းသုိ႔ထည့္သြင္းေျပာၾကားခ့ဲျခင္း ျဖစ္သည္။
"၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ ေကာ္မ႐ွင္လုပ္တ့ဲအခါမွာ ေမးလုိက္တ့ဲအခါမွာ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာေဒသမွာ႐ွိတ့ဲ တရားေဟာဆရာရဲ႕ ၇၅ရာခုိင္ႏႈန္းက မေလး႐ွားနဲ႔ ေဆာ္ဒီအာေရဗီယားကုိ ေရာက္ဖူးတယ္။ အဲဒီမွာ သြားၿပီးေတာ့ သင္တန္းတက္ခ့ဲဖူးတယ္"ဟု ဦးရဲထြဋ္က ေျပာၾကားသည္။
ေခ်ပခ်က္
ဦးရဲထြဋ္၏ ကေလးဆန္ဆန္ ေျပာခ်င္ရာေျပာ check and balance မရွိေသာ ေျပာစကားမ်ားကို လူႀကီးလူေကာင္းဆန္ဆန္ ေခ်ပရန္ စကားလံုးပင္ ရွာမေတြ႔မိပါ။ သို႔ေသာ္ ေအာက္ပါ အခ်က္မ်ားျဖင့္ အတတ္နုိင္ဆံုး ၾကိဳးစားျပီး ေခ်ပသြားမည္ျဖစ္သည္။
(၁) ၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွစခဲ့ေသာ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မွ ုမ်ားသည္ ၁၉၉၀ ႏွစ္မ်ားမွစ၍ ပိုမိုျပင္းထန္လာခဲ့သည္။ ရခိုင္ျပည္ ေျမာက္ပိုင္းကို ေဒသႏၱရ အမိန္႔ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ အမိန္႔မ်ားစြာထဲမွ တစ္ခုမွာ သက္ဆိုင္ရာ နစက ရုံး(သို႔) ေထာက္လွမ္းေရး ရုံးသို႔ ေက်းရြာအသီးသီးမွ ထူးျခားခ်က္ကို အစီရင္ခံတင္ျပရျခင္း ျဖစ္သည္။ ယုတ္စြအဆံုး က်ယ္ေလာင္ေသာ အသံကိုပင္ သူတုိ႔ထံအစီရင္ခံရသည္။ ထုိနည္းတူ သက္ဆိုင္ရာ ေက်းရြာလူၾကီးမွ ေထာက္ခံစာမယူပဲ ခရီးလြန္ေနသူမ်ားကိုလည္း အခ်ိန္အကန္႔အသတ္အတြင္း အစီရင္ခံရသည္။ ဦးရဲထြဋ္ စြပ္စြဲသကဲ့သို႔ ရုိဟင္ဂ်ာ ဗလီဆရာမ်ား မေလးရွား၊ေဆာ္ဒီတို႔တြင္ ဘာသာေရး သင္တန္းတက္လိုလွ်င္ ဦးစြာပထမ ထုိဗလီဆရာမ်ားသည္ Arakan မွ Bangladesh ကိုခရီးလြန္ေနရမည္။ ခရီးလြန္ေနလ်ွင္ ေက်းရြာလူၾကီးမွ အစီရင္ခံမည္။ အစီရင္ခံလ်ွင္ အိမ္ေထာင္စု စာရင္းမွ ပယ္ဖ်က္မည္။ အာဏာပိုင္ မ်ားမွ ထြက္ေျပးသူ၏ မိသားစုဝင္မ်ားမွ အမ်ဳိးမ်ဳိး ျခိမ္းေျခာက္၍ ေငြညွစ္မည္။ ထိုအစဥ္အလာမွာလည္း ဥပေဒကဲ့သို႔ပင္ အာဏာတည္ေနခဲ့သည္။ ႏွစ္ေပါင္း(၃၀) တိုင္တုိင္ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားကို Family Photo ျဖင့္ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ဆြဲ၊တင္၊စစ္ အမည္ျဖင့္ Verification လုပ္သည္။ Arakan ေျမမွ တစ္ခါထြက္သြားေသာ ရုိဟင္ဂ်ာတိုင္း အမိေျမကိုျပန္လာခြင့္မရွိေခ်။ အဘယ္ေၾကင့္ဆိုေသာ္ အိမ္ေထာင္စုစာရင္းတြင္ နာမည္ အပ်က္ခံရေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ အထက္ေဖာ္ျပပါ ေဒသႏၱရ အမိ္န္႔အရ ဆုိလ်ွင္ ဦးရဲထြဋ္ စြပ္စြဲသကဲ့သို႔ ဗလီဆရာမ်ား မေလးရွား၊ေဆာ္ဒီမွ သင္တန္းယူ၍ ျပန္လာခြင့္ ရွိပါဦးမည္ေလာ့။ အထက္ေဖာ္ျပပါ ေဒသႏၱရ အမိန္႔အေၾကာင္း ဦးရဲထြဋ္ မသိလွ်င္ ယခုသက္ရွိထင္ရွားရွိေနေသာ မည္သည့္ နစက ဝန္ထမ္းကိုမဆို ေမးျမန္း၍ မိမိ၏ Knowledge ကို Update လုပ္ထားလိုက္ပါဟု အၾကံေပးခ်င္သည္။ အကယ္၍ ျပန္လာခဲ့ပါမူ ေထာင္ဒဏ္ အနည္းဆံုး (၅)ႏွစ္ခံရသည္ကို ရုိဟင္ဂ်ာ တိုင္းသိသည္။ ထို႔ျပင္တဝ ပုဒ္မ အမ်ဳိးမ်ဳိးတပ္၍ ညွင္းပန္း ႏွိပ္စက္သည္၊ မဆီမဆိုင္ ေထာင္ဒဏ္ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ခ်မွတ္သည္။ဤကဲ့သို႔ေသာ ႏွိပ္စက္မ်ဳိးကို မည္သူေျပးေတြ႔ခ်င္မည္နည္? ကမၻာအရပ္ရပ္တြင္ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားျပန္႔ၾကဲသြားရျခင္းမွာ ဤအေၾကာင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ အစိုးရ အဆက္ဆက္ မွတ္တမ္းမ်ား အရလည္း ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ လူမဆန္ေသာ ႏွိပ္စက္ မွ ုမ်ဳိးကို မခံႏုိင္၍ ထြက္းေျပးသည္သာရွိသည္၊ မည္သည့္အေၾကာင္းေၾကာင့္မွ ျပန္ဝင္လာသည္ဟူ၍ မရွိေပ။ ဤသို႔ေသာ ေျမျပင္အေျခအေနမ်ား ရွိေနပါလွ်က္ ဦးရဲထြဋ္၏ မွတ္ခ်က္စကားမ်ားသည္ မည္သူ႔ကိုမွ ယုံၾကည္ျခင္း အလ်ဥ္းမရွိေသာ၊ ေမာက္မာ တတ္ေသာ ရခိုင္တို႔အတြက္ သရဲတေစ ၦလို ေျခက္လွန္႔ စရာအျဖစ္ ထင္က်န္ခဲ့လိမ့္မည္။
(၂) တစ္ရြာမွတစ္ရြာသို႔ ခရီးသြားရန္ပင္ ခြင့္ျပဳခ်က္ လိုအပ္ေသာ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ား ေဆာ္ဒီ၊မေလးရွား ႏုိင္ငံမ်ားသို႔ ရက္ရွည္ ဘာသာေရးသင္တန္း တက္ရန္ သြားသည္ဟု စြပ္စြဲျခင္းမွာ ယုတၱိေဗဒနည္းအရ ျပန္ဝန္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးေသာ ဦးရဲထြဋ္၏ သိကၡာကို မည္သည့္ေနရာတြင္ ထားသိုရမည္နည္း? ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ရခိုင္ေကာ္မရွင္တြင္ ေဒါက္တာ ေဒၚယဥ္ယဥ္ႏြယ္လည္း ပါဝင္ခဲ့သည္။ ေဒါက္တာ ကိုယ္တိုင္ NRS (Northern Rakhine State) UNHCR ႏွင့္ လက္ေအာက္ခံ NGOs မ်ားတြင္ (၁၅) ႏွစ္ေက်ာ္ လုပ္ခဲ့သည္ ဟုဆိုသည္။ UNHCR ႏွင့္ NGO ဝန္ထမ္းရုိဟင္ဂ်ာ မ်ားသည္ပင္လွ်င္ သြားလာရန္အတြက္ ခြင့္ျပဳခ်က္ကိုင္ေဆာင္ရသည္ကို ေဒါက္တာ ေဒၚယဥ္ယဥ္ႏြယ္ ကိုယ္တိုင္သိျပီးျဖစ္မည္။ ဦးရဲထြဋ္ ၂၀၁၂ ရခိုင္ေကာ္မရွင္ ညြွန္းျခင္းမွာ မည္သူ၏ မရုိးသားမွ ုနည္း? ရုိဟင္ဂ်ာမ်ား ပိတ္ေလွာင္ခံထားရသည္မွာ ႏွစ္ေပါင္းမနည္းေတာ့ေခ်။ ၇၅% ေသာ ဗလီဆရာမ်ားကို ႏုိင္ငံျခားျပန္ ျဖစ္ေအာင္ ပိတ္ေလွာင္ခံ ရုိဟင္ဂ်ာတို႔၏ စီးပြါးေရးအေျခအေနက စြမ္းေဆာင္ ခဲ့ႏုိင္ပါမည္ေလာ။ သို႔ေလာ သို႔ေလာ စဥ္းစားဆင္ျခင္ စရာအခ်က္မ်ားစြာရွိသည္။ပကတိအေျခအေနမွန္ကို ေစ့ေစ့ ငွငွ မေလ့လာဘဲ ထင္ရာျမင္ရာ လိုရာဆြဲျပီး ေကာက္ခ်က္ခ်ျခင္းမွာ ISEAS တြင္ Visiting Senior Fellow လုပ္ေနေသာ ဦးရဲထြဋ္ အတြက္ သင့္ျမတ္ပါ၏ေလာ။ ေဖာ္ျပပါ ပုံမ်ားသည္ နစက ၏ေဒသႏၱရ ဥပေဒ၊အမိန္႔မ်ားစြာထဲမွ တစ္ခ်ဳိ႔တစ္ဝက္ ျဖစ္သည္။
ေမာင္ေတာေဒသတြင္ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း ၂၂၂ေက်ာင္းသာ႐ွိၿပီး ဗလီ ၁၂၇၈လုံ၊ အာရဗီစာသင္ေက်ာင္း ၁၁၄၃ေက်ာင္းႏွင့္ ဘုရား႐ွိခိုးေက်ာင္း ၁၇ ေက်ာင္း႐ွိေၾကာင္းလည္း ဦးရဲထြဋ္က ေျပာၾကားခ့ဲသည္။ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာေဒသတြင္ အထေက်ာင္း ၂၆ေက်ာင္း၊ အလကေက်ာင္း ၂၁၆ေက်ာင္းႏွင့္ အမကေက်ာင္း ၁၆၂ေက်ာင္း၊ စုစုေပါင္း အစုိးရစာသင္ေက်ာင္း ၄၀၄ေက်ာင္း႐ွိေၾကာင္းလည္း ဦးရဲထြဋ္က ေျပာၾကားခ့ဲသည္။ ယင္းအခ်က္အလက္မ်ားသည္ ၂၀၁၄၊ ၂၀၁၅ခုႏွစ္က ရ႐ွိခ့ဲသည့္ အခ်က္အလက္မ်ား ျဖစ္သည္ဟု လည္းဦးရဲထြဋ္က ေျပာၾကားခ့ဲသည္။
ယင္းဗလီဆရာမ်ားသည္ ေဆာ္ဒီအာေရဗီယား႐ွိ ဘာသာေရးအယူသည္းသည့္ ဝဟာဗီဂုိဏ္းမွ အယူဆမ်ားကုိ ျပန္သယ္လာၾကသည္ဟုလည္း ဦးရဲထြဋ္က ေျပာၾကားခ့ဲသည္။
"ဒီဗလီဆရာေတြရဲ႕ ပညာသင္ေထာက္ပ့ံမႈကုိ ဘယ္သူကေပးလဲဆုိေတာ့ ေဆာ္ဒီယာေရဗီးယားက ေနၿပီးေတာ့ ေပးတယ္။ ေဆာ္ဒီအာေရဗီယားရဲ႕ ဝဟာဗီဆုိတ့ဲ ဂုိဏ္းကပုိၿပီးေတာ့ အယူသည္းတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီဝဟာဗီဂုိဏ္းမွာ လုပ္တ့ဲသင္တန္းသားေတြ၊ သူတုိ႔သည္ျပန္သယ္လာတ့ဲအခါမွာ အဲဒီက အယူအဆေတြ ျပန္သယ္လာတယ္"ဟု ဦးရဲထြဋ္က ေျပာၾကားခ့ဲသည္။
ေခ်ပခ်က္
(၁) ဦးရဲထြဋ္သည္ ဤတစ္ခ်ီတြင္လည္း ေရာသမ လိုက္ျပန္သည္။ အစိုးရေက်ာင္းမ်ားကို အထက၊အလက၊အမက သီးသန္႔ ခြဲထုတ္ျပျပီး ဗလီႏွင့္ အာရဗီစာသင္ေက်ာင္း အားလုံးကို အေရအတြက္တစ္ခုတည္းျဖင့္ ကိန္းဂဏန္းႏွင့္ ကစားလိုက္ျပန္သည္။ ဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔၏ စိုးရိမ္ မုန္းတီးစိတ္ကို ပိုမိုျပင္းျပလာေအာင္ နိုးဆြေပးေသာ အေရးအသားဟု ဆိုနိုင္သည္။ ဦးရဲထြဋ္၏ အဆိုအရ ရုိဟင္ဂ်ာ ၉ ၅% ရွိေသာ ေမာင္ေတာ ေဒသတြင္ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားအတြက္ ဗလီ ၁၂၇၈ လုံးႏွင့္ အာရဗီစာသင္ေက်ာင္း ၁၁၄၃ ေက်ာင္းရွိေနသည္မွာ ဘာဆန္းသနည္း? ဗလီ ၁၂၇၈ လုံးတြင္ သာမာန္ဗလီႏွင့္ ဂ်ာေမဗလီေပါင္း ျဖစ္သည္။ ရြာတစ္ရြာတြင္ အနည္းဆုံး သာမာန္ဗလီ (၄)ခုႏွင့္ ဂ်ာေမဗလီ (၁) ရွိတတ္သည္။ ထုိနည္းတူ အာရဗီစာသင္ေက်ာင္းတြင္လည္း အေျခခံပညာသင္ အာရဗီေက်ာင္းႏွင့္ အာရဗီ တကၠသိုလ္ေက်ာင္း ဟူ၍ရွိသည္။ ရြာတစ္ရြာတြင္ အေျခခံ ပညာသင္ အာရဗီေက်ာင္း အနည္းဆုံး (၄)ေက်ာင္း မွအတက္ ရွိတတ္ျပီး ေက်းရြာ(၄)ခု ေပါင္း၍မွ အာရဗီ တကၠသိုလ္ေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္း ရွိတတ္သည္။ အာရဗီေက်ာင္းႏွင့္ဗလီတို႔၏ အေရအတြက္သည္ ျပစားမွ ု အတြက္မဟုတ္ဘဲ လူေနအိမ္ တည္ရွိမွ ုေပၚမူတည္၍ ျဖစ္တည္လာရျခင္း ျဖစ္သည္။ ယေန႔အခ်ိန္ထိ မြတ္စလင္တ္ို႔၏ ဗလီ၊ အာရဗီေက်ာင္း မ်ားတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ တည္ဆဲဥပေဒ ႏွင့္ ဆန္႔က်င္ေသာ လုပ္ရပ္၊အျပဳအမူ မ်ဳိးကို သက္ေသႏွင့္တကြ တင္ျပနိုင္ပါမည္ေလာ? ဆန္႔က်င္ဘက္အား ျဖင့္ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းမ်ားတြင္ ဗုဒၶတရားေတာ္ႏွင့္ ဆန္႔က်င္ေသာ အျပဳအမူ၊လုပ္ရပ္မ်ား FB ေပၚတြင္ ပ်ံ႔ႏွ႕ံ ေနသည္ကို ဦးရဲထြဋ္ သိျပီးျဖစ္မည္ဟု ယုံၾကည္သည္။
(၂) ေမာင္ေတာ ေဒသရွိ ရုိဟင္ဂ်ာ အေယာက္(၁၀၀၀) တြင္ အဘယ္မ်ွေသာ အေရအတြက္သည္ ဦးရဲထြဋ္ ထိုးေကြ်းရန္ ၾကဳိးစားသည့္ ဝဟာဗီ ဆိုေသာ ေဝါဟာရကို သိသနည္း? စစ္တမ္းေကာက္ယူၾကည့္ပါ။ ထင္ရာေလ်ွာက္ မစိုင္းပါေလႏွင့္။ ဦးရဲထြဋ္ ဖတ္ဖူးမွတ္ဖူးေသာ ဝဟာဗီ အေၾကာင္းအသုံးခ်လိုလ်ွင္ တန္ရာတန္ရာ ခ်ိတ္ဆက္ သုံးသပ္ပါ။ အိစၥလာမ္ Critics မ်ားကေျပာေသာ ဝဟာဗီ အေၾကာင္းကို မဆီမဆိုင္ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားႏွင့္ တြဲဆက္ျခင္းသည္ ျပႆနာကို ပိုမိုရွဳပ္ေထြးေစျခင္းမွအပ တစ္ျခား မည္သည့္အရာမွ် စြမ္းေဆာင္ေပး နုိင္မည္မဟုတ္ေပ။
ဘဂၤါလီကေလးငယ္မ်ားသည္ မူလတန္းၿပီးလ်ွင္ အာရဗီစာသင္ေက်ာင္းမ်ားသုိ႔ ေရာက္သြားေၾကာင္း၊ အသက္ ၅၀၊ ၆၀အရြယ္ ရခုိင္တုိင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ ဘဂၤါလီမ်ားအၾကားတြင္ ဆက္ဆံေရး႐ွိေၾကာင္း၊ ၁၉၉၀ ဝန္းက်င္ႏွစ္မ်ားမွ စတင္ကာ အာရဗီေက်ာင္းမ်ား ပုိမုိအားေကာင္းလာေၾကာင္း၊ အသက္ ၃၀အရြယ္ ရခုိင္တုိင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ ဘဂၤါလီမ်ားအၾကားတြင္ ဆက္ဆံေရးလုံးဝ မ႐ွိေတာ့သည့္ အေနအထား႐ွိေၾကာင္း၊ ဘဂၤါလီကေလးငယ္မ်ားသည္ မူလတန္းၿပီးလ်ွင္ အာရဗီစာသင္ေက်ာင္းမ်ားသုိ႔ ေရာက္သြားျခင္းေၾကာင့္ အသိုင္းအဝိုင္းႏွစ္ခုၾကားတြင္ အတူယွဥ္တြဲေနထုိင္ရန္ အခြင့္အေရး နည္းလာေၾကာင္းလည္း ဦးရဲထြဋ္က ေျပာၾကားခ့ဲသည္။
"ဒီမွာ(အာရဗီစာသင္ေက်ာင္း)က ေန႔လည္စာ ေကြၽးတာ႐ွိတယ္၊ ေထာက္ပ့ံတာ႐ွိတယ္ဆုိေတာ့ ကေလးေတြက ဒီမွာေရာက္သြားတ့ဲအခါမွာ အသိုင္းအဝိုင္းႏွစ္ခုၾကားမွာ အတူေနထုိင္ဖုိ႔ အခြင့္အေရး တျဖည္းျဖည္းနည္းလာတယ္"ဟု ဦးရဲထြဋ္က ေျပာၾကားခ့ဲသည္။
ေခ်ပခ်က္
(၁) မြတ္စလင္ႏွင့္ အစၥလာမ္ကိုပင္ ခြဲျခားမသိတတ္ေသာ လူမ်ားစုေနထိုင္ရာ ႏုိင္ငံ၏ ျပန္ဝန္ေဟာင္း အေနျဖင့္ ရုိဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္တုိ႔၏ ဘဝေနထိုင္မွ ုပုံစံကို နားမလည္ ျခင္းသည္ သဘာဝက်လွသည္။ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ ဆင္းရဲသည္ ျဖစ္ေစ၊ ခ်မ္းသာသည္ျဖစ္ေစ မိမိတို႔၏သားသမီးမ်ားကို အေျခခံ အာရဗီပညာကို က်မ္းျမတ္ကုရ္အာ(င္)န္ကို ရြတ္ဖတ္နုိင္သည္ အထိသင္ၾကား ေပးေလ့ရွိၾကသည္။ မူလတန္းေက်ာင္းေနပညာကိုလည္း အေျခခံ အာရဗီ ပညာႏွင့္ တြဲလွ်က္ အခ်ိန္သီးျခားစီခြဲ၍ သင္ယူၾကသည္။ ဥပမာ- မနက္ပိုင္း အေျခခံအာရဗီ ေက်ာင္းကိုတက္လွ်င္ ေန႔ခင္းပိုင္းတြင္ အစိုးရမူလတန္းေက်ာင္းကို တက္ၾကသည္။ မနက္ပိုင္း အစိုးရမူလတန္းေက်ာင္း တက္လွ်င္ ေန႔လည္ပိုင္းတြင္ အေျခခံအာရဗီေက်ာင္းကို တက္ၾကသည္။ ဦးရဲထြဋ္ ေျပာသကဲ့သို႔ ရိုဟင္ဂ်ာ ကေလးတိုင္းသည္ မူလတန္းျပီးလွ်င္ အာရဗီစာသင္ေက်ာင္း သို႔ေရာက္သြားသည္ မဟုတ္ပဲ မိမိ၏ဝါသနာ မိဘ၏ဝါသနာေပၚ မူတည္၍ တစ္ခ်ဳိ႔သည္သာ အာရဗီတကၠသိုလ္ေက်ာင္း ကိုေရြးခ်ယ္ၾကသည္။ တစ္ခ်ဳိ႔မာမူ အလယ္တန္း၊ အထက္တန္း ဆက္တက္ၾကသည္။ တစ္ခ်ဳိ႔ကမူ စီးပြါးေရး အေျခအေနအရ လုံးဝေက်ာင္းထြက္ သြားၾကသည္။ အာရဗီ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းတြင္လည္း ျမန္မာစာကို သင္ယူၾကရသည္။ သို႔ေသာ္ အစိုးရ၏ မြတ္စလင္မ်ားအေပၚ ခြဲျခားဆက္ဆံမွ ု၊ မြတ္စလင္ ဘာသာေရးပညာရပ္မ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္မွ ု၊ ဥေပကၡာျပဳမွ ုစသည္တို႔ေၾကင့္ လိုသေလာက္ ခရီးမေပါက္ေခ်။
(၂) ၁၉၉၀ ေနာက္ပိုင္းႏွစ္မ်ားမွစ၍ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ျပႆနာ ပိုမိုရွဳပ္ေထြးလာခဲ့သည္။ နတလ ေက်းရြာမ်ားကို ရုိဟင္ဂ်ာတို႔၏ေျမေပၚတြင္ ရုိဟင္ဂ်ာရြာမ်ားႏွင့္ ၾကားညွပ္တည္ေထာင္ေပးခဲ့ျခင္း၊ နစက(BIHQs) အထူးတပ္မ်ားကို ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ခ်ထားေပးျခင္း စသည္တို႔မွ စတင္ခဲ့သည္။ နတလ ရြာေနသူ အမ်ားစုသည္ ဘဂၤလားေဒ့ခ်္မွ တင္သြင္းလာေသာ ဘဂၤလီေမာ့ဂ္မ်ား၊ ALP အဖြ႔ဲမွ ထိုစဥ္က လက္နက္ခ် အလင္းဝင္လာသူမ်ား၊ ရန္ကုန္ အင္းစိန္ က်ဴးေက်ာ္ ရပ္ကြက္မွ ဗမာမ်ား၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ အရပ္ရပ္မွ စစ္မွ ုထမ္းေဟာင္းမ်ား၊ စားဝတ္ေနေရး မဖူလုံေသာ သာမာန္ ရခိုင္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ နတလရြာမ်ားသည္ သာမာန္ ရခိုင္ရြာမ်ားႏွင့္ နုိင္းယွဥ္လ်ွင္ အခြင့္ထူးခံမ်ားျဖစ္သည္။ နတလရြာမ်ား၏ စားဝတ္ေနေရး ကိစၥအဝဝကို အစိုးရက ရုိဟင္ဂ်ာတုိ႔၏ ေခြ်းႏွဲစာမ်ားမွ ျဖည္းဆည္းေပးေနခဲ့သည္။ သူတို႔သည္ အစိုးရ၏ Special Attention ကိုရေသာေၾကာင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ရုိဟင္ဂ်ာမ်ား အေပၚ ရန္လုိၾကသည္။ ေမာက္မာ ၾကမ္းတမ္းစြာ ဆက္ဆံၾကသည္။ နယ္ေျမခံ နစက၊ရဲ တို႔ႏွင့္ပူေပါင္း၍ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား အေပၚႏွိပ္စက္ၾကသည္။ မေန႔တစ္ေန႔ကမွ ေရာက္လာေသာ နတလ ရြာသားမ်ားကို မိမိတို႔ပိုင္ လယ္ေျမမ်ားလည္း ဆုံးရွဳံးခံရ၊ ေန႔စဥ္လုိလို ဗိုလ္က်စိုးမိုးျခင္းလည္း ခံရသည့္ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားအတြက္ အတူယွဥ္တြဲ ေနထိုင္ေရးသည္ သူတို႔ျပဳမူသမွ်ကို လည္စင္းခံေပးေနရျခင္းထက္မပိုေခ်။ ေမာင္ေတာႏွင့္ ဘူးသီးေတာင္ ျမဳိ႔ေပၚရပ္ကြက္မ်ားတြင္ အသက္အရြယ္ အကန္႔အသက္မရွိပဲ ရခိုင္ႏွင့္ ရုိဟင္ဂ်ာ အခ်င္းခ်င္း အၾကားရင္းႏွီးခင္မင္မွဳ၊ ခ်စ္ၾကည္မိတ္ေဆြဖြဲ႔ ေပါင္းသင္းမွ ု စသည္တို႔သည္ ယေန႔ထိတိုင္ရွိေနေသးသည္။ ဗလီႏွင့္ ရခိုင္အိမ္ ကပ္လ်ွက္၊ ေစတီႏွင့္ ရိုဟင္ဂ်ာအိမ္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္လွ်က္ တည္ရွိေနသည္။ ရုိဟင္ဂ်ာကေလးေတြ မူလတန္းျပီးလွ်င္ အာရဗီေက်ာင္းေရာက္သြားေသာေၾကာင့္ အတူယွဥ္တြဲ ေနထိုင္ရန္ အခြင့္ အေရးနည္းပါးလာသည္ဟု ဆိုလုိျခင္းမွာ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားကို Religious Extremists တံဆိပ္ကပ္ခ်င္ေသာ ဦးရဲထြဋ္၏ မရုိးသားမွ ုပင္ျဖစ္သည္။ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္က ေမာင္ေတာႏွင့္ ဘူးသီးေတာင္ မယက မွေကာက္ယူေသာ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ား၏ အတန္းသင္ပညာ တတ္ေျမာက္မွ ု အေရအတြက္ စစ္တမ္းကို ရွာေဖြဖတ္ရွဳပါ။ ၎စာရင္းဇယားအရ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားအားလုံးသည္ အာရဗီေက်ာင္းထြက္လား၊ သို႔တည္းမဟုတ္ ဘြဲ႔ရ အစိုးရေက်ာင္းထြက္မ်ားလည္း ပါဝင္သလား ဆိုသည္ကို ဆန္းစစ္ၾကည့္ပါ။ အတူယွဥ္ တြဲေနထိုင္ေရး policy ကို Annan Commission ကလည္း အၾကံျပဳထားသည္မ်ားရွိသည္။ဦးရဲထြဋ္၏ မေယာင္ရာ ဆီလူး အလြဲတေခ်ာ္ သုံးသပ္ျခင္းသည္ ဦးရဲထြဋ္၏ Senior Visiting Fellow အဆင့္ႏွင့္ သဟဇာတျဖစ္မွ ု မရွိသည္ကို ဝမ္းနည္းစြာ ေတြ႔ျမင္ရပါသည္။
(၃) မိမိကိုယ္ပင္ အနုိင္နိုင္ ရပ္တည္ေနရေသာ အာရဗီေက်ာင္း၊အာရဗီတကၠသိုလ္ေက်ာင္း မ်ားသည္ ကေလးမ်ားကို ေန႔လယ္စာေကြ်းသည္၊ေထာက္ပံ့သည္၊ ထို႔ေၾကာင့္ အသိုင္းအဝိုင္း(၂) ခုၾကားယွဥ္တြဲေနထိုင္ရန္ အခြင့္အေရး နည္းလာသည္၊ ဆိုေသာ စကားမ်ားမွာ ယုတၱိမဲ့လြန္းလွေပသည္။ အာရဗီတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းဆရာမ်ား၏ လစာ အနည္းဆုံး (၃) (၄) လ စာအထိ pending ျဖစ္ေနတတ္သည္။ အေၾကာင္းမွာ လစာအတြက္ ေဒသခံမ်ားအေပၚ မူတည္ေနရ၍ ျဖစ္သည္။ ေန႔လယ္စာေကြ်းသည္ ဆိုေသာ စကားမွာလည္း တစ္ခါတစ္ရံတြင္ ျပည္တြင္း အလ်ဴရွင္မ်ား ယၾတာေခ်လိုလွ်င္ အာရဗီေက်ာင္းသို႔ သြားလွဴဒါန္းျခင္းမ်ဳိးရွိသည္။ ၎ကို ဦးရဲထြဋ္္က ေရးၾကီးကြင္က်ယ္ ပုံၾကီးခ်ဲ႔ေနလွ်င္၊ အားေပးေနလွ်င္ အသိုင္းအဝုိင္း ႏွစ္ခုၾကား ယွဥ္တြဲေနထိုင္ေရးက ေဝးျမဲေဝးေနမည္။
ဘဂၤါလီျပႆနာကုိ ေျဖ႐ွင္းရာတြင္ ရခုိင္တုိင္းရင္းသားမ်ား၏ စုိးရိမ္မႈႏွင့္ အက်ိဳးစီးပြား၊ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္႐ွိသည္ ဆုိသည့္အ႐ွိတရား၊ တုိင္းရင္းသားမျဖစ္ႏုိင္ဆုိသည့္အ႐ွိတရားႏွင့္ အၾကမ္းဖက္ဝါဒသည္ ေဒသတြင္းလုံျခဳံေရးျပႆနာ ျဖစ္သည္ ဆုိသည့္ အ႐ွိတရားေလးခုအေပၚ အေျခခံကာ ေျဖ႐ွင္းသင့္ေၾကာင္းလည္း ၎ကေျပာၾကားခ့ဲသည္။
ေခ်ပခ်က္
(၁) ရုိဟင္ဂ်ာ အေရးႏွင့္ ပတ္သက္လာလွ်င္ ဦးရဲထြဋ္တို႔သည္ ရခို္င္မ်ားကို လြန္စြာငဲ့ညွာတတ္ၾကသည္၊ အၾကင္နာမ်ားပိုတတ္ၾကသည္။ ရခိုင္မ်ား၏ စိုးရိမ္မွ ုႏွင့္ အက်ဳိးစီးပြါးမ်ားထဲတြင္ ဗမာမ်ားကို ႏွင္ထုတ္ျခင္းလည္းပါဝင္သည္၊ ရခိုင္ျပည္ကို ရခိုင္လူမ်ဳိးမ်ားသာလွ်င္ အုပ္ခ်ဳပ္လုိျခင္းလည္း ပါဝင္သည္၊ ရခိုင္ျပည္ထြက္ သယံဇာတကို သူတို႔ မွ်ေဝခံစားလုိျခင္းလည္း ပါဝင္သည္၊ ဤသည္တို႔သည္ အနည္းအက်ဥ္းသာျဖစ္သည္။ ရခိုင္တို႔၏ အက်ဳိးစီးပြါး မ်ားစြာအနက္ အနည္းအက်ဥ္းကိုသာ ေဆာင္ၾကဥ္းေပးျခင္း မျပဳပဲ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားကို အဘယ္ေၾကာင့္ ထိုးေကြ်းခ်င္ၾကသနည္း။ ရုိဟင္ဂ်ာႏွင့္ပတ္သက္လာလွ်င္ ရခိုင္မ်ားကို အဘယ္ေၾကာင့္ ကိုယ္ခ်င္းစာတတ္လာၾကသနည္း? ဤသို႔ေသာ အေရးအသားေၾကာင့္ ဦးရဲထြဋ္ႏွင့္ အေပါင္းအပါတို႔၏ မရုိးသားေသာ စိတ္ရင္းေစတနာကို ေဖာ္လြင္ေစသည္။
(၂) ႏုိင္ငံသား၊ တိုင္းရင္းသား ႏွင့္ အၾကမ္းဖက္ ဝါဒ စေသာ စကားလုံးမ်ားသည္ ဦးရဲထြဋ္တို႔ အခ်ိန္အခါ၊ ေနရာေဒသ၊ လူမ်ိဳးဘာသာ ေပၚမူတည္၍ လိုသလိုသံုးတတ္ေသာ စကားလုံးမ်ားထက္ အဓိပၸါယ္ပို မေဆာင္ေပ။ ကိုးကြယ္မွ ုေပၚမူတည္၍ ႏုိင္ငံသား၊တိုင္းရင္းသား ခ်က္ခ်င္းျဖစ္နုိင္သည္။ ဥပမာ- ဘဂၤလားေဒ့ခ်္မွ တင္သြင္းေသာ ဘဂၤလီေမာ့ဂ္မ်ား၊ တရုတ္ ေပါက္ေဖာ္ၾကီးမ်ား(ဥပမာ-ဦးသိန္းစိန္ လက္ထက္တြင္ မုန္ဝမ္းဗမာ တိုင္းရင္းသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ ျပဳေပးလိုက္ေသာ မုန္ဝမ္း တရုတ္၊ စစ္အစိုးရလက္ထက္တြင္ တရုတ္(ကိုးကန္႔) တို႔၏ကန္႔ကြက္မွ ုေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသား အျဖစ္ျပန္ သတ္မွတ္ေပးေသာ ကိုးကန္႔တရုတ္) စသည္၊စသည္။ ရုိဟင္ဂ်ာတို႔၏ ႏုိင္ငံသား၊တိုင္းရင္းသား အရွိတရားႏွင့္ ပတ္သက္၍ သမိုင္းခ်င္းယွဥ္ ေျဖရွင္းရန္ ရုိဟင္ဂ်ာႏွင့္ ရုိဟင္ဂ်ာမဟုတ္ေသာ ျပည္တြင္းျပည္ပ သမိုင္းဆရာမ်ားက စိန္ေခၚေနသည္မွာ ၾကာလွျပီျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ ပတ္ေျပးေနသည္မွာလည္း အၾကိမ္ေပါင္း မနည္းေတာ့ျပီ။
(၃) တကမၻာလုံးအတိုင္းအတာ ႏွင့္ျခဳံၾကည့္လွ်င္ အၾကမ္းဖက္မွု၊ အၾကမ္းဖက္ဝါဒ စသည့္စကားလုံးမ်ားကို mis-use (သိသိၾကီးႏွင့္ မွားယြင္းသုံးျခင္း) လုပ္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ Actually, the Burmese government wants to level Rohingya as Islamists/Religious Extremists and, push them to the side of global extremist main stream, to secure a place in the name of terrorism combat. အိစၥလာမ္ေၾကာက္ ေရာဂါသည္ တကမၻာလုံးတြင္ ေခတ္စားလာသလို ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္လည္း မြတ္စလင္ကို မုန္းတီးေနျခင္းမွာ မဆန္းၾကယ္လွပါ။ သို႔ေသာ္ ျခားနားခ်က္ကရွိသည္။ အေနာက္ႏုိင္ငံသားမ်ားသည္ အျပစ္အပ်က္ တစ္ခု၏ ေနာက္ကြယ္က အေၾကာင္းရင္းကို စူးစမ္းရွာေဖြ လိုစိတ္ရွိၾကသည္။ အမွန္တရားကို ေတြ႔ေအာင္ေလ့လာၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ Islam ကို မုန္း၍စြန္႔ခြါ သြားမည့္ အစားလက္ခံယုံၾကည္လာၾကသည္။ ယေန႔ကမၻာတြင္ Fastest Growing Religion အျဖစ္သတ္မွတ္ျခင္းခံရသည္။ ျမန္မာျပည္မွာမူကား စူးစမ္းေလ့လာလိုစိတ္ မရွိပဲ သူမ်ားအေျပာေနာက္ တေကာက္ေကာက္ လိုက္ပါတတ္ၾကသည္။ Rumors ကိုအယုံလြတတ္သည္။ ထိုအေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ ဗုဒၶသာသနာ သည္ ကမၻာေပၚတြင္ မေကာင္းဂုဏ္ပုဒ္ႏွင့္ ေက်ာ္ၾကားခဲ့ေလျပီ။ Declining Religion အျဖစ္မွတ္တမ္း ဝင္ေနသည္။
နိဂုံး
ရိုဟင္ဂ်ာအေရးကို စိတ္ခံစားခ်က္ႏွင့္ ေျဖရွင္း၍ရမည္မဟုတ္ေပ။ ကဗ်ဆန္လြန္းေသာ စိတ္ကူးယဥ္ စကားလုံးမ်ားသည္ ရုိဟင္ဂ်ာ အေရး အေျဖရွာရန္ အတြက္ အေထာက္အကူ မျဖစ္ေပ။ ပကတိေျမျပင္ ဆန္းစစ္ေလ့လာမွ ုမွ ရရွိလာေသာ ေတြ႔ရွိခ်က္မ်ား၊ သမိုင္းအမွန္ကို လက္ခံအေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္မွ ု စြမ္းရည္ သတၱိမ်ား၊ လူကိုလူလုိ ျမင္ႏုိင္ေသာ Universal လူမႈက်င့္ဝတ္တရားမ်ား စသည္တို႔အေပၚ အေျခခံနုိင္မွသာ ျပႆနာေျဖရွင္းေရး အတြက္နည္းလမ္းေပၚထြက္လာမည္ျဖစ္သည္။
ယင္းဗလီဆရာမ်ားသည္ ေဆာ္ဒီအာေရဗီယား႐ွိ ဘာသာေရးအယူသည္းသည့္ ဝဟာဗီဂုိဏ္းမွ အယူဆမ်ားကုိ ျပန္သယ္လာၾကသည္ဟုလည္း ဦးရဲထြဋ္က ေျပာၾကားခ့ဲသည္။
"ဒီဗလီဆရာေတြရဲ႕ ပညာသင္ေထာက္ပ့ံမႈကုိ ဘယ္သူကေပးလဲဆုိေတာ့ ေဆာ္ဒီယာေရဗီးယားက ေနၿပီးေတာ့ ေပးတယ္။ ေဆာ္ဒီအာေရဗီယားရဲ႕ ဝဟာဗီဆုိတ့ဲ ဂုိဏ္းကပုိၿပီးေတာ့ အယူသည္းတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီဝဟာဗီဂုိဏ္းမွာ လုပ္တ့ဲသင္တန္းသားေတြ၊ သူတုိ႔သည္ျပန္သယ္လာတ့ဲအခါမွာ အဲဒီက အယူအဆေတြ ျပန္သယ္လာတယ္"ဟု ဦးရဲထြဋ္က ေျပာၾကားခ့ဲသည္။
ေခ်ပခ်က္
(၁) ဦးရဲထြဋ္သည္ ဤတစ္ခ်ီတြင္လည္း ေရာသမ လိုက္ျပန္သည္။ အစိုးရေက်ာင္းမ်ားကို အထက၊အလက၊အမက သီးသန္႔ ခြဲထုတ္ျပျပီး ဗလီႏွင့္ အာရဗီစာသင္ေက်ာင္း အားလုံးကို အေရအတြက္တစ္ခုတည္းျဖင့္ ကိန္းဂဏန္းႏွင့္ ကစားလိုက္ျပန္သည္။ ဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔၏ စိုးရိမ္ မုန္းတီးစိတ္ကို ပိုမိုျပင္းျပလာေအာင္ နိုးဆြေပးေသာ အေရးအသားဟု ဆိုနိုင္သည္။ ဦးရဲထြဋ္၏ အဆိုအရ ရုိဟင္ဂ်ာ ၉ ၅% ရွိေသာ ေမာင္ေတာ ေဒသတြင္ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားအတြက္ ဗလီ ၁၂၇၈ လုံးႏွင့္ အာရဗီစာသင္ေက်ာင္း ၁၁၄၃ ေက်ာင္းရွိေနသည္မွာ ဘာဆန္းသနည္း? ဗလီ ၁၂၇၈ လုံးတြင္ သာမာန္ဗလီႏွင့္ ဂ်ာေမဗလီေပါင္း ျဖစ္သည္။ ရြာတစ္ရြာတြင္ အနည္းဆုံး သာမာန္ဗလီ (၄)ခုႏွင့္ ဂ်ာေမဗလီ (၁) ရွိတတ္သည္။ ထုိနည္းတူ အာရဗီစာသင္ေက်ာင္းတြင္လည္း အေျခခံပညာသင္ အာရဗီေက်ာင္းႏွင့္ အာရဗီ တကၠသိုလ္ေက်ာင္း ဟူ၍ရွိသည္။ ရြာတစ္ရြာတြင္ အေျခခံ ပညာသင္ အာရဗီေက်ာင္း အနည္းဆုံး (၄)ေက်ာင္း မွအတက္ ရွိတတ္ျပီး ေက်းရြာ(၄)ခု ေပါင္း၍မွ အာရဗီ တကၠသိုလ္ေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္း ရွိတတ္သည္။ အာရဗီေက်ာင္းႏွင့္ဗလီတို႔၏ အေရအတြက္သည္ ျပစားမွ ု အတြက္မဟုတ္ဘဲ လူေနအိမ္ တည္ရွိမွ ုေပၚမူတည္၍ ျဖစ္တည္လာရျခင္း ျဖစ္သည္။ ယေန႔အခ်ိန္ထိ မြတ္စလင္တ္ို႔၏ ဗလီ၊ အာရဗီေက်ာင္း မ်ားတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ တည္ဆဲဥပေဒ ႏွင့္ ဆန္႔က်င္ေသာ လုပ္ရပ္၊အျပဳအမူ မ်ဳိးကို သက္ေသႏွင့္တကြ တင္ျပနိုင္ပါမည္ေလာ? ဆန္႔က်င္ဘက္အား ျဖင့္ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းမ်ားတြင္ ဗုဒၶတရားေတာ္ႏွင့္ ဆန္႔က်င္ေသာ အျပဳအမူ၊လုပ္ရပ္မ်ား FB ေပၚတြင္ ပ်ံ႔ႏွ႕ံ ေနသည္ကို ဦးရဲထြဋ္ သိျပီးျဖစ္မည္ဟု ယုံၾကည္သည္။
(၂) ေမာင္ေတာ ေဒသရွိ ရုိဟင္ဂ်ာ အေယာက္(၁၀၀၀) တြင္ အဘယ္မ်ွေသာ အေရအတြက္သည္ ဦးရဲထြဋ္ ထိုးေကြ်းရန္ ၾကဳိးစားသည့္ ဝဟာဗီ ဆိုေသာ ေဝါဟာရကို သိသနည္း? စစ္တမ္းေကာက္ယူၾကည့္ပါ။ ထင္ရာေလ်ွာက္ မစိုင္းပါေလႏွင့္။ ဦးရဲထြဋ္ ဖတ္ဖူးမွတ္ဖူးေသာ ဝဟာဗီ အေၾကာင္းအသုံးခ်လိုလ်ွင္ တန္ရာတန္ရာ ခ်ိတ္ဆက္ သုံးသပ္ပါ။ အိစၥလာမ္ Critics မ်ားကေျပာေသာ ဝဟာဗီ အေၾကာင္းကို မဆီမဆိုင္ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားႏွင့္ တြဲဆက္ျခင္းသည္ ျပႆနာကို ပိုမိုရွဳပ္ေထြးေစျခင္းမွအပ တစ္ျခား မည္သည့္အရာမွ် စြမ္းေဆာင္ေပး နုိင္မည္မဟုတ္ေပ။
ဘဂၤါလီကေလးငယ္မ်ားသည္ မူလတန္းၿပီးလ်ွင္ အာရဗီစာသင္ေက်ာင္းမ်ားသုိ႔ ေရာက္သြားေၾကာင္း၊ အသက္ ၅၀၊ ၆၀အရြယ္ ရခုိင္တုိင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ ဘဂၤါလီမ်ားအၾကားတြင္ ဆက္ဆံေရး႐ွိေၾကာင္း၊ ၁၉၉၀ ဝန္းက်င္ႏွစ္မ်ားမွ စတင္ကာ အာရဗီေက်ာင္းမ်ား ပုိမုိအားေကာင္းလာေၾကာင္း၊ အသက္ ၃၀အရြယ္ ရခုိင္တုိင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ ဘဂၤါလီမ်ားအၾကားတြင္ ဆက္ဆံေရးလုံးဝ မ႐ွိေတာ့သည့္ အေနအထား႐ွိေၾကာင္း၊ ဘဂၤါလီကေလးငယ္မ်ားသည္ မူလတန္းၿပီးလ်ွင္ အာရဗီစာသင္ေက်ာင္းမ်ားသုိ႔ ေရာက္သြားျခင္းေၾကာင့္ အသိုင္းအဝိုင္းႏွစ္ခုၾကားတြင္ အတူယွဥ္တြဲေနထုိင္ရန္ အခြင့္အေရး နည္းလာေၾကာင္းလည္း ဦးရဲထြဋ္က ေျပာၾကားခ့ဲသည္။
"ဒီမွာ(အာရဗီစာသင္ေက်ာင္း)က ေန႔လည္စာ ေကြၽးတာ႐ွိတယ္၊ ေထာက္ပ့ံတာ႐ွိတယ္ဆုိေတာ့ ကေလးေတြက ဒီမွာေရာက္သြားတ့ဲအခါမွာ အသိုင္းအဝိုင္းႏွစ္ခုၾကားမွာ အတူေနထုိင္ဖုိ႔ အခြင့္အေရး တျဖည္းျဖည္းနည္းလာတယ္"ဟု ဦးရဲထြဋ္က ေျပာၾကားခ့ဲသည္။
ေခ်ပခ်က္
(၁) မြတ္စလင္ႏွင့္ အစၥလာမ္ကိုပင္ ခြဲျခားမသိတတ္ေသာ လူမ်ားစုေနထိုင္ရာ ႏုိင္ငံ၏ ျပန္ဝန္ေဟာင္း အေနျဖင့္ ရုိဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္တုိ႔၏ ဘဝေနထိုင္မွ ုပုံစံကို နားမလည္ ျခင္းသည္ သဘာဝက်လွသည္။ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ ဆင္းရဲသည္ ျဖစ္ေစ၊ ခ်မ္းသာသည္ျဖစ္ေစ မိမိတို႔၏သားသမီးမ်ားကို အေျခခံ အာရဗီပညာကို က်မ္းျမတ္ကုရ္အာ(င္)န္ကို ရြတ္ဖတ္နုိင္သည္ အထိသင္ၾကား ေပးေလ့ရွိၾကသည္။ မူလတန္းေက်ာင္းေနပညာကိုလည္း အေျခခံ အာရဗီ ပညာႏွင့္ တြဲလွ်က္ အခ်ိန္သီးျခားစီခြဲ၍ သင္ယူၾကသည္။ ဥပမာ- မနက္ပိုင္း အေျခခံအာရဗီ ေက်ာင္းကိုတက္လွ်င္ ေန႔ခင္းပိုင္းတြင္ အစိုးရမူလတန္းေက်ာင္းကို တက္ၾကသည္။ မနက္ပိုင္း အစိုးရမူလတန္းေက်ာင္း တက္လွ်င္ ေန႔လည္ပိုင္းတြင္ အေျခခံအာရဗီေက်ာင္းကို တက္ၾကသည္။ ဦးရဲထြဋ္ ေျပာသကဲ့သို႔ ရိုဟင္ဂ်ာ ကေလးတိုင္းသည္ မူလတန္းျပီးလွ်င္ အာရဗီစာသင္ေက်ာင္း သို႔ေရာက္သြားသည္ မဟုတ္ပဲ မိမိ၏ဝါသနာ မိဘ၏ဝါသနာေပၚ မူတည္၍ တစ္ခ်ဳိ႔သည္သာ အာရဗီတကၠသိုလ္ေက်ာင္း ကိုေရြးခ်ယ္ၾကသည္။ တစ္ခ်ဳိ႔မာမူ အလယ္တန္း၊ အထက္တန္း ဆက္တက္ၾကသည္။ တစ္ခ်ဳိ႔ကမူ စီးပြါးေရး အေျခအေနအရ လုံးဝေက်ာင္းထြက္ သြားၾကသည္။ အာရဗီ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းတြင္လည္း ျမန္မာစာကို သင္ယူၾကရသည္။ သို႔ေသာ္ အစိုးရ၏ မြတ္စလင္မ်ားအေပၚ ခြဲျခားဆက္ဆံမွ ု၊ မြတ္စလင္ ဘာသာေရးပညာရပ္မ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္မွ ု၊ ဥေပကၡာျပဳမွ ုစသည္တို႔ေၾကင့္ လိုသေလာက္ ခရီးမေပါက္ေခ်။
(၂) ၁၉၉၀ ေနာက္ပိုင္းႏွစ္မ်ားမွစ၍ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ျပႆနာ ပိုမိုရွဳပ္ေထြးလာခဲ့သည္။ နတလ ေက်းရြာမ်ားကို ရုိဟင္ဂ်ာတို႔၏ေျမေပၚတြင္ ရုိဟင္ဂ်ာရြာမ်ားႏွင့္ ၾကားညွပ္တည္ေထာင္ေပးခဲ့ျခင္း၊ နစက(BIHQs) အထူးတပ္မ်ားကို ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ခ်ထားေပးျခင္း စသည္တို႔မွ စတင္ခဲ့သည္။ နတလ ရြာေနသူ အမ်ားစုသည္ ဘဂၤလားေဒ့ခ်္မွ တင္သြင္းလာေသာ ဘဂၤလီေမာ့ဂ္မ်ား၊ ALP အဖြ႔ဲမွ ထိုစဥ္က လက္နက္ခ် အလင္းဝင္လာသူမ်ား၊ ရန္ကုန္ အင္းစိန္ က်ဴးေက်ာ္ ရပ္ကြက္မွ ဗမာမ်ား၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ အရပ္ရပ္မွ စစ္မွ ုထမ္းေဟာင္းမ်ား၊ စားဝတ္ေနေရး မဖူလုံေသာ သာမာန္ ရခိုင္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ နတလရြာမ်ားသည္ သာမာန္ ရခိုင္ရြာမ်ားႏွင့္ နုိင္းယွဥ္လ်ွင္ အခြင့္ထူးခံမ်ားျဖစ္သည္။ နတလရြာမ်ား၏ စားဝတ္ေနေရး ကိစၥအဝဝကို အစိုးရက ရုိဟင္ဂ်ာတုိ႔၏ ေခြ်းႏွဲစာမ်ားမွ ျဖည္းဆည္းေပးေနခဲ့သည္။ သူတို႔သည္ အစိုးရ၏ Special Attention ကိုရေသာေၾကာင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ရုိဟင္ဂ်ာမ်ား အေပၚ ရန္လုိၾကသည္။ ေမာက္မာ ၾကမ္းတမ္းစြာ ဆက္ဆံၾကသည္။ နယ္ေျမခံ နစက၊ရဲ တို႔ႏွင့္ပူေပါင္း၍ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား အေပၚႏွိပ္စက္ၾကသည္။ မေန႔တစ္ေန႔ကမွ ေရာက္လာေသာ နတလ ရြာသားမ်ားကို မိမိတို႔ပိုင္ လယ္ေျမမ်ားလည္း ဆုံးရွဳံးခံရ၊ ေန႔စဥ္လုိလို ဗိုလ္က်စိုးမိုးျခင္းလည္း ခံရသည့္ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားအတြက္ အတူယွဥ္တြဲ ေနထိုင္ေရးသည္ သူတို႔ျပဳမူသမွ်ကို လည္စင္းခံေပးေနရျခင္းထက္မပိုေခ်။ ေမာင္ေတာႏွင့္ ဘူးသီးေတာင္ ျမဳိ႔ေပၚရပ္ကြက္မ်ားတြင္ အသက္အရြယ္ အကန္႔အသက္မရွိပဲ ရခိုင္ႏွင့္ ရုိဟင္ဂ်ာ အခ်င္းခ်င္း အၾကားရင္းႏွီးခင္မင္မွဳ၊ ခ်စ္ၾကည္မိတ္ေဆြဖြဲ႔ ေပါင္းသင္းမွ ု စသည္တို႔သည္ ယေန႔ထိတိုင္ရွိေနေသးသည္။ ဗလီႏွင့္ ရခိုင္အိမ္ ကပ္လ်ွက္၊ ေစတီႏွင့္ ရိုဟင္ဂ်ာအိမ္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္လွ်က္ တည္ရွိေနသည္။ ရုိဟင္ဂ်ာကေလးေတြ မူလတန္းျပီးလွ်င္ အာရဗီေက်ာင္းေရာက္သြားေသာေၾကာင့္ အတူယွဥ္တြဲ ေနထိုင္ရန္ အခြင့္ အေရးနည္းပါးလာသည္ဟု ဆိုလုိျခင္းမွာ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားကို Religious Extremists တံဆိပ္ကပ္ခ်င္ေသာ ဦးရဲထြဋ္၏ မရုိးသားမွ ုပင္ျဖစ္သည္။ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္က ေမာင္ေတာႏွင့္ ဘူးသီးေတာင္ မယက မွေကာက္ယူေသာ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ား၏ အတန္းသင္ပညာ တတ္ေျမာက္မွ ု အေရအတြက္ စစ္တမ္းကို ရွာေဖြဖတ္ရွဳပါ။ ၎စာရင္းဇယားအရ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားအားလုံးသည္ အာရဗီေက်ာင္းထြက္လား၊ သို႔တည္းမဟုတ္ ဘြဲ႔ရ အစိုးရေက်ာင္းထြက္မ်ားလည္း ပါဝင္သလား ဆိုသည္ကို ဆန္းစစ္ၾကည့္ပါ။ အတူယွဥ္ တြဲေနထိုင္ေရး policy ကို Annan Commission ကလည္း အၾကံျပဳထားသည္မ်ားရွိသည္။ဦးရဲထြဋ္၏ မေယာင္ရာ ဆီလူး အလြဲတေခ်ာ္ သုံးသပ္ျခင္းသည္ ဦးရဲထြဋ္၏ Senior Visiting Fellow အဆင့္ႏွင့္ သဟဇာတျဖစ္မွ ု မရွိသည္ကို ဝမ္းနည္းစြာ ေတြ႔ျမင္ရပါသည္။
(၃) မိမိကိုယ္ပင္ အနုိင္နိုင္ ရပ္တည္ေနရေသာ အာရဗီေက်ာင္း၊အာရဗီတကၠသိုလ္ေက်ာင္း မ်ားသည္ ကေလးမ်ားကို ေန႔လယ္စာေကြ်းသည္၊ေထာက္ပံ့သည္၊ ထို႔ေၾကာင့္ အသိုင္းအဝိုင္း(၂) ခုၾကားယွဥ္တြဲေနထိုင္ရန္ အခြင့္အေရး နည္းလာသည္၊ ဆိုေသာ စကားမ်ားမွာ ယုတၱိမဲ့လြန္းလွေပသည္။ အာရဗီတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းဆရာမ်ား၏ လစာ အနည္းဆုံး (၃) (၄) လ စာအထိ pending ျဖစ္ေနတတ္သည္။ အေၾကာင္းမွာ လစာအတြက္ ေဒသခံမ်ားအေပၚ မူတည္ေနရ၍ ျဖစ္သည္။ ေန႔လယ္စာေကြ်းသည္ ဆိုေသာ စကားမွာလည္း တစ္ခါတစ္ရံတြင္ ျပည္တြင္း အလ်ဴရွင္မ်ား ယၾတာေခ်လိုလွ်င္ အာရဗီေက်ာင္းသို႔ သြားလွဴဒါန္းျခင္းမ်ဳိးရွိသည္။ ၎ကို ဦးရဲထြဋ္္က ေရးၾကီးကြင္က်ယ္ ပုံၾကီးခ်ဲ႔ေနလွ်င္၊ အားေပးေနလွ်င္ အသိုင္းအဝုိင္း ႏွစ္ခုၾကား ယွဥ္တြဲေနထိုင္ေရးက ေဝးျမဲေဝးေနမည္။
ဘဂၤါလီျပႆနာကုိ ေျဖ႐ွင္းရာတြင္ ရခုိင္တုိင္းရင္းသားမ်ား၏ စုိးရိမ္မႈႏွင့္ အက်ိဳးစီးပြား၊ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္႐ွိသည္ ဆုိသည့္အ႐ွိတရား၊ တုိင္းရင္းသားမျဖစ္ႏုိင္ဆုိသည့္အ႐ွိတရားႏွင့္ အၾကမ္းဖက္ဝါဒသည္ ေဒသတြင္းလုံျခဳံေရးျပႆနာ ျဖစ္သည္ ဆုိသည့္ အ႐ွိတရားေလးခုအေပၚ အေျခခံကာ ေျဖ႐ွင္းသင့္ေၾကာင္းလည္း ၎ကေျပာၾကားခ့ဲသည္။
ေခ်ပခ်က္
(၁) ရုိဟင္ဂ်ာ အေရးႏွင့္ ပတ္သက္လာလွ်င္ ဦးရဲထြဋ္တို႔သည္ ရခို္င္မ်ားကို လြန္စြာငဲ့ညွာတတ္ၾကသည္၊ အၾကင္နာမ်ားပိုတတ္ၾကသည္။ ရခိုင္မ်ား၏ စိုးရိမ္မွ ုႏွင့္ အက်ဳိးစီးပြါးမ်ားထဲတြင္ ဗမာမ်ားကို ႏွင္ထုတ္ျခင္းလည္းပါဝင္သည္၊ ရခိုင္ျပည္ကို ရခိုင္လူမ်ဳိးမ်ားသာလွ်င္ အုပ္ခ်ဳပ္လုိျခင္းလည္း ပါဝင္သည္၊ ရခိုင္ျပည္ထြက္ သယံဇာတကို သူတို႔ မွ်ေဝခံစားလုိျခင္းလည္း ပါဝင္သည္၊ ဤသည္တို႔သည္ အနည္းအက်ဥ္းသာျဖစ္သည္။ ရခိုင္တို႔၏ အက်ဳိးစီးပြါး မ်ားစြာအနက္ အနည္းအက်ဥ္းကိုသာ ေဆာင္ၾကဥ္းေပးျခင္း မျပဳပဲ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားကို အဘယ္ေၾကာင့္ ထိုးေကြ်းခ်င္ၾကသနည္း။ ရုိဟင္ဂ်ာႏွင့္ပတ္သက္လာလွ်င္ ရခိုင္မ်ားကို အဘယ္ေၾကာင့္ ကိုယ္ခ်င္းစာတတ္လာၾကသနည္း? ဤသို႔ေသာ အေရးအသားေၾကာင့္ ဦးရဲထြဋ္ႏွင့္ အေပါင္းအပါတို႔၏ မရုိးသားေသာ စိတ္ရင္းေစတနာကို ေဖာ္လြင္ေစသည္။
(၂) ႏုိင္ငံသား၊ တိုင္းရင္းသား ႏွင့္ အၾကမ္းဖက္ ဝါဒ စေသာ စကားလုံးမ်ားသည္ ဦးရဲထြဋ္တို႔ အခ်ိန္အခါ၊ ေနရာေဒသ၊ လူမ်ိဳးဘာသာ ေပၚမူတည္၍ လိုသလိုသံုးတတ္ေသာ စကားလုံးမ်ားထက္ အဓိပၸါယ္ပို မေဆာင္ေပ။ ကိုးကြယ္မွ ုေပၚမူတည္၍ ႏုိင္ငံသား၊တိုင္းရင္းသား ခ်က္ခ်င္းျဖစ္နုိင္သည္။ ဥပမာ- ဘဂၤလားေဒ့ခ်္မွ တင္သြင္းေသာ ဘဂၤလီေမာ့ဂ္မ်ား၊ တရုတ္ ေပါက္ေဖာ္ၾကီးမ်ား(ဥပမာ-ဦးသိန္းစိန္ လက္ထက္တြင္ မုန္ဝမ္းဗမာ တိုင္းရင္းသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ ျပဳေပးလိုက္ေသာ မုန္ဝမ္း တရုတ္၊ စစ္အစိုးရလက္ထက္တြင္ တရုတ္(ကိုးကန္႔) တို႔၏ကန္႔ကြက္မွ ုေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသား အျဖစ္ျပန္ သတ္မွတ္ေပးေသာ ကိုးကန္႔တရုတ္) စသည္၊စသည္။ ရုိဟင္ဂ်ာတို႔၏ ႏုိင္ငံသား၊တိုင္းရင္းသား အရွိတရားႏွင့္ ပတ္သက္၍ သမိုင္းခ်င္းယွဥ္ ေျဖရွင္းရန္ ရုိဟင္ဂ်ာႏွင့္ ရုိဟင္ဂ်ာမဟုတ္ေသာ ျပည္တြင္းျပည္ပ သမိုင္းဆရာမ်ားက စိန္ေခၚေနသည္မွာ ၾကာလွျပီျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ ပတ္ေျပးေနသည္မွာလည္း အၾကိမ္ေပါင္း မနည္းေတာ့ျပီ။
(၃) တကမၻာလုံးအတိုင္းအတာ ႏွင့္ျခဳံၾကည့္လွ်င္ အၾကမ္းဖက္မွု၊ အၾကမ္းဖက္ဝါဒ စသည့္စကားလုံးမ်ားကို mis-use (သိသိၾကီးႏွင့္ မွားယြင္းသုံးျခင္း) လုပ္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ Actually, the Burmese government wants to level Rohingya as Islamists/Religious Extremists and, push them to the side of global extremist main stream, to secure a place in the name of terrorism combat. အိစၥလာမ္ေၾကာက္ ေရာဂါသည္ တကမၻာလုံးတြင္ ေခတ္စားလာသလို ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္လည္း မြတ္စလင္ကို မုန္းတီးေနျခင္းမွာ မဆန္းၾကယ္လွပါ။ သို႔ေသာ္ ျခားနားခ်က္ကရွိသည္။ အေနာက္ႏုိင္ငံသားမ်ားသည္ အျပစ္အပ်က္ တစ္ခု၏ ေနာက္ကြယ္က အေၾကာင္းရင္းကို စူးစမ္းရွာေဖြ လိုစိတ္ရွိၾကသည္။ အမွန္တရားကို ေတြ႔ေအာင္ေလ့လာၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ Islam ကို မုန္း၍စြန္႔ခြါ သြားမည့္ အစားလက္ခံယုံၾကည္လာၾကသည္။ ယေန႔ကမၻာတြင္ Fastest Growing Religion အျဖစ္သတ္မွတ္ျခင္းခံရသည္။ ျမန္မာျပည္မွာမူကား စူးစမ္းေလ့လာလိုစိတ္ မရွိပဲ သူမ်ားအေျပာေနာက္ တေကာက္ေကာက္ လိုက္ပါတတ္ၾကသည္။ Rumors ကိုအယုံလြတတ္သည္။ ထိုအေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ ဗုဒၶသာသနာ သည္ ကမၻာေပၚတြင္ မေကာင္းဂုဏ္ပုဒ္ႏွင့္ ေက်ာ္ၾကားခဲ့ေလျပီ။ Declining Religion အျဖစ္မွတ္တမ္း ဝင္ေနသည္။
နိဂုံး
ရိုဟင္ဂ်ာအေရးကို စိတ္ခံစားခ်က္ႏွင့္ ေျဖရွင္း၍ရမည္မဟုတ္ေပ။ ကဗ်ဆန္လြန္းေသာ စိတ္ကူးယဥ္ စကားလုံးမ်ားသည္ ရုိဟင္ဂ်ာ အေရး အေျဖရွာရန္ အတြက္ အေထာက္အကူ မျဖစ္ေပ။ ပကတိေျမျပင္ ဆန္းစစ္ေလ့လာမွ ုမွ ရရွိလာေသာ ေတြ႔ရွိခ်က္မ်ား၊ သမိုင္းအမွန္ကို လက္ခံအေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္မွ ု စြမ္းရည္ သတၱိမ်ား၊ လူကိုလူလုိ ျမင္ႏုိင္ေသာ Universal လူမႈက်င့္ဝတ္တရားမ်ား စသည္တို႔အေပၚ အေျခခံနုိင္မွသာ ျပႆနာေျဖရွင္းေရး အတြက္နည္းလမ္းေပၚထြက္လာမည္ျဖစ္သည္။
RB News
10.11.2017
လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးနဲ႔ အလုပ္သမားမွတ္ပုံတင္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန အျမဲတမ္း အတြင္းဝန္ ဦးျမင့္ႀကိဳင္က ေအာက္တိုဘာလ ၂၀ ရက္ေန႔ VOA ျမန္မာပုိင္းနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးမွာ ေဒသခံေတြ NVC လက္မခံတာဟာ အၾကမ္းဖက္သမားေတြက သူတို႔ကုိၿခိမ္းေျခာက္ေနလို႔ ျဖစ္တယ္လို႔ စြပ္စြဲေျပာခ့ဲတယ္။ ေနာက္တစ္ခါ ႏိုဝင္ဘာလ ၁၀ ရက္ေန႔ RFA ျမန္မာပုိင္းနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးမွာလည္း NVC လုပ္ေနတ့ဲအခါ အစုိးရနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး ဝုိင္းဝန္းကူညီေနသူ ၁၈ ေယာက္အထိ အသတ္ခံရတယ္လို႔ သူကစြပ္စြဲျပန္ပါတယ္။ သူ႔စြပ္စြဲေျပာၾကားခ်က္ေတြဟာ တကယ္ေရာ အေျခအျမစ္ရိွၿပီး မွန္ကန္ပါရဲ႕လား။ ေဒသခံ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြက တစ္စုံတစ္ဦးရဲ့ ၿခိမ္းေျခာက္မႈခံရလို႔ NVC လက္မခံတာလား။ NVC လက္ခံခ့ဲလို႔ အသတ္ခံရတာေတြေရာ လက္ေတြ႔မွာ တကယ္ရိွေနေလသလား။ ဒါကုိ ေဆြးေႏြးတင္ျပသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
႐ိုဟင္ဂ်ာေတြက NVC ဘာေၾကာင့္လက္မခံတာလဲ
႐ိုဟင္ဂ်ာေတြက NVC ဘာေၾကာင့္လက္မခံတာလဲ ဆိုတ့ဲေမးခြန္းရဲ႕အေျဖကုိေပးရရင္ အာဏာ႐ွင္ ဦးေနဝင္းေခတ္ကစၿပီး ျမန္မာအစုိးရအဆက္ဆက္က ႏိုင္ငံသားစီစစ္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္ အေပၚ မ႐ိုးမသား လုပ္ၾကလို႔ပဲျဖစ္တယ္လို႔ ေျဖၾကားရပါလိမ့္မယ္။ ဘယ္လို မ႐ိုးသားတာလဲဆိုတာ ေအာက္မွာ တင္ျပထားပါတယ္။
႐ိုဟင္ဂ်ာေတြက NVC ဘာေၾကာင့္လက္မခံတာလဲ
႐ိုဟင္ဂ်ာေတြက NVC ဘာေၾကာင့္လက္မခံတာလဲ ဆိုတ့ဲေမးခြန္းရဲ႕အေျဖကုိေပးရရင္ အာဏာ႐ွင္ ဦးေနဝင္းေခတ္ကစၿပီး ျမန္မာအစုိးရအဆက္ဆက္က ႏိုင္ငံသားစီစစ္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္ အေပၚ မ႐ိုးမသား လုပ္ၾကလို႔ပဲျဖစ္တယ္လို႔ ေျဖၾကားရပါလိမ့္မယ္။ ဘယ္လို မ႐ိုးသားတာလဲဆိုတာ ေအာက္မွာ တင္ျပထားပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံသားစီစစ္ေရးကုိ လူမ်ဳိးနဲ႔ ကုိးကြယ္တ့ဲ ဘာသာတရားအေပၚ အေျခခံၿပီး လုပ္တတ္လာတာ အာဏာ႐ွင္ ေနဝင္းေခတ္ကတည္းကတာပါပဲ။ ဗုဒၶဘာသာကုိးကြယ္တယ္၊ ဗမာလူမ်ဳိးျဖစ္တယ္ဆိုရင္ ပန္းေရာင္ကဒ္ေခၚ ႏိုင္ငံသားစီစစ္ေရးကဒ္ လြယ္လြယ္ေလး ထုတ္ေပးၿပီး က်န္လူမ်ဳိးေတြက ႏိုင္ငံသားစီစစ္ေရးကဒ္ရဖို႔ဆိုတာ ဗမာလူမ်ဳိး ဗုဒၶဘာသာဝင္တစ္ေယာက္လို မလြယ္ကူလွဘူးဆိုတာ လူတိုင္းသိေနတ့ဲအခ်က္တစ္ခုပါပဲ။ ဒီအထဲမွာ အာဏာ႐ွင္ ေနဝင္းရဲ႕ အဓိက ပစ္မွတ္ျဖစ္တ့ဲ ႐ိုဟင္ဂ်ာကေတာ့ အဆိုးဆုံးအေျခအေနနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရပါတယ္။
လြတ္လပ္ေရးကာလေနာက္ပိုင္း ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ ဘာကဒ္ျပား ကုိင္ေဆာင္ခ့ဲသလဲ
၁၉၅၃ ခုႏွစ္မွာ ဦးႏုအစုိးရက သုံးေခါက္ခ်ဳိးလို႔ေခၚတ့ဲ အမ်ဳိးသားမွတ္ပုံတင္ကဒ္ကုိ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံသားစစ္စစ္ျဖစ္သူတိုင္းကုိ တေျပးညီထုတ္ေပးခ့ဲပါတယ္။ ႏိုင္ငံသားမျဖစ္သူမ်ားကုိေတာ့ ဆိုင္ရာကဒ္ျပားေတြ ထုတ္ေပးခ့ဲတယ္။ ဥပမာ ဧည့္ႏိုင္ငံသားေတြကုိ ဧည့္ႏိုင္ငံသားကဒ္၊ ႏိုင္ငံျခားသားေတြကုိ FRC ကဒ္ စသျဖင့္ ထုတ္ေပးခ့ဲတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာလည္း ဌာေန႐ိုဟင္ဂ်ာ မဟုတ္သူေတြကုိ FRC ကဒ္ေတြထုတ္ေပးခ့ဲတယ္။ အ့ဲလိုလူေတြလည္း အခုထိ FRC ကဒ္ကုိင္ေဆာင္ေနရင္း ရိွေနတယ္။ တကယ္လို႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြသာ ႏိုင္ငံသားစစ္စစ္မျဖစ္ဘဲ အခုစြပ္စြဲေျပာေနသလိုမ်ဳိး ခိုးဝင္လာခ့ဲသူမ်ား ျဖစ္ခ့ဲရင္ အ့ဲဒီတုန္းက ဘာလို႔ FRC ကဒ္ထုတ္မေပးဘဲ ႏိုင္ငံသားစစ္စစ္ကုိမွထုတ္ေပးတ့ဲ အမ်ဳိးသားမွတ္ပုံတင္ကဒ္ ထုတ္ေပးခ့ဲတာလဲ။
တကယ္ေတာ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံသားျပႆနာကုိ အာဏာ႐ွင္ဦးေနဝင္းက စခ့ဲတာပါ။ ဗုဒၶဘာသာဝင္မဟုတ္ရင္ ႏိုင္ငံသားမစစ္ဘူးဆိုတ့ဲ အေငြ႔အသက္ပါဝင္ေနတ့ဲ ၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသားဥပေဒကုိ ေရးဆြဲျပဌာန္းလိုက္တယ္။ အ့ဲဒီဥပေဒဟာ အထူးသျဖင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကုိ ႏိုင္ငံျခားသားအဆင့္ေရာက္ေစေအာင္ ေရးဆြဲတ့ဲ ဥပေဒျဖစ္တယ္။ အာဏာ႐ွင္ ဦးေနဝင္းကေတာ့ သူေရးဆြဲတ့ဲဥပေဒကုိ သူကုိယ္တိုင္ ၀ုန္းဒုိင္းႀကဲ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ခ့ဲတာမဟုတ္ပါဘူး။ သူက မ်ဳိးေစ့ခ်လိုက္တ့ဲသေဘာနဲ႔ အ့ဲဒီဥပေဒကုိ ေရးဆြဲျပဌာန္းလိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဥပေဒကုိ လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္လာတာက အာဏာ႐ွင္ေနဝင္းရဲ႕ ေနာက္မ်ဳိးဆက္အာဏာ႐ွင္ေတြကပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
၁၉၈၉ ခုႏွစ္မွာ တစ္ႏိုင္ငံလံုးက အမ်ဳိးသားမွတ္ပုံတင္ကဒ္ရိွသူေတြကုိ ႏိုင္ငံသားစီစစ္ေရးကဒ္လဲေပးမယ္ဆိုၿပီး ေလွ်ာက္ခိုင္းခ့ဲတယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြလည္း အမ်ဳိးသားမွတ္ပုံတင္ကဒ္ ကုိင္ေဆာင္ေနေတာ့ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာနဲ႔ ႏိုင္ငံသားစီစစ္ေရးကဒ္အတြက္ ေလွ်ာက္ခ့ဲၾကတာပါ။ ဒါေပမယ့္ တျခားေသာ အမ်ဳိးသားမွတ္ပုံတင္ကဒ္ ကုိင္ေဆာင္ခ့ဲသူအားလံုးကုိ ႏိုင္ငံသားစီစစ္ေရးကဒ္ တန္းထုတ္ေပးခ့ဲေသာ္လည္း အတူတူေလွ်ာက္ခ့ဲတ့ဲ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကုိေတာ့ ယခုထိ ဘာအေၾကာင္းမွ မျပန္ေသးပါဘူး။ ၾကားကာလေလးမွာလည္း အ့ဲဒီ အမ်ဳိးသားမွတ္ပုံတင္ကဒ္ကုိ အသုံးျပဳခြင့္မေပးခ့ဲဘဲ ေတြ႔တာနဲ႔ သိမ္းဆည္းလိုက္ပါတယ္။
၁၉၉၄ ခုႏွစ္ ေႏွာင္းပုိင္းမွာ အာဏာ႐ွင္ သန္းေရႊလက္ထက္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ၫႊန္႔ ဦးေဆာင္ဖြဲ႔စည္းခ့ဲတ့ဲ န၊စ၊က ဆိုတ့ဲအဖြဲ႔က ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ အျဖဴကဒ္ေခၚ ယာယီသက္ေသခံကဒ္ျပားတစ္ခု ထုတ္ေပးလာခ့ဲပါတယ္။ ဒီယာယီသက္ေသခံကဒ္ကုိ အ့ဲတုန္းက ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ အျပင္းအထန္ ကန္႔ကြက္ခ့ဲၾကတာပါ။ ဒါေပမယ့္ အာဏာ႐ွင္ပါဝါ ဟုန္းဟုန္းေတာက္ခ့ဲတ့ဲကာလဆိုေတာ့ ေနာက္ဆုံးမွာ အာဏာ႐ွင္တို႔ဖိအားကုိ ဘယ္လိုမွမလြန္ဆန္ႏိုင္ခ့ဲလို႔ မျဖစ္မေန လက္ခံခ့ဲရပါတယ္။ ဒီကဒ္ျပားထုတ္ေပးခ့ဲတုန္းက ဘာေျပာလဲဆိုေတာ့ ဒီကဒ္ျပားဟာ ႏိုင္ငံသားမစီစစ္ခင္အထိ ယာယီသေဘာနဲ႔ ထုတ္ေပးတာျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာခ့ဲတယ္။ တကယ္တမ္းမွာေတာ့ ႏွစ္ ၂၀ အထိ ဘာကဒ္ျပားမွ လဲလွယ္မေပးခ့ဲပါဘူး။
ေနာက္တစ္ခါ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အမိန္႔နဲ႔ ဒီယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ကုိလည္း ဒီအတိုင္း သိမ္းဆည္းလိုက္ၿပီး ေျပစာတစ္ခုစီပဲ ထုတ္ေပးလိုက္တယ္။ ၿပီးေတာ့ေနာက္တစ္ခါ National Verification Card - ႏိုင္ငံသားစီစစ္ခံရမယ့္သူရဲ႕ သက္ေသခံကဒ္ျပားကုိ ထုတ္ေပးဖို႔ႀကိဳးစားလာခ့ဲတယ္။ ဒီသက္ေသခံကဒ္ျပားကုိ ဘယ္႐ိုဟင္ဂ်ာကမွ လက္ခံလိုစိတ္မရိွၾကဘူး။ အားလံုးက ဒုကၡမ်ဳိးစုံကုိ ရင္ဆိုင္ၿပီး တညီတၫႊတ္တည္း ဆန္႔က်င္ေနၾကတာပါ။ ဒီကဒ္မကုိင္ရင္ ငါးဖမ္းခြင့္မေပးဘူး။ ခရီးသြားလာဖို႔ ထုတ္ေပးတ့ဲ ပုံစံ(၄) ထုတ္မေပးဘူး။ အိမ္ေဆာက္ခြင့္မေပးဘူး .. စသည္ျဖင့္ အာဏာပိုင္ေတြက အမ်ဳိးမ်ဳိး အက်ပ္ကုိင္ၿပီး ဖိအားေပးလာၾကတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြက ဒီ NVC ကဒ္ျပားဟာ တို႔နဲ႔ မဆိုင္ဘူး၊ တို႔ကုိင္ေဆာင္ရမယ့္ ကဒ္တစ္ခု မဟုတ္ဘူးဆိုၿပီး ဥပေဒေဘာင္အတြင္းကေန ယခုအခ်ိန္ထိ ဆန္႔က်င္ေနၾကတာျဖစ္တယ္။
NVC နဲ႔ အစုိးရရဲ႕ မ႐ိုးသားမႈ
NVC ကုိင္ေဆာင္ေစၿပီး ၁၉၈၂ ႏုိင္ငံသားဥပေဒနဲ႔ ႏိုင္ငံသားစီစစ္ေရး ေဆာင္ရြက္တ့ဲ Process ဟာ တစ္ဖက္ႏိုင္ငံက ေျပာင္းေရြ႕ အေျခခ်ေနတ့ဲ ႏိုင္ငံျခားသားေတြကုိ ဥပေဒအရ ႏိုင္ငံသားလုပ္တ့ဲ Process ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ဘယ္ႏိုင္ငံကမွ ေျပာင္းေရြ႕လာခဲ့တ့ဲ လူေတြမဟုတ္ပါဘူး။ ရခိုင္ေဒသရဲ႕ ဌာေနလူမ်ဳိးစုျဖစ္တယ္ဆိုတာ လြတ္လပ္ေရးေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလက္ထက္၊ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏု လက္ထက္ကတည္းက တရားဝင္အသိအမွတ္ျပဳျခင္းခံရတယ္။ ဒီလိုမ်ဳိး ဌာေနလူမ်ဳိးစုတစ္ခုကုိ ႏိုင္ငံျခားသားအသြင္နဲ႔ စီစစ္မယ္ဆိုတ့ဲဟာက အစုိးရရဲ႕ မ႐ိုးသားမႈတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ ဒီ NVC ကုိ ဆန္႔က်င္ေနတာျဖစ္တယ္။
ေနာက္တစ္ခုက NVC ဆိုတာ ဘာအေထာက္အထားမွမရိွသူကုိ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေနထိုင္ေနသူဆိုတ့ဲ အေထာက္အထားအျဖစ္ ထုတ္ေပးေနတာျဖစ္တယ္လို႔ လ.ဝ.က တာဝန္ရိွသူေတြက ဆိုပါတယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာတိုင္းမွာေတာ့ အေထာက္အထား တစ္မ်ဳိးမဟုတ္ တစ္မ်ဳိးရိွေနတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕မွာ အမ်ဳိးသားမွတ္ပုံတင္ကဒ္ရိွတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်ဳိ႕မွာ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ ကုိင္ေဆာင္ဖူးေၾကာင္း ေျပစာရိွတယ္။ အနည္းဆုံး အိမ္ေထာင္စုစာရင္းေတာ့ ရိွတယ္။ န.စ.က ဖြဲ႔စည္းကတည္းကစၿပီး ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကုိ ဆြဲ၊တင္၊စစ္ အမည္နဲ႔ ႏွစ္တိုင္းႏွစ္ႀကိမ္စီ ႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ စစ္ေဆးခ့ဲတယ္။ ဒါေပမယ့္ န.စ.က အေနနဲ႔ ခိုးဝင္လာတ့ဲလူဆိုၿပီး တစ္ေယာက္တေလမွ ျပႏိုင္ခ့ဲဖူးတယ္ရယ္လို႔ မရိွခ့ဲပါဘူး။ ဆိုေတာ့ ဒီလို ႏွစ္တိုင္းႏွစ္ႀကိမ္စီ စစ္ေဆးခ့ဲတ့ဲ အိမ္ေထာင္စုစာရင္းကေရာ ဒီႏိုင္ငံမွာ အရင္ကတည္းက မွီတင္းေနထိုင္ေနတယ္ဆိုတ့ဲ အေထာက္အထား မမည္ဘူးလား။
ေနာက္တစ္ခုက အဘိုးအဘြား၊ မိဘႏွစ္ပါးမွာ အမ်ဳိးသားမွတ္ပုံတင္ ရိွေနရင္ သူတို႔ သားသမီး ေျမးျမစ္မွာလည္း အေထာက္အထား ရိွတယ္သေဘာသက္ေရာက္တယ္မဟုတ္လား။ လက္ဝယ္မရိွျခင္းဟာ အာဏာ႐ွင္လက္ထက္ လ.ဝ.က တာဝန္ရိွသူေတြက ခြဲျခားၿပီး ထုတ္မေပးလို႔ ျဖစ္တယ္။ ရိွတ့ဲဟာကုိေတာင္ သိမ္းဆည္းခ့ဲတာပဲေလ။ ဆိုေတာ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာတိုင္းမွာ သက္ေသခံစရာ စာရြက္စာတမ္းေတြ ရိွေနတာေၾကာင့္ ဒီဘာမွမရိွမွ ကုိင္ေဆာင္ရမယ္ဆိုတ့ဲ NVC ကဒ္ကုိ ဥပေဒေဘာင္းအတြင္းကေန ဆန္႔က်င္ၿပီး လက္မခံတာျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုက ဒီ NVC ကုိင္ၿပီးရင္ ႏိုင္ငံသားစီစစ္ေရးအတြက္ ေလွ်ာက္ထားႏိုင္တယ္လို႔ ေျပာတယ္။ အစုိးရအေနနဲ႔ တကယ္႐ိုးသားရင္ အမ်ဳိးသားမွတ္ပုံတင္ကုိင္ေဆာင္သူေတြနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕မ်ဳိးဆက္ေတြကုိ ဘာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံသားစီစစ္ေရးကဒ္ အရင္ဆုံး ထုတ္မေပးတာလဲ။ ဒီလို မ႐ိုမသားမႈေတြ အတိုင္းသားျမင္ေနရလို႔လည္း ဒီ NVC ကုိ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ လက္မခံတာျဖစ္တယ္။
လ.ဝ.က အတြင္းဝန္ ဦးျမင့္ႀကိဳင္ စြပ္စြဲသလိုမ်ဳိး အၾကမ္းဖက္သမားေတြ ၿခိမ္းေျခာက္လို႔၊ NVC အတြက္ အစုိးရနဲ႔ ပူးေပါင္းရင္ အသတ္ခံရလို႔ ေဒသခံေတြက NVC လက္မခံတာ ဆိုတ့ဲစကားက တကယ္ေတာ့ အေျခအျမစ္မရိွတ့ဲ ယုတၱိမဆန္တ့ဲ အာဏာ႐ွင္ဆန္တ့ဲ စကားေတြျဖစ္ပါတယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ NVC လက္မခံတ့ဲ တစ္ခုတည္းေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္ဟာ အစုိးရရဲ႕ ဒီလိုမ်ဳိး မ႐ိုးမသား လုပ္ရပ္ေတြေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
လြန္ခ့ဲတ့ဲ စက္တင္ဘာလက ေမာင္ေတာကုိ NVC စည္း႐ုံးေရးခရီး ေရာက္လာတ့ဲ အဖြဲ႔ကုိ ေဒသခံ႐ိုဟင္ဂ်ာတစ္ဦးက "၁၉၈၉ ခုႏွစ္မွာ ေလွ်ာက္ထားတ့ဲဟာေတြကုိ စီစစ္ၿပီး ေပးသင့္ေပးထိုက္တ့ဲဟာကုိေရာ ထုတ္ေပးဖို႔ အစီအစဥ္မရိွဘူးလား" ဆိုၿပီး သိပ္႐ုိး႐ွင္းတ့ဲ ေမးခြန္းတစ္ခု ေမးလိုက္ပါတယ္။ အ့ဲဒီစည္း႐ုံးေရးမွာပါလာတ့ဲ လ.ဝ.က တာဝန္ရိွသူရဲ႕ အေျဖကေတာ့ "အ့ဲဒါေတြက စစ္အစုိးရလက္ထက္တုန္းက ေဆာင္ရြက္ခ့ဲတာ၊ အခုက ဒီမိုကေရစီ အစုိးရေပါ့ဗ်ာ၊ အ့ဲဒီ စစ္အစုိးရရဲ႕ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြ အသက္မဝင္ေတာ့ဘူး" တ့ဲ။ ဆိုေတာ့ ေဒသခံ႐ုိဟင္ဂ်ာႀကီးက ထပ္ေမးခြန္းထုတ္ပါေရာ့။ "ဒါဆို အ့ဲဒီစစ္အစုိးရက ေရးဆြဲျပဌာန္းတ့ဲ ၁၉၈၂ ႏုိင္ငံသားဥပေဒကေရာ ဘာေၾကာင့္အခုထိ အသက္ဝင္ေနရတာပါလိမ့္"။ ဒီတစ္ခါ လ.ဝ.က တာဝန္ရိွသူႀကီးမွာေတာ့ အထက္ကုိ တင္ျပပါမယ္ဆိုတ့ဲ အေျဖမွအပ က်န္အေျဖမရိွခ့ဲပါဘူး။ ဒါေတြက မ႐ုိးသားတ့ဲအစုိးရရဲ႕ လကၡဏာပါပဲ။
ေခတ္အဆက္ဆက္ အာဏာ႐ွင္နဲ႔ အာဏာ႐ွင္လက္ပါးေစေတြရဲ႕ ဝါဒျဖန္႔မႈ
လြတ္လပ္ေရးကာလေနာက္ပိုင္း ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ ဘာကဒ္ျပား ကုိင္ေဆာင္ခ့ဲသလဲ
၁၉၅၃ ခုႏွစ္မွာ ဦးႏုအစုိးရက သုံးေခါက္ခ်ဳိးလို႔ေခၚတ့ဲ အမ်ဳိးသားမွတ္ပုံတင္ကဒ္ကုိ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံသားစစ္စစ္ျဖစ္သူတိုင္းကုိ တေျပးညီထုတ္ေပးခ့ဲပါတယ္။ ႏိုင္ငံသားမျဖစ္သူမ်ားကုိေတာ့ ဆိုင္ရာကဒ္ျပားေတြ ထုတ္ေပးခ့ဲတယ္။ ဥပမာ ဧည့္ႏိုင္ငံသားေတြကုိ ဧည့္ႏိုင္ငံသားကဒ္၊ ႏိုင္ငံျခားသားေတြကုိ FRC ကဒ္ စသျဖင့္ ထုတ္ေပးခ့ဲတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာလည္း ဌာေန႐ိုဟင္ဂ်ာ မဟုတ္သူေတြကုိ FRC ကဒ္ေတြထုတ္ေပးခ့ဲတယ္။ အ့ဲလိုလူေတြလည္း အခုထိ FRC ကဒ္ကုိင္ေဆာင္ေနရင္း ရိွေနတယ္။ တကယ္လို႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြသာ ႏိုင္ငံသားစစ္စစ္မျဖစ္ဘဲ အခုစြပ္စြဲေျပာေနသလိုမ်ဳိး ခိုးဝင္လာခ့ဲသူမ်ား ျဖစ္ခ့ဲရင္ အ့ဲဒီတုန္းက ဘာလို႔ FRC ကဒ္ထုတ္မေပးဘဲ ႏိုင္ငံသားစစ္စစ္ကုိမွထုတ္ေပးတ့ဲ အမ်ဳိးသားမွတ္ပုံတင္ကဒ္ ထုတ္ေပးခ့ဲတာလဲ။
တကယ္ေတာ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံသားျပႆနာကုိ အာဏာ႐ွင္ဦးေနဝင္းက စခ့ဲတာပါ။ ဗုဒၶဘာသာဝင္မဟုတ္ရင္ ႏိုင္ငံသားမစစ္ဘူးဆိုတ့ဲ အေငြ႔အသက္ပါဝင္ေနတ့ဲ ၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသားဥပေဒကုိ ေရးဆြဲျပဌာန္းလိုက္တယ္။ အ့ဲဒီဥပေဒဟာ အထူးသျဖင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကုိ ႏိုင္ငံျခားသားအဆင့္ေရာက္ေစေအာင္ ေရးဆြဲတ့ဲ ဥပေဒျဖစ္တယ္။ အာဏာ႐ွင္ ဦးေနဝင္းကေတာ့ သူေရးဆြဲတ့ဲဥပေဒကုိ သူကုိယ္တိုင္ ၀ုန္းဒုိင္းႀကဲ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ခ့ဲတာမဟုတ္ပါဘူး။ သူက မ်ဳိးေစ့ခ်လိုက္တ့ဲသေဘာနဲ႔ အ့ဲဒီဥပေဒကုိ ေရးဆြဲျပဌာန္းလိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဥပေဒကုိ လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္လာတာက အာဏာ႐ွင္ေနဝင္းရဲ႕ ေနာက္မ်ဳိးဆက္အာဏာ႐ွင္ေတြကပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
၁၉၈၉ ခုႏွစ္မွာ တစ္ႏိုင္ငံလံုးက အမ်ဳိးသားမွတ္ပုံတင္ကဒ္ရိွသူေတြကုိ ႏိုင္ငံသားစီစစ္ေရးကဒ္လဲေပးမယ္ဆိုၿပီး ေလွ်ာက္ခိုင္းခ့ဲတယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြလည္း အမ်ဳိးသားမွတ္ပုံတင္ကဒ္ ကုိင္ေဆာင္ေနေတာ့ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာနဲ႔ ႏိုင္ငံသားစီစစ္ေရးကဒ္အတြက္ ေလွ်ာက္ခ့ဲၾကတာပါ။ ဒါေပမယ့္ တျခားေသာ အမ်ဳိးသားမွတ္ပုံတင္ကဒ္ ကုိင္ေဆာင္ခ့ဲသူအားလံုးကုိ ႏိုင္ငံသားစီစစ္ေရးကဒ္ တန္းထုတ္ေပးခ့ဲေသာ္လည္း အတူတူေလွ်ာက္ခ့ဲတ့ဲ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကုိေတာ့ ယခုထိ ဘာအေၾကာင္းမွ မျပန္ေသးပါဘူး။ ၾကားကာလေလးမွာလည္း အ့ဲဒီ အမ်ဳိးသားမွတ္ပုံတင္ကဒ္ကုိ အသုံးျပဳခြင့္မေပးခ့ဲဘဲ ေတြ႔တာနဲ႔ သိမ္းဆည္းလိုက္ပါတယ္။
၁၉၉၄ ခုႏွစ္ ေႏွာင္းပုိင္းမွာ အာဏာ႐ွင္ သန္းေရႊလက္ထက္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ၫႊန္႔ ဦးေဆာင္ဖြဲ႔စည္းခ့ဲတ့ဲ န၊စ၊က ဆိုတ့ဲအဖြဲ႔က ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ အျဖဴကဒ္ေခၚ ယာယီသက္ေသခံကဒ္ျပားတစ္ခု ထုတ္ေပးလာခ့ဲပါတယ္။ ဒီယာယီသက္ေသခံကဒ္ကုိ အ့ဲတုန္းက ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ အျပင္းအထန္ ကန္႔ကြက္ခ့ဲၾကတာပါ။ ဒါေပမယ့္ အာဏာ႐ွင္ပါဝါ ဟုန္းဟုန္းေတာက္ခ့ဲတ့ဲကာလဆိုေတာ့ ေနာက္ဆုံးမွာ အာဏာ႐ွင္တို႔ဖိအားကုိ ဘယ္လိုမွမလြန္ဆန္ႏိုင္ခ့ဲလို႔ မျဖစ္မေန လက္ခံခ့ဲရပါတယ္။ ဒီကဒ္ျပားထုတ္ေပးခ့ဲတုန္းက ဘာေျပာလဲဆိုေတာ့ ဒီကဒ္ျပားဟာ ႏိုင္ငံသားမစီစစ္ခင္အထိ ယာယီသေဘာနဲ႔ ထုတ္ေပးတာျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာခ့ဲတယ္။ တကယ္တမ္းမွာေတာ့ ႏွစ္ ၂၀ အထိ ဘာကဒ္ျပားမွ လဲလွယ္မေပးခ့ဲပါဘူး။
ေနာက္တစ္ခါ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အမိန္႔နဲ႔ ဒီယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ကုိလည္း ဒီအတိုင္း သိမ္းဆည္းလိုက္ၿပီး ေျပစာတစ္ခုစီပဲ ထုတ္ေပးလိုက္တယ္။ ၿပီးေတာ့ေနာက္တစ္ခါ National Verification Card - ႏိုင္ငံသားစီစစ္ခံရမယ့္သူရဲ႕ သက္ေသခံကဒ္ျပားကုိ ထုတ္ေပးဖို႔ႀကိဳးစားလာခ့ဲတယ္။ ဒီသက္ေသခံကဒ္ျပားကုိ ဘယ္႐ိုဟင္ဂ်ာကမွ လက္ခံလိုစိတ္မရိွၾကဘူး။ အားလံုးက ဒုကၡမ်ဳိးစုံကုိ ရင္ဆိုင္ၿပီး တညီတၫႊတ္တည္း ဆန္႔က်င္ေနၾကတာပါ။ ဒီကဒ္မကုိင္ရင္ ငါးဖမ္းခြင့္မေပးဘူး။ ခရီးသြားလာဖို႔ ထုတ္ေပးတ့ဲ ပုံစံ(၄) ထုတ္မေပးဘူး။ အိမ္ေဆာက္ခြင့္မေပးဘူး .. စသည္ျဖင့္ အာဏာပိုင္ေတြက အမ်ဳိးမ်ဳိး အက်ပ္ကုိင္ၿပီး ဖိအားေပးလာၾကတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြက ဒီ NVC ကဒ္ျပားဟာ တို႔နဲ႔ မဆိုင္ဘူး၊ တို႔ကုိင္ေဆာင္ရမယ့္ ကဒ္တစ္ခု မဟုတ္ဘူးဆိုၿပီး ဥပေဒေဘာင္အတြင္းကေန ယခုအခ်ိန္ထိ ဆန္႔က်င္ေနၾကတာျဖစ္တယ္။
NVC နဲ႔ အစုိးရရဲ႕ မ႐ိုးသားမႈ
NVC ကုိင္ေဆာင္ေစၿပီး ၁၉၈၂ ႏုိင္ငံသားဥပေဒနဲ႔ ႏိုင္ငံသားစီစစ္ေရး ေဆာင္ရြက္တ့ဲ Process ဟာ တစ္ဖက္ႏိုင္ငံက ေျပာင္းေရြ႕ အေျခခ်ေနတ့ဲ ႏိုင္ငံျခားသားေတြကုိ ဥပေဒအရ ႏိုင္ငံသားလုပ္တ့ဲ Process ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ဘယ္ႏိုင္ငံကမွ ေျပာင္းေရြ႕လာခဲ့တ့ဲ လူေတြမဟုတ္ပါဘူး။ ရခိုင္ေဒသရဲ႕ ဌာေနလူမ်ဳိးစုျဖစ္တယ္ဆိုတာ လြတ္လပ္ေရးေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလက္ထက္၊ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏု လက္ထက္ကတည္းက တရားဝင္အသိအမွတ္ျပဳျခင္းခံရတယ္။ ဒီလိုမ်ဳိး ဌာေနလူမ်ဳိးစုတစ္ခုကုိ ႏိုင္ငံျခားသားအသြင္နဲ႔ စီစစ္မယ္ဆိုတ့ဲဟာက အစုိးရရဲ႕ မ႐ိုးသားမႈတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ ဒီ NVC ကုိ ဆန္႔က်င္ေနတာျဖစ္တယ္။
ေနာက္တစ္ခုက NVC ဆိုတာ ဘာအေထာက္အထားမွမရိွသူကုိ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေနထိုင္ေနသူဆိုတ့ဲ အေထာက္အထားအျဖစ္ ထုတ္ေပးေနတာျဖစ္တယ္လို႔ လ.ဝ.က တာဝန္ရိွသူေတြက ဆိုပါတယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာတိုင္းမွာေတာ့ အေထာက္အထား တစ္မ်ဳိးမဟုတ္ တစ္မ်ဳိးရိွေနတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕မွာ အမ်ဳိးသားမွတ္ပုံတင္ကဒ္ရိွတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်ဳိ႕မွာ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ ကုိင္ေဆာင္ဖူးေၾကာင္း ေျပစာရိွတယ္။ အနည္းဆုံး အိမ္ေထာင္စုစာရင္းေတာ့ ရိွတယ္။ န.စ.က ဖြဲ႔စည္းကတည္းကစၿပီး ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကုိ ဆြဲ၊တင္၊စစ္ အမည္နဲ႔ ႏွစ္တိုင္းႏွစ္ႀကိမ္စီ ႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ စစ္ေဆးခ့ဲတယ္။ ဒါေပမယ့္ န.စ.က အေနနဲ႔ ခိုးဝင္လာတ့ဲလူဆိုၿပီး တစ္ေယာက္တေလမွ ျပႏိုင္ခ့ဲဖူးတယ္ရယ္လို႔ မရိွခ့ဲပါဘူး။ ဆိုေတာ့ ဒီလို ႏွစ္တိုင္းႏွစ္ႀကိမ္စီ စစ္ေဆးခ့ဲတ့ဲ အိမ္ေထာင္စုစာရင္းကေရာ ဒီႏိုင္ငံမွာ အရင္ကတည္းက မွီတင္းေနထိုင္ေနတယ္ဆိုတ့ဲ အေထာက္အထား မမည္ဘူးလား။
ေနာက္တစ္ခုက အဘိုးအဘြား၊ မိဘႏွစ္ပါးမွာ အမ်ဳိးသားမွတ္ပုံတင္ ရိွေနရင္ သူတို႔ သားသမီး ေျမးျမစ္မွာလည္း အေထာက္အထား ရိွတယ္သေဘာသက္ေရာက္တယ္မဟုတ္လား။ လက္ဝယ္မရိွျခင္းဟာ အာဏာ႐ွင္လက္ထက္ လ.ဝ.က တာဝန္ရိွသူေတြက ခြဲျခားၿပီး ထုတ္မေပးလို႔ ျဖစ္တယ္။ ရိွတ့ဲဟာကုိေတာင္ သိမ္းဆည္းခ့ဲတာပဲေလ။ ဆိုေတာ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာတိုင္းမွာ သက္ေသခံစရာ စာရြက္စာတမ္းေတြ ရိွေနတာေၾကာင့္ ဒီဘာမွမရိွမွ ကုိင္ေဆာင္ရမယ္ဆိုတ့ဲ NVC ကဒ္ကုိ ဥပေဒေဘာင္းအတြင္းကေန ဆန္႔က်င္ၿပီး လက္မခံတာျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုက ဒီ NVC ကုိင္ၿပီးရင္ ႏိုင္ငံသားစီစစ္ေရးအတြက္ ေလွ်ာက္ထားႏိုင္တယ္လို႔ ေျပာတယ္။ အစုိးရအေနနဲ႔ တကယ္႐ိုးသားရင္ အမ်ဳိးသားမွတ္ပုံတင္ကုိင္ေဆာင္သူေတြနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕မ်ဳိးဆက္ေတြကုိ ဘာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံသားစီစစ္ေရးကဒ္ အရင္ဆုံး ထုတ္မေပးတာလဲ။ ဒီလို မ႐ိုမသားမႈေတြ အတိုင္းသားျမင္ေနရလို႔လည္း ဒီ NVC ကုိ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ လက္မခံတာျဖစ္တယ္။
လ.ဝ.က အတြင္းဝန္ ဦးျမင့္ႀကိဳင္ စြပ္စြဲသလိုမ်ဳိး အၾကမ္းဖက္သမားေတြ ၿခိမ္းေျခာက္လို႔၊ NVC အတြက္ အစုိးရနဲ႔ ပူးေပါင္းရင္ အသတ္ခံရလို႔ ေဒသခံေတြက NVC လက္မခံတာ ဆိုတ့ဲစကားက တကယ္ေတာ့ အေျခအျမစ္မရိွတ့ဲ ယုတၱိမဆန္တ့ဲ အာဏာ႐ွင္ဆန္တ့ဲ စကားေတြျဖစ္ပါတယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ NVC လက္မခံတ့ဲ တစ္ခုတည္းေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္ဟာ အစုိးရရဲ႕ ဒီလိုမ်ဳိး မ႐ိုးမသား လုပ္ရပ္ေတြေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
လြန္ခ့ဲတ့ဲ စက္တင္ဘာလက ေမာင္ေတာကုိ NVC စည္း႐ုံးေရးခရီး ေရာက္လာတ့ဲ အဖြဲ႔ကုိ ေဒသခံ႐ိုဟင္ဂ်ာတစ္ဦးက "၁၉၈၉ ခုႏွစ္မွာ ေလွ်ာက္ထားတ့ဲဟာေတြကုိ စီစစ္ၿပီး ေပးသင့္ေပးထိုက္တ့ဲဟာကုိေရာ ထုတ္ေပးဖို႔ အစီအစဥ္မရိွဘူးလား" ဆိုၿပီး သိပ္႐ုိး႐ွင္းတ့ဲ ေမးခြန္းတစ္ခု ေမးလိုက္ပါတယ္။ အ့ဲဒီစည္း႐ုံးေရးမွာပါလာတ့ဲ လ.ဝ.က တာဝန္ရိွသူရဲ႕ အေျဖကေတာ့ "အ့ဲဒါေတြက စစ္အစုိးရလက္ထက္တုန္းက ေဆာင္ရြက္ခ့ဲတာ၊ အခုက ဒီမိုကေရစီ အစုိးရေပါ့ဗ်ာ၊ အ့ဲဒီ စစ္အစုိးရရဲ႕ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြ အသက္မဝင္ေတာ့ဘူး" တ့ဲ။ ဆိုေတာ့ ေဒသခံ႐ုိဟင္ဂ်ာႀကီးက ထပ္ေမးခြန္းထုတ္ပါေရာ့။ "ဒါဆို အ့ဲဒီစစ္အစုိးရက ေရးဆြဲျပဌာန္းတ့ဲ ၁၉၈၂ ႏုိင္ငံသားဥပေဒကေရာ ဘာေၾကာင့္အခုထိ အသက္ဝင္ေနရတာပါလိမ့္"။ ဒီတစ္ခါ လ.ဝ.က တာဝန္ရိွသူႀကီးမွာေတာ့ အထက္ကုိ တင္ျပပါမယ္ဆိုတ့ဲ အေျဖမွအပ က်န္အေျဖမရိွခ့ဲပါဘူး။ ဒါေတြက မ႐ုိးသားတ့ဲအစုိးရရဲ႕ လကၡဏာပါပဲ။
ေခတ္အဆက္ဆက္ အာဏာ႐ွင္နဲ႔ အာဏာ႐ွင္လက္ပါးေစေတြရဲ႕ ဝါဒျဖန္႔မႈ
- ၁၉၅၃ ခုႏွစ္မွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကုိ အမ်ဳိးသားမွတ္ပုံတင္ကဒ္ ထုတ္ေပးတာဟာ ဦးႏုအစုိးရက ႏိုင္ငံေရးအရ အျမတ္ထုတ္ခ်င္လို႔ ထုတ္ေပးတာဆိုၿပီး အာဏာ႐ွင္ခင္ၫႊန္႔က စာအုပ္ေရးၿပီးေတာင္ ဝါဒျဖန္႔ပါတယ္။
- အခုတစ္ခါ ေနာက္ဝါဒျဖန္႔ေနသူအခ်ဳိ႕က ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ေလာက္က အာဏာ႐ွင္ ခင္ၫႊန္႔တို႔ ထုတ္ေပးတ့ဲ ယာယီသက္ေသခံကဒ္ျပားကုိ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာပဲ ၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီက မဲလိုခ်င္လို႔ ေဖာ့ေဖာ့သီသီ ထုတ္ေပးခ့ဲတယ္လို႔ ဝါဒမွားေတြ ျဖန္႔ေနခ့ဲၾကျပန္တယ္။
- ဆိုေတာ့ အခု ဒီ NVC ကုိလည္း မၾကာတ့ဲ တစ္ေန႔မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အစုိးရက မဲလိုခ်င္လို႔ ထုတ္ေပးခ့ဲတ့ဲကဒ္ဆိုၿပီး လူေတြက ေျပာၾကမွာ ေသခ်ာပါတယ္။
႐ိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံသားကိစၥ ဘယ္လိုလုပ္ရင္ အဆင္ေျပႏိုင္မလဲ
ပထမဆုံးအဆင့္အေနန႔ဲ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ရခိုင္ေဒသရဲ႕ ဌာေနလူမ်ဳိးစုတစ္စု ျဖစ္တယ္ဆိုတာကုိ ဖင္ပိတ္ျငင္းေနမယ့္အစား သမိုင္းအေထာက္အထားကုိ ကုိးကားၿပီး မွန္ကန္စြာ အသိအမွတ္ျပဳေပးဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒါမွလည္း ျပည္သူလူထုက မဟုတ္မမွန္ဝါဒျဖန္႔ေနသူေတြနဲ႔ အမွန္တရားကုိ ခြဲျခား သိရိွႏိုင္မွာပါ။
ဒုတိယအဆင့္အေနျဖင့္ အစုိးရအေနနဲ႔ ဒီႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရး လုပ္ငန္းကုိေဆာင္ရြက္တ့ဲအခါ မွန္မွန္ကန္ကန္နဲ႔ စိတ္ထားျဖဴျဖဴနဲ႔ တရားမွ်တစြာ ေဆာင္ရြက္ဖို႔လိုပါတယ္။ ဥပမာ အမ်ဴိးသားမွတ္ပုံတင္ကဒ္ ကုိင္ေဆာင္သူမ်ားနဲ႔ ၎တို႔ရဲ႕မ်ဳိးဆက္ေတြကုိ ႏိုင္ငံသားစီစစ္ေရးကဒ္ တိုက္႐ိုက္ ထုတ္ေပးဖို႔လိုပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အာဏာ႐ွင္တို႔ေရးဆြဲျပဌာန္းခ့ဲတ့ဲ ၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသားဥပေဒကုိ ေခတ္နဲ႔အညီ ျပင္ဆင္ဖို႔လိုပါတယ္။
တတိယအဆင့္အေနနဲ႔ NVC ထုတ္ေပးၿပီးမွ ႏိုင္ငံသားစီစစ္ဖို႔ဆိုတ့ဲ လုပ္ငန္းစဥ္ဟာ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ အသုံးမျပဳဖို႔လိုပါတယ္။ အမ်ဳိးမ်ဳိးအက်ပ္ကုိင္ၿပီး အတင္းအဓမၼ NVC ထုတ္ေပးေနတာေတြ ရပ္တန္႔ဖို႔ လိုပါတယ္။
အေရးႀကီးဆုံးအခ်က္က ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံသားကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ၿမိဳ႕နယ္တိုင္းက အမ်ားျပည္သူေလးစားတ့ဲ ေဒသခံ႐ိုဟင္ဂ်ာပညာတတ္ေတြကုိ ေခၚၿပီး ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ေဆြးေႏြးပြဲတစ္ခုကုိ ပြင့္လင္းျမင္သာစြာလုပ္ဖို႔လိုတယ္။ အ့ဲဒီေဆြးေႏြးပြဲကတဆင့္ အေကာင္းဆုံးအေျဖတစ္ခုကုိ ေဆြးေႏြးညိွနိႈင္း႐ွာေဖြၿပီး ထိုအေျဖအတိုင္း ေဆာင္ရြက္သြားမွသာ ဒီကိစၥ ထင္သလို ခက္ခဲမွာမဟုတ္ဘဲ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ရတာမွာလဲ အဆင္ေျပေခ်ာမြတ္မွာျဖစ္ေၾကာင္း ေဆြးေႏြးတင္ျပလိုက္ရပါတယ္။
- အခုတစ္ခါ ေနာက္ဝါဒျဖန္႔ေနသူအခ်ဳိ႕က ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ေလာက္က အာဏာ႐ွင္ ခင္ၫႊန္႔တို႔ ထုတ္ေပးတ့ဲ ယာယီသက္ေသခံကဒ္ျပားကုိ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာပဲ ၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီက မဲလိုခ်င္လို႔ ေဖာ့ေဖာ့သီသီ ထုတ္ေပးခ့ဲတယ္လို႔ ဝါဒမွားေတြ ျဖန္႔ေနခ့ဲၾကျပန္တယ္။
- ဆိုေတာ့ အခု ဒီ NVC ကုိလည္း မၾကာတ့ဲ တစ္ေန႔မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အစုိးရက မဲလိုခ်င္လို႔ ထုတ္ေပးခ့ဲတ့ဲကဒ္ဆိုၿပီး လူေတြက ေျပာၾကမွာ ေသခ်ာပါတယ္။
႐ိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံသားကိစၥ ဘယ္လိုလုပ္ရင္ အဆင္ေျပႏိုင္မလဲ
ပထမဆုံးအဆင့္အေနန႔ဲ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ရခိုင္ေဒသရဲ႕ ဌာေနလူမ်ဳိးစုတစ္စု ျဖစ္တယ္ဆိုတာကုိ ဖင္ပိတ္ျငင္းေနမယ့္အစား သမိုင္းအေထာက္အထားကုိ ကုိးကားၿပီး မွန္ကန္စြာ အသိအမွတ္ျပဳေပးဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒါမွလည္း ျပည္သူလူထုက မဟုတ္မမွန္ဝါဒျဖန္႔ေနသူေတြနဲ႔ အမွန္တရားကုိ ခြဲျခား သိရိွႏိုင္မွာပါ။
ဒုတိယအဆင့္အေနျဖင့္ အစုိးရအေနနဲ႔ ဒီႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရး လုပ္ငန္းကုိေဆာင္ရြက္တ့ဲအခါ မွန္မွန္ကန္ကန္နဲ႔ စိတ္ထားျဖဴျဖဴနဲ႔ တရားမွ်တစြာ ေဆာင္ရြက္ဖို႔လိုပါတယ္။ ဥပမာ အမ်ဴိးသားမွတ္ပုံတင္ကဒ္ ကုိင္ေဆာင္သူမ်ားနဲ႔ ၎တို႔ရဲ႕မ်ဳိးဆက္ေတြကုိ ႏိုင္ငံသားစီစစ္ေရးကဒ္ တိုက္႐ိုက္ ထုတ္ေပးဖို႔လိုပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အာဏာ႐ွင္တို႔ေရးဆြဲျပဌာန္းခ့ဲတ့ဲ ၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသားဥပေဒကုိ ေခတ္နဲ႔အညီ ျပင္ဆင္ဖို႔လိုပါတယ္။
တတိယအဆင့္အေနနဲ႔ NVC ထုတ္ေပးၿပီးမွ ႏိုင္ငံသားစီစစ္ဖို႔ဆိုတ့ဲ လုပ္ငန္းစဥ္ဟာ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ အသုံးမျပဳဖို႔လိုပါတယ္။ အမ်ဳိးမ်ဳိးအက်ပ္ကုိင္ၿပီး အတင္းအဓမၼ NVC ထုတ္ေပးေနတာေတြ ရပ္တန္႔ဖို႔ လိုပါတယ္။
အေရးႀကီးဆုံးအခ်က္က ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံသားကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ၿမိဳ႕နယ္တိုင္းက အမ်ားျပည္သူေလးစားတ့ဲ ေဒသခံ႐ိုဟင္ဂ်ာပညာတတ္ေတြကုိ ေခၚၿပီး ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ေဆြးေႏြးပြဲတစ္ခုကုိ ပြင့္လင္းျမင္သာစြာလုပ္ဖို႔လိုတယ္။ အ့ဲဒီေဆြးေႏြးပြဲကတဆင့္ အေကာင္းဆုံးအေျဖတစ္ခုကုိ ေဆြးေႏြးညိွနိႈင္း႐ွာေဖြၿပီး ထိုအေျဖအတိုင္း ေဆာင္ရြက္သြားမွသာ ဒီကိစၥ ထင္သလို ခက္ခဲမွာမဟုတ္ဘဲ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ရတာမွာလဲ အဆင္ေျပေခ်ာမြတ္မွာျဖစ္ေၾကာင္း ေဆြးေႏြးတင္ျပလိုက္ရပါတယ္။
 |
| (ဓါတ္ပုံ - Reuters / Jorge Silva) |
RB News
26.10.2017
နဗီးေဂၚဒြန္ - ေရးသားသည္။
ကၽြန္ေတာ္သည္ မၾကာေသးမီွကပင္ ျမန္မာျပည္၏ အေျခေနမ်ားႏွင့္ ပတ္သတ္၍လည္းေကာင္း၊ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ က်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ေကာင္းေသာဇ၀တ္မႈမ်ားတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အခန္းက႑ မည္သို႔ရွိမည္ကို လည္းေကာင္း၊ ေဆြးေႏြးရန္ မစၥ ပက္နိဂရင္းအား သြားေရာက္ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါသည္။
လန္ဒန္ၿမိဳ႕၊ ကြင္းေမရီတကၠသိုလ္၏ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အစိုးရ ရာဇ၀တ္မႈမ်ား ေဖာ္ထုတ္ေရးအဖြဲ႔ (ISCI) တြင္ တည္ေထာင္သူ ဒါရိုက္တာတစ္ေယာက္လဲျဖစ္၊ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ ဥပေဒေရးရာဌာန၏ ပါေမာကၡ တစ္ေယာက္လဲျဖစ္သည့္ မစၥ ပင္နိဂရင္းမွာ လြန္ခဲ့ေသာ ငါးႏွစ္တာကာလကပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို ျပဳမူဆက္ဆံပံုမ်ားအေပၚ အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ မွတ္တမ္းတင္ေနသူ တစ္ဦးလည္း ျဖစ္ပါသည္။ ၁၂ လတာ-ၾကာျမင့္ခဲ့ေသာ ေျမျပင္ကြင္းဆင္းစစ္ေဆးမႈမ်ားႏွင့္ အင္တာဗ်ဴးေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္တို႔ကို အေျခခံ၍ သူမ၏ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ အစီရင္ခံစာတြင္၊ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား သတ္ျဖတ္ခံရျခင္း၊ ႏွိပ္စက္ညဥ္းပန္းခံရျခင္းႏွင့္ မုဒိမ္းက်င့္ခံရျခင္း၊ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ျငင္းပယ္ခံရျခင္း၊ ျမိဳ႕ရြာမ်ား ဖ်က္ဆီးျခင္းခံရျခင္း၊ လယ္ယာမ်ားသိမ္းဆည္းခံရျခင္း၊ ႏွင့္ အတင္းအက်ပ္ လုပ္အားေပး ခိုင္းေစခံရျခင္းအပါ၀င္ စနစ္တက်ႏွင့္ က်ယ္က်ယ္ ျပန္႔ျပန္႔ လူ႔အခြင့္ေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံေနရေၾကာင္း သက္ေသ အေထာက္ထားေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာကို (ISCI) က ေတြ႔ရွိခဲ့ရ ေလ၏။ ဒယ္နီယလ္ ဖယ္ရီစတိန္း Daniel Feierstein ၏ “ဂ်င္ႏိုဆိုဒ္ ကို လူမႈအေလ့က်င့္သဖြယ္ အသုံးခ်ၾကျခင္း” ေခါင္း စဥ္ျဖင့္ ေရးသားထားသည့္ အစီရင္ခံစာတြင္ ဂ်င္ႏိုဆိုဒ္ ေျမာက္ေစေသာ အခ်က္ (၆) ခ်က္ရွိရာ ျမန္မာအစိုးရမွ အခ်က္ ေလးခ်က္ကို လံုး၀က်ဴးလြန္ျပီးျဖစ္ေၾကာင္း ISCI က ေဖာ္ျပထားသည္။
၎တို႔မွာ-
(၁) ႏွိမ့္ခ်ဆက္ဆံျခင္း (stigmatization) ႏွင့္ လူမဆန္စြာ ဆက္ဆံခံရျခင္း (dehumanization)
(၂) အစဥ္အျမဲ ေႏွာက္ယွက္ျခင္း၊ ဒုကၡေပးျခင္း (harassment)၊ အၾကမ္းဖက္ခံရျခင္း (violence) ထိတ္လန္႔ေၾကာက္ရြံေစျခင္း (terror)
(၃) အထီးက်န္ျဖစ္ေအာင္ ဖယ္ၾကဥ္ထားျခင္း(isolation) ႏွင့္ သီးသန္႔ခြဲျခား၍ပိတ္ေလွာင္ထားျခင္း(segregation)
(၄) အုပ္စုတစ္စုကို ပစ္မွတ္ထား၍ စနစ္တက် အားအင္ခ်ိနဲ႔သြားေအာင္ လုပ္ေဆာင္ျခင္း (the systematic weakening of the target group) တို႔ျဖစ္ပါသည္။
ယခုအခါတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔မွာ လူမ်ဳိးကြယ္ေပ်ာက္ေအာင္ အလုပ္ခံရျခင္း- ဂ်င္ႏိုဆိုဒ္ ေနာက္ဆံုး ၂ဆင့္ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေန ရသည့္ လကၡဏာ ရွိေနပါသည္။ ၎တို႔မွာ-
(၅) အစုလိုက္ အျပံဳလိုက္ အျမစ္ျပတ္ ေခ်မႈန္းခံရျခင္း(mass annihilation) ႏွင့္
(၆) တိုင္းျပည္၏ သမိုင္းေၾကာင္း ေဖ်ာက္ခံရျခင္း (erasure of the group from Myanmar’s history) တို႔ ျဖစ္ ၾကပါသည္။
နယ္ဗီးေဂၚဒန္ ။ ။ ပယ္နီဂရင္းေရ…… ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ဒုကၡေရာက္လာရတဲ့ ေနာက္ခံအေၾကာင္းရင္းေတြနဲ႔ ဒီေန႔ ဒီအခ်ိန္ထိ ျဖစ္လာခဲ့ရပံု အဆင့္ဆင့္ နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး နည္းနည္းေလာက္ ေျပာျပေပးပါလား။
ပယ္နီဂရင္း ။ ။ ယေန႔အခ်ိန္မွာ ျမန္မာလို႔ လူသိမ်ားတဲ့ ဗမာ့ႏိုင္ငံေတာ္ဟာ ၁၉၄၈-မွာ လြတ္လပ္ေရးရတယ္။ တိုင္းျပည္ဟာ က်ယ္ျပန္႔လွတဲ့ ျဗိတိသွ်ကိုလိုနီလက္ေအာက္ခံ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အိႏၵိယ၊ ပါကစၥတန္၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ မ်ားစြာမကြာျခားပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ထိစပ္ေနတဲ့ နယ္စပ္ေဒသမ်ားဟာလည္း ဘာသာေရးလိုင္းအမ်ိဳးမ်ဳိးေပၚမူတည္ပီး တစ္စိတ္တေဒသ အဆံုးျဖတ္ေပးပါတယ္။ ဘင္ေဂါျပည္နယ္မွာဆိုရင္လည္း အမ်ားစုက ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္ေတြ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ အမ်ားစုက အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြနဲ႔ ဗမာျပည္ဟာဆိုရင္လည္း အမ်ားစုက ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြပါပဲ။
မြတ္စလင္ေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ အသစ္တည္ေထာင္ခါစ ဗမာျပည္မွာ အခုအခါ ရခိုင္ျပည္နယ္ျဖစ္လာတဲ့ ေနရာမွာ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာနီးပါးေလာက္အထိကို ေနထိုင္လာခဲ့ပီးသူေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္မွာ၊ သူတို႔ကို ႏိုင္ငံသားကဒ္ေတြ ထုတ္ေပးျပီး လြတ္လပ္ေရးရျပီးခါစ ပထမဆံုး ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု လက္ထက္မွာ မဲေပးပိုင္ခြင့္ေတြ ဘာေတြ ရခဲ့ၾကပါတယ္။၁၉၇၀-ေႏွာင္းပိုင္း မတိုင္ခင္အထိ၊ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ အေရးၾကီးတဲ့ အစိုးရရာထူးေတြမွာ အရပ္သား ၀န္ ထမ္းေတြအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ျမန္မာ့အသံက တရား၀င္ထုတ္လႊင့္တဲ့ ေရဒီယိုအစီစဥ္မွာဆိုရင္လည္း ရိုဟင္ဂ်ာ ဘာသာစကားနဲ႔ တစ္ပတ္ကို သံုးၾကိမ္က် ထုတ္လႊင့္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ျပီး ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရကို ေက်ာင္းသံုးျပဌာန္းစာအုပ္ေတြမွာ၊ ျပန္တမ္း၀င္ မွတ္တမ္းမွတ္ရာေတြမွာ ေရးသားအသံုးျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။
၁၉၈၀ အေစာပိုင္းအေရာက္မွာေတာ့၊ ျမန္မာ့သမိုင္းနဲ႔ ပထ၀ီ၀င္ကေန ရိုဟင္ဂ်ာ အမည္နာမကို ေဖ်ာက္ပစ္ဖို႔ အႏၱိမ ရည္မွန္းခ်က္ေတြ စတင္လုပ္ေဆာင္လာၾကတဲ့ ကနဦးအဆင့္ကို က်မတို႔ အရင္ဆံုး မ်က္၀ါး၀ါးထင္ထင္ စတင္ျမင္ေတြ႔လာရျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္လည္းက်ေရာ၊ ရိုဟင္ဂ်ာနာမည္ကို ျမန္မာ့တရား၀င္အသိမွတ္ျပဳ တိုင္းရင္းသား ၁၃၅မ်ဳိး စာရင္း ကေန ဖယ္ရွားပစ္လိုက္ျပီး ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ကေန ရုတ္သိမ္းလိုက္ပါေတာ့တယ္။ ဆယ္စုႏွစ္နည္းနည္းေလာက္ ထပ္ၾကာလာေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ကေလးတိုင္းကို ေမြးဖြားခြင့္လက္မွတ္ေတြ ထုတ္ေပးဖို႔ အစိုးရက ရုတ္ခ်ည္းဆိုသလို ျငင္းဆန္လိုက္ပါတယ္။ အဲဒီ အခ်ိန္ကစျပီး ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ အမည္နာမကိုလည္း တရား၀င္ ေက်ာင္း သံုး၊ရံုးသံုးစာအုပ္ေတြကေန အျပီးတိုင္ စတင္ ဖယ္ရွားလိုက္ပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ နာမည္ေလးတစ္လံုးကို ေျပာမိရံုနဲ႕တင္ မည္သူ႔ကိုမဆို ရႈတ္ခ်ခံရပါတယ္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ အစိုးရက ဦးေဆာင္တဲ့ ရခိုင္အၾကမ္းဖက္မႈအျပီးမွာ၊ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို လံုျခံဳ ေရးသီးသန္႔ဇံုေတြထဲမွာ၊ ထိန္းသိမ္းေရးစခန္း ေတြထဲမွာ၊ ဂ်ဴးလူမ်ဳိးေတြ လိုထားတဲ့ ေလွာင္ပိတ္ေနတဲ့ ဂက္တို အက်ဥ္းစခန္း ေတြထဲမွာ၊ အက်ဥ္းစံရြာေတြထဲမွာ ထည့္ လိုက္ျပီး ကန္႔သတ္ထားလိုက္ပါေတာ့တယ္။ အဆင့္ျမင့္ ပညာသင္ၾကားခြင့္၊ အသက္ေမြးမႈ အတတ္ပညာအားလံုးကို တက္ေရာက္သင္ၾကားခြင့္ ပိတ္ပင္ခံလိုက္ရျပီး တပ္မေတာ္နဲ႔ အစိုးရဌာနေတြမွာ လည္း တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခြင့္ေတြကေန က်ဥ္ထားခံလိုက္ရပါေတာ့တယ္။
ေနာက္ဆံုးမွာ၊ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္လည္းေရာက္ေရာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ယူျခင္းမျပဳပဲ ခ်န္လွပ္ထားလိုက္ပါတယ္။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ပါ၀င္ခြင့္ မေပးတာထက္စာရင္ ဒါဟာ ကၽြန္မရဲ႕ ဦးေႏွာက္ထဲမွာ တကယ့္ကို အေရးပါ ပါတယ္။ သမိုင္းက က်မတို႔ကို သင္ေပးခဲ့သလိုပဲ၊ အဲဒီေနာက္မွာေတာ့၊ အစိုးရက လူေတြကို ထည့္ တြက္စဥ္းစားဖို႔ ရပ္လိုက္တဲ့ သေဘာက သူတို႔ကို အစိုးရက စီမံခန္႔ခြဲဖို႔နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔ ထည့္သြင္း မစဥ္းစားေတာ့ဘူးလို႔ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ (ဒီတိုင္းျပည္နဲ႔ ဘာမွ မဆိုင္ေတာ့ဘူးဆိုတဲ့ သေဘာေပါ့။) အဲဒီလို လူေတြဟာ ၾကီးၾကပ္ခြင့္နဲ႔ စီမံခန္႔ ခြဲခြင့္ မခံရေတာ့တဲ့အခါမ်ားမွာ၊ သူတို႔ကို အစိုးရက လူပိုလူလွ်ံေတြ၊ ၀န္ထုပ္၀န္ပိုးေတြလို႔ သေဘာထားလာၾကပါတယ္။
နယ္ဗီးေဂၚဒန္ ။ ။ လက္ရိွ ပဋိပကၡနဲ႕ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ့ အခန္းက႑ကို မေျပာခင္၊ ဒုကၡသည္ စခန္းေတြထဲမွာ၊ ေထာင္သဖြယ္ျဖစ္ေနတဲ့ ရြာေတြထဲမွာ၊ ဂ်ဴးလူမ်ဳိးေတြကို ထားသလို ပိတ္ေလွာင္ထားတဲ့ ဂက္တိုစခန္းေတြထဲမွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ဘယ္လို စုရံုးပီးထားခဲ့ၾကသလဲ? ေနာက္ၿပီး သူတို႔ အဲဒီေနရာေတြမွာ ဘယ္လို ေနထိုင္စားေသာက္ ေနၾကရသလဲဆိုတာ ေျပာျပေပးပါလား?
ပယ္နီဂရင္း ။ ။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ အၾကမ္းဖက္မႈက ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ဒုကၡသည္စခန္းေတြထဲမွာ စုေပါင္းထားလိုက္လို႔ရတဲ့ အဓိက လက္သည္ပါပဲ။ အစိုးရက ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳေပးထားတဲ့ အမုန္းစကားစုေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြရဲ႕ အက်ဳိး ဆက္နဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ သံဃာထုအတြင္းမွာ အရွင္၀ီရသူဦးေဆာင္တဲ့ သေဘာထားတင္းမာတဲ့ အုပ္စုတစ္စုေတြရဲ႕ စည္း၀ါးကိုက္ ေဆာင္ရြက္မႈေတြ တစ္ခုျပီးတစ္ခု ဆက္တိုက္ျဖစ္လာတတဲ့ အက်ဳိးဆက္ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မတိုင္ခင္ တင္းမာမႈ ေတြရွိခဲ့တာ ေတာင္ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ အထူးသျဖင့္ဗုဒၶဘာသာၾကီးစိုးတဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ တစ္ျခား တိုင္းရင္း သားေတြအားလံုးနဲ႔ ဒိုးတူ ေဘာင္ဖက္ ေက်ာင္းတက္ခဲ့ၾကေသးတာပဲ။ အတူတူ ေနထိုင္ခဲ့ၾကတယ္၊ အျပန္လွန္ ေရာင္း၀ယ္ ေဖာက္ကားခဲ့ၾကတယ္။ တစ္ေယာက္ရဲ႕ ပြဲလမ္းသဘင္ေတြမွာ တစ္ေယာက္က ေအးအတူပူအမွ် အျပန္အလွန္ ပါ၀င္ဆင္ႏႊဲ ခဲ့ၾကတယ္ဆိုတာ ရွင့္ စိတ္ထဲမွာ မွတ္ထားရမယ္။
ႏွစ္ေတြသာ ၾကာလာတယ္၊ ဒါေပမဲ့လည္း မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရးေရာဂါဟာ ထိထိေရာက္ေရာက္ တိုင္းျပည္ကို ၀ါးၿမဳိလာခဲ့တယ္။ ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ သူစိမ္းေၾကာက္အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒအဆင့္ဟာ အံ့ၾသစရာေကာင္းေလာက္ ေအာင္ ျမင့္တက္လာျပီး လူတန္းစြာအလႊာအသီးသီးကိုလည္း ထိုးေဖာက္ေနရာယူလာပါေတာ့တယ္။ မႏၱေလး၊ ရန္ကုန္နဲ႔ တစ္ျခားျမိဳ႕ေတြမွာ အေျခစိုက္ေနထိုင္ၾကတဲ့ မြတ္စလင္ေတြရဲ႕ ဘ၀ေတြဟာ အရမ္းကို အခက္ခဲေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကေတာ့ - အဲဒီထက္ ႏွစ္ဆ- ႏွိပ္ကြပ္တဲ့ဒဏ္ကို ခံရပါတယ္။ သူတို႔ကို တိုင္းတစ္ပါးက ၀င္ေရာက္လာသူမ်ားဆိုၿပီး အေထြေထြေၾကာက္စိတ္ေရာ၊ သူတို႔လူမ်ဳိးအေပၚမွာသာ သီးသန္႔ဦးတည္တဲ့ လူမ်ဳိးေရးမုန္းတီးမႈ႔ေရာ၊ ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးပါတဲ့ ႏွိပ္ကြပ္တဲ့ဒဏ္ကို ခံစားေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
၂၀၁၂ ခုႏွစ္အၾကမ္းဖက္မႈဟာ ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ဳိးသားသံုးေယာက္ကေန ဗုဒၶဘာသာအမ်ဳိးသမီးတစ္ေယာက္ကို မုဒိန္းက်င့္ျပီး သတ္ျဖတ္ပစ္တယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္နဲ႔ ရုတ္ခ်ည္း ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ စစ္ေတြနဲ႔ အနီးနားတ၀ိုက္မွာ အၾကမ္းဖက္ခ်င္လို႔ ရမယ္ရွာတာသာျဖစ္ျပီး အဲဒီအၾကမ္းဖက္မႈေတြကို ရခိုင္အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒီေတြက က်ဴးလြန္ခဲ့ၾကျပီး သေဘာထား တင္းမာတဲ့ ဗုဒၶဘာသာဘုန္းေတာ္ၾကီးေတြနဲ႔ ရခိုင္ႏိုင္ငံေရးသမားေတြက ခေလာက္ဆန္ေပးခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔ အင္တာဗ်ဴးထားတဲ့ လူေတြဆီကေန ၾကားခဲ့ရတာက ပထမ သံုးရက္အတြင္း လံုျခံဳေရးတပ္သားေတြက လက္ပိုက္ၾကည့္ ေနၾကပါတယ္။ သူတို႔ၾကား၀င္ မေဆာင္ရြက္ခင္အထိ လူေတြ လုပ္ခ်င္သပ လုပ္လို႔ရေအာင္ အၾကမ္းဖက္မႈကို တမင္လႊတ္ ထားေပးခဲ့တာ လံုး၀ရွင္းပါတယ္။ ဒီေလာက္ေတာင္ လူေတြ ၂၀၀ ေလာက္ေသတာေတာင္ အၾကမ္းဖက္မႈရဲ႕ ေနာက္ဆက္ တြဲ အေနနဲ႔ လူေတြကို ဖမ္းဆီးျခင္း၊ တရားစြဲဆိုျခင္း လံုး၀မရွိခဲ့ပါဘူး။
မီးေလာင္ေနတဲ့ သူတို႔အိမ္ေတြကေန ရိုဟင္ဂ်ာေတြထြက္ေျပးေနတုန္း သူတို႔ကို ကၽြန္မတို႔ အခုေခၚေနတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ စုေပါင္းထားတဲ့ စခန္းေတြထဲမွာ ႏြားေတြကိုေမာင္းသြင္းသလို အုပ္လိုက္ေမာင္းသြင္းလိုက္ပါတယ္။ သူတို႔ကို အဲဒီ ေနရာ မွာပဲ ထည့္ထားတာဟာ ငါးႏွစ္ေက်ာ္ေလာက္ေတာင္ရွိပါၿပီ။ မေျပာပေလာက္တဲ့ အေရတြက္ေလးေလာက္ပဲ စစ္ေတြ မွာ က်န္ရစ္ခဲ့ပီး ေအာင္မဂၤလာ အမိုးပြင့္ဂက္တိုထဲမွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ေနထိုင္ေနရပါတယ္။ သူတို႔ကို ဘယ္ဆီမွာေန မွန္းမသိ ရတဲ့ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္တစ္ေယာက္က အကာကြယ္ေပးထားတယ္လို႔ ယူဆရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူတကာေျပာၾကားခ်က္ေတြ အရ- သူဟာ ရခိုင္အမ်ဳိးသားေရးသမားေတြနဲ႔ အစိုးရတပ္ဖြဲ႔၀င္ေတြကို ဆန္႔က်င္ျပီး ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ေဒါသထြက္ေနတဲ့ လူအုပ္ၾကီးကေန အကာကြယ္ေပးရန္ သူ ရပ္တည္ေပးခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေအာင္မဂၤလာဒုကၡသည္စခန္းဟာ ဘာမွ မရတဲ့ ပိတ္ေလွာင္ဂတ္တိုစခန္းနဲ႔ တူပါတယ္။ ဒုကၡသည္စခန္းအျဖစ္လည္း စာရင္းမ၀င္လို႔ World Food Program ကေန ေထာက္ပံ့တဲ့ အစားေသာက္ေတြလည္းမရရွိပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ အဲဒီမွာေနထိုင္တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ မြတ္စလင္ အသိုင္း၀ိုင္းဘက္ကေန ေထာက္ပ့ံတဲ့အရာကိုပဲ မွီခုိစားေသာက္ေနရပီး အစိုးရဆီကေပးတဲ့ ရိကၡာရာရွင္ေတြကိုလည္း အကန္႔သတ္နဲ႔သာ ရၾကပါတယ္။
ကၽြန္မတို႔ ဒုကၡသည္စခန္းေတြနဲ႔ ပိတ္ေလွာင္ခံ ဂက္တိုစခန္းေတြကို ၂၀၁၄-၁၅ ခုႏွစ္က ကသြားၾကည့္တဲ့အခါ၊ အေတာ္ေလး ကို အ့ံၾသ တုန္လႈပ္သြားမိပါတယ္။ Claudia Card ရဲ႕ “ဂ်င္ႏိုဆိုဒ္ကို သရုပ္ခြဲၾကည့္ျခင္း”ကို ကိုးကားဖို႔ လူမႈဇာတ္သိမ္းခန္း ျဖစ္စဥ္တစ္ခုကို ကၽြန္မတို႔ အေရွ႕မွာ မ်က္၀ါးထင္ထင္ျမင္ေတြ႔ေနရသလိုပဲ၊ ဒုကၡသည္စခန္းေတြဟာ မသတီစရာေတာင္ ေကာင္းပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ေန႔စဥ္ဘ၀ေတြဟာ ႏြားေခ်းေတြကို ေကာက္မယ္၊ ျပီးယင္ေလာင္စာအတြက္ အေျခာက္ခံ ေရာင္းမယ္ေပါ့။ ေဆးခန္းေတြေတာ့ ရွိပါရဲ႕- ဒါေပမယ့္ ေဒသခံဆရာ၀န္ေတြကလည္းမရွိ၊ သူနာျပဳေတြကလည္းမရွိ၊ ေဆးခန္းသံုး ပစၥည္းေတြနဲ႔၊ ေဆး၀ါးေတြကလည္း မလံုေလာက္လို႔ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈဟာလည္း မရသေလာက္ပါပဲ။ ရခိုင္ ဆရာ၀န္ေတြေတာ့ ဒုကၡသည္စခန္းကို တစ္ပတ္ႏွစ္နာရီ လူေသာင္းခ်ီကို ကုေပးဖို႔ လာၾကတယ္ လို႔ေတာ့ ေျပာတာပဲ။ ဒါေပမယ့္ တစ္ခါတုန္းက နယ္စည္းမျခားဆရာ၀န္မ်ားအသင္းႀကီး Médecins Sans Frontières ဆိုတာ ရွိခဲ့ဖူးတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒုခ်ီးယားတန္းရြာက ရြာသား ႏွစ္ဆယ့္ ႏွစ္ေယာက္ကို ေသနတ္ ဒဏ္ရာ၊ အရိုက္ခံရတဲ့ ဒဏ္ရာနဲ႔ ဓားထိုးခံထားရတဲ့ ဒဏ္ရာေတြကို ကုသေပးလိုက္ရတယ္လို႔ ထုတ္ေျပာခဲ့လို႔ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာ ရခိုင္ျပည္နယ္ ကေန (ေနာက္ ပိုင္းမွာ တစ္ျပည္လံုးကေန) ေမာင္းထုတ္ခံလိုက္ရတယ္။
ဒုကၡသည္ စခန္းက အိမ္သာေတြကလည္း စုေပါင္းအိမ္သာေတြသာျဖစ္ၾကျပီး ဒုကၡသည္စခန္းရဲ႕ အျပင္ဖက္မွာပဲ တည္ရွိပါတယ္။ စုေပါင္းေနတဲ့အေဆာင္ေတြကေန ခပ္ေ၀းေ၀းသြားရလို႔၊ ကၽြန္မထင္ပါတယ္ေလ- မိန္းမေတြအတြက္ အႏၱရာယ္ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒုကၡသည္စခန္းက ထြက္သြားရင္ အၾကမ္းဖက္ခံရမွာကို စိုးရြံၿပီး လူေတြက အေတာ္ေလးကို ေၾကာက္ေနရရွာတယ္။ သူတို႔ ေၾကာက္လည္းေၾကာက္စရာပဲေလ- စစ္ေတြဘက္ကို အရဲစြန္႔ပီးထြက္တဲ့သူေတြဆိုရင္ ရက္ရက္စက္စက္ အတိုက္ခံရတာကို ကၽြန္မတို႔ရဲ႕ ကြင္းဆင္းေလ့လာမႈေတြက ေဖာ္ျပေနတယ္။
ကၽြန္မတို႔ျမင္ေတြ႔ခဲ့တဲ့ လူေတြဟာဆိုရင္ စိတ္ဓာတ္ေတြ အႀကီးက်ယ္က်ေနၾကတယ္။ လိုအပ္တာထက္ ပိုလွ်ံေနတဲ့ တဲအိမ္ ေတြထဲကို ကၽြန္မတို႔ ေရာက္သြားတဲ့အခါ၊ လူေတြဟာ ဘာမွလုပ္စရာလည္းမရွိ၊ ၀င္ေငြရဖို႔ အလုပ္ကိုင္လည္းမရွိ၊ တည္ခင္းဖို႔လည္း အစားအစာလည္းမရွိ၊ ဘယ္မွ သြားစရာလည္စရာလည္း မရွိလို႔ လူေတြ ၾကမ္းျပင္ေပၚမွာ ဒီအတိုင္းပဲ လဲွေနၾကရရွာတယ္။ အမွန္စင္စစ္၊ သူတို႔ တစ္ခုခုလုပ္ဖို႔အတြက္ သူတို႔မွာဘာဆိုဘာမွ အခြင့္လမ္းလည္းမရွိဘူး။ အဖက္ဖက္က ၾကည့္ ရင္၊ Giorgio Agamben သံုးႏႈန္းထားတ့ဲ "ဗလာလက္မဲ့ဘ၀" ကို က်မတို႔ မူလလက္ရာအတိုင္း မ်က္၀ါးထင္ထင္ ျမင္ေတြ႔ ေနရသလိုပဲ။
နယ္ဗီးေဂၚဒန္ ။ ။ ၂၀၁၅-ခင္ဗ်ားေရးသားတဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ဂ်င္ႏိုဆိုဒ္- ျခိမ္းေျခာက္ခံေနရပီ ဆိုပီး ခင္ဗ်ားေရးသားခဲ့တယ္။ အမွန္တကယ္ က်ေနာ္တို႔ လက္ရွိမွာ ျမင္ေတြ႔ေနရတာက ဂ်ီႏိုဆိုဒ္ ကို အဆင့္ဆင့္ သြားေနတာလား? ဒါမွမဟုတ္ ‘လူမ်ဳိးတုန္း ရွင္းလင္းမႈ’ (“ethnic cleansing” ) ဆိုတဲ့ အသုံးအႏႈန္းနဲ႔ ပိုသင့္ေတာ္မယ္လို႔ ခင္ဗ်ား ထင္ပါသလား။ ဒါကို ဘာေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္ ေမးရသလဲဆိုေတာ့ ကုလသမဂၢရဲ႕ ေျပာၾကားခ်က္အရ၊ ‘လူမ်ဳိးတုန္း ရွင္းလင္းမႈ’ ဆိုတာ “သက္ဆိုင္ရာေဒသတူ မွီတင္းေနထိုင္ၾကတဲ့ လူမ်ဳိးစုတစ္စု (ဒါမွမဟုတ္) ဘာသာေရးအုပ္စုတစ္စုရဲ႕ အရပ္သား ေတြကို အၾကမ္းဖက္ျခင္း၊ ေၾကာက္ မက္ဖြယ္ လႈံ႔ေဆာ္ျခင္း စတဲ့ နည္းလမ္းေတြနဲ႔ ဖယ္ရွားရွင္းလင္းပစ္ဖို႔ ေနာက္ လူမ်ဳိးစု တစ္စု (ဒါမွမဟုတ္) ဘာသာေရး အုပ္စု တစ္စုကေန ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ ႏိုင္ငံေရးနည္းအရ တမင္တကာ ၾကံစည္ျခင္းလို႔ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုလို႔ပါ။ ေနာက္တစ္နည္းေျပာရယင္၊ အၾကမ္းဖက္မႈပါတဲ့ ‘လူမ်ဳိးတုန္းရွင္းလင္းမႈ’ဆိုတာ လူဦးေရတစ္ခ်ဳိ႕ကိုပဲ အေျပာင္ရွင္းပစ္တာလို႔ ရည္ညြန္း ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး သူ႔မွာ အၾကမ္းဖက္မႈကို အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုရာမွာ တိက်တဲ့ပမာဏက အေရးပါေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဂ်င္ႏိုဆိုဒ္ အၾကမ္းဖက္မႈက်ေတာ့၊ အဲဒါနဲ႔ မတူေတာ့ဘူး။ လူဦးေရကို မ်ဳိးျဖဳတ္ပစ္တာ။ သူရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္က ခႏၶာကိုယ္ကိုပဲ ဦးတည္တာ၊ အေရးပါတဲ့ တိက်တဲ့ပမာဏေတာ့ ရွိေနေပမဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ အက်ဳိးဆက္အစြယ္ပြားေလးေတာ့ ရွိပါတယ္။
ပယ္နီဂရင္း ။ ။‘လူမ်ဳိးတုန္း ရွင္းလင္းမႈ’ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရမွာ အေေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ျပႆနာရွိပါတယ္။ ပထမ သူ႔မွာ တရား၀င္ အားကိုးအားထား လက္ကိုင္ျပဳစရာ ဘာတစ္ခုမွမရွိပါဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သူတို႔ ျမင္ေတြ႔ေနရတာေတြကို ‘လူမ်ဳိး တုန္းရွင္းလင္းမႈ’ လို႔ ေျပာလိုက္ရင္ ႏိုင္ငံျခားအစိုးရမ်ားအတြက္ အေတာ္ေလးလြယ္ကူေစပါတယ္၊ အေၾကာင္းကေတာ့ သူတို႔ ၀င္ေရာက္ စြက္ဖက္စရာလည္းမလိုဘူး၊ ထိုနည္းတူစြာပဲ သူတို႔ အၾကမ္းဖက္မႈကိုကာကြယ္ဖို႔ နဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို အကာကြယ္ေပးဖို႔၊ အၾကမ္းဖက္တဲ့ လက္သည္ေတြကိုရွာပီး အပစ္ေပးဖို႔ တာ၀န္မရွိေတာ့လို႔ပါပဲ။ ေနာက္ထပ္ျပႆနာက ‘လူမ်ဳိးတုန္း ရွင္းလင္းမႈ’ဆိုတာဟာ ေဘာစနီးယား မြတ္စလင္ေတြကို လူမ်ဳိးျပဳတ္သြားေအာင္ တိုက္ခိုက္တဲ့ကိစၥရပ္ေတြမွာ အကာကြယ္ယူဖို႔ ဆလိုဘိုဒန္ မီေလာ့ဆီဗစ္ ကိုယ္တိုင္က ကနဦးက်င့္သံုးခဲ့တဲ့ စကားလံုးပါ။ ဒါဟာ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္တဲ့သူက သံုးတဲ့ စကားလံုးျဖစ္ပါတယ္။
Raphael Lemkin က ဂ်င္ႏိုဆိုဒ္ဆိုတဲ့ေ၀ါဟာရကို သူစတင္ တီထြင္ခဲ့စဥ္အခါတုန္းက အဲဒါကိုသံုးပီး ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒ တစ္ခု ျဖစ္လာေအာင္ မိတ္ဆက္ေပးဖို႔ သူတိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့စဥ္အခါမွာ ဂ်င္ႏိုဆိုဒ္ဆိုတာဟာ ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္ တစ္ခုဆိုတာကို သူ နားလည္လာခဲ့ပါတယ္။ ဂ်င္ႏိုဆိုဒ္ဆိုတာ ႏွိမ္ခ်ဆက္ဆံျခင္းတို႔၊ လူမဆန္ေအာင္ျပဳမႈျခင္းတို႔ စတဲ့ အေလ့ထေတြနဲ႔ အစပ်ဳိးတယ္။ အဲဒါကို ကၽြန္မတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာေအာင္ ျမင္ေတြ႔လာခဲ့ျပီးျဖစ္တယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ကိုယ့္တိုင္းျပည္နဲ႔မဆိုင္တဲ့ ‘သူစိမ္းတစ္ရံဆာေတြ’လို႔ ျမင္လာေအာင္ဖန္တီးခဲ့တဲ့ ျဖစ္စဥ္မွာ၊ ႏွိမ္ခ် ဆက္ဆံျခင္းကို ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ျမဲ လုပ္ေဆာင္ေရင္း ဒုကၡေပးတဲ့အဆင့္ကို ေရာက္လာပါတယ္။ အဲဒီအဆင့္မွာ အမ်ားျပည္သူနဲ႔သက္ဆိုင္တဲ့ အခြင့္ေရးမ်ား (civil rights) - ဥပမာ- မဲေပးပိုင္ခြင့္တို႔၊ တစ္ေနရာမွ တစ္ေနရာကို ခရီးသြားခြင့္တို႔၊ ေနာက္ျပီး မိမိစိတ္ ႀကိဳက္ ကေလးယူပိုင္ခြင့္တို႔ - ကို တျဖည္းျဖည္းခ်င္းနဲ႔ ဖယ္ရွားပစ္လိုက္ပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ဒီအခြင့္ေရးေတြကိုလည္း ျငင္ပယ္ျခင္းခံရတဲ့အျပင္ အျခားေျမာက္ျမားစြာေသာ အခြင့္ေရးမ်ားကိုလည္း လက္လႊတ္ဆံုးရံႈးလုိက္ရပါတယ္။ ဒုကၡေပးခံရတဲ့အဆင့္ ေရာက္လာေတာ့၊ ႀကိဳၾကားႀကိဳၾကားတိုက္ခိုက္မႈေတြကို ကၽြန္မတို႔ မၾကာခဏ ဆိုသလို ျမင္ေတြ႔လာ ရပါတယ္။ ပစ္မွတ္ထားခံရတဲ့ အုပ္စုကို အၾကမ္းဖက္ရာမွာ ေဒသခံလူအင္အားေတြ နဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ျပီး အၾကမ္းဖက္မႈကို စမ္းသပ္လာပါတယ္။ ကၽြန္မ ေစာေစာက ရွင္းျပခဲ့သလိုပဲ၊ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေတြ ဦးေဆာင္တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္၊ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ စုေပါင္းထားမယ့္ ေျမကြက္လပ္ေတြထဲကို အတင္းေမာင္းသြင္းခံလိုက္ရျပီး က်န္ရွိ ရခိုင္ အသိုင္း၀ိုင္းရဲ႕ ျမင္ကြင္းထဲကေန ဖယ္ရွားပစ္လိုက္ပါေတာ့တယ္။ သူတို႔ဟာ လံုး၀ကို အထီးက်န္သြားပါၿပီ။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို အျမစ္ျပတ္ေခ်မႈန္းတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္မွာ ေဒသခံေတြအေနနဲ႔ ေအးေအး ေဆးေဆး နာခံပီး တက္တက္ၾကြၾကြ ပါ၀င္ဖို႔အတြက္ ဒီလိုအေလ့ထေတြအားလံုးဟာ မျဖစ္မေန လိုအပ္ပါတယ္။
၁၉၃၀-မွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဂ်ဴးလူမ်ဳိးတို႔ရဲ႕သမိုင္းက ကၽြန္မတို႔ကို ဘာသင္ေပးခဲ့သလဲဆိုေတာ့ အုပ္စုတစ္စုကို အထီးက်န္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ၿပီးရင္ စနစ္တက် အားအင္ခ်ိနဲ႔သြားေအာင္တဲ့အခါ အစားေသာက္ မရေအာင္လုပ္ပစ္မယ္၊ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈေတြမရေအာင္ ကန္႔သတ္ပစ္မယ္၊ အလုပ္အကိုင္နဲ႔ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းလုပ္လို႔မရေအာင္ လုပ္ပစ္တဲ့အခါ - သူတို႔ရဲ႕ အသိုင္း၀ိုင္းဟာလည္း မွန္မွန္ ၿပိဳဆင္းသြားခဲ့ၿပီး အုပ္စုဟာလည္း အလြန္အမင္း အားအင္ခ်ိနဲ႔လာပါတယ္။ ဒါဟာ ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြ အခုျဖစ္ေနတာနဲ႔ တစ္ထပ္တည္းပါပဲ။ ျမန္မာအစိုးရမွာ ဒီလိုကိစၥေတြကို တက္တက္ၾကြၾကြနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ေပးမယ့္ ၀ိုင္း၀န္းကူညီတဲ့သူ အုပ္စုတစ္စု ရွိေနပါတယ္။ ဥပမာျပရယင္၊ ရခိုင္ေဒသခံ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြဟာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ အၾကမ္း ဖက္ဖို႔အစီစဥ္ဆြဲရာမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ သူတို႔ေတြက ဘတ္စ္ကားေတြကို စီစဥ္ၿပီး ရခိုင္ေယာကၤ်ားေတြ၊ မိန္းမေတြကို လိုက္ေကာက္ခါ ရိုဟင္ဂ်ာအိမ္ေတြ မီးရိႈ႔ရေအာင္ စစ္ေတြျမိဳ႕ထဲကို သယ္ေဆာင္လာခဲ့တယ္ဆိုတာ ကၽြန္မ တို႔သိေနပါတယ္။ ISCI နဲ႔ အင္တာဗ်ဴးလုပ္ရာမွာ ဒီအစီစဥ္ေတြမွာ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ ရခိုင္အမ်ဳိးသားေရးသမားေတြက သူတို႔ ေခၚလာတဲ့ အဲဒီလူေတြ အတြက္ အစားေသာက္ေတြ ဘယ္လို အခမဲ့ေ၀ေပးခဲ့ရတယ္၊ ဘယ္လို သူတို႔ကို လက္နက္တပ္ဆင္ေပးခဲ့ရတယ္ဆိုတာကို ျပန္ေျပာင္း ေျပာျပၾကပါတယ္။
ဒါေတြတင္ မကေသးပါဘူး၊ ဂ်င္ႏိုဆိုဒ္လုပ္ျပီး လူမ်ဳိးကို အျမစ္ျပတ္ေခ်မႈန္းတယ္ဆိုတာဟာ လူေတြအမ်ားအျပား ေသေၾကပ်က္ စီးေအာင္ လုပ္တာတစ္ခုတည္းနဲ႔ မဟုတ္ပါဘူး။ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ လူမ်ဳိးနာမည္ကိုပါ ဖ်က္ဆီးပစ္လိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီအေျခေနကို စတင္လုပ္ေဆာင္ေနပီ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ႏွစ္ခြဲေက်ာ္ေလာက္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ရာထူးနဲ႔ ညီမွ်တဲ့ ရာထူးတစ္ေနရာကို ရယူထားတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ အေမရိကန္ သံအမတ္ကို သူမရဲ႕ ရံုးကို ေခၚျပီး ရိုဟင္ဂ်ာလို႔ မေခၚဖို႔ ေခၚေျပာပါတယ္။ ထုိနည္းတူစြာပဲ၊ ကၽြန္မတို႔အဖြဲ႔ၾကီးကို ျမန္မာျပည္မွာ အလုပ္လုပ္ခြင့္ေပးခဲ့စဥ္တုန္းက၊ က်မတို႔ဟာ ရိုဟင္ဂ်ာလို႔ မသံုးႏႈန္းျဖစ္ဖို႔ အလြန္ကို ဂရုစိုက္ခဲ့ရပါတယ္။ လူမ်ဳိး နာမည္တစ္ခုကို ေပ်ာက္ကြယ္သြားေအာင္လုပ္တဲ့ ဒီျဖစ္စဥ္ဟာ လမ္ကင္း Lemkin ရဲ႕ ဂ်င္ႏိုဆိုဒ္အသံုးနႈန္းနဲ႔ တစ္ထပ္တည္းပါပဲ။
၂၀၁၇ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ ၂၅ ရက္ေန႔ကေန စျပီး ဒီျဖစ္စဥ္ၾကီးတစ္ခုလံုးဟာ ဇာတ္ရွိန္ျမင့္တက္လာခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္မ နားလည္ထားသေလာက္ဆုိရင္၊ ျမန္မာအစိုးရက ျငင္းဆန္ေနေပမယ့္ ေက်းရြာေတြ ဆက္လက္ဖ်က္ဆီးခံေနရပါတယ္။ လူဘယ္ေလာက္ေသသလဲဆိုတာ ကၽြန္မတို႔ အခုထိ မသိေသးပါဘူး၊ ဒါေပမယ့္ ေထာင္နဲ႔ခ်ီ ေသတယ္ဆိုတာကလည္း ယံုမွား သံသယျဖစ္စရာ မရွိပါဘူး။ နဖ္ျမစ္ကို ျဖတ္ျပီး လူသန္းတစ္၀က္ေလာက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံဖက္ကို ထြက္ေျပးသြား ခဲ့ရပါတယ္။ လူအမ်ားစုၾကီး နားမလည္တာက ယခင္ ၂၀၁၂ မတုိင္ခင္တုန္းကတည္းက ထြက္ေျပးသြားၾကတဲ့ လူ ခုႏွစ္သိန္းေလာက္ ကို လူငါးသိန္းေလာက္က သြားေပါင္းၾကတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံရဲ႕ နဖ္ျမစ္တေၾကာမွာ၊ ရိုဟင္ဂ်ာ တစ္သန္း ေက်ာ္ဟာ စိုးရိမ္ထိတ္လန္႔ျပီး စာရင္းသြင္းမွတ္တမ္းတင္ျခင္းမခံရပဲ ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ျဖစ္သလို ေနထိုင္ေနရသလိုပဲ လူေပါင္း သိန္းဂဏန္းနဲနဲခန္႔ဟာလည္း ရခိုင္ေဒသမွာ ျဖစ္သလို ေနထိုင္ေနရပါတယ္။
ရႈေထာင့္အမ်ဳိးမ်ဳိးအရ ၾကည့္ရင္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ဂ်င္ႏိုဆိုဒ္ ေအာင္ျမင္ေနပါတယ္။ ရခိုင္ေဒသမွာ ေနထိုင္ေနတဲ့ ရိုဟင္ ဂ်ာေတြကို လူေတြက ဘဂၤါလီလို႔သာ ေခၚဆိုၾကပါတယ္။ ဘဂၤါလီဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရဟာ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာသူမ်ား အျဖစ္ ျမန္မာျပည္က သတ္မွတ္ပါတယ္။ အခုကၽြန္မတို႔ ျမင္ေတြ႔ေနရတာေတြက ရိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ အမည္နာမ၊ ကိုယ္ပိုင္ လကၡဏာေတြကို ေဖ်ာက္ဖ်က္ပစ္လိုက္ျပီးတဲ့အခါမွာ လူမႈေရးအရ အသစ္ျပန္လည္ဖြဲ႔လည္းလိုက္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းမွာ ဖြားေသစာရင္းေျပာင္းဖို႔ ၾကိဳးပမ္းတဲ့အေနနဲ႔ အစိုးရက ေနရာခ်ထားေပးတဲ့ နတလ ရြာေတြမွာ ဗုဒၶဘာသာ အက်ဥ္းသားေဟာင္းေတြကို ျပန္ျပီး ေနရာခ်ထားေပးလိုက္ပါတယ္။ အဲဒီ ေဒသမွာ ထြက္မေျပးပဲက်န္ေနတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ အျမဲတမ္း ျပႆနာတက္ျပီး ရန္လိုတဲ့ အသိုင္း၀ိုင္းတစ္ခုကို အျမဲဖန္တီးထားဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
နဗီးေဂၚဒန္ ။ ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ႏႈတ္ဆိတ္ေနတဲ့အေပၚ ကမၻာၾကီးက ျပစ္တင္ရႈံ႕ခ်ေနပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ကို အၾကမ္းဖက္မႈအသစ္ကိစၥမွာ သူမရဲ႕ အခန္းက႑ကို နည္းနည္းေလာက္ျဖစ္ျဖစ္ ခင္ဗ်ားဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။
ပယ္နီဂရင္း ။ ။ ႏႈတ္ဆိတ္ျပီးေနပါတယ္ဆိုတဲ့ အဲဒီအယူဆကို ကၽြန္မ စိန္ေခၚခဲ့ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ တကယ္ေတာ့ ႏႈတ္ပိတ္ျပီး မေနခဲ့ပါဘူး။ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္ေျခလွမ္းတိုင္းမွာ သူမဟာ ပြဲစားတစ္ေယာက္လို က်င့္သံုးတဲ့ သူပါ။ ေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့ ဂ်င္ႏိုဆိုဒ္ရာဇ၀တ္မႈ႔မွာ သူမကိုယ္တိုင္ ပါ၀င္က်ဴးလြန္ခဲ့သူတစ္ေယာက္အျဖစ္ သူမကို စဥ္းစားဖို႔ အေနာက္တိုင္းက လူေတြအတြက္ ဘယ္ေလာက္အထိ ခက္ခဲမယ္ဆိုတာ ကၽြန္မသိပါတယ္။ သူမဟာ ႏိုဗယ္လ္ဆုရွင္တစ္ေယာက္၊ ကြန္ကရက္ကေပးတဲ႔ေရႊတံဆိပ္ဆုရွင္တစ္ေယာက္နဲ႔ အျခား ဂုဏ္ျပဳဆုေပါင္းမ်ားစြာကိုလည္း ရရွိထားသူ တစ္ေယာက္ ျဖစ္ေနျပန္ပါတယ္။ ဟင္နရီ ကစ္ဆင္ဂ်ာဆိုရင္ ႏိုဗယ္လ္ဆုရွင္တစ္ေယာက္ျဖစ္ေပမဲ့ ကေမၻာဒီးယားမွာ ဗံုးခြဲတဲ့ လက္သည္ျဖစ္ေနတာကိုလည္း ကၽြန္မတို႔ မေမ့သင့္ပါဘူး။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၉ လကစျပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ရာထူးနဲ႔ ညီမွ်တဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ရာထူးကို ရထားတယ္ဆိုတာ ႏွလံုးသြင္းထားဖို႔ အေရးၾကီး ပါတယ္။ အမ်ားေျပာေနၾကသလို သူမဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေရးသိပ္မပါလွတဲ့ ပါ၀ါမရွိတဲ့ ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္ ဆိုတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။
သူမရဲ႕ အာဏာသက္တမ္းအတြင္းမွာ၊ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚမွာ က်ဴးလြန္တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို သူမ တစ္ၾကိမ္တစ္ခါမွ မေ၀ဖန္ခဲ့ဖူးပါဘူး။ အၾကမ္းဖက္မႈအားလံုးကို ရႈတ္ခ်ပါတယ္။ လူ႔အခြင့္ေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို ရႈတ္ခ်ပါတယ္လို႔ ဒီေလာက္ပဲေျပာတယ္။ သူေျပာတာမ်ား မသိရင္ မ်ဳိးႏြယ္စုႏွစ္ခုက စနစ္တက်နဲ႔ တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ပဋိပကၡေတြျဖစ္ေနသလိုလို……… ကၽြန္မ အဲဒါကို ‘ပဋိပကၡ’လို႔ ဘယ္ေတာ့မွ မေခၚဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဒါဟာ သီးသန္႔လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးကို ပစ္မွတ္ထားျပီးေတာ့ တစ္ဖက္သတ္ အျမစ္ျပတ္သုတ္သင္ေခ်မႈန္းေနတာ။ သူမဟာ၊ ကၽြန္မ အရင္ကေျပာခဲ့သလိုပဲ၊ အေမရိကန္သံအမတ္ကို ေခၚ တယ္၊ သူနဲ႔ တစ္ျခား သံတမန္ေတြအားလံုးကိုလည္း ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ အသံုးႏႈန္းကို မသံုးဖို႔ ေခၚေျပာတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ဖ်က္ဆီးပစ္ဖို႔ အမုန္းတရားေတာ္ေတြကို ေဟာၾကားေနတဲ့ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေတြက်ေတာ့ သူမဘယ္ေတာ့မွ ရႈတ္ခ်မႈေတြ မလုပ္ဘူး။ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္း အေျခေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ သူမ အျမဲမျပတ္ လိမ္ေနတတ္တယ္။ တစ္ဖက္မွာလည္း အဲဒီေဒသကို အေရာက္သြားခ်င္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္း၀ိုင္းကို အဆက္မျပတ္ ျငင္းဆန္လႊတ္တယ္။ ျပီးေတာ့ သူမရဲ႕ အစိုးရက က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြကို အပစ္ဖံုးကြယ္ေပးတဲ့ အေနနဲ႔ သူမကိုယ္တိုင္ တက္တက္ၾကြၾကြ ပါ၀င္ပတ္သတ္ ေနတယ္။
ဒါေပမဲ့ လက္ရွိအေရးအခင္း မျဖစ္ခင္မွာေတာင္၊ အၾကမ္းဖက္မႈကို မ်ဳိးေစ့ခ်ထားေပးတဲ့သူေတြအထဲမွာ သူမလည္း ပါ၊ပါတယ္။ အရင္တုန္းက အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္မွာ မြတ္စလင္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ ပါခဲ့ေပမယ့္လည္း၊ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ မွာေတာ့ ပါတီစာရင္းကေန မြတ္စလင္ေရြးခ်ယ္ခံေတြကို ပါ၀င္ဖို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္ ျငင္းဆန္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သူမကို ေထာက္ခံတဲ့ အစၥလာမ္မုန္းတီးတဲ့ မဲဆႏၵရွင္အသိုင္းအ၀ိုင္းကို ေက်ာသပ္ရင္သပ္ လုပ္ေပးလိုက္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၇ မွာ၊ ကုလသမဂၢကေန ထုတ္ျပန္တဲ့ ေလာေလာလတ္လတ္ အစီရင္ခံစာထဲမွာ ျမန္မာ့လံုျခံဳေရးတပ္သားေတြက ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းမွာ လူေတြကို အစုလိုက္အျပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္ပစ္ခဲ့တယ္၊ အစုလိုက္အျပံဳလိုက္ မုဒိမ္းက်င့္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္ထားေတြကို ထုတ္ျပန္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရံုး ကေန ဒါေတြဟာ သတင္းတုေတြ “fake news” ၊ ဒါေတြဟာ မုဒိန္းတုေတြ“fake rape” ပါ ဆိုျပီး ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ေဒၚနယ္ထရမ့္က ဒီေ၀ါဟာရကို အသံုးျပဳေနတဲ့ အခ်ိန္နဲ႔ တစ္ထပ္တည္းပါပဲ။
မ်ားမၾကာမီက ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈသံသရာဟာ ဒီကုန္လြန္သြားတဲ့ ၾသဂုတ္လထဲမွာ စတင္ျဖစ္လာတဲ့အခါ၊ သူမရဲ႕ ရံုး ေဖ့ဘုတ္ကေန ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္း၀ိုင္းေတြဟာ အၾကမ္းဖက္သမားေတြကို အားေပးကူညီေနတယ္၊ သူတို႔ မေကာင္းမႈ က်ဴးလြန္ေနတာကို အားေပးအားေျမာက္ျပဳေနတယ္ဆိုၿပီး ရယ္စရာေကာင္းတဲ့ မဟုတ္ကဟုတ္ကေတြကို ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ ၾသဂုတ္လတုန္းက နယ္ျခားေစာင့္ကင္းစခန္းေတြကို တိုက္ခိုက္ခဲ့တဲ့ အာဆာ (Arakan Rohingya Salvation Army ) တပ္မေတာ္ကို သူမက ရည္ညြန္းခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ သူမေျပာခဲ့တဲ့ အက်ဳိးဆက္ေၾကာင့္၊ လူသားခ်င္း စာနာတဲ့ အကူညီေပးေရး ေအဂ်င္စီေတြအားလံုးဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲက ေမာင္းထုတ္ခံလိုက္ရပါတယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲ အက်ဳိးဆက္အေနနဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္စခန္းေတြဟာ ရက္သတၱပတ္ ေပါင္းမ်ားစြာ အစားေသာက္ေတြ ေပးမယ့္ကမ္းမယ့္ သူမရွိဘဲနဲ႔ စြန္႔ထားခံ လိုက္ရပါတယ္- ေနာက္ထပ္လုပ္ရပ္တစ္ခုက လူအစုလိုက္ အျပံဳလိုက္ စြန္႔ခြာထြက္ေျပးသြားတဲ့ အေျခေနေတြ ဆိုက္ေရာက္လာေတာ့တာပဲ။ သူမဟာလည္း အျမဲတမ္း စစ္တပ္နဲ႔ တစ္သမတ္တည္း၊ သူမကိုယ္သူမ စစ္တပ္နဲ႔ တစ္သားတည္းထားျပီး ေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚမွာ က်ဴးလြန္တဲ့ စစ္တပ္ရဲ႕လုပ္ရပ္ကို ျပစ္တင္ရႈတ္ခ်ဖို႔ ျငင္းဆန္ေနခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
သူမနဲ႔ တပ္မေတာ္ မိတ္ဖက္ဆက္ဆံေရးဟာလည္း စိတ္၀င္စားဖို႔ ေကာင္းပါတယ္။ စစ္အာဏာသိမ္းေခါင္းေဆာင္ေတြကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆန္႔က်င္ရပ္တည္ခဲ့သူတစ္ဦးအျဖစ္ အေနာက္တိုင္းႏိုင္ငံေတြက သူမကို သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ သူမရဲ႕ ဖခင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဆိုသူဟာလည္း ၁၉၄၈ ခုႏွစ္မွာ လြတ္လပ္ေရးရရွိေအာင္ ဦးေဆာင္ၾကိဳးပမ္းခဲ့တယ္ဆိုတာ ကၽြန္မတို႔ သိထားဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ စစ္တပ္နဲ႔ သူမရဲ႕မိသားစုဟာ သမိုင္းေၾကာင္းရ ခ်ိတ္ဆက္မႈရွိေနပါတယ္။ သူမဟာ ဗမာျပည္က ဗုဒၶဘာသာ ေဆြၾကီးမ်ဳိးၾကီးထဲက ဗမာတစ္ေယာက္ျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္စင္စစ္ သူမဟာ ေနအိမ္ အက်ယ္ခ်ဳပ္ ဘ၀နဲ႔ ၁၅ ႏွစ္တိတိ ေနခဲ့ရသူျဖစ္ေပမယ့္လည္း အင္းယားကန္ေဘးက အင္မတန္လွပတဲ့ အိမ္ေလးထဲမွာ ေနခဲ့ရသူျဖစ္ပါတယ္။ သူမကို အက်ဥ္းခ်ခဲ့တာ စစ္အာဏာသိမ္းေခါင္းေဆာင္ေတြျဖစ္ေပမယ့္ သူမ အက်ဥ္းစံဘ၀ကေန လြတ္ေျမာက္ျပီး သိပ္မၾကာခင္မွာပဲ သူမဟာ ျမန္မာစစ္တပ္ကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးတဲ့အေၾကာင္း တိုင္းသိျပည္သိေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို သိသာထင္ရွားတဲ့ ၀ိေရာဓိျဖစ္မႈကို ဘယ္သူတစ္ေယာက္လာျပီး ရွင္းျပႏိုင္မလဲ? ။
ကၽြန္မရဲ႕ အသိမွာေတာ့၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ အင္မတန္မွကို ရည္မွန္းခ်က္ႀကီးတယ္၊ သူမရဲ႕ ကနဦး ရည္မွန္း ခ်က္က ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ျဖစ္ေရးပါ- အဲဒါကို ရဖို႔အတြက္ဆိုရင္ သူမ ဘာပဲလုပ္ရလုပ္ရ လံုး၀ကိုရက္စက္တဲ့ ႏိုင္ငံေရး သမားတစ္ဦးပါ။ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ။ သူမဟာ အဂၤလန္ ႏိုင္ငံသားတစ္ေယာက္နဲ႔ အိမ္ေထာင္က်ျပီး သား ႏွစ္ေယာက္ဟာလည္း ယူေကမွာေမြးတာေၾကာင့္ သူမအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ျဖစ္ခြင့္မရွိပါဘူး။ သူမ သြားေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးႀကိဳးပမ္းမႈ အလံုးစံုဟာလည္း ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးအတြက္သာ အကြက္ခ်စီစဥ္ခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ၊ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ေလ၊ စစ္တပ္ရဲ႕ ကူညီပံ့ပိုးမႈမပါပဲ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ မတိုင္ခင္၊ သူမ ေစ့စပ္ ညိွႏိႈင္းခဲ့တဲ့ သေဘာတူညီမႈေတြအရ စစ္တပ္က ပါလီမန္မွာ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ရာထူး ထိမ္းသိမ္းထားျပီးေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ေျပာင္းလဲဖို႔ဆိုရင္ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔အထက္ သေဘာတူမွ ရပါလိမ့္မယ္။ တစ္နည္းဆိုရယင္ စစ္တပ္မပါပဲ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို မေျပာင္းလဲႏိုင္ပါဘူး။ အဲဒီရဲ႕ အက်ဳိးဆက္ေၾကာင့္၊ သူမအေနနဲ႔ စစ္တပ္ကို ျပစ္တင္ေ၀ဖန္ဖို႔ ျငင္းဆန္ခဲ့ရုံ သာမက၊ အဓိက ၀န္ၾကီးဌာန သံုးခုျဖစ္တဲ့ ျပည္ထဲေရး၊ ကာကြယ္ေရးနဲ႔ နယ္စပ္စည္ပင္လို ေနရာမ်ဳိးေတြမွာ စစ္တပ္ကို ဆက္လက္ထိမ္းခ်ဳပ္ခြင့္ ေပးလိုက္ရတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္နည္းေျပာရယင္၊ သူမနဲ႔ ရန္သူေတာ္ေတြျဖစ္ ခဲ့တဲ့ သူေတြနဲ႔ သူမဟာ မသူေတာ္ေတြနဲ႔မဟာမိတ္ဖြဲ႔ခဲ့ရတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္ ။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ လိုလိုလားလား အနစ္နာခံေပးဆပ္လိုက္ရတာေတြ အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာမွ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို အျမစ္ျပတ္ေခ်မႈန္းပစ္ေရးဟာလည္း တစ္ခုအပါ၀င္ ျဖစ္ပါတယ္။
The Nation မွ A Hero Turned Villain: Aung San Suu Kyi and the Annihilation of Myanmar’s Rohingya ကို ဘာသာျပန္ဆိုထားပါသည္။
 |
| (ဓါတ္ပုံ Reuters) |
ေဇာ္၀င္း (၈၈ ဗကသေက်ာင္းသားေဟာင္း) ေရးသားသည္။
21.10.2017
ရခိုင္ျပည္နယ္ဟာ မဟာဗ်ဴဟာအရအေရးပါတယ္ဆိုတာ အားလုံးသိၾကျပီး ျဖစ္မွာပါ။ တရုတ္ရဲ့ အျမႊာပိုက္လိုင္းရွိတယ္။ ေက်ာက္ျဖဴေရနက္ဆိပ္ကမ္းရွိတယ္။ ေက်ာက္ျဖဴ အထူးစီးပြားေရးဇုံရွိတယ္။ အျမႊာပိုက္လိုင္းဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံကေရနံနဲ႔ ဓာတ္ေငြ႔ကို တင္ပို႔ဖို႔သက္သက္ မဟုတ္ဘူး။ အာဖရိ၊ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းအပါအဝင္ ကမၻာတဝန္းက တရုတ္ေရနံမွန္သမွ်ကို တင္ပို႔ဖို႔ျဖစ္တယ္။
အရင္က တရုတ္ေရနံနဲ႔ ဓာတ္ေငြ႔ေတြဟာ မလကၠာေရလက္ၾကားကို ျဖတ္ျပီး တင္ပို႔ေနရတာျဖစ္တယ္။ အခုမလကၠာေရလက္ၾကားကို ျဖတ္စရာ မလိုေတာ့ တရုတ္အတြက္ ကီလိုမီတာ ၅၀၀၀ (မိုင္ေပါင္း ၃၀၀၀ ေက်ာ္) သက္သာသြားတယ္။ ဒါ့အျပင္ မလကၠာေရလက္ၾကားဟာ အေမရိကန္ရဲ့ စစ္ေရးစိုးမိုးမႈ ေအာက္မွာရွိတယ္။ မလကၠာေရလက္ၾကားကို မွီခိုေနရတာဟာ တရုတ္အေနနဲ႔ အေမရိကန္ရဲ့ စစ္ေရးျခိမ္းေျခာက္မႈေအာက္မွာ အျမဲက်ေရာက္ေနရသလိုျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီအေျခအေနဟာ တရုတ္အတြက္ ဘယ္လိုမွ စိတ္ေအးစရာမရွိဘူး။ ေတာင္ဆူဒန္နဲ႔ ခ်တ္ဒ္ ႏိုင္ငံတို႔မွာ တရုတ္ဟာ အလားတူ အေျခအေနကို ရင္ဆိုင္ၾကဳံေတြ႔ခဲ့ရျပီး အေမရိကန္ရဲ့လက္ခ်က္ကို ခံစားခဲ့ရျပီးျဖစ္တယ္။ (အေမရိကန္နဲ႔ တရုတ္ေရနံလုပြဲေၾကာင့္ ဆူဒန္ႏွစ္ျခမ္းကြဲခဲ့ရတာကိုလည္း က်ေနာ္တို႔အျမဲသတိရေနသင့္တယ္။)
ေက်ာက္ျဖဴေရနက္ဆိပ္ကမ္းဟာလည္း တရုတ္အတြက္ အေရးၾကီးတယ္။ ေက်ာက္ျဖဴေရနက္ဆိပ္ကမ္းဟာ တရုတ္ရဲ့ ပုလဲသြယ္စီမံကိန္းလို႔ အေမရိကန္က နာမည္ေပးထားတဲ့ ပုလဲပုတီးထဲက ပုလဲတလုံးလည္း ျဖစ္တယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က စစ္တေကာင္းဆိပ္ကမ္း၊ ပါကစၥတန္က ဂြာဒါ ဆိပ္ကမ္း၊ သီရိလကၤာက ကိုလံဘိုဆိပ္ကမ္းတို႔ကလည္း အဲဒီပုလဲပုတီးထဲက တျခားပုလဲလုံးေတြ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီပုလဲပုတီးဟာ တရုတ္ရဲ့ ရန္သူေတာ္ အိႏၵိယကို ေရေၾကာင္းကေန ဝိုင္းထားႏိုင္မယ့္ ပုလဲပုတီးလည္း ျဖစ္တယ္။ ေမာ္လ္ဒိဗ္နဲ႔ ဆိုမားလီးယားတို႔လို တျခားေရေၾကာင္းအခ်က္အခ်ာဌာနေတြကိုပါ ေပါင္းစပ္ထည့္သြင္းျပီး တရုတ္ရဲ့ စစ္ေရး၊ စီးပြားေရး ကြန္ရက္ေတြနဲ႔ ဆက္စပ္လိုက္ရင္ တရုတ္ျပည္မကေန ဆူဒန္ဆိပ္ကမ္းအထိေရာက္ေအာင္က်ယ္ျပန္႔တဲ့ ကြန္ရက္ၾကီး တခုလည္း ျဖစ္တယ္။ ပုလဲပုတီးဟာ ေခတ္သစ္ပိုးလမ္းမၾကီးလို႔ေခၚတဲ့ ရပ္ဝန္းတခု၊ လမ္းတခုရဲ့ တစိတ္တေဒသလည္း ျဖစ္တယ္။ ဒါကိုၾကည့္ရင္ ရခိုင္ဟာ တရုတ္အတြက္ ဘယ္ေလာက္အေရးပါတယ္ဆိုတာ သိသာထင္ရွားေနပါျပီ။ တဆက္တည္း စဥ္းစားဖို႔ရာကေတာ့ တရုတ္အတြက္ အေရးပါတဲ့အရာမွန္သမွ်ဟာ အေမရိကန္အတြက္လည္း အေရးပါတယ္ဆိုတာပါပဲ။
ကမၻာမွာ ဒီေန႔ေခတ္ျဖစ္ေနတဲ့ စစ္ပြဲအားလုံးဟာ ၁။ ေရနံကိုစိုးမိုးဖို႔ ၂။ ပထဝီႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ ေသနဂၤဗ်ဴဟာ အခ်က္အခ်ာ ေတြကို စိုးမိုးဖို႔အတြက္ တိုက္ေနတဲ့ တိုက္ပြဲေတြခ်ည္းပဲ။ ေရနံအက်ဳိးစီးပြားနဲ႔ ပထဝီႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ ေသနဂၤဗ်ဴဟာ အခ်က္အခ်ာဆိုတာကလည္း တကယ္ေတာ့ သိပ္ဆက္စပ္ေနတယ္။ ပထဝီႏိုင္ငံေရး ဆိုင္ရာ ေသနဂၤဗ်ဴဟာအရ အခ်က္အခ်ာက်မက်ဆိုတာကလည္း အဓိကအားျဖင့္ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္အေပၚ အေျခခံေလ့ရွိတယ္။ ပထမတခ်က္ကေတာ့ အင္အားၾကီး ႏိုင္ငံေတြကို ဝိုင္းရံေနတဲ့ေနရာေတြ၊ အဲဒီအင္အားၾကီး ႏိုင္ငံေတြဆီကို လက္လွမ္းမီတဲ့ ေနရာေတြဟာ ေသနဂၤဗ်ဴဟာအရ အေရးပါၾကတယ္။ စစ္တုရင္ခုံေပၚမွာ အရပ္ရွစ္မ်က္ႏွာကို စိုးမိုးႏိုင္ေအာင္ အလယ္ဗဟို ေလးကြက္ကို စိုးမိုးဖို႔ၾကိဳးစားရတာနဲ႔ သေဘာတရား အတူတူပဲျဖစ္တယ္။ ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ ေရနံအေျမာက္အျမားထြက္တဲ့ေဒသ သို႔မဟုတ္ ေရနံအေျမာက္အျမားသယ္ပို႔ႏိုင္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းေပၚကေဒသေတြဟာလည္း ေသနဂၤဗ်ဴဟာအရ အခ်က္အခ်ာက်တယ္။ အဲဒီသီအိုရီနဲ႔ စဥ္းစားၾကည့္ရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ေသနဂၤဗ်ဴဟာအရ အခ်က္အခ်ာေဒသျဖစ္ဖို႔ အတြက္ လိုအပ္တဲ့ အခ်က္ ႏွစ္ခ်က္စလုံးနဲ႔ ကိုက္ညီေနတယ္။
ဒီပထဝီႏိုင္ငံေရးသီအိုရီဟာ ရခိုင္အေရးအေပၚမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး ၾသဇာေညာင္းတာကို သတိထားမိတယ္။ ဒီသီအိုရီအေပၚအေျခခံစဥ္းစားၾကတဲ့အခါ အျမင္ႏွစ္မ်ဳိးထြက္လာတယ္။ ပထမတမ်ဳိးကေတာ့ ရခိုင္မွာ တရုတ္အက်ဳိးစီးပြားေတြ သိပ္ရွိေနတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ တရုတ္နဲ႔ စစ္အစိုးရတို႔ ေပါင္းျပီး ရခိုင္ျပည္ မျငိမ္မသက္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္တယ္၊ ရိုဟင္ဂ်ာျပႆနာကို ဖန္တီးတယ္ဆိုတဲ့ အျမင္ပါ။ တကယ္ေတာ့ ဒီအျမင္ဟာ ေရွ႕ေနာက္မညီဘူး။ ဒီအျမင္မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္းကို အခ်က္အလက္ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားျပျပီး သက္ေသထူလို႔ ရတယ္။ တရုတ္ဟာ သူ႔အိမ္နီးနားမွာ ဆူဆူပူပူ ျဖစ္မွာကို မလိုလားဘူး။ ဒါက တကယ္ေတာ့ တရုတ္တႏိုင္ငံတည္း မဟုတ္ဘူး။ ဘယ္ႏိုင္ငံမဆိုဟာ သူတို႔အိမ္နားမွာ အပူကြက္ ေပၚထြန္းလာတာကို ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ေလ့မရွိဘူး။ ဒါကပထမအခ်က္။ ဒုတိယတခ်က္က တရုတ္ဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္ကို စီးမိျပီးသားျဖစ္တယ္။ သူကစင္ေပၚကလူ။ စင္ေပၚကလူတို႔ရဲ့ သဘာဝဟာ တည္ျမဲအေန အထား အတိုင္းရွိေစခ်င္ၾကတယ္။ ဒါမွ သူတို႔အသာစီးရထားျပီးသား အေျခအေနဟာ ၾကံ့ခိုင္ေတာင့္တင္းမယ္။ ရခိုင္ျပည္ဆူပူျခင္းထက္ ျငိမ္းခ်မ္းျခင္းက တရုတ္အတြက္ပိုျပီး အက်ဳိးရွိတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ရခိုင္ရိုဟင္ဂ်ာ အေရးဟာ တရုတ္အတြက္ ဘယ္လိုမွ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းစရာ အေၾကာင္းမရွိလို႔ ရခိုင္ အေရးတရုတ္ဖန္တီးတယ္ဆိုတဲ့ အျမင္ဟာ က်ိဳးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္တဲ့ အျမင္မဟုတ္ဘူး။
ဒုတိယအျမင္ကေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ မျငိမ္မသက္ျဖစ္ေအာင္ အေမရိကန္က လုပ္တယ္ဆိုတဲ့ အျမင္ျဖစ္တယ္။ ဒီအျမင္နဲ႔ပတ္သက္ျပီး က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္အသံထြက္လာတာကေတာ့ ရုရွားသိပၸံအကယ္ဒမီ၊ အေရွ႕တိုင္းေလ့လာေရးဌာနရဲ့ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဒမစ္ထရီ မိုဆရာေကာ့ဗ္ ကိုကိုးကား ေရးသားထားတဲ့ စပြတ္တနစ္သတင္းဌာနထုတ္ ေဆာင္းပါးျဖစ္ပါတယ္။ မိုဆရာေကာ့ဗ္ ရဲ့အျမင္မွာ အဓိက အခ်က္ ၃ ခ်က္ပါတယ္။
၁။ ဒါဟာ တရုတ္ဆန္႔က်င္ေရးကစားပြဲျဖစ္တယ္။ တရုတ္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ အၾကီးအက်ယ္လုပ္ထားတဲ့ ရခိုင္ေဒသကို ဝင္ျပီးေႏွာက္တာျဖစ္တယ္။
၂။ အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ မြတ္ဆလင္ အစြန္းေရာက္ဝါဒကို ဓာတ္ဆီေလာင္းမီးေမႊးေပးတာျဖစ္တယ္။
၃။ အာဆီယံအဖြဲ႔ အတြင္းမွာ ပဋိပကၡမ်ဳိးေစ့ခ်ေပးတာျဖစ္တယ္။ ( မြတ္ဆလင္ႏိုင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ မေလးရွား၊ အင္ဒိုနီးရွားနဲ႔ ျမန္မာတို႔ကို မသင့္မတင့္ျဖစ္ေအာင္ဖန္တီးတာျဖစ္တယ္။)
ပထမအခ်က္ တရုတ္အက်ဳိးစီးပြားကို ကေမာက္ကမျဖစ္ေအာင္လုပ္ခ်င္လို႔ အေမရိကန္က ရခိုင္ျပည္နယ္ မျငိမ္မသက္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ ဒါဟာ က်ဳိးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္တဲ့ ယူဆခ်က္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ရခိုင္အေရးဟာ အေမရိကန္ကစတာ ဟုတ္ရဲ့လား။ အေမရိကန္မွာ စႏိုင္တဲ့ အေျခအေနရွိသလား။
ဒုတိယအခ်က္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွမွာ မြတ္ဆလင္ အစြန္းေရာက္ဝါဒကို အေမရိကန္က ဓာတ္ဆီေလာင္း မီးေမႊးေပးတယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆဟာ တာလီဘန္နဲ႔ အယ္လ္ခိုင္းဒါးကို အေမရိကန္ေမြးျမဴသင္တန္းေပးခဲ့ပုံ နဲ႔ အိုင္အက္စ္ကို အေမရိကန္တို႔ စတင္လက္နက္တပ္ဆင္ေပးခဲ့ပုံ နမူနာေတြကိုၾကည့္ျပီး ေျပာတာျဖစ္ပုံရပါ တယ္။ ဒါေပမယ့္ ARSA ကိုေမြးဖြားေပးတဲ့ လက္သည္ဟာ အေမရိကန္ဟုတ္ရဲ့လား။ အာဆာဟာ ဘယ္သူ႔ေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာရတာလဲ။
တတိယအခ်က္ အာဆီယံထဲမွာ ပဋိပကၡမ်ဳိးေစ့ကို ေမြးျမဴေပးတယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကို သံသယရွိပါတယ္။ အာဆီယံလို အဖြဲ႔အစည္းမ်ဳိးကို အေမရိကန္က ဖ်က္ဆီးေလ့မရွိပါဘူး။ တပည့္ျဖစ္လာေအာင္ ေမြးျမဴေလ့ရွိပါတယ္။
၂၀၁၁-၂၀၁၂ မွာ ရခိုင္မွာ တရုတ္ျမန္မာေရနံတူးေဖာ္ေရးပေရာဂ်က္စတဲ့အခ်ိန္မွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ႏိုင္ငံတကာကို သိန္းနဲ႔ခ်ီျပီး ဒုကၡသည္ အျဖစ္ထြက္ေျပးၾကတာဟာ တိုက္ဆိုင္မႈတခုမျဖစ္ႏိုင္ဘူး၊ အေမရိကန္နဲ႔ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြရဲ့ လက္ခ်က္ျဖစ္မယ္လို႔ ရုရွား People’s Friendship University တကၠသိုလ္ရဲ့ ညြန္ၾကားေရးမွဴး ဒမစ္ထရီ အီဂိုခ်န္ေကာ့ဗ္ ကိုကိုးကားျပီး စပြတ္တနစ္ ေဆာင္းပါးကေကာက္ခ်က္ ခ်ပါတယ္။ ဒီေကာက္ခ်က္က ေဝးလြန္းလွပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ေလွစီးျပီး ထိုင္းတို႔ မေလးရွားတို႔ အင္ဒိုနီးရွားတို႔ ၾသစေၾတးလ်တို႔ဘက္ကို ထြက္ေျပးတာဟာ အေမရိကန္လက္ခ်က္ ဆိုတာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိမရွိ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာေတြ အသိဆုံးပါ။ တကယ္ေတာ့ ပင္လယ္ထဲမွာေမ်ာေနတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ဟိုႏိုင္ငံကလက္မခံဒီႏိုင္ငံကလက္မခံဘဲ ပင္လယ္ထဲ ျပန္ေမွ်ာတဲ့အခ်ိန္က်မွသာ အေနာက္တိုင္းမီဒီယာေတြနဲ႔ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြသိၾကတာပါ။
စပြတ္တနစ္ေဆာင္းပါးမွာပါတဲ့ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ ဆိုးေရာ့စ္က ေငြေၾကးအမ်ားအျပားေထာက္ပံ့ထား တဲ့ Burma Task Force အဖြဲ႔ေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ကတည္းက လည္ပတ္လႈပ္ရွားေနခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီအခ်က္ဟာမွားပါတယ္။ Burma Task Force မွာပါတဲ့ အဖြဲ႔ တစ္ဖြဲ႔မွ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာ လႈပ္ရွားခြင့္ မရပါဘူး။ Burma Task Force မွာပါတဲ့ အဖြဲ႔ ေတြက ဒီအဖြဲ႔ေတြပါ။
၁။ Burmese Rohingya Association of North America, ၂။ Free Rohingya Campaign, ၃။ Council on American-Islamic Relations (CAIR), ၄။ Council of Islamic Organizations of Greater Chicago (CIOGC), ၅။ Islamic Circle of North America (ICNA NY and Canada), ၆။ Islamic Council of New England (ICNE), ၇။ Islamic Organization of North America (IONA), ၈။ Islamic Society of North America (ISNA), ၉။ Justice For All, ၁၀။ DawaNet, ၁၁။ Majlis Shura of Atlanta, ၁၂။ Michigan Muslim Community Council, ၁၃။ Muslim Alliance of North America (MANA), ၁၄။ Muslim Public Affairs Council (MPAC), ၁၅။ Muslim Ummah of North America (MUNA), ၁၆။ Muslim Leadership Council of New York ၁၇။ Muslim Peace Coalition USA
Burma Task Force မွာပါတဲ့ အဖြဲ႔အားလုံးဟာ မြတ္ဆလင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြျဖစ္ျပီး အားလုံး ျပည္ပ အေျခစိုက္ေတြခ်ည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီအဖြဲ႔ေတြက ရခိုင္ပဋိပကၡကို ဖန္တီးတယ္ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။
ဆိုးေရာ့စ္က ရိုဟင္ဂ်ာအေရးနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ေျပာခဲ့ရာမွာ “ျမန္မာ့ႏို္င္ငံေရးကူးေျပာင္းမႈျဖစ္စဥ္ကို ေလာေလာလတ္လတ္ ျခိမ္းေျခာက္ေနတဲ့ အရာကေတာ့ မြတ္ဆလင္ဆန္႔က်င္ေရးစိတ္ဓာတ္နဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ မေတာ္မတရားလုပ္ေနတာကို တရားဝင္ ခြင့္ျပဳေပးထားတဲ့ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္” လို႔ ေျပာခဲ့ဖူးတာမွန္ပါတယ္။ Burma Task Force ကို အေမရိကန္နဲ႔ ဆိုးေရာ့စ္တို႔က ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈေတြ ေပးေနတာလည္း အမွန္ပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဒါကိုၾကည့္ျပီး ဆိုးေရာ့စ္တို႔ အေမရိကန္တို႔က ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ေျမႇာက္ေပးေနတာပဲလို႔ ေျပာရင္ မျပည့္စုံပါဘူး။ အေမရိကန္နဲ႔ ဆိုးေရာ့စ္တို႔က ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ေနတဲ့ တျခား အဖြဲ႔အစည္းေတြကိုလည္း ၾကည့္ဖို႔လိုပါလိမ့္မယ္။ အေမရိကန္ NED နဲ႔ ေဂ်ာ့ခ်္ဆိုးေရာ့စ္တို႔ ေထာက္ပံ့ေပးေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြထဲမွာ NLD အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကိုယ္တိုင္နဲ႔ ၈၈ ျငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္းတို႔ ပါဝင္ၾကပါတယ္။ ျပည္တြင္းမွာ သူတို႔က အမ်ားဆုံးရၾကပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာအေပၚမွာ သူတို႔ရဲ့သေဘာထားဟာ Burma Task Force ရဲ့ သေဘာထားနဲ႔ ေျဖာင့္ေျဖာင့္ၾကီး ဆန္႔က်င္ေနတာကို ေတြ႔ရပါလိမ့္မယ္။ အဲဒါကိုၾကည့္ျပီး ေျပာမယ္ဆိုရင္ ဆိုးေရာ့စ္ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ထားတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြဟာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ျမန္မာ့ေျမေပၚက အျပီးအပိုင္ ေမာင္းထုတ္ေနၾကပါတယ္လို႔ ေျပာရမလိုျဖစ္ေနေပဘူးလား။
ေနာက္တခုေထာက္ျပခ်င္တာက ARSA ဟာ အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႔အစည္း (terrorist organization) ပါလို႔ ပထမဆုံးေျပာတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းဟာ အစိုးရစစ္တပ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အစိုးရစစ္တပ္လက္ထဲမွာ ဘာအေထာက္အထားမွမရွိပါဘူး၊ အေထာက္အထား ႏွမ္းတေစ့မွ မျပႏိုင္ပါဘူး။ ARSA ကို အၾကမ္းဖက္နဲ႔ တကယ္တန္း ၾကိဳးစားဆက္စပ္ေပးတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းက အိုင္စီဂ်ီေခၚ ႏိုင္ငံတကာ ပဋိပကၡဆိုင္ရာအဖြဲ႔ (International Crisis Group) ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ဆက္စပ္ေပးတာက အာဆာေခါင္းေဆာင္ အာတာအူလာဟာ ပါကစၥတန္နဲ႔ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်မွာ ေနခဲ့ဖူးတယ္ဆိုတဲ့အခ်က္နဲ႔ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်အေျခ စိုက္ ရိုဟင္ဂ်ာေတြက အာဆာကို ေငြေၾကးကူညီေထာက္ပံ့တယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကလုံေလာက္ ခိုင္မာတဲ့ သက္ေသအေထာက္အထား မဟုတ္ေပမယ့္ အိုင္စီဂ်ီက အဲသလိုေျပာတဲ့ အခ်က္ကို ႏိုင္ငံတကာ (အထူးသျဖင့္ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြ) က အေလးအနက္ထားပါတယ္။ အာဆာကို အဲသလို အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႔ အစည္း အမည္ေပါက္ေအာင္ ကူညီေပးတဲ့ အိုင္စီဂ်ီအဖြဲ႔ရဲ့ အမႈေဆာင္အဖြဲ႔ဝင္ သို႔မဟုတ္ အိုင္စီဂ်ီ ေဂါပက စာရင္းမွာ (Board of Trustees မွာ) ဆိုးေရာ့စ္ပါပါတယ္။ အဲဒါတင္မကပါဘူး။ အိုင္စီဂ်ီဟာ အာဆာကို ၾကီးထြားမလာေအာင္ ဘာေတြ လုပ္ေဆာင္သင့္တယ္ဆိုျပီး ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ စစ္တပ္ကို တိုက္ရိုက္ဆက္သြယ္ အၾကံေပးေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေတာ့ ဆိုးေရာ့စ္နဲ႔ အေမရိကန္ဟာ ရိုဟင္ဂ်ာဘက္သားေတြ၊ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ေျမႇာက္ေပးျပီး ရခိုင္ျပည္ မတည္မျငိမ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ စပြတ္တနစ္ရဲ့ မွတ္ခ်က္ဟာ တိမ္လြန္းပါတယ္။ ျဖစ္ခ်င္းျဖစ္ရင္ အေမရိကန္နဲ႔ ဆိုးေရာ့စ္ဟာ ႏွစ္ဘက္စလုံးခြကစားေနတဲ့သူသာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။
ဒါေပမယ့္ ေသခ်ာတာတခုကေတာ့ ရခိုင္ျပႆနာကို စျပီးမီးေမႊးသူဟာ အေမရိကန္နဲ႔ ဆိုးေရာ့စ္ မဟုတ္ဘူး။ ဒီျပႆနာဟာ အျပင္ဘက္က ဖန္တီးတဲ့ ျပႆနာ မဟုတ္ဘူး။ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲက စတဲ့ ျပႆနာ။ အေမရိကန္နဲ႔ ဆိုးေရာ့စ္ဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲမွာ ျပႆနာကို စတင္မီးေမႊးႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ေျခကုတ္မရွိဘူး။
ရခိုင္ျပႆနာကို စျပီးမီးေမႊးသူဟာ ARSA အာဆာလည္း မဟုတ္ဘူး။ အာဆာမွာ အဲသေလာက္ အင္အား မရွိဘူး။ အာဆာရဲ့ အင္အားဟာ တရာေတာင္ ျပည့္ခ်င္မွျပည့္မယ္။ အာဆာဟာ ပဋိပကၡကို စတင္သူမဟုတ္ဘူး။ စစ္တပ္ရဲ့ မတရားဖိႏွိပ္ေစာ္ကားမႈေတြကို မခံႏိုင္လို႔ ရရာလက္နက္ကိုင္ျပီး ထပုန္ကန္တဲ့ သူပုန္သူကန္ အဆင့္ေလာက္ပဲရွိတယ္။ အာဆာဟာ ခုခံသူမွ်သာျဖစ္တယ္။
တကယ္တန္းျပႆနာကို စတင္သူဟာ အစိုးရစစ္တပ္ပဲျဖစ္တယ္။ ရခိုင္တျပည္လုံး မီးဟုန္းဟုန္းေတာက္ေအာင္၊ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို သတ္ျဖတ္ေမာင္းထုတ္သူဟာ အစိုးရ စစ္တပ္ပဲ ျဖစ္တယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာအရပ္သားေတြကေတာ့ သန္းေရႊ၊ သိန္းစိန္၊ မင္းေအာင္လိႈင္ စစ္အာဏာရွင္အုပ္စုရဲ့ စစ္တပ္ၾကီးစိုး ေရး စီမံကိန္းမွာ ဓားစာခံျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ သားေကာင္ေတြမွ်သာျဖစ္ပါတယ္။
ရိုဟင္ဂ်ာေတြ မခံမရပ္ႏိုင္ျဖစ္လာျပီး အာဆာဆိုတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေပၚထြက္လာေအာင္ ဖန္တီးသူဟာလည္း အစိုးရစစ္တပ္ပဲ ျဖစ္တယ္။ အာဆာကို ေမြးျမဴဖန္တီးသူဟာ အေမရိကန္မဟုတ္ဘူး၊ ဆိုးေရာ့စ္မဟုတ္ဘူး၊ စစ္တပ္နဲ႔ စစ္အာဏာရွင္ေတြသာျဖစ္တယ္။ စစ္တပ္နဲ႔ စစ္အာဏာရွင္ေတြဟာ ရခိုင္ျပႆနာ ေရရွည္ဖို႔ ပဋိပကၡ အဓြန္႔ရွည္ဖို႔ အတြက္ အာဆာကို ျပီးျပတ္ေအာင္ မသုတ္သင္ဘဲ ၾကီးထြားလာေအာင္ အခ်ိန္ေပး ေစာင့္ဆိုင္းေမြးျမဴေပးသူလည္း ျဖစ္တယ္။ အာဆာဟာ ေကအိုင္ေအ မဟုတ္ဘူး၊ တအာင္းမဟုတ္ဘူး၊ ကိုးကန္႔မဟုတ္ဘူး။ သူတို႔ထက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာေသးငယ္သလို သူတို႔လိုမ်ဳိး ေခတ္မီလက္နက္လည္း ကိုင္ေဆာင္ႏိုင္ၾကတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းမ်ဳိးမဟုတ္ဘူး။ အဲသလို အဖြဲ႔မ်ဳိးကို စစ္တပ္က ဖ်က္ဆီးေခ်မႈန္းပစ္ဖို႔ ဟာ ဘာမွမခက္ခဲဘူး။ အဲသလို မခက္ခဲတဲ့ အလုပ္ကို ခက္ခဲသေယာင္လုပ္တာဟာ စစ္တပ္ျဖစ္တယ္။ အာဆာကို ဧရာမၾကီးအျဖစ္သရုပ္ေဖာ္ေျပာဆိုသူဟာလည္း စစ္တပ္ပဲ ျဖစ္တယ္။ အာဆာကို ၾကီးထြားလာေအာင္ လႊတ္ေပးထားသူဟာလည္း စစ္တပ္ပဲ ျဖစ္တယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္ အဲသလိုလုပ္သလဲ ဆိုေတာ့ ဗုဒၶဘာသာ အစြန္းေရာက္စိတ္ဓာတ္ ထြန္းကားလာဖို႔၊ စစ္တပ္မရွိရင္ မျဖစ္လို႔ လူေတြထင္လာဖို႔၊ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးကို လူေတြဆန္႔က်င္လာဖို႔၊ စစ္အာဏာရွင္ကိုဆန္႔က်င္ခဲ့ဖူးတဲ့ ရခိုင့္အစဥ္အလာကို သုတ္သင္ဖ်က္ဆီးႏိုင္ဖို႔၊ သံဃာထုၾကားမွာ ေရႊဝါေရာင္စိတ္ဓာတ္ ဘယ္ေတာ့မွျပန္ျပီး ေခါင္းေထာင္ထမလာဖို႔ပဲ။ အတိုခ်ဳပ္ေျပာရရင္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ရာသက္ပန္ သက္ဆိုးရွည္ေရးပဲ။
စစ္အာဏာရွင္ဟာ သူတို႔ေကာင္းစားေရး အတြက္ ရခိုင္၊ ရိုဟင္ဂ်ာနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာကို ခ်နင္းခဲ့ျပီ။ ရခိုင္ျပည္ကို မီးေလာင္တိုက္သြင္းခဲ့ျပီ။ ဒီမီးကို တရုတ္ကစေမႊးတာလည္း မဟုတ္ဘူး။ အေမရိကန္က စေမႊးတာလည္း မဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒီမီးကို ေရရွည္ဆက္ျပီးေမြးျမဴေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာ့ေျမေပၚမွာ တရုတ္နဲ႔ အေမရိကန္ အားျပိဳင္တဲ့ အဆင့္ထိေရာက္လာႏိုင္တယ္။ ႏိုင္ငံၾကီးေတြက သူတို႔အက်ဳိးအတြက္ အသုံးခ်လာႏိုင္တယ္။ အဲဒီအေျခအေနထိဆိုက္ျပီဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာ့ေနာင္ေရးဟာ အင္မတန္ ရင္ေလးစရာ ျဖစ္လာေတာ့မွာပါပဲ။
ရခိုင္ျပည္နယ္ဟာ မဟာဗ်ဴဟာအရအေရးပါတယ္ဆိုတာ အားလုံးသိၾကျပီး ျဖစ္မွာပါ။ တရုတ္ရဲ့ အျမႊာပိုက္လိုင္းရွိတယ္။ ေက်ာက္ျဖဴေရနက္ဆိပ္ကမ္းရွိတယ္။ ေက်ာက္ျဖဴ အထူးစီးပြားေရးဇုံရွိတယ္။ အျမႊာပိုက္လိုင္းဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံကေရနံနဲ႔ ဓာတ္ေငြ႔ကို တင္ပို႔ဖို႔သက္သက္ မဟုတ္ဘူး။ အာဖရိ၊ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းအပါအဝင္ ကမၻာတဝန္းက တရုတ္ေရနံမွန္သမွ်ကို တင္ပို႔ဖို႔ျဖစ္တယ္။
အရင္က တရုတ္ေရနံနဲ႔ ဓာတ္ေငြ႔ေတြဟာ မလကၠာေရလက္ၾကားကို ျဖတ္ျပီး တင္ပို႔ေနရတာျဖစ္တယ္။ အခုမလကၠာေရလက္ၾကားကို ျဖတ္စရာ မလိုေတာ့ တရုတ္အတြက္ ကီလိုမီတာ ၅၀၀၀ (မိုင္ေပါင္း ၃၀၀၀ ေက်ာ္) သက္သာသြားတယ္။ ဒါ့အျပင္ မလကၠာေရလက္ၾကားဟာ အေမရိကန္ရဲ့ စစ္ေရးစိုးမိုးမႈ ေအာက္မွာရွိတယ္။ မလကၠာေရလက္ၾကားကို မွီခိုေနရတာဟာ တရုတ္အေနနဲ႔ အေမရိကန္ရဲ့ စစ္ေရးျခိမ္းေျခာက္မႈေအာက္မွာ အျမဲက်ေရာက္ေနရသလိုျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီအေျခအေနဟာ တရုတ္အတြက္ ဘယ္လိုမွ စိတ္ေအးစရာမရွိဘူး။ ေတာင္ဆူဒန္နဲ႔ ခ်တ္ဒ္ ႏိုင္ငံတို႔မွာ တရုတ္ဟာ အလားတူ အေျခအေနကို ရင္ဆိုင္ၾကဳံေတြ႔ခဲ့ရျပီး အေမရိကန္ရဲ့လက္ခ်က္ကို ခံစားခဲ့ရျပီးျဖစ္တယ္။ (အေမရိကန္နဲ႔ တရုတ္ေရနံလုပြဲေၾကာင့္ ဆူဒန္ႏွစ္ျခမ္းကြဲခဲ့ရတာကိုလည္း က်ေနာ္တို႔အျမဲသတိရေနသင့္တယ္။)
ေက်ာက္ျဖဴေရနက္ဆိပ္ကမ္းဟာလည္း တရုတ္အတြက္ အေရးၾကီးတယ္။ ေက်ာက္ျဖဴေရနက္ဆိပ္ကမ္းဟာ တရုတ္ရဲ့ ပုလဲသြယ္စီမံကိန္းလို႔ အေမရိကန္က နာမည္ေပးထားတဲ့ ပုလဲပုတီးထဲက ပုလဲတလုံးလည္း ျဖစ္တယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က စစ္တေကာင္းဆိပ္ကမ္း၊ ပါကစၥတန္က ဂြာဒါ ဆိပ္ကမ္း၊ သီရိလကၤာက ကိုလံဘိုဆိပ္ကမ္းတို႔ကလည္း အဲဒီပုလဲပုတီးထဲက တျခားပုလဲလုံးေတြ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီပုလဲပုတီးဟာ တရုတ္ရဲ့ ရန္သူေတာ္ အိႏၵိယကို ေရေၾကာင္းကေန ဝိုင္းထားႏိုင္မယ့္ ပုလဲပုတီးလည္း ျဖစ္တယ္။ ေမာ္လ္ဒိဗ္နဲ႔ ဆိုမားလီးယားတို႔လို တျခားေရေၾကာင္းအခ်က္အခ်ာဌာနေတြကိုပါ ေပါင္းစပ္ထည့္သြင္းျပီး တရုတ္ရဲ့ စစ္ေရး၊ စီးပြားေရး ကြန္ရက္ေတြနဲ႔ ဆက္စပ္လိုက္ရင္ တရုတ္ျပည္မကေန ဆူဒန္ဆိပ္ကမ္းအထိေရာက္ေအာင္က်ယ္ျပန္႔တဲ့ ကြန္ရက္ၾကီး တခုလည္း ျဖစ္တယ္။ ပုလဲပုတီးဟာ ေခတ္သစ္ပိုးလမ္းမၾကီးလို႔ေခၚတဲ့ ရပ္ဝန္းတခု၊ လမ္းတခုရဲ့ တစိတ္တေဒသလည္း ျဖစ္တယ္။ ဒါကိုၾကည့္ရင္ ရခိုင္ဟာ တရုတ္အတြက္ ဘယ္ေလာက္အေရးပါတယ္ဆိုတာ သိသာထင္ရွားေနပါျပီ။ တဆက္တည္း စဥ္းစားဖို႔ရာကေတာ့ တရုတ္အတြက္ အေရးပါတဲ့အရာမွန္သမွ်ဟာ အေမရိကန္အတြက္လည္း အေရးပါတယ္ဆိုတာပါပဲ။
ကမၻာမွာ ဒီေန႔ေခတ္ျဖစ္ေနတဲ့ စစ္ပြဲအားလုံးဟာ ၁။ ေရနံကိုစိုးမိုးဖို႔ ၂။ ပထဝီႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ ေသနဂၤဗ်ဴဟာ အခ်က္အခ်ာ ေတြကို စိုးမိုးဖို႔အတြက္ တိုက္ေနတဲ့ တိုက္ပြဲေတြခ်ည္းပဲ။ ေရနံအက်ဳိးစီးပြားနဲ႔ ပထဝီႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ ေသနဂၤဗ်ဴဟာ အခ်က္အခ်ာဆိုတာကလည္း တကယ္ေတာ့ သိပ္ဆက္စပ္ေနတယ္။ ပထဝီႏိုင္ငံေရး ဆိုင္ရာ ေသနဂၤဗ်ဴဟာအရ အခ်က္အခ်ာက်မက်ဆိုတာကလည္း အဓိကအားျဖင့္ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္အေပၚ အေျခခံေလ့ရွိတယ္။ ပထမတခ်က္ကေတာ့ အင္အားၾကီး ႏိုင္ငံေတြကို ဝိုင္းရံေနတဲ့ေနရာေတြ၊ အဲဒီအင္အားၾကီး ႏိုင္ငံေတြဆီကို လက္လွမ္းမီတဲ့ ေနရာေတြဟာ ေသနဂၤဗ်ဴဟာအရ အေရးပါၾကတယ္။ စစ္တုရင္ခုံေပၚမွာ အရပ္ရွစ္မ်က္ႏွာကို စိုးမိုးႏိုင္ေအာင္ အလယ္ဗဟို ေလးကြက္ကို စိုးမိုးဖို႔ၾကိဳးစားရတာနဲ႔ သေဘာတရား အတူတူပဲျဖစ္တယ္။ ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ ေရနံအေျမာက္အျမားထြက္တဲ့ေဒသ သို႔မဟုတ္ ေရနံအေျမာက္အျမားသယ္ပို႔ႏိုင္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းေပၚကေဒသေတြဟာလည္း ေသနဂၤဗ်ဴဟာအရ အခ်က္အခ်ာက်တယ္။ အဲဒီသီအိုရီနဲ႔ စဥ္းစားၾကည့္ရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ေသနဂၤဗ်ဴဟာအရ အခ်က္အခ်ာေဒသျဖစ္ဖို႔ အတြက္ လိုအပ္တဲ့ အခ်က္ ႏွစ္ခ်က္စလုံးနဲ႔ ကိုက္ညီေနတယ္။
ဒီပထဝီႏိုင္ငံေရးသီအိုရီဟာ ရခိုင္အေရးအေပၚမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး ၾသဇာေညာင္းတာကို သတိထားမိတယ္။ ဒီသီအိုရီအေပၚအေျခခံစဥ္းစားၾကတဲ့အခါ အျမင္ႏွစ္မ်ဳိးထြက္လာတယ္။ ပထမတမ်ဳိးကေတာ့ ရခိုင္မွာ တရုတ္အက်ဳိးစီးပြားေတြ သိပ္ရွိေနတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ တရုတ္နဲ႔ စစ္အစိုးရတို႔ ေပါင္းျပီး ရခိုင္ျပည္ မျငိမ္မသက္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္တယ္၊ ရိုဟင္ဂ်ာျပႆနာကို ဖန္တီးတယ္ဆိုတဲ့ အျမင္ပါ။ တကယ္ေတာ့ ဒီအျမင္ဟာ ေရွ႕ေနာက္မညီဘူး။ ဒီအျမင္မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္းကို အခ်က္အလက္ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားျပျပီး သက္ေသထူလို႔ ရတယ္။ တရုတ္ဟာ သူ႔အိမ္နီးနားမွာ ဆူဆူပူပူ ျဖစ္မွာကို မလိုလားဘူး။ ဒါက တကယ္ေတာ့ တရုတ္တႏိုင္ငံတည္း မဟုတ္ဘူး။ ဘယ္ႏိုင္ငံမဆိုဟာ သူတို႔အိမ္နားမွာ အပူကြက္ ေပၚထြန္းလာတာကို ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ေလ့မရွိဘူး။ ဒါကပထမအခ်က္။ ဒုတိယတခ်က္က တရုတ္ဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္ကို စီးမိျပီးသားျဖစ္တယ္။ သူကစင္ေပၚကလူ။ စင္ေပၚကလူတို႔ရဲ့ သဘာဝဟာ တည္ျမဲအေန အထား အတိုင္းရွိေစခ်င္ၾကတယ္။ ဒါမွ သူတို႔အသာစီးရထားျပီးသား အေျခအေနဟာ ၾကံ့ခိုင္ေတာင့္တင္းမယ္။ ရခိုင္ျပည္ဆူပူျခင္းထက္ ျငိမ္းခ်မ္းျခင္းက တရုတ္အတြက္ပိုျပီး အက်ဳိးရွိတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ရခိုင္ရိုဟင္ဂ်ာ အေရးဟာ တရုတ္အတြက္ ဘယ္လိုမွ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းစရာ အေၾကာင္းမရွိလို႔ ရခိုင္ အေရးတရုတ္ဖန္တီးတယ္ဆိုတဲ့ အျမင္ဟာ က်ိဳးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္တဲ့ အျမင္မဟုတ္ဘူး။
ဒုတိယအျမင္ကေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ မျငိမ္မသက္ျဖစ္ေအာင္ အေမရိကန္က လုပ္တယ္ဆိုတဲ့ အျမင္ျဖစ္တယ္။ ဒီအျမင္နဲ႔ပတ္သက္ျပီး က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္အသံထြက္လာတာကေတာ့ ရုရွားသိပၸံအကယ္ဒမီ၊ အေရွ႕တိုင္းေလ့လာေရးဌာနရဲ့ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဒမစ္ထရီ မိုဆရာေကာ့ဗ္ ကိုကိုးကား ေရးသားထားတဲ့ စပြတ္တနစ္သတင္းဌာနထုတ္ ေဆာင္းပါးျဖစ္ပါတယ္။ မိုဆရာေကာ့ဗ္ ရဲ့အျမင္မွာ အဓိက အခ်က္ ၃ ခ်က္ပါတယ္။
၁။ ဒါဟာ တရုတ္ဆန္႔က်င္ေရးကစားပြဲျဖစ္တယ္။ တရုတ္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ အၾကီးအက်ယ္လုပ္ထားတဲ့ ရခိုင္ေဒသကို ဝင္ျပီးေႏွာက္တာျဖစ္တယ္။
၂။ အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ မြတ္ဆလင္ အစြန္းေရာက္ဝါဒကို ဓာတ္ဆီေလာင္းမီးေမႊးေပးတာျဖစ္တယ္။
၃။ အာဆီယံအဖြဲ႔ အတြင္းမွာ ပဋိပကၡမ်ဳိးေစ့ခ်ေပးတာျဖစ္တယ္။ ( မြတ္ဆလင္ႏိုင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ မေလးရွား၊ အင္ဒိုနီးရွားနဲ႔ ျမန္မာတို႔ကို မသင့္မတင့္ျဖစ္ေအာင္ဖန္တီးတာျဖစ္တယ္။)
ပထမအခ်က္ တရုတ္အက်ဳိးစီးပြားကို ကေမာက္ကမျဖစ္ေအာင္လုပ္ခ်င္လို႔ အေမရိကန္က ရခိုင္ျပည္နယ္ မျငိမ္မသက္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ ဒါဟာ က်ဳိးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္တဲ့ ယူဆခ်က္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ရခိုင္အေရးဟာ အေမရိကန္ကစတာ ဟုတ္ရဲ့လား။ အေမရိကန္မွာ စႏိုင္တဲ့ အေျခအေနရွိသလား။
ဒုတိယအခ်က္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွမွာ မြတ္ဆလင္ အစြန္းေရာက္ဝါဒကို အေမရိကန္က ဓာတ္ဆီေလာင္း မီးေမႊးေပးတယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆဟာ တာလီဘန္နဲ႔ အယ္လ္ခိုင္းဒါးကို အေမရိကန္ေမြးျမဴသင္တန္းေပးခဲ့ပုံ နဲ႔ အိုင္အက္စ္ကို အေမရိကန္တို႔ စတင္လက္နက္တပ္ဆင္ေပးခဲ့ပုံ နမူနာေတြကိုၾကည့္ျပီး ေျပာတာျဖစ္ပုံရပါ တယ္။ ဒါေပမယ့္ ARSA ကိုေမြးဖြားေပးတဲ့ လက္သည္ဟာ အေမရိကန္ဟုတ္ရဲ့လား။ အာဆာဟာ ဘယ္သူ႔ေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာရတာလဲ။
တတိယအခ်က္ အာဆီယံထဲမွာ ပဋိပကၡမ်ဳိးေစ့ကို ေမြးျမဴေပးတယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကို သံသယရွိပါတယ္။ အာဆီယံလို အဖြဲ႔အစည္းမ်ဳိးကို အေမရိကန္က ဖ်က္ဆီးေလ့မရွိပါဘူး။ တပည့္ျဖစ္လာေအာင္ ေမြးျမဴေလ့ရွိပါတယ္။
၂၀၁၁-၂၀၁၂ မွာ ရခိုင္မွာ တရုတ္ျမန္မာေရနံတူးေဖာ္ေရးပေရာဂ်က္စတဲ့အခ်ိန္မွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ႏိုင္ငံတကာကို သိန္းနဲ႔ခ်ီျပီး ဒုကၡသည္ အျဖစ္ထြက္ေျပးၾကတာဟာ တိုက္ဆိုင္မႈတခုမျဖစ္ႏိုင္ဘူး၊ အေမရိကန္နဲ႔ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြရဲ့ လက္ခ်က္ျဖစ္မယ္လို႔ ရုရွား People’s Friendship University တကၠသိုလ္ရဲ့ ညြန္ၾကားေရးမွဴး ဒမစ္ထရီ အီဂိုခ်န္ေကာ့ဗ္ ကိုကိုးကားျပီး စပြတ္တနစ္ ေဆာင္းပါးကေကာက္ခ်က္ ခ်ပါတယ္။ ဒီေကာက္ခ်က္က ေဝးလြန္းလွပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ေလွစီးျပီး ထိုင္းတို႔ မေလးရွားတို႔ အင္ဒိုနီးရွားတို႔ ၾသစေၾတးလ်တို႔ဘက္ကို ထြက္ေျပးတာဟာ အေမရိကန္လက္ခ်က္ ဆိုတာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိမရွိ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာေတြ အသိဆုံးပါ။ တကယ္ေတာ့ ပင္လယ္ထဲမွာေမ်ာေနတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ဟိုႏိုင္ငံကလက္မခံဒီႏိုင္ငံကလက္မခံဘဲ ပင္လယ္ထဲ ျပန္ေမွ်ာတဲ့အခ်ိန္က်မွသာ အေနာက္တိုင္းမီဒီယာေတြနဲ႔ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြသိၾကတာပါ။
စပြတ္တနစ္ေဆာင္းပါးမွာပါတဲ့ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ ဆိုးေရာ့စ္က ေငြေၾကးအမ်ားအျပားေထာက္ပံ့ထား တဲ့ Burma Task Force အဖြဲ႔ေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ကတည္းက လည္ပတ္လႈပ္ရွားေနခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီအခ်က္ဟာမွားပါတယ္။ Burma Task Force မွာပါတဲ့ အဖြဲ႔ တစ္ဖြဲ႔မွ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာ လႈပ္ရွားခြင့္ မရပါဘူး။ Burma Task Force မွာပါတဲ့ အဖြဲ႔ ေတြက ဒီအဖြဲ႔ေတြပါ။
၁။ Burmese Rohingya Association of North America, ၂။ Free Rohingya Campaign, ၃။ Council on American-Islamic Relations (CAIR), ၄။ Council of Islamic Organizations of Greater Chicago (CIOGC), ၅။ Islamic Circle of North America (ICNA NY and Canada), ၆။ Islamic Council of New England (ICNE), ၇။ Islamic Organization of North America (IONA), ၈။ Islamic Society of North America (ISNA), ၉။ Justice For All, ၁၀။ DawaNet, ၁၁။ Majlis Shura of Atlanta, ၁၂။ Michigan Muslim Community Council, ၁၃။ Muslim Alliance of North America (MANA), ၁၄။ Muslim Public Affairs Council (MPAC), ၁၅။ Muslim Ummah of North America (MUNA), ၁၆။ Muslim Leadership Council of New York ၁၇။ Muslim Peace Coalition USA
Burma Task Force မွာပါတဲ့ အဖြဲ႔အားလုံးဟာ မြတ္ဆလင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြျဖစ္ျပီး အားလုံး ျပည္ပ အေျခစိုက္ေတြခ်ည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီအဖြဲ႔ေတြက ရခိုင္ပဋိပကၡကို ဖန္တီးတယ္ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။
ဆိုးေရာ့စ္က ရိုဟင္ဂ်ာအေရးနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ေျပာခဲ့ရာမွာ “ျမန္မာ့ႏို္င္ငံေရးကူးေျပာင္းမႈျဖစ္စဥ္ကို ေလာေလာလတ္လတ္ ျခိမ္းေျခာက္ေနတဲ့ အရာကေတာ့ မြတ္ဆလင္ဆန္႔က်င္ေရးစိတ္ဓာတ္နဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ မေတာ္မတရားလုပ္ေနတာကို တရားဝင္ ခြင့္ျပဳေပးထားတဲ့ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္” လို႔ ေျပာခဲ့ဖူးတာမွန္ပါတယ္။ Burma Task Force ကို အေမရိကန္နဲ႔ ဆိုးေရာ့စ္တို႔က ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈေတြ ေပးေနတာလည္း အမွန္ပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဒါကိုၾကည့္ျပီး ဆိုးေရာ့စ္တို႔ အေမရိကန္တို႔က ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ေျမႇာက္ေပးေနတာပဲလို႔ ေျပာရင္ မျပည့္စုံပါဘူး။ အေမရိကန္နဲ႔ ဆိုးေရာ့စ္တို႔က ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ေနတဲ့ တျခား အဖြဲ႔အစည္းေတြကိုလည္း ၾကည့္ဖို႔လိုပါလိမ့္မယ္။ အေမရိကန္ NED နဲ႔ ေဂ်ာ့ခ်္ဆိုးေရာ့စ္တို႔ ေထာက္ပံ့ေပးေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြထဲမွာ NLD အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကိုယ္တိုင္နဲ႔ ၈၈ ျငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္းတို႔ ပါဝင္ၾကပါတယ္။ ျပည္တြင္းမွာ သူတို႔က အမ်ားဆုံးရၾကပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာအေပၚမွာ သူတို႔ရဲ့သေဘာထားဟာ Burma Task Force ရဲ့ သေဘာထားနဲ႔ ေျဖာင့္ေျဖာင့္ၾကီး ဆန္႔က်င္ေနတာကို ေတြ႔ရပါလိမ့္မယ္။ အဲဒါကိုၾကည့္ျပီး ေျပာမယ္ဆိုရင္ ဆိုးေရာ့စ္ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ထားတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြဟာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ျမန္မာ့ေျမေပၚက အျပီးအပိုင္ ေမာင္းထုတ္ေနၾကပါတယ္လို႔ ေျပာရမလိုျဖစ္ေနေပဘူးလား။
ေနာက္တခုေထာက္ျပခ်င္တာက ARSA ဟာ အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႔အစည္း (terrorist organization) ပါလို႔ ပထမဆုံးေျပာတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းဟာ အစိုးရစစ္တပ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အစိုးရစစ္တပ္လက္ထဲမွာ ဘာအေထာက္အထားမွမရွိပါဘူး၊ အေထာက္အထား ႏွမ္းတေစ့မွ မျပႏိုင္ပါဘူး။ ARSA ကို အၾကမ္းဖက္နဲ႔ တကယ္တန္း ၾကိဳးစားဆက္စပ္ေပးတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းက အိုင္စီဂ်ီေခၚ ႏိုင္ငံတကာ ပဋိပကၡဆိုင္ရာအဖြဲ႔ (International Crisis Group) ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ဆက္စပ္ေပးတာက အာဆာေခါင္းေဆာင္ အာတာအူလာဟာ ပါကစၥတန္နဲ႔ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်မွာ ေနခဲ့ဖူးတယ္ဆိုတဲ့အခ်က္နဲ႔ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်အေျခ စိုက္ ရိုဟင္ဂ်ာေတြက အာဆာကို ေငြေၾကးကူညီေထာက္ပံ့တယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကလုံေလာက္ ခိုင္မာတဲ့ သက္ေသအေထာက္အထား မဟုတ္ေပမယ့္ အိုင္စီဂ်ီက အဲသလိုေျပာတဲ့ အခ်က္ကို ႏိုင္ငံတကာ (အထူးသျဖင့္ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြ) က အေလးအနက္ထားပါတယ္။ အာဆာကို အဲသလို အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႔ အစည္း အမည္ေပါက္ေအာင္ ကူညီေပးတဲ့ အိုင္စီဂ်ီအဖြဲ႔ရဲ့ အမႈေဆာင္အဖြဲ႔ဝင္ သို႔မဟုတ္ အိုင္စီဂ်ီ ေဂါပက စာရင္းမွာ (Board of Trustees မွာ) ဆိုးေရာ့စ္ပါပါတယ္။ အဲဒါတင္မကပါဘူး။ အိုင္စီဂ်ီဟာ အာဆာကို ၾကီးထြားမလာေအာင္ ဘာေတြ လုပ္ေဆာင္သင့္တယ္ဆိုျပီး ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ စစ္တပ္ကို တိုက္ရိုက္ဆက္သြယ္ အၾကံေပးေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေတာ့ ဆိုးေရာ့စ္နဲ႔ အေမရိကန္ဟာ ရိုဟင္ဂ်ာဘက္သားေတြ၊ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ေျမႇာက္ေပးျပီး ရခိုင္ျပည္ မတည္မျငိမ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ စပြတ္တနစ္ရဲ့ မွတ္ခ်က္ဟာ တိမ္လြန္းပါတယ္။ ျဖစ္ခ်င္းျဖစ္ရင္ အေမရိကန္နဲ႔ ဆိုးေရာ့စ္ဟာ ႏွစ္ဘက္စလုံးခြကစားေနတဲ့သူသာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။
ဒါေပမယ့္ ေသခ်ာတာတခုကေတာ့ ရခိုင္ျပႆနာကို စျပီးမီးေမႊးသူဟာ အေမရိကန္နဲ႔ ဆိုးေရာ့စ္ မဟုတ္ဘူး။ ဒီျပႆနာဟာ အျပင္ဘက္က ဖန္တီးတဲ့ ျပႆနာ မဟုတ္ဘူး။ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲက စတဲ့ ျပႆနာ။ အေမရိကန္နဲ႔ ဆိုးေရာ့စ္ဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲမွာ ျပႆနာကို စတင္မီးေမႊးႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ေျခကုတ္မရွိဘူး။
ရခိုင္ျပႆနာကို စျပီးမီးေမႊးသူဟာ ARSA အာဆာလည္း မဟုတ္ဘူး။ အာဆာမွာ အဲသေလာက္ အင္အား မရွိဘူး။ အာဆာရဲ့ အင္အားဟာ တရာေတာင္ ျပည့္ခ်င္မွျပည့္မယ္။ အာဆာဟာ ပဋိပကၡကို စတင္သူမဟုတ္ဘူး။ စစ္တပ္ရဲ့ မတရားဖိႏွိပ္ေစာ္ကားမႈေတြကို မခံႏိုင္လို႔ ရရာလက္နက္ကိုင္ျပီး ထပုန္ကန္တဲ့ သူပုန္သူကန္ အဆင့္ေလာက္ပဲရွိတယ္။ အာဆာဟာ ခုခံသူမွ်သာျဖစ္တယ္။
တကယ္တန္းျပႆနာကို စတင္သူဟာ အစိုးရစစ္တပ္ပဲျဖစ္တယ္။ ရခိုင္တျပည္လုံး မီးဟုန္းဟုန္းေတာက္ေအာင္၊ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို သတ္ျဖတ္ေမာင္းထုတ္သူဟာ အစိုးရ စစ္တပ္ပဲ ျဖစ္တယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာအရပ္သားေတြကေတာ့ သန္းေရႊ၊ သိန္းစိန္၊ မင္းေအာင္လိႈင္ စစ္အာဏာရွင္အုပ္စုရဲ့ စစ္တပ္ၾကီးစိုး ေရး စီမံကိန္းမွာ ဓားစာခံျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ သားေကာင္ေတြမွ်သာျဖစ္ပါတယ္။
ရိုဟင္ဂ်ာေတြ မခံမရပ္ႏိုင္ျဖစ္လာျပီး အာဆာဆိုတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေပၚထြက္လာေအာင္ ဖန္တီးသူဟာလည္း အစိုးရစစ္တပ္ပဲ ျဖစ္တယ္။ အာဆာကို ေမြးျမဴဖန္တီးသူဟာ အေမရိကန္မဟုတ္ဘူး၊ ဆိုးေရာ့စ္မဟုတ္ဘူး၊ စစ္တပ္နဲ႔ စစ္အာဏာရွင္ေတြသာျဖစ္တယ္။ စစ္တပ္နဲ႔ စစ္အာဏာရွင္ေတြဟာ ရခိုင္ျပႆနာ ေရရွည္ဖို႔ ပဋိပကၡ အဓြန္႔ရွည္ဖို႔ အတြက္ အာဆာကို ျပီးျပတ္ေအာင္ မသုတ္သင္ဘဲ ၾကီးထြားလာေအာင္ အခ်ိန္ေပး ေစာင့္ဆိုင္းေမြးျမဴေပးသူလည္း ျဖစ္တယ္။ အာဆာဟာ ေကအိုင္ေအ မဟုတ္ဘူး၊ တအာင္းမဟုတ္ဘူး၊ ကိုးကန္႔မဟုတ္ဘူး။ သူတို႔ထက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာေသးငယ္သလို သူတို႔လိုမ်ဳိး ေခတ္မီလက္နက္လည္း ကိုင္ေဆာင္ႏိုင္ၾကတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းမ်ဳိးမဟုတ္ဘူး။ အဲသလို အဖြဲ႔မ်ဳိးကို စစ္တပ္က ဖ်က္ဆီးေခ်မႈန္းပစ္ဖို႔ ဟာ ဘာမွမခက္ခဲဘူး။ အဲသလို မခက္ခဲတဲ့ အလုပ္ကို ခက္ခဲသေယာင္လုပ္တာဟာ စစ္တပ္ျဖစ္တယ္။ အာဆာကို ဧရာမၾကီးအျဖစ္သရုပ္ေဖာ္ေျပာဆိုသူဟာလည္း စစ္တပ္ပဲ ျဖစ္တယ္။ အာဆာကို ၾကီးထြားလာေအာင္ လႊတ္ေပးထားသူဟာလည္း စစ္တပ္ပဲ ျဖစ္တယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္ အဲသလိုလုပ္သလဲ ဆိုေတာ့ ဗုဒၶဘာသာ အစြန္းေရာက္စိတ္ဓာတ္ ထြန္းကားလာဖို႔၊ စစ္တပ္မရွိရင္ မျဖစ္လို႔ လူေတြထင္လာဖို႔၊ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးကို လူေတြဆန္႔က်င္လာဖို႔၊ စစ္အာဏာရွင္ကိုဆန္႔က်င္ခဲ့ဖူးတဲ့ ရခိုင့္အစဥ္အလာကို သုတ္သင္ဖ်က္ဆီးႏိုင္ဖို႔၊ သံဃာထုၾကားမွာ ေရႊဝါေရာင္စိတ္ဓာတ္ ဘယ္ေတာ့မွျပန္ျပီး ေခါင္းေထာင္ထမလာဖို႔ပဲ။ အတိုခ်ဳပ္ေျပာရရင္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ရာသက္ပန္ သက္ဆိုးရွည္ေရးပဲ။
စစ္အာဏာရွင္ဟာ သူတို႔ေကာင္းစားေရး အတြက္ ရခိုင္၊ ရိုဟင္ဂ်ာနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာကို ခ်နင္းခဲ့ျပီ။ ရခိုင္ျပည္ကို မီးေလာင္တိုက္သြင္းခဲ့ျပီ။ ဒီမီးကို တရုတ္ကစေမႊးတာလည္း မဟုတ္ဘူး။ အေမရိကန္က စေမႊးတာလည္း မဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒီမီးကို ေရရွည္ဆက္ျပီးေမြးျမဴေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာ့ေျမေပၚမွာ တရုတ္နဲ႔ အေမရိကန္ အားျပိဳင္တဲ့ အဆင့္ထိေရာက္လာႏိုင္တယ္။ ႏိုင္ငံၾကီးေတြက သူတို႔အက်ဳိးအတြက္ အသုံးခ်လာႏိုင္တယ္။ အဲဒီအေျခအေနထိဆိုက္ျပီဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာ့ေနာင္ေရးဟာ အင္မတန္ ရင္ေလးစရာ ျဖစ္လာေတာ့မွာပါပဲ။
(စစ္အာဏာရွင္ေတြ ရိုဟင္ဂ်ာပဋိပကၡကို အကြက္ခ်စီစဥ္ခဲ့ပုံအေၾကာင္း ဆက္ေရးပါဦးမယ္။)
ယ်ာတင္ (ရုိဟင္းသား)
RB News
11.10.2017
အၾကမ္းဖက္ဂုဏ္ထူးရခ့ဲတ့ဲ ဝီရသူအဖြဲ႔ကုိ အစုိးရလံုျခံဳေရးအစီအမံနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ကုိ ခဏခဏ ပို႔ေနတာေတြအတြက္ လက္ရိွအစုိးရမွာ တာဝန္ရိွပါတယ္။ ဒီအၾကမ္းဖက္ဘုန္းႀကီးဟာ ျပႆနာကုိ တကယ္မီးေမြးေနတာ သိရက္သားနဲ႔ အစုိးရက ဒီအတိုင္းလႊတ္ထားတာ တကယ္ ေမးခြန္းထုတ္ဖို႔ ေကာင္းပါတယ္။ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ျပႆနာ မျဖစ္ခင္ ရက္သတၱပတ္အနည္းငယ္ အလိုမွာ ဒီအၾကမ္းဖက္ဘုန္းႀကီး ရခိုင္ျပည္နယ္ကုိ လာသြားခ့ဲတယ္။ ဒီအၾကမ္းဖက္ဘုန္းႀကီးဟာ ေမာင္ေတာ၊ ဘူးသီးေတာင္နဲ႔ ရေသ့ေတာင္ကုိ မြတ္စလင္ ကင္းစင္နယ္ေျမ ျဖစ္ေစရမယ္လို႔ ႀကဳံး၀ါးထားတာလည္း ရိွတယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကုိ တိရစၧာန္နဲ႔ ခုိင္းနိႈင္းထားတာလည္း ရိွတယ္။ ေနာက္လည္း အဆိုးဆုံး စကားလံုးေတြနဲ႔ တိုက္ခိုက္ခ့ဲတာေတြရိွတယ္။ ဒါေတြကုိ အစုိးရက ဥပေဒေဘာင္ထဲက ယခုထိ ေျဖ႐ွင္းေပးတာ မရိွေသးဘူး။ ဒီကိစၥအတြက္ က်ေနာ္တို႔ တရားအတိုင္း အသံထုတ္ဖို႔လိုတယ္။
ARSA၊ AA ဒါမွမဟုတ္ အျခားတိုင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ေတြရဲ႕ လုပ္ရပ္ေတြကုိ အၾကမ္းဖက္တယ္လို႔ ေျပာသလိုမ်ဳိး ဒီဘုန္းႀကီးအဖြဲ႔ရဲ႕ လုပ္ရပ္ေတြကုိလည္း အၾကမ္းဖက္မႈ သက္ေရာက္တယ္လို႔ အစုိးရက ျပည္သူကုိ တရားဝင္ခ်ျပဖို႔လိုတယ္။ သတင္းစာေတြမွာ အတိအလင္းထည့္ ေၾကညာဖုိ႔လိုတယ္။ ဥပေဒအရ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူဖို႔လိုတယ္။ မဟုတ္ရင္ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ဥပေဒက အၾကမ္းဖက္ရင္ဖက္ပါေစ ဘုန္းႀကီးျဖစ္ရင္ အကာအကြယ္ေပးတ့ဲ အသြင္ေရာက္ေနမယ္။ ဒီဘုန္းႀကီးရဲ႕ အမုန္းတရား ထြင္ထြင္ေဟာခြင့္ရေနျခင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဒီမိုကေရစီအေရး၊ တရားဥပေဒစုိးမိုးမႈအေရးမွာ အင္မတန္ ပိတ္ဆို႔ဟန္႔ထားမႈျဖစ္ေနတာ အသိဉာဏ္ရိွသူတိုင္း သိရွိေနသလုိ လက္ေတြ႔ရင္ဆိုင္ေနရၿပီးလည္း ျဖစ္တယ္။ ဒီ့အတြက္လည္း က်ေနာ္တို႔ မွ်မွ်တတ အသံထုတ္ဖို႔လိုပါတယ္။
အျပစ္မ့ဲတ့ဲလူေတြကုိ သတ္ျဖတ္တာ၊ ဒါမွမဟုတ္ သတ္ရန္ အားေပးလႈံ႔ေဆာ္တာ၊ အမုန္းတရားျဖန္႔တာ စတ့ဲ ဥပေဒပ လုပ္ရပ္ဆိုးေတြ က်ဴးလြန္သူ ဘယ္သူမဆို အၾကမ္းဖက္သမားပါပဲ။ အဖြဲ႔ျဖစ္ရင္ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔အစည္းပါပဲ။ ဘုန္းႀကီးမို႔လို႔ အၾကမ္းဖက္သမား၊ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔အစည္း မေျပာရဘူးလို႔ေျပာရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ တရားဥပေဒစုိးမိုးေရးဆိုတာလည္း လူရယ္စရာ ျပက္လုံးေလာက္ပဲ ျဖစ္လိမ့္မယ္။ ဒီ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ ညီတူညီမွ် အသံထုတ္ဖို႔လိုပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အသံထုတ္ေနသူေတြကလည္း မွ်မွ်တတ အသံထုတ္ဖို႔လိုပါတယ္။ ARSA ရဲ႕လုပ္ရပ္ေတြဟာ ဥပေဒအရ၊ Logic အရ၊ ကမာၻ႕ပညာ႐ွင္မ်ားရဲ႕ သတ္မွတ္ခ်က္အရ အၾကမ္းဖက္မႈေရာက္ခ့ဲရင္ သူတို႔ကုိလည္း ေဝဖန္ေထာက္ျပရမယ္။ ရႈတ္ခ်ရမယ္။ က်ေနာ္ကုိယ္တိုင္လည္း ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေဝဖန္ရႈတ္ခ်ပါမယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာမို႔လို႔ အၾကမ္းဖက္လုပ္ရပ္ လုပ္ေနသူေတြကုိ အကာအကြယ္ေပးေျပာဆိုဖို႔ မရိွပါဘူး။ (ARSA ျဖစ္ေပၚလာျခင္းရဲ႕ ဆက္စပ္အေၾကာင္းတရားေတြအေၾကာင္းကုိ လက္ေတြ႕ေလ့လာခ်က္အရေရာ၊ logic အရေရာက္ ေနာက္မွ ေရးျပမယ္)
တစ္ဆက္တည္းမွာပဲ ျမန္မာအစုိးရက လူနည္းစု ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကုိ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက စီမံကိန္းက်က် ဖိႏွိပ္ရက္စက္ညႇဥ္းပန္းလာတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးေတြကုိ အပထား၊ အေျခခံလူ႔အခြင့္ေတြကုိေတာင္ ပိတ္ဆို႔ထားတယ္။ ဒီအျပင္ လူ ၆-သိန္းေက်ာ္ကုိ ဒုကၡသည္ဘဝ တြန္းပို႔ခ့ဲတာေတြ၊ အျပစ္မ့ဲ ကေလးသူငယ္ေတြ၊ အားႏြဲ႔တ့ဲအမ်ဳိးသမီးေတြ၊ အိုမင္းမစြမ္းျဖစ္ေနတ့ဲ သက္ႀကီးရြယ္အိုေတြ မ်ားစြာကုိ သတ္ျဖတ္တာေတြ၊ သူတို႔အိမ္ေတြကုိ မီးရိႈ႕တာေတြ၊ အေျခအျမစ္မရိွတ့ဲ စြပ္စြဲခ်က္နဲ႔ ဖမ္းဆီးၿပီး ႏွစ္႐ွည္ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္တာေတြ၊ လူေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကုိ Black list အျဖစ္ ေၾကျငာခ့ဲတာေတြ စတ့ဲ လူမဆန္တ့ဲ မတရားမႈေတြအတြက္လည္း ဥပေဒေဘာင္အတြင္းက က်ေနာ္တို႔ ေထာက္ျပဖို႔လိုတယ္။ ရႈတ္ခ်ဖို႔လိုတယ္။ ဒီ့အတြက္လည္း က်ေနာ္တို႔ မွ်တညီမွ်စြာ အသံထုတ္ေပးဖို႔ လိုပါတယ္။
ေထာက္ခံသင့္တ့ဲ ပုဂၢိဳလ္၊ အဖြဲ႔အစည္းေတြကုိ ေထာက္ခံရမယ္လို႔ ခံယူရင္ ရႈတ္ခ်သင့္တ့ဲပုဂၢိဳလ္၊ အဖြဲ႔အစည္းေတြကုိလည္း ရႈတ္ခ်ရမယ္။ ဒါကုိ မွ်တမႈလို႔ေခၚတယ္။ တရားမွ်တမႈကုိ ရင္မွာ ပိုက္ၿပီး မွ်တတ့ဲ အသံထုတ္မႈေတြ က်ေနာ္တို႔ ရဲရဲဝံ့ဝံ့ထုတ္ဖို႔လိုတယ္။
ခင္ဗ်ားတို႔ရဲ႕ အသံထုတ္မႈ၊ ေထာက္ျပမႈေတြဟာ ညီမွ်ပါေစ။ မွ်တပါေစ။ အေၾကာက္တရားထဲ ပိတ္မိၿပီး အားႀကီးသူအလိုက် (အၾကမ္းဖက္မႈေရာက္ေရာက္) အသံထုတ္ေနတာထက္ အသံတိတ္ၿပီးေနတာ ပိုသာျမတ္ပါတယ္။
႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုတာလည္း လူသားပါပဲ။ ကမာၻ႕အဆိုးဆုံး ဖိႏွိပ္ရက္စက္ညႇဥ္ပန္းမႈဒဏ္ကုိ ႏွစ္႐ွည္လေပါင္းမ်ားစြာ ဖိစီးခံစားေနရသူေတြပါ။ ဒီလူေတြကုိ တစ္ဖက္သတ္ လက္ညိဳးထိုးၿပီး အျပစ္တင္ အသံထုတ္ေနတာေတြကုိ victim blaming လို႔ေခၚတယ္။ Victim blaming ေတြလုပ္ေနသူမွာ တကယ္ေတာ့ တရားမွ်တမႈ မရိွလို႔ပါပဲ။ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ လက္ရိွခံစားေနရတ့ဲဘဝနဲ႔ တစ္ရက္ေလာက္သာ ေနၾကည့္ရင္ Victim blaming လုပ္ေနတာေတြကုိ ငါတို႔ ဒီတစ္သက္ လုပ္ခ့ဲမွာ မဟုတ္ပါဘူးဆိုတာ က်ေနာ္ ရဲရဲႀကီးအာမခံပါတယ္။
သင္တို႔ ငါတို႔ရဲ႕ အသံထုတ္မႈေတြ တရားပါေစ။ ညီမွ်ပါေစ။ မွ်တပါေစ။
အၾကမ္းဖက္ဂုဏ္ထူးရခ့ဲတ့ဲ ဝီရသူအဖြဲ႔ကုိ အစုိးရလံုျခံဳေရးအစီအမံနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ကုိ ခဏခဏ ပို႔ေနတာေတြအတြက္ လက္ရိွအစုိးရမွာ တာဝန္ရိွပါတယ္။ ဒီအၾကမ္းဖက္ဘုန္းႀကီးဟာ ျပႆနာကုိ တကယ္မီးေမြးေနတာ သိရက္သားနဲ႔ အစုိးရက ဒီအတိုင္းလႊတ္ထားတာ တကယ္ ေမးခြန္းထုတ္ဖို႔ ေကာင္းပါတယ္။ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ျပႆနာ မျဖစ္ခင္ ရက္သတၱပတ္အနည္းငယ္ အလိုမွာ ဒီအၾကမ္းဖက္ဘုန္းႀကီး ရခိုင္ျပည္နယ္ကုိ လာသြားခ့ဲတယ္။ ဒီအၾကမ္းဖက္ဘုန္းႀကီးဟာ ေမာင္ေတာ၊ ဘူးသီးေတာင္နဲ႔ ရေသ့ေတာင္ကုိ မြတ္စလင္ ကင္းစင္နယ္ေျမ ျဖစ္ေစရမယ္လို႔ ႀကဳံး၀ါးထားတာလည္း ရိွတယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကုိ တိရစၧာန္နဲ႔ ခုိင္းနိႈင္းထားတာလည္း ရိွတယ္။ ေနာက္လည္း အဆိုးဆုံး စကားလံုးေတြနဲ႔ တိုက္ခိုက္ခ့ဲတာေတြရိွတယ္။ ဒါေတြကုိ အစုိးရက ဥပေဒေဘာင္ထဲက ယခုထိ ေျဖ႐ွင္းေပးတာ မရိွေသးဘူး။ ဒီကိစၥအတြက္ က်ေနာ္တို႔ တရားအတိုင္း အသံထုတ္ဖို႔လိုတယ္။
ARSA၊ AA ဒါမွမဟုတ္ အျခားတိုင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ေတြရဲ႕ လုပ္ရပ္ေတြကုိ အၾကမ္းဖက္တယ္လို႔ ေျပာသလိုမ်ဳိး ဒီဘုန္းႀကီးအဖြဲ႔ရဲ႕ လုပ္ရပ္ေတြကုိလည္း အၾကမ္းဖက္မႈ သက္ေရာက္တယ္လို႔ အစုိးရက ျပည္သူကုိ တရားဝင္ခ်ျပဖို႔လိုတယ္။ သတင္းစာေတြမွာ အတိအလင္းထည့္ ေၾကညာဖုိ႔လိုတယ္။ ဥပေဒအရ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူဖို႔လိုတယ္။ မဟုတ္ရင္ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ဥပေဒက အၾကမ္းဖက္ရင္ဖက္ပါေစ ဘုန္းႀကီးျဖစ္ရင္ အကာအကြယ္ေပးတ့ဲ အသြင္ေရာက္ေနမယ္။ ဒီဘုန္းႀကီးရဲ႕ အမုန္းတရား ထြင္ထြင္ေဟာခြင့္ရေနျခင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဒီမိုကေရစီအေရး၊ တရားဥပေဒစုိးမိုးမႈအေရးမွာ အင္မတန္ ပိတ္ဆို႔ဟန္႔ထားမႈျဖစ္ေနတာ အသိဉာဏ္ရိွသူတိုင္း သိရွိေနသလုိ လက္ေတြ႔ရင္ဆိုင္ေနရၿပီးလည္း ျဖစ္တယ္။ ဒီ့အတြက္လည္း က်ေနာ္တို႔ မွ်မွ်တတ အသံထုတ္ဖို႔လိုပါတယ္။
အျပစ္မ့ဲတ့ဲလူေတြကုိ သတ္ျဖတ္တာ၊ ဒါမွမဟုတ္ သတ္ရန္ အားေပးလႈံ႔ေဆာ္တာ၊ အမုန္းတရားျဖန္႔တာ စတ့ဲ ဥပေဒပ လုပ္ရပ္ဆိုးေတြ က်ဴးလြန္သူ ဘယ္သူမဆို အၾကမ္းဖက္သမားပါပဲ။ အဖြဲ႔ျဖစ္ရင္ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔အစည္းပါပဲ။ ဘုန္းႀကီးမို႔လို႔ အၾကမ္းဖက္သမား၊ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔အစည္း မေျပာရဘူးလို႔ေျပာရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ တရားဥပေဒစုိးမိုးေရးဆိုတာလည္း လူရယ္စရာ ျပက္လုံးေလာက္ပဲ ျဖစ္လိမ့္မယ္။ ဒီ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ ညီတူညီမွ် အသံထုတ္ဖို႔လိုပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အသံထုတ္ေနသူေတြကလည္း မွ်မွ်တတ အသံထုတ္ဖို႔လိုပါတယ္။ ARSA ရဲ႕လုပ္ရပ္ေတြဟာ ဥပေဒအရ၊ Logic အရ၊ ကမာၻ႕ပညာ႐ွင္မ်ားရဲ႕ သတ္မွတ္ခ်က္အရ အၾကမ္းဖက္မႈေရာက္ခ့ဲရင္ သူတို႔ကုိလည္း ေဝဖန္ေထာက္ျပရမယ္။ ရႈတ္ခ်ရမယ္။ က်ေနာ္ကုိယ္တိုင္လည္း ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေဝဖန္ရႈတ္ခ်ပါမယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာမို႔လို႔ အၾကမ္းဖက္လုပ္ရပ္ လုပ္ေနသူေတြကုိ အကာအကြယ္ေပးေျပာဆိုဖို႔ မရိွပါဘူး။ (ARSA ျဖစ္ေပၚလာျခင္းရဲ႕ ဆက္စပ္အေၾကာင္းတရားေတြအေၾကာင္းကုိ လက္ေတြ႕ေလ့လာခ်က္အရေရာ၊ logic အရေရာက္ ေနာက္မွ ေရးျပမယ္)
တစ္ဆက္တည္းမွာပဲ ျမန္မာအစုိးရက လူနည္းစု ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကုိ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက စီမံကိန္းက်က် ဖိႏွိပ္ရက္စက္ညႇဥ္းပန္းလာတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးေတြကုိ အပထား၊ အေျခခံလူ႔အခြင့္ေတြကုိေတာင္ ပိတ္ဆို႔ထားတယ္။ ဒီအျပင္ လူ ၆-သိန္းေက်ာ္ကုိ ဒုကၡသည္ဘဝ တြန္းပို႔ခ့ဲတာေတြ၊ အျပစ္မ့ဲ ကေလးသူငယ္ေတြ၊ အားႏြဲ႔တ့ဲအမ်ဳိးသမီးေတြ၊ အိုမင္းမစြမ္းျဖစ္ေနတ့ဲ သက္ႀကီးရြယ္အိုေတြ မ်ားစြာကုိ သတ္ျဖတ္တာေတြ၊ သူတို႔အိမ္ေတြကုိ မီးရိႈ႕တာေတြ၊ အေျခအျမစ္မရိွတ့ဲ စြပ္စြဲခ်က္နဲ႔ ဖမ္းဆီးၿပီး ႏွစ္႐ွည္ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္တာေတြ၊ လူေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကုိ Black list အျဖစ္ ေၾကျငာခ့ဲတာေတြ စတ့ဲ လူမဆန္တ့ဲ မတရားမႈေတြအတြက္လည္း ဥပေဒေဘာင္အတြင္းက က်ေနာ္တို႔ ေထာက္ျပဖို႔လိုတယ္။ ရႈတ္ခ်ဖို႔လိုတယ္။ ဒီ့အတြက္လည္း က်ေနာ္တို႔ မွ်တညီမွ်စြာ အသံထုတ္ေပးဖို႔ လိုပါတယ္။
ေထာက္ခံသင့္တ့ဲ ပုဂၢိဳလ္၊ အဖြဲ႔အစည္းေတြကုိ ေထာက္ခံရမယ္လို႔ ခံယူရင္ ရႈတ္ခ်သင့္တ့ဲပုဂၢိဳလ္၊ အဖြဲ႔အစည္းေတြကုိလည္း ရႈတ္ခ်ရမယ္။ ဒါကုိ မွ်တမႈလို႔ေခၚတယ္။ တရားမွ်တမႈကုိ ရင္မွာ ပိုက္ၿပီး မွ်တတ့ဲ အသံထုတ္မႈေတြ က်ေနာ္တို႔ ရဲရဲဝံ့ဝံ့ထုတ္ဖို႔လိုတယ္။
ခင္ဗ်ားတို႔ရဲ႕ အသံထုတ္မႈ၊ ေထာက္ျပမႈေတြဟာ ညီမွ်ပါေစ။ မွ်တပါေစ။ အေၾကာက္တရားထဲ ပိတ္မိၿပီး အားႀကီးသူအလိုက် (အၾကမ္းဖက္မႈေရာက္ေရာက္) အသံထုတ္ေနတာထက္ အသံတိတ္ၿပီးေနတာ ပိုသာျမတ္ပါတယ္။
႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုတာလည္း လူသားပါပဲ။ ကမာၻ႕အဆိုးဆုံး ဖိႏွိပ္ရက္စက္ညႇဥ္ပန္းမႈဒဏ္ကုိ ႏွစ္႐ွည္လေပါင္းမ်ားစြာ ဖိစီးခံစားေနရသူေတြပါ။ ဒီလူေတြကုိ တစ္ဖက္သတ္ လက္ညိဳးထိုးၿပီး အျပစ္တင္ အသံထုတ္ေနတာေတြကုိ victim blaming လို႔ေခၚတယ္။ Victim blaming ေတြလုပ္ေနသူမွာ တကယ္ေတာ့ တရားမွ်တမႈ မရိွလို႔ပါပဲ။ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ လက္ရိွခံစားေနရတ့ဲဘဝနဲ႔ တစ္ရက္ေလာက္သာ ေနၾကည့္ရင္ Victim blaming လုပ္ေနတာေတြကုိ ငါတို႔ ဒီတစ္သက္ လုပ္ခ့ဲမွာ မဟုတ္ပါဘူးဆိုတာ က်ေနာ္ ရဲရဲႀကီးအာမခံပါတယ္။
သင္တို႔ ငါတို႔ရဲ႕ အသံထုတ္မႈေတြ တရားပါေစ။ ညီမွ်ပါေစ။ မွ်တပါေစ။
 |
| ဟိႏၵဴအေလာင္းမ်ား ရွာေတြ႔သည္ဟု ေၾကညာၿပီးေနာက္ အသတ္ခံရသူမ်ား၏ ေဆြမ်ဳိးဆုိသူမ်ား အစုလုိက္အၿပဳံ ျမွပ္ထားသည့္ က်င္းအနီးတြင္ ငုိေနၾကစဥ္ (ဓါတ္ပုံ - Reuters) |
Mahadi Al Hasnat
Dhaka Tribune
1.10.2017
စက္တင္ဘာလ (၂၇) ရက္ေန႔မွာ ဖကီရာဘဇာရ္ (ခေမာင္းဆိပ္) နားမွာ ဟိႏၵဴ လူေသအေလာင္း ၄၅ ေလာင္း အစုလုိက္အၿပဳံလုိက္ ျမွပ္ထားတဲ့က်င္းကုိ ရွာေတြ႔ခဲ့တယ္လုိ႔ ျမန္မာအစုိးရက သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့တယ္။
ဘဂၤလားႏုိင္ငံကုိ ၅ သိန္းေက်ာ္ ရုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြ ေရာက္ရွိလာတာမွာ ဟိႏၵဴက လက္တစ္ဆုပ္စာေလာက္သာ ရွိတယ္။ သူတုိ႔က သတင္းေထာက္ေတြ၊ အာဏာပုိင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆုံတဲ့အခါမွာ သူတုိ႔ရဲ့ မြတ္စလင္ အိမ္နီးခ်င္းေတြလုိ မီးရႈိ႕ခံရတာေတြ၊ သတ္ျဖတ္ခံရတာေတြ ေျပာျပခဲ့တယ္။
ေမာင္ေတာၿမဳိ႕နယ္ ခေမာင္းဆိပ္က ေရာက္လာတဲ့ ဟိႏၵဴဒုကၡသည္ေတြက သူတုိ႔က အမည္းေရာင္မ်က္ႏွာဖုံးအုပ္ေတြက သူတုိ႔ကုိ ဘယ္လုိ ပုံစံနဲ႔ ပစ္သတ္ခဲ့တာေတြ၊ ဘယ္လုိပုံစံနဲ႔ ဓါးနဲ႔ထုိးသတ္ခဲ့ၿပီး အေလာင္းေတြကုိ က်င္းထဲျမွပ္ခဲ့တာေတြကုိ ေျပာျပခဲ့တယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ ရက္ေက်ာ္ေလာက္ကစၿပီး သူတုိ႔ထြက္ဆုိခဲ့တာ အခ်ဳိ႕ကုိ စၿပီးေျပာင္းလဲပစ္လာတယ္။ ေကာ့ဇ္ဘဇားခရုိင္၊ အူကီးယားၿမဳိ႕က သီးျခားဒုကၡသည္စခန္းမွာေနတဲ့ ဟိႏၵဴေတြက သူတုိ႔ကုိ မြတ္စလင္ လက္နက္ကုိင္ေတြက တုိက္ခုိက္ သတ္ျဖတ္ခဲ့တာဆုိၿပီး အျပစ္ပုံခ်လာေတာ့တယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့အပတ္တုန္းက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ ကူသူပါေလာင္ ဒုကၡသည္စခန္းက ဟိႏၵဴအမ်ဳိးသမီးေတြက အမ်ဳိးသားတစ္စုက သူတုိ႔ကုိ အစၥလာမ္ဘာသာကုိ အတင္းအဓမၼ ေျပာင္းခုိင္းၿပီး ေခၚလာခဲ့တယ္လုိ႔ AFP သတင္းဌာနကုိ ေျပာတယ္။
အဲဒီအမ်ဳိးသမီးေတြထဲက တစ္ဦးက သူ႔ကုိ အတင္းအဓမၼ နမားဇ္ ၀တ္ျပဳခုိင္းၿပီး ဘူရ္ခါ၀တ္ခုိင္းတယ္လုိ႔ အိႏၵိယက Inida Today ဆုိတဲ့ မဂၢဇင္းရဲ့ သတင္းေထာက္ကုိ ေျပာတယ္။
ၾသဂုတ္လ အကုန္ပုိင္းမွာ Reuters သတင္းဌာနက ဟိႏၵဴအမ်ဳိးသမီးေတြကုိ ရခုိင္ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြက တုိက္ခုိက္ သတ္ျဖတ္ခဲ့တယ္လုိ႔ ေျပာဆုိခဲ့ေၾကာင္း ေရးသားခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ သူတုိ႔ ေျပာတာေတြကုိ ေျပာင္းၿပီး သူတုိ႔ကုိ တုိက္ခုိက္ခဲ့တာ ရုိဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္ေတြ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သူတုိ႔ကုိ ဒီကုိေခၚလာၿပီး ရခုိင္ဗုဒၶဘာသာေတြကုိ အျပစ္ပုံခ်ဖုိ႔ ေျပာခုိင္းျဖစ္တယ္ဆုိၿပီး ထြက္ဆုိျပန္တယ္။
စက္တင္ဘာလ (၂၇) ရက္ေန႔မွာ ျမန္မာအစုိးရက ခေမာင္းဆိပ္နားမွာ ဟိႏၵဴအေလာင္း ၄၅ ေလာင္း အစုလုိက္ အၿပဳံလုိက္ ျမွပ္ထားတဲ့က်င္းကုိ ရွာေတြ႔တယ္လုိ႔ ေၾကညာခဲ့တယ္။ ျပည္တြင္းျပည္ပ သတင္းေထာက္ေတြက ရြာရဲ့အျပင္မွာ ခင္းက်င္းျပသထားတဲ့ အရုိးသာျမင္ရတဲ့ အေလာင္းေတြကုိ သြားၾကည့္ခဲ့ၾကၿပီး၊ အနားမွာေတာ့ ၀မ္းနည္းပူေဆြးေနတဲ့ ေဆြမ်ဳိးဆုိသူေတြ ရွိေနၾကတယ္။
 |
| ေမာင္ေတာၿမဳိ႕တြင္ မီးရႈိ႕ခံထားရသည့္ ရြာကုိ ေကာင္းကင္မွ ျမင္ရသည့္ ျမင္ကြင္း (ဓါတ္ပုံ - Reuters) |
ရုိဟင္ဂ်ာက ရုိဟင္ဂ်ာကုိသတ္တာလား?
ျမန္မာစစ္တပ္ကေတာ့ အခုသတ္ျဖတ္မႈအတြက္ အာရ္ကာန္ရုိဟင္ဂ်ာကယ္တင္ေရးတပ္မေတာ္ (ARSA) ကုိ အျပစ္ပုံခ်တယ္။ သတင္းေထာက္ေတြက အစုိးရကစီစဥ္တဲ့ တရား၀င္ခရီးစဥ္ကလြဲၿပီး က်န္တဲ့အခ်ိန္ ၀င္ခြင့္မရတာေၾကာင့္ မွန္ကန္မႈ ရွိ/မရွိကုိ စုံစမ္းခြင့္မရွိဘူး။
အဲဒီေန႔မွာဘဲ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကုိ ေရာက္ေနတဲ့ ဟိႏၵဴဒုကၡသည္ေတြကုိ ျမန္မာျပည္ျပန္လာဖုိ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္အစုိးရက ေျပာတယ္။ သူတုိ႔ကုိ စစ္ေတြမွာ ေသခ်ာ ဂရုစုိက္ထားမယ္လုိ႔ ျမန္မာသတင္းဌာနက ေရးသားခ်က္အရ သိရွိရတယ္။
အခုေဆာင္းပါးေရးသားသူက အူကီးယားက ဟိႏၵဴဘုရားေက်ာင္းနားမွာရွိတဲ့ ၾကက္ၿခံအတြင္းမွာ ယာယီေဆာက္လုပ္ထားတဲ့ အိမ္ေတြမွာရွိတဲ့ ဟိႏၵဴဒုကၡသည္ေတြဆီ သြားေရာက္ခဲ့တယ္။ အဲဒီမွာရွိသူ အမ်ားစုက ေမာင္ေတာၿမဳိ႕နယ္ ခ်ီကန္ခ်ာရီ၊ ဖကီရာဘဇာရ္ (ခေမာင္းဆိပ္) နဲ႔ ေဘာ္လီဘဇာရ္ (ႀကိမ္ေခ်ာင္း) တုိ႔က သူေတြျဖစ္တယ္။
ဒုကၡသည္ေတြက သူတုိ႔က အမည္းေရာင္အဖြဲ႔ (ဟာလာပါတီ) ရဲ့ သတ္ျဖတ္မႈကုိ ေရွာင္ရွားဖုိ႔ အသက္လုၿပီး ေျပးလာခဲ့ရတယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။ သူတုိ႔က အဲဒီအဖြဲ႔က ရုိဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္ေတြ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ယုံၾကည္ေနၾကတယ္။
“မြတ္စလင္အၾကမ္းဖက္သမားေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ေနတဲ့ ဟိႏၵဴေတြအေပၚ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ မေက်နပ္မႈေတြ ျဖစ္ေနတယ္” လုိ႔ အသက္ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္ ဟိႏၵဴအမ်ဳိးသမီး ပူဂ်ာမာလိခ္က ေျပာတယ္။ သူမရဲ့ ခင္ပြန္းသည္ကုိ ၾသဂုတ္လ (၂၅) ရက္ေန႔မွာ အမည္းေရာင္ မ်က္ႏွာဖုံးအုပ္ အဖြဲ႔က သတ္ျဖတ္လုိက္တယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။
“အစုိးရက မြတ္စလင္ေတြကုိ ကၽြန္မတုိ႔လုိ အစိမ္းေရာင္ ဒုတိယတန္းစား ႏုိင္ငံသားေပးခ်င္တယ္။ သူတုိ႔က မလုိခ်င္ဘူး။ သူတုိ႔က ေမာ့ဂ္ [ရခုိင္] ေတြလုိ အနီေရာင္ ပထမတန္းစား ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခ်င္တယ္” လုိ႔ သူမကဆုိတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံသား (၃) မ်ဳိးရွိၿပီး အစိမ္းေရာင္ကဒ္ကေတာ့ ျပဳႏုိင္ငံသားျဖစ္ၿပီး၊ ျပည္ပက ၀င္ေရာက္လာသူေတြကုိ ေပးတာပါ။
ဟိႏၵဴဒုကၡသည္ေတြ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံကုိ ၀င္ေရာက္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ သူတုိ႔ရဲ့ ဖခင္ေတြနဲ႔ ခင္ပြန္းသည္ေတြကုိ ျမန္မာစစ္တပ္က မြတ္စလင္ေတြကုိ သတ္ျဖတ္တာမွာ မကူညီလုိ႔ သတ္ျဖတ္ခဲ့တယ္ဆုိၿပီး သတင္းဌာနေတြကုိ ေျပာဆုိခဲ့ၾကတယ္။
 |
| မိခင္ေလာင္း အသက္ (၁၈) ႏွစ္အရြယ္ အနီကာဒါဟ္ - ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံ ကူသူပါေလာင္ ဟိႏၵဴဒုကၡသည္ စခန္းမွာ အျခား မိသားစု ၇၇ စုနဲ႔ အတူ ေနထုိင္လ်က္ရွိၿပီး၊ သူ႔ရဲ့ ခင္ပြန္းကုိ ၾသဂုတ္လ (၂၇) ရက္ေန႔မွာ ျမန္မာစစ္တပ္က သတ္လုိက္တယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။ ဒီဓါတ္ပုံကုိ စက္တင္ဘာလ (၁၉) ရက္ေန႔မွာ ရုိက္ကူးထားတာပါ။ (ဓါတ္ပုံ - Mahmud Hossain Opu/Dhaka Tribune) |
New Age သတင္းဌာနရဲ့ ေကာ့ဇ္ဘဇား သတင္းေထာက္ ႏူရူလ္အစၥလာမ္ကေတာ့ “သူတုိ႔ [ဟိႏၵဴ] ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကုိ မြတ္စလင္ဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ ေရာက္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြက သူတုိ႔ကုိ တုိက္ခုိက္ခဲ့တယ္လုိ႔ ေျပာခဲ့တယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ သူတုိ႔ေျပာထားတာေတြ အသံသြင္းထားတာရွိပါတယ္” လုိ႔ ေျပာတယ္။
“ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြက ကၽြန္မရဲ့ ခင္ပြန္းကုိ မြတ္စလင္ေတြကုိ သတ္ျဖတ္တာမွာ ၀င္မကူညီလုိ႔ သတ္လုိက္တယ္” လုိ႔ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ ဟိႏၵဴအမ်ဳိးသမီး အနီကာဒါဟ္ က ၾသဂုတ္လကုန္ပုိင္းမွာ New Age သတင္းဌာနကုိ ေျပာခဲ့တယ္။
သူမက Reuters Television က အႀကီးတန္း သတင္းေထာက္ကုိလည္း သူမ ခင္ပြန္း သတ္ျဖတ္ခံရၿပီးတဲ့ေနာက္ မြတ္စလင္ရြာမွာ သြားေနခဲ့ၿပီး အဲဒီကေန မြတ္စလင္ေတြနဲ႔ အတူ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကုိ လာခဲ့တယ္လုိ႔ ထြက္ဆုိခဲ့တယ္။
ေနာက္အမ်ဳိးသမီးတစ္ေယာက္ ျဖစ္တဲ့ ပဒ္မာဘလာ က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကုိ ၾသဂုတ္လ (၃၀) ရက္ေန႔မွာ ေရာက္ရွိလာၿပီး အဲဒီသတင္းေထာက္ကုိပဲ “ေမာ့ဂ္ [ရခုိင္] ေတြက သူတုိ႔ကုိ ခုတ္သတ္ေနတယ္” လုိ႔ ေျပာခဲ့တယ္။ Reuters သတင္းေထာက္ဆီမွာ အသံသြင္းထားတာ အခုထိ ရွိေနတယ္။
ဟိႏၵဴအမ်ဳိးသမီး ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ့ ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈကုိ ေရွာင္ကြင္းဖုိ႔အတြက္ မြတ္စလင္အိမ္နီးခ်င္းမ်ားရဲ့ အကူအညီကုိ ယူခဲ့တယ္လုိ႔ ေျပာၾကတယ္။
“အမည္းေရာင္အဖြဲ႔က ေသနတ္ေတြ၊ ဗုံးေတြနဲ႔ လူေသေစႏုိင္တဲ့ လက္နက္ေတြနဲ႔ အတူ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကုိ ငါးရက္တိတိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ့ အိမ္ေတြထဲမွာ ပိတ္ေလွာင္ထားခဲ့တယ္။ မြတ္စလင္ အိမ္နီးခ်င္းေတြရဲ့ အကူအညီယူၿပီး ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ရေအာင္ ထြက္ေျပးလာခဲ့ၾကတာပါ” လုိ႔ အာရီမာဟန္ရူဒရာ က Dhaka Tribune ကုိ ေျပာပါတယ္။
သူရဲ့ေျပာျပခ်က္အရ ဟိႏၵဴ ၆၀၇ ဦး ဒုကၡသည္စခန္းမွာ ရွိေနတယ္။
မြတ္စလင္ေတြက ဘာေျပာၾကလဲ?
အစိမ္းေရာင္ကဒ္နဲ႔ ႏုိင္ငံသား ျဖစ္ေနတဲ့ ဟိႏၵဴေတြက မြတ္စလင္ေတြထက္ သာေနတယ္။ ေကာလိပ္နဲ႔ တကၠသုိလ္ေတြမွာ ပညာသင္လုိ႔ရတယ္။ အလုပ္လုပ္လုိ႔ရတယ္။ အစုိးရေဆးရုံေတြမွာ ေဆးကုသလုိ႔ရတယ္။ သူတုိ႔ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ခရီးသြားလုိ႔ရတဲ့အျပင္ မဲထည့္ခြင့္လည္း ရွိၾကတယ္။
ရုိဟင္ဂ်ာေတြက ရုိဟင္ဂ်ာလုိ႔ အသိအမွတ္ျပဳခံၿပီး ႏုိင္ငံသားအခြင့္အေရး အျပည့္အ၀ လုိခ်င္တဲ့အျပင္ ႏုိင္ငံရဲ့ မူ၀ါဒအေနနဲ႔ ကန္႔သတ္ပိတ္ပင္ထားတာေတြကုိ ပယ္ဖ်က္ေပးတာ လုိခ်င္ေပမယ့္ ဘယ္ေတာ့မွ ျဖစ္လာဖုိ႔ေတာ့ မရွိဘူး။
ရုိဟင္ဂ်ာအမ်ားစုကေတာ့ ဘာသာမတူတဲ့ အုပ္စုႏွစ္ခုၾကားမွာ အမုန္းတရားေတြ ဖန္တီးၿပီး ကြဲျပားေနေအာင္ ျမန္မာအစုိးရက ေရရွည္ စီမံကိန္းနဲ႔ လုပ္ထားတယ္လုိ႔ ထင္ေနၾကတယ္။
 |
| ခေမာင္းဆိပ္က မြတ္စလင္ ဒုကၡသည္ ဟာရွဴမ်ာ (ဓါတ္ပုံ - Mahadi Al Hasnat/Dhaka Tribune) |
“ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ မြတ္စလင္ေတြနဲ႔ ဟိႏၵဴေတြက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရြာမွာ အတူေနၾကတာ ႏွစ္ေပါင္း တစ္ရာ မကေတာ့ဘူး။ ဘာသာမတူၾကတာေၾကာင့္ ဘာျပႆနာမွ မျဖစ္ဘူး” လုိ႔ ကူသူပါေလာင္ဒုကၡသည္စခန္းကုိ ေရာက္ေနတဲ့ ခေမာင္းဆိပ္က မြတ္စလင္ဒုကၡသည္ ဟာရွဴမ်ာ က ေျပာပါတယ္။
“ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကုိ ေရာက္လာၿပီးေတာ့ လြန္ခဲ့တဲ့ အပတ္က ကၽြန္ေတာ့္ရဲ့ ဟိႏၵဴအိမ္နီးခ်င္းနဲ႔ ကူသူပါေလာင္ေစ်းမွာေတြ႔တယ္။ သူက ကၽြန္ေတာ့္ကုိ စေတြ႔တာ။ အဲဒါနဲ႔ သူက ကၽြန္ေတာ့္ကုိ တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ ေပြ႔ဖက္ၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္တုိ႔ ငုိၾကတယ္” လုိ႔ ဟာရွဴမ်ာက ဆက္ေျပာတယ္။
ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ ရုိဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္ အခ်ဳိ႕ကေတာ့ ဟိႏၵဴအခ်ဳိ႕က အၾကမ္းဖက္မႈစျဖစ္ကတည္းက ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ ရခုိင္လက္နက္ကုိင္ေတြဖက္ကေန ရပ္တည္ေနတယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။
“ဟိႏၵဴေတြက စစ္တပ္နဲ႔ ေမာ့ဂ္ေတြနဲ႔ ေပါင္းၿပီး မြတ္စလင္ေတြကုိ သတ္တယ္။ သူတုိ႔ မြတ္စလင္ေတြဆီက လုယက္တာေတြ၊ မြတ္စလင္အိမ္ေတြ မီးရႈိ႕တာေတြမွာ ၀င္ကူညီတယ္။ သူတုိ႔နဲ႔ အာဏာပုိင္ေတြနဲ႔ သိေနတယ္ေတာ့” လုိ႔ ခေမာင္းဆိပ္က ရုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ အဗ္ဒူဆလာမ္က ေျပာပါတယ္။
“ဟိႏၵဴနဲ႔ မြတ္စလင္ေတြရဲ့ ဆက္ဆံေရးက ဒီတစ္လအတြင္းမွာ သိသိသာသာ ဆုိးရြားလာတယ္” လုိ႔ သူက Dhaka Tribune ကုိ ေျပာတယ္။
ကြဲျပားေအာင္ လုပ္ေဆာင္ထားျခင္း
ျမန္မာစစ္တပ္က စြပ္စြဲသမွ်ကုိ ရုိဟင္ဂ်ာလက္နက္ကုိင္အဖြဲ႔ ျဖစ္တဲ့ ARSA က လူသိရွင္ၾကား ခုိင္မာစြာ ရႈတ္ခ်တယ္။
“ARSA အေနနဲ႔ အဖြဲ႔၀င္တစ္ဦးဦးက လူသတ္မႈ၊ လိင္အၾကမ္းဖက္မႈ၊ အတင္းအဓမၼ ေစခုိင္းမႈ တစ္ခုခုကုိ ၾသဂုတ္လ (၂၅) ရက္ေန႔ သုိ႔မဟုတ္ ယင္းရက္အနီး၀န္းက်င္တြင္ ဖကီရာဘဇာရ္၊ ရီခ္သာပုရ္၊ ခ်ီကန္ခ်ာရီတုိ႔မွာ က်ဴးလြန္ခဲ့ျခင္း မရွိေၾကာင္း ျငင္းဆုိတယ္” လုိ႔ ဗုဒၶဟူးေန႔က ထုတ္ျပန္တဲ့ ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားတယ္။
အဲဒါဆုိရင္ ရခုိင္ျပည္နယ္က ရုိဟင္ဂ်ာ ဟိႏၵဴေတြကုိ ဘယ္သူေတြ သတ္တာလဲ?
ရုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြကေတာ့ ARSA က တုိက္ခုိက္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ျမန္မာစစ္တပ္ ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ ရြာသားေတြကုိ ဘာသာ၀င္ ခြဲျခားျခင္း မရွိဘဲ သတ္ျဖတ္ခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။
“စစ္တပ္က ဂိမ္းကစားေနတာ၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြနဲ႔ အစုိးရလူေတြက ဟိႏၵဴရြာေတြကုိ တုိက္ခုိက္ခဲ့ၿပီး မြတ္စလင္ေတြကုိ အျပစ္ပုံခ်၊ ၿပီးေတာ့ မြတ္စလင္ေတြကုိ အျမစ္ျပတ္ သုတ္သင္လုိ႔ရေအာင္ လုပ္တာ” လုိ႔ ၾသဂုတ္လကမွ ARSA ထဲကုိ ၀င္လုိက္တဲ့ မုိဟာမတ္အယာစ္ က ေျပာပါတယ္။
ARSA က မတုိက္ခုိက္ခင္ ရက္ပုိင္းအလုိမွာ ARSA ထဲ ၀င္ေရာက္ခဲ့တဲ့ မုိဟာမတ္အယာစ္က ဟိႏၵဴနဲ႔ မြတ္စလင္ၾကား ကြဲလြဲမႈေတြ ျဖစ္လာတာကုိ အသုံးခ်ၿပီး ဟိႏၵဴဘက္က ရပ္တည္ျပၿပီး သူတုိ႔အတြက္ အလုပ္လုပ္ေနတယ္ လုိ႔ေျပာတယ္။
ARSA အဖြဲ႔၀င္ေတြမွာ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ၀တ္စုံမရွိတဲ့ အတြက္ အမည္းေရာင္ မ်က္ႏွာဖုံးတပ္ၿပီး ဘယ္သူဘယ္၀ါဆုိတာကုိ ဖုံးကြယ္စရာ အေၾကာင္းမရွိဘူးလုိ႔ အယာစ္က ေစာဒကတက္ၿပီး ေျပာတယ္။
“ၾကမ္းၾကဳတ္ယုတ္မာဖုိ႔အတြက္ ဘယ္သူဘယ္၀ါဆုိတာ ဖုံးကြယ္ဖုိ႔ လုိတဲ့အတြက္ မ်က္ႏွာဖုံး အသုံးျပဳတာ။ ျမန္မာစစ္တပ္က လုပ္ေနတာေတြ မျဖစ္မေနလုပ္ေနရတယ္လုိ႔ တရား၀င္ သက္ေသျပလုိ႔ရေအာင္ ရုိဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္ေတြကုိ လုပ္ႀကံတာ”
“တကယ္လုိ႔ ဟိႏၵဴေတြကုိ မြတ္စလင္ေတြက တုိက္ခုိက္တယ္ဆုိရင္ မြတ္စလင္ေတြနဲ႔ အတူ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ ခုိလႈံဖုိ႔ သူတုိ႔ ေၾကာက္ေနၾကမွာ မဟုတ္ဘူးလား?” လုိ႔ သူက ေမးခြန္းထုတ္ပါတယ္။
ဟိႏၵဴေတြမွာ ျမန္မာျပည္က ႏုိင္ငံသားရွိတယ္။ သူတုိ႔ကုိ အစုိးရက ျပန္လာခုိင္းတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ မြတ္စလင္ေတြ အေပၚ အျပစ္ပုံခ်ၿပီး အစုိးရဘက္မွာ သစၥာရွိတယ္ဆုိတာကုိ ျပေနတယ္လုိ႔ အယာစ္ စြပ္စြဲတယ္။
အျခား ARSA အဖြဲ႔၀င္တစ္ဦး တပ္မွဴးလုိ႔ ေျပာသူကေတာ့ Dhaka Tribune ကုိ ဖုန္းကေန စာပုိ႔ၿပီး ျမန္မာစစ္တပ္က ရွာေတြ႔တဲ့ လူေသအေလာင္းေတြက ရုိဟင္ဂ်ာအေလာင္းေတြ ျဖစ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။
“အခု သူတုိ႔က အဲဒီအေလာင္းေတြကုိ ျပၿပီး ဟိႏၵဴေတြကုိ သူတုိ႔ အမ်ဳိးေတြရဲ့ အေလာင္းေတြပါဆုိၿပီး ေရွ႕မွာ ထားၿပီး အတင္းအဓမၼ ငုိခုိင္းေနတယ္” လုိ႔ သူက ေျပာပါတယ္။
“ကုလသမဂၢနဲ႔ အျခားအဖြဲ႔အစည္းေတြက ရခုိင္ျပည္နယ္ထဲကုိ ၀င္ေရာက္ၿပီး ျမန္မာစစ္တပ္က ဘယ္လုိ ရက္စက္ယုတ္မာ ၾကမ္းၾကဳတ္ထားလဲ ဆုိတာက စစ္ေဆးခ်င္တယ္။ ရုိဟင္ဂ်ာေတြရဲ့ အေလာင္းေတြကုိ သူတုိ႔ ျမွပ္ထားတယ္။ အဲဒီမွာ စစ္ေဆးမႈ တစ္စုံတစ္ရာ ရွိခဲ့ရင္ ျမန္မာစစ္တပ္က စြပ္စြဲခံရမွာ ေသခ်ာတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ သက္ေသအေထာက္အထားကုိ ဖ်က္ဆီးတဲ့အေနနဲ႔ မြတ္စလင္အေလာင္းေတြကုိ ဟိႏၵဴအေလာင္းေတြ လုပ္ပစ္လုိက္တာ” လုိ႔ အဆုိပါ တပ္ဖြဲ႔၀င္က ေျပာပါတယ္။
အိႏၵိယကုိ သြားခ်င္သူမ်ား
ျပည္တြင္းထဲကုိ ေျပာင္းမသြားဘဲ ဘာေၾကာင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကုိ ေရာက္လာရတာလဲလုိ႔ ေမးၾကည့္တဲ့ အခါ ဟိႏၵဴဒုကၡသည္ ဘူဘန္ပါလ္ က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က ပုိနီးလုိ႔ ေရာက္လာခဲ့တာလုိ႔ ဆုိတယ္။
“ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ့ အသုိင္းအ၀ုိင္း ေခါင္းေဆာင္ နီရ္မာလ္ဒါဟ္ က ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျပန္လာလုိ႔ ရေအာင္ လုပ္ေပးမယ္။ အဲဒီမွာ လုံၿခဳံတယ္လုိ႔ ေျပာတယ္” လုိ႔ ျဖည့္စြက္ ေျပာတယ္။
အျခားေသာ ဒုကၡသည္ေတြကုိ ရခုိင္ျပည္နယ္ အစုိးရရဲ့ ဟိႏၵဴေတြကုိ စစ္ေတြကုိ ျပန္လာဖုိ႔ ေၾကညာခ်က္နဲ႔ ဖိတ္ေခၚတာကုိ ၾကားမိရဲ့လားလုိ႔ ေမးတဲ့အခါမွာေတာ့ သူတုိ႔က ျမန္မာျပည္မွာ ေနရတာ မလုံၿခဳံဘူး၊ အိႏၵိယကုိသာ သြားခ်င္တယ္လုိ႔ ဆုိၾကတယ္။
 |
| ၾကက္ၿခံထဲမွာ ယာယီေနထုိင္ၾကတဲ့ ဟိႏၵဴဒုကၡသည္မ်ား (ဓါတ္ပုံ - Mahadi Al Hasnat/Dhaka Tribune) |
“ကၽြန္မကေတာ့ အိႏၵိယမွာ လုံၿခဳံတယ္လုိ႔ ခံစားရတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ မလုံၿခဳံဘူးလုိ႔ ခံစားရတယ္” လုိ႔ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးက Dhaka Tribune ကုိ ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာစစ္တပ္က အစုလုိက္အၿပဳံလုိက္ ျမွပ္ထားတဲ့ က်င္းေတြကုိ ရွာေတြ႔တယ္လုိ႔ ေၾကညာၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူေတြကုိ အျမန္ဆုံး ေဖာ္ထုတ္ၿပီး တရားစီရင္ဖုိ႔ အိႏၵိယႏုိင္ငံက ခ်က္ခ်င္း တုန္႔ျပန္ ေျပာၾကားခဲ့တယ္။
“ျမန္မာျပည္မွာ ထိခုိက္မႈ ရွိခဲ့တဲ့ လူေတြအတြက္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ့ စုိးရိမ္ေၾကာင့္ၾကမႈကုိ အသိေပးခဲ့တယ္။ ထိခုိက္မႈရွိတဲ့ မိသားစုေတြ အားလုံး သင့္တင့္တဲ့ ေလ်ာ္ေၾကး ရသင့္တယ္” လုိ႔ အိႏၵိယ ျပင္ပေရးရာ ၀န္ႀကီးဌာန ေျပာခြင့္ရပုဂၢဳိလ္ ရာဗီးရွ္ကူမားရ္က သတင္းသမားေတြကုိ ေျပာခဲ့တယ္။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံ၌ အေက်ာ္ၾကားဆုံး သတင္းဌာန တစ္ခုျဖစ္သည့္ Dhaka Tribune တြင္ ေအာက္တုိဘာလ (၁) ရက္ေန႔၌ Mahadi Al Hasnat ေရးသားသည့္ Who really attacked the Rohingya Hindus in Rakhine? သတင္းေဆာင္းပါးကုိ ဘာသာျပန္ထားသည္။
ဦးမန္း
RB News
26.8.2017
သင္သာ ႐ိုဟင္ဂ်ာတစ္ေယာက္ျဖစ္မယ္ဆိုရင္
ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ေနထိုင္မည္ဆိုပါက ရင္ဆိုင္ရမည့္ အခ်က္ (၇) ခ်က္
(၁) နံပါတ္ တစ္အေနနဲ႔ အေသခ်ာဆံုးက သင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ျဖစ္ေၾကာင္းကို ေယာင္လို႔ေတာင္ အျခားလူမ်ိဳး တစ္ဦးဦးကို သြားမေျပာမိေစႏွင့္။ အထူးသျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္းမွာ ေၾကညာမိပါက သင့္ရဲ႕ လံုျခံဳမႈ အေျခအေနကို မည္သူမွ အာမမခံႏိုင္ပါ။
(၂) သင္သာ ႐ိုဟင္ဂ်ာတစ္ေယာက္ ျဖစ္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိ္ုင္ငံအတြင္းမွာ ေမြးရာပါ ႏိုင္ငံသား အခြင့္အေရး ဆံုးရႈံးၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္ခံရမႈ၊ စာသင္ၾကားႏိုင္မႈတို႔အျပင္ ကေလးေတြကို ထိုးေပးတဲ့ ကာကြယ္ေဆးမ်ိဳးကိုပါ သင္ ရရွိဖို႔ ခက္ခဲမွာပါ။
(၃) ျမန္မာစစ္တပ္ကို ေသေလာက္ေအာင္မုန္းတီးတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြဟာ ႐ိုဟင္ဂ်ာမုန္းတီးေရးမွာေတာ့ အားလံုး စစ္တပ္နဲ႔ တစ္သားတည္း ျဖစ္ေနပါတယ္။ သမိုင္းေၾကာင္းအစဥ္အလာအရ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ျပည္သူ႔ဝန္ထမ္းေတြ ျဖစ္ခဲ့တယ္ဆိုေပမယ့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ စစ္မႈထမ္းဖို႔ဆိုတာ ေျမာက္ကိုးရီးယားမွာ ဒီမိုကေရစီရေတာ့မယ္ဆိုတဲ့ သတင္းလို မျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အေျခအေနတစ္ခုပါပဲ။
(၄) သင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာတစ္ေယာက္ ျဖစ္မယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံျခားကို အလြယ္တကူ ထြက္သြားလို႔ ရႏိုင္ပါမလား။ ႏိုင္ငံျခား ခရီးစဥ္သြားဖို႔ေနေနသာသာ ျပည္တြင္း ခရီးစဥ္မ်ာမွာပင္ သြားဖို႔ မလြယ္ကူပါ။ စစ္ေဆးေရးအထပ္ထပ္၏ ေမးျမန္း စံုစမ္းျခင္းနဲ႔အတူ အခန္႔မသင့္ရင္ သင့္ေလယာဥ္၊ ဘက္စ္ကား အခ်ိန္ဇယားမွ ေသြဖီၿပီး ေနာက္ တစ္ေခါက္ လက္မွတ္ ထပ္ဝယ္ရပါလိမ့္မည္။
(၅) ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားဟာ အစၥလာမ္ဘာသာကိုးကြယ္သည့္ မြတ္စ္လင္မ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အစြန္းေရာက္ ဗုဒၶဘာသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား အားေကာင္းမႈႏွင့္ အစိုးရ၏ လ်စ္လ်ဴရႈမႈတို႔ေၾကာင့္ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ ေပ်ာက္ဆံုးေနပါတယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ဘာသာေရးဝတ္ျပဳခြင့္နဲ႔ ဘာသာေရး အထိမ္းအမွတ္ ပြဲလမ္းသဘင္ေတြ ဆင္ႏႊဲခြင့္ ရရွိေရးဟာ ေဒၚလာတစ္သန္းတန္ ထီေပါက္သလို ႀကီးမားတဲ့ အိပ္မက္ႀကီး တစ္ခုပါပဲ။
(၆) ႐ိုဟင္ဂ်ာ လို႔ မိမိကိုယ္မိမိေၾကညာလိုက္ပါက သင္ရဲ႕ ႏိုင္ငံသား ကဒ္ျပား ရရွိဖို႔ အိပ္မက္ဟာ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ သင္ဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံမွ ခိုးဝင္သူဟု လဝက မွ အတည္ျပဳလိုက္ၿပီး ဘဝတစ္ေလွ်ာက္လံုး ႏိ္ုင္ငံမဲ့ အေနနဲ႔ ေနထိုင္သြားရမွာပါ။
(၇) အဆိုးတကာ့ အဆိုးထဲက အဆိုးဆံုးလို႔ ေျပာခံရႏိုင္တဲ့အခ်က္က သင္သာ ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုရင္ အခ်ိန္မေရြး အၾကမ္းဖက္သမားဟု အစိုးရက သံသယရွိႏိုင္ပါတယ္။ ျမက္ခုတ္ရန္ ဓားရွည္ ကိုင္ေဆာင္သြားျခင္းပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ငွက္ပစ္ရန္ ေလးဂြ ကိုင္ေဆာင္ထားျခင္းပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အၾကမ္းဖက္ သမားတစ္ေယာက္ အျဖစ္ အစိုးရက အခ်ိန္မေရြး သတ္မွတ္လို႔ ရပါတယ္။ ဥပမာ အေနနဲ႔ အစိုးရရဲ႕ အဂၤလိပ္လို ေရးသားထားတဲ့ ေဖ့ဘုတ္စ္ေပ့ခ်္ေတြမွာ ေလ့လာႏိုင္ပါတယ္။
RB News
12.7.2017
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ က်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈမ်ားကို စုံစမ္းစစ္ေဆးရန္ ကမာၻ႕ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕ၾကီး အား ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနျဖင့္ ခြင့္ျပဳရမည္။
ယခုႏွစ္ မတ္လအတြင္း ကမာၻ႕ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီက အဖိႏွိပ္ခံ႐ိုဟင္ဂ်ာ လူဦးေရ တစ္သန္းေက်ာ္ေနထိုင္လ်က္ရွိသည့္ ရခိုင္ျပည္နယ္၌ ျမန္မာစစ္တပ္မွ က်ဴးလြန္ခဲ့သည္ဆိုေသာ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈမ်ားကို စုံစမ္းစစ္ေဆးရန္ လြတ္လပ္ေသာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရး အဖြဲ႕တစ္ရပ္အား ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။
လြန္ခဲ့သည့္ႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလအတြင္း ရဲတပ္ဖြဲ႕စခန္းမ်ား တိုက္ခိုက္ခံရၿပီးေနာက္၊ ျမန္မာစစ္တပ္မွ စစ္အင္အားသုံးကာ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္း၌ ပိတ္ဆို႔ျခင္းခံထားရသည့္ ေဒသမ်ားတြင္ အရပ္သားအစုအေဝးမ်ားအား ပစ္မွတ္ထားတိုက္ခိုက္ခဲ့သည္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာအမ်ိဳးသမီးမ်ားအား အုပ္စုလိုက္ မုဒိမ္းက်င့္ျခင္းမ်ား က်ဴးလြန္မႈမ်ား၊ ႏွိပ္စက္ညွဥ္းပန္းမႈမ်ား၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ ႏွိပ္စက္ညွဥ္းပန္းမႈမ်ား၊ မီးေလာင္တိုက္သြင္းမႈမ်ား ႏွင့္ အစုအျပဳံလိုက္ သတ္ျဖတ္မႈမ်ားျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ၎ရက္စက္က်ဴးလြန္မႈမ်ားအား ကမာၻ႕ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ႏွင့္ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕မ်ားက မွတ္တမ္းတင္ ထားခဲ့ၾကသည္။ မ်ားစြာေသာ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ား ရွင္သန္ေန ထိုင္ေရးအတြက္ အားကိုးအားထား ျပဳေနရသည့္ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီမ်ားသည္ လုံးဝနီးပါး ရပ္တန္႕ခဲ့ ရသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ က်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈမ်ားကို စုံစမ္းစစ္ေဆးရန္ ကမာၻ႕ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕ၾကီး အား ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနျဖင့္ ခြင့္ျပဳရမည္။
ယခုႏွစ္ မတ္လအတြင္း ကမာၻ႕ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီက အဖိႏွိပ္ခံ႐ိုဟင္ဂ်ာ လူဦးေရ တစ္သန္းေက်ာ္ေနထိုင္လ်က္ရွိသည့္ ရခိုင္ျပည္နယ္၌ ျမန္မာစစ္တပ္မွ က်ဴးလြန္ခဲ့သည္ဆိုေသာ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈမ်ားကို စုံစမ္းစစ္ေဆးရန္ လြတ္လပ္ေသာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရး အဖြဲ႕တစ္ရပ္အား ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။
လြန္ခဲ့သည့္ႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလအတြင္း ရဲတပ္ဖြဲ႕စခန္းမ်ား တိုက္ခိုက္ခံရၿပီးေနာက္၊ ျမန္မာစစ္တပ္မွ စစ္အင္အားသုံးကာ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္း၌ ပိတ္ဆို႔ျခင္းခံထားရသည့္ ေဒသမ်ားတြင္ အရပ္သားအစုအေဝးမ်ားအား ပစ္မွတ္ထားတိုက္ခိုက္ခဲ့သည္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာအမ်ိဳးသမီးမ်ားအား အုပ္စုလိုက္ မုဒိမ္းက်င့္ျခင္းမ်ား က်ဴးလြန္မႈမ်ား၊ ႏွိပ္စက္ညွဥ္းပန္းမႈမ်ား၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ ႏွိပ္စက္ညွဥ္းပန္းမႈမ်ား၊ မီးေလာင္တိုက္သြင္းမႈမ်ား ႏွင့္ အစုအျပဳံလိုက္ သတ္ျဖတ္မႈမ်ားျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ၎ရက္စက္က်ဴးလြန္မႈမ်ားအား ကမာၻ႕ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ႏွင့္ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕မ်ားက မွတ္တမ္းတင္ ထားခဲ့ၾကသည္။ မ်ားစြာေသာ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ား ရွင္သန္ေန ထိုင္ေရးအတြက္ အားကိုးအားထား ျပဳေနရသည့္ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီမ်ားသည္ လုံးဝနီးပါး ရပ္တန္႕ခဲ့ ရသည္။
ထုိကဲ့သုိ႔ ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ သတ္ျဖတ္မႈမ်ားေၾကာင့္ ဦးေရ ၇၅,၀၀၀ ထက္ပိုေသာအေရအတြက္ရွိ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ နယ္စပ္တစ္ေလွ်ာက္မွတဆင့္ ဘဂၤလားေဒရွ္ႏိုင္ငံတြင္းသို႕ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ခဲ့ၾကရၿပီး၊ ကမာၻ႕ကုလသမဂၢအဖြဲ႔ခြဲ ႏွစ္ခု၏ အရာရွိမ်ား၏အဆိုအရ ႐ိုဟင္ဂ်ာဦးေရတစ္ေထာင္ေက်ာ္ ေသဆုံးခဲ့ၾကသည္။
ျမန္မာစစ္တပ္၏ ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္သတ္ျဖတ္မႈမ်ားေၾကာင့္ ဘဂၤလားေဒရွ္ႏိုင္ငံတြင္းသို႔ ထြက္ေျပး လြတ္ေျမာက္ခဲ့ၾကသည့္ အသက္ရွင္က်န္ရစ္သူမ်ားမွာ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ရာ တိုက္ခိုက္သတ္ျဖတ္မႈမ်ား အေၾကာင္း ျပန္လည္ေျပာျပခဲ့ၾကသည္။
ကေလးသူငယ္မ်ားကိုပင္ အလြတ္မေပးခဲ့ေၾကာင္း ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားသို႔ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ သြားေရာက္ခဲ့စဥ္က ၎တို႔က ကၽြန္ေတာ့္အား ေျပာျပခဲ့ၾကသည္။ ျမန္မာစစ္တပ္သည္ ကေလးသူငယ္မ်ားအား အရွင္လိုက္ မီး႐ိႈ႕သတ္ျဖတ္ခဲ့မႈမ်ား၊ ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္ခဲ့မႈမ်ား၊ ဓါးခုတ္သတ္ျဖတ္ခဲ့မႈမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း ၎တို႔က ေျပာျပခဲ့ၾကသည္။
ျမန္မာစစ္တပ္၏ ႀကီးေလးေသာ ရာဇဝတ္မႈမ်ားအေၾကာင္း အသက္ရွင္က်န္ရစ္သူမ်ားထံမွ သိရွိရသည့္အတိုင္း မ်ားမၾကာမီက ကၽြန္ေတာ့္၏ အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္သည့္ BROUK မွ အေထာက္အထားမ်ားကိုထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
မႈခင္းေဆးပညာအရ စစ္ေဆးသုံးသပ္ထားသည့္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔၏ အစီရင္ခံစာတြင္လည္း အထက္ပါ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ားကို အေထာက္အကူျပဳသည့္ အေထာက္အထားမ်ား ပါဝင္သည္။
ျမန္မာ့လုံျခဳံေရးတပ္မ်ား၏ ပစ္ခတ္ျခင္း၊ မီး႐ိႈ႕ျခင္းတို႕ခံခဲ့ရသည္ဟု သက္ေသခံၾကသည့္ ကေလးမ်ား၌ တိုက္႐ိုက္ပစ္ခတ္ျခင္း ခံရသည့္ ေသနတ္ဒဏ္ရာမ်ားႏွင့္ မီးေလာင္ဒဏ္ရာမ်ားကို ကၽြန္ေတာ္ေတြ႕ရွိခဲ့သည္။
၎အေထာက္အထားမ်ားအရ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္မႈမ်ားသည္ အမွန္တကယ္ျဖစ္ပြားခဲ့ေၾကာင္း ထင္ရွားလ်က္ရွိျပီး၊ ျမန္မာအစိုးရ အေနျဖင့္ ထိုက်ဴးလြန္ေဖာက္ဖ်က္မႈမ်ားရွိခဲ့ေၾကာင္း လက္ခံအသိအမွတ္ျပဳရေပမည္။
လူအမ်ား ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ျခင္းခံခဲ့ရသည့္ အရပ္သားအစိုးရ၏ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သူ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနျဖင့္ အကယ္၍ စစ္တပ္အေပၚ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္စြမ္းမရွိျဖစ္လင့္ကစား၊ သူမအေနျဖင့္ အမွန္တရားႏွင့္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး စံႏႈန္းတို႔အား အသုံးျပဳကာ စစ္တပ္မွ က်ဴးလြန္လ်က္ရွိသည့္ ေဖာက္ဖ်က္မႈမ်ားအား ေလွ်ာ့ခ်ရန္ ဖိအားေပးႏိုင္ေပသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ စစ္တပ္၏ က်ဴးလြန္ေဖာက္ဖ်က္မႈမ်ားအား ေမွးမွိန္ေအာင္ျပဳျခင္း (သို႔မဟုတ္) ျပစ္မႈမ်ားအား တရားနည္းလမ္းက်က် စုံစမ္းစစ္ေဆးမည့္အေရးကို လက္မခံဘဲ ျငင္းဆန္လ်က္ရွိသည္။ ျမန္မာစစ္တပ္မွစနစ္တက် က်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ အိမ္ရာဖ်က္ဆီးမႈမ်ား၊ လူအစုအၿပဳံလိုက္ ေနအိမ္စြန္႔ခြာ ကစဥ့္ကလ်ားထြက္ေျပးေစမႈမ်ား၏ အေထာက္အထားမ်ားရွိေသာ္လည္း လြန္ခဲ့သည့္လက ဘီဘီစီသတင္းဌာန Fergal Keane က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား အင္တာဗ်ဴးခဲ့ရာတြင္၊ ျဖစ္ခဲ့သမွ်တို႔သည္ မ်ိဳးသုဥ္းသန္႔စင္မႈ မဟုတ္ေၾကာင္း သူမအေနျဖင့္ ယုံၾကည္သည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ျမန္မာစစ္တပ္၏ လူ႔အခြင့္အေရး ေဖာက္ဖ်က္မႈမ်ားသည္ အသစ္ေတာ့ျဖင့္မဟုတ္ေပ။ ႏိုင္ငံအဝွမ္းရွိ တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုမ်ားသည္ စစ္တပ္၏ ရက္စက္အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းကခံစားရလ်က္ရွိသည္။ မၾကာေသးခင္က ထြက္ရွိခဲ့ေသာ အစီရင္ခံစာမ်ားအရ ျမန္မာစစ္တပ္သည္ ႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္းရွိ ကခ်င္ျပည္နယ္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္မ်ားတြင္လည္းစစ္ရာဇဝတ္မႈမ်ား က်ဴးလြန္ခဲ့ေၾကာင္းသိရွိရသည္။ ၎ရာဇဝတ္မႈမ်ားကိုလည္း အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႕က စုံစမ္းစစ္ေဆးသြားမည္ျဖစ္သည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႔အား ျငင္းဆန္ခဲ့ၿပီး၊ သူမ၏ အစိုးရအဖြဲ႔သည္လည္း အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႕အား ႏိုင္ငံတြင္းဝင္ေရာက္ခြင့္ေပးမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ျမင္သာလ်က္ရွိသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးအတြက္ ေတာက္ေလွ်ာက္ေျပာဆိုေနခဲ့ေသာ္လည္း လက္ေတြ႔တင္မူ သူမသည္ ေရြးခ်ယ္ က်င့္သုံးလ်က္ရွိသည္။ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႔ႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ ျငင္းဆန္ျခင္းအားျဖင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ျမန္မာစစ္တပ္အေနျဖင့္ ရာဇဝတ္မႈမ်ားကို ဆက္လက္ က်ဴးလြန္ခြင့္ရွိေၾကာင္းႏွင့္ ရလဒ္အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လူနည္းစုမ်ားသည္ အတိဒုကၡ ဆက္လက္ ခံစားရမည့္အေၾကာင္း သတင္းစကားပါးလိုက္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာစစ္တပ္သည္ မတရားသတ္ျဖတ္ညွင္းဆဲမႈမ်ားကို ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ကတည္းက လြတ္လပ္စြာ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ အတိုင္းအနာဂတ္တြင္လည္း ဆက္လက္က်ဴးလြန္ေနဦးမည္ျဖစ္သည္။
ျမန္မာစစ္တပ္၏ က်ဴးလြန္မႈမ်ားကို စုံစမ္းစစ္ေဆးခြင့္ျပဳရန္ ျငင္းဆန္သည့္ ျမန္မာအစိုးရ၏လုပ္ရပ္သည္ သတ္ျဖတ္ညဥ္းဆဲခံရသူမ်ားႏွင့္ ထြက္ေျပး လြတ္ေျမာက္ အသက္ရွင္က်န္ရစ္သူမ်ား ခံစားခဲ့ရသည့္ျပင္းထန္ေသာ နာက်င္ခံစားမႈဒဏ္မ်ားအား ထပ္မံေစာ္ကားသည့္ပမာ ျဖစ္သည္။ စစ္တပ္၏ ဒဏ္ခံရသူမ်ားမွာ ၎တို႔မည္သို႔မည္ပုံ ခံစားခဲ့ရပုံတို႔ကို ကၽြန္ေတာ့္အား ေျပာျပခဲ့ၾကသည္။ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႔အား ခြင့္ျပဳရန္ ျငင္းဆန္ခဲ့သည့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ လုပ္ရပ္သည္ မတရားျပဳခံရသည့္သူမ်ား၏ အခြင့္အေရးအား လုယက္ ဓားျပတိုက္သည့္ပမာ ျဖစ္ၿပီး၊ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သည့္ အမွန္တရားမ်ားအား ဖုံးကြယ္ထားသည့္ပမာျဖစ္ကာ သတ္ျဖတ္က်ဴးလြန္ႏွိပ္စက္ညဥ္းပန္းရာ၌ တာဝန္ရွိသူမ်ားအား အေရးယူႏိုင္မည့္ေန႔သည္ အေဝးသို႔ ပုိမိုေရာက္ရွိသြားျခင္း ျဖစ္သည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႕အေနျဖင့္ ၎၏ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး လုပ္ငန္းစဥ္အားေဆာင္ရြက္ရန္ ခြင့္ျပဳသင့္သည္။ အကယ္၍ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနျဖင့္ ကမာၻ႔ကုလသမဂၢအဖြဲ႔၏ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈအား ဆက္လက္ တားဆီးမည္ ဆိုပါကလည္း စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈအား မျဖစ္မေနေဆာင္ရြက္သင့္သည္။ ဘဂၤလားေဒရွ္ႏိုင္ငံ အပါအဝင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ား အေနျဖင့္ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႔အား ၎တို႕၏ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရးလုပ္ငန္းအား ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ ဝင္ခြင့္ျပဳသင့္သည္။
အကယ္၍ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရးလုပ္ငန္းစဥ္အား ခြင့္မျပဳပါက၊ သူမသည္တရားမွ်တမႈႏွင့္ တာဝန္သိတတ္မႈတို႔ကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္အ ၾကံျပဳတိုက္တြန္းခ်က္မ်ားကိုလည္း အေကာင္အထည္ေဖာ္မည္မဟုတ္ဟု ယူဆရသည္။ ထိုအေျခအေနမ်ိဳး၌ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းသည္ ေရြးခ်ယ္ရန္လမ္းႏွစ္သြယ္ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရမည္။ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒကို ေဖာက္ဖ်က္ကာ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားႏွင့္ အျခားတိုင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ား အေပၚစစ္တပ္မွ က်ဴးလြန္လ်က္ရွိသည့္ ျပစ္မႈမ်ားကို လုံးဝရပ္တန္႔ေစရန္ ျမန္မာအစိုးရအေနျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ရန္အတြက္ ျပင္းထန္ေသာ အေရးယူမႈမ်ားျပဳလုပ္ရန္ (သို႔မဟုတ္) ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားစနစ္တက် ေခ်မႈန္းခံေနရျပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ႏွင္ထုတ္ေနရသည့္တိုင္ေအာင္ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းအေနျဖင့္ ယခင္မူဝါဒအတိုင္း စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကမႈမ်ားကို ေဖာ္ျပရုံေဖာ္ျပၿပီး မည္သည့္အေရးယူမႈမွ် ျပဳလုပ္ျခင္းမရွိ အသာအယာ ထိုင္လွ်က္သာ ရွိေနရန္ပင္ျဖစ္သည္။
ဦးထြန္းခင္သည္ လူ႔အခြင့္အေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံအေျခစုိက္ ျမန္မာရုိဟင္ဂ်ာအသင္း (BROUK) ၏ ဥကၠဌ ျဖစ္သည္။
