RB News
11.5.2016
လန္ဒန္ ။ ။ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံ ေအာ့စ္ဖုိ႔ဒ္ တကၠသုိလ္တြင္ ေမလ (၁၁) ရက္ေန႔၌ ရုိဟင္ဂ်ာ မ်ားအား လူမ်ဳိးတုန္း သတ္ျဖတ္ေနျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ က်င္းပခဲ့သည့္ ကြန္ဖရင့္ အေၾကာင္းကုိ ဘီဘီစီ ျမန္မာပုိင္းမွ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ေဟာင္း ရုိေရႊေမာင္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူး ကုိယ္စားလွယ္ေဟာင္း မစၥတာ ေသာမတ္စ္ ကင္တားနားႏွင့္ ျမန္မာ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနမွ ဒုတိယ ညြန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ေဒၚေအးေအးစုိး တုိ႔ကုိ ေမးျမန္းထားသည္။
ေအာက္ပါ အသံဖုိင္တြင္ နားဆင္ႏုိင္ပါသည္။
RB News
16.3.2016
ဂ်နီဗာ ။ ။ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံ၊ လန္ဒန္ၿမဳိ႕ အေျခစုိက္ ျမန္မာ ရုိဟင္ဂ်ာ အသင္း (BROUK) မွ ဥကၠဌ ဦးထြန္းခင္သည္ ဆြဇ္ဇာလန္ႏုိင္ငံ၊ ဂ်နီဗာၿမဳိ႕တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ မစၥရန္ဟီးလီႏွင့္ မတ္လ (၁၅) ရက္ေန႔က သီးသန္႔ေတြ႔ဆုံခဲ့ၿပီး၊ ထုိသုိ႔ ေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြးျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ RFA ျမန္မာပုိင္း အစီအစဥ္မွ ေမးျမန္းထားသည္ကုိ ေအာက္ပါ အသံဖုိင္တြင္ နားဆင္ႏုိင္ပါသည္။
 |
| ဦးညီပု |
21.12.2015
၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏိုင္ရထားၿပီး အစိုးရဖြဲ႕ဖို႔ ျပင္ဆင္ ေနတဲ့ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD)ရဲ႕ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဆိုင္ရာ မူဝါဒ၊ ေျဖရွင္း ေပးရမယ့္ စိန္ေခၚမႈေတြနဲ႔ NLD နဲ႔ ရခိုင္ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြ ၾကားရင္ၾကားေစ့ ႏိုင္ေရး တို႔ကို NLD ပါတီ ဗဟို အလုပ္ အမႈေဆာင္ အဖြဲ႕ဝင္ျဖစ္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသား တဦးလည္း ျဖစ္တဲ့ ဦးညီပုကို ဧရာဝတီ ေကာ္ပီ အယ္ဒီတာ ထက္ႏိုင္ေဇာ္က ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းထားပါတယ္။
ဦးညီပုဟာ အစိုးရသစ္ လက္ထက္မွာ ရခိုင္ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ထင္ေၾကးေပးခံေနရၿပီး ၂၀၁၅ ေရြး ေကာက္ ပြဲ မွာ ရခိုင္ ျပည္နယ္ ဂြၿမိဳ႕နယ္ကေန အႏိုင္ရရွိထားတဲ့ ျပည္နယ္လႊတ္ ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တဦး ျဖစ္ပါတယ္။ NLD ပါတီအေနနဲ႔ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ တဦးကို ျပည္နယ္မွာ ဆင္းၿပိဳင္ခိုင္းတာဟာ ႏိုင္ငံေရး ရည္ရြယ္ခ်က္ တစံုတရာ ရွိပံုရပါတယ္။
ေမး။ ။ NLD အစိုးရလက္ထက္မွာ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာေအာင္ ဘယ္လို ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ ဖို႔ ျပင္ဆင္ထားပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ လုပ္ရမွာေတြက အမ်ားႀကီးပဲ။ ျပႆနာေတြက လည္း အမ်ားႀကီး ရွိတယ္ေလ။ ဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ လုပ္ရမွာေတြက အမ်ားႀကီးပဲ။
ေမး။ ။ ရခိုင္ျပည္နယ္က အင္မတန္ ဆင္းရဲပါတယ္။ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး မေကာင္းဘူး။ သေဘၤာ ေတြကပ္ႏိုင္ဖို႔ ဆိပ္ခံေကာင္းေကာင္းမရွိဘူး။ ပညာေရးနိမ့္က်ေနတယ္။ ေက်ာင္းေကာင္းေကာင္း မရွိဘူး။ က်န္းမာေရးဆိုရင္ လည္း ဒီအတိုင္းပဲ။ တခ်ိဳ႕လူငယ္ေတြအရက္စြဲေနၾကတယ္။ ဒါေတြကိုေျဖရွင္းဖို႔ ဘယ္လို စဥ္စားထားတာေတြ ရွိလဲ။
ေျဖ။ ။ စဥ္းေတာ့ စဥ္းစားထားပါတယ္။ အခု ကေတာ့ စဥ္းစားထားတုန္းေလာက္ပဲ ရွိေသးတာေပါ့။ ဘာလုပ္မယ္ဆို တာ ေျပာဖို႔ကေတာ့ နည္းနည္းေစာဦးမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ရခိုင္ျပည္နယ္အေရး ကိစၥေတြကိုေျဖရွင္းဖို႔ ဘယ္လိုစိန္ေခၚမႈေတြရွိေနလဲ။
ေျဖ။ ။ အားလံုး သိတဲ့အတိုင္းပဲေလ။ လူမ်ိဳးေရး၊ အမ်ိဳးသားေရးဆိုတဲ့ ကိစၥမ်ိဳးေတြက အခက္အခဲေတြေပါ့။ စိန္ေခၚမႈေတြေပါ့။ ဒါမ်ိဳးေတြ ေျဖရွင္းရမွာပါ။
ေမး။ ။ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာဖို႔အတြက္ ႏိုင္ငံတကာ ကူညီေထာက္ပံ့မႈေတြ ယူမွာလား။
ေျဖ။ ။ ဒါေတြကေတာ့ ယူရမွာေပါ့ဗ်ာ။ ႏိုင္ငံတကာအကူအညီ မရဘဲနဲ႔ေတာ့ ဘယ္လိုလုပ္သြားလုပ္ႏိုင္မလဲ။
ေမး။ ။ ရခိုင္ေျမေပၚမွာလုပ္ေနတဲ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက စီမံကိန္းေတြကို ေဒသခံေတြရဲ႕ ကန္႔ကြက္မႈေတြရွိပါတယ္။ ဒီစီမံကိန္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘယ္လိုစဥ္းစားထားတာရွိပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ အဲဒါေတြကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာေနတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကိစၥေတြက လည္း ျပန္ၿပီး ေတာ့ ညႇိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ရမယ့္ ကိစၥမ်ိဳးေတြလည္း အမ်ားႀကီး ရွိမွာေပါ့။
ေမး။ ။ NLD ပါတီကရခိုင္ျပည္နယ္အတြက္ ဘယ္လို မူဝါဒမ်ိဳးခ်မွတ္ထားတာရွိလဲ။
ေျဖ။ ။ အဲလို မူဝါဒမ်ိဳး မရွိေသးပါဘူး။
ေမး။ ။ အႏိုင္ရ NLD နဲ႔ ရခိုင္တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြၾကားမွာ ဘယ္လိုရင္ၾကားေစ့ေရးေတြ လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ရွိလဲ။
ေျဖ။ ။ ဒါေတြက ေစာေစာကေျပာသလို က်ေနာ္တို႔ စဥ္းစားထားတာေတြေတာ့ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အေနနဲ႔လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဒါေတြကို မျဖစ္မေန လုပ္မွာပါ။ ေဆြးေႏြးညႇိႏိႈင္း တာေတြလုပ္မယ္ လို႔ေျပာထားၿပီးသားပါ။ လုပ္လည္း လုပ္ေနတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါေတြကေတာ့ လုပ္မွာပါ။
ေမး။ ။ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ရာထူးကို NLD က ယူမွာလား၊ ရခိုင္ပါတီေတြကို ေပးမွာလား။
ေျဖ။ ။ အဲဒါကလည္း ဒီခ်ိန္ခါမွာ မေျပာႏိုင္ေသးပါဘူး။ ေစာေစာက ေျပာသလို ညႇိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ရမယ့္ ကိစၥေတြ အမ်ားႀကီး ရွိရဦးမွာပါ။
ေမး။ ။ အန္ကယ္ကို ရခိုင္ျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဆိုၿပီး ထင္ေၾကးေပးေနၾကတယ္။ ဘာေျပာခ်င္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ ဒီကိစၥကလည္း အခုခ်ိန္မွာ ဘာမွေျပာလို႔မရေသးပါဘူး။
ေမး။ ။ NLD က တႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာနဲ႔ အႏိုင္ရလို႔ သမၼတလုပ္ အစိုးရဖြဲ႕ႏိုင္မွာျဖစ္ေပမယ့္ရခိုင္ ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္မွာ ရခိုင္ပါတီက ပိုမ်ားေနတဲ့အခါ ႏိုင္ငံေရးအရ ဘယ္လိုေရွ႕ဆက္လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ ရွိလဲ။
ေျဖ။ ။ အခုခ်ိန္မွာကခ်မွတ္ထားတာေတြ၊ ဆံုးျဖတ္ ထားတာေတြ မရွိေသးဘူးေလ။ ညႇိႏိႈင္းမႈေတြမလုပ္ ရေသးတဲ့ အခါေျပာဖို႔ ေတာ္ေတာ္ခက္ေနတယ္။
ေမး။ ။ NLD အစိုးရ တက္လာရင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ မွာရွိတဲ့ မြတ္စလင္ေတြရဲ႕အတြက္ ဘယ္လို ေဆာင္ရြက္ေပးသြား မလဲ။ လူနည္းစု ျပႆနာအေပၚမွာ ဘယ္လို စဥ္းစားထားလဲ။
ေျဖ။ ။ ဒါေတြကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေျပာ ေနတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္ စံၫႊန္းေတြနဲ႔ လည္း ကိုက္ညီတဲ့ အေနအထားမ်ိဳး ျဖစ္ေအာင္၊ ကိုယ္ေဒသမွာလည္း တဖက္နဲ႔တဖက္ ေျပေျပ လည္လည္ျဖစ္ ေအာင္ အခ်င္းခ်င္းညႇိႏိႈင္းရမွာေပါ့။
RB News
13.11.2015
လန္ဒန္ ။ ။ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံ၊ လန္ဒန္ၿမဳိ႕ အေျခစုိက္ ျမန္မာ ရုိဟင္ဂ်ာ အသင္း (ယူေက) ဥကၠဌ ဦးထြန္းခင္က တူရကီႏုိင္ငံမွ သတင္းဌာနႏွင့္ ေတြ႔ဆုံ ေမးျမန္းခန္းတြင္ “ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ရုိဟင္ဂ်ာေတြက ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ကတည္းက အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) ကုိ ေထာက္ခံခဲ့ၿပီး၊ ရုိဟင္ဂ်ာ ပါတီ ေတြကလည္း အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) နဲ႔ မဟာမိတ္ဖြဲ႔ၿပီး အလုပ္လုပ္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ ဦးသိန္းစိန္ရဲ့ ရုိဟင္ဂ်ာ လူနည္းစုကုိ တစ္ဖက္သတ္ လူမ်ဳိးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈ အေပၚ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ႏႈတ္ဆိတ္ေနခဲ့ျခင္းကုိ အင္မတန္မွ ၀မ္းနည္းခဲ့ရတယ္။ ႏုိင္ငံတကာ အေနနဲ႔ ဒီမုိကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကုိ အားေပးသလုိ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ ၂၁ ရာစုမွာ သုံးသန္းခန္႔ ရွိတဲ့ ရုိဟင္ဂ်ာ လူမ်ဳိးတုိ႔ ခံစားေနရတဲ့ လူမ်ဳိးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈကုိ အေရးတႀကီး ဦးစားေပး လုပ္သင့္တယ္။ အစုိးရသစ္ကုိ ဦးေဆာင္မယ့္ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) မွာ စိန္ေခၚမႈေတြ ရွိေနမွာ ေသခ်ာပါတယ္။ အဓိက ၀န္ႀကီးဌာနမ်ား ျဖစ္တဲ့ ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီးဌာန၊ နယ္စပ္ေရးရာ ၀န္ႀကီးဌာန၊ ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန မ်ားရဲ့ ၀န္ႀကီး ေနရာေတြကုိ စစ္တပ္က ခန္႔အပ္မွာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ့ လူနည္းစုေတြကုိ ထိခုိက္လြယ္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြကုိ ကာကြယ္ဖုိ႔ ခက္ခဲလိမ့္မယ္” ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
၎က ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ယခုလာမည့္ ပါလီမန္တြင္ မြတ္စလင္ အမတ္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ ရွိမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ျမန္မာ့သမုိင္းတြင္ ရုိဟင္ဂ်ာ တုိင္းရင္းသားမ်ား မဲေပးခြင့္၊ အမတ္ျဖစ္ရန္ ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္ၿပဳိင္ခြင့္ကုိ ပထမဆုံး အႀကိမ္ အျဖစ္ ပိတ္ပင္ခဲ့ရသည့္ အတြက္ အထူး၀မ္းနည္းေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ တစ္၀န္းလုံးတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္သည့္ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) ပါတီ ေအာင္ပြဲကုိ ေပ်ာ္ရႊင္စြာ ဆင္ႏြဲေနခ်ိန္တြင္ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ မိမိတုိ႔၏ ေမြးရပ္ေျမတြင္ မဲေပးခြင့္ မရေသာေၾကာင့္ စိတ္အားငယ္စြာ ေနခဲ့ရေၾကာင္း၊ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံ ဒီမုိကေရစီ တည္ေဆာက္မႈတြင္ တစ္စိတ္တစ္ပုိင္း ပါ၀င္ခဲ့သလုိ NLD ၏ ေအာင္ပြဲကုိလည္း တကယ္ ၀မ္းပန္းတသာ ျဖစ္ရေၾကာင္း၊ NLD အစုိးရဖြဲ႔ၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္ စိန္ေခၚမႈ ႀကီးႀကီးမားမား ရွိေနသည့္ အတြက္ အေမရိကန္၊ ၿဗိတိန္ အေနႏွင့္ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ လူမ်ဳိးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈကုိ အေရးေပၚ ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္ ေပးေစလုိေၾကာင္း၊ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ပတ္က ထုတ္လႊင့္ခဲ့သည့္ Al Jazeera မွ Genocide Agenda, International State Crime Initiative School of Law, Queen Mary University of London, Yale Law School ႏွင့္ Fortity Rights တုိ႔က လူမ်ဳိးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈ၏ သက္ေသ အေထာက္အထား မ်ားကုိ ေလ့ေလာ ေတြ႔ရွိထားသည့္ အတြက္ ေနာက္က်မႈ မျဖစ္ေစဘဲ ရုိဟင္ဂ်ာ အေရး အေပၚ ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္သင့္ေၾကာင္း ထည့္သြင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
 |
| ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ပါတီဥကၠ႒ ဦးေက်ာ္မင္း (ဓါတ္ပုံ - ဧရာ၀တီ) |
19.9.2015
အဲဒီ လူေတြကပဲ ဆက္ၿပီးေတာ့ ဒီတိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ေနမယ္ ဆိုရင္ ဆင္းရဲတြင္းကေန ႐ုန္းထြက္ႏိုင္ဖို႔ အေျခအေန သိပ္မရိွဘူး။ ႏိုင္ငံေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အေျပာင္းအလဲ၊ ဦးေႏွာက္ အေျပာင္းအလဲ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရိွဖို႔ လိုတယ္။
ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာ ၈ ရက္တြင္ က်င္းပမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲ၌ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ရိွသည့္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားစာရင္း စိစစ္ထုတ္ျပန္ခ့ဲရာတြင္ ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္း ၁၇ ဦး ပယ္ခ်ခံခ့ဲရၿပီး တဦးသာ ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ရရိွခ့ဲ သည့္ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးပါတီမွ ပါတီဥကၠ႒ ဦးေက်ာ္မင္း ကို ဧရာ၀တီ သတင္း ဌာနမွ ထြန္းထြန္းက ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခ့ဲပါသည္။
ဦးေက်ာ္မင္းသည္ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္(NLD) ပါတီ ကိုယ္စားျပဳ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ ရရိွခ့ဲေသာ္လည္း ယခု ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ၌ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း အျဖစ္ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္ရန္ စာရင္တင္သြင္းခဲ့ရာ တြင္ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က ပယ္ခ်ခံခ့ဲရသူထဲမ်ားမွ တဦး အပါအ၀င္ ျဖစ္သည္။
ေမး။ ။ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ပါတီက ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြ ပယ္ခ်ခံရတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ရွင္းျပေပးပါဦး။
ေျဖ။ ။ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒေတြ၊ နည္းဥပေဒေတြမွာေတာ့ ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရး လက္မွတ္ရိွသူေတြ၊ အမ်ိဳးသား မွတ္ပံုတင္ ကိုင္ ေဆာင္ သူေတြ ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ရိွတယ္လို႔ ျပဌာန္းထားၿပီး ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ မိဘႏွစ္ပါးပါ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသ အေထာက္ အထား ျပရမယ္လို႔ ေျပာလာတယ္။ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ မိဘႏွစ္ပါးက ႏိုင္ငံသားျဖစ္တ့ဲ အေပၚမွာ ဘာမွသံသယ မရိွပါဘူး။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ေရးဆြဲေရး လႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲဲမွာကတည္းက က်ေနာ္ တို႔က ေရြးခ်ယ္ခံခြင့္လည္း ရိွခ့ဲတယ္။ မဲေပးခြင့္လည္း ရိွခ့ဲတယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္း ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲအထိ က်ေနာ္တို႔ကို အမ်ိဳးသား မွတ္ပံုတင္မရိွွလို႔၊ ႏိုင္ငံသားကတ္ မရိွလို႔ဆိုၿပီး ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ မရိွဘူးလို႔ မေျပာခ့ဲဘူး။
အခု ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္မယ္ဆိုမွ က်ေနာ္တို႔ကို ေရြးခ်ယ္ခံပိုင္ခြင့္ မရိွဘူးဆိုၿပီး ပယ္ခ်လိုက္တယ္။ က်ေနာ္္တို႔ ပါတီက ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ၁၁ ဦး၊ ရန္ကုန္တိုင္းမွာ ၇ ဦး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း တင္ခ့ဲတာ ရခိုင္မွာ အကုန္ အပယ္ခံရတယ္။ ရန္ကုန္မွာက ၆ ဦး အပယ္ခံရတယ္။ အဲဒီထဲက ရန္ကုန္က ကမန္လူမ်ိဳးတဦးကေတာ့ အယူခံ မ၀င္ေတာ့ဘူး။ က်န္တ့ဲ ရခိုင္နဲ႔ ရန္ကုန္က ၁၆ ဦး အယူခံ ၀င္ရာမွာလည္း ၁၅ ဦးကို ပယ္ခ်ေၾကာင္း အေၾကာင္းျပန္လာတယ္။ တေယာက္ကိုေတာ့ အေၾကာင္းမျပန္ေသးပါဘူး။
ဒီကိစၥက က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ သမိုင္းေၾကာင္းမွာ ေတာ္ေတာ္ အေရးႀကီးတ့ဲ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ေနၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ၇၀ ေလာက္ ဒီႏိုင္ငံမွာေန လာၿပီးမွ အခု ႏိုင္ငံသား မျဖစ္ဘူးဆိုတာက လူမ်ိဳးတခုလံုးကို ထိခိုက္ေစပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔လည္း ေတာ္ေတာ္စိတ္မေကာင္း ျဖစ္ တယ္။
ေမး။ ။ ဦးေက်ာ္မင္းတို႔ ပါတီက ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြကို ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က ဘာေၾကာင့္ ပယ္ခ်ခ့ဲတာပါလဲ။
ေျဖ။ ။ ခ႐ုိင္ ေကာ္မရွင္ကေရာ၊ ျပည္နယ္ေကာ္မရွင္ကပါ ပယ္ခ်ခ့ဲတ့ဲ အဓိက အေၾကာင္းက မိဘႏွစ္ပါးက ႏိုင္ငံသား ကတ္ ကိုင္ ေဆာင္ ထားျခင္း မရိွတ့ဲအတြက္ လူႀကီးမင္းတို႔ရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းအဆိုျပဳလႊာကို ပယ္ခ်လိုက္တယ္လို႔ပဲ ေျပာတယ္။ အားလံုး ကို အေၾကာင္းျပခ်က္က ဒီအတိုင္းပဲ။ က်ေနာ္္တို႔သိထားတာက ဒီႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံသားကတ္ကိုင္ေဆာင္ထားတာ တေယာက္မွမရိွေသး ဘူး။ အားလံုးက ႏိုင္ငံသား စိစစ္ေရးကတ္ပဲ ရိွၾကတယ္။ ႏိုင္ငံသား လက္မွတ္ဆုိတာ လ.၀.က နည္းပေဒေတြ အရ ပံုစံ ၆ ကို ေျပာ တာ။ အခု ရထားတ့ဲ ပန္းေရာင္ကတ္က ပံုစံ ၆ (က) ပဲ ရိွေသးတယ္။
က်ေနာ္္တို႔ အိမ္ေထာင္စု ဇယားေတြ၊ ေက်ာင္းတက္တာေတြမွာလည္း အမ်ိဳးသားမွတ္ပံုတင္ နံပါတ္ေတြနဲ႔ပဲ အားလံုး လုပ္ခ့ဲၾကတာပဲ။ အဂၤလိပ္ေခတ္မွာ အမ်ိဳးသား မွတ္ပံုတင္ကတ္လည္း မရိွဘူး။ ႏိုင္ငံသားကတ္လည္း မရိွခ့ဲဘူး။ က်ေနာ္ အသက္ ၇၀ ရိွၿပီ။ က်ေနာ့္ အေဖေတြ၊ ဘိုးဘြားေတြ မွတ္ပံုတင္ ျပန္ထုတ္ေပးပါဆို က်ေနာ္ဘယ္က သြားထုတ္ရမလဲ။ ဒါဟာ ယုတၱိေဗဒ မက်ဘူး။ တျခား အခြန္ ေဆာင္တာတို႔၊ အေထာက္အထားတို႔ ဆိုရင္ေတာ့ ျပလို႔ရတာေပါ့။ အယူခံ ျပန္တင္ေတာ့လည္း ဒီလို အခ်က္အလက္ေတြ တင္ျပ ခ့ဲေပမယ့္ သူတို႔က မစဥ္းစားေတာ့ က်ေနာ္္တို႔ ဘယ္လိုေျပာရမွန္း မသိေတာ့ဘူး။
အခု လႊတ္ေတာ္မွာ ေရာက္ေနသူေတြ၊ ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ မိဘ၊ ဘိုးဘြားေတြလည္း အမ်ိဳးသား မွတ္ပံုတင္ပဲ ကိုင္ၾကတာပဲ။ အရင္ ေခတ္ကဆို ဘာကတ္မွ မရိွၾကပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ အမ်ိဳးသားမွတ္ပံုတင္ ကိုင္တ့ဲသူက ႏိုင္ငံသား မဟုတ္ဘူးဆိုရင္ ဒီလူေတြရဲ႕ မိဘ၊ ဘိုးဘြားေတြကိုေရာ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္တယ္လို႔ ဘယ္လိုေျပာမလဲ။ အဲဒီေတာ့ ႏိုင္ငံသားဆိုတာ ဥပေဒအရ မဟုတ္ဘဲ လူမ်ိဳးအရ၊ ႐ုပ္ သဏၭာန္အရ ဆံုးျဖတ္တ့ဲ ပံုစံမ်ိဳး ျဖစ္ေနတယ္။ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈ လံုး၀မရိွဘူး။
ေမး။ ။ အခုလို ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြ ပယ္ခ်ခံရတဲ့အတြက္ ဦးေက်ာ္မင္းတို႔ရဲ႕ လႈပ္ရွား ေဆာင္ရြက္မႈေတြအေပၚ ဘယ္လို ဆံုးရံႈးမႈေတြ ျဖစ္လာပါလဲ။
ေျဖ။ ။ ဒါက ေပၚလြင္ေနတာပဲ။ က်ေနာ္္တို႔ ေလွ်ာက္လႊာေတြမွာ ႐ုိဟင္ဂ်ာလို႔ထည့္ရင္ အစိုးရက ပယ္ခ်ႏိုင္တယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ က်ေနာ္္တို႔ေတြအားလံုး ကမန္၊ ျမန္မာ/အစၥလမ္ စသည္ျဖင့္ သူ႔ဟာနဲ႔သူ ထည့္ၿပီး ေလွ်ာက္ၾကရတာ။ ဒါေပမယ့္ ေကာ္မရွင္က ဒီလူေတြရဲ႕ေနရာေတြ နာမည္ေတြကို ၾကည့္ၿပီးပယ္လိုက္တာပဲ။ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံမွာ မျဖစ္သင့္တ့ဲ လူမ်ိဳးေရး ခြဲျခားမႈပဲ။ လူမ်ိဳးတိုင္းက ကိုယ္ စား ျပဳခြင့္ ရိွရမယ္။ ပိတ္ပင္တာမ်ိဳး မရိွရဘူး။ အခု က်ေနာ္တို႔ လူမ်ိဳးစုကို က်ေနာ္တို႔ ကိုယ္စားျပဳခြင့္မရေအာင္ စီမံေနတ့ဲ ပံုစံပဲ ျဖစ္ တယ္။ က်ေနာ္္တို႔က တခါမွ မရဘူးတ့ဲ အခြင့္အေရးေတြကို ေတာင္းဆိုတာ မဟုတ္ပါဘူး။
က်ေနာ္တို႔ သံုးသပ္တာက လူမ်ိဳး၊ ဘာသာဆိုတာ သူတို႔ရဲ႕ ပုဂၢိဳလ္ေရး ကိစၥပါ။ ႏိုင္ငံ့အေရးအတြက္ ဒီႏိုင္ငံမွာရိွတ့ဲ လုပ္အားရွင္ အားလံုး ပါ၀င္သင့္တယ္။ သူတို႔ရဲ႕ လုပ္ႏိုင္စြမ္း၊ ဉာဏ္ရည္ေတြကို အသံုးခ်ႏိုင္ေအာင္ အခြင့္အလမ္းေတြ ဖန္တီးေပးရမယ္။ အခု က်ေနာ္တို႔ကို ပယ္ခ်ခ့ဲတ့ဲအတြက္ “မင္းတို႔က ႏုိင္ငံသားေတြ မဟုတ္ဘူး။ မၾကာခင္ မင္းတို႔ ထြက္သြားရေတာ့မွာ” ဆိုတ့ဲ ၿခိမ္းေျခာက္ေျပာဆိုမႈေတြလည္း ၾကားရပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္လည္း ရခိုင္ျပည္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးကို ထိခိုက္တယ္လို႔ က်ေနာ္္ ျမင္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ဦးေက်ာ္မင္း အေနနဲ႔ လက္ရိွအစိုးရရဲ႕ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ေဖာ္ေဆာင္ေနတ့ဲအေပၚ ဘယ္လိုသံုးသပ္ခ်င္ပါလဲ။
ေျဖ။ ။ ဘယ္လို ေျပာရမလဲ၊ မေကာင္းဘူးေပါ့။ တိုင္းျပည္အတြက္ မေကာင္းဘူး။ ႏိုင္ငံတကာက ႏိုင္ငံကို မ်က္စိ ေဒါက္ေထာက္ ၾကည့္ေနတာ။ စစ္မွန္တ့ဲ ဒီမိုကေရစီ ဆိုတာမွာ တိုင္းျပည္မွာရိွတ့ဲ လူမ်ိဳးစုအားလံုး တူညီမွ်တတ့ဲ အခြင့္အေရး ရသလား။ တိုင္းျပည္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးအတြက္ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ႏွစ္ဖက္အဖြဲ႔ေတြ လက္ခံႏိုင္တ့ဲ ပံုစံနဲ႔ လုပ္ေနတာ လား။ စစ္မွန္တ့ဲ ႀကိဳးပမ္းမႈေတြ လုပ္ေနသလားဆိုတာ သူတို႔က ေစာင့္ၾကည့္ေနတာပဲ။ သူတို႔ရဲ႕ စံႏႈန္းေတြထဲမွာ မ၀င္ဘူးဆိုရင္ ကမာၻက မကူညီေတာ့ဘူး။ အဘက္ဘက္က ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈေတြ နိမ့္က်ေနတ့ဲ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ တိုးတက္ဖို႔ဆိုတာ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ေထာက္ပံ့မႈေတြ မပါဘဲ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။
အခု ရခိုင္ေတြမွာ အထူးသျဖင့္ လူငယ္ေတြမွာ ႏိုင္ငံေရး အေတြးအေခၚေတြက ေျပာင္းသြားၿပီ။ ဒီလူေတြကို ႏွင္ထုတ္မွ ရမယ္။ ဒီလိုပဲ ျဖစ္ေနတာ။ သူတို႔နဲ႔အတူ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ျပန္လည္ေနထိုင္ဖို႔ကို မေတြးေတာ့ဘူး။ အခုအစိုးရ လုပ္လိုက္တာက ဒါကို ေျမႇာက္ ေပး ေနသလို ျဖစ္ေနတယ္။ လက္ရိွ ဒီမိုကေရစီဆိုတ့ဲေခတ္မွာ ဒါကို မထိန္းႏိုင္ရင္ တိုင္းျပည္တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းမႈ မရိွဘူး။ စီးပြားေရး ေတြ ထိခိုက္မယ္။ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ တဦးနဲ႔တဦး မွီခိုၿပီးေတာ့ သင့္သင့္ျမတ္ျမတ္ပဲ ေနခ်င္တယ္။ ေခါင္းေဆာင္လုပ္ေနသူေတြကေတာ့ အေျမာ္အျမင္ႀကီးတ့ဲသူေတြပဲ။ အခုလို လုပ္ေနတာက ရည္ရြယ္ခ်က္တခုနဲ႔ လုပ္ေနတယ္လို႔ပဲ ထင္တယ္။ ဒီမိုကေရစီေခတ္ မွာ မျဖစ္သင့္တ့ဲ ကိစၥလို႔ ျမင္တယ္။ လူတစုရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးကို ပိတ္ပင္ တားဆီးတ့ဲ လုပ္ရပ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။
ေမး။ ။ အယူခံ၀င္တ့ဲ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြလည္း ထပ္ပယ္ခ် ခံထားရေတာ့ ဦးေက်ာ္မင္းတို႔ ဘယ္လို ဆက္လုပ္သြားဖို႔ စီစဥ္ထားပါလဲ။
ေျဖ။ ။ က်ေနာ္္တို႔ပါတီ တာ၀န္ရိွသူေတြ အစည္းအေ၀းေတြမွာ ညိွႏိႈင္းၿပီး ဆက္လုပ္သင့္တာေတြကို ဆက္ၿပီး လုပ္သြားရမွာပါ။ အဓိကအေနနဲ႔ ေကာ္မရွင္က မွားသလား။ က်ေနာ္တို႔က မွားသလား ဆိုတာကို ဗဟိုအစိုးရက စိစစ္ၿပီး ဆံုးျဖတ္ေပးလို႔ရေအာင္ က်ေနာ္တို႔က ဗဟိုအစိုးရကို စာတင္ျပဦးမယ္။ အဲဒီမွာမွ ခရီး မေရာက္ေသးရင္ေတာ့ ဘာဆက္လုပ္ရမလဲ ဆိုတာ ႀကိဳေျပာဖို႔ ခက္ေနပါေသးတယ္။
ေမး။ ။ ပါတီမွတ္ပံုတင္ ဥပေဒအရ ပါတီတခုက အနည္းဆံုး မဲဆႏၵနယ္ ၃ ေနရာ မၿပိဳင္ရင္ ပါတီဖ်က္သိမ္းရမယ္ ဆိုေတာ့ ဦးေက်ာ္မင္းတို႔ ပါတီအေနနဲ႔ အဲဒီအေပၚ ဘယ္လိုေဆာင္ရြက္သြားဖို႔ ရိွပါလဲ။
ေျဖ။ ။ အဲဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ပါတီမွတ္ပံုတင္ ဥပေဒ၊ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒေတြမွာေတာ့ ပါတီတခုဟာ ေရြးေကာက္ပြဲကို အနည္း ဆံုး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ၃ ဦး ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္ရမယ္။ အဲဒီလိုမွ မဟုတ္ရင္ ပါတီဖ်က္သိမ္း ခံရမယ္ေပါ့။ အခု ဦးတို႔ပါတီရဲ႕ ကိုယ္စား လွယ္ေလာင္း အားလံုးနီးပါးကို ပယ္ခ်လိုက္တယ္ဆိုေတာ့ ပါတီကို မရပ္တည္ေစခ်င္လို႔၊ ဖ်က္သိမ္း ေစခ်င္လို႔လား။ တိုက္ဆိုင္မႈပဲ လား။
ဒါမွမဟုတ္ ဦးတို႔အားလံုးက ႏိုင္ငံျခားသားမို႔လို႔လား ဆုိတာ ဗဟုိအစိုးရက ဆံုးျဖတ္ေပးသင့္တယ္လို႔ က်ေနာ္္တို႔ ယူဆတယ္။ အဲဒီ လို ျဖစ္လာရင္ေတာ့ အယူခံဖို႔ ရိွတယ္။ အဲဒါမွ မရရင္ေတာ့ တရားျပန္စြဲဖို႔ပဲ ရိွေတာ့တယ္။ အခုေတာ့ က်ေနာ္တို႔မွာ ဘယ္လိုအေၾကာင္းျပခ်က္ ဘယ္လိုလုပ္ဦးမယ္ဆုိတာ မသိႏိုင္ေသးဘူး။ က်ေနာ္္တို႔ စိုးရိမ္ေနတယ္။
ေမး။ ။ ဦးေက်ာ္မင္းတို႔ ပါတီက ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ရတ့ဲ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းကေရာ ဘယ္မဲဆႏၵနယ္က ၀င္ၿပိဳင္မွာပါလဲ။
ေျဖ။ ။ ပါတီက ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ၁၈ ဦးတင္တာမွာ ၁ ဦးပဲဲ ၿပိဳင္ခြင့္ရတယ္။ သူက ရန္ကုန္တိုင္း ေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ အတြက္ ပန္းပဲတန္းၿမိဳ႕နယ္ကေန ၀င္ၿပိဳင္မယ့္ ေဒၚက်ိဳက်ိဳ၀င္း၊ သူတဦးပဲ ရိွတယ္။ ေနာက္တဦးကေတာ့ ပန္းပဲတန္းကပဲ ေဒၚခ်ိဳခ်ဳိ၊ သူ႔ကိုေတာ့ အယူခံ ျပန္၀င္ထားတာ ပယ္မပယ္က တရား၀င္ မထုတ္ျပန္ေပးေသးဘူး။ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ သူ႔ကိုလည္း အတည္ျပဳတယ္လို႔ ယူဆထားတယ္။ ဒီ ႏွစ္ေယာက္တည္း ရိွ႐ံုနဲ႔ေတာ့ ပါတီက ရပ္တည္လို႔ မရဘူး။
ေမး။ ။ ဦးေက်ာ္မင္းအေနနဲ႔ေရာ လာမယ့္ေရြးေကာက္ပြဲကို တရားမွ်တတ့ဲ ေရြးေကာက္ပြဲတခု ျဖစ္မယ္လို႔ ထင္ပါလား။
ေျဖ။ ။ အခု ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ပယ္ခ်မႈေတြ ရိွေနတယ္။ အဲဒါေတြကို ခိုင္လံုတ့ဲ ဥပေဒေၾကာင္းလည္း မျပႏိုင္ရင္ ဘယ္လို လုပ္ၿပီးေတာ့ တရားမွ်တမႈ ရိွမလဲ။ လြတ္လပ္မႈ ရိွမလဲ။ သိသာျမင္သာ မရိွဘဲ တဖက္သတ္ ျဖစ္သြားမယ္လို႔ ျမင္တယ္။ အစိုးရက လုပ္တာ မဟုတ္ဘူး၊ ေကာ္မရွင္က လုပ္တာလို႔ ေျပာခ်င္ေျပာမယ္။ က်ေနာ္တို႔ ျမင္တာေတာ့ အစိုးရလည္း ေကာ္မရွင္၊ ေကာ္မရွင္ လည္း အစိုးရပဲ။ အစိုးရခန္႔တ့ဲသူပဲ ေကာ္မရွင္ ျဖစ္ႏိုင္တာကိုး။ အခုလည္း တ၀က္ေလာက္ ပါေနတာပဲ။
ေမး။ ။ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး ႏိုင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္လာမယ့္ အေပၚေရာ ဘယ္လိုသံုးသပ္ခ်င္ပါလဲ။
ေျဖ။ ။ ေျပာရရင္ အမ်ားႀကီးပဲ။ ျမန္မာျပည္ အဆင္းရဲဆံုးႏိုင္ငံ စာရင္းထဲ ပါသြားတာ စီမံခန္႔ခြဲမႈေတြ ညံ့ဖ်င္းလို႔ပဲ။ မမွန္ကန္တ့ဲ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေတြေၾကာင့္ေပါ့။ အခု အဲဒီလူေတြကပဲ ဆက္ၿပီးေတာ့ ဒီတိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ေနမယ္ဆိုရင္ ဆင္းရဲတြင္းကေန ႐ုန္းထြက္ႏိုင္ဖို႔ အေျခအေန သိပ္မရိွဘူး။ ႏိုင္ငံေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အေျပာင္းအလဲ၊ ဦးေႏွာက္အေျပာင္းအလဲ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရိွဖို႔ လိုတယ္။ အေျပာင္း အလဲ မရိွရင္ေတာ့ ဘာမွမျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ ဒါကို လူထုကပဲ ေရြးခ်ယ္ရမယ္။ ဒီလို ေရြးခ်ယ္တ့ဲေနရာမွာ လူထုနဲ႔ ထိုက္တန္တ့ဲ အစိုးရ ကို ရလာမွာေပါ့။
ေမး။ ။ လက္ရိွႏိုင္ငံေရး အေျခအေန အေပၚမွာေရာ ဦးေက်ာ္မင္း ဘယ္လိုျမင္ပါလဲ။
ေျဖ။ ။ ႏိုင္ငံေရးက ဘယ္လိုလာဦးမယ္ဆိုတာ ေျပာဖို႔က ေစာေနပါေသးတယ္။ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြထဲမွာလည္း စစ္မွန္ေသာ ျပည္သူ႔ အက်ိဳးျပဳလုပ္ငန္း လုပ္ခ်င္သူရိွသလို မိမိအာဏာ ရရိွေရးအတြက္ ႀကိဳးစားတ့ဲ ႏိုင္ငံေရးသမားလည္း ရိွေကာင္း ရိွႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီလို အုပ္စုကမ်ားရင္ ႏိုင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲက ျဖစ္မလာႏိုင္ဘူး။ ႏိုင္ငံအတြက္ အက်ိဳးရိွတာကိုပဲ ငါတို႔လုပ္သြားမယ္ဆိုရင္ အေကာင္းဆံုးေပါ့။ အခုေလာေလာဆယ္ေတာ့ ေနရာမရခင္ ေျပာတာက တမ်ိဳး၊ ေနရာရၿပီးသြားရင္ ေျပာတာကတမ်ိဳးပဲ ျဖစ္ေနေသး တယ္။
ေမး။ ။ ဦးေက်ာ္မင္း ကိုယ္တိုင္ေရာ ဘယ္ၿမိဳ႕နယ္ကေန ၀င္ၿပိဳင္ဖို႔ စာရင္းေပးခ့ဲတာပါလဲ။
ေျဖ။ ။ အရင္တုန္းက ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မွာ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ကေန လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္ ၿပိဳင္ခ့ဲတာ။ အခု ၂၀၁၅ မွာလည္း ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ကေနပဲ ၀င္ၿပိဳင္ဖို႔ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း တင္ခ့ဲတာ။ အခုေတာ့ ပယ္ခ်ခံခ့ဲရတယ္။ က်ေနာ္တို႔က ႏုိင္ငံျခားသားဆို ဘာလို႔ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတုန္းက ၀င္ၿပိဳင္ခြင့္ရၿပီး အႏိုင္ရတာပါလဲ။
အခု သူတို႔က အဲဒီတုန္းက ေသခ်ာမစိစစ္ခ့ဲရလို႔ပါလို႔ ေျပာတယ္။ ဒါက မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ အဲဒီတုန္းက စိစစ္ခ့ဲတာက ၿမိဳ႕နယ္၊ ခ႐ုိင္၊ ျပည္နယ္ အဆင့္ဆင့္ စစ္ေဆးၿပီးမွ အတည္ျပဳပါသည္ ဆိုၿပီး ေပးခ့ဲတာပါ။ ေပးႏုိင္တဲ့ ဥပေဒလည္း ရိွတယ္။ မေပးခ်င္လည္း ဥပေဒ ကို အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုတ့ဲေနရာမွာ မူတည္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ဘာမ်ား ျဖည့္စြက္ ေျပာခ်င္ပါေသးလဲ။
ေျဖ။ ။ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြ ပယ္ခ်ခံရတယ္ ဆိုတာက ျပည္နယ္အဆင့္က ပယ္တာပဲ။ ဥပေဒမွာေတာ့ ျပည္နယ္က ဆံုးျဖတ္ခ်က္သည္ ေနာက္ဆံုးအတည္ ျဖစ္တယ္ဆိုတာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရးကိစၥ ဆိုတာ ဘယ္အခါမွ ေနာက္ဆံုး ဆိုတာ မရိွဘူး။ အေျပာင္းအလဲေတြ ရိွႏိုင္ပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ ကိစၥကို ဗဟိုေကာ္မရွင္က ျပန္ၿပီးေတာ့ သံုးသပ္ရင္ အမႈတြဲေတြကို ျပန္ၿပီးေတာ့ ေလ့လာသံုးသပ္ၿပီးမွ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ တခု ခု ေပးရင္ ရႏိုင္ပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ပါတီက ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ပယ္ခ်ခံရတာက ဥပေဒေၾကာင္းထက္ လူမ်ိဳးေရးနဲ႔ ေပၚလစီ ပိုင္း ကို အေျခခံတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ေျပာႏိုင္တ့ဲ အေထာက္အထား ရိွတယ္။ အဲဒါကို ျပင္ဆင္ေပးပါ။ က်ေနာ္တို႔ လုပ္မယ္။ လုပ္လို႔ရႏိုင္တ့ဲ အထိ က်ေနာ္္တို႔က ဆက္လုပ္သြားမယ္။ ။
RFA ျမန္မာပုိင္း
17.9.2015
ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ပါတီက ကိုယ္စားလွယ္ ေတြနဲ႔ အဖဲြ႔ဝင္ေတြ အမ်ားစုဟာ အစၥလာမ္ ဘာသာဝင္ေတြ ျဖစ္ၾက ပါတယ္။ ပါတီ ဥကၠဌ ဦးေက်ာ္မင္း ကို RFA သတင္းေထာက္ ကိုမ်ိးေဇာ္ကို က ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္း ထားပါတယ္။
5.9.2015
ေရႊေအာင္
2.9.2015
တႏိုင္ငံလံုး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း စိစစ္ျခင္း လုပ္ငန္းေတြ ၿပီးဆံုးတဲ့ေနာက္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း အရည္အခ်င္းနဲ႔ မကိုက္ညီလို႔ ပယ္ခံရတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေပါင္း ၈၈ ဦးရွိၿပီး ရခိုင္မွာ ၂၈ ဦးနဲ႔ အမ်ားဆံုး ပယ္ခ်ခံရပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာ ခ႐ုိင္ တခုတည္းမွာတင္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း အရည္အခ်င္းနဲ႔ မညီလုိ႔ ပယ္ခ်ခံရသူ ၁၉ ဦးရွိၿပီး အမ်ားစုက မိဘႏွစ္ဦး ႏိုင္ငံသားမျဖစ္တဲ့အခ်က္နဲ႔ ၿငိလို႔ျဖစ္ေၾကာင္း ခ႐ုိင္ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ဦးေအာင္ေက်ာ္ညြန္႔က ေျပာပါတယ္။
ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္း အရည္အခ်င္းနဲ႔ မကိုက္ညီလုိ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာခ႐ုိင္ ဘူးသီးေတာင္ မဲဆႏၵနယ္ ကုိယ္စားေလာင္းအျဖစ္ကေန ပယ္ခ်ခံခဲ့ရတဲ့ ဦးေရႊေမာင္ကုိ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။
ဦးေရႊေမာင္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းအျဖစ္က အပယ္ခံရတာေတာ့ သိတယ္၊ အခု ေနာက္ဆံုး အေျခအေနေလး ေျပာျပေပးပါဗ်။
“က်ေနာ္နဲ႔ ေဒၚခင္ခင္လြင္ ၂ ေယာက္က ၂၇ ရက္မွာ အယူခံလႊာတင္တယ္။ တင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကို စက္တင္ဘာ ၁ ရက္မွာ ၾကားနာ ဆံုးျဖတ္ဖို႔အတြက္ ေခၚတယ္ ၁ ရက္ေန႔ မနက္ ၁၀ နာရီေရာက္သြားၿပီး အဲ့ဒီမွာ အေထာက္အထား စံုစံုလင္လင္ တင္ျပတယ္၊ က်ေနာ္ရဲ႕ မိဘဘက္က ဘိုးဘြားေတြ အမ်ားစုက ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရး မရခင္ ဆံုးသြားေတာ့ အဲ့ဒီမတိုင္ခင္ ဘာမွ မရွိဘူးေလ။ အမ်ိဳးသားမွတ္ပံုတင္ စနစ္လည္း မရွိေသးဘူး၊ ႏိုင္ငံသားလက္မွတ္လည္း မထုတ္ေပးေသးဘူးဆိုေတာ့ က်ေနာ့္မွာ ေတာ္ေတာ္ေရွးေဟာင္းက်တဲ့ အေထာက္အထားေတြ ရွိတယ္။ ၁၉၂၅ ခုႏွစ္က က်ေနာ့္ အေမဘက္က အဘိုး၊ သူ ေျမခြန္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ ေျပစာေတြ၊ ေနာက္တခါ ၁၉၂၅ ခုႏွစ္က လယ္ေျမ၀ယ္ခဲ့တဲ့ အေထာက္အထားေတြ၊ ေနာက္ အေဖဘက္က အေထာက္အထားေတြ၊ က်ေနာ့္အေဖက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲတပ္ဖြဲ႔မွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တယ္။ ၿပီးမွ သူပင္စင္ရခဲ့တယ္၊ ပင္စင္ဆိုတာက ႏိုင္ငံသား မဟုတ္ရင္ မရဘူးဗ်။ ၿပီးရင္ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္မွာ တိုင္းရင္းသား ႏိုင္ငံသား အားလံုးကို ထုတ္ေပးခဲ့တဲ့ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ သက္ေသခံကတ္ျပားေတြ ကိုင္ေဆာင္ခဲ့တယ္။ ဒီလို အေထာက္အထား စံုစံုလင္လင္ကိုလည္း က်ေနာ္ တင္ျပထားတယ္၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႔ခြဲကို က်ေနာ္ အယူခံလႊာတင္သြင္း တုန္းကေပါ့။ မူရင္းေတြလည္း က်ေနာ္ မေန႔က ယူသြားတယ္၊ က်ေနာ္ သြားခဲ့တာက ၾကားနာပြဲ၊ ဒါေပမယ့္ ဒါက ၾကားနာပြဲ မဟုတ္ဘူး၊ ဒါက တထစ္ခ် ဆံုးျဖတ္လိုက္တဲ့ ဆံုးျဖတ္ပြဲလို႔ပဲ ေျပာရမွာေပါ့။ အဲ့ဒီေတာ့ ၁၀ စၥကန္႔ေတာင္ မၾကာဘူး၊ ဘာေျပာလိုက္လဲဆိုေတာ့ ဦးေရႊေမာင္ရဲ႕ အယူခံလႊာကို ပလပ္လိုက္သည္၊ ေဒၚခင္ခင္လြင္ရဲ႕ အယူခံလႊာကိုလည္း ပလပ္လိုက္သည္။ က်ေနာ္တို႔ကို ရွင္းျပခြင့္ေပးပါဦး၊ က်ေနာ္တို႔ အေထာက္အထားေတြယူလာတယ္၊ ဆိုေတာ့ မဟုတ္ဘူးတဲ့၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ၿပီးၿပီတဲ့၊ တင္ျပခြင့္ မရွိပါဘူးတဲ့။ ဒီကေန႔ ဆံုးျဖတ္တဲ့ဟာကို စာနဲ႔ ထုတ္ေပးပါမယ္တဲ့၊ အဲ့ဒါနဲ႔ သြားၿပီးေတာ့ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္မွာ အယူခံလို႔ ရပါတယ္တဲ့၊ ၁ နာရီေလာက္ေစာင့္ၿပီးေတာ့ အဲ့ဒီစာရြက္ကိုယူတယ္၊ ယူၿပီးေတာ့ အဲ့ဒီမွာ ဘာသြားေတြ႔ရလဲဆိုေတာ့ မိဘဘိုးဘြားကေန မည္သည့္ အေထာက္အထားမွ မတင္ျပႏိုင္ပါတဲ့၊ က်ေနာ္ျပန္သြားေျပာတယ္။ ဒီမွာ ဥကၠ႒ႀကီလို႔ က်ေနာ့္ဘက္က အေထာက္အထားေတြကို ၂၇ ရက္ေန႔ကလည္း တင္ျပထားတယ္၊ ဒီေန႔လည္း က်ေနာ္ အေထာက္အထားေတြ အမ်ားႀကီး ယူလာတယ္၊ အဲ့ဒါကိုလည္း ဘာမွ မၾကည့္တဲ့အျပင္ အေထာက္အထား မတင္ျပဘူးဆိုၿပီးေတာ့ ေရးထားၿပီးေတာ့ ဆံုးျဖတ္လိုက္တာဟာ နည္းနည္းေလး လိုအပ္ေနတယ္၊ ဒါကို ျပန္သံုးသပ္ေပးပါဦး၊ လုပ္ပါဦးဆိုေတာ့ မဟုတ္ဘူးတဲ့၊ အေပၚပဲသြားတဲ့၊ ဘယ္အေပၚသြားရမွာတုန္းဆိုေတာ့ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကို သြားၿပီးေတာ့ အယူခံပါတဲ့။ ဒီေနရာမွာ က်ေနာ္ေျပာခ်င္တာက က်ေနာ္တို႔ အေထာက္အထားကို တင္ျပပါလ်က္ မည္သည့္အေထာက္အထားကိုမွ မၾကည့္ဘူး၊ မသံုးသပ္ဘူး၊ အတင္မခံဘဲနဲ႔ တဖက္သတ္ ဆံုးျဖတ္လိုက္တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ တခုပဲ။ ဒါက တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ ကင္းမဲ့တဲ့ ပံုစံလည္း ျဖစ္ေနတယ္။ က်ေနာ္ လက္ရွိ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္လည္း ျဖစ္ေနၿပီ၊ ၂၀၁၀ တုန္းကလည္း က်ေနာ့္ကို ေမာင္ေတာခ႐ုိင္ကေရာ၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ေကာ္မရွင္ကေရာ အတည္ျပဳၿပီးမွ လက္ရွိ က်ေနာ္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္လည္း ျဖစ္ေနေတာ့ ဒါ ေတာ္ေတာ့္ကိုဗ်ာ၊ ဥပေဒနဲ႔ မညီတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ဒါ မတရားမႈ တခုအေနနဲ႔ သံုးသပ္တယ္။”
၂၀၁၀ တုန္းကလည္း ေကာ္မရွင္က ပယ္ေပမယ့္ အာဏာရပါတီက ေခၚသြားတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းလည္း ထြက္လာတယ္။ အဲ့ဒါ ဘယ္ေလာက္မွန္လဲ ဦးေရႊေမာင္။
“အဲ့ဒါ လံုး၀ မမွန္ပါဘူး။ ဘာလို႔ဆိုေတာ့ ဥပေဒမွာ အဲ့ဒီလို မရွိပါဘူး၊ ျမန္မာနိုင္ငံ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ အာဏာရပါတီလည္း မရွိပါဘူး၊ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲတုန္းကလည္း မည္သည့္ပါတီမွ အာဏာလည္း မရေသးဘူး၊ ႏိုင္လဲ မႏိုင္ေသးဘူး၊ အကုန္လံုးက ဥပေဒနဲ႔အညီပဲ လုပ္တာ။ က်ေနာ္လည္း ေမာင္ေတာခ႐ုိင္ေကာ္မရွင္မွာ တင္ျပခဲ့တဲ့ အေထာက္အထားနဲ႔ ယခု တင္ျပတဲ့အေထာက္အထားလည္း အတူတူပဲ၊ အခုေတာင္မွ ပိုေတာင္ တင္ျပေသးတယ္။ ၂၀၁၀ တုန္းကမွ တင္ျပတာ နည္းနည္း နည္းေသးတယ္။ ဆိုေတာ့ ဒါ အဲ့ဒီတုန္းက အာဏာရပါတီရဲ႕ ျဖစ္ရပ္ေၾကာင့္ ဟိုလိုလုပ္တယ္၊ ဒီလိုလုပ္တယ္ဆိုတာေတာ့ က်ေနာ္ မသိဘူး။ အဲ့ဒီလိုမ်ိဳး လုပ္ခဲ့လား၊ မလုပ္ခဲ့ဘူးလားဆိုတာေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ လူႀကီးေတြပဲ ေမးရမွာ၊ က်ေနာ္ကေတာ့ အဲ့ဒါမ်ိဳးလည္း ဘယ္သူမွ မေျပာခဲ့ဘူး၊ က်ေနာ္ေတာ့ ဥပေဒနဲ႔အညီ တင္တယ္၊ ဥပေဒနဲ႔အညီပဲ က်ေနာ္တို႔ကို ဆံုးျဖတ္ခဲ့တယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ တင္ျပခ်က္ကို ပယ္တယ္ ဆိုၿပီးေတာ့လည္း ေမာင္ေတာခရိုင္ေကာ္မရွင္က မေျပာခဲ့ပါဘူး၊ အဲ့ဒီတုန္းက အတည္ျပဳေၾကာင္း ေၾကညာတာပဲ က်ေနာ္ ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။”
ဒီၾကားထဲမွာမ်ား ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဥပေဒ နည္းဥပေဒေတြကို ျပင္လိုက္ၿပီး ပယ္ခ်တာေရာ ျဖစ္ႏိုင္လား။
“လံုး၀ မဟုတ္ပါဘူး၊ က်ေနာ္ လႊတ္ေတာ္မွာ ၅ ႏွစ္လံုးလံုး ရွိပါတယ္။ အခု က်ေနာ္တို႔ကို ေျပာတဲ့ ၁၀(င)တို႔ ၈(ဃ) တို႔၊ ၿပီးေတာ့ အယူခံကိစၥတို႔ ကိစၥအ၀၀ေပါ့ ျပင္တာေတြ ရွိတယ္။ အျခားကိစၥေတြပါ၊ မဲစာရင္းကိစ၊ မဲ႐ုံ၀န္ထမ္းေတြကိစၥ စသျဖင့္ အနည္းအက်ဥ္းပဲ ရွိတယ္။ သို႔ေသာ္ ႏိုင္ငံသားနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ကိစၥ၊ ႏိုင္ငံသား အရည္အခ်င္းရွိမႈ၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း အရည္အခ်င္းရွိမႈ ကိစၥေတြက ၂၀၁၀ တုန္းက ဥပေဒနဲ႔ အခု လက္ရွိ ဥပေဒနဲ႔ေတာ့ အတူတူပါပဲ။”
အဲ့ဒီေတာ့ ဥပေဒက အတူတူပဲဆိုေတာ့ အခု ပယ္ခ်ခံရတဲ့ကိစအေပၚ ဘယ္လို သံုးသပ္ခ်င္လဲ။
“ရခိုင္ျပည္နယ္ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔ခြဲ႔ရဲ႕ လုပ္ရပ္ကို ၾကည့္ရတာကေတာ့ ဘာမွကို ၾကားနာစစ္ေဆးမႈ ေသခ်ာ မလုပ္ဘဲနဲ႔ သူတို႔ လုပ္ခ်င္တဲ့ဟာ တခုကိုပဲ လုပ္လိုက္တယ္၊ ဆံုးျဖတ္လိုက္တယ္၊ ဒီလိုပဲ က်ေနာ္ေတြ႔တယ္၊ က်ေနာ္ ဒီမွာ ယူဆတာကေတာ့ ဒီဟာကို ရခိုင္ျပည္နယ္ေမာင္ေတာခ႐ုိင္ေကာ္မရွင္နဲ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔ခြဲကို တစံုတခုေသာအဖြဲ႔၊ တစံုတခုေသာ ပုဂၢိဳလ္အဖြဲ႔အစည္းက Pressure (ဖိအား) မ်ား ေပးၿပီးေတာ့ ဒီလိုမ်ား လုပ္တာလားလို႔ က်ေနာ္ သံသယ ျဖစ္မိတယ္။”
အဲ့ဒီေတာ့ ဦးေရႊေမာင္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကို ဆက္တက္ရင္ေကာ အဆင္ေျပႏိုင္ပါ့မလား။
“မေန႔က သူတို႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ၿပီးတဲ့ေနာက္ က်ေနာ္ သြားတင္ျပေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒က က်ေနာ့္ကုိ ၅ ႀကိမ္ေျပာတယ္၊ ဦးေရႊေမာင္ က်ေနာ့္ကို ေျပာမေနနဲ႔ေတာ့၊ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကိုသာ သြားပါေတာ့၊ ေဒၚခင္လြင္လြင္ကိုလည္း အလားတူ ေျပာတယ္။ လႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒပုဒ္မ ၂၇(က)မွာ ခ႐ုိင္က ပယ္တာကို မေက်နပ္တဲ့ ပုဂိၢဳလ္ေတြက တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔ခြဲေတြကို သတ္မ်တ္ထားတဲ့အတိုင္း အယူခံခြင့္ ရွိတယ္၊ ပုဒ္မ ၂၇(ခ)မွာ ဘာပါသလဲဆိုေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔ခြဲရဲ႕ အဆံုးအျဖတ္သည္ ပုဒ္မ ၅၃ ပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မွ တပါး အၿပီးအျပတ္ ျဖစ္ေစရမည္လို႔ ေရးထားတယ္ဗ်၊ ပုဒ္မ ၅၃ မွာ ဘာေရးထားသလဲဆိုေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲကိစၥအတြက္ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔ခြဲ အသီးသီး၏ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္းၿပီး ေကာ္မရွင္သည္ မိမိ၏ဆႏၵအေလ်ာက္ သက္ဆိုင္ရာအမွုတြဲ စာရြက္စာတမ္းမ်ားကို ေတာင္းယူၾကည့္႐ႈ၍ လိုအပ္သလို အဆံုးအျဖတ္ခ်မ်တ္နိုင္သည္၊ ယင္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္သည္ အၿပီးအျပတ္ ျဖစ္ေစရမည္၊ ပုဒ္မ ၂၇ နဲ႔ ၅၃ကို ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔သည္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္မွာ အယူခံပိုင္ခြင့္ မရွိဘူး၊ သို႔ေသာ္လည္း တင္ျပပိုင္ခြင့္ ရွိတဲ့ သေဘာ ျဖစ္ေနတယ္၊ အယူခံႏိုင္တဲ့ဟာ ဥပေဒမွာ တိတိက်က် မပါဘူး။ အခု ဥပေဒကို ဖတ္ၾကည့္တယ္၊ ဥပေဒပညာရွင္ေတြနဲ႔ တိုင္ပင္ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ဒါဟာ အယူခံခြင့္ မရွိဘူး၊ အယူခံခြင့္ မရွိတဲ့ဟာကို အယူခံခြင့္ ရွိတယ္လို႔ ေျပာၿပီးမွ ဆံုးျဖတ္လိုက္တာဟာလည္း ဥပေဒနဲ႔ မညီတဲ့သေဘာ ျဖစ္ေနတယ္။”
တႏိုင္ငံလံုး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း စိစစ္ျခင္း လုပ္ငန္းေတြ ၿပီးဆံုးတဲ့ေနာက္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း အရည္အခ်င္းနဲ႔ မကိုက္ညီလို႔ ပယ္ခံရတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေပါင္း ၈၈ ဦးရွိၿပီး ရခိုင္မွာ ၂၈ ဦးနဲ႔ အမ်ားဆံုး ပယ္ခ်ခံရပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာ ခ႐ုိင္ တခုတည္းမွာတင္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း အရည္အခ်င္းနဲ႔ မညီလုိ႔ ပယ္ခ်ခံရသူ ၁၉ ဦးရွိၿပီး အမ်ားစုက မိဘႏွစ္ဦး ႏိုင္ငံသားမျဖစ္တဲ့အခ်က္နဲ႔ ၿငိလို႔ျဖစ္ေၾကာင္း ခ႐ုိင္ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ဦးေအာင္ေက်ာ္ညြန္႔က ေျပာပါတယ္။
ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္း အရည္အခ်င္းနဲ႔ မကိုက္ညီလုိ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာခ႐ုိင္ ဘူးသီးေတာင္ မဲဆႏၵနယ္ ကုိယ္စားေလာင္းအျဖစ္ကေန ပယ္ခ်ခံခဲ့ရတဲ့ ဦးေရႊေမာင္ကုိ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။
ဦးေရႊေမာင္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းအျဖစ္က အပယ္ခံရတာေတာ့ သိတယ္၊ အခု ေနာက္ဆံုး အေျခအေနေလး ေျပာျပေပးပါဗ်။
“က်ေနာ္နဲ႔ ေဒၚခင္ခင္လြင္ ၂ ေယာက္က ၂၇ ရက္မွာ အယူခံလႊာတင္တယ္။ တင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကို စက္တင္ဘာ ၁ ရက္မွာ ၾကားနာ ဆံုးျဖတ္ဖို႔အတြက္ ေခၚတယ္ ၁ ရက္ေန႔ မနက္ ၁၀ နာရီေရာက္သြားၿပီး အဲ့ဒီမွာ အေထာက္အထား စံုစံုလင္လင္ တင္ျပတယ္၊ က်ေနာ္ရဲ႕ မိဘဘက္က ဘိုးဘြားေတြ အမ်ားစုက ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရး မရခင္ ဆံုးသြားေတာ့ အဲ့ဒီမတိုင္ခင္ ဘာမွ မရွိဘူးေလ။ အမ်ိဳးသားမွတ္ပံုတင္ စနစ္လည္း မရွိေသးဘူး၊ ႏိုင္ငံသားလက္မွတ္လည္း မထုတ္ေပးေသးဘူးဆိုေတာ့ က်ေနာ့္မွာ ေတာ္ေတာ္ေရွးေဟာင္းက်တဲ့ အေထာက္အထားေတြ ရွိတယ္။ ၁၉၂၅ ခုႏွစ္က က်ေနာ့္ အေမဘက္က အဘိုး၊ သူ ေျမခြန္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ ေျပစာေတြ၊ ေနာက္တခါ ၁၉၂၅ ခုႏွစ္က လယ္ေျမ၀ယ္ခဲ့တဲ့ အေထာက္အထားေတြ၊ ေနာက္ အေဖဘက္က အေထာက္အထားေတြ၊ က်ေနာ့္အေဖက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲတပ္ဖြဲ႔မွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တယ္။ ၿပီးမွ သူပင္စင္ရခဲ့တယ္၊ ပင္စင္ဆိုတာက ႏိုင္ငံသား မဟုတ္ရင္ မရဘူးဗ်။ ၿပီးရင္ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္မွာ တိုင္းရင္းသား ႏိုင္ငံသား အားလံုးကို ထုတ္ေပးခဲ့တဲ့ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ သက္ေသခံကတ္ျပားေတြ ကိုင္ေဆာင္ခဲ့တယ္။ ဒီလို အေထာက္အထား စံုစံုလင္လင္ကိုလည္း က်ေနာ္ တင္ျပထားတယ္၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႔ခြဲကို က်ေနာ္ အယူခံလႊာတင္သြင္း တုန္းကေပါ့။ မူရင္းေတြလည္း က်ေနာ္ မေန႔က ယူသြားတယ္၊ က်ေနာ္ သြားခဲ့တာက ၾကားနာပြဲ၊ ဒါေပမယ့္ ဒါက ၾကားနာပြဲ မဟုတ္ဘူး၊ ဒါက တထစ္ခ် ဆံုးျဖတ္လိုက္တဲ့ ဆံုးျဖတ္ပြဲလို႔ပဲ ေျပာရမွာေပါ့။ အဲ့ဒီေတာ့ ၁၀ စၥကန္႔ေတာင္ မၾကာဘူး၊ ဘာေျပာလိုက္လဲဆိုေတာ့ ဦးေရႊေမာင္ရဲ႕ အယူခံလႊာကို ပလပ္လိုက္သည္၊ ေဒၚခင္ခင္လြင္ရဲ႕ အယူခံလႊာကိုလည္း ပလပ္လိုက္သည္။ က်ေနာ္တို႔ကို ရွင္းျပခြင့္ေပးပါဦး၊ က်ေနာ္တို႔ အေထာက္အထားေတြယူလာတယ္၊ ဆိုေတာ့ မဟုတ္ဘူးတဲ့၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ၿပီးၿပီတဲ့၊ တင္ျပခြင့္ မရွိပါဘူးတဲ့။ ဒီကေန႔ ဆံုးျဖတ္တဲ့ဟာကို စာနဲ႔ ထုတ္ေပးပါမယ္တဲ့၊ အဲ့ဒါနဲ႔ သြားၿပီးေတာ့ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္မွာ အယူခံလို႔ ရပါတယ္တဲ့၊ ၁ နာရီေလာက္ေစာင့္ၿပီးေတာ့ အဲ့ဒီစာရြက္ကိုယူတယ္၊ ယူၿပီးေတာ့ အဲ့ဒီမွာ ဘာသြားေတြ႔ရလဲဆိုေတာ့ မိဘဘိုးဘြားကေန မည္သည့္ အေထာက္အထားမွ မတင္ျပႏိုင္ပါတဲ့၊ က်ေနာ္ျပန္သြားေျပာတယ္။ ဒီမွာ ဥကၠ႒ႀကီလို႔ က်ေနာ့္ဘက္က အေထာက္အထားေတြကို ၂၇ ရက္ေန႔ကလည္း တင္ျပထားတယ္၊ ဒီေန႔လည္း က်ေနာ္ အေထာက္အထားေတြ အမ်ားႀကီး ယူလာတယ္၊ အဲ့ဒါကိုလည္း ဘာမွ မၾကည့္တဲ့အျပင္ အေထာက္အထား မတင္ျပဘူးဆိုၿပီးေတာ့ ေရးထားၿပီးေတာ့ ဆံုးျဖတ္လိုက္တာဟာ နည္းနည္းေလး လိုအပ္ေနတယ္၊ ဒါကို ျပန္သံုးသပ္ေပးပါဦး၊ လုပ္ပါဦးဆိုေတာ့ မဟုတ္ဘူးတဲ့၊ အေပၚပဲသြားတဲ့၊ ဘယ္အေပၚသြားရမွာတုန္းဆိုေတာ့ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကို သြားၿပီးေတာ့ အယူခံပါတဲ့။ ဒီေနရာမွာ က်ေနာ္ေျပာခ်င္တာက က်ေနာ္တို႔ အေထာက္အထားကို တင္ျပပါလ်က္ မည္သည့္အေထာက္အထားကိုမွ မၾကည့္ဘူး၊ မသံုးသပ္ဘူး၊ အတင္မခံဘဲနဲ႔ တဖက္သတ္ ဆံုးျဖတ္လိုက္တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ တခုပဲ။ ဒါက တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ ကင္းမဲ့တဲ့ ပံုစံလည္း ျဖစ္ေနတယ္။ က်ေနာ္ လက္ရွိ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္လည္း ျဖစ္ေနၿပီ၊ ၂၀၁၀ တုန္းကလည္း က်ေနာ့္ကို ေမာင္ေတာခ႐ုိင္ကေရာ၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ေကာ္မရွင္ကေရာ အတည္ျပဳၿပီးမွ လက္ရွိ က်ေနာ္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္လည္း ျဖစ္ေနေတာ့ ဒါ ေတာ္ေတာ့္ကိုဗ်ာ၊ ဥပေဒနဲ႔ မညီတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ဒါ မတရားမႈ တခုအေနနဲ႔ သံုးသပ္တယ္။”
၂၀၁၀ တုန္းကလည္း ေကာ္မရွင္က ပယ္ေပမယ့္ အာဏာရပါတီက ေခၚသြားတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းလည္း ထြက္လာတယ္။ အဲ့ဒါ ဘယ္ေလာက္မွန္လဲ ဦးေရႊေမာင္။
“အဲ့ဒါ လံုး၀ မမွန္ပါဘူး။ ဘာလို႔ဆိုေတာ့ ဥပေဒမွာ အဲ့ဒီလို မရွိပါဘူး၊ ျမန္မာနိုင္ငံ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ အာဏာရပါတီလည္း မရွိပါဘူး၊ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲတုန္းကလည္း မည္သည့္ပါတီမွ အာဏာလည္း မရေသးဘူး၊ ႏိုင္လဲ မႏိုင္ေသးဘူး၊ အကုန္လံုးက ဥပေဒနဲ႔အညီပဲ လုပ္တာ။ က်ေနာ္လည္း ေမာင္ေတာခ႐ုိင္ေကာ္မရွင္မွာ တင္ျပခဲ့တဲ့ အေထာက္အထားနဲ႔ ယခု တင္ျပတဲ့အေထာက္အထားလည္း အတူတူပဲ၊ အခုေတာင္မွ ပိုေတာင္ တင္ျပေသးတယ္။ ၂၀၁၀ တုန္းကမွ တင္ျပတာ နည္းနည္း နည္းေသးတယ္။ ဆိုေတာ့ ဒါ အဲ့ဒီတုန္းက အာဏာရပါတီရဲ႕ ျဖစ္ရပ္ေၾကာင့္ ဟိုလိုလုပ္တယ္၊ ဒီလိုလုပ္တယ္ဆိုတာေတာ့ က်ေနာ္ မသိဘူး။ အဲ့ဒီလိုမ်ိဳး လုပ္ခဲ့လား၊ မလုပ္ခဲ့ဘူးလားဆိုတာေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ လူႀကီးေတြပဲ ေမးရမွာ၊ က်ေနာ္ကေတာ့ အဲ့ဒါမ်ိဳးလည္း ဘယ္သူမွ မေျပာခဲ့ဘူး၊ က်ေနာ္ေတာ့ ဥပေဒနဲ႔အညီ တင္တယ္၊ ဥပေဒနဲ႔အညီပဲ က်ေနာ္တို႔ကို ဆံုးျဖတ္ခဲ့တယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ တင္ျပခ်က္ကို ပယ္တယ္ ဆိုၿပီးေတာ့လည္း ေမာင္ေတာခရိုင္ေကာ္မရွင္က မေျပာခဲ့ပါဘူး၊ အဲ့ဒီတုန္းက အတည္ျပဳေၾကာင္း ေၾကညာတာပဲ က်ေနာ္ ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။”
ဒီၾကားထဲမွာမ်ား ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဥပေဒ နည္းဥပေဒေတြကို ျပင္လိုက္ၿပီး ပယ္ခ်တာေရာ ျဖစ္ႏိုင္လား။
“လံုး၀ မဟုတ္ပါဘူး၊ က်ေနာ္ လႊတ္ေတာ္မွာ ၅ ႏွစ္လံုးလံုး ရွိပါတယ္။ အခု က်ေနာ္တို႔ကို ေျပာတဲ့ ၁၀(င)တို႔ ၈(ဃ) တို႔၊ ၿပီးေတာ့ အယူခံကိစၥတို႔ ကိစၥအ၀၀ေပါ့ ျပင္တာေတြ ရွိတယ္။ အျခားကိစၥေတြပါ၊ မဲစာရင္းကိစ၊ မဲ႐ုံ၀န္ထမ္းေတြကိစၥ စသျဖင့္ အနည္းအက်ဥ္းပဲ ရွိတယ္။ သို႔ေသာ္ ႏိုင္ငံသားနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ကိစၥ၊ ႏိုင္ငံသား အရည္အခ်င္းရွိမႈ၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း အရည္အခ်င္းရွိမႈ ကိစၥေတြက ၂၀၁၀ တုန္းက ဥပေဒနဲ႔ အခု လက္ရွိ ဥပေဒနဲ႔ေတာ့ အတူတူပါပဲ။”
အဲ့ဒီေတာ့ ဥပေဒက အတူတူပဲဆိုေတာ့ အခု ပယ္ခ်ခံရတဲ့ကိစအေပၚ ဘယ္လို သံုးသပ္ခ်င္လဲ။
“ရခိုင္ျပည္နယ္ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔ခြဲ႔ရဲ႕ လုပ္ရပ္ကို ၾကည့္ရတာကေတာ့ ဘာမွကို ၾကားနာစစ္ေဆးမႈ ေသခ်ာ မလုပ္ဘဲနဲ႔ သူတို႔ လုပ္ခ်င္တဲ့ဟာ တခုကိုပဲ လုပ္လိုက္တယ္၊ ဆံုးျဖတ္လိုက္တယ္၊ ဒီလိုပဲ က်ေနာ္ေတြ႔တယ္၊ က်ေနာ္ ဒီမွာ ယူဆတာကေတာ့ ဒီဟာကို ရခိုင္ျပည္နယ္ေမာင္ေတာခ႐ုိင္ေကာ္မရွင္နဲ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔ခြဲကို တစံုတခုေသာအဖြဲ႔၊ တစံုတခုေသာ ပုဂၢိဳလ္အဖြဲ႔အစည္းက Pressure (ဖိအား) မ်ား ေပးၿပီးေတာ့ ဒီလိုမ်ား လုပ္တာလားလို႔ က်ေနာ္ သံသယ ျဖစ္မိတယ္။”
အဲ့ဒီေတာ့ ဦးေရႊေမာင္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကို ဆက္တက္ရင္ေကာ အဆင္ေျပႏိုင္ပါ့မလား။
“မေန႔က သူတို႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ၿပီးတဲ့ေနာက္ က်ေနာ္ သြားတင္ျပေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒က က်ေနာ့္ကုိ ၅ ႀကိမ္ေျပာတယ္၊ ဦးေရႊေမာင္ က်ေနာ့္ကို ေျပာမေနနဲ႔ေတာ့၊ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကိုသာ သြားပါေတာ့၊ ေဒၚခင္လြင္လြင္ကိုလည္း အလားတူ ေျပာတယ္။ လႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒပုဒ္မ ၂၇(က)မွာ ခ႐ုိင္က ပယ္တာကို မေက်နပ္တဲ့ ပုဂိၢဳလ္ေတြက တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔ခြဲေတြကို သတ္မ်တ္ထားတဲ့အတိုင္း အယူခံခြင့္ ရွိတယ္၊ ပုဒ္မ ၂၇(ခ)မွာ ဘာပါသလဲဆိုေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔ခြဲရဲ႕ အဆံုးအျဖတ္သည္ ပုဒ္မ ၅၃ ပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မွ တပါး အၿပီးအျပတ္ ျဖစ္ေစရမည္လို႔ ေရးထားတယ္ဗ်၊ ပုဒ္မ ၅၃ မွာ ဘာေရးထားသလဲဆိုေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲကိစၥအတြက္ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔ခြဲ အသီးသီး၏ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္းၿပီး ေကာ္မရွင္သည္ မိမိ၏ဆႏၵအေလ်ာက္ သက္ဆိုင္ရာအမွုတြဲ စာရြက္စာတမ္းမ်ားကို ေတာင္းယူၾကည့္႐ႈ၍ လိုအပ္သလို အဆံုးအျဖတ္ခ်မ်တ္နိုင္သည္၊ ယင္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္သည္ အၿပီးအျပတ္ ျဖစ္ေစရမည္၊ ပုဒ္မ ၂၇ နဲ႔ ၅၃ကို ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔သည္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္မွာ အယူခံပိုင္ခြင့္ မရွိဘူး၊ သို႔ေသာ္လည္း တင္ျပပိုင္ခြင့္ ရွိတဲ့ သေဘာ ျဖစ္ေနတယ္၊ အယူခံႏိုင္တဲ့ဟာ ဥပေဒမွာ တိတိက်က် မပါဘူး။ အခု ဥပေဒကို ဖတ္ၾကည့္တယ္၊ ဥပေဒပညာရွင္ေတြနဲ႔ တိုင္ပင္ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ဒါဟာ အယူခံခြင့္ မရွိဘူး၊ အယူခံခြင့္ မရွိတဲ့ဟာကို အယူခံခြင့္ ရွိတယ္လို႔ ေျပာၿပီးမွ ဆံုးျဖတ္လိုက္တာဟာလည္း ဥပေဒနဲ႔ မညီတဲ့သေဘာ ျဖစ္ေနတယ္။”
26.8.2015
တသီး ပုဂၢလ အေနနဲ႕ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဘူးသီးေတာင္ မဲဆႏၵနယ္ကေန လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ယွဥ္ၿပိဳင္ဖို႕အတြက္ အမည္ စာရင္း တင္သြင္း ထားသူ ဦးေရႊေမာင္ ကိုေမြးဖြားခ်ိန္က မိဘႏွစ္ပါးဟာ ႏုိင္ငံသား မျဖစ္ေသးတဲ့ အတြက္ ဆိုၿပီး ေမာင္ေတာခရိုင္ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕ခြဲက ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း အျဖစ္ကေန ပယ္ခ်လိုက္ပါတယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပဲြတုန္းက ဦးေရႊေမာင္ဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဘူးသီးေတာင္ ၿမိဳ႕နယ္ကေန ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးပါတီကို ကိုယ္စားျပဳၿပီး ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကေန ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ရာမွည အနုိင္ရခဲ့ၿပီး လက္ရိွျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးေရႊေမာင္ကို RFA သတင္းေထာက္ မေရႊရည္မဥၨဴက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။
ေဒၚခင္စုိး၀င္း
24.8.2015
ေဒၚခင္စိုးဝင္း ။ ။ မဂၤလာပါရွင္။
ဦးကိုနီ ။ ။ မဂၤလာပါခင္မ်ာ။
ေဒၚခင္စိုးဝင္း ။ ။ အခုလတ္တေလာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ေတြ၊ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ေတြမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ အျငင္းပြားစရာ ကိစၥေလးတခု။ အဲဒါကေတာ့ Right to Recall လို႔ေခၚတဲ့ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို တာဝန္မွ ရုတ္သိမ္းျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒၾကမ္း။ အဲဒီေတာ့ Right to Recall ဥပေဒၾကမ္းက အရင္ကတည္းက ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုမွာ ပါၿပီးသာပါ။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီအထဲမွာပါတဲ့ ဥပေဒနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သတင္းစာထဲမွာပါတဲ့အရဆုိရင္ ပုဒ္မ ၃၈(ခ) မွာ တခါပါတယ္။ ေနာက္ ပုဒ္မ ၃၆၉(ခ)၊ ပုဒ္မ ၃၉၆(က) အစရွိသျဖင့္။ ေနာက္ ပုဒ္မ ၃၉၇ စတဲ့ အဲဒီမွာတဲ့ အေၾကာင္းအရာေလးေတြကို က်မတို႔ရဲ ႔ ေသာတရွင္ေတြ၊ ၾကည့္ရႈေနတဲ့ ပရိသတ္ သိရေအာင္ နည္းနည္းေလး ရွင္းျပေပးပါလားရွင့္။
ဦးကိုနီ ။ ။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒရဲ ႔ ေရွ ႔ပိုင္း အခန္း (၁) အေျခခံမူမွာလည္း ႏုိင္ငံသားေတြအေနနဲ႔ မိမိတို႔ တုိင္းျပည္ကို စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မယ့္ မည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို အေရြးပိုင္ခြင့္၊ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ပိုင္ခြင့္ဆိုတဲ့ အခြင့္အေရး။ ကိုယ္ကိုယ္တုိင္လည္း အေရြးခံႏုိင္တယ္။ မဟုတ္လို႔ အေရြးမခံခ်င္လဲ ကိုယ့္ကိုယ္ အုပ္ခ်ဳပ္မယ့္လူကို ေရြးႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရးကိုေပးထားတယ္။ ၿပီးရင္ တခ်ိန္တည္းမွာလဲ မႀကိဳက္ရင္လဲ ျပန္ၿပီးေတာ့ ရုတ္သိမ္းႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ အခြင့္အေရးကို အေျခခံမူမွာ ေရးထားတယ္။ အေျခခံမူမွာ ဒီေလာက္ပဲ ပါပါတယ္။ မ်ားမ်ားစားစား မေရးဘူး။ ဒါေပမဲ့ အေသးစိတ္ၾကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ပုဒ္မ ၃၉၆ နဲ႔ ၃၉၇ ၾကေတာ့ သူက နည္းနည္းေလး အေသးစိတ္ပါတယ္။ အဲဒီမွာေတာ့ တိတိက်က်ေလးေပါ့။ ႏိုင္ငံသားေတြအေနနဲ႔ မိမိတုိ႔ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ထားတဲ့ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ကို ျပန္ၿပီးေတာ့ တာဝန္ကေန ရုတ္သိမ္းခ်င္ရင္ ရုတ္သိမ္းႏုိင္ခြင့္ ရွိတယ္ဆုိၿပီးေတာ့ အခ်က္ေလးခ်က္ ျပဌာန္းေပးထားတယ္။ တကယ္လုိ႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္အမတ္ တေယာက္က ႏိုင္ငံေတာ္အေပၚမွာ သစၥာေဖာက္ပ်က္တဲ့ လုပ္ရပ္မ်ဳိးကို လုပ္တယ္ဆုိရင္လည္းေကာင္း။ သို႔မဟုတ္ တည္ဆဲ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ခ်ဳိးေဖာက္ရင္ေသာ္လည္းေကာင္း။ သို႔မဟုတ္ရင္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ျဖစ္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ အက်င့္စာရိတၱ ပ်က္ယြင္းတာမ်ဳိး ျဖစ္လာရင္ေသာ္လည္းေကာင္း။ ဒီလုိမွ မဟုတ္ရင္လဲ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ ခံရၿပီးေနာက္ပိုင္းမွ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ျဖစ္ႏုိင္တဲ့ အရည္အခ်င္း ခ်ဳိးယြင္းသြားတာမ်ုိး။ သေဘာကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ နည္းနည္းရူးတာတို႔၊ ေဒဝါလီ ခံသြားတာတို႔ ဒီလိုမ်ုိးေပါ့။ အဲဒီလို အေၾကာင္းတခုခု ေပၚေပါက္လာလို႔ရွိရင္ သူကို တင္ေျမွာက္လုိက္တဲ့ ျပည္သူေတြကေန သူကို Recall တာဝန္ကေန ျပန္ရုတ္သိမ္းႏိုင္တယ္လို႔ ေျပာထားတယ္။ ေျပာထားၿပီးမွ သူက လုပ္ထံုလုပ္နည္းကို ဖြဲ႔စည္းပံုဆုိေတာ့ အရွည္ေရးလုိ႔ မရတဲ့အခါ၊ အတုိေရးလိုက္တယ္။ သူက ဘာေရးတုန္းဆိုေတာ့ ျပန္ရုတ္သိမ္းခ်င္ရင္ သူကို ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္လုိက္တဲ့ မဲဆႏၵနယ္က မဲဆႏၵရွင္ တစ္ရာခိုင္ႏႈန္းက ေတာင္းဆိုရမယ္။ ေလွ်ာက္လႊာတင္ လက္မွတ္ထိုး တစ္ရာခုိင္ႏႈန္းကေပါ့။ အဲဒီလုိတင္ရင္ အဲဒါကို ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က အမႈဖြင့္မယ္။ ၿပီးရင္ စံုစမ္းစစ္ေဆးမယ္။ အဲဒီလို စံုစမ္းစစ္ေဆးတဲ့အခါမွာ အခုန အမတ္ကိုလည္း ထုေခ်ခြင့္ ေပးရမယ္။ အဲဒီေတာ့ သူက ၃၆၉ (က) (ခ) (ဂ) (ဃ) ထုေခ်ခြင့္ ေပးတယ္။ (င) ၾကေတာ့ ဘာေျပာသလဲဆုိေတာ့ တကယ္လုိ႔ ေကာ္မရွင္က ဒီလို တာဝန္က ျပန္ရုတ္သိမ္းေပးဖုိ႔ ေလွ်ာက္ထားတဲ့ကိစၥဟာ အေၾကာင္းယုတ္တိ ခိုင္လံုတယ္။ အေရးယူသင့္တယ္လို႔ ထင္ရင္၊ ဥပေဒနဲ႔အညီ ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ရမည္ဆိုတဲ့ စကားေလး။ ၿပီးေတာ့ ေအာက္မွာ ၃၉၇ ၾကေတာ့ အဲဒီလို တာဝန္ကေန ျပန္ရုတ္သိမ္းဖို႔အတြက္ လုိအပ္တဲ့ ဥပေဒကို ျပဌာန္းရမည္လုိ႔ ေျပာထားတယ္။ ဒါက ဖြဲ႔စည္းပံုမွာ ဒီေလာက္ပဲပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ျပည္သူလူထုအေနနဲ႔ မိမိတုိ႔ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္လုိက္တဲ့ လႊတ္ေတာ္အမတ္ကို ျပန္ရုတ္သိမ္းခြင့္ရွိတာ မွန္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပန္ရုတ္သိမ္းမယ္ဆိုရင္ ဘယ္လို ရုတ္သိမ္းရမယ္ဆိုတဲ့ အေသးစိတ္ လုပ္ထံုလုပ္နည္းပါတဲ့ ဥပေဒၾကေတာ့ မရွိဘူး။
ေဒၚခင္စိုးဝင္း ။ ။ အခုေနာက္ဆံုး တိုက္ဆိုင္တယ္လို႔ပဲ ေျပာရမလား။ သူတို႔ အဲဒီလို ေတာင္းဆုိတုိက္တြန္းေနတဲ့ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ နာယကျဖစ္တဲ့ သူရဦးေရႊမန္းကို အာဏာရပါတီ ေခၚမွာေပါ့ ျပည္ေထာင္စု ႀကံ ႔ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီရဲ ႔ ဥကၠ႒အျဖစ္ကေန ဖယ္ရွားလိုက္တဲ့ကိစၥ ေပၚလာတဲ့အခါမွာ ဒါနဲ႔မ်ား တုိက္ဆိုင္ေနသလားဆိုၿပီးေတာ့ အမ်ားက စိတ္ဝင္စားေနၾကတယ္။ အဲဒီအေပၚ ဘယ္လိုမ်ား သံုးသပ္လုိ႔ ရပါသလဲရွင့္။
ဦးကိုနီ ။ ။ တိုက္ဆိုင္မႈတခုလို႔လည္း ေျပာရင္ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ သို႔မဟုတ္ ဦးတင္ေအးကိုယ္တုိင္ကလည္း လိုလိုလားလား ဒီဥပေဒကို ျပဌာန္းေစခ်င္တာလား။ ႏွစ္ဖက္စဥ္းစားလုိ႔ရတယ္။ ပထမတဖက္ကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ အစြဲကင္းကင္းနဲ႔ လူအမ်ားထင္တဲ့ဟာကို ခဏေလး ေဘးထားၿပီးေတာ့ ေျပာၾကရင္ ေစာေစာက က်ေနာ္ ေျပာတဲ့အတိုင္းပဲ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ Right of Recall နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာ အားလံုးက ေကာ္မရွင္ကို သူက အပ္ထားတယ္။ ဒါကေတာ့လည္း ေတာ္ေတာ္ထူးဆန္းတယ္။ အမွန္ ေကာ္မရွင္ရဲ ႔ အလုပ္က ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ဖုိ႔ပဲ။ အဲဒီ အမတ္ေတြကို ျဖဳတ္ဖုိ႔အလုပ္က အမွန္ေတာ့ သူကို တာဝန္မေပးသင့္ဘူး။ ေပးဖို႔လဲ မေကာင္းဘူး။ အရင္တုန္းကလဲ မရွိဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔ မဆလေခတ္ ဆိုရွယ္လစ္ ကြန္စတီက်ဴးရွင္း (Socialist Constitution) မွာဆိုရင္ ဒီဟာကို လႊတ္ေတာ္ကပဲ ဆံုးျဖတ္တယ္။ အမတ္တေယာက္ကို ရုတ္သိမ္းသင့္တယ္လို႔ထင္ရင္ လႊတ္ေတာ္မွာပဲ အဆုိတင္၊ လႊတ္ေတာ္မွာပဲ စဥ္းစားၿပီးေတာ့ ရုတ္သိမ္းတယ္ေပါ့။ အခုဟာက ေကာ္မရွင္ဆိုတဲ့ အဖြဲ႔တဖြဲ႔ကို သူက ဒီအာဏာကို သြားၿပီးေပးလုိက္တာ ဒါ နည္းနည္းေလး တရားလြန္ ျဖစ္တယ္ေပါ့။ လူတေယာက္ကို ေတာ္ေတာ္ကို ႀကီးတဲ့အာဏာ၊ သိပ္ျမွင့္တဲ့အာဏာ လႊဲအပ္တယ္။ ဒါေတြက တကယ္ေတာ့ ျပည္သူလူထုရဲ ႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို ေကာ္မရွင္ကို သြားခြဲေပးသလုိ ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီေတာ့ သူဆီကို ေလွ်ာက္လႊာေတြ တင္ေနတဲ့ အမႈေတြ ဖြင့္တယ္ေပါ့။ ဒါကို ျပန္ရုတ္သိမ္းေပးပါ။ ဒါေပမဲ့ ျပန္ရုတ္ဖုိ႔အတြက္ ဥပေဒက မရွိတဲ့အခါၾကေတာ့ ဒီအမႈေတြက Pending သူဆီမွာ တန္းလန္းျဖစ္ေနတယ္။ သူ ဆက္မလုပ္ႏုိင္ဘူး ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီအမႈေတြကို သူက အဆံုးသတ္ခ်င္တဲ့အခါၾကေတာ့ ဥပေဒ ျပဌာန္းေပးဖို႔လိုလို႔ ေတာင္းတာပါ။ တကယ္ေတာ့ ဒီဟာ ဦးေရႊမန္းကိစၥနဲ႔ မပတ္သတ္ပါဘူး။
ေဒၚခင္စိုးဝင္း ။ ။ လႊတ္ေတာ္သက္တမ္းကလဲ သိပ္မက်န္ေတာ့ဘူးေလ။ ေရြးေကာက္ပြဲပဲ မၾကာခင္ စေတာ့မယ္ဆုိေတာ့ အဲဒီလို သိပ္မက်န္ေတာ့တဲ့ အခ်ိန္ကေလးမွာပဲ အရမ္းတိုက္ဆိုင္သြားတယ္လို႔ ျဖစ္ေနတာေပါ့။
ဦးကိုနီ ။ ။ က်ေနာ္ကေတာ့ ဒါၾကေတာ့ ဒုတိယ အယူအဆ။ သိပ္တိုက္ဆိုင္တာလား။ တမင္တကာ တင္တာလားဆုိတာ စဥ္းစားစရာရွိတယ္။ တိုက္ဆုိင္တယ္ဆိုတာ စတုတၳအႀကိမ္ တင္လို႔သာကို။ အခုမွ တင္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒါက တမင္တရြယ္လို႔ ေျပာလုိ႔ရတယ္။ စတုတၳအႀကိမ္ ျပန္တင္တယ္ဆုိေတာ့ ဒီမွာ ဒါကေတာ့ လုပ္လက္စ proceeding တခုကို မဆံုးေသးလုိ႔ ဆက္လုပ္တာလို႔ ေျပာႏိုင္သလို ဦးေရႊမန္းကို ဒီဥပေဒ အသံုးခ်ၿပီးေတာ့ ဖယ္ခ်င္လို႔ ထင္စရာျမင္စရာ ျဖစ္လာတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီေနရာမွာ ေဆြးေႏြးစရာရွိတယ္။ စတုတၳအႀကိမ္ ျပန္မတင္ခင္၊ ေရွ ႔ပိုင္းကဟာေလးကို နည္းနည္းေလး က်ေနာ္ ေျပာျပမယ္။ ဒီဥပေဒကို ဘာျဖစ္လုိ႔ အခုလို ထပ္ခါထပ္ခါ တင္ေနရတာတုန္း။ ဘာျဖစ္လို႔ တခါတည္းနဲ႔ အတည္မျဖစ္သလဲဆိုတဲ့ ရာဇဝင္ကိုသိမွ ဒါက က်ေနာ္တုိ႔ ရွင္းသြားမယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီမွာက တစ္ရာခိုင္ႏႈန္းကေန Recall လုပ္ဖို႔ အခြင့္အေရးရွိတယ္ဆုိေတာ့ ဥပမာ တခ်ဳိ ႔ၿမိဳ ႔နယ္ဆုိရင္ မဲဆႏၵနယ္က တစ္ေသာင္းေလာက္ပဲရွိတယ္။ တခ်ဳိ ႔ဆုိရင္ ေလးငါးေထာင္ေလာက္ပဲ ရွိတယ္။ ခ်င္းမွာဆုိရင္ အဲဒီေလာက္ပဲ ရွိတယ္။ နည္းနည္းေလးေတြ တခ်ဳိ ႔ေနရာေတြမွာ။ အဲဒီေတာ့ အၾကမ္းမ်ဥ္း ၿမိဳ ႔နယ္တခုမွာ လူတစ္ေသာင္းရွိတယ္ ဆုိပါစို႔။ မဲေပးႏုိင္တဲ့လူ။ အဲဒီေတာ့ လူတစ္ရာစုလို႔ရရင္ ဒါ အမႈဖြင့္လို႔ ရေနၿပီ။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ ႔ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ကလည္း FPTP ႏိုင္သူ အကုန္ယူ၊ ႀကိဳက္သေလာက္ဝင္ၿပိဳင္၊ မဲအမ်ားဆံုးရတဲ့လူက တက္သြားမယ္။ အဲဒီေတာ့ တေနရာမွာ (၅) ေယာက္ေလာက္ ၿပိဳင္လို႔ရွိရင္ (၂၂) ရာႏႈန္းေလာက္ရရင္ အဲဒီ လူက အမတ္အျဖစ္ တက္သြားၿပီ။ (၃) ေယာက္ေလာက္ ၿပိဳင္မယ္ဆိုရင္ (၃၀) နဲ႔ (၄) (၅) ရာခုိင္ႏႈန္းရရင္ သူက အမတ္ျဖစ္သြားၿပီ။ အမတ္ျဖစ္ဖို႔အတြက္ေတာင္ အနည္းဆံုး အဲဒီလို (၃၅) (၄၀) ရာခိုင္ႏႈန္းမဲရမွ သူ႔မွာ အမတ္ျဖစ္ဖို႔ အခြင့္အလမ္းရွိတယ္။ သူကို ျပန္ျဖဳတ္ဖို႔ၾကေတာ့ (၁) ရာခိုင္ႏႈန္းက ျဖဳတ္ႏုိင္တဲ့ အခြင့္အာဏာ ရတယ္ဆိုေတာ့ အမတ္မျဖစ္ဖို႔ ေတာ္ေတာ္မလြယ္တဲ့ကိစၥကို ျဖဳတ္ဖို႔လြယ္လြယ္ေလး ဖန္တီးေပးထားသလို ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ အဲဒီ ဥပေဒက ေတာ္ေတာ္ေလးအားနည္းေနတဲ့ ဥပေဒ။ ေနာက္တခု မွားတာက ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ ဘယ္ေတာ့မွ အေသးစိတ္ မေရးရဘူး။ အေျခခံမူေလာက္ပဲ ေရးရတယ္။ ျပည္သူတို႔မွာ သူတုိ႔ ေရြးတဲ့လူကို ျပန္ၿပီးေတာ့ ျဖဳတ္ခ်ႏိုင္တဲ့ အခြင့္အာဏာရွိတယ္။ အဲဒီအတြက္ လိုအပ္တဲ့ ဥပေဒ ျပဌာန္းေပးရမယ္။ အဲဒါဆိုရင္ ေတာ္ၿပီ။ သူက တစ္ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ႏွစ္ရာခုိင္ႏႈန္းတုိ႔ ဘာလုပ္ရမယ္ဆိုတာကို ဖြဲ႔စည္းပံုမွာ ေရးလုိက္ရင္ ေနာက္ပိုင္း ဥပေဒေတြ ျပဌာန္းတဲ့အခါၾကေတာ့ ဒီဖြဲ႔စည္းပံုႀကီးကို ေထာက္ထားေနရတဲ့အတြက္ ဥပေဒျပဌာန္းတဲ့ လူေတြက ေဘာင္က်ဥ္းသြားတယ္။ တခုက ျပည္သူလူထု တင္ေျမွာက္တဲ့လူၾကေတာ့ တစ္ရာခုိင္ႏႈန္းက သေဘာမက်ရင္ ျပန္ျဖဳတ္ဖို႔အတြက္ အမႈဖြင့္ႏိုင္တယ္။ ဟိုဘက္က မုိးက်ေရႊကိုယ္ ခန္႔ထားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြၾကေတာ့ ျပည္သူလူထုက မႀကိဳက္ရင္ ျဖဳတ္ႏုိင္တဲ့ အခြင့္အာဏာ မရွိဘူး။ အဲဒီေတာ့ ဒီဥပေဒက Fair မျဖစ္ဘူး။ ဒီဥပေဒက။ ဒါေတြအားလံုးက ဖြဲ႔စည္းပံုကို အေျခခံၿပီးေတာ့ ျဖစ္လာတာ။ ဒါေၾကာင့္ ဥပေဒျပဌာန္းလုိက္ရင္ ဒီဥပေဒက Fair ျဖစ္တဲ့ ဥပေဒ ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ဘူး။ ဖြဲ႔စည္းပံုကို ျပင္ၿပီးမွသာ ဒီလုိဥပေဒကို ေရးဖို႔ေကာင္းတယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆက ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အႀကိမ္ႀကိမ္တင္လိုက္တုိင္း ဒီျပႆနာေၾကာင့္ ဒီဥပေဒဟာ လုပ္လို႔မရဘူး။ အဲဒီေတာ့ လုပ္လို႔မရတဲ့ဟာကို အခုေနာက္ဆံုး လႊတ္ေတာ္မွာ ဘာလုပ္သလဲဆိုေတာ့ ဇယားကြက္ႀကီးနဲ႔ စာရြက္ကို ကန္႔လန္႔ျဖတ္ ဇယားကြက္ရိုက္ၿပီးေတာ့ ဒါက ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ရဲ ႔ အယူအဆ၊ ဒါက အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ရဲ ႔ အယူအဆ၊ ဒါက လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ေပါင္း ဥပေဒၾကမ္း ေရးဆြဲေရးေကာ္မတီရဲ ႔ အယူအဆ။ ဘယ္ဟာႀကိဳက္သလဲ မွတ္ခ်က္ေပးပါဆုိၿပီးေတာ့ သူက ေဆြးေႏြးဖို႔ေတာင္ မေပးေတာ့ဘူး။ ခင္မ်ား ဘာႀကိဳက္သလဲ Tick လုပ္ေပးဆုိတဲ့ ပံုမ်ဳိးနဲ႔ ေနာက္ဆံုးျပန္တင္တယ္။ တင္ၿပီးေတာ့ အဲဒါ ၿပီးသြားၿပီ။ ၿပီးတဲ့အခါၾကေတာ့ အခုဒီမွာ ျပန္လာတင္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ေစာေစာက ခင္မ်ား ေမးသလို … ဘာျဖစ္လုိ႔ လႊတ္ေတာ္သက္တမ္း နည္းနည္းေလး က်န္တဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီဟာကို ျပန္တင္ရသလဲ။ ၿပီးေတာ့ ဒီေလာက္ မေက်မလည္ ျဖစ္ေနတဲ့ကိစၥတခုကို ခဏ Pending လုပ္ၿပီးေတာ့မွ လိုအပ္ရင္ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးေတာ့မွ ဖြဲ႔စည္းပံု ျပင္ၿပီးေတာ့မွ အားလံုးလက္ခံႏုိင္တဲ့ဟာ ျပန္ေရးရင္ မေကာင္းဘူးလား။ လုပ္လုိ႔ရရဲ ႔သားနဲ႔ ဘာျဖစ္လုိ႔ အခုလို ကပ္ၿပီးေတာ့ ဒီေန႔ပဲ ဥကၠ႒ရာထူးက ျဖဳတ္တယ္။ ေနာက္တေန႔ လႊတ္ေတာ္စတာနဲ႔ ဒါကို အရင္အတည္ျပဳေပးပါလို႔ ေတာင္းဆိုလာေတာ့ စြပ္စြဲမယ္ဆိုရင္လဲ စြပ္စြဲစရာ ျဖစ္တာေပါ့။
ေဒၚခင္စိုးဝင္း ။ ။ အခု ဒီဥပေဒကလည္း တပိုင္းေပါ့ေလ။ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး အေျခအေန။ အခု လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ က်မတို႔ အရင္တုန္းကလဲ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္လာလို႔ရိွရင္ စစ္တပ္ရဲ ႔ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ၊ ရွိေနသမွ် ကာလပတ္လံုး ျပင္စရာအေၾကာင္းမရွိဘူးဆုိတာ သာမန္လူၿပိန္းေတြေတာင္ သိပါတယ္ေလ။ အဲဒီေတာ့ ဒီလႊတ္ေတာ္ မၿပီးခင္မွာ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးကေတာ့ ေရထဲေမွ်ာသြားၿပီလို႔ ေျပာရမွာေပါ့။
ဦးကိုနီ ။ ။ ျပင္ဖို႔ကိစၥကေတာ့ အစကတည္းက ဒီဥပေဒက စေရးကတည္းကကို စစ္သားေတြ ေရးထားတာ။ တုိင္းျပည္ကို စစ္တပ္က ရာသက္ပန္ ပံုစံတမ်ဳိးမဟုတ္၊ တမ်ဳိးနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္လို႔ရေအာင္ ရည္ရြယ္ၿပီး ေရးထားတာ။ ေရးကတည္းက သူတုိ႔ကသိတယ္။ တခ်ိန္က်ရင္ ျပင္မယ္ဆိုတာကို သူတုိ႔က သိၿပီးသား။ ဒါေၾကာင့္ အစကတည္းက ျပင္လုိ႔မရေအာင္ (၇၆) ရာခိုင္ႏႈႏ္း သေဘာတူမွ ျပင္လုိ႔ရမယ္ဆုိၿပီး သူတုိ႔က (၂၅) ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ရပ္ထားတယ္။ အေျဖက ရွင္းရွင္းေလး။ အခု ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးရင္ ျပင္လုိ႔ရမလား။ မရဘူး။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ (၂၅) က်ပ္သားက ျပန္ပါလာတယ္။ ဒီ (၂၅) ရာႏႈန္းက ရွိေနအံုးမွာ။ အဲဒီ (၂၅) ရာႏႈန္း ရွိေနရင္ ေနာက္တခါ ျပန္ၿပီးေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးလို႔ ျပန္တင္ရင္လဲ ဒီ (၂၅) ရာခိုင္ႏႈန္း သေဘာမတူရင္ ဒီ ဖြဲ႔စည္းပံုက ျပင္လုိ႔မရဘူး။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္က အစကတည္းက ဒီ ဖြဲ႔စည္းပံုက ျပင္လုိ႔မရတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံု။ က်ေနာ္ လုပ္ရမွာ အသစ္ေရးၿပီး အစားထုိးတဲ့ နည္းလမ္းကိုပဲ ရွာရမယ္။ Formal way နဲ႔ ျပင္လုိ႔မရေတာ့ဘူး။ က်ေနာ္တို႔က Informal way နဲ႔သြားမွ ျပင္လုိ႔ရမယ္။ အခုလက္ေတြ႔ပဲ ေဒၚခင္စိုးဝင္း ေျပာသလို အခု (၂) ႏွစ္ခြဲအခ်ိန္အထိ ျပင္ဖုိ႔ႀကိဳးစားတယ္။ ဦးေရႊမန္းကိုယ္တုိင္ လိုလိုလားလားႀကီး ျပင္ဆင္ခ်င္တဲ့ သေဘာမ်ဳိးျပၿပီး မဲေတြဘာေတြေတာင္ ဝင္ေပးခဲ့တယ္။ သို႔ေသာ္ ေအာင္မွမေအာင္ျမင္ပဲ။ ဒါေၾကာင့္ အစကတည္းက မေအာင္ျမင္တဲ့လမ္းေၾကာင္းပါပဲ။ ဖြဲ႔စည္းပံု ျပင္ဆင္ေရးဆိုတာက။
ေဒၚခင္စိုးဝင္း ။ ။ ဦးေရႊမန္းအေနနဲ႔က သူက ျပည္သူနဲ႔ တသားတည္းျဖစ္ပါတယ္ဆုိတာကို သူက ျပခ်င္တာ။ ျပခ်င္တဲ့အေနနဲ႔ မည္ကာမတၱေလး ေျပာင္းလိုက္တာပါ။ တကယ္ေတာ့လဲ အဲဒီေလာက္ ေျပာင္းရံုနဲ႔လဲ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး အေျခအေနက ေျပာင္းလဲသြားဖို႔ မရွိပါဘူး။ ေနာက္ဆံုး က်မ ေမးခ်င္တာကေတာ့ အခု ေျပာေနတဲ့ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား တာဝန္မွ ရုတ္သိမ္းျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒကို NLD ရဲ ႔ ဥပေဒအႀကံေပးတေယာက္အေနနဲ႔ အဲဒါကို ဘယ္လို သေဘာရပါလဲ။ NLD အေနနဲ႔ဆုိရင္ ဒါကို ျပင္သင့္တယ္လုိ႔ ယူဆပါလား။ ဆံုးျဖတ္သင့္တယ္လို႔ ယူဆပါလား။
ဦးကိုနီ ။ ။ ဒီဥပေဒကို က်ေနာ္တို႔က ေလာေလာဆယ္ အတည္ျပဳေရးကိစၥကို သေဘာမတူဘူး။ ဒါကို က်ေနာ္တို႔က Unwritten လည္း အမတ္ေတြကို အႀကံေပးထားတာ ရွိတယ္။ အခုန တစ္ရာခိုင္ႏႈန္းက ျပန္ၿပီးေတာ့ Recall လုပ္လုိ႔ရတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္က ဒါကို က်ေနာ္တုိ႔ လက္မခံႏိုင္ဘူး။ ဒါကို (၂၀) ရာခိုင္ႏႈန္း NLD က ျပင္ခ်င္တယ္။ (၂၀) ရာခိုင္ႏႈန္း ျပင္ဖုိ႔လဲ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ ဖြဲ႔စည္းပံုက တစ္ရာခိုင္ႏႈန္း ေျပာထားတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔က ဒါကို သိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔က ဒါကို Pending ပဲ ထားခ်င္တယ္။ NLD ဖက္က သေဘာထားက အတည္မျပဳဘူး။ သေဘာမတူဘူး။ ဒါေၾကာင့္ Pending ပဲ ထားပါ။ ေနာက္မွ ဖြဲ႔စည္းပံုကို လိုအပ္သလုိ ျပင္ၿပီးေတာ့မွ ဒီဥပေဒကို ေရးဆြဲမယ္ဆိုတာကို NLD က ဒီလုိ သေဘာထား ထားရွိတယ္။
ေဒၚခင္စိုးဝင္း ။ ။ ေက်းဇူးအမ်ားႀကီး တင္ပါတယ္။
ဦးကိုနီ ။ ။ ေက်းဇူးပါပဲ။
