ေန႔စြဲ၊ ၂၀၁၆ ခု ၾသဂုတ္လ ၇ ရက္

ျပတ္သားထိေရာက္စြာ အေရးယူေပးရန္ ေတာင္းဆိုျခင္း

မဘသ အား အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႔ အျဖစ္ သတ္မွတ္ျခင္း

မဆိုင္းမတြ ထုတ္ျပန္ရန္။

႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ား အေပၚက်ဴးလြန္ ခဲ့သည့္ လူသားခ်င္း စာနာမႈႏွင့္ ဆန္႕က်င္သည့္ ျပစ္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ စုံစမ္း စစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ ကမာၻ႔ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီအား BROUK မွ တိုက္တြန္း။

ကမာၻ႔ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီးမွ ၂၀.၆.၂၀၁၆ ေန႕တြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ "ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ႐ိုဟင္ဂ် ာမြတ္စ္လင္မ္မ်ားႏွင့္ အျခားလူနည္းစုမ်ား" အစီရင္ခံစာတြင္ ပါရွိ ေသာ ေတြ႕ရွိခ်က္ မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ စည္းေ၀း ေဆြးေႏြးရန္ ကမာၻ႔ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီမွ ျပင္ဆင္လွ်က္ ရွိရာ၊ Burmese Rohingya Organisation UK (BROUK) ၏ ဥကၠ႒ျဖစ္သူ ဦးထြန္းခင္သည္ The International Peace Bureau (အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဗ်ဴရုိ) ႏွင့္ The Asian Forum for Human Rights and Development (FORUM-ASIA) (အာရွ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ဖိုရမ္) တို႔မွ ပူးတြဲ စီစဥ္သည့္ အခမ္းအနား၌ မိန္႔ခြန္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။

NLD ဦးေဆာင္ေသာ အစိုးရသက္တမ္း ပထမသုံးလပတ္၏ လူ႔အခြင့္အေရ းဆိုင္ရာႏွင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ား ဆိုင္ရာ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေ ေနာက္ဆုံ းအေျခအေန မ်ားကို ဦးထြန္းခင္မွ ရွင္းလင္း တင္ျပခဲ့သည္။ ရခိုင္ စီမံကိန္း ၏ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ျဖစ္သည့္ Chris Lewa မွလည္း လြန္ခဲ့သည့္ ေလးႏွစ္မွ စတင္ကာ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ား၌ ပိတ္ေလွာင္ ခြဲျခားျခင္း ခံရလွ်က္ ရွိသည့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ား၏ လူသားခ်င္း စာနာမႈ ဆိုင္ရာ အေျခအေန မ်ားကို ရွင္းလင္း တင္ျပခဲ့သည္။ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈသည္ (႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားအတြက္) အလြန္ ၾကီးေလးေသာ အခက္အခဲျဖစ္ေၾကာင္း သူမက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ျပည္နယ္တြင္း တစ္ေနရာမွ တစ္ေနရာ သြားလာမႈအေပၚ ကန္႔သတ္ခ်က္ မ်ားေၾကာင့္ အေရးေပၚ လူနာမ်ား အေနျဖင့္ ေဆးဝါးကုသ ေစာင့္ေရွာက္မႈ အလြန္ အားနည္းသည့္ စစ္ေတြေဆးရုံရွိ အထူးၾကပ္မတ္ ကုသ ေဆာင္သို႔ ရဲအေစာင့္ေရွာက္ျဖင့္ ပို႕ေပးရေလ့ရွိေၾကာင္း၊ လူဦးေရ အဆမတန္ ျပည့္ႏွက္လွ်က္ ရွိေသာ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားသည္ ျပိဳက် ပ်က္စီး လုနီးပါးရွိေနျပီး၊ အေရအတြက္ ၁၂၀,၀၀၀ (တစ္သိန္းႏွစ္ေသာင္း) ရွိ အေျခမဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ လူသားခ်င္း စာနာသည့္ အကူအညီ အေထာက္အပံ့မ်ား အေပၚတြင္ သာမွီခို ေနရျပီး၊ လူသားတစ္ဦး အေနျဖင့္ ရွင္သန္ေနထိုင္ရန္ အခြင့္အလမ္း မ်ားအား ပိတ္ပင္ျငင္းပယ္ျခင္း ခံေန ရေၾကာင္းလည္း သူမကေျပာၾကားခဲ့သည္။ ၎အခမ္းအနားသို႕ အေမရိကန္၊ အီးယူ ႏွင့္ အိုအိုင္စီ အပါ အဝင္ ဒါဇင္ေပါင္း မ်ားစြာေသာ ကမာၻ႕ကုလသမဂၢဝင္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။

႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ား အေပၚ လူ႕အခြင့္အေရး ေဖာက္ဖ်က္ က်ဴးလြန္မႈမ်ားသည္ လူသားထု အေပၚက်ဴးလြန္ေသာ ျပစ္မႈသဖြယ္ျဖစ္ျပီး၊ ထိုျပစ္မႈမ်ားအား စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈ ျပဳလုပ္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ကမာၻ႕ကုလသမဂၢက ေကာက္ခ်က္ခ်ခဲ့ေၾကာင္း BROUK ဥကၠ႒ဦးထြန္းခင္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။ အကယ္၍ ကမာၻ႕ကုလ သမဂၢ အေနျဖင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္မႈမ်ားအား စုံစမ္းစစ္ေဆးရန္ ပ်က္ကြက္ခဲ့ ပါက၊လူသတ္မႈျဖစ္ပြါးခဲ့သည္ဟုဝန္ခံေျပာၾကားေသာ္လည္း၎လူသတ္မႈႏွင့္ပတ္သက္၍စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈျပဳမည္မဟုတ္ဟု ေျပာၾကားေသာ ရဲတပ္ဖြဲ႕ပမာျဖစ္မည္ဟုလည္း ဦးထြန္းခင္က ဥပမာေပး ေျပာၾကား ခဲ့သည္။

ၾကိဳတင္တိုင္ပင္ညွိႏိႈင္းသေဘာတူညီခ်က္ရယူခဲ့ျခင္းမရွိဘဲ၊ New National Verification Card (ႏိုင္ငံသားစီစစ္ေရးကဒ္ျပားသစ္ (NVC) မ်ားကို ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားအားထုတ္ေပးရန္ NLD ဦးေဆာင္ ေသာအစိုးရမွၾကိဳးပမ္းခဲ့ျခင္းအားလက္ခံမည္ မဟုတ္ဟု ဦးထြန္းခင္မွေျပာၾကားခဲ့သည္။ ၎ကဒ္မ်ားအား ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားတင္မကျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အျခားမည္သည့္လူမ်ိဳးစုမွ လက္ခံမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ႏွင့္ ၎ကဒ္ မ်ားသည္မွန္ကန္ေသာ ဦးတည္ခ်က္အတြက္ေျခလွမ္းတစ္ရပ္မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ၎ကဒ္ျပားမ်ား ထုတ္ ေပးျခင္းသည္ ခက္ခဲသည့္ကိစၥရပ္မ်ားအားကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းျခင္းမျပဳဘဲေရွာင္ရွားလွ်က္ရွိသည့္ အစိုးရ အားတစ္စုံတစ္ရာ ေဆာင္ရြက္ေနသည္ဟု ျမင္လာေစရန္ ျပဳမူသည့္ၾကိဳးစားမႈတစ္ရပ္သာျဖစ္ေၾကာင္း ၎ကေျပာၾကားခဲ့သည္။

ႏိုင္ငံတကာလူ႕အဖြဲ႕အစည္းအေနျဖင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဟူေသာ ေဝါဟာရအားအသုံးျပဳျခင္းမျပဳေတာ့ပါက၊ ထိုသို႕ေသာအျပဳအမႉသည္ပိုမိုျငိမ္းခ်မ္းသည့္အေျခအေနျဖစ္ေပၚလာေစရန္ေျခလွမ္းမဟုတ္ရုံမကလူမ်ိဳး ေရး အစြန္းေရာက္မ်ားအား အားေပးအားေျမႇာက္ျပဳရာေရာက္ျပီး အေျခအေနကို ပိုမိုဆိုးရြားေစျခင္း သာျဖစ္မည္ဟုလည္း BROUK မွ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ “ကြၽႏု္ပ္တို႕သည္ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ား ျဖစ္ၾကျပီး၊ ႏိုင္ငံ တကာလူ႕အဖြဲ႕အစည္းအေနျဖင့္ကြၽႏု္ပ္တို႕အား႐ိုဟင္ဂ်ာဟူ၍သာေခၚဆိုရန္ကြၽႏု္ပ္တို႕လိုလားေၾကာင္းႏွင့္NLD ဦးေဆာင္ေသာအစိုးရမွကြၽႏု္ပ္တို႕အားေခၚတြင္ရန္လိုလားသည့္အမည္ျဖစ္ေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္ မွမြတ္စ္လင္မ္မ်ားဟူေသာအမည္သစ္သည္ ကြၽႏု္ပ္တို႕၏ကိုယ္ပိုင္ျဖစ္တည္မႈ (Identity) ႏွင့္ ကြၽႏု္ပ္တို႕ ၏ အခြင့္အေရးအားျငင္းပယ္သည့္အဓိကအခ်က္ျဖစ္သည့္အတြက္ ၎အမည္သစ္အား ကြၽႏု္ပ္တို႕ ျပင္းထန္စြာကန္႕ကြက္ သည္" ဟုလည္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ခက္ခဲ၍ အျငင္းပြါးဖြယ္ရာျဖစ္ေသာဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႕ၾကာေစျခင္းသည္ ျပႆနာမ်ား ႏွင့္ အတိဒုကၡမ်ားကို ရွည္ၾကာေစရုံသာျဖစ္ေစျပီး၊ NLD ဦးေဆာင္ေသာအစိုးရအေနျဖင့္ အေရးယူ ကိုင္တြယ္မႈမ်ားကို ျပဳလုပ္ရန္ အခ်ိန္ႏွင့္ေနရာမက်န္ရွိေတာ့ေၾကာင္းစဥ္ဆက္မျပတ္ျဖစ္ပြါးလွ်က္ရွိေသာ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဆန္႕က်င္ေရးႏွင့္ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႕က်င္ေရးအၾကမ္းဖက္မႈမ်ားက ေဖာ္ျပလွ်က္ရွိသည္။ တိုးတက္ ျဖစ္ေပၚလွ်က္ရွိသည့္ အမုန္းတရားမ်ား၊ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားႏွင့္ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ားကို ရပ္တန္႕ေစရန္ ထိေရာက္ေသာေဆာင္ရြက္မႈႏွင့္ ခိုင္မာေသာဦးေဆာင္မႈတို႕ယခုပင္လိုအပ္ေနျပီျဖစ္ ေၾကာင္း ဦးထြန္းခင္က တင္ျပခဲ့သည္။

႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ား ခံစားေနရသည့္ လူ႕အခြင့္အေရးေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္မႈမ်ားေၾကာင့္ လူသားထုအေပၚ က်ဴးလြန္သည့္ ျပစ္မႈမ်ားတိုးပြါးလာႏိုင္သည္ဟု ကမာၻ႕ကုလသမဂၢမွ ထုတ္ျပန္သည့္အစီရင္ခံစာ တြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ္လည္း ၎ျပစ္မႈမ်ားအား အဆုံးသတ္ေစရန္မည္သည့္ႏိုင္ငံကမွ ေဆာ္ဩျခင္းမရွိေသး သည့္အတြက္စိတ္ပ်က္အားငယ္မိေၾကာင္းကိုလည္း ဦးထြန္းခင္မွေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ကမာၻ႕ကုလသမဂၢလူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီအေနျဖင့္ကမာၻ႕ကုလသမဂၢမဟာမင္းၾကီး အစီရင္ခံစာတြင္ ပါရွိသည့္ အၾကံေပးတိုက္တြန္းခ်က္မ်ားကို ဂ႐ုတစိုက္ျပဳကာ NLD ဦးေဆာင္ေသာအစိုးရအေနျဖင့္ ေအာက္ပါ အဓိကအဆင့္မ်ားကို ခ်က္ျခင္းအေကာင္အထည္ေဖာ္ေစရန္အလို႕ငွါ NLD ဦးေဆာင္ ေသာအစိုးရအား ေဆာ္ဩရန္ ကြၽႏု္ပ္တို႕ တိုက္တြန္းလိုက္ပါသည္။

ပထမအဆင့္။ NLD ဦးေဆာင္ေသာအစိုးရလက္ထက္တြင္လည္း႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ား၊ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားႏွင့္ အျခားတိုင္းရင္းသားဘာသာျခားလူနည္းစုမ်ားအေပၚအပူအပင္အေၾကာင့္အၾကကင္းစြာအမုန္းဝါဒျဖန္႕မႈႏွင့္အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားတို႕ဆက္လက္ရွိေနသည္ျဖစ္သည့္အတြက္အမုန္းဝါဒျဖန္႕မႈမ်ားအားအေရးယူရန္။

ဒုတိယအဆင့္။ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္းရွိ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ား၊ရခိုင္မ်ားႏွင့္အျခားလူ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသို႕လြတ္လပ္စြာ သြားလာခြင့္ႏွင့္ လူသားခ်င္းစာနာေသာအကူအညီမ်ားေပးအပ္ခြင့္ကို ကန္႕သတ္ထားခ်က္မ်ားအား ခ်က္ျခင္းရုပ္သိမ္းရန္။ NLD ဦးေဆာင္ေသာအစိုးရလက္ထက္၌ဆက္လက္တည္ရွိေနသည့္ ၎ကန္႕ သတ္ခ်က္မ်ားေၾကာင့္ အသက္ေပါင္းမ်ားစြာေပးဆပ္ေနရသည္။ ဒုကၡသည္မ်ားအေနျဖင့္ ၎တို႕ႏွင့္ သက္ဆိုင္ရာေနရာဌာနမ်ားသို႕ျပန္လည္ေနထိုင္ျခင္းအားတားဆီးရန္ မည္သည့္အေၾကာင္းျပခ်က္မွ မရွိ သင့္ေပ။

တတိယအဆင့္။ ၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသားဥပေဒအား အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာဥပေဒ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ကမာၻ႕ကုလ သမဂၢတို႕ခ်ဳပ္ဆိုထားေသာ စာခ်ဳပ္ပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္အညီျဖစ္ေစရန္။ ၎ ၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသား ဥပေဒ တြင္တရားမွ်တမႈကင္းမဲ့မႈႏွင့္ခြဲျခားဆက္ဆံမႈတို႕ပါဝင္ေနေသာေၾကာင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားခံစားလွ်က္ ရွိသည့္ မ်ားစြာေသာလူ႕အခြင့္အေရး က်ဴးလြန္ေဖာက္ဖ်က္မႈမ်ား ႏွင့္ ခြဲျခားမႈမ်ား၏ အရင္းအျမစ္ ျဖစ္ေနသည္။

ကမာၻ႕ကုလသမဂၢလူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီအေနျဖင့္ ကမာၻ႕ကုလသမဂၢမဟာမင္းၾကီးအစီရင္ခံစာတြင္ ပါဝင္သည့္ အၾကံျပဳတိုက္တြန္းခ်က္မ်ားကို လိုက္နာကာ၊ ၎အၾကံျပဳတိုက္တြန္းခ်က္မ်ားအား ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ မတ္လတြင္ ကမာၻ႕ကုလသမဂၢလူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီထုတ္ျပန္မည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားတြင္ ထည့္သြင္းရန္ ရခိုင္စီမံကိန္း ၏ ညႊန္ၾကားေရးမႈျဖစ္သည့္ Chris Lewa မွလည္း တိုက္တြန္းခဲ့သည္။

For more information please contact Tun Khin +44 7888714866.

သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားထပ္မံသိရွိလိုပါက ဦးထြန္းခင္ ဖုန္း-+44 7888714866 သို႕ဆက္သြယ္ ႏိုင္ပါသည္။

ကမာၻ႕ကုလသမဂၢအစီရင္ခံစာကို ဤေနရာတြင္ ရရွိႏိုင္ပါသည္။

The UN report is available here http://www.ohchr.org/EN/NewsEvents/Pages/DisplayNews.aspx?NewsID=20137&LangID=E

ေန႔စြဲ၊ ၂၀၁၆ ခု ဂၽြန္လ ၂၆ ရက္

ဧၿပီလ (၁၀) ရက္ေန႔တြင္ ဦးအဒူလ္ဟာရွိမ္း၏ ဖုန္းနံပါတ္ဟု ဆုိကာ မိမိတုိ႔ သတင္းေထာက္၏ ယုံၾကည္ရသူ ထံမွ ရရွိခဲ့ေသာေၾကာင့္ မိမိကုိယ္တုိင္ ဖုန္းျဖင့္ စကားေျပာ၍ အတည္ျပဳခ်က္ ရယူခဲ့သည္။ အတည္ျပဳခ်က္ ရခဲ့ေသာေၾကာင့္ သတင္းကုိ ျပန္လည္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ 

သုိ႔ေသာ္လည္း ယခုတဖန္ ဤသတင္းကုိ မမွန္မကန္ဟု ဆုိကာ ကာယကံရွင္ ဦးအဒူလ္ဟာရွိမ္း (ခ) ဦးေက်ာ္သိန္းႏွင့္ သမီး ျဖစ္သူတုိ႔ ေျပာဆုိေနသည့္ ဗီဒီယုိဖုိင္မ်ားကုိ အျခားေသာသူမ်ားမွ တဆင့္ လက္ခံရရွိပါသည္။ 

မိမိတုိ႔ သတင္းေထာက္မ်ားႏွင့္ မိမိကုိယ္တုိင္ အေနာက္ျပင္ရြာသုိ႔ သြားေရာက္ရန္ မလြယ္ကူသည့္ အေျခအေနတြင္ ဤသတင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျဖစ္ပြားေနသည့္ အျငင္းပြားမႈမ်ားကုိ ဆက္လက္ ေျဖရွင္းရန္ ဆႏၵမရွိေတာ့သျဖင့္ ဤသတင္းအား မိမိတုိ႔၏ Website မွ အၿပီးအပုိင္ ျဖဳတ္သိမ္းလုိက္ပါေၾကာင္း ေၾကညာအပ္ပါသည္။

ဤသတင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ မိမိအေနျဖင့္ နားလည္ေနသည္မွာ ဦးအဒူလ္ဟာရွိမ္းႏွင့္ မေျပလည္သည့္ အုပ္စု တစ္စုမွ အကြက္ခ်၍ လုပ္ႀကံျခင္း ျဖစ္ၿပီး၊ မိမိတုိ႔အား မိမိတုိ႔ ယုံၾကည္ရသည့္ အေနာက္ျပင္ရြာသားမွ တဆင့္ အသုံးခ်ျခင္းလည္း ျဖစ္ႏုိင္သလုိ၊ ကာယကံရွင္ ျဖစ္သူ ဦးအဒူလ္ဟာရွိမ္းအား စစ္တပ္မွ အလြန္အကၽြံ ၿခိမ္းေျခာက္ ထားေသာေၾကာင့္ ယခုအခါ မဟုတ္မမွန္ဟု ထြက္ဆုိျခင္းလည္း ျဖစ္ႏုိင္သည္။ 

အကယ္၍ ဤသတင္း မမွန္ကန္ဘဲ မိမိတုိ႔အား အသုံးခ်ျခင္း ျဖစ္လွ်င္လည္း - ကာယကံရွင္ မိန္းကေလး ထိခုိက္နစ္နာသလုိ၊ မိမိတုိ႔ အေနႏွင့္လည္း ထိခုိက္နစ္နာမႈ ရွိပါသည္။ မည္သုိ႔ပင္ ဆုိေစကာမူ မိမိတုိ႔၏ သိကၡာထက္ မိန္းကေလး၏ သိကၡာမွာ ပုိမုိ အေရးႀကီးေသာေၾကာင့္ မိမိအေနျဖင့္ မိမိ၏ လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဘက္မ်ားျဖစ္ေသာ MYARF Team ႏွင့္ RB News Team ကုိယ္စား အႏူးအညြတ္ ေတာင္းပန္အပ္ပါေၾကာင္း အမ်ားသိေစရန္ ေၾကညာအပ္ပါသည္။ 

ေလးစားစြာျဖင့္

ေနဆန္းလြင္

Facebook - Nay San Lwin / Twitter @nslwin

RB News Team ကုိယ္စား

“ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္”

႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ ျမန္မာ၏ ႏွိပ္ကြပ္မႈ အဆုံးသတ္ေရးအတြက္ ေအာ္စလုိကြန္ဖရင့္

က်င္းပမည့္ေနရာ: The Nobel Institute & Voksenaasen

Oslo, Norway

ရက္စြဲ: ၂၆-၂၈ ေမလ ၂၀၁၅

အျပည္ျပည္ ဆုိင္ရာ ဒုကၡသည္မ်ား အဖြဲ႕(RI)၊ အားလုံး အတြက္ တရားမွ်တမႈ (USA)၊ ေအာက္စဖုိ႔ဒ္ ဆင္းရဲ မြဲေတမႈႏွင့္ လူသား ဖြံ႔ၿဖဳိး တုိးတက္မႈ စီမံကိန္း အဖြဲ႕(OPHI)၊ ဟားဗတ္ ကမၻာလုံး ဆုိင္ရာ တန္းတူညီမွ်မႈ စီမံကိန္းအဖြဲ႕(HGEI)၊ ကြင္းေမရီ လန္ဒန္ တကၠသုိလ္ အျပည္ျပည္ ဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံေတာ္မွ က်ဴးလြန္ေသာ ရာဇ ဝတ္မႈမ်ား ဆုိင္ရာ စီမံကိန္း အဖြဲ႕ ႏွင့္ ေနာ္ေဝ - ျမန္မာ ေကာ္မတီ တုိ႔သည္ အေရအတြက္ တသန္းေက်ာ္ ရွိေသာ ျမန္မာျပည္မွ ႐ုိဟင္ဂ်ာ မ်ား၏ ေဘးဒုကၡကုိ ေဆြးေႏြးရန္ႏွင့္ ဆယ္စုႏွစ္ မ်ားစြာ ၾကာျမင့္ ခဲ့ ၿပီ ျဖစ္ေသာ ၄င္းတုိ႔အေပၚ ဖိႏွိပ္ ညွင္းပန္းမႈ မ်ားကုိ အဆုံးသတ္ရန္ အတြက္ သုံးရက္ၾကာ အျပည္ျပည္ ဆုိင္ရာ ကြန္ဖရင့္တခုကုိ က်င္းပ သြားမည္ ျဖစ္သည္။

နာဇီ သိမ္းပုိက္ ထားေသာ ဟန္ေဂရီႏုိင္ငံမွ ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္ခဲ့ေသာ ေဂ်ာ့ဂ်္ဆုိး႐ုိ႕စ္ (George Soros) သည္ ၁၉၄၄ ခုႏွစ္က နာဇီလက္ေအာက္က်ေရာက္ခဲ့ေသာ သူ႕ဘဝ အေတြ႕အႀကဳံမ်ားႏွင့္ မၾကာမီကမွ သူ သြားေရာက္လည္ပတ္ခဲ့ၿပီး မ်က္ျမင္ကုိယ္ေတြ႕ ႀကဳံခဲ့ရေသာ ျမန္မာျပည္အေနာက္ပုိင္းမွ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ား၏ အေျခအေနမ်ား အၾကား တူညီမႈမ်ား ရွိသည္ဟု ျမင္သည္။

ကြန္ဖရင့္တြင္ ဆုိး႐ုိ႕စ္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏုိဘဲလ္ဆုရွင္မ်ားျဖစ္ၾကေသာ မုိင္ရိဒ္ မက္ဂြဲ(Mairead Maguire)၊ ဒက္စမြန္တူးတူး (Desmond Tutu)၊ ဟုိေဆး ႐ုိ႕စ္ယိုတာ (Jose Ramos-Horta)၊ မေလးရွား ဝန္ႀကီး ခ်ဳပ္ေဟာင္း မဟာသီယာမုိဟာမက္ (Mahathir Mohammad)၊ ေနာ္ေဝဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ခဲလ္ မက္ငဲ ဘြန္ဒီဗစ္ (Kjell Magne Bondevik) တုိ႔သည္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ဳိးဆက္ႏွစ္ခုမွ ကုိယ္စားလွယ္မ်ား၊ တက္ၾကြ လႈပ္ရွားသူမ်ား၊ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လူ႕အခြင့္အေရး သုေတသီမ်ား ႏွင့္ လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈႏွင့္ အစု လုိက္ အၿပဳံလုိက္ သတ္ျဖတ္မႈမ်ားဆုိင္ရာ ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ လက္တြဲပူးေပါင္းၾကမည္ျဖစ္သည္။ သူတုိ႔ သည္ ျမန္မာ၏ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ခြဲျခားႏွိပ္ကြပ္ေသာ မူဝါဒမ်ားကုိ အဆုံးသတ္ေရးအတြက္ တြန္းအားေပးၾက မည္ျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႕အခြင့္အေရး အေျခအေနမ်ား ဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ အထူး ကုိယ္စားလွယ္ေဟာင္း ေတာ မတ္စ္ ေအာ္ဂ်ီယာ ကြင္တားနား (Tomas Ojea Quinta ) ႏွင့္ လက္ရွိ ကုလသမဂၢ အထူး ကုိယ္စားလွယ္ ယန္ဟီးလီ (Yanghee Lee) တုိ႔သည္လည္း ၄င္းတုိ႔၏ အေတြ႕အႀကဳံ မ်ားကုိ တက္ေရာက္လာသူ မ်ားႏွင့္ တကြ အျခား ပါဝင္သူမ်ားႏွင့္ပါ ႏွီးေနွာ ဖလွယ္မည္ ျဖစ္ၾကသည္။

ေအာ္စလုိ ကြန္ဖရင့္ ပထမရက္ကုိ အမ်ားျပည္သူ တက္ေရာက္ နားေထာင္ႏုိင္ရန္ ဖြင့္ေပးမည္ ျဖစ္ၿပီး အင္တာနက္ မွ တဆင့္ တုိက္႐ုိက္ ထုတ္လႊင့္ သြားမည္ ျဖစ္သည္။

၂၆ ေမ ၂၀၁၅ : ကြန္ဖရင့္ ပထမဆုံးေန႔ - အမ်ားျပည္သူတက္ေရာက္ႏုိင္ - ကုိ The Nobel Institute and Voksenaasen conference center တြင္ က်င္းပမည္။

၂၇ ေမ ၂၀၁၅ : ကြန္ဖရင့္ ဒုတိယေန႔ - ဖိတ္ၾကားခံရသူမ်ားသာ တက္ေရာက္ႏုိင္ - တြင္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ား၏ အေျခခံလူ႕အခြင့္အေရးမ်ား၊ လူမ်ဳိး ႏွင့္ ႏုိင္ငံသားအျဖစ္ တုိ႔ကုိ ျပန္လည္ ေဆာင္ၾကဥ္းေပးႏုိင္ရန္အတြက္ တြန္းအားေပး အေထာက္အကူျဖစ္ေစႏုိင္မည့္ အႀကံဥာဏ္စိတ္ကူးစိတ္သန္းေကာင္းမ်ား ႏွင့္ အဆိုျပဳခ်က္ မ်ား ရွာေဖြေလ့လာျခင္းကုိ အဓိက အေလးထား လုပ္ေဆာင္သြားမည္ ျဖစ္သည္။

၂၈ ေမ ၂၀၁၅ : ကြန္ဖရင့္ေနာက္ဆုံးေန႔ျဖစ္ေသာ တတိယေန႔တြင္ ကြန္ဖရင့္သည္ ဘာမားဖုိရမ္တခု (Burma Forum) ကုိ စင္ထရယ္ ေအာ္စလုိတြင္ က်င္းပသြားမည္ျဖစ္သည္။ ယင္း အမ်ားျပည္သူပါဝင္ေသာ စကားဝုိင္းတြင္ ႐ုိဟင္ဂ်ာေခါင္းေဆာင္မ်ားပါဝင္ေသာ အဖြဲ႕၊ အျခား ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ လူ႕ အခြင့္အေရးကၽြမ္းက်င္သူမ်ားသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ျမင့္တက္လာေသာ မြတ္ဆလင္မုန္းတီးဆန္႔က်င္ေရး လႈံေဆာ္မႈမ်ားႏွင့္အတူ အျခား အလားတူပတ္သက္ဆက္ႏြယ္ေသာ ကိစၥရပ္မ်ားကုိ ေဆြးေႏြးၾကမည္ျဖစ္ သည္။ ဘားမားဖုိရမ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ အေသးစိတ္သိရွိလုိပါက ေနာ္ေဝ-ဗမာ ေကာ္မတီ ( info@burma.no ) သုိ႔ အီးေမးလ္း ပုိ႔ကာ ဆက္သြယ္ႏုိင္ပါသည္။

ေအာ္စလုိ ကြန္ဖရင့္ က်င္းပရျခင္း၏ ေနာက္ခံအေၾကာင္း

၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္လတြင္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ား၏ ကုိယ္ပုိင္အမွတ္အသားႏွင့္ သူတုိ႔၏ ဘုိးဘြားပုိင္ေျမေပၚတြင္ တရားဝင္အေျခစုိက္ေနထုိင္ခြင့္ ႏွစ္ရပ္စလုံးကုိ ေဖ်ာက္ဖ်က္ရန္ “Rakhine Action Plan” ဟု သိၾကေသာ အေသးစိတ္ စီမံကိန္းတခုကုိ ျမန္မာအစုိးရက ထုတ္ေဖာ္လာသည္။ သမၼတ၏ အႀကံေပး ပညာ ရွင္ေဟာင္း ေဒါက္တာေက်ာ္ရင္လႈိင္၊ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးဝန္ႀကီး ဗုိလ္မွဴးခ်ဳပ္ေဟာင္း ခင္ရီ ႏွင့္ ရခုိင္ျပည္ နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ အၿငိမ္းစား ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေမာင္ေမာင္အုန္း တုိ႔ပါဝင္ေသာ သုံးဦးပါဝင္ေသာ အဖြဲ႕ကုိ ေစလႊတ္ကာ အေနာက္ႏုိင္ငံအစုိးရမ်ားႏွင့္ သက္ဆုိင္ရာ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားအား ႐ုိဟင္ဂ်ာျပႆနာ ေျဖ ရွင္းေရးအတြက္ ျမန္မာအစုိးရ၏ တရားဝင္ စီမံကိန္းကို လက္ခံလာေစရန္ စည္း႐ုံးေစခဲ့သည္။

သိန္းစိန္၏ ျမန္မာအစုိးရသည္ လက္ေတြ႕တြင္လည္း ထုိ Rakhine Action Plan ကုိ အေကာင္ အ ထည္ေဖာ္လ်က္ရွိသည္။ ဤအခ်က္ကုိ ထင္ရွားေစသည္မွာ ယခုႏွစ္ မတ္လမွစၿပီး ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ား၏ တရား ဝင္ေနထုိင္ခြင့္ႏွင့္ပတ္သက္သည့္ တခုတည္းေသာ စာရြက္စာတမ္းအေထာက္အထားျဖစ္သည့္ ဝႈိက္ကဒ္ မ်ားကုိ ဖိအားေပး ျပန္လည္သိမ္းဆည္းျခင္းအားျဖင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာအမ်ားစုအား တရားမဝင္ေနထုိင္သူ မ်ားျဖစ္ေစရန္ ႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမဲေပးခြင့္မရွိေစရန္ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ျခင္းမ်ားမွ တဆင့္ သိသာ ထင္ရွားေစျခင္းျဖစ္သည္။ တခ်ိန္တည္းမွာပင္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ အသုိင္းအဝုိင္း၏ အာ႐ုံစုိက္မႈကုိ တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္တေလွ်ာက္ ျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္ ကုိးကန္႔တ႐ုတ္လက္နက္ကုိင္တပ္မ်ား၊ ၄င္းတုိ႔၏ မဟာမိတ္အၾကား တုိက္ပြဲမ်ား၊ အလားတူ ယခုႏွစ္အတြင္း က်င္းပမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲအမီ စစ္တပ္၏ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကုိ ျပဳျပင္ရန္ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ေလာေဆာ္မႈမ်ားထံသုိ႔ အာ႐ုံလႊဲထားသည္။

႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားတည္ရွိမႈအေပၚ ျမန္မာအစုိးရ၏ တရားဝင္ ျငင္းဆုိေသာ ျမန္မာအစုိးရ မူဝါဒႏွင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ ႏွိပ္ကြပ္မႈ

၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လအတြင္း ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ ႀကီးႀကီးမားမား အၾကမ္းဖက္ခဲ့မႈႀကီးအၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ “ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး”အစုိးရသည္ လာေရာက္လည္ပတ္ေသာ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆုိင္ရာ မဟာ မင္းႀကီး အန္တုိနီယုိ ဂူထရီစ္ကုိ ႐ုိဟင္ဂ်ာျပႆနာေျဖရွင္းရန္ နည္းလမ္း ႏွစ္ခုကုိ အဆုိျပဳခဲ့သည္။ တနည္းမွာ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ တတိယႏုိင္ငံမ်ားတြင္ အေျခခ်ေနထုိင္ခြင့္ေပးေရး ျဖစ္ၿပီး (ထုိသုိ႔မဟုတ္က) ေနာက္ တ နည္းမွာ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေနာက္ပုိင္းရွိ ၄င္းတုိ႔ အစဥ္အဆက္ေန ထုိင္လာ ရာ ေျမေပၚတြင္ ပင္ ကုလသမဂၢ ရန္ပုံေငြျဖင့္ ထူေထာင္ေသာ စခန္းမ်ားတြင္ ထားရွိေရး ျဖစ္သည္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္ ၁၇ ရက္က ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံ လန္ဒန္ရွိ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာဆက္ဆံေရး အဖြဲ႕အစည္း (Chatham House) တြင္ ေျပာၾကား ခဲ့ၿပီး က်ယ္ျပန္႔စြာ သတင္းထဲတြင္ ေဖာ္ျပခံခဲ့ရေသာ မိန္႔ခြန္းထဲတြင္ ျမန္မာသမၼတ သိန္း စိန္သည္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ တရားဝင္အေျခခ်ေနထုိင္သူမ်ား ျဖစ္ျခင္းကုိလည္းေကာင္း၊ တုိင္းရင္းသား မ်ဳိးႏြယ္စု တခုျဖစ္ျခင္းကုိလည္းေကာင္း ႐ုိဟင္ဂ်ားမ်ား၏ တည္ရွိမႈကုိ တရားဝင္ျငင္းဆုိသြားခဲ့သည္။ တခ်ိန္ တည္းမွာပင္ သူ၏ အစုိးရသည္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ အစုိးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္း မ်ား၊ ႏုိင္ငံျခား မစ္ရွင္မ်ား၊ ကုလသမဂၢေအဂ်င္စီမ်ားႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံလူ႕အခြင့္အေရး အေျခအေန ဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ အ ထူးကုိယ္စားလွယ္အပါအဝင္ ကုလသမဂၢ အရာရွိမ်ား အား ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ ျမန္မာျပည္မွ တုိင္းရင္း သား မ်ဳိးႏြယ္စုတခုအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳလက္ခံေနျခင္းမွ ရပ္တန္႔ေစေရးအတြက္ ဖိအားေပးရန္ ႀကိဳးပမ္း မႈမ်ားကုိ စုိက္လုိက္မတ္တတ္ ျပဳမူလက္ရွိသည္။

ထုိသုိ႔ေသာ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္မ်ားႏွင့္ မူဝါဒမ်ားသည္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း မွ ျပင္း ထန္ေသာ ဆန္႔က်င္မႈမ်ားႏွင့္ ႀကဳံေတြ႕ရသည္။ ထုိအထဲတြင္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ဘန္ကီမြန္း (Ban Ki-Moon) ႏွင့္ အေမရိကန္သမၼတ ဘရတ္အုိဘားမား (Barack Obama) တုိ႔ကဲ့ေသာ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္မ်ား ပါဝင္သည္။ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈကင္းျခင္း၊ သာတူညီမွ်အခြင့္အေရးမ်ား၊ ဂုဏ္သိ ကၡာႏွင့္ အျခားျမန္မာျပည္မွ တုိင္းရင္းသားမ်ဳိးႏြယ္စုမ်ားနည္းတူ ညီမွ်ေသာ အေျခခံေလးစားမႈမ်ားကုိ ထုိက္ တန္ေသာ လူနည္းစုတုိင္းရင္းသားတစုအျဖစ္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာမွ အသိအ မွတ္ျပဳေသာ္လည္း ယင္းႏွင့္ လုံးလုံးလ်ားလ်ား ဆန္႔က်င္ကာ ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာလူမ်ားစုႏွင့္ ရခုိင္အမ်ဳိး သားေရးဝါဒီမ်ားက ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ ဆင္းရဲမြဲေတေသာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံမွ ခုိးဝင္လာေသာ တရားမ ဝင္ ေျပာင္းေရႊေနထုိင္သူ မြတ္စလင္မ်ားဟု တံဆိပ္ကပ္လ်က္ရွိသည္။ ထုိသုိ႔လွ်င္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ လူသား အျဖစ္မွ ႏွိမ့္ခ်ကာ ဗုိင္းရပ္စ္မ်ား၊ ေမွ်ာ့မ်ား၊ ဘီလူးမ်ား၊ ေခြးမ်ား စသည့္ အေခၚအေဝၚမ်ဳိးစုံျဖင့္ သမုတ္ ၾကေလသည္။

ဝမ္းနည္းစရာေကာင္းသည္မွာ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကဲ့သုိ႔ေသာ ဒီမုိကေရစီ ဘက္ေတာ္သား အတုိက္အခံေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ လူ႕အခြင့္ အေရးေခါင္းေဆာင္ၾကယ္ပြင့္မ်ားျဖစ္သူ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္လည္း ထုိသုိ႔ေသာ ႐ုိဟင္ဂ်ာဆန္႔က်င္ေရး စိတ္ဓါတ္မ်ားကုိ မွ်ေဝလက္သင့္ခံေနၾကသည္။ ျမန္မာအစုိးရသည္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ား ၏ ေဘးဒုကၡကုိ လူမ်ားစု ဗုဒၶဘာသာရခုိင္မ်ားႏွင့္ မြတ္စလင္႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအၾကားျဖစ္ပြားေသာ လူမ်ဳိးေရး ပဋိ ပကၡအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ အာဏာရွင္စနစ္မွ အကူးအေျပာင္းတြင္ မလႊဲသာမေရွာင္သာ ဆက္ ဆက္ ႀကဳံေတြ႕ရမည့္ အက်ဳိးဆက္အျဖစ္လည္းေကာင္း တမင္လွည့္ျဖားကာ ပုံေဖာ္လ်က္ရွိသည္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာ အဖြဲ႕ အစည္းကုိ ကမၻာလုံးဆုိင္ရာ အစၥလာမ္အစြန္းေရာက္ဝါဒႏွင့္လည္းေကာင္း၊ ပုိဆုိးသည္မွာ အၾကမ္းဖက္ဝါ ဒႏွင့္လည္းေကာင္း ဆက္စပ္ရန္ ျမန္မာသမၼတ႐ုံးအဖြဲ႕မွ ႀကိဳးပမ္းရာတြင္ အေျခအျမစ္မရွိေသာ ထုတ္ျပန္ စြတ္ စြဲခ်က္မ်ားကုိ မွန္မွန္ႀကီး လုပ္ေလ့ရွိသည္။

ပုိမုိဆုိးရြားလာေသာ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ား၏ ေဘးဒုကၡ

၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လႏွင့္ ေအာက္တုိဘာလတုိ႔တြင္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ စနစ္တက်အုပ္ဖြဲ႕တုိက္ခုိက္ မႈ ႏွစ္ႀကိမ္ျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္ပုိင္းမွ စ၍ ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ ႐ုိဟင္ဂ်ာတုိ႔၏ ေဘးဒုကၡမွာ ပုိမုိဆုိးရြားလာခဲ့သည္။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ မတ္လ ၉ ရက္ေန႔ ေန႔စြဲပါ ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီသုိ႔ တင္ေသာ သူမ၏ အစီ ရင္ခံစာတြင္ ကုလသမဂၢအထူးကုိယ္စားလွယ္ ပေရာ္ဖက္ဆာ ယန္ဟီးလီက ျပည္တြင္းဒုကၡ သည္စခန္း ရွိ ႐ုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္မ်ားခံစားရေသာ ေရြးခ်ယ္စရာ လမ္းႏွစ္လမ္းကုိ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခဲ့သည္။ “ျမန္ မာျပည္ တြင္းမွာပဲ ေနၿပီး ေသ ဒါမွမဟုတ္ ေလွစီးၿပီး ထြက္ေျပး”။ ကုလသမဂၢ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ဒုကၡသည္ မ်ားဆုိင္ရာ မဟာမင္းႀကီး၏ အဆုိအရ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလမွ ႏုိဝင္ဘာလအထိ ၁၁ အ တြင္း ျမန္ မာႏုိင္ငံမွ မေလးရွားႏွင့္ ထုိင္းႏုိင္ငံမ်ားသုိ႔ ေလွစီးထြက္ေျပးလာၾကေသာ မိန္းမႏွင့္ကေလးမ်ား အပါအဝင္ ႐ုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္အေရအတြက္မွာ ၅၃ ၀၀၀ ခန္႔ ရွိသည္ဟူ၏။ ရခုိင္ျပည္နယ္သုိ႔ သြားေရာက္ခဲ့ေသာ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာမွ ဧည့္သည္မ်ားက ဒုကၡသည္စခန္းအတြင္းအျပင္ ႏွစ္ရပ္လုံးရွိ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ား ေန ရေသာအေျခအေနမ်ားကုိ အႀကီးအက်ယ္ ႐ႈတ္ခ်ျပစ္တင္ထုိက္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့ၾက သည္။ ျမန္မာသမၼတ၏ ရခုိင္စုံစမ္းေလ့လာေရးေကာ္မရွင္မွ တင္ျပေသာ တရားဝင္အစီရင္ခံအရဆုိလွ်င္ ပင္ ျမန္မာျပည္ အေနာက္ ပုိင္းရွိ အဓိက ႐ုိဟင္ဂ်ာၿမဳိ႕ႀကီးႏွစ္ၿမိဳ႕ရွိ ဆရာဝန္ႏွင့္ လူနာ အခ်ဳိးအစားမ်ားမွာ ၁ း ၇၆၀၀၀ ႏွင့္ ၁ း ၈၃၀၀၀ တုိ႔ ျဖစ္ၾကသည္။ (ႏႈိင္းယွဥ္ျပရလွ်င္ ျမန္မာတမ်ဳိးသားလုံးအတြက္ ပ်မ္းမွ်အ ခ်ဳိးအစားမွာ ၁ း ၁၀၀၀ ျဖစ္ သည္။)

ႏိုင္ငံတကာ တုန္႔ျပန္မႈမ်ား

လူ႕အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕ အပါအဝင္ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ ျမန္ မာ ၏ ျပဳမူဆက္ဆံပုံကုိ “လူသားမ်ဳိးႏြယ္အေပၚ က်ဴးလြန္ေသာ ရာဇဝတ္မႈ” ႏွင့္ “လူမ်ဳိးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈ” မ်ားအျဖစ္ အကဲျဖတ္သတ္မွတ္ၾကသည္။ ျမန္မာျပည္တြင္း လူ႕အခြင့္အေရး အေျခအေနဆုိင္ရာ ကုလသ မဂၢ အထူးကုိယ္စားလွယ္မ်ားျဖစ္ၾကေသာ ေတာမတ္စ္ ကင္တားနားႏွင့္ ယန္းဟီးလီတုိ႔က လည္း ျမန္ မာမြတ္စလင္မ်ားအေပၚ လူမ်ဳိးေရးခြဲျခားမႈႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကုိ ခြင့္ျပဳထားေသာ အစုိးရ၏ တရားဝင္ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈႏွင့္ ဖိႏွိပ္မႈမ်ား သေဘာသဘာဝကုိ ေထာက္ျပခဲ့ၾကသည္။ ပစိဖိတ္ရင္းမ္ ဥပေဒႏွင့္ေပၚလစီ အဖြဲ႕အစည္းကလည္း ယင္းတုိ႔၏ ပညာရပ္ဆုိင္ရာ ဂ်ာနယ္ျဖစ္သည့္ “ပစိဖိတ္ရင္းမ္ ဥပေဒႏွင့္ေပၚလစီ ဂ်ာနယ္” (၂၀၁၄ ေႏြဦး)တြင္ “ျမန္မာ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ တေငြ႕ေငြ႕ေလာင္ကၽြမ္းေနသည့္ လူမ်ဳိးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈ” ေခါင္းစဥ္ရ သုံးႏွစ္တာ ပညာရပ္ဆုိင္ရာ ေလ့လာမႈစာတမ္းကုိ ထုတ္ေဝခဲ့သည္။ လတ္ တေလာ တြင္လည္း လန္ဒန္တကၠသုိလ္ ႏုိင္ငံတကာ ႏုိင္ငံေတာ္မွက်ဴးလြန္ေသာ ရာဇဝတ္မႈ သုေတသန စီမံကိန္းအဖြဲ႕ႏွင့္ ေယးလ္တကၠသုိလ္ လူ႕အခြင့္အေရးဥပေဒျမွင့္တင္ေရး တုိ႔မွ သီးျခားလြတ္လပ္ေသာ သုေတသနအဖြဲ႕အစည္းႏွစ္ဖြဲ႕သည္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ား၏အေျခအေနကုိ လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္ မႈေဘာင္အတြင္း မွ ေလ့လာစုံစမ္းေနၿပီျဖစ္သည္။

ဟားဗတ္တကၠသုိလ္မွ (Amartya Sen) အမၼာတိယ ဆင္းမ္ကဲ့သုိ႔ ထင္ရွားေသာ ပညာရွင္မ်ားက ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ ျမန္မာ၏ ျပဳမူဆက္ဆံပုံကုိ “တျဖည္းျဖည္း လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ”ဟု သတ္မွတ္ၾက သည္။ လန္ဒန္စီးပြားေရးတကၠသုိလ္တြင္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဧၿပီလက က်င္းပခဲ့ေသာ ႐ုိဟင္ဂ်ာျပႆနာ ကြန္ဖရင့္စ္ တြင္လည္း တာဝန္မွ ထြက္ခြာေတာ့မည့္ ျမန္မာ့လူ႕အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ အထူးကုိယ္စား လွယ္မစၥတာ ကင္တားနားက ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ “လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ အျပဳအမူ မ်ား”ကုိ ေလ့လာေတြ႕ရွိခဲ့သည္ဆုိ၏။

ယခု က်င္းပမည့္ ေအာ္စလုိ ကြန္ဖရင့္တြင္ ေဂ်ာ့ဂ်္ ဆုိး႐ုိ႕စ္ (George Soros) ႏွင့္ ဒက္စမြန္တူးတူ (Desmond Tutu) အပါအဝင္ ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ႏုိင္ငံတကာရင္းႏွီးျမွဳတ္ႏွံသူမ်ား၊ ဥေရာပ ဘုံေစ်းအဖြဲ႕ ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္နီးစပ္ေသာ အစုိးရမ်ားကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ ဖိႏွိပ္ဆက္ ဆံမႈအား အဆုံးသတ္ေစရန္ တုိက္တြန္းသြားမည္ျဖစ္သည္။ သူတုိ႔သည္ ကမၻာေပၚတြင္ အဖိႏွိပ္ခံရဆုံးေသာ လူမ်ဳိးတစုအတြက္ ႏုိင္ငံတကာ လူ႕အခြင့္အေရး ဥပေဒမ်ားအရ မိမိဘာသာ လူမ်ဳိးအမွတ္ သညာ ေဖာ္ ထုတ္ခြင့္၊ အေျခခံလူ႕အခြင့္အေရးမ်ား၊ လူမ်ဳိးႏွင့္ ႏုိင္ငံ သားရပုိင္ခြင့္မ်ား ကုိ ျပန္ လည္ ေဆာင္ က်ဥ္းေပးႏုိင္ ရန္ တုိက္တြန္းသြားမည္ျဖစ္သည္။