စစ္ေတြ သေကၠျပင္ ဒုကၡသည္စခန္းသုိ႔ အေမရိကန္ သံရုံးမွ အဖြဲ႔တစ္ဖြဲ႔ လာေရာက္၍ ဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြး

ေအာင္ဇံေ၀
Rohingya Today
8.11.2018

စစ္ေတြ ။ ။ ရခုိင္ျပည္နယ္၊ စစ္ေတြၿမဳိ႕ သေကၠျပင္ ဒုကၡသည္စခန္းသုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အေမရိကန္သံရုံးမွ အဖြဲ႔တစ္ဖြဲ႔ ေရာက္ရွိလာၿပီး ဒုကၡသည္ေခါင္းေဆာင္ အခ်ဳိ႕နွင့္ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးခဲ့သည္။

စစ္ေတြၿမိဳ႕၊ သေကၠျပင္ ဒုကၡသည္စခန္းသုိ႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ဒု-လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Richard Albright ႏွင့္ သံအမတ္ႀကီး Scot Marciel တို႔အပါအဝင္ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အေမရိကန္သံ႐ံုးမွ ၆-ဦး ပါ၀င္သည့္ အဖြ႔ဲတစ္ဖြ႔ဲသည္ ႏိုဝင္ဘာလ (၇) ရက္ေန႔ ေန႔လည္ ၃း၀၀ အခ်ိန္တြင္ ေရာက္႐ိွလာၿပီး စခန္းထဲရွိ စာသင္ေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္းတြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ ေခါင္းေဆာင္ ၁၀-ဦးႏွင့္ သီးသန္းေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခ့ဲၿပီး ေန႔လည္ ၄း၀၀ အခ်ိန္တြင္ ျပန္လည္ထြက္ခြာသြားေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက Rohingya Today သို႔ေျပာသည္။

ေဆြးေႏြးပြဲ အစတြင္ သံအမတ္ႀကီး Scot Marciel က အဖြဲ႔၀င္မ်ားႏွင့္ မိတ္ဆက္ေပးၿပီး၊ “ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က ဒီက အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား သိရွိထားၿပီးၿပီ၊ ဒီက စခန္းေတြကုိ ႏုိင္ငံတကာက လူေတြ လာၾကည့္ၿပီး ျပန္သြားၾကတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ရလာဒ္ေကာင္းတစ္ခုမွ ရတာ မေတြ႔ရေသးဘူး၊ ဒုကၡသည္ေတြ စိတ္ဓါတ္က်ေနမွာကုိလည္း နားလည္ေပးႏုိင္တယ္၊ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က ဒီကဒုကၡသည္ေတြရဲ့ အေျခအေန ေကာင္းမြန္ တုိးတက္လာေအာင္ အတတ္ႏုိင္ဆုံး ႀကဳိးစားေနတာေၾကာင့္ အခုလုိ ဒုကၡသည္မ်ားရဲ့ ခံစားခ်က္ေတြနဲ႔ ရင္ဖြင့္စကားေတြကုိ နားေထာင္ႏုိင္ဖုိ႔ လာေရာက္ေတြ႔ဆုံျခင္း ျဖစ္တယ္” ဟု ဆုိသည္။

ထုိ႔ေနာက္ စခန္းမ်ား ပိတ္ေတာ့မည့္ အေျခအေနႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အစိုးရႏွင့္ ဒုကၡသည္မ်ားၾကား ေဆြးေႏြးခ့ဲျခင္း ရွိ/မရွိ ကုိ သံအမတ္ႀကီးက ေမးျမန္းရာ ဒုကၡသည္မ်ားဘက္မွ စခန္းေကာ္မတီ၀င္တစ္ဦးက “အဲဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အစုိးရက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔နဲ႔ ႏွစ္ႀကိမ္ ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္။ ပထမတစ္ႀကိမ္ သူတုိ႔က အဲဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေမးလာတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က ဒီတုိင္းခ်က္ခ်င္း ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေပးဖုိ႔ ခက္တယ္၊ စခန္းမွာရွိတဲ့ လူအားလုံးရဲ့ ဆႏၵကုိ သိၿပီးမွ ေျပာပါမယ္လုိ႔ ေျပာလုိက္တယ္။ လူေတြကုိ ေမးေတာ့ စခန္းပိတ္ေတာ့မယ္ဆုိေတာ့ ေပ်ာ္ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ စခန္းပိတ္ရင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ့ မူလေနရာမွာ ေနရာျပန္ခ်ေပးတာမ်ဳိး မဟုတ္ဘဲ ဒီမွာပဲ အိမ္ေတြ ေဆာက္ေပးမယ္ ေျပာတာ ၾကားေနတယ္၊ အဲဒါေတာ့ လုံး၀ လက္မခံႏုိင္ပါဘူး၊ အဲဒါေၾကာင့္ ဒုတိယအႀကိမ္ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ လူေတြရဲ့ ဆႏၵကုိ ေျပာျပေတာ့ အထက္လူႀကီးကုိ တင္ျပပါမယ္ဆုိၿပီး ေျပာသြားတယ္” ဟု ေျဖၾကားခဲ့သည္။

က်န္းမာေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ “ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဒီမွာ ဆရာ၀န္ေတြ လုံလုံေလာက္ေလာက္ မရွိဘူး၊ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈလည္း မလုံေလာက္ဘူး၊ ေဆးရုံတက္ခြင့္လည္း မရွိဘူး၊ ရွိတဲ့ mobile clinic ေရႊ႕ေျပာင္း ေဆးခန္းေတြကုိလည္း ဆရာ၀န္ေတြ ပုံမွန္မလာဘူး၊ လူနာတစ္ေယာက္ အရမ္းကုိ အသည္းအသန္ျဖစ္လာရင္ အဆင့္ဆင့္ လႊဲေျပာင္းေပးလုိ႔ ေဆးရုံတက္ခြင့္ ရရင္လည္း လူနာေစာင့္အေနနဲ႔ တစ္ေယာက္ကုိပဲ အတူ ေနခြင့္ေပးတယ္၊ ေဆးရုံထဲမွာ ဖုန္းသုံးခြင့္ မေပးဘူး၊ ဒုကၡသည္စခန္းက ရုိဟင္ဂ်ာလူနာေတြဆုိရင္ ေဆးရုံမွာရွိတဲ့ အက်ဥ္းသားေတြကုိ ထားတဲ့ အခန္းမွာပဲထားတယ္၊ အဲဒီမွာ ေဆးကုသမႈ ပုံမွန္မေပးလုိ႔ ဆုံးသြားတာေတြလည္း ရွိတယ္” ဟု ေျဖၾကားခဲ့သည္။

ဒုကၡသည္မ်ားကုိ ကုိယ္စားျပဳသူမ်ားက အဓိကလုိအပ္ခ်က္မ်ား ျဖစ္သည့္ ႏုိင္ငံသား ျပန္လည္ျဖစ္ခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာသြားလာခြင့္၊ အလုပ္အကုိင္ အခြင့္အလမ္း၊ လြတ္လပ္စြာ ပညာသင္ယူေလ့လာဆည္းပူးခြင့္၊ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ လုံေလာက္စြာ ရရွိျခင္းႏွင့္ မူလေနရာတြင္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေပးျခင္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ တစ္စုံတစ္ရာ ေျပာဆုိ ေဆြးေႏြးျခင္း မရွိဘဲ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားကုိ ပိတ္ၿပီး ဤေနရာတြင္ လုံးခ်င္းအိမ္မ်ား ေဆာက္ေပးမည္ဟု အႀကိမ္ႀကိမ္ေျပာေနျခင္းမ်ားသည္ ဒုကၡသည္ဘ၀တြင္သာ ထားရွိရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျခင္း ေျပာဆုိေနျခင္းျဖစ္သည္ဟု ရွင္းျပသည္။ လြန္ခဲ့သည့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္က မိမိတုိ႔၏ ေနအိမ္မ်ားႏွင့္ ဥစၥာပစၥည္းမ်ားကုိ မီးရႈိ႕ဖ်က္ဆီးၿပီး ဒုကၡသည္စခန္းမ်ား တည္ေဆာက္၍ ဒုကၡသည္ဘ၀သုိ႔ တြန္းပုိ႔ ထားသည္မွာ ၆ ႏွစ္ေက်ာ္ေနၿပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း အေျခအေနက မည္သုိ႔မွ် ေျပာင္းလဲ ေကာင္းမြန္လာျခင္း မရွိဘဲ ပုိဆုိးလာေနသည္ဟု ဒုကၡသည္မ်ားက တင္ျပသည္။

“ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ လူႀကီးေတြကေတာ့ ေနာက္ အမ်ားဆုံး ၁၀ ႏွစ္၊ ၁၅ ႏွစ္ေလာက္ဆုိရင္ ေသကုန္ၾကမွာဘဲ၊ အဲဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ့ ကေလးေတြ၊ လူငယ္ေတြရဲ့ အနာဂတ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေတာ္ေတာ့္ကုိ စုိးရိမ္ေနရတယ္။ ဥပမာ အခု ဒုကၡသည္စခန္းက ကေလးေတြဆုိ သူတုိ႔ရဲ့ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အေတြ႔အႀကဳံ အရေပါ့ေနာ္၊ လူျဖစ္လာရင္ အလုပ္လုပ္စရာမလုိဘူး၊ အလွဴရွင္ေတြဆီက ရတဲ့ ရိကၡာ အစားအေသာက္ေတြနဲ႔သာ အသက္ရွင္ၾကတာ၊ ပညာသင္ယူစရာမလုိဘူး၊ ရုိဟင္ဂ်ာဆုိရင္ အျခားလူမ်ဳိးေတြနဲ႔ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံ ထိေတြ႔ခြင့္မရွိတဲ့ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးျဖစ္လုိ႔ သီးသန္႔ေနရတယ္ စတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ကင္းမဲ့တဲ့ အရႈံးေပးစိတ္၊ အညံ့ခံစိတ္ေတြ သူတုိ႔မွာ ၀င္ေနၾကတယ္၊ သူတုိ႔ႀကီးလာရင္ လူမ်ဳိးေပါင္းစုံနဲ႔ ေရာေႏွာ ေပါင္းသင္းၿပီး ရယူသင့္တဲ့ လူမႈဆက္ဆံေရး ဆုိင္ရာ အသိပညာ ဗဟုသုတေတြ မရွိရင္ သူတုိ႔ဘ၀ ဘယ္လုိျဖစ္မလဲ စတဲ့အခ်က္ေတြကုိ စဥ္းစားရင္းနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ့ စုိးရိမ္ပူပန္မႈ၊ စိတ္ဖိစီးမႈေတြ တစ္ရက္ထက္တစ္ရက္ မ်ားလာေနတယ္” ဟု ေကာ္မတီ၀င္တစ္ဦးက ရင္ဖြင့္သည္။

ဆက္လက္၍ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ား စက္ေလွမ်ားျဖင့္ မေလးရွားႏုိင္ငံသုိ႔ ထြက္ခြာသြားေနျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ “ဒီလ ပထမအပတ္မွာပဲ မေလးရွားသြားဖုိ႔ စက္ေလွ ၃ စီးနဲ႔ ရုိဟင္ဂ်ာ ၂၀၀ ေက်ာ္ ထြက္သြားတယ္၊ သူတုိ႔က အခုထိ ေရထဲမွာပဲ၊ ဒီမွာ အျခားလူေတြလည္း သြားဖုိ႔ ျပင္ေနၾကတယ္၊ အာဏာပုိင္ေတြနဲ႔ ပြဲစားေတြ ပူးေပါင္းၿပီး လာဘ္စားတယ္၊ လူေတြကလည္း ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ပိတ္မိေနတာကေန လြတ္ေျမာက္ခ်င္ၾကတယ္၊ အစုိးရကုိယ္တုိင္ လမ္းဖြင့္ေပးထားေတာ့ ပြဲစားေတြကလည္း လူေတြကုိ မက္လုံးအမ်ဳိးမ်ဳိးေပးၿပီး ေပၚေပၚတင္တင္ စည္းရုံး စုေဆာင္းၾကတယ္၊ ဒီအတုိင္းသာ ဆက္ျဖစ္ေနမယ္ဆုိရင္ ဒီမွာ ရုိဟင္ဂ်ာဆုိတာ က်န္ေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူး။ ျဖစ္ႏုိင္ရင္ သံအမတ္ႀကီးတုိ႔အေနနဲ႔ ျမန္မာအစုိးရနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး ဒီကိစၥကုိ ဟန္႔တားေပးပါ” ဟု ဒုကၡသည္ ကုိယ္စားလွယ္တစ္ဦးက တင္ျပခဲ့သည္။

သံအမတ္ႀကီးက “ခင္ဗ်ားတုိ႔ရဲ့ ေျပာဆုိေဆြးေႏြးခ်က္ေတြကုိ အကုန္မွတ္ထားပါတယ္၊ အစုိးရဘက္က အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ေနတယ္လုိ႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေျပာေနေပမယ့္ ပကတိ အေျခအေနမွန္ကုိ သိရွိၿပီး လာမယ့္ ႏုိ၀င္ဘာလ (၁၁) ရက္ေန႔မွာ အစုိးရနဲ႔ ေတြ႔ဆုံပြဲမွာ ေဆြးေႏြးလုိ႔ရေအာင္ ခင္ဗ်ားတုိ႔နဲ႔ အခုလုိ လာေရာက္ေဆြးေႏြးတာ ျဖစ္ပါတယ္၊ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအ၀ုိင္းက ျမန္မာအစုိးရကုိ အတင္းလုပ္ခုိင္းလုိ႔ မရေပမယ့္ ဖိအားေတြ ေပးလုိ႔ရတယ္၊ ဒါက ေကာင္းတယ္ မေကာင္းဘူးဆုိၿပီး ေ၀ဖန္ သုံးသပ္ၿပီး အႀကံဥာဏ္ေပးလုိ႔ရတယ္၊ ေပးတဲ့ဖိအားေတြကလည္း ထိေရာက္ေနတာ ေတြ႔ရတယ္၊ လာမယ့္ ေတြ႔ဆုံပြဲမွာလည္း ဒါေတြကုိ ေျပာျပမယ္၊ ရွင္းျပမယ္၊ လုိက္နာေဆာင္ရြက္ျခင္း မရွိရင္ ဒီထက္မက ဖိအားေတြ လာႏုိင္တဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ အစုိးရရဲ့ လက္ရွိမူ၀ါဒကုိ မေျပာင္းလဲဘူးဆုိရင္ သူတုိ႔အတြက္ နစ္နာဆုံးရႈံးမႈတစ္ခု ျဖစ္လာႏုိင္တဲ့အေၾကာင္း ႀကဳိတင္ရွင္းျပပါမယ္” ဟု နိဂုံးအေနႏွင့္ ေျပာဆုိခဲ့သည္။

ဒုကၡသည္ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားက သံအမတ္ႀကီးမွ အမွန္တရားကုိလုိလားၿပီး ျပတ္ျပတ္သားသား ေျပာဆုိသည့္အတြက္ အထူးေက်းဇူးတင္ရွိပါေၾကာင္း၊ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသည္ ၾသဇာလႊမ္းမုိးမႈရွိသည့္ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ ျဖစ္သည့္အတြက္ ယခုျပႆနာကုိ အျမန္ဆုံး ေျဖရွင္းေပးႏုိင္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း ေျပာဆုိခဲ့သည္။