အမွန္ကို ခ်စ္ပါ - အပုိင္း (၄) (ရုိဟင္ဂ်ာ)

ကၽြန္ေတာ့ အေနနဲ႔ အမည္နာမ ကိစၥမွာ ၀င္ေရာက္ မေဆြးေႏြးလိုပါ။ ဗမာေတြက မိမိတို႔သည္ ဗမာ ျဖစ္တယ္လို႔ လြတ္လပ္စြာ ေျပာခြင့္ရွိသလို၊ မိမိရဲ႔ အမည္နာမကိုလည္း မိမိကိုယ္တိုင္ လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္ကင္ပြန္း တပ္ခြင့္ ရွိပါတယ္။ အလားတူ မြန္ေတြ အတြက္လည္း ဒီအတိုင္းပဲ၊ ရခိုင္ေတြ အတြက္လည္း ဒီအတိုင္းပဲ ခံယူပါတယ္။ အမည္နာမ ဆိုတာက လူသားတစ္ဦး၊ လူမ်ိဳးတစ္ဦး၊ လူမ်ိဳးႏြယ္တစ္ခု ရွိၿပီးမွ ျဖစ္တည္လာတဲ့ ကိစၥရပ္သာ ျဖစ္ပါတယ္။

အမွန္တကယ္ လက္ေတြ႔မွာ ဒီလူမ်ိဳးဆိုတာ သမိုင္းခ်ီၿပီး ရွိခဲ့၊ မရွိခဲ့ ဆိုတဲ့ အရာသာ ပင္မအဓိက ျဖစ္ပါတယ္။ ပုဂံေခတ္မွာ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀၀ ေက်ာ္ ၾသဇာမိခဲ့လို႔ ရခိုင္ေဒသ လူဦးေရ ထက္၀က္ေလာက္က ျမန္မာစကား လႊမ္းမိုးသြားခဲ့ေပမယ့္- ရခိုင္ေတြရဲ႔ ဓေလ့ စရိုက္မ်ားဟာ အိႏၵိယျပည္ အလယ္ပိုင္းနဲ႔ တူညီေနပါတယ္ဆိုတာ ရခိုင္ သမိုင္းဆရာမ်ားကိုယ္တိုင္ ေရးသားေနၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႔ကလည္း ျမန္မာစကား ဆိုတာ ရခိုင္က ခိုးယူသြားတာ၊ ျမန္မာစာ ဆိုတာလည္း ရခိုင္ဘက္က ခိုးယူသြားတာလို႔ ေျပာဆိုမႈမ်ားလည္း ရွိပါတယ္။

ရခိုင္ ဆိုတာ ယကၡ (ၾကမ္းတမ္းတဲ့ လူမ်ိဳးႏြယ္၊ သို႔မဟုတ္ မဖြံ႔ၿဖိဳးေသးတဲ့ ေတာေတာင္ေန လူမ်ိဳးႏြယ္) ဆုိ တာက ဆင့္ပြား ဆင္းသက္လာတာလို႔ ေျပာဆိုၾကေပမယ့္-၊ ဘယ္လိုေျပာေျပာ ေရွးမင္းမ်ား အဆက္ဆက္မွာ ရခိုင္ ဆိုတဲ့ အမည္ဟာ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးထဲကို ကိုယ္စားမျပဳခဲ့ပါ။ တိုင္းႏိုင္ငံေဒသ တစ္ခုကို ကိုယ္စားျပဳၿပီး အဲ့ဒီ ေဒသမွာ ရွိေနတဲ့ လူမ်ိဳးအားလံုးကို ကိုယ္စားျပဳခဲ့ျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။

ရခိုင္ေဒသ တစ္ခုလံုးဟာ အစဥ္အလာ ႏွစ္ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ အိႏၵိယရဲ႔ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈေအာက္မွာ ရွိခဲ့ပါ တယ္။ ဘေဂၤါေဒက လူသားမ်ား ဟိႏၵဴဘာသာကို ကိုးကြယ္စဥ္ ရခိုင္ေဒသက လူသားမ်ားက ဟိႏၵဴဘာသာကို ကိုးကြယ္ခဲ့တယ္၊ ဘေဂၤါေဒသ လူသားမ်ား ဗုဒၶဘာသာကို ကိုးကြယ္ေတာ့ ရခိုင္ေဒသက လူသားမ်ား ဗုဒၶဘာသာကို ကိုးကြယ္ခဲ့တယ္။ ဘေဂၤါေဒက လူသားမ်ား အစၥလာမ္ကို ကူးေျပာင္းကိုးကြယ္ေတာ့ ရခိုင္ကို လည္း အစၥလာမ္ဘာသာ ၾသဇာလႊမ္းမိုးလာခဲ့ပါတယ္။ (ဒီေနရာမွာ ေျပာဆိုတဲ့ ဘေဂၤါေဒသ ဆိုတာ ဘဂၤလား ေဒ့ရွ္ကို မဆိုလုိပါ။ အိႏၵိယ မဂဓ အင္ပါယာႀကီးကို ဆိုလုိပါတယ္။) ဘေဂၤါေဒသကို အစၥလာမ္သာ သာသာနာ ေရာက္ရွိလာတဲ့ ခုႏွစ္က ၁၂၀၃ ခုႏွစ္၀န္းက်င္ ျဖစ္တယ္။ ဒီအခ်ိန္ကာလက ရခိုင္ေဒသဟာ ပုဂံအင္ပါယာရဲ႔ လႊမ္းမိုးမႈကို ခံေနရၿပီး ရခိုင္မွာ ရွိတဲ့ နဂိုမူလ ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ ပုဂံျပည္က ဗုဒၶဘာသာတို႔ရဲ႔ ပူးေပါင္းကာ ဗုဒၶဘာသာ အင္အား ထြားေနတဲ့ ကာလလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

သမိုင္း၀င္ ဓည၀တီ မတိုင္မွီ မာရယူ မင္းဆက္ရဲ႔ အႏြယ္ေတြ ထူေထာင္တဲ့ ပထမ ဓည၀တီ မင္းဆက္ရဲ႔ အမည္ မ်ားကို လိုက္ၾကည့္ရင္- ဘာဟူ ဘိုလီ (ဘီစီ ၁၅၈- ၃၈)၊ ရာယာ ဖာဟီ (ဘီစီ ၃၈၀ ေအဒီ ၈၂)။ ေအဒီ ၈၂ မွ ေအဒီ ၂၀၂ မင္း အမည္ကို ေက်ာက္စာ ဖတ္၍ မရပါ။ ဆႁႏၵာ ေဒယ်ာ (ေအဒီ ၂၀၂- ၂၂၉)။ အႏၷာ ၀ါကာ (ေအဒီ ၂၂၉- ၂၃၄)။ ေအဒီ ၂၃၄ မွ ေအဒီ ၃၃၁ ၏ မင္းအမည္ကို ေက်ာက္စာ ဖတ္မရပါ။ ရာဘီယာ ပြား (ေအဒီ ၃၃၁- ၃၃၄)။ ခြာရမ္ေဒ၀ီ (၃၃၄- ၃၄၁)။ အာဖါ၀ီရာ (၃၄၁-၃၆၁)။ ဇာဂူနာ (၃၆၁- ၃၆၈)။လန္ဂီ (၃၆၈-၃၇၀) - ဆိုတဲ့ အမည္မ်ားကို ေတြ႔ရပါတယ္။

ဒီေန႔ ဒီနာမည္မ်ိဳးကို ရခိုင္လူမ်ိဳးမွာ လံုး၀ မေတြ႔ရပါ။ ရိုဟင္ဂ်ာလို႔ ခံယူထားတဲ့ လူမ်ိဳးမ်ားထဲမွာသာ- ဘိုလီ၊ ဖာဟီ၊ ဆႁႏၵာ၊ ၀ါကာ၊ အာဖာ၀ီရာ၊ ဇာဂူနာ၊ လန္ဂီး ဆိုတဲ့ အမည္မ်ားကို ရြာတစ္ရြာမွာ အနည္းဆံုး ဆယ္ဦး ေလာက္ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဘိုလီ၊ ၀ါကာ၊ ဖာဟီ၊ ဇာဂူနာ ဆိုတဲ့ နာမည္ေတြ ပိုမို မ်ားပါတယ္။ ဒီနာ မည္ေတြက မြတ္စလင္ ျဖစ္လာလို႔ မြတ္စလင္ အာရဗ္နာမည္ေတြ မဟုတ္ပါ။ အာရ္ဗီစာေပ စကားမွာ ဒီနာမည္ မ်ိဳးကို မေတြ႔ရပါ။

ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုသူမ်ား ေျပာဆုိေနတဲ့ စကား၊ အမည္နာမ၊ ဓေလ့စရိုက္မ်ားက ရခိုင္သမိုင္းဆရာမ်ား ေက်ာက္စာ ပညာရွင္မ်ား ကိုယ္တိုင္ေရးမွတ္ ေဖၚထုတ္ထားတဲ့ ေရွးဦးမူလေန လူမ်ိဳးမ်ားနဲ႔ ရာႏႈန္းမ်ားစြာ တူညီေနၿပီး- လက္ရွိ ရခိုင္ရယ္လို႔ ခံယူထားသူမ်ားနဲ႔ ရခိုင္သမိုင္းေဖၚျပပါ လူမ်ိဳးဓေလ့တို႔ ကြာျခားေနတာကို ေတြ႔ေနရပါ တယ္။

ရိုဟင္ဂ်ာ ဟု မိမိကိုယ္မိမိ ေခၚတြင္ေသာ လူမ်ိဳးစုဟာ ေမယုျမစ္ရိုး စစ္တေကာင္းေတာင္တန္း တစ္ေလွ်ာက္ စုန္ဆင္းက်က္စားလာတဲ့ လူမ်ိဳးစု ျဖစ္တယ္။ ကုလားတန္ျမစ္ရိုးေၾကာင္းက စတင္တဲ့ ဓည၀တီ ႏုိင္ငံေတာ္ဟာ ေမယုေဒသကို သမိုင္းႏွစ္ေထာင္ခ်ီၿပီး ရခိုင္ႏိုင္ငံေတာ္ထဲမွာ ထည့္သြင္း အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တယ္။ ရခိုင္ႏိုင္ငံေတာ္ဟာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈအာဏာအရ စစ္တေကာင္းနယ္ တစ္ခုလံုးကို ေက်ာ္ၿပီး ဘေဂၤါေဒသထိ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ တိုးခ်ဲ႔ခဲ့ ေပမယ့္ ယဥ္ေက်းမႈ၊ စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရး၊ ဘာသာေရး သေဘာအရ ဘေဂၤါနယ္ဘက္က ၾသဇာကို ျပန္လည္ သက္ ေရာက္ ခံခဲ့ရတယ္။

ဗမာအင္ပါယာ ပုဂံမင္းတို႔မွာ ရခိုင္အား သိမ္းပိုက္ခဲ့ေပမယ့္ ဗမာ့ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ၾသဇာဟာ ေမယုနယ္ဘက္ထိ မတိုးေပါက္ႏိုင္ခဲ့ဘူး။ တနည္းအားျဖင့္ ရခိုင္ေျမာက္ဘက္စြန္း ေဒသေတြဟာ ဗမာအင္ပါယာထဲကို အရိပ္အ ေရာင္မွ်သာ အမည္ခံ က်ေရာက္ခဲ့တဲ့ သေဘာမွ် ျဖစ္တယ္။ သို႔မဟုတ္ ရခိုင္ေဒသ တစ္ခုလံုး လံုးလံုးလွ်ားလွ်ား ပုဂံ အင္ပါယာထဲကို ပါမသြားခဲ့ဘူး။

ဒါေၾကာင့္ ပုဂံအင္ပါယာက ႏွစ္ေပါင္း ၃၀၀ စိုးမိုးထားခဲ့ေပမယ့္- ပုဂံအင္ပါယာကို ျပန္လည္ေတာ္လွန္ၿပီး ေျမာက္ ဦး အင္ပါယာကို ထူေထာင္မယ့္ ရခိုင္ ေကာလိယ မင္းဆက္ ဆိုတာ က်န္ရွိေနခဲ့တာက သက္ေသျဖစ္ေနတယ္။ ေကလိယ မင္းဆက္ရဲ႔ ၂၂ ဆက္ေျမာက္ သားေတာ္ ငႏွလံုးမင္းက ေျမာက္ဦး အင္ပါယာကို စတင္ခဲ့ၿပီး မင္းေစာ မြန္လက္ထက္မွာ ေျမာက္ဦး အင္ပါယာဟာ အႀကီးအက်ယ္ ထြန္းေတာက္ခဲ့ျပန္တယ္။

ဗမာမ်ား ေအာက္မွာ ၾသဇာမခံလိုတဲ့ ေကာလိယ မင္းဆက္ဟာ ရိုဟင္ဂ်ာ လို႔ ေခၚတြင္တဲ့ လူမ်ိဳးႏြယ္စု ထဲမွာ သာ အေျခခ်ေနခဲ့ရတယ္- ဆိုတာ သမိုင္းမွာ ျငင္းလို႔ မရပါ။

အစၥလာမ္ သာသနာ ေပၚလာလို႔ ရိုဟင္ဂ်ာ ေပၚလာျခင္း မဟုတ္

ရခိုင္သမိုင္းမွာ ဒ႑ာရီလိုလို ပံုျပင္လုိလိုေတြက မ်ားေနၿပီး အာရဗ္သေဘၤာပ်က္ရာက ကမ္းတင္ေနတဲ့ လူစုဆီမွ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား ေပၚလာသလိုလိုေတြ ေလွ်ာက္ေျပာတာလည္း ရွိေနတယ္။ သေဘၤာပ်က္လို႔ လူမ်ိဳး ျဖစ္လာမယ္ ဆိုရင္ အမ်ားဆံုး ရြာေလးတစ္ရြာေလာက္သာ ျဖစ္ႏိုင္မွာပါ။ ႀကီးမားတဲ့ လူမ်ိဳးစုႀကီး ျဖစ္လာဘို႔ အေၾကာင္း မရွိ ပါ။- ဘေဂၤါျပည္ကို အစၥလာမ္ သာသနာ လႊမ္းမိုးလာေတာ့- ဘေဂၤါနဲ႔ နီးစပ္တဲ့ စစ္တေကာင္းနယ္ကလည္း အစၥလာမ္ သာသနာျပဳတို႔ရဲ႔ သာသနာျပဳမႈကို ခံရပါတယ္။ ဒီမတိုင္မီွက စစ္တေကာင္းမ်ိဳးႏြယ္စု၊ ဘဂၤလီမ်ိဳးႏြယ္ စု အပါအ၀င္ မာဂဓ အင္ပါယာထဲက လူမ်ိဳးစုေတြဟာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား အမ်ားစု ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔ ရဲ႔ ဘဘိုးမ်ိဳးဆက္ဟာလည္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ဆီကို အစၥလာမ္ သာသနာျပဳေတြ ေရာက္လာ ေတာ့ အစၥလာမ္ သာသနာကိုလက္ခံလိုက္ၾကပါတယ္။ ရိုးရာ နတ္မွ ဟိႏၵဴ၊ ဟိႏၵဴမွ ဗုဒၶဘာသာ၊ ဗုဒၶ ဘာသာမွ အစၥလာမ္ ကို ကူးေျပာင္းခဲ့ၾကတာ အယူ၀ါဒပါ။ လူသားကေတာ့ ဒီလူသားမ်ိဳးႏြယ္သာ ျဖစ္ပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္ကိုလည္း အစၥလာမ္ သာသနာျပဳမ်ား ေရာက္ခဲ့ပါတယ္- ရိုဟင္ဂ်ာ မဟုတ္တဲ့ အျခား လူမ်ိဳးစုမ်ား အစၥလာမ္ သာသနာထဲကို အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္ ၀င္လာလို႔ ရခိုင္ဘုရင္ မင္းဘာႀကီး ကိုယ္တုိင္ ကိုးကြယ္တဲ့ ေတာင္ညိဳေက်ာင္းတိုက္ အရွင္အဂၢမုနရဲ႔ တပည့္ ရွင္ငယ္ ဆရာျမ၀ါက “ငါတု႔ိ သာသနာ တိမ္ေကာေတာ့မယ္” ဆိုၿပီး ေလွ်ာက္ထားရာက ဘုရင့္ခြင့္ျပဳခ်က္နဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ ကာကြယ္ေရး စည္းမ်ဥ္း “ေရြးမ်ဥ္းဓမၼသတ္” က်မ္းကို ျပဳစုခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီ က်မ္းကို ဥပေဒျပဳ ထိမ္းကြပ္လိုက္လို႔ အစၥလာမ္သာသနျပဳခြင့္ ရပ္စဲသြားခဲ့တယ္။

ဒါေပမယ့္ ရခိုင္သမိုင္းမွာ အစၥလာမ္ သာသနာျပဳမ်ားကိုသာ ခြင့္မျပဳခဲ့ေပမယ့္- ေမယုေဒသ ရွိ မူလဇစ္ျမစ္ လူမ်ိဳးမ်ားကို ေမာင္းထုတ္ၿပီး ရခိုင္အင္ပါယာ ခ်ဲ႔ခဲ့တဲ့ သမုိင္းမရွိပါ။ ဒီတင္မက ႏွစ္ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာ တည္ေန ခဲ့တဲ့ ရခိုင္သမိုင္းမွာ- အေနာက္က ဘဂၤလီေတြ ၀င္လာၿပီး ရခိုင္ကို အာဏာလုမယ္ ဆိုတဲ့ ရန္စလည္း ႀကီးႀကီး က်ယ္က်ယ္ မရွိခဲ့ပါ။ ေမယုလူမ်ိဳးစု အပါအ၀င္ အျဖစ္တဲ့ ရခိုင္ႏိုင္ငံေတာ္ကသာ ဘဂၤလား (ဂဂၤါျမစ္ အေနာက္ ဘက္ျခမ္း)ကို သြားေရာက္ သိမ္းပိုက္ၿပီး အာဏာလု အင္ပါယာခ်ဲ႔ထြင္တာမ်ိဳးကိုသာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ရခိုင္ရဲ႔ အေရွ႔ဘက္က ဗမာေတြ ၀င္လာၿပီး ရခိုင္ရဲ႔ အာဏာကို လုေတာ့မွာပဲ ဆိုတဲ့ အေၾကာက္တရားမ်ားသာ ရခိုင္မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ႀကီးစိုး ဖိစီးထားခဲ့ပါတယ္။

ဆက္လက္တင္ျပပါမည္။