ယန္ဟီးလီ၏ ျမန္မာ႔အေရး ကနဦးအျမင္

ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၁၀ ရက္ၾကာ ခရီး ေရာက္ရွိ ခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူး စံုစမ္း စစ္ေဆးေရးမႉး Yanghee Lee (ယန္ဟီလီ) က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား အေရး၊ ဒုကၡသည္ အေရးနဲ႔ သတင္း မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ အေျခအေန ကအစ လယ္ယာေျမ အသိမ္းခံ ရတဲ့ ကိစၥေတြ အပါအ၀င္ အကဲခတ္ ေလ့လာခြင့္ ရခဲ့ေၾကာင္း ေျပာဆို လိုက္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လက္ရွိ က်င့္သံုး ေနတဲ့ ဥပေဒေတြ ဟာလည္း ဒီေန႔ေခတ္နဲ႔ မကိုက္ ညီတာေတြ ရွိတယ္လို႔ သံုးသပ္ လိုက္ပါတယ္။ ကိုစည္သူက တင္ျပ ေပးထား ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈ ေတြကို အသိအမွတ္ ျပဳေပမယ့္လို႔ စိန္ေခၚ အကဲစမ္းမႈ ေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ ေနရဆဲပဲလို႔ ဒီကေန႔ က်င္းပတဲ့ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲမွာ မစၥ္ Yanghee Lee (ယန္ဟီလီ) ေျပာဆို သြားပါတယ္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ လူ႔အခြင့္ အေရးကို ေလးစားတဲ့၊ အကာအကြယ္ ေပးတဲ့၊ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္း အဝုိင္းက တာဝန္သိတဲ့ ႏုိင္ငံတႏိုင္ငံ အေနနဲ႔ ပါဝင္ဖို႔ ႀကိဳးစားတဲ့ ေနရာမွာ ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္လွည့္ ခ်င္တဲ့ လကၡဏာေတြ ေတြ႔ေန ရပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အမ်ားက ေျပာသလို ပါပဲ။ ျမန္မာ ႏုိင္ငံကို နားလည္ဖုိ႔၊ အားေပးဖို႔ အမ်ားႀကီး လုိပါတယ္။ ဒါမွသာ စိန္ေခၚ အကဲစမ္းမႈ ေတြကို ျဖတ္သန္းၿပီး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးကို ဆက္လက္ ေဖာ္ေဆာင္ ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ က်မရဲ႕ ေလ့လာ အကဲခတ္ ခ်က္ေတြက ဒါေတြကို မီးေမာင္းထုိး ျပႏိုင္ ပါလိမ့္မယ္။”

တဆက္တည္း မွာပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အစိုးရရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ ေတြအေပၚ မေက်နပ္လို႔ ဆႏၵ ထုတ္ေဖာ္တဲ့ သူေတြကို ဖမ္းဆီး ေနတာေတြ အေပၚ မစၥ္ Yanghee Lee (ယန္ဟီလီ) က ေ၀ဖန္ ခဲ့ပါတယ္။

“ဆႏၵ ထုတ္ေဖာ္တဲ့ သူေတြကို ႏွိပ္ကြပ္ ေနတာေတြဟာ လူထု အေျချပဳ အဖဲြ႔အစည္း ေတြရဲ႕ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ ေတြကို သိမ္ငယ္ေအာင္ လုပ္သလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ လူမႈ အသိုင္း အဝုိင္းကို ၿခိမ္းေျခာက္ အက်ပ္ကိုင္တဲ့ သေဘာလည္း သက္ေရာက္ ပါတယ္။ အစိုးရ အေနနဲ႔ လူထု အေျချပဳ အဖဲြ႔အစည္းေတြ အတြက္ စိတ္ခ် လံုၿခံဳမႈ ရွိတဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ဖန္တီးေပး ရမွာပါ။ ဒါမွသာ ဒီမိုကေရစီေရး၊ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္ ရင္ၾကားေစ့ေရး၊ ဖံြ႔ၿဖိဳးေရးနဲ႔ လူ႔အခြင့္ အေရး တိုးတက္ေရး အကာ အကြယ္ ေပးေရး ေတြကို ထိထိ ေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္ ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။”

လာမယ့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲကို တရားမွ်တစြာ က်င္းပႏိုင္ဖို႔ ပတ္၀န္းက်င္ေကာင္း ဖန္တီးေပးဖို႔ လိုအပ္ တယ္လို႔ ပါေမာကၡ လီ က ေထာက္ျပ သြားပါတယ္။

“ျမန္မာ့ ဒီမုိကေရစီ ေရးမွာ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုခြင့္နဲ႔ လြတ္လပ္စြာ စု႐ံုးခြင့္ဟာ တကယ့္ကို လုိအပ္ၿပီး အခ်က္အျခာ က်ပါတယ္။ ဒါမွသာ ႏုိင္ငံေရး ျပႆနာေတြကို ေဆြးေႏြး အေျဖ ရွာႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အထူး သျဖင့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြ မတုိင္မီမွာ ဒီလို လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ ေပးဖို႔ လိုပါတယ္။ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြ ဆိုတာဟာ ဒီမိုကေရစီ စနစ္မွာ အေရးပါတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ တရပ္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။”

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ပညာေရးနဲ႔ က်န္းမာေရး က႑ အတြက္ အသံုးစရိတ္ တိုးျမႇင့္တာ ၾကားရတဲ့ အတြက္ အားတက္ မိတယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒီက႑ေတြမွာ အသံုးစရိတ္ကို အခုထက္မက တိုးတက္ ေစလိုတယ္ လို႔လည္း တိုက္တြန္း ခဲ့ေသးတယ္။

မစၥ္ Yanghee Lee (ယန္ဟီလီ) ရဲ႕ ရခိုင္ျပည္နယ္ ခရီးစဥ္ အတြင္း ဗုဒၥဘာသာနဲ႔ မြတ္ဆလင္ အသိုင္း အ၀ိုင္း ႏွစ္ခုစလံုးရဲ႕ ခံစားခ်က္ေတြ အသံေတြ ကိုလည္း နားေထာင္ ေပးႏုိင္ ခဲ့တယ္လို႔လည္း ေျပာခဲ့ပါတယ္။

ဒီခရီးစဥ္ အတြင္း ရခိုင္ျပည္နယ္နဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္ ကို သြားေရာက္ ခဲ့စဥ္ ျပည္နယ္ အစိုးရ တာ၀န္ရွိသူေတြ၊ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ေဒသခံ ၿမိဳ႕မိၿမိဳ႕ဖ ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံု မိတ္ဆက္ ခဲ့သလို ပဋိပကၡ ေတြေၾကာင့္ ဒုကၡသည္ ဘ၀ ေရာက္ေနၾက ရသူ ေတြနဲ႔လည္း ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ေတြ႔ဆံု ခဲ့ပါတယ္။ မၾကာေသးခင္က ေကာလာဟလ အမုန္း စကား ျပန္႔ပြားမႈေၾကာင့္ လူ ၂ ေယာက္ ေသဆံုး ရတဲ့အထိ မတည္ မၿငိမ္ ျဖစ္ခဲ့လို႔ ညမထြက္ရ အမိန္႔ ထုတ္ျပန္ ထားတဲ့ မႏၱေလးၿမိဳ႕ကိုလည္း သြားေရာက္ ေလ့လာခဲ့ ပါတယ္။ မႏၱေလး တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႔နဲ႔ ေတြ႔ဆံု ခဲ့တဲ့ အျပင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရး အဖြဲ႔နဲ႔လည္း ေဆြးေႏြး ခဲ့သလို ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ေနရာေတြ ကိုလည္း ကိုယ္တိုင္ သြားေရာက္ ခဲ့ပါတယ္။

ပါေမာကၡလီဟာ မေန႔က ဇူလိုင္လ (၂၅) ရက္ေန႔မွာ ေနျပည္ေတာ္မွာ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္၊ အစိုးရ အဖြဲ႔၀င္ ၀န္ႀကီးေတြ အျပင္ ဖြဲ႔စည္း အေျခခံ ဥပေဒ ခုံ႐ံုး အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြး ခဲ့ပါ ေသးတယ္။

ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္ အေရး အထူး စံုစမ္း စစ္ေဆးေရးမႉး မစၥ္ Yanghee Lee (ယန္ဟီလီ) ရဲ႕ ဆယ္ရက္ၾကာ ျမန္မာျပည္ ခရီးစဥ္ အတြင္း လူ႔အခြင့္ အေရး အေျခအေန အကဲခတ္ ေလ့လာ ခဲ့တာ ေတြကို ေအာက္တိုဘာလမွာ က်င္းပမယ့္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံမွာ အစီရင္ခံစာ တင္သြင္းမွာ ျဖစ္ပါတယ္။