ဇီ၀နဲ႔ ဓာတု လက္နက္ ဖ်က္သိမ္းေရး ကူညီဖို႔ ျမန္မာကို ကမ္းလွမ္း
ေဒၚခင္စုိး၀င္း
27.1.2015
ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရာက္ရွိေနတဲ့ လက္နက္ ထိန္းခ်ဳပ္ေရး၊ ခြဲျခား စိစစ္ေရးနဲ႔ ဥပေဒ အတိုင္း လိုက္နာ က်င့္သံုးေရး ဆိုင္ရာ အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး Frank Rose ဟာ ျမန္မာ ဒုတိယ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ဦးသန္႔ေက်ာ္နဲ႔႔႔႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ ဒီကေန႔ ေတြ႔ဆံု ခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနနဲ႔ လြန္ခဲ့တဲ့ ၃ ႏွစ္အတြင္း ဇီဝနဲ႔ ဓာတု လက္နက္ ဖ်က္သိမ္းေရး စာခ်ဳပ္ေတြ အတည္ျပဳ ႏုိင္ခဲ့တဲ့ အတြက္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက အားရသလို၊ အေကာင္ အထည္ ေဖာ္ႏိုင္ေရး အတြက္ လိုအပ္တာ ကူညီေပးဖို႔ ကမ္းလွမ္း ခဲ့တယ္လို႔ ဒုဝန္ႀကီး ဦးသန္႔ေက်ာ္က ဆိုပါတယ္။
အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး Frank Rose နဲ႔ ေတြ႔ဆံုစဥ္ ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ အေၾကာင္း အရာ ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဒုတိယ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ဦးသန္႔ေက်ာ္က အခုလို ေျပာပါတယ္။
“အေမရိကန္ အေနနဲ႔ ဒီျမန္မာက ၿပီးခဲ့တဲ့ ၃ ႏွစ္အတြင္းမွာ က်ေနာ္တုိ႔က လက္နက္ ဖ်က္သိမ္းေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စာခ်ဳပ္ ၃ ခု အေပၚမွာ က်ေနာ္တုိ႔က ပါ၀င္ၿပီးေတာ့ အတည္ျပဳ ခဲ့တာေပါ့။ အဲဒီဟာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔က ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ အေပၚမွာ အားရေက်နပ္တယ္၊ အားရ ေက်နပ္ သလုိပဲ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံက လုိအပ္တဲ့ အကူအညီ ေတြေပါ့ေနာ္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံက စာခ်ဳပ္ေတြမွာ အတည္ျပဳ ၿပီးလုိ႔ရွိရင္ ဒီစာခ်ဳပ္ကုိ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ဖုိ႔ အပုိင္းေပါ့။ အေကာင္ အထည္ ေဖာ္ဖုိ႔ အပုိင္းမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံက လုိအပ္တဲ့ အပုိင္းေတြကုိ ကူညီခ်င္တယ္။ အဲဒီအပုိင္းမွာ သူတုိ႔ဘယ္လုိ ကူညီ ေစခ်င္ သလဲ၊ ျမန္မာက ဘာေတြ လုိအပ္သလဲ၊ ဒါေတြကုိ အဓိက ၂ ဘက္ေဆြးေႏြးပါတယ္။”
ေမး - “ဟုတ္ကဲ့၊ ဒု၀န္ႀကီး အခုေျပာတဲ့ လက္နက္ ဖ်က္သိမ္းေရး စာခ်ဳပ္ ၃ ခု ဆုိတာကုိ နည္းနည္းေလာက္ ရွင္းျပေပးလုိ႔ ရမလားရွင္။”
ေျဖ - “အဓိကကေတာ့ ဇီ၀လက္နက္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ပိတ္ပင္တဲ့စာခ်ဳပ္၊ ေနာက္ ဓာတုေဗဒ လက္နက္နဲ႔ ပိတ္ပင္တဲ့ စာခ်ဳပ္ေပါ့ေလ။ ဓာတုေဗဒတုိ႔ ဘာတုိ႔ကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ မေန႔တေန႔ကပဲ လႊတ္ေတာ္ ကေနၿပီး အတည္ျပဳတဲ့ အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔က မၾကာခင္မွာ ဒီဟာကုိ နယူးေယာက္မွာ ရွိတဲ့ ျမန္မာ အၿမဲတမ္း ကုိယ္စားလွယ္က လက္မွတ္ထုိးဖုိ႔ စီစဥ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။”
ေမး - “ဟုတ္ကဲ့၊ ႏ်ဴကလီးယားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ေရာ ေဆြးေႏြးျဖစ္ပါ သလားရွင့္။”
ေျဖ - “ႏ်ဴကလီးယားနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဥစၥာကေတာ့ ဒီေန႔ ထူးထူးျခားျခား ေဆြးေႏြးတဲ့ အထဲမွာ မပါပါဘူး။ သုိ႔ေသာ္လည္း က်ေနာ္တုိ႔က ႏ်ဴကလီးယားနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ ေနာက္ဆက္တဲြ Protocol ေပါ့ေနာ္၊ အဲဒီအေပၚမွာ က်ေနာ္တုိ႔က ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ႏွစ္ကုန္ပုိင္း ေလာက္ကတည္းက က်ေနာ္တုိ႔က လက္မွတ္ထုိး ထားၿပီးေတာ့ ဒီဟာအေပၚမွာ သူတုိ႔အေနနဲ႔ ဘာမွ ထူးထူးျခားျခား ပါ၀င္ ေဆြးေႏြးသြားတာ မရွိပါဘူး။ သူနဲ႔အတူ လုိက္ပါလာတဲ့ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ၂ ေယာက္ကလည္း တေယာက္က ဓာတုေဗဒ လက္နက္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အထူး ကၽြမ္းက်င္တဲ့သူ တေယာက္ ပါပါတယ္။ ထုိ႔အတူ ေနာက္တေယာက္ ကလည္း ဇီ၀လက္နက္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ စာခ်ဳပ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အထူး ကၽြမ္းက်င္တဲ့သူ ပါတဲ့အတြက္ က်ေနာ္ထင္တာေတာ့ သူက ဒီ ၂ ခုကုိပဲ အဓိက ဦးတည္ၿပီး ေဆြးေႏြး သြားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။”
ေမး - “ဟုတ္ကဲ့ပါ။ သူတုိ႔ဒီ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ေရာ၊ ဆက္စပ္ၿပီးေတာ့ ဘာေတြမ်ား ေျပာသြားတာ ရွိပါသလဲရွင့္”
ေျဖ - “ဘာမွ ေဆြးေႏြး တာေတာ့ မရွိပါဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔နဲ႔ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ၾကားထဲမွာလည္း ဘာမွ ဒီအခ်ိန္ အခါမွာ လုံၿခံဳေရး ေကာင္စီရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ အတုိင္း ျမန္မာက လုိက္နာ ေနတယ္ ဆုိတာ သူတုိ႔ သိတဲ့ အတြက္ ဘာမွ အထူး တလည္ ထည့္သြင္းၿပီးေတာ့ ေျပာသြားတာ၊ တုိက္တြန္းသြားတာ၊ ေဆြးေႏြး သြားတာ မရွိပါဘူး။”
ဒုတိယ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ဦးသန္႔ေက်ာ္ကို VOA ရန္ကုန္႐ံုးခြဲ အယ္ဒီတာ ေဒၚခင္စိုးဝင္းက သီးသန္႔ ဆက္သြယ္ ေမးျမန္း ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရာက္ရွိေနတဲ့ လက္နက္ ထိန္းခ်ဳပ္ေရး၊ ခြဲျခား စိစစ္ေရးနဲ႔ ဥပေဒ အတိုင္း လိုက္နာ က်င့္သံုးေရး ဆိုင္ရာ အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး Frank Rose ဟာ ျမန္မာ ဒုတိယ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ဦးသန္႔ေက်ာ္နဲ႔႔႔႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ ဒီကေန႔ ေတြ႔ဆံု ခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနနဲ႔ လြန္ခဲ့တဲ့ ၃ ႏွစ္အတြင္း ဇီဝနဲ႔ ဓာတု လက္နက္ ဖ်က္သိမ္းေရး စာခ်ဳပ္ေတြ အတည္ျပဳ ႏုိင္ခဲ့တဲ့ အတြက္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက အားရသလို၊ အေကာင္ အထည္ ေဖာ္ႏိုင္ေရး အတြက္ လိုအပ္တာ ကူညီေပးဖို႔ ကမ္းလွမ္း ခဲ့တယ္လို႔ ဒုဝန္ႀကီး ဦးသန္႔ေက်ာ္က ဆိုပါတယ္။
အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး Frank Rose နဲ႔ ေတြ႔ဆံုစဥ္ ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ အေၾကာင္း အရာ ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဒုတိယ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ဦးသန္႔ေက်ာ္က အခုလို ေျပာပါတယ္။
“အေမရိကန္ အေနနဲ႔ ဒီျမန္မာက ၿပီးခဲ့တဲ့ ၃ ႏွစ္အတြင္းမွာ က်ေနာ္တုိ႔က လက္နက္ ဖ်က္သိမ္းေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စာခ်ဳပ္ ၃ ခု အေပၚမွာ က်ေနာ္တုိ႔က ပါ၀င္ၿပီးေတာ့ အတည္ျပဳ ခဲ့တာေပါ့။ အဲဒီဟာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔က ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ အေပၚမွာ အားရေက်နပ္တယ္၊ အားရ ေက်နပ္ သလုိပဲ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံက လုိအပ္တဲ့ အကူအညီ ေတြေပါ့ေနာ္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံက စာခ်ဳပ္ေတြမွာ အတည္ျပဳ ၿပီးလုိ႔ရွိရင္ ဒီစာခ်ဳပ္ကုိ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ဖုိ႔ အပုိင္းေပါ့။ အေကာင္ အထည္ ေဖာ္ဖုိ႔ အပုိင္းမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံက လုိအပ္တဲ့ အပုိင္းေတြကုိ ကူညီခ်င္တယ္။ အဲဒီအပုိင္းမွာ သူတုိ႔ဘယ္လုိ ကူညီ ေစခ်င္ သလဲ၊ ျမန္မာက ဘာေတြ လုိအပ္သလဲ၊ ဒါေတြကုိ အဓိက ၂ ဘက္ေဆြးေႏြးပါတယ္။”
ေမး - “ဟုတ္ကဲ့၊ ဒု၀န္ႀကီး အခုေျပာတဲ့ လက္နက္ ဖ်က္သိမ္းေရး စာခ်ဳပ္ ၃ ခု ဆုိတာကုိ နည္းနည္းေလာက္ ရွင္းျပေပးလုိ႔ ရမလားရွင္။”
ေျဖ - “အဓိကကေတာ့ ဇီ၀လက္နက္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ပိတ္ပင္တဲ့စာခ်ဳပ္၊ ေနာက္ ဓာတုေဗဒ လက္နက္နဲ႔ ပိတ္ပင္တဲ့ စာခ်ဳပ္ေပါ့ေလ။ ဓာတုေဗဒတုိ႔ ဘာတုိ႔ကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ မေန႔တေန႔ကပဲ လႊတ္ေတာ္ ကေနၿပီး အတည္ျပဳတဲ့ အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔က မၾကာခင္မွာ ဒီဟာကုိ နယူးေယာက္မွာ ရွိတဲ့ ျမန္မာ အၿမဲတမ္း ကုိယ္စားလွယ္က လက္မွတ္ထုိးဖုိ႔ စီစဥ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။”
ေမး - “ဟုတ္ကဲ့၊ ႏ်ဴကလီးယားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ေရာ ေဆြးေႏြးျဖစ္ပါ သလားရွင့္။”
ေျဖ - “ႏ်ဴကလီးယားနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဥစၥာကေတာ့ ဒီေန႔ ထူးထူးျခားျခား ေဆြးေႏြးတဲ့ အထဲမွာ မပါပါဘူး။ သုိ႔ေသာ္လည္း က်ေနာ္တုိ႔က ႏ်ဴကလီးယားနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ ေနာက္ဆက္တဲြ Protocol ေပါ့ေနာ္၊ အဲဒီအေပၚမွာ က်ေနာ္တုိ႔က ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ႏွစ္ကုန္ပုိင္း ေလာက္ကတည္းက က်ေနာ္တုိ႔က လက္မွတ္ထုိး ထားၿပီးေတာ့ ဒီဟာအေပၚမွာ သူတုိ႔အေနနဲ႔ ဘာမွ ထူးထူးျခားျခား ပါ၀င္ ေဆြးေႏြးသြားတာ မရွိပါဘူး။ သူနဲ႔အတူ လုိက္ပါလာတဲ့ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ၂ ေယာက္ကလည္း တေယာက္က ဓာတုေဗဒ လက္နက္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အထူး ကၽြမ္းက်င္တဲ့သူ တေယာက္ ပါပါတယ္။ ထုိ႔အတူ ေနာက္တေယာက္ ကလည္း ဇီ၀လက္နက္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ စာခ်ဳပ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အထူး ကၽြမ္းက်င္တဲ့သူ ပါတဲ့အတြက္ က်ေနာ္ထင္တာေတာ့ သူက ဒီ ၂ ခုကုိပဲ အဓိက ဦးတည္ၿပီး ေဆြးေႏြး သြားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။”
ေမး - “ဟုတ္ကဲ့ပါ။ သူတုိ႔ဒီ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ေရာ၊ ဆက္စပ္ၿပီးေတာ့ ဘာေတြမ်ား ေျပာသြားတာ ရွိပါသလဲရွင့္”
ေျဖ - “ဘာမွ ေဆြးေႏြး တာေတာ့ မရွိပါဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔နဲ႔ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ၾကားထဲမွာလည္း ဘာမွ ဒီအခ်ိန္ အခါမွာ လုံၿခံဳေရး ေကာင္စီရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ အတုိင္း ျမန္မာက လုိက္နာ ေနတယ္ ဆုိတာ သူတုိ႔ သိတဲ့ အတြက္ ဘာမွ အထူး တလည္ ထည့္သြင္းၿပီးေတာ့ ေျပာသြားတာ၊ တုိက္တြန္းသြားတာ၊ ေဆြးေႏြး သြားတာ မရွိပါဘူး။”
ဒုတိယ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ဦးသန္႔ေက်ာ္ကို VOA ရန္ကုန္႐ံုးခြဲ အယ္ဒီတာ ေဒၚခင္စိုးဝင္းက သီးသန္႔ ဆက္သြယ္ ေမးျမန္း ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
