အခ်ိဳးက် ေရြးခ်ယ္ေရး (PR) ကိစၥ ဖြဲ႔စည္းပံု ခံု႐ံုး ဆံုးျဖတ္မည္
မသိဂၤ ီထိုက္
4.12.2014
လာမယ့္ႏွစ္မွာ က်င္းပမယ္လို႔ ေျပာဆို ထားတဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေတြကို မဲအခ်ိဳးက် ကိုယ္စားျပဳ စနစ္ PR စနစ္နဲ႔ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမွာက္ဖို႔ လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ အဆံုး အျဖတ္ဟာ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒနဲ႔ ကိုက္ညီမႈ ရွိမရွိ ဆံုးျဖတ္ေပးဖို႔ တိုင္းရင္းသား အမ်ားစု ပါ၀င္တဲ႔ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြက ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ဆိုင္ရာ ခံုရံုးကို တင္လိုက္ပါၿပီ။ အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္မွာ မဲအခ်ိဳးက် ကိုယ္စားျပဳ စနစ္ကို က်င့္သံုးေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ခံုရံုးရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္က ေနာက္ဆံုး အတည္ ျဖစ္မွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ မသိဂၤ ီထိုက္က စုစည္း တင္ျပထား ပါတယ္။
အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္မွာ က်င့္သံုးဖို႔ ဆံုးျဖတ္ထားတဲ႔ မဲအခ်ိဳးက် ကိုယ္စားျပဳ စနစ္ PR စနစ္ဟာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ အေျခခံ ဥပေဒနဲ႔ ကိုက္ညီမႈ မရွိဘူး ဆိုၿပီး အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္တြင္းက တိုင္းရင္းသား လႊတ္ေတာ္အမတ္ အမ်ားစုနဲ႔ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္တို႔က ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒဆိုင္ရာ ခံုရံုးကို အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ကေန တဆင့္ တင္လိုက္ၿပီ ျဖစ္တယ္လို႔ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ NLD ရဲ႕ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေအာင္ၾကည္ညြန္႔က အခုလို ေျပာပါတယ္။
" ခံု႐ံုးကို တင္ရျခင္း ရည္ရြယ္ခ်က္ကိုက အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္မွာ PR စနစ္ က်င့္သံုးျခင္းဟာ အခုလက္ရွိ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ကိုက္ညီမႈ မရွိဘူး လို႔ သံုးသပ္လို႔ ရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ခံု႐ံုးကို အဆံုးအျဖတ္ ျပဳခိုင္းတာခင္ဗ်။ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ကို တင္တာပါ။ လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ကေန တဆင့္ ခံု႐ံုးကို လိပ္မူတပ္ၿပီး တင္ရပါတယ္။ ဥကၠ႒ဆီကေန ခံု႐ံုးဆီ ေရာက္မေရာက္ ဆိုတာေတာ့ က်ေနာ္တို႔ မသိရေသးဘူး။ အဲ့ဒီ့က်လို႔ရွိရင္ ခံု႐ံုးကို ေရာက္ၿပီးလို႔ရွိရင္ ခံု႐ံုးက ၾကားနာၿပီးရင္ ခံုဖြဲ႔၊ ခံုဖြဲ႔ၿပီးရင္ က်ေနာ္တို႔ဆီ ဆင့္စာ ပို႔မယ္။ ဆင့္စာပို႔ၿပီးတဲ့အခါမွာ ႏွစ္ဖက္ ၾကားနာမွာေပါ့။ က်ေနာ္တို႔က ေလွ်ာက္ထားသူေပါ့။ ေလွ်ာက္ထားခံရသူက ႏုိင္ငံေတာ္ျဖစ္မွာေပါ့။"
PR စနစ္ က်င့္သံုးတာဟာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒနဲ႔ ကိုက္ညီမႈ ရွိမရွိ အေျခခံ ဥပေဒ ဆိုင္ရာ ခံုရံုးရဲ႕ အဆံုးအျဖတ္က ေနာက္ဆံုး အဆံုးအျဖတ္ ျဖစ္မွာမို႔ မဲအခ်ိဳးက် ကိုယ္စားျပဳ စနစ္ကို အဆိုျပဳခ်ိန္ကစလို႔ အတည္ျပဳၿပီးခ်ိန္ အထိ လႊတ္ေတာ္တြင္းမွာ တစိုက္မတ္မတ္ ကန္႔ကြက္ခဲ႔ၾကတဲ႔ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြ အတြက္ ေနာက္ဆံုး ႀကိဳးပမ္းခ်က္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။
PR စနစ္ကို အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္တြင္းက တိုင္းရင္းသား လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ၂၆ ဦးတို႔ လက္မွတ္ထိုးၿပီး ခံုရံုးကို တင္လုိက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ လက္မွတ္ေတြကို ဦးေဆာင္ ေကာက္ယူခဲ႔တဲ႔ ရခုိင္အမ်ိဳးသား ပါတီ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးခင္ေမာင္လတ္က အခုလို ေျပာပါတယ္။
"ရခိုင္ အမ်ိဳးသားပါတီ ပါတယ္။ ရခုိင္အမတ္ ေျခာက္ေယာက္စလံုး ပါတယ္။ ခ်င္းက ႏွစ္ပါတီ ရွိတယ္။ ႏွစ္ပါတီစလံုး ပါတယ္။ မြန္ေဒသလံုးဆိုင္ရာ ပါတီ။ ဗညားေအာင္မိုးတို႔ ပါတီေလ။ သူ ပါတယ္။ ရွမ္း-ပါတယ္။ SNDP က်ားျဖဴပါတီ။ ကရင္က ဖလံုစေဝၚ ပါတီပါတယ္။ ကရင္ႏွစ္ပါတီပါတယ္။ ေနာက္ NLD ပါတယ္။ ဝ က မပါဘူး။ "
အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္တြင္း မဲအခ်ိဳးက် ကိုယ္စားျပဳ စနစ္ အသံုးျပဳဖို႔ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အင္အားစု ပါတီ (NDF) က အဆို တင္သြင္းခ်ိန္တုန္းကေတာ့ တုိင္းရင္းသား လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြ၊ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ NLD နဲ႔ အတူ တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြကလည္း ကန္႔ကြက္ခဲ႔တာပါ။
ဒါေပမယ့္ အခု ခံုရံုးကို တင္သြင္းတာမွာေတာ့ တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ မပါ၀င္ပါဘူး။ ရခုိင္ အမ်ိဳးသားပါတီ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ဦးခင္ေမာင္လတ္က PR စနစ္အေပၚ သူ႔ရဲ႕ စိုးရိမ္ခ်က္ကို အခုလို ေျပာပါတယ္။
"တိုင္းရင္းသားေတြမွာက ပါတီကေလးေတြပဲ။ ပါတီကေလးေတြဆိုေတာ့ သူတို႔က မဲနည္းနည္းေလးပဲ ရမွာ။ ဟိုက NLD တို႔ USDP တို႔ ပါတီႀကီးေတြ မဲေတြအမ်ားႀကီး စုျပံဳရႏုိင္တာေပါ့။ ေနာက္တခ်က္ကလည္း ေဆြးေႏြးေနတဲ့အထဲမွာ သူတို႔ မမွီဘူးေလ။ ေနရာ အက်ယ္ႀကီးမွာ မရွိဘူး။ တခ်ိဳ႕တိုင္းရင္းသားပါတီ က ႏွစ္မ်ိဳး သံုးမ်ိဳးေလာက္ပဲ ကိုင္ထားတာ။ တခ်ိဳ႕ပါတီဆို တမ်ိဳးပဲ ပိုင္တယ္။ ကိုယ့္ေဒသတြင္း ထဲမွာေတာင္မွ။ ဆိုေတာ့ အဲ့ဒီ့ပါတီႀကီးေတြက မဲက တျပည္လံုး အဲ့ဒီ့ရခုိင္ဆို ရခိုင္တျပည္လံုး။ ကရင္ဆို ကရင္တျပည္လံုး။ PR စနစ္က်င့္သံုးမယ္ဆုိ မဲက တန္ဖိုးရွိသြားတာကိုး။ ဆိုေတာ့ အင္အားႀကီးတဲ့ပါတီက ပိုတာသြားတာေပါ့။"
လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြ ေရြးေကာက္တာမွာ မဲအခ်ိဳးက် ကိုယ္စားျပဳ စနစ္ PR စနစ္ကို အသံုးျပဳ ေရြးေကာက္ရင္ တိုင္းရင္းသား ပါတီငယ္ေတြ အေနနဲ႔ လႊတ္ေတာ္တြင္း ကိုယ္စားျပဳခြင့္ နည္းသြားမွာကို အဓိက စိုးရိမ္ေနၾကတာပါ။
ဒါေပမယ့္ အဓိက အတိုက္အခံ ပါတီႀကီး အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကေတာ့ PR စနစ္ကို က်င့္သံုးခဲ႔ရင္ တိုင္းရင္းသားေတြ တန္းတူ အခြင့္အေရး မရတာ၊ ပါတီငယ္ေတြနဲ႔ တသီးပုဂၢလ ေရြးေကာက္ခံမယ့္ သူေတြ အေနနဲ႔ ပါတီႀကီးေတြနဲ႔ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္မႈနဲ႔ အခြင့္အေရး တန္းတူ မရတာေတြအျပင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အတြက္ အားေကာင္းတဲ႔ အစိုးရ၊ အားေကာင္းတဲ႔ ဥပေဒ ျပဳေရး မ႑ိဳင္ တို႔ကိုလည္း ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္မွာ မဟုတ္လို႔ အခုလို အျပင္းအထန္ ကန္႔ကြက္ရတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
လာမယ့္ႏွစ္မွာ က်င္းပမယ္လို႔ ေျပာဆို ထားတဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေတြကို မဲအခ်ိဳးက် ကိုယ္စားျပဳ စနစ္ PR စနစ္နဲ႔ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမွာက္ဖို႔ လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ အဆံုး အျဖတ္ဟာ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒနဲ႔ ကိုက္ညီမႈ ရွိမရွိ ဆံုးျဖတ္ေပးဖို႔ တိုင္းရင္းသား အမ်ားစု ပါ၀င္တဲ႔ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြက ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ဆိုင္ရာ ခံုရံုးကို တင္လိုက္ပါၿပီ။ အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္မွာ မဲအခ်ိဳးက် ကိုယ္စားျပဳ စနစ္ကို က်င့္သံုးေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ခံုရံုးရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္က ေနာက္ဆံုး အတည္ ျဖစ္မွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ မသိဂၤ ီထိုက္က စုစည္း တင္ျပထား ပါတယ္။
အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္မွာ က်င့္သံုးဖို႔ ဆံုးျဖတ္ထားတဲ႔ မဲအခ်ိဳးက် ကိုယ္စားျပဳ စနစ္ PR စနစ္ဟာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ အေျခခံ ဥပေဒနဲ႔ ကိုက္ညီမႈ မရွိဘူး ဆိုၿပီး အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္တြင္းက တိုင္းရင္းသား လႊတ္ေတာ္အမတ္ အမ်ားစုနဲ႔ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္တို႔က ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒဆိုင္ရာ ခံုရံုးကို အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ကေန တဆင့္ တင္လိုက္ၿပီ ျဖစ္တယ္လို႔ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ NLD ရဲ႕ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေအာင္ၾကည္ညြန္႔က အခုလို ေျပာပါတယ္။
" ခံု႐ံုးကို တင္ရျခင္း ရည္ရြယ္ခ်က္ကိုက အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္မွာ PR စနစ္ က်င့္သံုးျခင္းဟာ အခုလက္ရွိ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ကိုက္ညီမႈ မရွိဘူး လို႔ သံုးသပ္လို႔ ရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ခံု႐ံုးကို အဆံုးအျဖတ္ ျပဳခိုင္းတာခင္ဗ်။ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ကို တင္တာပါ။ လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ကေန တဆင့္ ခံု႐ံုးကို လိပ္မူတပ္ၿပီး တင္ရပါတယ္။ ဥကၠ႒ဆီကေန ခံု႐ံုးဆီ ေရာက္မေရာက္ ဆိုတာေတာ့ က်ေနာ္တို႔ မသိရေသးဘူး။ အဲ့ဒီ့က်လို႔ရွိရင္ ခံု႐ံုးကို ေရာက္ၿပီးလို႔ရွိရင္ ခံု႐ံုးက ၾကားနာၿပီးရင္ ခံုဖြဲ႔၊ ခံုဖြဲ႔ၿပီးရင္ က်ေနာ္တို႔ဆီ ဆင့္စာ ပို႔မယ္။ ဆင့္စာပို႔ၿပီးတဲ့အခါမွာ ႏွစ္ဖက္ ၾကားနာမွာေပါ့။ က်ေနာ္တို႔က ေလွ်ာက္ထားသူေပါ့။ ေလွ်ာက္ထားခံရသူက ႏုိင္ငံေတာ္ျဖစ္မွာေပါ့။"
PR စနစ္ က်င့္သံုးတာဟာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒနဲ႔ ကိုက္ညီမႈ ရွိမရွိ အေျခခံ ဥပေဒ ဆိုင္ရာ ခံုရံုးရဲ႕ အဆံုးအျဖတ္က ေနာက္ဆံုး အဆံုးအျဖတ္ ျဖစ္မွာမို႔ မဲအခ်ိဳးက် ကိုယ္စားျပဳ စနစ္ကို အဆိုျပဳခ်ိန္ကစလို႔ အတည္ျပဳၿပီးခ်ိန္ အထိ လႊတ္ေတာ္တြင္းမွာ တစိုက္မတ္မတ္ ကန္႔ကြက္ခဲ႔ၾကတဲ႔ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြ အတြက္ ေနာက္ဆံုး ႀကိဳးပမ္းခ်က္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။
PR စနစ္ကို အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္တြင္းက တိုင္းရင္းသား လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ၂၆ ဦးတို႔ လက္မွတ္ထိုးၿပီး ခံုရံုးကို တင္လုိက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ လက္မွတ္ေတြကို ဦးေဆာင္ ေကာက္ယူခဲ႔တဲ႔ ရခုိင္အမ်ိဳးသား ပါတီ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးခင္ေမာင္လတ္က အခုလို ေျပာပါတယ္။
"ရခိုင္ အမ်ိဳးသားပါတီ ပါတယ္။ ရခုိင္အမတ္ ေျခာက္ေယာက္စလံုး ပါတယ္။ ခ်င္းက ႏွစ္ပါတီ ရွိတယ္။ ႏွစ္ပါတီစလံုး ပါတယ္။ မြန္ေဒသလံုးဆိုင္ရာ ပါတီ။ ဗညားေအာင္မိုးတို႔ ပါတီေလ။ သူ ပါတယ္။ ရွမ္း-ပါတယ္။ SNDP က်ားျဖဴပါတီ။ ကရင္က ဖလံုစေဝၚ ပါတီပါတယ္။ ကရင္ႏွစ္ပါတီပါတယ္။ ေနာက္ NLD ပါတယ္။ ဝ က မပါဘူး။ "
အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္တြင္း မဲအခ်ိဳးက် ကိုယ္စားျပဳ စနစ္ အသံုးျပဳဖို႔ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အင္အားစု ပါတီ (NDF) က အဆို တင္သြင္းခ်ိန္တုန္းကေတာ့ တုိင္းရင္းသား လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြ၊ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ NLD နဲ႔ အတူ တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြကလည္း ကန္႔ကြက္ခဲ႔တာပါ။
ဒါေပမယ့္ အခု ခံုရံုးကို တင္သြင္းတာမွာေတာ့ တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ မပါ၀င္ပါဘူး။ ရခုိင္ အမ်ိဳးသားပါတီ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ဦးခင္ေမာင္လတ္က PR စနစ္အေပၚ သူ႔ရဲ႕ စိုးရိမ္ခ်က္ကို အခုလို ေျပာပါတယ္။
"တိုင္းရင္းသားေတြမွာက ပါတီကေလးေတြပဲ။ ပါတီကေလးေတြဆိုေတာ့ သူတို႔က မဲနည္းနည္းေလးပဲ ရမွာ။ ဟိုက NLD တို႔ USDP တို႔ ပါတီႀကီးေတြ မဲေတြအမ်ားႀကီး စုျပံဳရႏုိင္တာေပါ့။ ေနာက္တခ်က္ကလည္း ေဆြးေႏြးေနတဲ့အထဲမွာ သူတို႔ မမွီဘူးေလ။ ေနရာ အက်ယ္ႀကီးမွာ မရွိဘူး။ တခ်ိဳ႕တိုင္းရင္းသားပါတီ က ႏွစ္မ်ိဳး သံုးမ်ိဳးေလာက္ပဲ ကိုင္ထားတာ။ တခ်ိဳ႕ပါတီဆို တမ်ိဳးပဲ ပိုင္တယ္။ ကိုယ့္ေဒသတြင္း ထဲမွာေတာင္မွ။ ဆိုေတာ့ အဲ့ဒီ့ပါတီႀကီးေတြက မဲက တျပည္လံုး အဲ့ဒီ့ရခုိင္ဆို ရခိုင္တျပည္လံုး။ ကရင္ဆို ကရင္တျပည္လံုး။ PR စနစ္က်င့္သံုးမယ္ဆုိ မဲက တန္ဖိုးရွိသြားတာကိုး။ ဆိုေတာ့ အင္အားႀကီးတဲ့ပါတီက ပိုတာသြားတာေပါ့။"
လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြ ေရြးေကာက္တာမွာ မဲအခ်ိဳးက် ကိုယ္စားျပဳ စနစ္ PR စနစ္ကို အသံုးျပဳ ေရြးေကာက္ရင္ တိုင္းရင္းသား ပါတီငယ္ေတြ အေနနဲ႔ လႊတ္ေတာ္တြင္း ကိုယ္စားျပဳခြင့္ နည္းသြားမွာကို အဓိက စိုးရိမ္ေနၾကတာပါ။
ဒါေပမယ့္ အဓိက အတိုက္အခံ ပါတီႀကီး အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကေတာ့ PR စနစ္ကို က်င့္သံုးခဲ႔ရင္ တိုင္းရင္းသားေတြ တန္းတူ အခြင့္အေရး မရတာ၊ ပါတီငယ္ေတြနဲ႔ တသီးပုဂၢလ ေရြးေကာက္ခံမယ့္ သူေတြ အေနနဲ႔ ပါတီႀကီးေတြနဲ႔ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္မႈနဲ႔ အခြင့္အေရး တန္းတူ မရတာေတြအျပင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အတြက္ အားေကာင္းတဲ႔ အစိုးရ၊ အားေကာင္းတဲ႔ ဥပေဒ ျပဳေရး မ႑ိဳင္ တို႔ကိုလည္း ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္မွာ မဟုတ္လို႔ အခုလို အျပင္းအထန္ ကန္႔ကြက္ရတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
