BROUK ဥကၠဌ ကုိထြန္းခင္ႏွင့္ အင္တာဗ်ဴး

ကုိထြန္းခင္အားရုိဟင္ဂ်ာရုိးရာ၀တ္စုံျဖင့္ ဒီမုိကရက္တစ္ျမန္မာ့အသံစတူဒီယုိ၌ေတြ႕ရစဥ္

ရခုိင္ျပည္နယ္မွ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းႏွစ္ခုၾကား ယုံၾကည္မႈတံတုိင္းအား ျပန္လည္တည္ေဆာက္ ရန္ႀကဳိးစားေနေသာ လူ႔အခြင့္အေရးအတြက္ ဦးေဆာင္လႈပ္ရွားေနသူ အင္ဂ်င္နီယာတစ္ဦး 

မင္းသိန္း

RB News

13.1.2013

ရခုိင္ျပည္နယ္ အေရးအခင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး Burmese Rohingya Organisation UK ရဲ့ ဥကၠဌ တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး အဂၤလန္ႏိုင္ငံ London Southbank University မွာ Civil Engineering ဘာသာရပ္နဲ႔ ပါရဂူဘြဲ႕ (Ph.D) တက္ေရာက္ သင္ၾကားေနတဲ့ ကုိထြန္းခင္ (ခ) Ziabul Gaffar ကုိ ကၽြန္ေတာ္ေမးခြန္း တစ္ခ်ဳိ႕ေမးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ကုိထြန္းခင္က ရခုိင္ျပည္နယ္၊ စစ္ေတြၿမဳိ႕မွာပညာသင္ၾကားႀကီးျပင္းလာသူျဖစ္ၿပီး ၊ အခုေတာ့ အဂၤ လန္ႏိုင္ငံ၊ လန္ဒန္ၿမဳိ႕မွာ ဆက္လက္ ပညာသင္ၾကားေနသူ တစ္ဦးျဖစ္ပါတယ္။ 

ကုိထြန္းခင္ရဲ့ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးစုအေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဦးေဆာင္လႈပ္ရွားမႈေတြထဲက တခ်ဳိ႕ကုိေျပာျပရမယ္ဆုိ ရင္ Burmese Rohingya Organisation UK အဖြဲ႔ကုိ ဦးေဆာင္ပါ၀င္ တည္ေထာင္ခဲ့သူ တစ္ဦးျဖစ္သလုိ ၂၀၀၅ခုႏွစ္ကစၿပီး ဥကၠဌအျဖစ္ တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ေနသူ တစ္ဦးလည္းျဖစ္ပါတယ္။ သူဦးေဆာင္ ျဖတ္ သန္း လာတဲ့ (၇) ႏွစ္ကာလအတြင္း ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးစုေတြရဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ ခံေနရမႈ အေျခ အေနအရပ္ရပ္ကုိ ၿဗိတိသွ်ပါလီမန္အပါအ၀င္၊ ဥေရာပသမဂၢနဲ႔ အျခားဥေရာပအဖြဲ႔အစည္းအားလုံးကုိ ရွင္း လင္းေျပာၾကားႏုိင္ခဲ့တဲ့ အျပင္ ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးစု အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး US Congress, US State Department, US Senate, UN Indigenous Forum in New York နဲ႔ UN Human Right Council in Geneva တုိ႔အတြင္းမွာ ေဆြးေႏြးေျပာၾကားခဲ့သူ တစ္ဦး လည္းျဖစ္ပါတယ္။ အဂၤလန္ႏုိင္ငံရဲ့နာမည္ႀကီး သတင္းစာ တစ္ေစာင္ျဖစ္တဲ့ The Independent သတင္းစာႀကီးမွာ ရခုိင္ျပည္နယ္ အေရးအခင္းနဲ႔ ပတ္ သက္ၿပီး သတင္းေဆာင္းပါး အခ်ဳိ႕ကုိ လည္းကုိထြန္းခင္ေရးသား ခဲ့တယ္။ ဒါေတြအျပင္ ျပည္ပျမန္မာ သတင္း ဌာန အခ်ဳိ႕ေတြမွာလည္းေတႊ႔ ဆုံေမးျမန္း ခန္းေတြျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ကမာၻ႕သတင္း ဌာနႀကီးေတြျဖစ္ တဲ့ CNN, BBC နဲ႔ Al Jazeera တုိ႔မွာလည္း ကုိထြန္းခင္ရဲ့ အင္တာ ဗ်ဴးေတြေတြ႕ေနရပါတယ္။ အႏွစ္ခ်ဳပ္ေျပာရ ရင္ေတာ့ ျမန္မာျပည္အတြင္း ျပည္သူလူထု တစ္ရပ္လုံး လူ႔အ ခြင့္အေရး နစ္နာ ဆုံးရွဴံးေနမႈနဲ႔ ရုိဟင္ဂ်ာ လူမ်ဳိး စု မ်ားရဲ့မတရား လူ႔အခြင့္ အေရးခ်ဳိးေဖာက္ခံ စားေနရ မႈေတြကုိ ကမာၻ႕ႏုိင္ငံႀကီးမ်ားကသိရွိ နားလည္ လာေအာင္ျမန္မာႏုိင္ငံျပင္ပမွာ ဦးေဆာင္ႀကဳိး စားေဆာင္ ရြက္ေနသူတစ္ဦး လည္းျဖစ္တယ္။ သူ႔ရဲ့အေတြး အေခၚ၊အယူအ ဆနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ ႔ရခုိင္ျပည္ နယ္က လူထုေတြ အေပၚထားတဲ့ ေစတနာ၊  ေမတၱာတရားေတြကုိ သိရွိသူေတြအေနနဲ ႔ရခုိင္ အစြန္းေရာက္ တစ္စု ရဲ့မိမိတုိ႔ရဲ့ အက်ဳိးအတြက္ လိမ္ညာဖန္တီးၿပီး သူ႔အေပၚစြပ္စြဲထားတဲ့ အခ်က္ေတြဟာ အေျခ အျမစ္လုံး၀ မရွိေၾကာင္းသိရွိၾကပါတယ္။ ဒီေန႔ကမာၻ ႀကီးကုိနယ္စည္းမျခားတဲ့ ကမာၻႀကီးျဖစ္ လာေအာင္ တဆင့္ ခ်င္းႀကဳိးစားေနၾကတယ္။ မၾကာ ခင္အခ်ိန္အတြင္း မွာ ASEAN ဟာလည္း လူေတြအလြယ္တကူ သြားလာ လႈပ္ရွား ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္လာႏုိင္ ေအာင္အတားအ ဆီးေတြကုိ တဆင့္ ခ်င္းခ်ဳိးဖ်က္ေတာ့ မယ္။ဒီလုိ အေျခအေနမ်ဳိးမွာရခုိင္အစြန္းေရာက္ေတြကကမာၻႀကီးနဲ႔ ေျပာင္းျပန္ေတြး  ေခၚေနတာကုိအံ့ၾသစြာေတြ႕ေနရ တယ္။ အခုရခုိင္ျပည္နယ္ဟာျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒုတိယအ ဆင္းရဲ ဆုံးျပည္ နယ္ျဖစ္ေနၿပီး၊ ရခုိင္ အစြန္းေရာက္ေတြဟာေနာက္ ထပ္ဘယ္ေခ်ာက္ထဲထိ ဆြဲခ်သြား မလဲဆုိတာကုိ ရခုိင္ျပည္နယ္ ရဲ့ျပည္သူ တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ရင္တထိတ္ထိတ္ နဲ႔ၾကည့္ရွဴေနရတယ္။ ရုိဟင္ဂ်ာ လူမ်ဳိး စုေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ မိမိတုိ ႔ရဲ့ဘုိး၊ ေဘး၊ ဘီ၊ ဘင္ေနလာခဲ့၊ ေသလာခဲ့တဲ့ ဒီအာရ္ကန္ေျမ (ရခုိင္ျပည္ နယ္)နဲ႔  ျပည္သူျပည္ သားေတြရဲ့ဖြံ႔ၿဖဳိးတုိးတက္မႈ႔ေတြကုိဘယ္ေလာက္ထိလုိလားၾကတယ္ ဆုိတာကုိ ကုိထြန္း ခင္ရဲ့ စကားေတြ အတြင္းမွာရွာေတြ႕ႏုိင္ပါတယ္။ ကုိထြန္းခင္ကုိကၽြန္ေတာ္ေမးျဖစ္ခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ ကေတာ့ … 

MT - ေမး ။ ။ ရခုိင္ျပည္နယ္ အေရးအခင္းအတြင္းမွာ ရုိဟင္ဂ်ာနဲ႔ ကမန္မြတ္စလင္ေတြရဲ့ အုိးအိမ္ေတြ၊ စီးပြား ဥစၥာေတြမီးရွဴိ႕ဖ်က္ဆီးခဲ့ရတဲ့အျပင္ လူေတြလည္းမ်ားစြာအသတ္ခံခဲ့ရတယ္။ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိလည္း ရခုိင္ျပည္ နယ္အတြင္းက မြတ္စလင္ေတြဟာ ရခုိင္အစြန္းေရာက္ေတြ၊ နယ္ေျမခံ အာဏာပုိင္ေတြရဲ့ ပုံစံ အမ်ဳိးမ်ဳိးရဲ့ ဒုကၡ ေပးျခင္းကုိခံေနရတယ္။ ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာေရာက္ေနၾကတဲ့ မြတ္စလင္ေတြဟာ လည္း စားနပ္ရိကၡာ မလုံေလာက္မႈ၊ က်န္းမာေရးခ်ဳိ႕တဲ့မႈစသျဖင့္ ဒုကၡေပါင္းစုံခံစားေနရတယ္။ ဒါေတြ နဲ႔ပတ္ သက္ၿပီး၊ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိး စုေခါင္းေဆာင္ တစ္ေယာက္အေနနဲ ႔ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႔အ စည္းေတြနဲ ႔ျမန္မာအစုိးရကုိ ဘာေတြေျပာခ်င္ပါသလဲ?

TK - ေျဖ ။ ။ ရခုိင္ျပည္နယ္အေရးအခင္းကုိ RNDP ပါတီက စနစ္တက် စီမံကိန္းဆြဲၿပီး ရခုိင္ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အစြန္းေရာက္ေတြကုိ မက္လုံး အမ်ဳိးမ်ဳိးေပး စည္းရုံးၿပီးေတာ့ ဒီအေရးအခင္းကုိ ဖန္တီးခဲ့တာျဖစ္တယ္။ RNDP ပါတီရဲ့စီမံကိန္းေတြဟာ ဂ်ာမဏီႏုိင္ငံက ဟစ္တလာဦးေဆာင္တဲ့ နာဇီပါတီရဲ့ စီမံကိန္းေတြနဲ႔ အဆင့္တုိင္း အဆင့္ တုိင္း သြားတူေနတာကုိ ဂရုစုိက္ၿပီးေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့လူေတြသိေန၊ ျမင္ေနၾကပါတယ္။ RNDP ရဲ့စီမံ ကိန္းေတြ ကုိေဒသခံ အာဏာပုိင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြေရာ၊ ျပည္နယ္ အစုိးရ အဖြဲ႔၀င္ အမ်ားစုေရာ၊ ဗဟုိအစုိးရ၀န္ ႀကီးတခ်ဳိ႕ပါပူးေပါင္းပါ၀င္ၿပီး အေကာင္ အထည္ေဖာ္ေနတာ ကုိႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႔အ စည္းေတြနဲ႔ အစုိးရေတြကပါ အေထာက္ အထား အျပည့္အစုံနဲ႔ သိရွိေနၾကတယ္။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အေနနဲ႔ လည္း ဒီအေၾကာင္း အရာေတြကုိ တိတိက်က်သိရွိေနၿပီလုိ ႔ကၽြန္ေတာ္ယုံၾကည္တယ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္ အေရးအခင္း အတြင္းဆင္းရဲ ဒုကၡေရာက္ ေနၾကတဲ့ လူ ၉၀% ေက်ာ္ဟာ မြတ္စ လင္ေတြျဖစ္ တယ္။ အခုျပည္နယ္ အစုိးရကအေရးအခင္းကုိ ဖန္တီးတယ္ဆိုၿပီး ဖမ္းဆီးထားတဲ့ လူေတြ ထဲမွာ၈၀% ေက်ာ္ဟာ မြတ္စလင္ေတြျဖစ္ေနတယ္။ မြတ္စလင္ဒုကၡသည္ေတြ ဆီကုိရိကၡာေတြ မေရာက္ႏုိင္ေအာင္ RNDP ပါတီ၀င္ေတြ ဦးေဆာင္ၿပီးေတာ့ ပုံစံအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ေႏွာက္ယွက္ေနၾကတယ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္ အတြင္းျပႆနာ မဖန္တီးႏုိင္ခဲ့ တဲ့ေနရာေတြက မြတ္စလင္ေတြကုိ လည္းစီးပြားေရး မလုပ္ႏုိင္ေအာင္၊ မြတ္စလင္ကေလးေတြ ကုိပညာမ သင္ႏုိင္ေအာင္လုပ္ထားၾကတယ္။ ဒါေတြကုိျပည္နယ္ အစုိးရမ်က္ ကြယ္ျပဳထားတယ္။ လုံး၀တားဆီး အေရး ယူျခင္းမရွိေသးဘူး။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အေနနဲ႔ႏုိင္ငံ တကာ မ်က္ႏွာစာမွာ သမၼတရဲ့ ဂုဏ္သိ ကၡာ၊ ျမန္ မာႏုိင္ငံနဲ ႔ျမန္မာျပည္ သူတစ္ရပ္လုံးရဲ့ ဂုဏ္သိ ကၡာ မဲ့ေအာင္ လုပ္ေနၾကတဲ့ လူေတြကုိ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူသင့္တယ္။ 

ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အေနနဲ႔ ကုလသမဂၢအပါအ၀င္၊ ဥေရာပေကာ္မရွင္နဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ အစုိးရေတြကုိေတာင္းဆုိ ထား တာကေတာ့ ဇြန္လအတြင္းပထမ အႀကိမ္အေရး အခင္းမွာ ရုိဟင္ဂ်ာနဲ႔ကမန္မြတ္စလင္ေတြရဲ့ အိမ္ေတြ၊ လုပ္ငန္းေတြ မီးရွဴိ႕ဖ်က္ဆီး ခံရတယ္။ လူေတြလည္း အမ်ားႀကီးေသခဲ့ရတယ္။ ရခုိင္ေတြ ဖက္ကလည္း ပ်က္စီး တာေတြ အနည္းငယ္ ရွိခဲ့တယ္။ အစုိးရ ကုိယ္တုိင္က ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့  မြတ္စ လင္ေတြကုိ ဘာ အကာအကြယ္ မွ မေပးတဲ့အျပင္ မြတ္စလင္ေတြကုိ အမ်ဳိးမ်ဳိးေျပာဆုိ စြပ္စြဲခဲ့ တယ္။ ေလး လၾကာၿပီး ေအာက္ တုိဘာလမွာ ဒုတိယ အႀကိမ္ျဖစ္ လာေတာ့ မြတ္စလင္ေတြ အႀကီးအက်ယ္ ခံခဲ့ရ တယ္။ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ ရခုိင္ျပည္နယ္ အတြင္းက မြတ္စလင္ေတြဟာ လုံၿခဳံစိတ္ခ်မႈ႔ ကုိျပည့္ျပည့္၀၀ မခံစား ရေသးဘူး။ RNDP ပါတီဥကၠဌ တိကုေအးေမာင္ရဲ့ တတိယအႀကိမ္ အေရးအခင္းဖန္တီး မယ္ဆုိ တဲ့ေဆာ္ၾသမႈေတြ၊ ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြ လည္းရွိေနေတာ့၊ အကယ္ ၍ျမန္မာအစုိးရက ရခုိင္ျပည္နယ္ အတြင္း က မြတ္စလင္ေတြ ကုိျပည့္ျပည့္ ၀၀လုံၿခဳံမႈမေပးႏုိင္ဘူးဆုိရင္ ကုလသမဂၢၿငိမ္း ခ်မ္းေရးတပ္ေတြ ၀င္ေရာက္ ၿပီးေတာ့ ျပႆ နာျဖစ္ မလာေအာင္ ၀င္ေရာက္တားဆီး သင့္တယ္လုိ႔ ေတာင္းဆုိ ထားပါ တယ္။ ေနာက္ တစ္ခ်က္ကႏုိင္ငံ တကာအဖြဲ႔အစည္းေတြ ပူးေပါင္းၿပီး စုံစမ္းစစ္ေ ဆးေရး ေကာ္မရွင္ တစ္ရပ္ ဖြဲ႔ စည္းၿပီး ရခုိင္ျပည္ နယ္အတြင္း၊ မြတ္စလင္ေတြကုိ လူမ်ဳိးတုန္းေႏွာက္ ယွက္၊ ဖ်က္ဆီး၊ သတ္ျဖတ္ မႈ႕ရွိ/မရွိ သြားေရာက္ စုံစမ္းၿပီးေတြ႕ တယ္ဆုိရင္ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူေပး သင့္တယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ရင္ (၂၁) ရာစုအတြင္း ကမာၻ႕ ဒီမုိကေရစီ အင္အားႀကီးႏုိင္ငံေ တြ၊ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြ ရွိေနပါ လ်က္နဲ႔ ဘာသာ ကုိးကြယ္မႈ႔တစ္ခုကုိ အေျခခံၿပီးလူသားမ်ဳိးႏြယ္စုငယ္တစ္ခု မ်ဳိးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္ျခင္း ခံေနရ တာကုိ လက္ပုိက္ ၾကည့္ေနမယ္ဆုိရင္ (၂၁) ရာစုကမာၻ႕သမုိင္းစာမ်က္ႏွာမွာ အလြန္တရာအက်ည္း တန္တဲ့ အျဖစ္ အပ်က္ တစ္ခုကုိ မွတ္တမ္းတင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလူမ်ဳိးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈ႕ရဲ့ တရားခံေတြ ဟာ အမွန္ တကယ္ ကုိယ္ထိ လက္ေရာက္ အျပစ္က်ဴးလြန္ သူမ်ားသာ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ ဒီအခ်ိန္ ကာလကုိ ဦးေဆာင္ ျဖတ္သန္းေနၾက တဲ့ျမန္ မာ့ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ကမာၻ႕ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ကမာၻ႕ဂုဏ္ သိကၡာ ရွိတဲ့ပုဂၢဳိလ္ ႀကီးေတြပါအနာဂတ္ လူသားေတြရဲ့ ကဲ့ရဲ့ေျပာဆုိျခင္းကုိ ခံရမွာျဖစ္တယ္ ဆုိတာကုိ ကၽြန္ေတာ့္ အေနနဲ႔အသိ ေပးေျပာၾကားခ်င္ပါ တယ္။ 

MT - ေမး ။ ။ ရုိဟင္ဂ်ာဆုိတဲ့ စကားလုံးဟာ ျမန္မာ့သမုိင္းမွာ ဘယ္တုန္းကမွ မရွိခဲ့ဘူး။ ဒီစကားလုံး ရဲ့ေနာက္ ကြယ္မွာႀကီးမားတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြရွိေနတယ္လုိ႔ ရခုိင္အစြန္းေရာက္ေခါင္းေဆာင္ေတြက ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိး စုအေပၚစြပ္စြဲ ထားတာရွိေနပါတယ္။ ဒီစြပ္စြဲမႈ႔ေတြအေပၚမွာ ကုိထြန္းခင္ အေနနဲ႔ ဘာေျပာ ခ်င္ပါသလဲ? 

TK - ေျဖ ။ ။ ရုိဟင္ဂ်ာဆုိတဲ့ စကားလုံးကုိ မၾကားဖူးဘူး၊ ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးစုဆုိ တာျမန္မာ့ သမုိင္းမွာ ဘယ္တုန္း ကမွမရွိခဲ့ဘူးလုိ႔ေျပာေနတဲ့ လူေတြဟာအလြန္ တရာမွဗဟုသု တႏႈံခ်ာတဲ့ လူေတြျဖစ္ ရမယ္။ ဒါမွမဟုတ္လူမ်ဳိး ေရးခြဲျခားစိတ္ျပင္း ထန္တဲ့လူေတြျဖစ္ရမယ္။ ရုိဟင္ဂ်ာ လူမ်ဳိးစုနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သမုိင္း ရွဴေထာင့္ကေန က်ယ္ က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ မေျပာခ်င္ေတာ့ဘူး။ ကၽြန္ေတာ္ေထာက္ျပခ်င္တာ တစ္ခုက ဒီေန႔ ရခုိင္ လူမ်ဳိးလုိ႔ ခံယူထားတဲ့ လူ ေတြက ဘယ္တုန္းကေန စၿပီး မိမိကုိယ္ကုိ ရခုိင္လူမ်ဳိး အျဖစ္ခံ ယူခဲ့ၾက တာ လဲ။ အရင္ တုန္းက သူတုိ႔လူမ်ဳိးစုရဲ့ နာမည္ကဘာလဲ။ လူမ်ဳိးစုတစ္စုဟာ မိမိလူမ်ဳိးစုအမည္ကုိ မိမိတုိ႔ ကုိယ္ တုိင္ေရြးခ်ယ္ခံယူပုိင္ခြင့္ရွိတယ္ဆုိ တာကုိ ရခုိင္ျပည္နယ္ အတြင္းမွာ လူမ်ဳိးစုႀကီးျဖစ္တဲ့ ရခုိင္ လူမ်ဳိးေတြ ကုိယ္ တုိင္ကသက္ေသျပထားၿပီးၿပီ။ ရခုိင္ ျပည္နယ္ အတြင္းတစ္ျခား လူမ်ဳိးစုတစ္စုက မိမိ လူမ်ဳိး စု နာမည္ကုိ မိမိစိတ္ႀကိဳက္ေရြးခ်ယ္ခံယူပုိင္ခြင့္မရွိရဘူးလုိ႔ တားဆီးပိတ္ပင္ေနတာဟာ ဗမာ လူမ်ဳိးႀကီး ၀ါဒ ကုိ မုန္းပါတယ္လုိ႔ တေက်ာ္ေက်ာ္ေအာ္ေနတဲ့ ရခုိင္မ်ဳိးခ်စ္ဆုိ သူေတြ၊ ရခုိင္ျပည္နယ္ အတြင္းမွာ ရခုိင္ လူမ်ဳိးႀကီး၀ါဒ တည္ေဆာက္ေနတယ္ ဆုိတာကုိ ျမန္မာေရာ၊ ကမာၻကပါ သိေအာင္ျပ သေနတာျဖစ္ ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မကလူအမ်ားစုက ရုိဟင္ဂ်ာဆုိတဲ့စကားလုံးနဲ႔ စိမ္းေနၾကတာ ကုိကၽြန္ေတာ္ တုိ႔နား လည္ ပါတယ္။ ရုိဟင္ဂ်ာဆုိတဲ့စကားလုံးရဲ့အဓိပၸာယ္ကဘာလဲ။ ဒီစကားလုံးကုိ ဘယ္တုန္း ကတည္းက ဒီလူ မ်ဳိး စုေတြ ခံယူထားၾကတာလဲ။ ဒါေတြကုိျမန္မာျပည္ သားအမ်ားစု သိရွိနား လည္လာေအာင္ ရွင္းျပခြင့္ ကုိ အစုိးရအဆက္ဆက္က ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးေတြကုိ ခြင့္မျပဳခဲ့ဘူး။ ရုိဟင္ဂ်ာ လူမ်ဳိး စုေတြအမ်ားစုေန ထုိင္ တဲ့ေဒ သေတြမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြ ပညာေရးနိမ့္ပါးတာ၊ အေထြေထြ ဗဟုသုတ မႂကြယ္၀တာ၊ တျခား လူမ်ဳိးစုေတြနဲ႔ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြမွာ သဟဇာတမျဖစ္ တာေတြဟာ အစုိးရရဲ့ ရုိဟင္ဂ်ာ လူမ်ဳိးစု အေပၚခြဲျခားသတ္မွတ္ထားတဲ့ မူ၀ါဒေတြေၾကာင့္ျဖစ္ေနရ တာလုိ႔ကၽြန္ေတာ္ေျပာ ခ်င္တယ္။ ရုိဟင္ဂ်ာ ပညာ တတ္ေတြ၊ ႂကြယ္၀ခ်မ္းသာတဲ့ စီးပြားေရးသမားေတြကမိမိတုိ႔လူမ်ဳိးစုအတြက္ ပညာေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူ မႈေရး ၊ က်န္းမာေရး စတဲ့ က႑ေတြ ကုိ ဖြံ႔ၿဖဳိးတုိးတက္ေျပာင္းလဲ လာေအာင္ေဆာင္ ရြက္ေပးႏုိင္ခြင့္ကုိ အစုိးရ အဆက္ဆက္က ခြင့္မျပဳခဲ့ဘူး။ အခုအခ်ိန္ထိလည္းျငင္း ပယ္ေနဆဲဘဲ။ ရုိဟင္ဂ်ာ လူမ်ဳိးေတြ ဟာမိမိတုိရဲ့ အရည္ အခ်င္းေတြကုိ မိမိတုိ႔ႏုိင္ငံ အတြက္ လည္း ျပန္လည္ေပးဆပ္ခြင့္မရရွိသလုိ မိမိတုိ႔ လူမ်ဳိး အတြက္ လည္း အသုံးျပဳခြင့္ မရရွိဘူးျဖစ္ေနတယ္။ ရုိဟင္ဂ်ာ လူမ်ဳိးစုေတြ မွာျမန္မာႏုိ င္ငံအတြင္းမွာ တျခားတုိင္းရင္း သားအားလုံး နည္းတူ၊ ႏုိင္ငံသား အခြင့္ အေရး ရရွိခြင့္၊ လူမ်ဳိးစု အခြင့္အေရး ရရွိခြင့္ေတာင္း ဆုိေနရျခင္းရဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္က RNDP ပါတီ ဥကၠဌ တိကုေအးေမာင္နဲ႔ အဖြဲ႔က စြပ္စြဲထား သလုိနယ္ေျမခြဲ ထြက္ဖုိ႔ မဟုတ္ ဘူး။ ရခုိင္ ဘုရင္ အဆက္ အဆက္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ ကုိလုိနီဘ၀လြတ္ ေျမာက္ေရးရုန္း ကန္လႈပ္ရွားမႈ သမုိင္းအဆက္ဆက္၊ လြတ္လပ္ ရၿပီးျမန္ မာ့ ဒီမုိကေရစီကာလ အတြင္းကၽြန္ ေတာ္တုိ႔ရဲ့ဘုိး၊ ေဘး၊ ဘီ၊ ဘင္အဆက္ဆက္က ဒီႏုိင္ငံ အတြက္၊ ဒီလူ မ်ဳိးေတြအတြက္ တာ၀န္နဲ႔အခြင့္အေရး ကုိပီပီျပင္ျပင္ စြမ္းေဆာင္ႏုိင္ခြင့္ရရွိခဲ့သလုိ၊ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ မ်ဳိး ဆက္ေတြ အေနနဲ႔ လည္းျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ျမန္မာလူ ထုအတြက္ အမ်ားနည္း တူမိမိအရည္ အခ်င္းအလုိက္ ပါ ၀င္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ ခြင့္ရရွိလုိတဲ့ဆႏၵတစ္ခုတည္း အတြက္ ကၽြန္ေတာ္တုိ ႔ႏုိင္ငံသား အခြင့္ အေရးနဲ႔ လူမ်ဳိး စု အ ခြင့္အေရးကုိေတာင္းဆုိေနရျခင္းျဖစ္တယ္။ 

ေရွးလူသားေတြျဖတ္ သန္း လာခဲ့ၾကတဲ့ သမုိင္းေတြထဲက အားသာခ်က္၊ အားနည္းခ်က္ေတြကုိ သင္ခန္း စာယူ ၿပီး စုစည္းလုပ္ေဆာင္မႈ႔ အင္အားရဲ့ တန္ဖုိးကုိ ခံစားသိရွိလာ တာနဲ႔အမွ်၊ စည္းမ်ဥ္း၊ စည္းကမ္း၊ အတား အဆီး ေတြကုိေျဖေလွ်ာ့ၿပီး ကမာၻႀကီးတစ္ခုလုံးဟာ ရြာသိမ္၊ ရြာငယ္ေလး တစ္ခု လုိျဖစ္ လာေအာင္ႀကဳိး စားေဆာင္ ရြက္ ေနၾကတဲ့ အခုလုိေခတ္ ကာလမွာ၊ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံကေန နယ္ေျမ တစ္ခု ခြဲထြက္ဖုိ ႔စိတ္ကူး ယဥ္ေဆာင္ ရြက္ေနၾကတဲ့ လူေတြကုိေခါင္း တစ္ျခမ္းပ်က္ေနတဲ့ လူထူးလူ ဆန္းေတြ အျဖစ္ကမာၻက သိျမင္ၾက လိမ့္မယ္။ ဒီလုိ ရူးေၾကာင္ ေၾကာင္ အေတြးမ်ဳိး၊ လုပ္ရပ္မ်ဳိးကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဘယ္ေတာ့မွ လက္ခံ အားေပးမွာမဟုတ္ပါဘူး။ 

MT - ေမး ။ ။ ေနာက္ဆုံးအခ်က္အေနနဲ႔ေမးလုိတာက ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း လူမ်ဳိးစုေတြအၾကား ယုံၾကည္မႈကုိ ဘယ္လုိျပန္လည္ တည္ေဆာက္ႏုိင္မလဲ? ေရရွည္လုံၿခဳံၿငိမ္းခ်မ္းစြာေနႏုိင္ေအာင္ ဘာေတြျပဳျပင္ေျပာင္း လဲ ပါသလဲ? 

TK - ေျဖ ။ ။ ရခုိင္ျပည္နယ္ အေရးအခင္းအတြင္းမွာ ရခုိင္ဗုဒၶဘာသာ၀င္အားလုံး ပါ၀င္ပတ္သက္ခဲ့တာ မဟုတ္ဘူး။ ရခုိင္ဗုဒၶ ဘာသာ၀င္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း ကုိေယဘုယ်အားျဖ င့္ႏွစ္ မ်ဳိးခြဲၾကည့္လုိ႔ရတယ္။ ပထမ အုပ္စုက ရခုိင္ ျပည္နယ္ကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံကခြဲထြက္ၿပီး ရခုိင္ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ သီးသန္႔ေနထုိင္တဲ့ အဖ ရခုိင္ႏုိင္ ငံေတာ္ ထူေထာင္မယ္ဆုိတဲ့ အုပ္စု၊ ဒီအုပ္စုက အေရအတြက္ အရလူဦးေရနည္းေပမယ့္ ပါတီေတြက ဦးေဆာင္ထားၿပီး၊ အာဏာပုိင္အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခ်ဳိ႕၊ စီးပြားေရးသမား တစ္ခ်ဳိ႕နဲ႔ သူတုိ႔ေတြနဲ ႔ပတ္သက္တဲ့ လူေတြအားလုံးပါ၀င္တယ္။ ဒီလူေတြကဘဲ မိမိအာဏာအတြက္၊ မိမိကုိယ္က်ဳိးအတြက္ ရခုိင္ျပည္နယ္ကုိ ျပႆ နာ၀ဲဂယက္မွာ နစ္ထားၾကတာ။ ဒီအုပ္စုဟာ သူတုိ႔လုပ္ခ်င္တာကုိ စိတ္ႀကဳိ္က္ လုပ္ခြင့္ရေနသေရြ႕ရခုိင္ ျပည္နယ္ အတြင္းက ျပည္သူလူထုေတြဟာ လူ႔အဆင့္  အတန္းနိမ့္ က်ေနဦး မွာဘဲ။ ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြင္း မွာရွိေနတဲ့ တျခားတုိင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ယွဥ္ႏုိင္မွာမဟုတ္ဘူး။ သူတုိ႔ကေတာ့ သူတုိ႔ ကုိယ္သူတုိ႔ နာဇီ လက္သစ္ ၀ါဒီေတြလုိ အမ်ဳိး၊ ဘာသာ၊ သာသနာကုိေစာင့္ေရွာက္ေနတဲ့ ရခုိင္မ်ဳိး ခ်စ္၀ါဒီေတြ လုိေခါင္းစည္း တပ္ထားၾကတယ္။ 

ေနာက္အုပ္စု တစ္စုကေတာ့ ရခုိင္လူမ်ဳိးေတြရဲ့ ပင္ကုိယ္စရုိက္အရ ဗုဒၶတရား ကုိေလးစားလုိက္နာၿပီး၊ လူသား ပီသစြာဗုဒၶရဲ့ အဆုံးအမေအာက္မွာ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းေနထုိင္ၾကတဲ့ လူေတြျဖစ္တယ္။ ဒီအုပ္စုဟာ လူဦးေရ မ်ားေပးမယ့္ အာဏာရွိတဲ့လူေတြ၊ ေလာဘရမက္ႀကီးတဲ့ စီးပြားေရးသမားေတြ၊ ဘယ္သူေသေသ ငေတမာရင္ ၿပီးေရာဆုိတဲ့ လူစားမ်ဳိးေတြနည္းတယ္။ ဒီလူအုပ္စုဟာ အမွန္တစ္ကယ္ ရခုိင္ျပည္နယ္နဲ႔ ရခုိင္ လူမ်ဳိးေတြရဲ့ ပုံရိပ္မွန္ကုိ ကုိယ္စားျပဳတဲ့ လူေတြျဖစ္တယ္။ အမွန္တကယ္ ရခုိင္ျပည္နယ္ တည္ၿငိမ္ေအး ခ်မ္းေစခ်င္တဲ့ ေစတနာရွိၾက တယ္ဆုိရင္  ျမန္မာအစုိး ရေရာ ျမန္မာလူမႈ႔ေရးအဖြဲ ႔အစည္းေတြေရာ၊ ႏုိင္ငံ တကာ အေနနဲ႔ေရာ ဒီအုပ္စုက လူေတြနဲ႔ မ်ားမ်ားထိေတြ႕ဆက္ဆံဖုိ ႔လုိအပ္ပါတယ္။ ဗဟုိအစုိးရ အေနနဲ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္အေရး အခင္းအတြင္း အမွန္တကယ္ အျပစ္က်ဴးလြန္ခဲ့ သူေတြကုိ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရး ယူၿပီး၊ ရခုိင္ျပည္နယ္ အတြင္း ဥပေဒစုိးမုိးေရးကုိ အေရးေပးေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။ ရုိဟင္ဂ်ာ လူမ်ဳိးစုအပါအ၀င္ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္းရွိ မြတ္စလင္ မ်ားအေနနဲ႔ အေရးအခင္း ကာလအတြင္း မိမိတုိ႔ ရဲ့အသက္၊ အုိးအိမ္၊ စည္းစိမ္ ဥစၥာေတြဆုံးရွဴံးနစ္နာခဲ့ ရေပမယ့္ လူစိတ္ကင္းမဲ့ေနတဲ့ လူတစ္ခ်ဳိ႕ က လြဲၿပီး၊ သီလ၊ သမၼာဓိနဲ႔ျပည့္စုံတဲ့ မည္သည့္ရခုိင္လူမ်ဳိးနဲ႔မဆုိ ရခုိင္ျပည္ နယ္တုိးတက္ စည္ပင္ေရး အတြက္ လက္ တြဲေဆာင္ ရြက္ႏုိင္မယ္ဆုိတာ ကၽြန္ေတာ္ အႂကြင္းမဲ့ယုံၾကည္ပါတယ္။ 

ရခုိင္ျပည္နယ္ မွာေမြး ဖြားႀကီးျပင္း လာခဲ့တဲ့ ကၽြန္ေတာ္ဟာႏုိ င္ငံျခားမွာေနထုိင္ၿပီး အဆင့္ျမင့္ ပညာေတြကုိ သင္ယူေနရတာဟာ၊ ရခုိင္ျပည္နယ္ဆုိတဲ့ ပန္းဥယ်ာဥ္ႀကီး သာယာ စုိေျပလာေရးအတြက္ မိမိသင္ယူ တတ္ ေျမာက္ထားတဲ့ ပညာနဲ႔တစ္ေထာင့္ တစ္ေနရာကပါ၀င္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ေပးႏုိင္ခြင့္ ရရွိလာ မယ့္ေန႔ တစ္ေန႔ ကုိ ေမွ်ာ္လင့္ေစာင့္ စားေနသူ တစ္ေယာက္ျဖစ္ တယ္ဆုိ တာကုိလည္း အသိေပးေျပာၾကား ခ်င္ပါ တယ္။