BIMSTEC ပထမဆံုး အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ သီရိလကၤာ သံအမတ္ႀကီးကုိခန္႔

BIMSTEC အဖဲြ႔ ပထမဆံုး အတြင္းေရးမႉးခ်ဳဳပ္ Sumith Nakandala

(၁၄) ႀကိမ္ေျမာက္ BIMSTEC ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးမ်ားအဆင့္ အစည္းအေဝးကို ဒီကေန႔ ေနျပည္ေတာ္ MICC ျမန္မာအင္တာေနရွင္နယ္ ေကာ္ဗန္းရွင္း စင္တာမွာ ျပဳလုပ္ရာ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္အျဖစ္ သီရိလကၤာႏိုင္ငံက သံအမတ္ႀကီး Sumith Nakandala ကိုခန္႔အပ္ဖို႔ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးေတြ ေဆြးေႏြး အတည္ျပဳေပးခဲ့ပါတယ္။ က်င္းပေနဆဲ BIMSTEC အစည္းအေဝးကို ကိုယ္တိုင္သြားေရာက္ သတင္းသြားယူတဲ့ ရန္ကုန္ရံုးခဲြက ကိုသားညြန္႔ဦးက သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။

ဒီကေန႔ျပဳလုပ္တဲ့ BIMSTEC အစည္းအေဝးမွာေတာ့ က႑ (၁၄) ခုမွာ BIMSTEC အဖဲြ႔ဝင္ ၇ ႏုိင္ငံၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြကို ဘယ္လို ျမႇင့္တင္ေဆာင္ရြက္သြားမလဲဆိုတာကို အဓိကေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ BIMSTEC ရဲ႕ ပထမဦးဆံုးအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ေရးကိစၥ လ်ာထားပါတယ္။ ေနာက္ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္႐ံုးကို ဘယ္လိုမ်ဳိး ဖဲြ႔စည္းၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္သြားမလဲဆိုတဲ့ ကိစၥေတြကို အဓိကထား ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။

“ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ၊ နည္းပညာ၊ စြမ္းအင္၊ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးနဲ႔ဆက္သြယ္ေရး၊ ခရီးသြားလုပ္ငန္း၊ ငါးလုပ္ငန္း၊ စိုက္ပ်ဳိးေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ေဘးအႏၱရာယ္ စီမံခန္႔ခဲြေရး၊ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရး၊ ျပည္သူအခ်င္းခ်င္းဆက္သြယ္ေရး၊ ဆင္းရဲမႈေလွ်ာ့ခ်ေရး၊ အၾကမ္းဖက္မႈနဲ႔ ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္မႈ အလ်င္အျမန္တုိက္ဖ်က္ေရး၊ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈ စတဲ့ က႑ႀကီး ၁၄ ခုျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ၁၄ ခုမွာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ တိုးျမႇင့္လုပ္ေဆာင္သြားၾကမယ္ဆိုတဲ့ ဆႏၵကေတာ့ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးအားလံုးရဲ႕စိတ္ထဲမွာ တညီတညြတ္တည္းထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကားသြားခဲ့တာ ရွိပါတယ္။

"ေနာက္တစ္ခု တိုးတက္မႈ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ယူဆရတာကေတာ့ BIMSTEC အဖဲြ႔ႀကီးရဲ႕ Institutionalization ေပါ့- အဖဲြ႔အစည္း စတင္ၿပီး ထူေထာင္တာမွာ က်ေနာ္တို႔ - က်ေနာ္လည္း ခဏခဏ ေျပာဖူးပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ၊ ဒကၠာၿမိဳ႕မွာ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္႐ံုး ထူေထာင္ပါ့မယ္။ ပထမဆံုးအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္အျဖစ္ သီရိလကၤာႏိုင္ငံသား မစၥတာ Sumith Nakadala- အားလံုးသိၿပီးသား သူ႔ကိုခန္႔ပါမယ္။ အဲဒါကို ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးမ်ားက ဆက္လက္ၿပီး အတည္ျပဳထားပါတယ္။ အမွန္ဆိုရင္ တခ်ဳိ႕ Decision ေတြက အဆင့္ဆင့္ယူလာခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ ဒီေန႔ေတာ့ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးမ်ားအဆင့္ အစည္းအေဝးမွာ ဆက္လက္ၿပီးအတည္ျပဳထားတဲ့အတြက္ မနက္ျဖန္လုပ္မယ့္အစည္းအေဝးမွာ ဆက္လက္ၿပီးအတည္ျပဳေဆာင္ရြက္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”

ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန ညႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ ဦးထင္လင္းက ဒီကေန႔အစည္းအေဝးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေျပာဆိုသြားတာပါ။ BIMSTEC အဖဲြ႔ႀကီးအေနနဲ႔ ဖဲြ႔စည္းခဲ့တာ ႏွစ္အတန္ၾကာခဲ့ေပမယ့္လို႔ အဖဲြ႔အစည္းအေနနဲ႔ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္႐ံုးလိုမ်ဳိး ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေျခ မရွိေသးပါဘူး၊ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔လည္း အခုလုပ္တဲ့အစည္းအေဝးမွာ က႑ ၁၄ ခု တိုးျမႇင့္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ အေရးႀကီးတဲ့အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္႐ံုး လည္ပတ္ႏိုင္ေရးကိစၥကို အဓိကထား ေဆြးေႏြးညႇိႏႈိင္းခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

လာမယ့္ေမလအတြင္းမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွႏိုင္ငံ၊ ဒကၠာၿမိဳ႕မွာ BIMSTEC အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္႐ံုးကို စတင္ ဖြင့္လွစ္ေဆာင္ရြက္မယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ဒါေပမယ့္လည္း အဖဲြ႔အစည္းအတြက္ ဘ႑ာေငြေၾကး ရန္ပံုေငြအခက္အခဲရွိၿပီးေတာ့ ဒိအတြက္ ရန္ပံုေငြရွာေဖြေရးကို BIMSTEC အဖဲြ႔ဝင္ႏိုင္ငံေတြၾကားအျပင္ တျခားျပင္ပကလည္း ရွာေဖြသြားမယ္လို႔ သိရပါတယ္။ BIMSTEC အေနနဲ႔ စီမံကိန္းအလိုက္ ေငြေၾကးရွာေဖြႏိုင္ဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုျပဳလုပ္တဲ့ ၁၄ ႀကိမ္ေျမာက္ BIMSTEC ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးမ်ား အစည္းအေဝးအတြင္း ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြကိုေတာ့ မနက္ျဖန္လုပ္မယ့္ (၃) ႀကိမ္ေျမာက္ BIMSTEC ထိပ္သီးစည္းေဝးပဲြမွာ အတည္ျပဳ ဆံုးျဖတ္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ထိပ္သီးအစည္းအေဝးကေနၿပီးေတာ့ BIMSTEC အဖဲြ႔ဝင္ေတြၾကား စာခ်ဳပ္ ၃ ခု ခ်ဳပ္ဆိုဖို႔ရွိတယ္လို႔ သိရၿပီးေတာ့ အေသးစိတ္ကို ေျပာဆိုထုတ္ျပန္တာ မရွိေသးပါဘူး။

မနက္ျဖန္ထိပ္သီးအစည္းအေဝးပဲြမွာေတာ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္က အဖြင့္စကား ေျပာၾကားဖို႔ရွိသလိုပဲ အစည္းအေဝးအၿပီးမွာ ႏုိင္ငံေတာ္အႀကီးအကဲေတြရဲ႕ ပူးတဲြသတင္းစာရွင္းလင္းပဲြတရပ္ ျပဳလုပ္ဖို႔ရွိေနပါတယ္။ BIMSTEC အစည္းအေဝးအျပင္မွာေတာ့ ေဘးပန္းမွာ အဖဲြ႔ဝင္ႏိုင္ငံေတြအခ်င္းခ်င္း သီးျခားေတြ႔ဆံုမႈေတြ ရွိပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးနဲ႔ နီေပါႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးတို႔အၾကား သီးျခားေတြ႔ဆံုခဲ့ၿပီး က်န္းမာေရးနဲ႔ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးကိစၥရပ္ေတြ ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အခု ဒီႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးမ်ားအစည္းအေဝးကိုေတာ့ အဖဲြ႔ဝင္ႏိုင္ငံေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ ဘူတန္၊ အိႏၵိယ၊ ျမန္မာ၊ နီေပါ၊ သီရိလကၤာႏိုင္ငံေတြက ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးေတြတက္ေရာက္ၿပီးေတာ့ ထုိင္းႏိုင္ငံကေတာ့ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးကိုယ္စား အထူးကိုယ္စားလွယ္တစ္ဦးပဲတက္ေရာက္လာပါတယ္။

BIMSTEC အဖဲြ႔ဟာ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဖဲြ႔စည္းခဲ့တာ ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္ခဲ့ၿပီဆိုေပမယ့္ ေဒသအဖဲြ႔အစည္းတရပ္အေနနဲ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ အားနည္းခဲ့ပါတယ္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံရဲ႕ အေရွ႕ၾကည့္မူဝါဒေပၚ တည္ၿပီးေတာ့ ျဖစ္လာတဲ့အဖဲြ႔အစည္းတရပ္လည္းျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ အေရွ႕ေတာင္အာရွနဲ႔ ေတာင္အာရွကိုဆက္စပ္ေပးထားတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အခန္းက႑ဟာလည္း အေရးပါၿပီးေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနေၾကာင့္လည္း အဖဲြ႔အစည္းအတြင္းမွာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ အားနည္းခဲ့တယ္လုိ႔ ေဝဖန္မႈေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။

မနက္ျဖန္မွာလုပ္မယ့္ ထိပ္သီးအစည္းအေဝးပဲြအတြက္ေတာ့ အိႏၵိယဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ မဲန္မိုဟန္ဆင္း၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ရွိတ္-ဟာဆီနာတို႔လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရာက္ရွိေနၾကၿပီျဖစ္ပါတယ္။ မစၥ္ရွိတ္ ဟာဆီနာကေတာ့ ဒီကေန႔ ေန႔လည္ပိုင္းမွာ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ လႊတ္ေတာ္မွာေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြကိုေတာ့ ထုတ္ျပန္ေျပာဆိုတာ မရွိပါဘူး။