“ကၽြန္ေတာ္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ”
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကုိ တစ္ဖက္ႏုိင္ငံက ခုိးဝင္လာတ့ဲ ဘဂၤါလီလုိ႔ မဟုတ္မတရား စြပ္စြဲ ဝါဒျဖန္႔မႈ တစ္ရပ္ လြန္ခ့ဲတ့ဲ ၃ ႏွစ္နီးပါးကစၿပီး ေပၚေပါက္ခ့ဲတာ လူတုိင္းအသိပါ။ အမွန္က ကၽြန္ေတာ္တုိ႔တေတြ လြန္ခ့ဲတ့ဲ ႏွစ္ေပါင္း ရာခ်ီကတည္းက ရခုိင္ေျမမွာ ဘုိးစဥ္ေဘာင္ဆက္ေနလာ ခ့ဲၾကတ့ဲ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႔ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုတစ္စုပါ။ ဘာသာအယူဝါဒ ကြဲျပားျခားနားျခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႔ အာဏာရွင္ႀကီး ဦးေနဝင္း လက္ထက္က စလုိ႔ နည္းမ်ဳိးစုံနဲ႔ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံက ထြက္ေျပးသြားေအာင္ လုပ္ခ့ဲတ့ဲ မဟာ စီမံကိန္းတစ္ခုရဲ႔ သားေကာင္ေတြပါ။ အာဏာရွင္ေခတ္ အဆက္ဆက္မွာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ခြဲျခား ဆက္ဆံခံရတာေတြ၊ အႏွိမ္ခံရတာေတြ၊ ေစာ္ကားခံရတာေတြကုိ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ မေျပာလုိပါဘူး။
အခုမ်က္ေမွာက္အခ်ိန္ ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလမွာ ဒီမုိကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး၊ ဟုိအခြင့္အေရး၊ ဒီအခြင့္အေရး စသည္ျဖင့္ အခြင့္အေရးမ်ဳိးစုံအတြက္ လူၾကားေကာင္းေအာင္ ဟိတ္ဟန္ထုတ္ေနတ့ဲ ႏုိင္ငံေရးသမား လက္သစ္တခ်ဳိ႔ကေတာင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႔သမုိင္း၊ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႔ဘဝ၊ ဒုကၡေတြကုိ ဘာမွမသိနားမလည္၊ နားလည္သိရွိေအာင္လည္း မႀကိဳးစားဘဲနဲ႔ သူတုိ႔ကပါ ႐ုိဟင္ဂ်ာမရွိဘူး။ ခုိးဝင္ဘဂၤါလီေတြပဲျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာေနၾကတ့ဲအတြက္ ဒီေဆာင္းပါးေရးရင္း ဓာတ္ပုံပါထည့္လုိက္တာ။ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ထင္ေပၚေအာင္လုပ္တာကုိ ကၽြန္ေတာ္မႏွစ္ၿမိဳ႔ပါ။ လုိအပ္လုိ႔သာ ကၽြန္ေတာ္နဲ႔ ဇနီးရဲ႔ဓာတ္ပုံကုိ ထည့္ရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းျပလုိပါတယ္။
ဒီေဆာင္းပါးရဲ႔အဖြင့္မွာ အဂၤလိပ္လုိေရးထားတ့ဲစာပုဒ္က ကၽြန္ေတာ္ဖတ္ဖူးတ့ဲ Political Thought Since World War II စာအုပ္က Hans Kelsen ေရးတ့ဲ Foundations of Democracy (ဒီမုိကေရစီအေျခခံမူမ်ား) ေဆာင္းပါးမွာ အေတြးအေခၚပညာရွင္ Schumpeter ရဲ႔ ေဖာ္ျပခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီဒႆနကုိ သိတ့ဲေန႔ကစလုိ႔ တစ္ပါးသူေတြရဲ႔ ခံစားခ်က္ေတြကုိ ကၽြန္ေတာ္အျမဲတေစ ကုိယ္ခ်င္းစာစိတ္နဲ႔ နားေထာင္ေလ့ရွိပါတယ္။ ကူညီစရာရွိရင္လည္း ကူညီလာခ့ဲပါတယ္။ ဥေပကၡာမျပဳေတာ့ပါဘူး။ လူယဥ္ေက်းဆုိတာ တစ္ပါးသူရဲ႔ မွန္ကန္တ့ဲခံစားခ်က္ေတြကုိ ကူညီေထာက္ခံေပးတယ္ဆုိတ့ဲ Schumpeter အဆုိအတုိင္း ေနထုိင္လာခ့ဲပါတယ္။
အခုေတာ့ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလရဲ႔ လူစြာက်ယ္ႀကီးေတြ၊ ဟီး႐ုိး သူရဲေကာင္းလုပ္ခ်င္ၾကသူေတြႏွင့္တကြ မီဒီယာလြတ္လပ္မႈအတြက္ တစာစာေအာ္္ေနၾကသူ အမ်ားစုကေတာင္ အာဏာရွင္ဦးေနဝင္း၊ ဗုိလ္ခင္ညြန္႔တုိ႔ လုပ္ခ့ဲတ့ဲ လူ႔အခြင့္အေရးဂ႐ုမစို္က္တ့ဲ (႐ုိဟင္ဂ်ာ)မရွိဘူးလုိ႔ လုိက္ေအာ္ေနၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႐ုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးဆုိတာ အမွန္တကယ္ရွိခ့ဲပါတယ္။ ရွိေနဆဲပါဆုိတာကုိ လုိရင္းတုိရွင္း ကၽြန္ေတာ္ရွင္းပါရေစ။ ရခုိင္မင္းအဆက္ဆက္က ရခုိင္ျပည္နယ္မွာရွိတ့ဲ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္မ်ားကုိ မည္က့ဲသုိ႔ ေခၚေဝၚသုံးစြဲခ့ဲသည္မသိ။ ရခုိင္မင္းပုိင္နက္ နယ္ေျမအတြင္း (ယခု ရခုိင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပုိင္းႏွင့္ ေတာင္ပုိင္း ရမ္းျဗဲကၽြန္း) ၌ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္မ်ားရွိသည့္ သမုိင္းအေထာက္အထား အေျမာက္အျမားရွိရာ၌ ရခုိင္ဘုရင္ မင္းေစာမြန္လက္ထက္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႔တြင္ ၁၄ ရာစုက တည္ေဆာက္ခ့ဲတ့ဲ ဆင္ဒီခန္း Sindi Khan ဗလီက အထင္အရွားပါပဲ။ ႐ုိဟင္ဂ်ာသမုိင္းအေမြအႏွစ္ေတြကုိ အစတုံး ေဖ်ာက္ဖ်က္ခ်င္တ့ဲ အာဏာရွင္ဗုိလ္ခင္ညြန္႔အမိန္႔ႏွင့္ အေနာက္ပုိင္းတုိင္းမွဴး ဗုိလ္ခ်ဳပ္ဝင္းျမင့္တုိ႔ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္မွာ ၿဖိဳဖ်က္လုိက္ၿပီး အနီးပတ္ဝန္းက်င္က ႐ုိဟင္ဂ်ာရြာေတြကုိပါ ေမာင္ေတာကုိ ေျပာင္းေရႊ႔ေစခ့ဲတာပါ။ အဲလုိပဲ မင္းျပားၿမိဳ႔နယ္က ဓမၻေလရြာဆုိတာလည္း ေရွးရခုိင္မင္းေတြလက္ထက္တည္းက ရွိလာခ့ဲၾကတာပါ။
အဂၤလိပ္ျမန္မာ ပထမစစ္ပြဲၿပီးလုိ႔ ရႏၲာပုိစာခ်ဳပ္အရ ရခုိင္ေဒသကုိ အဂၤလိပ္ကရယူၿပီး စစ္ေတြၿမိဳ႔တည္ေတာ့ ရခုိင္မင္းေနျပည္ေတာ္ကလူေတြ စစ္ေတြကုိ ေျပာင္းေရႊ႔လာေနၾကတယ္။ အဲဒီကာလမတုိင္ခင္ စစ္ေတြကၽြန္း (အခု စစ္ေတြ ေက်းလက္ေဒသ) မွာ ရြာႀကီး ၁၁ ရြာ ရွိတယ္လုိ႔ အဂၤလိပ္မဟာမင္းႀကီး ခ်ားလ္စ္ပက္တန္ရဲ႔ ၁၈၂၆ ခု အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္အေဖဘက္က မ်ဳိး႐ုိးေတြ ေနလာခ့ဲၾကတ့ဲ ဘုေမရြာေဟာင္းလည္း ပါဝင္ပါတယ္။ အဲဒီရြာမွာ ကၽြန္ေတာ့္အေဖဘက္က မ်ဳိး႐ုိးေတြ စစ္ေတြကၽြန္းကုိ ေပၚတူဂီတပ္မွဴးအုပ္ခ်ဳပ္တ့ဲ လြန္ခ့ဲတ့ဲ ႏွစ္ေပါင္း ၃ဝဝ (သုံးရာေက်ာ္)ေလာက္ကတည္းက ေနလာခ့ဲၾကတာပါ။ ကၽြန္ေတာ့္အေဖက ၁၉၂ဝ ခုႏွစ္မွာ ေမြးၿပီး ၁၉၃၇ ခုႏွစ္မွာ အလယ္တန္းဆရာျဖစ္ေအာင္တယ္။ အသက္ ၉၅ ႏွစ္ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၅ ရက္ေန႔မွာ ကြယ္လြန္ခ့ဲပါတယ္။ ေခတ္ပညာတတ္ ႏုိင္ငံေရးသမား ဗဟုသုတႂကြယ္ဝသူျဖစ္လုိ႔ ရခုိင္သမုိင္း၊ စစ္ေတြၿမိဳ႔ခံမိသားစု တစ္ခုခ်င္းရဲ႔ မ်ဳိး႐ုိးဇစ္ျမစ္ကုိပါ သိခ့ဲရပါတယ္။ အဲေလာက္ထိ စစ္ေတြၿမိဳ႔ခံ လြန္ခ့ဲတ့ဲႏွစ္ေပါင္း (၃ဝဝ) သုံးရာကတည္းက ေနလာခ့ဲတ့ဲ မ်ဳိးဆက္ေတြပါ။
ဒီအစၥလာမ္ဘာသာ ကုိးကြယ္မႈေၾကာင့္ ခုိးဝင္ဘဂၤါလီလုိ႔ မဟုတ္မတရား စြပ္စြဲခံရၿပီး ႏုိင္ငံသားစိစစ္ေရးကတ္ျပား မရရွိေသးတာ၊ သြားလာခြင့္ ကန္႔သတ္တားျမစ္ခံေနရတာ ဒီမုိကေရစီလားလုိ႔ ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္း (၈၈ မ်ဳိးဆက္)က ဦးကုိကုိႀကီးကုိ ေမးပါရေစ။ မင္းကုိႏုိင္ရဲ႔ ေျပာဆုိမႈေတြက ယထာဘူတက်တ့ဲအတြက္ (ရခုိင္ကိစၥကုိ သမုိင္းႏွင့္ခ်ီၿပီး သုံးသပ္ဖုိ႔လုိတယ္လုိ႔ မင္းကုိႏုိင္ေျပာခ့ဲလုိ႔) သူ႔ကုိ မရည္ညႊန္းတာပါ။ ဦးကုိကုိႀကီးကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္က အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြကုိ လူမ်ဳိးေရးအရ မုန္းတီးတ့ဲသေဘာ သူ႔စကားေတြ မီဒီယာမွာ ေတြ႔ရလုိ႔ပါ။ အဲဒါေၾကာင့္ပဲ ဒီေဆာင္းပါးရဲ႔အစမွာ ဒီမုိကေရစီရဲ႔ အေျခခံအုတ္ျမစ္မ်ားမွာ ပညာရွင္ Schumpeter ရဲ႔ လူယဥ္ေက်းႏွင့္ လူ႐ုိင္း ကြဲျပားေစတ့ဲ အဂၤလိပ္စာသားကုိ ေဖာ္ျပေပးလုိက္တာပါ။
ဒီေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႔ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသားဥပေဒအရပဲ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ တုိင္းရင္းသားျဖစ္ႏုိင္ရဲ႔သားနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကုိ ခြဲျခားဆက္ဆံတာ ဒီမုိကေရစီလား။ လူ႔အခြင့္အေရး ဆုံး႐ႈံးခံရတာ မဟုတ္လား။ ဒါေပမ့ဲ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသားဥပေဒရဲ႔ အားနည္းခ်က္က ဘာလဲဆုိရင္ ယခုလက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႔ နယ္နိမိတ္ပုိင္နက္အတြင္းမွာ ၁၈၂၃ ခုႏွစ္ မတုိင္ခင္ကတည္းက ေနထုိင္လာခ့ဲၾကသူေတြက (တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိး) ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိထားေပမယ့္ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ လြန္ခ့ဲတ့ဲ ႏွစ္ေပါင္း ၂ဝဝ (၁၈၂၃)ခုႏွစ္ မတုိင္ခင္ကတည္းက ေနလာခ့ဲတာကုိ ဘယ္လုိသက္ေသျပႏုိင္မွာလည္းဆုိတာကုိ လူႀကီးမင္းမ်ား စဥ္းစားၾကည့္ၾကေပေတာ့။
စစ္ေတြၿမိဳ႔ ေစ်းေဟာင္း ေမာလိတ္ရပ္ကြက္ဆုိတာ အဂၤလိပ္အစုိးရက ၁၈၂၇ ခုႏွစ္မွာ စစ္ေတြၿမိဳ႔တည္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္အေမဘက္က ဘုိးဘြားေတြက မင္းျပားၿမိဳ႔နယ္၊ ဆတ္က်ာရြာကေန ေျပာင္းလာခ့ဲၾကသလုိ၊ ေယာကၡထီး ဦးသာေအာင္ရဲ႔ ဘုိးဘြားေတြက ေျမာက္ဦးၿမိဳ႔နယ္၊ ဗူးတစ္လုံးရြာက ေျပာင္းေရႊ႔လာခ့ဲၾကတယ္။ ေယာကၡမေဒၚႏုႏုရဲ႔ အေမဘက္က ဘုိးဘြားေတြကေတာ့ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႔နယ္၊ ေဘာင္းဒြတ္က ေျပာင္းေရႊ႔လာခ့ဲၾကတာပါ။ အဲလုိ ရခုိင္မင္းေနျပည္ေတာ္ အနီးတစ္ဝုိက္က ေျပာင္းလာၾကၿပီး ရြာတည္ခ့ဲၾကလုိ႔ ရြာနာမည္ကုိေတာင္မွ (႐ုိဟင္ဂ်ာရြာ)လုိ႔ ဒီေန႔အထိ ေခၚေနၾကဆဲပါ။ ႐ုိဟင္ဂ်ာမရွိဘူးလုိ႔ ေျပာေနၾကသူေတြ စဥ္းစားၾကဖုိ႔ပါ။
ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီေန႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔လူမ်ဳိးေတြရဲ႔နာမည္ကုိ ႐ုိဟင္ဂ်ာလုိ႔ သတ္မွတ္ျခင္းဟာ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြအရ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိသတ္မွတ္ျခင္း (Self Identification) ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႔ လူမ်ဳိးအမည္ကုိ တစ္ပါးသူက အတင္းအဓမၼ သတ္မွတ္ပုိင္ခြင့္ မရွိပါဘူး။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႔ အခြင့္အေရးက သာမန္ႏုိင္ငံသားေတြထက္ အခြင့္အေရးပုိရွိတာေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကုိ ဘဂၤါလီလုိ႔ သတ္မွတ္ျခင္းျဖင့္ ႏုိင္ငံျခားသားေတြအျဖစ္ ပုံသြင္းဖုိ႔ ႀကိဳးစားျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစစ္စစ္ျဖစ္တ့ဲ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔သည္ ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္အေပၚ ထာဝရသစၥာရွိစြာျဖင့္ က်န္တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေတြႏွင့္အတူ ျပည္ေထာင္စုအက်ဳိးအတြက္ တို႔တာဝန္အေရးသုံးပါးကုိ ဦးထိပ္ပန္ဆင္လ်က္ရွိပါေၾကာင္း ေရးသားရင္း ေခတ္ေဟာင္းအေမြဆုိးမ်ားကုိ ပယ္ေဖ်ာက္ၾကပါစုိ႔လုိ႔ တုိက္တြန္းလုိပါသည္။
ဦးေအာင္ခင္ (စစ္ေတြ)
သာေအာင္သတင္းစုံဂ်ာနယ္၊ အတြဲ ၁၊ အမွတ္ ၁၊ စာမ်က္ႏွာ ၁ဝ မွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္။
