အၾကမ္းဖက္မႈ ပဲရစ္ေရာက္ ျမန္မာတို႔ အေတြ႔အႀကံဳ
15.11.2015
IS အစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္ သမားေတြရဲ႕ တိုက္ခိုက္မႈဟာ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံကို စစ္ေၾကညာ လိုက္တာ ျဖစ္တယ္လို႕ ျပင္သစ္ သမၼတ François Hollande က ေျပာၾကား လိုက္ခ်ိန္မွာပဲ အၾကမ္းဖက္ သမားေတြ ရန္ကေန ၀ိုင္း၀န္း ကာကြယ္ဖို႕ လူထုၾကားမွာ ႏိုးၾကားမွဳေတြ ရွိေနတယ္လို႕ ျပင္သစ္ေရာက္ ျမန္မာေတြက ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
ေသာၾကာေန႕ညက ပဲရစ္ၿမိဳ႕လယ္ လူစည္းကားတဲ့ေနရာ (၆) ေနရာကို ပစ္မွတ္ထား တိုက္ခိုက္ခဲ့တဲ့ အေျခအေနေတြနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ပဲရစ္ၿမိဳ႕မွာ ေနထိုင္ေနၾကတဲ့ ျမန္မာတခ်ဳိ႕ကို မအင္ၾကင္းႏိုင္က ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။
ပဲရစ္ၿမိဳ႕မွာ IS အၾကမ္းဖက္သမားေတြ အဓိကပစ္မွတ္ထား တိုက္ခိုက္ခဲ့တဲ့ေနရာေတြဟာ ျပင္သစ္လူငယ္ေတြ အသြားအလာ အမ်ားဆံုးေနရာ ျဖစ္တယ္လို႕ ပဲရစ္ၿမိဳ႕မွာေနထိုင္တဲ့ ကိုေထြးက ေျပာပါတယ္။
“ေဘာလံုးကြင္းရွိတဲ့ေနရာကို တုိက္တာကေတာ့ ရွင္းတယ္ေလ။ အဲဒီမွာ François Hollande ရွိေနတယ္။ အဲဒီ ေဘာလံုးပြဲၾကည့္ေနလို႔ တုိက္တာေပါ့။ က်န္တဲ့ေနရာက အကုန္လံုးက ျပင္သစ္လူငယ္ေလးေတြပဲ။ စတိတ္႐ိႈးတခုမွာ တုိက္လိုက္တာ။ အဲဒီရပ္ကြက္ဟာ ျပင္သစ္ရပ္ကြက္၊ ျပင္သစ္ခ်ာတိတ္ေတြပဲ သြားတဲ့ရပ္ကြက္။ သူတို႔ အဲဒီေနရာကို တမင္ ေရြးတိုက္တာ။”
အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မွဳႀကီးအၿပီး စေနေန႕က လမ္းေတြေပၚမွာ လူအသြားအလာ နည္းပါးခဲ့တယ္လို႕လည္း ကိုေထြးက ေျပာပါတယ္။
“လံုၿခံဳေရးကေတာ့ ေနရာအႏွံ႔ပါပဲ။ ရဲေတြက ခ်ထားတယ္ေလ။ အခု က်ေနာ္က မနက္ အလုပ္သြားတာေပါ့။ အလုပ္သြားေတာ့ လူေတြက အရမ္းကို ရွင္းေနတယ္။ မနက္ပိုင္းအလုပ္ကေန ညေနပိုင္း အလုပ္ကူးေတာ့လည္း လူက သိပ္မရွိဘူး။ အေရးေပၚ လံုၿခံဳေရးအေျခအေန ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ အခါက်ေတာ့ လူေတြကို အိမ္ထဲမွာပဲ ေနခိုင္းထားတယ္ အဲဒါေၾကာင့္။”
ေမး - အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈေတြက ခဏခဏ ျဖစ္ေနတဲ့အေပၚမွာ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံသားေတြေပါ့ေနာ္ ကိုေထြးတုိ႔ကို ဘယ္လို ယူဆသလဲရွင့္။
ေျဖ - “ျပင္သစ္ကေလ ဥေရာပမွာ ဂ်ဴးေတြ အမ်ားဆံုး ခိုလံႈတဲ့ ႏုိင္ငံလည္းျဖစ္တယ္။ မူဆလင္ေတြ အမ်ားဆံုးေနတဲ့ ႏုိင္ငံလည္းျဖစ္တယ္။ ေနာက္တခုက ျပင္သစ္က ႏိုင္ငံတကာေရးရာ ၀င္ေရာက္ စြက္ဖက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီလိုမ်ိဳး တံု႔ျပန္မႈေတြကေတာ့ ခံရတာပဲ။ နည္းနည္းေတာ့ စိတ္ပ်က္တာေပါ့။ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ကေတာ့ ႏုိင္ငံျခားသားေတြပဲေလ။ နည္းနည္း အေနရ က်ပ္တယ္။”
အခုလို IS စစ္ေသြးၾကြအဖဲြ႕၀င္ေတြရဲ႕ တိုက္ခိုက္မွဳေၾကာင့္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ဒဏ္ရာရသူေတြကို ပဲရစ္ၿမိဳ႕သူၿမိဳသားေတြက ၀ိုင္း၀န္ကူညီေနၾကတဲ့အျပင္ အၾကမ္းဖက္အႏၱရာယ္ကို ၀ိုင္း၀န္ကာကြယ္ဖို႕ ႏိုးၾကားမွဳေတြ ရွိေနတယ္လို႕ ပဲရစ္ၿမိဳ႕က Science Po တကၠသိုလ္မွာ ပညာသင္ၾကားေနတဲ့ ကိုေအာင္ခန္႕က ေျပာပါတယ္။
“ျပင္သစ္က ေၾကာက္လုိ႔ရွိရင္ ဒါ ႐ံႈးတယ္ဆုိၿပီးေတာ့ မေၾကာက္ဘူး ဆိုၿပီးေတာ့ အျပင္ထြက္ၾက၊ ကိုယ္ လုပ္စရာရွိတာ လုပ္ၾက၊ အကူအညီေပးၾကသူေတြကေတာ့ အကုန္လံုး ရွိပါတယ္။ ေဆး႐ံုက မႏုိင္ေလာက္တဲ့အထိေတာင္ ေသြးအလွဴရွင္ေတြ အမ်ားႀကီး ေရာက္ၾကတယ္လို႔ ၾကားတယ္။”
လူအေသအေပ်ာက္အမ်ားဆံုး ျဖစ္ခဲ့တာကေတာ့ ညဖက္လူစည္းကားတဲ့ေနရာျဖစ္တဲ့ ဘာတာကလန္ ဂီတ ေဖ်ာ္ေျဖပြဲ ခန္းမထဲမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အေျခအေနေတြကို မနီးမေ၀းမွာေနထိုင္တဲ့ ကိုေအာင္ခန္႕ အခုလိုေျပာျပပါတယ္။
“ဒီတီး၀ိုင္းက ည ၈ နာရီေလာက္ကတည္းက စတယ္ေပါ့။ အဲဒီမွာ လူေတြက အထဲမွာ က်င္းပတဲ့အခန္းက လူ အေယာက္ ၅၀၀ ေလာက္ ဆံ့တယ္။ ရွင္တဲ့လူေတြက ျပန္ေျပာတာေပါ့ေနာ္။ အဲဒီကို လူ ၄ ေယာက္ေလာက္ ၀င္လာတယ္တဲ့။ AK-47 ေတြနဲ႔ အကုန္၀င္လာတာတဲ့။ ဘာမွ စကားလည္း မေျပာဘူး။ ေအာ္တာဟစ္တာလည္း ဘာမွ မၾကားရဘူး။ ဒီအတုိင္းပဲ ပစ္ခ်လုိက္တာပဲလို႔ က်ေနာ္ ၾကားတယ္။ တခ်ိဳ႕လူေတြဆိုရင္ အထဲမွာ ပိတ္မိၿပီးေတာ့ ထြက္ေတာင္ ထြက္လို႔မရဘူးတဲ့။ ဘာလို႔လဲဆိုရင္ လူ အေသအရမ္းမ်ားလို႔ တံခါးေပါက္ကိုေတာင္ မေရာက္ႏုိင္ဘူးလို႔ ေျပာတယ္။ အဲဒီမွာ ခဏပုန္းေနရတယ္တဲ့။ ေနာက္ ရဲေတြက ခ်က္ျခင္း ၀င္လာေတာ့ ရဲေတြကိုလည္း ထပ္ ပစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ ၾကားတယ္။”
လြန္ခဲ့တဲ့ (၁၀) လေလာက္ကလည္း ျပင္သစ္ႏိုင္ငံမွာ ရွာလီ အက္ဘ္ဒို မဂၢဇင္းတိုက္အပါအ၀င္ ဂ်ဴး လူမ်ဳိးပိုင္ကုန္စံုဆိုင္တခုမွာလည္း အခုလိုမ်ဳိး အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္ခံခဲ့ရတာပါ။ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံဟာ လူ႕အခြင့္အေရးကို ေရွ႕တန္းတင္တဲ့ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ ျဖစ္တာေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္သမားေတြက ဒီအေပၚမွာ အသံုးခ်ေနတာျဖစ္တယ္လို႕ ေ၀ဖန္ေျပာဆိုမွဳေတြလည္း ရွိေနတာပါ။ အခုလို ထိတ္လန္႕စရာ အေျခအေနေတြ ရွိေနေပမဲ့လည္း ပဲရစ္ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သားေတြကေတာ့ အၾကမ္းဖက္သမားေတြရဲ႕ လုပ္ရပ္ကို သူတို႕အေနနဲ႕ ေၾကာက္ရြံ႕သြားမွာ မဟုတ္ဘူးလို႕ ေျပာၾကပါတယ္။
IS အစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္ သမားေတြရဲ႕ တိုက္ခိုက္မႈဟာ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံကို စစ္ေၾကညာ လိုက္တာ ျဖစ္တယ္လို႕ ျပင္သစ္ သမၼတ François Hollande က ေျပာၾကား လိုက္ခ်ိန္မွာပဲ အၾကမ္းဖက္ သမားေတြ ရန္ကေန ၀ိုင္း၀န္း ကာကြယ္ဖို႕ လူထုၾကားမွာ ႏိုးၾကားမွဳေတြ ရွိေနတယ္လို႕ ျပင္သစ္ေရာက္ ျမန္မာေတြက ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
ေသာၾကာေန႕ညက ပဲရစ္ၿမိဳ႕လယ္ လူစည္းကားတဲ့ေနရာ (၆) ေနရာကို ပစ္မွတ္ထား တိုက္ခိုက္ခဲ့တဲ့ အေျခအေနေတြနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ပဲရစ္ၿမိဳ႕မွာ ေနထိုင္ေနၾကတဲ့ ျမန္မာတခ်ဳိ႕ကို မအင္ၾကင္းႏိုင္က ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။
ပဲရစ္ၿမိဳ႕မွာ IS အၾကမ္းဖက္သမားေတြ အဓိကပစ္မွတ္ထား တိုက္ခိုက္ခဲ့တဲ့ေနရာေတြဟာ ျပင္သစ္လူငယ္ေတြ အသြားအလာ အမ်ားဆံုးေနရာ ျဖစ္တယ္လို႕ ပဲရစ္ၿမိဳ႕မွာေနထိုင္တဲ့ ကိုေထြးက ေျပာပါတယ္။
“ေဘာလံုးကြင္းရွိတဲ့ေနရာကို တုိက္တာကေတာ့ ရွင္းတယ္ေလ။ အဲဒီမွာ François Hollande ရွိေနတယ္။ အဲဒီ ေဘာလံုးပြဲၾကည့္ေနလို႔ တုိက္တာေပါ့။ က်န္တဲ့ေနရာက အကုန္လံုးက ျပင္သစ္လူငယ္ေလးေတြပဲ။ စတိတ္႐ိႈးတခုမွာ တုိက္လိုက္တာ။ အဲဒီရပ္ကြက္ဟာ ျပင္သစ္ရပ္ကြက္၊ ျပင္သစ္ခ်ာတိတ္ေတြပဲ သြားတဲ့ရပ္ကြက္။ သူတို႔ အဲဒီေနရာကို တမင္ ေရြးတိုက္တာ။”
အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မွဳႀကီးအၿပီး စေနေန႕က လမ္းေတြေပၚမွာ လူအသြားအလာ နည္းပါးခဲ့တယ္လို႕လည္း ကိုေထြးက ေျပာပါတယ္။
“လံုၿခံဳေရးကေတာ့ ေနရာအႏွံ႔ပါပဲ။ ရဲေတြက ခ်ထားတယ္ေလ။ အခု က်ေနာ္က မနက္ အလုပ္သြားတာေပါ့။ အလုပ္သြားေတာ့ လူေတြက အရမ္းကို ရွင္းေနတယ္။ မနက္ပိုင္းအလုပ္ကေန ညေနပိုင္း အလုပ္ကူးေတာ့လည္း လူက သိပ္မရွိဘူး။ အေရးေပၚ လံုၿခံဳေရးအေျခအေန ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ အခါက်ေတာ့ လူေတြကို အိမ္ထဲမွာပဲ ေနခိုင္းထားတယ္ အဲဒါေၾကာင့္။”
ေမး - အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈေတြက ခဏခဏ ျဖစ္ေနတဲ့အေပၚမွာ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံသားေတြေပါ့ေနာ္ ကိုေထြးတုိ႔ကို ဘယ္လို ယူဆသလဲရွင့္။
ေျဖ - “ျပင္သစ္ကေလ ဥေရာပမွာ ဂ်ဴးေတြ အမ်ားဆံုး ခိုလံႈတဲ့ ႏုိင္ငံလည္းျဖစ္တယ္။ မူဆလင္ေတြ အမ်ားဆံုးေနတဲ့ ႏုိင္ငံလည္းျဖစ္တယ္။ ေနာက္တခုက ျပင္သစ္က ႏိုင္ငံတကာေရးရာ ၀င္ေရာက္ စြက္ဖက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီလိုမ်ိဳး တံု႔ျပန္မႈေတြကေတာ့ ခံရတာပဲ။ နည္းနည္းေတာ့ စိတ္ပ်က္တာေပါ့။ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ကေတာ့ ႏုိင္ငံျခားသားေတြပဲေလ။ နည္းနည္း အေနရ က်ပ္တယ္။”
အခုလို IS စစ္ေသြးၾကြအဖဲြ႕၀င္ေတြရဲ႕ တိုက္ခိုက္မွဳေၾကာင့္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ဒဏ္ရာရသူေတြကို ပဲရစ္ၿမိဳ႕သူၿမိဳသားေတြက ၀ိုင္း၀န္ကူညီေနၾကတဲ့အျပင္ အၾကမ္းဖက္အႏၱရာယ္ကို ၀ိုင္း၀န္ကာကြယ္ဖို႕ ႏိုးၾကားမွဳေတြ ရွိေနတယ္လို႕ ပဲရစ္ၿမိဳ႕က Science Po တကၠသိုလ္မွာ ပညာသင္ၾကားေနတဲ့ ကိုေအာင္ခန္႕က ေျပာပါတယ္။
“ျပင္သစ္က ေၾကာက္လုိ႔ရွိရင္ ဒါ ႐ံႈးတယ္ဆုိၿပီးေတာ့ မေၾကာက္ဘူး ဆိုၿပီးေတာ့ အျပင္ထြက္ၾက၊ ကိုယ္ လုပ္စရာရွိတာ လုပ္ၾက၊ အကူအညီေပးၾကသူေတြကေတာ့ အကုန္လံုး ရွိပါတယ္။ ေဆး႐ံုက မႏုိင္ေလာက္တဲ့အထိေတာင္ ေသြးအလွဴရွင္ေတြ အမ်ားႀကီး ေရာက္ၾကတယ္လို႔ ၾကားတယ္။”
လူအေသအေပ်ာက္အမ်ားဆံုး ျဖစ္ခဲ့တာကေတာ့ ညဖက္လူစည္းကားတဲ့ေနရာျဖစ္တဲ့ ဘာတာကလန္ ဂီတ ေဖ်ာ္ေျဖပြဲ ခန္းမထဲမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အေျခအေနေတြကို မနီးမေ၀းမွာေနထိုင္တဲ့ ကိုေအာင္ခန္႕ အခုလိုေျပာျပပါတယ္။
“ဒီတီး၀ိုင္းက ည ၈ နာရီေလာက္ကတည္းက စတယ္ေပါ့။ အဲဒီမွာ လူေတြက အထဲမွာ က်င္းပတဲ့အခန္းက လူ အေယာက္ ၅၀၀ ေလာက္ ဆံ့တယ္။ ရွင္တဲ့လူေတြက ျပန္ေျပာတာေပါ့ေနာ္။ အဲဒီကို လူ ၄ ေယာက္ေလာက္ ၀င္လာတယ္တဲ့။ AK-47 ေတြနဲ႔ အကုန္၀င္လာတာတဲ့။ ဘာမွ စကားလည္း မေျပာဘူး။ ေအာ္တာဟစ္တာလည္း ဘာမွ မၾကားရဘူး။ ဒီအတုိင္းပဲ ပစ္ခ်လုိက္တာပဲလို႔ က်ေနာ္ ၾကားတယ္။ တခ်ိဳ႕လူေတြဆိုရင္ အထဲမွာ ပိတ္မိၿပီးေတာ့ ထြက္ေတာင္ ထြက္လို႔မရဘူးတဲ့။ ဘာလို႔လဲဆိုရင္ လူ အေသအရမ္းမ်ားလို႔ တံခါးေပါက္ကိုေတာင္ မေရာက္ႏုိင္ဘူးလို႔ ေျပာတယ္။ အဲဒီမွာ ခဏပုန္းေနရတယ္တဲ့။ ေနာက္ ရဲေတြက ခ်က္ျခင္း ၀င္လာေတာ့ ရဲေတြကိုလည္း ထပ္ ပစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ ၾကားတယ္။”
လြန္ခဲ့တဲ့ (၁၀) လေလာက္ကလည္း ျပင္သစ္ႏိုင္ငံမွာ ရွာလီ အက္ဘ္ဒို မဂၢဇင္းတိုက္အပါအ၀င္ ဂ်ဴး လူမ်ဳိးပိုင္ကုန္စံုဆိုင္တခုမွာလည္း အခုလိုမ်ဳိး အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္ခံခဲ့ရတာပါ။ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံဟာ လူ႕အခြင့္အေရးကို ေရွ႕တန္းတင္တဲ့ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ ျဖစ္တာေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္သမားေတြက ဒီအေပၚမွာ အသံုးခ်ေနတာျဖစ္တယ္လို႕ ေ၀ဖန္ေျပာဆိုမွဳေတြလည္း ရွိေနတာပါ။ အခုလို ထိတ္လန္႕စရာ အေျခအေနေတြ ရွိေနေပမဲ့လည္း ပဲရစ္ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သားေတြကေတာ့ အၾကမ္းဖက္သမားေတြရဲ႕ လုပ္ရပ္ကို သူတို႕အေနနဲ႕ ေၾကာက္ရြံ႕သြားမွာ မဟုတ္ဘူးလို႕ ေျပာၾကပါတယ္။
