ရခိုင္အေရးသည္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အတြက္ နိမိတ္ဆိုး
ရခုိင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕တြင္ လုံၿခဳံေရးတပ္မ်ား တုိးခ်ဲ႕ခ်ထားသည္ကုိ ေအာက္တုိဘာ ၃၁ ရက္ေန႔ နံနက္ပုိင္း က ေတြ႔ရစဥ္ (ဓာတ္ပုံ – ေဂ်ပုိင္ / ဧရာဝတီ)
ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ လတ္တေလာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ခ်က္ခ်င္း မရပ္ဘူးဆိုရင္ ျမန္မာျပည္ တည္ၿငိမ္ေရးကိုေရာ ေဒသတြင္းတည္ၿငိမ္ေရးကိုပါ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ဂယက္႐ိုက္လိမ့္မယ္။ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတ ကာ မိသားစုအေန နဲ႔ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈမွာ မေမွ်ာ္လင့္တာေတြနဲ႔ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ႀကံဳရမွာမို႔ ဒီအတိုင္း လက္ပိုက္ၾကည့္မေနသင့္ပါဘူး။
ဒါေပမယ့္ ျပည္တြင္းကလူပုဂၢိဳလ္၊အဖြဲ႔အစည္းတခ်ိဳ႕ယူဆေနသလိုမ်ိဳးလက္ရွိပဋိပကၡကို ႏိုင္ငံေရးအသိုင္းအဝိုင္းမွာ ရွိတဲ့ သေဘာထား တင္းမာသူေတြက တကယ္တမ္း တြန္းပို႔ေနတယ္ဆိုရင္ေတာ့ မၾကာေသး ခင္က ႏိုင္ငံေရး လမ္းစ ပြင့္လာတာေတြ ေနာက္ျပန္ဆုတ္သြားမယ့္အေပၚ က်ေနာ္တို႔ မအံ့ၾသသင့္ပါဘူး။
ရခုိင္ျပည္နယ္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စိုးရိမ္တဲ့အေၾကာင္း ကုလသမဂၢက ၿပီးခဲ့တဲ့ ၾကာသပေတးေန႔ မွာ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ပါတယ္။ “လူတစုက အျခားလူတစုအေပၚ ကိုယ့္သေဘာကိုယ္ေဆာင္ တိုက္ခိုက္ေနမႈေတြ၊ ပစ္မွတ္ထား ၿခိမ္းေျခာက္ေနမႈေတြနဲ႔ အစြန္းေရာက္ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုမႈေတြကို ရပ္တန္းက ရပ္ရ ပါလိမ့္မယ္္” လို႔ ကုလသမဂၢ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္း ရဲ႕ ေျပာခြင့္ ရပုဂၢိဳလ္က ဆိုပါတယ္။
“ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ေရာ၊ ဒီကိစၥအေပၚ အေလးထားသူ အားလံုးအေနနဲ႔ေရာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ထပ္ မျဖစ္ေအာင္ တားဆီးဖို႔နဲ႔ လူစုႀကီး ႏွစ္စုၾကားက တင္းမာမႈေတြ ဒီ့ထက္ ပိုမဆိုးသြားေအာင္ ထိန္းဖို႔ အရမ္းအေရးႀကီးပါတယ္” လို႔လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စား လွယ္ ေသာမတ္စ္ အိုေဟး ကင္တာနာက ၾကာသာပေတးေန႔ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံကို အစီရင္ခံ စာ တင္သြင္းေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ေျပာပါတယ္။
အာဆီယံ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဆူရင္ ပစ္ဆူဝမ္န္ကလည္း စိုးရိမ္မႈကို ထုတ္ေဖာ္ခဲ့ပါတယ္။ “အေျခအေနက ပိုဆိုးလာေနတဲ့အျပင္ အခုဆိုရင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို အျမစ္ကလွန္မယ့္ အႏၲရာယ္ ရွိေန တယ္။ ဒီအေနအထားက ဘယ္သူ႔အတြက္မွ ေကာင္းမွာမဟုတ္ဘူး” လို႔ သူက ဘန္ေကာက္ပို႔စ္ သတင္းစာ ကို ေျပာပါတယ္။
“ဒီပဋိပကၡက အစၥလာမ္ဘာသာနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ကိစၥလို႔ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ ေျပာေနၾကတယ္။ ဒါက ႏိုင္ငံေရး၊ ဒီမိုကေရ စီေရး၊လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာကိစၥျဖစ္တယ္။ၿပီးေတာ့ဒီကိစၥက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈနဲ႔ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြအေပၚ တိုက္႐ိုက္ ဂယက္႐ိုက္မႈရွိတယ္” လို႔လည္း ေျပာ ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ရခိုင္ျပည္နယ္က အၾကမ္းမႈေၾကာင့္ အာဆီယံေဒသထဲ ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔တဲ့ ေသနဂၤဗ်ဴဟာနဲ႔ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ ဂယက္႐ိုက္မႈေတြ ရွိသြားလိမ့္မယ္လို႔လည္း သူက သတိေပးပါေသးတယ္။
သူသတိေပးတာ မွန္ပါတယ္။ ဒီဆူပူအံုႂကြမႈေတြေၾကာင့္ ဒုကၡသည္ေတြ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ၿပီး ထြက္ေျပးၾက မွာ မို႔ စိုးရိမ္ရတဲ့ လူသားခ်င္းဆိုင္ရာနဲ႔ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ ဂယက္႐ိုက္မႈေတြ အနာဂတ္ မွာ ျဖစ္ လာမွာပါ။
ဆူရင္ ပစ္ဆူဝမ္န္က ၾသဂုတ္လမွာ အာဆီယံ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးေတြဆီ စာတေစာင္ ပို႔ခဲ့ပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြနဲ႔ အစၥလမ္ဘာသာဝင္ေတြအၾကား အၾကမ္းဖက္ မႈေတြ ျဖစ္ပြား ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ႐ိုဟင္ဂ်ာကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြး အေျဖရွာၾကဖို႔ တိုက္တြန္းထားတဲ့ စာပါ။
အာဆီယံ လက္ရွိဥကၠဌ ကေမာၻဒီယား ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ေဟာနမ္ဟံု (Hor Nam Hong) က ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးအစည္းအေဝး ေခၚခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေျခအေနကို ထိန္းႏိုင္ တယ္ ဆို ၿပီး ျမန္မာ အစိုးရ ဘက္က အစည္းအေဝးတက္ဖို႔ ျငင္းဆန္ခဲ့ပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာ လာမယ့္ အာဆီယံ အစည္းအေဝးမွာ ရခုိင္ျပည္နယ္ကိစၥကို ေဆြးေႏြးၾကပါေစလို႔ပဲ ေမွ်ာ္လင့္ရပါေတာ့တယ္။
တကယ္ျဖစ္ေနတာကို အစိုးရက ဘယ္လိုပဲ ျငင္းပယ္ေနေန သိသာတာကေတာ့ ေအာက္ေျခမွာ အေျခ အေနေတြ ပိုဆိုးလာေနတာပါပဲ။ အဲ့ဒါေၾကာင့္လည္း အစိုးရက ရခုိင္ျပည္နယ္ထဲကို လံုၿခံဳေရး တပ္ဖြဲ႔ေတြ ထပ္ၿပီး ေစလႊတ္ခဲ့တာပါ။
အၾကမ္းဖက္မႈေတြျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ပစ္မွတ္ထားတဲ့ တိုက္ခိုက္မႈေတြက ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း မွာ ေနထိုင္ ၾကၿပီး ျမန္ မာျပည္ရဲ႕ ၁၉၈၂ ႏိုင္ငံ သား ဥပေဒ က အသိ အမွတ္မျပဳတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ၈ သိန္းေလာက္ ကို ခ်ည္း သက္ သက္ မဟုတ္ ဘူးလို႔ သိရပါတယ္။
“ဒီကိစၥက ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကိုခ်ည္း အၾကမ္းဖက္တဲ့ကိစၥ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ မြတ္ဆလင္ ဆန္႔က်င္တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈ ျဖစ္သြားၿပီ” လို႔ ႐ုိဟင္ဂ်ာအေရး ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ရခိုင္စီမံကိန္းအဖြဲ႔ (Arakan Project) ဒါ႐ိုက္တာ ခရစ္ လဲဝါး (Chris Lewa) က ၿပီးခဲ့တဲ့ စေန၊ တနဂၤေႏြမွာ ႐ိုက္တာ သတင္းဌာန ကို ေျပာ ခဲ့ပါတယ္။ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕မွာ အဓိက ေနထိုင္တဲ့ ကမန္ (Kaman) မြတ္ဆလင္ေတြလည္း အၾကမ္းဖက္ မႈေတြနဲ႔ ေဝးရာကို ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရတာကိုး။
ရခုိင္ျပည္နယ္ထဲမွာ ျပန္ျဖစ္လာတဲ့ တိုက္ခိုက္မႈေတြဟာ အိုးအိမ္ေတြကေန စြန္႔ေျပးရတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို အကူအညီေပးဖို႔ အစၥလာမ္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး အဖြဲ႔ (Organization of Islamic Cooperation – OIC) က ျမန္မာျပည္မွာ ႐ံုးဖြင့္မယ့္ကိစၥကို အစိုးရက ပိတ္ပင္လိုက္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ျဖစ္လာတာပါ။
ေသခ်ာတာကေတာ့ ဒီပဋိပကၡနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အစိုးရရဲ႕ တုန္႔ျပန္ေဆာင္ရြက္မႈေတြ ေႏွးေနတာပါပဲ။ တခ်ိန္ တည္းမွာ လည္း ဒီကိစၥအေပၚ ဘယ္လို ကိုင္တြယ္သြားမယ္ဆိုတာကို သမၼတ႐ံုးက ျပည္တြင္း မွာေရာ ႏိုင္ငံ တာမိသားစုကိုပါ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မေျပာခဲ့ပါဘူး။
OIC ရံုးဖြင့္မယ့္ကိစၥကို အမ်ားအားျဖင့္ သံဃာေတာ္ေတြနဲ႔ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေတြက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾက တာပါ။ ေနာက္ဆံုး အၾကမ္းဖက္မႈေတြ မတိုင္ခင္ကဆိုရင္ OIC ဆန္႔က်င္တဲ့ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္း ခ်မ္း ဆႏၵျပပြဲေတြ ႏိုင္ငံတဝွမ္းက ၿမိဳ႕ႀကီးေတြမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါေသးတယ္။
OICရဲ႕လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြကိုခြင့္ျပဳလိုက္မယ္ဆိုရင္႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအစြန္းေရာက္ေတြ ျဖစ္လာေစမယ့္အျပင္ ႏိုင္ငံထဲမွာ အစၥလာမ္ဘာသာျပန္႔ပြားဖို႔ပဲ အေထာက္ အကူျဖစ္ေစလိမ့္မယ္ လို႔ သံဃာေတာ္ေတြနဲ႔ သာမန္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ အေတာ္မ်ားမ်ားက ယံုၾကည္ထားၾကတာပါ။ ဒီလို စိုးရိမ္မႈမ်ိဳးေတြရဲ႕အားကို ေပါ့ေပါ့တန္တန္ မစဥ္းစားသင့္ပါဘူး။
“အစိုးရအေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္မွာရွိတဲ့ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးေတြအတြက္ တာဝန္ယူသြားမယ္၊ ဒါေပမယ့္ တိုင္းရင္းသား မဟုတ္တဲ့ တရားမဝင္ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ဝင္ေရာက္လာသူ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို အသိအ မွတ္ျပဳဖို႔ေတာ့ လံုးဝ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး” လို႔ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး အန္တိုနီယို ဂူးတားရက္စ္ (Antonio Guterres) ကို ဇူလိုင္လမွာ ေျပာခဲ့ပါေသးတယ္။ ၾသဂုတ္လမွာေတာ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ ပညာေရးအဆင့္အတန္း တိုးတက္ျမင့္မားလာေအာင္ သူ႔ အစိုးရ က ေက်ာင္းေတြ ဖြင့္ေပးသြားမယ္လို႔ ဦးသိန္းစိန္က ဗီအိုေအသတင္းဌာနကုိ ေျပာပါတယ္။
ေဝဖန္သူေတြကေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ စတင္ျဖစ္လာခ်ိန္ကစလို႔ ဒုကၡေရာက္ရ သူေတြရဲ႕ ကံၾကမၼာနဲ႔ အၾကမ္းဖက္မႈကို တို႔မီး႐ိႈ႕မီးလုပ္သူေတြအေပၚ လုပ္ငန္းပိုင္းအရ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ၊ တာဝန္ယူမႈ၊ တာဝန္ခံမႈ အခုထိ ဘာမွမရွိေသးဘူးလို႔ ေထာက္ျပၾကပါတယ္။
အေျခအေနကို ဂဃနဏသိသူေတြကလည္း အစိုးရထဲမွာရွိတဲ့ သေဘာထား တင္းမာသူဂိုဏ္းတဂိုဏ္းက ရခိုင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡရဲ႕ ေနာက္ကြယ္မွာ ရွိေနတယ္၊ အခုလို လနဲ႔ခ်ီၿပီး အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ျဖစ္ေန တာလည္း သူတို႔ ဆြေပး တာျဖစ္မယ္လို႔ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုၾကပါေသးတယ္။
အဲဒီလိုသာ မွန္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ တိုင္းျပည္ တကယ္ ထိခိုက္နစ္နာေစေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္ရာမွာ သူတို႔ေတြ ေအာင္ျမင္မႈ ရခဲ့တယ္လို႔ ေျပာရမွာပါ။
စိတ္ပ်က္စရာ ေကာင္းတာကေတာ့ ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ တျခားထင္ရွား သူေတြ အပါအဝင္ ျမန္မာအတိုက္အခံ အင္အားစုက ဒီအေျခအေနအေပၚ ဝင္ေရာက္ စြက္ဖက္တာျဖစ္ေစ၊ တည္ၿငိမ္သြားေအာင္ လုပ္တာမ်ိဳး ျဖစ္ေစ မလုပ္ၾကတာပါပဲ။ ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈကို ကိုယ္စားျပဳတယ္ ဆိုတဲ့ အဲ့ဒီလူေတြ ဘာမွထိထိေရာက္ေရာက္ မလုပ္ၾကတဲ့အေပၚ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝုိင္းနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔အစည္းဝင္ အေတာ္မ်ားမ်ားက စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ ျဖစ္ၾကရပါတယ္။
တဖက္မွာလည္း စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းတာ ရွိပါေသးတယ္။ အဲ့ဒါကေတာ့ အၾကမ္းဖက္မႈ လႈံ႔ေဆာ္သူေတြ ကို အေရး ယူမယ္လို႔ အစိုးရအရာရွိေတြက ကတိထပ္ေပးတာပါပဲ။ အစိုးရအေနနဲ႔ အဲ့ဒီအၾကမ္းဖက္ မႈေတြမွာ တာဝန္ရွိသူေတြကို တရားစြဲဖို႔ ႀကိဳးစားေနတယ္လို႔လည္း သမၼတ႐ံုး ေျပာခြင့္ရသူက ဆိုပါေသး တယ္။
အဲ့ဒီလိုဆိုရင္ အၾကမ္းဖက္မႈမွာ တာဝန္ရွိသူေတြက ဘယ္မွာလဲ၊ သူတို႔က ဘယ္သူေတြ လဲ ေမး စရာ ျဖစ္ လာပါၿပီ။
“အစိုးရအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြကို ဖိတ္ေခၚႏိုင္ဖို႔နဲ႔ ျပည္သူလူထုအတြက္ အလုပ္အကိုင္ေတြ ဖန္တီးေပးႏိုင္ဖို႔ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြလုပ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အခုလိုမ်ိဳး မတည္မၿငိမ္ျဖစ္မႈက ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈေတြ အေပၚ အမွန္တကယ္ ထိခိုက္ေစပါလိမ့္မယ္” လို႔ နယ္စပ္ေရးရာဝန္ႀကီး ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သိန္းေဌးကေတာ့ သတိေပး ေျပာဆိုပါတယ္။
တကယ္တမ္း ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ရခုိင္ပဋိပကၡနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သီအိုရီ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိၾကတာပါ။ သီအိုရီတခုက ဘယ္လိုလဲ ဆိုရင္ သမၼတရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကို အားနည္းသြားေစဖို႔အတြက္ အာ ဏာရ ျပည္ေထာင္ စုႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳေရးပါတီထဲမွာရွိတဲ့ သေဘာထားတင္းမာသူေတြက အၾကမ္း ဖက္ မႈေတြျဖစ္ လာေအာင္ တြန္းပို႔ၾကတာပါတဲ့။
ဒုတိယ သီအိုေတြကေတာ့ ဒီပဋိပကၡဟာ တပ္မေတာ္ အာဏာျပန္ရလာေအာင္ ရည္ရြယ္ၿပီး လုပ္ခဲ့ တာပါတဲ့။ အတိတ္မွာတုန္းကလည္း ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို ပစ္မွတ္ထားတဲ့ စစ္ဆင္ေရးတခ်ိဳ႕ စစ္အစိုးရ က ေဆာင္ရြက္ခဲ့ဖူးၿပီး စစ္ဆင္ေရးတိုင္းမွာ ျမန္မာျပည္သူေတြ စစ္တပ္ေနာက္ကေန ရပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ျမန္မာဘုရင္ေတြဟာ ဗုဒၶဘာသာကို ကာကြယ္ရာမွာ အၿမဲတမ္း အဓိက အခန္းက႑ ကေန ေဆာင္ ရြက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း လူထုေထာက္ခံမႈရဖို႔အတြက္ လက္ရွိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြက မြတ္ဆလင္ ဒါမွမ ဟုတ္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဖဲခ်ပ္ကို အၿမဲတမ္း ထုတ္ကစားေလ့ရွိတာပါ။
ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ရခိုင္အေရးကို စဥ္းစားတဲ့ေနရာမွာ တျခား အေရးႀကီးသူေတြကိုပါ ထည့္သြင္းစဥ္းစား ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ေတြကေတာ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ စာနာသူေတြပါပဲ။ အဲ့ဒီလူေတြထဲမွာ ကိစၥရပ္ေတြ ကို ေအာက္ေျခကစၿပီး ေျပာင္းခ်င္တဲ့ ျပည္တြင္းျပည္ပက ပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ ဘယ္သူမွားတယ္ မွန္တယ္ ဆိုတာကို ႐ိုး႐ိုးေလး အျဖဴအမည္း ခြဲခ်င္တဲ့ ကန္ပိန္းအဖြဲ႔ေတြလည္း ပါဝင္ပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး က်ေနာ္တို႔ ဓမၼဓိဌာန္က်ရပါလိမ့္မယ္။ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ အသံကို နားေထာင္ဖို႔လို သလို ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ အသံကိုလည္း နားေထာင္ရပါလိမ့္မယ္။ ဒီလူစုႀကီး ႏွစ္စု အေနနဲ႔ လည္း ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ အတူလက္တြဲေနႏိုင္ေအာင္ ေလ့လာသင္ယူရပါလိမ့္မယ္။
ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အေနာက္ဖက္နယ္စပ္ဟာ ၿပိဳက်ေနၿပီလို႔ သာမန္ ရခိုင္ေတြ၊ ျမန္မာေတြနဲ႔ တပ္မေတာ္ သားေတြက ယူဆခဲ့တာ ၾကာၿပီမို႔ လက္ရွိ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာျဖစ္ေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြဟာ အ့ံၾသစ ရာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြက မြတ္ဆလင္ေတြ အလံုးအရင္းနဲ႔ မဝင္လာႏိုင္ေအာင္ သူတို႔ရဲ႕ အမိေျမကို သူတို႔ အၿမဲတမ္း ကာကြယ္ခဲ့တယ္လို႔ ရခိုင္တိုင္းရင္းသား အေတာ္မ်ားမ်ားက ဆိုၾက တာကိုး။
ျမန္မာျပည္မွာ စစ္မွန္တဲ့ အမ်ိဳးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးကို အလိုရွိတယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ လူနည္းစုေတြကို အသိအမွတ္ျပဳၿပီး သူတို႔ေတြအားလံုး က်ေနာ္တို႔ လူအဖြဲ႔အစည္းမွာ တန္းတူမႈရွိရွိနဲ႔ အျပည့္အဝပါဝင္လာေရးကို လိုလို လားလား လက္ခံရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေတြ အပါအ ဝင္ ျမန္မာျပည္မွာရွိတဲ့ လူမ်ိဳးစုေတြ အားလုံးဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ အစိုးရေတြလက္ထက္မွာေရာ အခုအစိုးရ လက္ ထက္ မွာပါ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ျပဳမူဆက္ဆံခံၾကရတာပါ။
အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံကေန တရားမဝင္ ခိုးဝင္လာတဲ့ ဘဂၤ ါလီေတြလို႔ ျမန္မာေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား ယူဆထား ၾကတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာကိစၥကို စဥ္းစားတဲ့ေနရာမွာလည္း ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ အျမင္ကို လည္း ထည့္ သြင္းစဥ္းစားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ လတ္တေလာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ခ်က္ခ်င္း မရပ္ဘူးဆိုရင္ ျမန္မာျပည္ တည္ၿငိမ္ေရးကိုေရာ ေဒသတြင္းတည္ၿငိမ္ေရးကိုပါ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ဂယက္႐ိုက္လိမ့္မယ္။ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတ ကာ မိသားစုအေန နဲ႔ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈမွာ မေမွ်ာ္လင့္တာေတြနဲ႔ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ႀကံဳရမွာမို႔ ဒီအတိုင္း လက္ပိုက္ၾကည့္မေနသင့္ပါဘူး။
ဒါေပမယ့္ ျပည္တြင္းကလူပုဂၢိဳလ္၊အဖြဲ႔အစည္းတခ်ိဳ႕ယူဆေနသလိုမ်ိဳးလက္ရွိပဋိပကၡကို ႏိုင္ငံေရးအသိုင္းအဝိုင္းမွာ ရွိတဲ့ သေဘာထား တင္းမာသူေတြက တကယ္တမ္း တြန္းပို႔ေနတယ္ဆိုရင္ေတာ့ မၾကာေသး ခင္က ႏိုင္ငံေရး လမ္းစ ပြင့္လာတာေတြ ေနာက္ျပန္ဆုတ္သြားမယ့္အေပၚ က်ေနာ္တို႔ မအံ့ၾသသင့္ပါဘူး။
ရခုိင္ျပည္နယ္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စိုးရိမ္တဲ့အေၾကာင္း ကုလသမဂၢက ၿပီးခဲ့တဲ့ ၾကာသပေတးေန႔ မွာ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ပါတယ္။ “လူတစုက အျခားလူတစုအေပၚ ကိုယ့္သေဘာကိုယ္ေဆာင္ တိုက္ခိုက္ေနမႈေတြ၊ ပစ္မွတ္ထား ၿခိမ္းေျခာက္ေနမႈေတြနဲ႔ အစြန္းေရာက္ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုမႈေတြကို ရပ္တန္းက ရပ္ရ ပါလိမ့္မယ္္” လို႔ ကုလသမဂၢ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္း ရဲ႕ ေျပာခြင့္ ရပုဂၢိဳလ္က ဆိုပါတယ္။
“ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ေရာ၊ ဒီကိစၥအေပၚ အေလးထားသူ အားလံုးအေနနဲ႔ေရာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ထပ္ မျဖစ္ေအာင္ တားဆီးဖို႔နဲ႔ လူစုႀကီး ႏွစ္စုၾကားက တင္းမာမႈေတြ ဒီ့ထက္ ပိုမဆိုးသြားေအာင္ ထိန္းဖို႔ အရမ္းအေရးႀကီးပါတယ္” လို႔လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စား လွယ္ ေသာမတ္စ္ အိုေဟး ကင္တာနာက ၾကာသာပေတးေန႔ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံကို အစီရင္ခံ စာ တင္သြင္းေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ေျပာပါတယ္။
အာဆီယံ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဆူရင္ ပစ္ဆူဝမ္န္ကလည္း စိုးရိမ္မႈကို ထုတ္ေဖာ္ခဲ့ပါတယ္။ “အေျခအေနက ပိုဆိုးလာေနတဲ့အျပင္ အခုဆိုရင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို အျမစ္ကလွန္မယ့္ အႏၲရာယ္ ရွိေန တယ္။ ဒီအေနအထားက ဘယ္သူ႔အတြက္မွ ေကာင္းမွာမဟုတ္ဘူး” လို႔ သူက ဘန္ေကာက္ပို႔စ္ သတင္းစာ ကို ေျပာပါတယ္။
“ဒီပဋိပကၡက အစၥလာမ္ဘာသာနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ကိစၥလို႔ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ ေျပာေနၾကတယ္။ ဒါက ႏိုင္ငံေရး၊ ဒီမိုကေရ စီေရး၊လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာကိစၥျဖစ္တယ္။ၿပီးေတာ့ဒီကိစၥက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈနဲ႔ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြအေပၚ တိုက္႐ိုက္ ဂယက္႐ိုက္မႈရွိတယ္” လို႔လည္း ေျပာ ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ရခိုင္ျပည္နယ္က အၾကမ္းမႈေၾကာင့္ အာဆီယံေဒသထဲ ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔တဲ့ ေသနဂၤဗ်ဴဟာနဲ႔ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ ဂယက္႐ိုက္မႈေတြ ရွိသြားလိမ့္မယ္လို႔လည္း သူက သတိေပးပါေသးတယ္။
သူသတိေပးတာ မွန္ပါတယ္။ ဒီဆူပူအံုႂကြမႈေတြေၾကာင့္ ဒုကၡသည္ေတြ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ၿပီး ထြက္ေျပးၾက မွာ မို႔ စိုးရိမ္ရတဲ့ လူသားခ်င္းဆိုင္ရာနဲ႔ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ ဂယက္႐ိုက္မႈေတြ အနာဂတ္ မွာ ျဖစ္ လာမွာပါ။
ဆူရင္ ပစ္ဆူဝမ္န္က ၾသဂုတ္လမွာ အာဆီယံ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးေတြဆီ စာတေစာင္ ပို႔ခဲ့ပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြနဲ႔ အစၥလမ္ဘာသာဝင္ေတြအၾကား အၾကမ္းဖက္ မႈေတြ ျဖစ္ပြား ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ႐ိုဟင္ဂ်ာကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြး အေျဖရွာၾကဖို႔ တိုက္တြန္းထားတဲ့ စာပါ။
အာဆီယံ လက္ရွိဥကၠဌ ကေမာၻဒီယား ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ေဟာနမ္ဟံု (Hor Nam Hong) က ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးအစည္းအေဝး ေခၚခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေျခအေနကို ထိန္းႏိုင္ တယ္ ဆို ၿပီး ျမန္မာ အစိုးရ ဘက္က အစည္းအေဝးတက္ဖို႔ ျငင္းဆန္ခဲ့ပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာ လာမယ့္ အာဆီယံ အစည္းအေဝးမွာ ရခုိင္ျပည္နယ္ကိစၥကို ေဆြးေႏြးၾကပါေစလို႔ပဲ ေမွ်ာ္လင့္ရပါေတာ့တယ္။
တကယ္ျဖစ္ေနတာကို အစိုးရက ဘယ္လိုပဲ ျငင္းပယ္ေနေန သိသာတာကေတာ့ ေအာက္ေျခမွာ အေျခ အေနေတြ ပိုဆိုးလာေနတာပါပဲ။ အဲ့ဒါေၾကာင့္လည္း အစိုးရက ရခုိင္ျပည္နယ္ထဲကို လံုၿခံဳေရး တပ္ဖြဲ႔ေတြ ထပ္ၿပီး ေစလႊတ္ခဲ့တာပါ။
အၾကမ္းဖက္မႈေတြျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ပစ္မွတ္ထားတဲ့ တိုက္ခိုက္မႈေတြက ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း မွာ ေနထိုင္ ၾကၿပီး ျမန္ မာျပည္ရဲ႕ ၁၉၈၂ ႏိုင္ငံ သား ဥပေဒ က အသိ အမွတ္မျပဳတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ၈ သိန္းေလာက္ ကို ခ်ည္း သက္ သက္ မဟုတ္ ဘူးလို႔ သိရပါတယ္။
“ဒီကိစၥက ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကိုခ်ည္း အၾကမ္းဖက္တဲ့ကိစၥ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ မြတ္ဆလင္ ဆန္႔က်င္တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈ ျဖစ္သြားၿပီ” လို႔ ႐ုိဟင္ဂ်ာအေရး ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ရခိုင္စီမံကိန္းအဖြဲ႔ (Arakan Project) ဒါ႐ိုက္တာ ခရစ္ လဲဝါး (Chris Lewa) က ၿပီးခဲ့တဲ့ စေန၊ တနဂၤေႏြမွာ ႐ိုက္တာ သတင္းဌာန ကို ေျပာ ခဲ့ပါတယ္။ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕မွာ အဓိက ေနထိုင္တဲ့ ကမန္ (Kaman) မြတ္ဆလင္ေတြလည္း အၾကမ္းဖက္ မႈေတြနဲ႔ ေဝးရာကို ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရတာကိုး။
ရခုိင္ျပည္နယ္ထဲမွာ ျပန္ျဖစ္လာတဲ့ တိုက္ခိုက္မႈေတြဟာ အိုးအိမ္ေတြကေန စြန္႔ေျပးရတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို အကူအညီေပးဖို႔ အစၥလာမ္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး အဖြဲ႔ (Organization of Islamic Cooperation – OIC) က ျမန္မာျပည္မွာ ႐ံုးဖြင့္မယ့္ကိစၥကို အစိုးရက ပိတ္ပင္လိုက္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ျဖစ္လာတာပါ။
ေသခ်ာတာကေတာ့ ဒီပဋိပကၡနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အစိုးရရဲ႕ တုန္႔ျပန္ေဆာင္ရြက္မႈေတြ ေႏွးေနတာပါပဲ။ တခ်ိန္ တည္းမွာ လည္း ဒီကိစၥအေပၚ ဘယ္လို ကိုင္တြယ္သြားမယ္ဆိုတာကို သမၼတ႐ံုးက ျပည္တြင္း မွာေရာ ႏိုင္ငံ တာမိသားစုကိုပါ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မေျပာခဲ့ပါဘူး။
OIC ရံုးဖြင့္မယ့္ကိစၥကို အမ်ားအားျဖင့္ သံဃာေတာ္ေတြနဲ႔ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေတြက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾက တာပါ။ ေနာက္ဆံုး အၾကမ္းဖက္မႈေတြ မတိုင္ခင္ကဆိုရင္ OIC ဆန္႔က်င္တဲ့ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္း ခ်မ္း ဆႏၵျပပြဲေတြ ႏိုင္ငံတဝွမ္းက ၿမိဳ႕ႀကီးေတြမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါေသးတယ္။
OICရဲ႕လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြကိုခြင့္ျပဳလိုက္မယ္ဆိုရင္႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအစြန္းေရာက္ေတြ ျဖစ္လာေစမယ့္အျပင္ ႏိုင္ငံထဲမွာ အစၥလာမ္ဘာသာျပန္႔ပြားဖို႔ပဲ အေထာက္ အကူျဖစ္ေစလိမ့္မယ္ လို႔ သံဃာေတာ္ေတြနဲ႔ သာမန္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ အေတာ္မ်ားမ်ားက ယံုၾကည္ထားၾကတာပါ။ ဒီလို စိုးရိမ္မႈမ်ိဳးေတြရဲ႕အားကို ေပါ့ေပါ့တန္တန္ မစဥ္းစားသင့္ပါဘူး။
“အစိုးရအေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္မွာရွိတဲ့ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးေတြအတြက္ တာဝန္ယူသြားမယ္၊ ဒါေပမယ့္ တိုင္းရင္းသား မဟုတ္တဲ့ တရားမဝင္ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ဝင္ေရာက္လာသူ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို အသိအ မွတ္ျပဳဖို႔ေတာ့ လံုးဝ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး” လို႔ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး အန္တိုနီယို ဂူးတားရက္စ္ (Antonio Guterres) ကို ဇူလိုင္လမွာ ေျပာခဲ့ပါေသးတယ္။ ၾသဂုတ္လမွာေတာ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ ပညာေရးအဆင့္အတန္း တိုးတက္ျမင့္မားလာေအာင္ သူ႔ အစိုးရ က ေက်ာင္းေတြ ဖြင့္ေပးသြားမယ္လို႔ ဦးသိန္းစိန္က ဗီအိုေအသတင္းဌာနကုိ ေျပာပါတယ္။
ေဝဖန္သူေတြကေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ စတင္ျဖစ္လာခ်ိန္ကစလို႔ ဒုကၡေရာက္ရ သူေတြရဲ႕ ကံၾကမၼာနဲ႔ အၾကမ္းဖက္မႈကို တို႔မီး႐ိႈ႕မီးလုပ္သူေတြအေပၚ လုပ္ငန္းပိုင္းအရ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ၊ တာဝန္ယူမႈ၊ တာဝန္ခံမႈ အခုထိ ဘာမွမရွိေသးဘူးလို႔ ေထာက္ျပၾကပါတယ္။
အေျခအေနကို ဂဃနဏသိသူေတြကလည္း အစိုးရထဲမွာရွိတဲ့ သေဘာထား တင္းမာသူဂိုဏ္းတဂိုဏ္းက ရခိုင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡရဲ႕ ေနာက္ကြယ္မွာ ရွိေနတယ္၊ အခုလို လနဲ႔ခ်ီၿပီး အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ျဖစ္ေန တာလည္း သူတို႔ ဆြေပး တာျဖစ္မယ္လို႔ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုၾကပါေသးတယ္။
အဲဒီလိုသာ မွန္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ တိုင္းျပည္ တကယ္ ထိခိုက္နစ္နာေစေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္ရာမွာ သူတို႔ေတြ ေအာင္ျမင္မႈ ရခဲ့တယ္လို႔ ေျပာရမွာပါ။
စိတ္ပ်က္စရာ ေကာင္းတာကေတာ့ ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ တျခားထင္ရွား သူေတြ အပါအဝင္ ျမန္မာအတိုက္အခံ အင္အားစုက ဒီအေျခအေနအေပၚ ဝင္ေရာက္ စြက္ဖက္တာျဖစ္ေစ၊ တည္ၿငိမ္သြားေအာင္ လုပ္တာမ်ိဳး ျဖစ္ေစ မလုပ္ၾကတာပါပဲ။ ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈကို ကိုယ္စားျပဳတယ္ ဆိုတဲ့ အဲ့ဒီလူေတြ ဘာမွထိထိေရာက္ေရာက္ မလုပ္ၾကတဲ့အေပၚ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝုိင္းနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔အစည္းဝင္ အေတာ္မ်ားမ်ားက စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ ျဖစ္ၾကရပါတယ္။
တဖက္မွာလည္း စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းတာ ရွိပါေသးတယ္။ အဲ့ဒါကေတာ့ အၾကမ္းဖက္မႈ လႈံ႔ေဆာ္သူေတြ ကို အေရး ယူမယ္လို႔ အစိုးရအရာရွိေတြက ကတိထပ္ေပးတာပါပဲ။ အစိုးရအေနနဲ႔ အဲ့ဒီအၾကမ္းဖက္ မႈေတြမွာ တာဝန္ရွိသူေတြကို တရားစြဲဖို႔ ႀကိဳးစားေနတယ္လို႔လည္း သမၼတ႐ံုး ေျပာခြင့္ရသူက ဆိုပါေသး တယ္။
အဲ့ဒီလိုဆိုရင္ အၾကမ္းဖက္မႈမွာ တာဝန္ရွိသူေတြက ဘယ္မွာလဲ၊ သူတို႔က ဘယ္သူေတြ လဲ ေမး စရာ ျဖစ္ လာပါၿပီ။
“အစိုးရအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြကို ဖိတ္ေခၚႏိုင္ဖို႔နဲ႔ ျပည္သူလူထုအတြက္ အလုပ္အကိုင္ေတြ ဖန္တီးေပးႏိုင္ဖို႔ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြလုပ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အခုလိုမ်ိဳး မတည္မၿငိမ္ျဖစ္မႈက ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈေတြ အေပၚ အမွန္တကယ္ ထိခိုက္ေစပါလိမ့္မယ္” လို႔ နယ္စပ္ေရးရာဝန္ႀကီး ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သိန္းေဌးကေတာ့ သတိေပး ေျပာဆိုပါတယ္။
တကယ္တမ္း ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ရခုိင္ပဋိပကၡနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သီအိုရီ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိၾကတာပါ။ သီအိုရီတခုက ဘယ္လိုလဲ ဆိုရင္ သမၼတရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကို အားနည္းသြားေစဖို႔အတြက္ အာ ဏာရ ျပည္ေထာင္ စုႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳေရးပါတီထဲမွာရွိတဲ့ သေဘာထားတင္းမာသူေတြက အၾကမ္း ဖက္ မႈေတြျဖစ္ လာေအာင္ တြန္းပို႔ၾကတာပါတဲ့။
ဒုတိယ သီအိုေတြကေတာ့ ဒီပဋိပကၡဟာ တပ္မေတာ္ အာဏာျပန္ရလာေအာင္ ရည္ရြယ္ၿပီး လုပ္ခဲ့ တာပါတဲ့။ အတိတ္မွာတုန္းကလည္း ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို ပစ္မွတ္ထားတဲ့ စစ္ဆင္ေရးတခ်ိဳ႕ စစ္အစိုးရ က ေဆာင္ရြက္ခဲ့ဖူးၿပီး စစ္ဆင္ေရးတိုင္းမွာ ျမန္မာျပည္သူေတြ စစ္တပ္ေနာက္ကေန ရပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ျမန္မာဘုရင္ေတြဟာ ဗုဒၶဘာသာကို ကာကြယ္ရာမွာ အၿမဲတမ္း အဓိက အခန္းက႑ ကေန ေဆာင္ ရြက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း လူထုေထာက္ခံမႈရဖို႔အတြက္ လက္ရွိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြက မြတ္ဆလင္ ဒါမွမ ဟုတ္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဖဲခ်ပ္ကို အၿမဲတမ္း ထုတ္ကစားေလ့ရွိတာပါ။
ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ရခိုင္အေရးကို စဥ္းစားတဲ့ေနရာမွာ တျခား အေရးႀကီးသူေတြကိုပါ ထည့္သြင္းစဥ္းစား ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ေတြကေတာ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ စာနာသူေတြပါပဲ။ အဲ့ဒီလူေတြထဲမွာ ကိစၥရပ္ေတြ ကို ေအာက္ေျခကစၿပီး ေျပာင္းခ်င္တဲ့ ျပည္တြင္းျပည္ပက ပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ ဘယ္သူမွားတယ္ မွန္တယ္ ဆိုတာကို ႐ိုး႐ိုးေလး အျဖဴအမည္း ခြဲခ်င္တဲ့ ကန္ပိန္းအဖြဲ႔ေတြလည္း ပါဝင္ပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး က်ေနာ္တို႔ ဓမၼဓိဌာန္က်ရပါလိမ့္မယ္။ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ အသံကို နားေထာင္ဖို႔လို သလို ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ အသံကိုလည္း နားေထာင္ရပါလိမ့္မယ္။ ဒီလူစုႀကီး ႏွစ္စု အေနနဲ႔ လည္း ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ အတူလက္တြဲေနႏိုင္ေအာင္ ေလ့လာသင္ယူရပါလိမ့္မယ္။
ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အေနာက္ဖက္နယ္စပ္ဟာ ၿပိဳက်ေနၿပီလို႔ သာမန္ ရခိုင္ေတြ၊ ျမန္မာေတြနဲ႔ တပ္မေတာ္ သားေတြက ယူဆခဲ့တာ ၾကာၿပီမို႔ လက္ရွိ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာျဖစ္ေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြဟာ အ့ံၾသစ ရာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြက မြတ္ဆလင္ေတြ အလံုးအရင္းနဲ႔ မဝင္လာႏိုင္ေအာင္ သူတို႔ရဲ႕ အမိေျမကို သူတို႔ အၿမဲတမ္း ကာကြယ္ခဲ့တယ္လို႔ ရခိုင္တိုင္းရင္းသား အေတာ္မ်ားမ်ားက ဆိုၾက တာကိုး။
ျမန္မာျပည္မွာ စစ္မွန္တဲ့ အမ်ိဳးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးကို အလိုရွိတယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ လူနည္းစုေတြကို အသိအမွတ္ျပဳၿပီး သူတို႔ေတြအားလံုး က်ေနာ္တို႔ လူအဖြဲ႔အစည္းမွာ တန္းတူမႈရွိရွိနဲ႔ အျပည့္အဝပါဝင္လာေရးကို လိုလို လားလား လက္ခံရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေတြ အပါအ ဝင္ ျမန္မာျပည္မွာရွိတဲ့ လူမ်ိဳးစုေတြ အားလုံးဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ အစိုးရေတြလက္ထက္မွာေရာ အခုအစိုးရ လက္ ထက္ မွာပါ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ျပဳမူဆက္ဆံခံၾကရတာပါ။
အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံကေန တရားမဝင္ ခိုးဝင္လာတဲ့ ဘဂၤ ါလီေတြလို႔ ျမန္မာေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား ယူဆထား ၾကတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာကိစၥကို စဥ္းစားတဲ့ေနရာမွာလည္း ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ အျမင္ကို လည္း ထည့္ သြင္းစဥ္းစားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာ့အေရး ကၽြမ္းက်င္သူ ပါေမာကၡ ေဒးဗစ္ စတိန္းဘာ့ဂ္ (David Steinberg) က သူရဲ႕ စာအုပ္ “ဗမာ/ျမန္မာျပည္ – လူတိုင္းသိဖို႔လိုသည္မ်ား (Burma/Myanmar – What Everyone Needs to Know)” ထဲမွာ အခုလို ေရးခဲ့ဖူးပါ တယ္။ “ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အႏၱရာယ္အရွိဆံုး နယ္စပ္ေဒသက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏို င္ငံနဲ႔ နယ္နမိတ္ျခင္း ထိစပ္ေနတဲ့ ေဒသလို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးသန္းေရႊက ယူဆပါတယ္” တဲ့။
အမ်ားထင္ခဲ့ၾကသလို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ ထိစပ္တဲ့ ေဒသမဟုတ္ပါဘူး။ သူက အဲ့ဒီလို ယူဆခဲ့တယ္ဆိုရင္ သူ႔ေနာက္ က ထိပ္တန္း စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ (ဦးသိန္းစိန္လည္း ပါေကာင္းပါႏိုင္) လည္း အဲဒီလိုယူ ဆခဲ့ၾကမွာ အေသ အခ်ာပါပဲ။
ရခုိင္ျပည္နယ္က အၾကမ္းဖက္မႈေတြရဲ႕ ေနာက္ကြယ္မွာ ဘယ္သူပဲရွိရွိ ဝမ္းနည္းစရာေကာင္းတာကေတာ့ အခုအခ်ိန္မွာ သာမန္ျမန္မာျပည္သူ အေတာ္မ်ားမ်ားလည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးသန္းေရႊ ယူဆခဲ့တဲ့အတိုင္း လုိက္ယူဆေနၾကတာပါပဲ။
မွီၿငမ္း-
အမ်ားထင္ခဲ့ၾကသလို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ ထိစပ္တဲ့ ေဒသမဟုတ္ပါဘူး။ သူက အဲ့ဒီလို ယူဆခဲ့တယ္ဆိုရင္ သူ႔ေနာက္ က ထိပ္တန္း စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ (ဦးသိန္းစိန္လည္း ပါေကာင္းပါႏိုင္) လည္း အဲဒီလိုယူ ဆခဲ့ၾကမွာ အေသ အခ်ာပါပဲ။
ရခုိင္ျပည္နယ္က အၾကမ္းဖက္မႈေတြရဲ႕ ေနာက္ကြယ္မွာ ဘယ္သူပဲရွိရွိ ဝမ္းနည္းစရာေကာင္းတာကေတာ့ အခုအခ်ိန္မွာ သာမန္ျမန္မာျပည္သူ အေတာ္မ်ားမ်ားလည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးသန္းေရႊ ယူဆခဲ့တဲ့အတိုင္း လုိက္ယူဆေနၾကတာပါပဲ။
(Aung Zaw ၏ Fresh Arakan Strife Bad Omen for Reform ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆိုသည္)
မွီၿငမ္း-
