ႏွိပ္ကြပ္မႈေတြ ရပ္ဆိုင္းဖို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုရွင္ေတြ ျမန္မာကို တိုက္တြန္း
မခင္ျဖဴေထြး
ဗြီအုိေအ ျမန္မာပုိင္း21.6.2013
ျမန္မာ ႏုိင္ငံ အေနနဲ႔ ပိုမို ပြင့္လင္းၿပီး ဒီမိုကေရစီ နည္းက်တဲ့ စနစ္ တရပ္ဆီ ဦးတည္ ေျပာင္းလဲ ေနခ်ိန္မွာ လူမ်ိဳးေရးနဲ႔ ဘာသာေရး အသြင္ အၾကမ္းဖက္ မႈေတြ အဆံုး သတ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ အေရးႀကီးတဲ့ အေၾကာင္း ေထာက္ျပ ၿပီးေတာ့၊ ျမန္မာ ႏုိင္ငံတြင္း တိုင္းရင္းသား လူနည္း စုေတြနဲ႔ ဘာသာေရး အရ လူ နည္းစု ျဖစ္တဲ့ မူဆလင္ ေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္ မႈေတြကို ခ်က္ခ်င္း ရပ္ဆိုင္းဖို႔ ႏိုဘဲလ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆု ရွင္ ၁၂ ဦးက ျမန္မာ အစိုးရကို ေတာင္းဆို လိုက္ပါတယ္။
ရခိုင္ ျပည္နယ္မွာ ဘာသာေရး အသြင္ေဆာင္တဲ့ အၾကမ္းဖက္ အဓိက႐ုဏ္းေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့တာ ဒီလထဲ မွာပဲ တစ္ႏွစ္ ၿပည့္ခဲ့ၿပီၿဖစ္သလို၊ ကခ်င္ ၿပည္နယ္တြင္း ၿမန္မာ စစ္တပ္က ကခ်င္ ေဒသ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ေတြ အေပၚ ထိုးစစ္ဆင္ မႈေတြ စခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္ ျပည့္ခ်ိန္မွာ ႏိုဘဲလ္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုရွင္ ၁၂ ဦးက မေန႔ က ပဲ ေၾက ညာ ခ်က္ျပန္ ေတာင္းဆို လုိက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာနိုင္ငံ အေနနဲ႔ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္ ကစလို႔ ႏိုင္ငံေရး နဲ႔ စီးပြားေရးၿပဳျပင္ ေၿပာင္းလဲ မႈေတြ စတင္ လုပ္ေဆာင္ လာေန တာမွာ ခုလို အေရး ပါတဲ့ ၿပဳၿပင္ ေၿပာင္းလဲမႈ ကာလမ်ိဳးမွာ ဘာသာေရးနဲ႔ လူမ်ိဳးေရးကို အေျခခံတဲ့ အၾကမ္းဖက္ အဓိက႐ုဏ္းေတြ ရပ္တန္႔ေအာင္ေဆာင္ရြက္ဖို႔အေရးႀကီးတာေၾကာင့္ခုလိုတိုက္ တြန္း ေတာင္း ဆို ရတာ ျဖစ္တယ္ လို႔ အမ်ိဳးသမီး ႏိုဘဲလ္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုရွင္မ်ား အဖြဲ႔ Nobel Women’s Initiative ရဲ႕ သတင္း မီဒီယာနဲ႔ ဆက္သြယ္ေရး တာ၀န္ခံ Rachel Vincent ကေျပာပါတယ္။
“အဓိက ေတာင္းဆိုခ်က္ ကေတာ့ မူစလင္ ေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္ မႈေတြကို ခ်က္ခ်င္း ရပ္တန္႔ ဖို႔ပါ။ ဒါက အဓိကပါ။ ၿမန္မာ ႏုိင္ငံ ထဲက မူစလင္ေတြနဲ႔ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစု ေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္ မႈေတြ၊ လက္နက္ကိုင္္ တိုက္ခိုက္ေန တာေတြကို အဆံုးသတ္ေပးဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယ အေနနဲ႔ ကေတာ့ ျမန္မာ နိုင္ငံတြင္း လူ႔အခြင့္ အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ မႈေတြကို စံုစမ္း စစ္ေဆး ႏုိင္ဖို႔ အတြက္ ကုလ သမဂၢ လူ႔အခြင့္ အေရး ေကာ္မရွင္ ႐ံုးတခု ဖြင့္လွစ္ခြင့္ ျပဳၿပီး လြတ္လပ္တဲ့ စံုစမ္း စစ္ေဆး မႈေတြ လုပ္ေဆာင္ ခြင့္ျပဳ ဖို႔ ျဖစ္ ပါတယ္။ ႏိုင္ငံ တကာ အသိုင္း အ၀ိုင္း အတြက္ ဒီကိစၥက သိပ္ကို အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥပါ။ ဒါ ဟာ ျမန္ မာ ႏုိင္ငံတြင္း လူနည္းစုေတြကို အကာ အကြယ္ ေပးႏိုင္ဖို႔ အတြက္ အေရးႀကီး သလို၊ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ အေနနဲ႔ ပိုၿပီးေတာ့ ပြင့္လင္းၿပီး ဒီမိုကေရစီ နည္းက်တဲ့ စနစ္ တခုဆီ ဦး တည္ ေလွ်ာက္ လွမ္း ေနခ်ိန္မွာ အေရး တႀကီး ေရွ႕တိုး ေဆာင္ရြက္ ရမယ့္ ကိစၥလည္း ျဖစ္ပါတယ္။”
ျမန္မာ ႏုိင္ငံတြင္း တိုင္းရင္းသား အခြင့္ အေရး ဆိုင္ရာ အေရး ကိစၥေတြ မွာ ႏိုဘဲလ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုရွင္ေတြ အေနနဲ႔ အရင္ ကတည္းက အၿမဲလို ေရွ႕ထြက္ ေျပာဆို လာေနခဲ့တာ ျဖစ္သလို၊ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုေတြ၊ မူဆလင္ေတြ အေပၚ အၾကမ္းဖက္ မႈေတြကို အဆံုးသတ္ဖို႔ ေတာင္းဆို တာဟာလည္း ဒါဟာ ပထမဆံုး အႀကိမ္ မဟုတ္ ပါဘူးလို႔လည္း Rachel Vincent က ေျပာပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ အခုခ်ိန္ မွာ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ တိုက္တြန္း ရသလဲ ဆုိတဲ့ အေပၚ မွာေတာ့ သူ က အခုလို ရွင္းျပ ပါတယ္။
“ဘာေၾကာင့္ ခုခ်ိန္မွာ ထုတ္ျပန္တာလဲ ဆိုတာ ကေတာ့ အေၾကာင္းရင္း တခ်ိဳ႕ ရွိပါတယ္။ သိပ္မၾကာခင္ တုန္းကပဲ က်မတို႔ ႏိုဘဲလ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုရွင္ တခ်ိဳ႕၊ အမ်ိဳးသမီး ႏိုဘဲလ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုရွင္ ၆ ဦးကေန ၿပီးေတာ့ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ တြင္းက အေျခ အေန ေတြကို ေဆြးေႏြးခဲ့ ၾကသလို၊ ျမန္မာ ႏုိင္ငံတြင္း အၾကမ္းဖက္ မႈေတြ ဆက္ၿပီး ရွိေနတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လူေတြရဲ႕အာ႐ံုစိုက္ မႈရေအာင္ ဘယ္လို လုပ္ၾကမလဲ ဆုိ တာ ေတြကို နည္းလမ္းရွာ ေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကပါတယ္။ ၿမန္မာ ႏုိင္ငံမွာ မူစလင္ ေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္ မႈေတြ ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ ျဖစ္ခဲ့တာ အခုဆိုရင္ တႏွစ္ထဲ ၀င္လာခဲ့ပါၿပီ။ တခါ ကခ်င္ ျပည္နယ္ တြင္းမွာ လည္း အစိုးရနဲ႔ ကခ်င္ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔တို႔အၾကား အပစ္ အခတ္ ရပ္စဲေရး ပ်က္ျပယ္ ခဲ့တဲ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္ကစလို႔ အၾကမ္းဖက္ မႈေတြ ျပန္လည္ ျဖစ္ပြား လာခဲ့တာ ခုခ်ိန္ထိ ပဋိပကၡ မေျပလည္ ေသး ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလထဲ ႏွစ္ပတ္လည္ေတြ ျဖစ္လာခဲ့တဲ့ ဒီျဖစ္ရပ္ ႏွစ္ခုေၾကာင့္ ခုလို ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ျပန္ တိုက္တြန္းဖို႔ ျဖစ္လာ ခဲ့ရတာပါ။”
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ဇြန္လက ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္း ေဒသခံ ရခိုင္ လူမ်ိဳးေတြနဲ႔ မူဆလင္ ေတြအၾကား အၾကမ္းဖက္ အဓိက႐ုဏ္းေတြ စတင္ ျဖစ္ပြား ခဲ့တာမွာ လူေတြ ရာနဲ႔ခ်ီ ေသဆံုး ခဲ့ရၿပီး လူေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာ အိုးအိမ္မဲ့ ဒုကၡ ေရာက္ခဲ့ ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ မိတၳီလာနဲ႔ တျခား ၿမိဳ႕နယ္ ေဒသေတြမွာ လည္း ဘာသာေရး အသြင္ အၾကမ္းဖက္ အဓိက႐ုဏ္းေတြ ဆက္တိုက္ ဆိုသလို ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး၊ ထိခိုက္ ေသဆံုး ဒဏ္ရာ ရမႈေတြလည္း အမ်ား အျပား ရွိခဲ့တာပါ။
ကခ်င္ ျပည္နယ္ မွာေတာ့ ျမန္မာ အစိုးရနဲ႔ ကခ်င္ လြတ္လပ္ေရး အဖြဲ႔ ေကအုိင္အို အၾကား အပစ္ အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာ တူညီမႈ ပ်က္ျပယ္ ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇြန္လက စလို႔ တိုက္ပြဲေတြ ျပန္လည္ ျဖစ္ပြား ခဲ့တာမွာ ျမန္မာ အစိုးရဘက္ က လက္နက္ ႀကီးေတြနဲ႔ တပ္အင္အား အလံုး အရင္းသံုး တိုက္ခိုက္ မႈေတြေၾကာင့္ ကခ်င္ ေဒသခံ ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာ အိုးအိမ္ ေတြကို စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပး ခဲ့ၾက ရသ လို ေသဆံုးသူ ေတြလည္း အမ်ား အျပား ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ ဒီလို ခြဲျခား ဆက္ဆံ မႈေတြနဲ႔ အၾကမ္းဖက္ မႈေတြ အဆံုး သတ္ေအာင္ ျမန္မာ အစိုးရ အေနနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ႏုိင္ငံ တကာ အသိုင္း အ၀ိုင္းက ေတာင္းဆို ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။
အခု ျမန္မာ အစိုးရကို တိုက္တြန္း ခဲ့ၾကတဲ့ ႏိုဘဲလ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုရွင္ ၁၂ ဦး ကေတာ့ အိုင္ယာ လန္ ႏုိင္ ငံက Mairead Maguere နဲ႔ Betty Williams၊ အာဂ်င္တီးနား ႏုိင္ငံက Adolfo Perez Esquivel ၊ ေတာင္ အာဖရိကက ဘုန္းေတာ္ႀကီး Desmond Tutu ၊ Costa Rica က Oscar Arias ၊ Guatemala ႏိုင္ငံက Rigoberta Menchu Tum ၊ အေရွ႕တီေမာက Jose Ramos Horta ၊ အေမရိကန္က Jody Williams ၊ အီရန္ ႏုိင္ငံက Shirin Ebadi၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံက Muhammad Yunus ၊ လစ္ဗ်ား ႏုိင္ငံက Layman Gbowee နဲ႔ ယီမင္ ႏုိင္ငံက Tawakkol Karman တို႔ ျဖစ္ၾက ပါတယ္။
