ဘာသာလူမ်ိဳးမခြဲ ႏိုင္ငံသား သတ္မွတ္ဖို႔ ကန္၀န္ႀကီး အႀကံေပး
ေဒၚခင္စုိး၀င္း
16.1.2015
ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရာက္ရွိေနတဲ့ အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး Tom Malinowski က ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ လတ္တေလာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ပဋိပကၡေတြဟာ ၂ ဘက္ ယံုၾကည္မႈ လစ္ဟင္း ေနတာေၾကာင့္လို႔ သံုးသပ္လိုက္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ ဆက္လက္ ႀကိဳးပမ္းၾကဖို႔ အားေပး တိုက္တြန္း လိုက္ပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္က ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြ ကူညီေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံသား အျဖစ္ အသိအမွတ္ ျပဳေရးမွာ ခြဲျခား ဆက္ဆံတာေတြ မလုပ္ေစ လိုေၾကာင္းလည္း ေထာက္ျပ လိုက္ပါတယ္။ ဒီႏွစ္အတြင္း က်င္းပမယ့္ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္ငန္းစဥ္မွာလည္း အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက ပြင့္လင္း ျမင္သာစြာ အကူအညီ ေပးဖို႔ရွိ တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အေၾကာင္းစံုကို ေဒၚခင္စိုး၀င္းက ဆက္ေျပာျပေပးပါမယ္။
အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး Tom Malinowski နဲ႔ အဖြဲ႔ဟာ ကခ်င္ျပည္နယ္က ဒုကၡသည္စခန္းေတြကို သြားေရာက္ေလ့လာခဲ့ၿပီး မၾကာမွီမွာပဲ ဖားကန္႔ေဒသက တုိက္ပြဲသတင္းၾကားရလို႔ စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္းေျပာရင္း လက္ရွိ ပဋိပကၡ အေျခအေနကို အခုလို သံုးသပ္လုိက္ပါတယ္။
“ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ရိုးရာပြဲတခု က်င္းပၿပီး မၾကာခင္ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ရက္ အတြင္းျဖစ္ခဲ့တဲ့ ကိစၥမွာ ဘယ္ဘက္က မွားတယ္၊ မွန္တယ္ မေျပာဘဲနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ တကယ္ သိသိသာသာ ေတြ႔ျမင္ခ်င္တာကေတာ့ လူေတြ တိုက္ခိုက္ၾကရင္း ေသဆံုး ထိခိုက္ရတာေတြ အဆံုးသတ္ေစခ်င္ တာဘဲျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္ဘက္ၾကား ယံုၾကည္မႈ လစ္ဟင္းေနတာေၾကာင့္ ဒီလို တင္းမာမႈေတြ တိုးလာတာကို မအံ့ၾသမိပါဘူး။ ကခ်င္ျပည္နယ္ေနၾကတဲ့ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ ကေလးတိုင္းလိုလိုဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အျဖစ္ႏိုင္ဆံုးနဲ႔ အျမန္ဆံုး ေလးေလးနက္နက္ လိုခ်င္ေနၾကတယ္ ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ကိုယ္တိုင္ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ စစ္တိုက္ၿပီးမွရတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး မဟုတ္ပါဘူး။ တရားမွ်တတဲ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ မွန္ကန္သင့္ေတာ္္တဲ့ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဒုကၡေတြခံစားခဲ့ၾကတဲ့လူထုအတြက္ သိကၡာရွိတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမ်ိဳးျဖစ္ရပါမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပဋိပကၡ အဆံုးသတ္ေရး ႏွစ္ဘက္ သေဘာတူညီမႈရေအာင္ အစိုးရက ေစ့စပ္ႀကိဳးပမ္းေနတာကို မိတ္ေဆြျဖစ္တဲ့ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ အတတ္ႏိုင္ဆံုး အားေပးေနတာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ့ကေနႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြ အထေျမာက္ေအာင္ အားေပးေနပါတယ္။"
ကခ်င္ျပည္နယ္ ခရီးစဥ္အၿပီးမွာ ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ အေမရိကန္-ျမန္မာ လူ႔အခြင့္အေရးေဆြးေႏြးပြဲကို ေနျပည္ေတာ္မွာ ႏွစ္ရက္ၾကာ က်င္းပခဲ့ရာမွာ ျမန္မာအစိုးရ တာဝန္ရွိသူေတြ စစ္ဘက္ဆုိင္ရာပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း အျမင္ခ်င္း ဖလွယ္ေဆြးေႏြးႏုိင္ခဲ့ၾကတယ္လို႔ လက္ေထာက္ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Tom Malinowski ကေျပာပါတယ္။ ဘာသာေရး အသြင္ေဆာင္တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ အေတြ႔အႀကံဳေတြကို ျပန္လည္မွ်ေဝႏုိင္ခဲ့တယ္လို႔ အခုလို ဆိုပါတယ္။
"ဒီကိစၥဟာ ႏိုင္ငံေရးအရ သိပ္ကို ရႈတ္ေထြးတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္ေျပာဖို႔လိုမယ္ မထင္ပါဘူး။ အခုေလာေလာဆယ္ ႏိုင္ငံေရးအရ ဘယ္လို ေရစီးေၾကာင္းေတြ ေျပာင္းလဲေနသလဲ ဆိုတာနဲ႔ ဒီကိစၥ ဘယ္လို ျဖစ္ေပၚလာတယ္ ဆိုတာကိုလည္း ေျပာဖို႔မလိုပါဘူး။ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာပိုင္တဲ့ အစိုးရတရပ္ အတြက္ ႏိုင္ငံေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကိုလည္း က်ေနာ္တို႔က ခ်မွတ္ေပးလို႔ မရသလို က်ေနာ္တို႔ေျပာရမယ့္ေနရာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔လုပ္ႏိုင္တာ အားလံုးကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အေတြ႔အႀကံဳေတြကို မွ်ေဝဖို႔ဘဲျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာတဝန္းက တျခားေနရာေတြမွာလို က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာလည္း အစြန္းေရာက္တာေတြ၊ အၾကမ္းဖက္မႈေတြစတဲ့ အေတြ႔အႀကံဳေတြ၊ သင္ခန္းစာေတြ ေပၚအေျခခံၿပီး အႀကံေပးႏိုင္ပါတယ္။"
ရခိုင္ျပည္နယ္က ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္ေတြကို အၾကံျပဳခ်က္ေတြနဲ႔ အတူ အခုလိုတုိက္တြန္းခဲ့တယ္လို႔ လက္ေထာက္ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Tom Malinowski က ေျပာပါတယ္။
“ခ်က္ခ်င္းလုပ္ေပးဖို႔အတြက္ အေရးတႀကီးလိုအပ္ေနတဲ့ အခ်က္ ၃ ခ်က္ကိုေထာက္ျပႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ နံပါတ္ ၁ ကေတာ့ အကူအညီလိုအပ္ေနတဲ့ သူေတြဆီ အကန္႔အသတ္မရွိ စာနာမႈ အကူအညီေတြေပးပို႔ႏိုင္ေရးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ သီတင္းပတ္အတြင္း လူသားခ်င္းစာနာမႈ ကူညီေရးအဖြဲ႔ေတြကို ဒုကၡသည္ေတြဆီ သြားလာခြင့္ေပးခဲ့တဲ့ အတြက္ ႀကိဳဆိုပါတယ္။ ေနာက္ထပ္လည္း ခြင့္ျပဳလိမ့္မယ္ လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ ႏိုင္ငံမဲ့ ဒုကၡသည္ေတြကို စခန္းေတြမွာ ရက္အကန္႔အသတ္မရွိ ပိတ္ထားၿပီး ႏိုင္ငံကေနႏွင္ထုတ္ထားတဲ့ အစီအစဥ္ျပန္လည္ စဥ္းစားဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ တတိယအခ်က္ ကေတာ့ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ သတ္မွတ္တဲ့ေနရာမွာ လူမ်ိဳးဘာသာ ခြဲျခားတာေတြ မလုပ္ေစလိုဘဲ၊ သူတို႔ရဲ႕ လူမ်ိဳးနဲ႔ ဘာသာကို ေဖၚျပဖို႔ မလိုဘဲ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳေပးေရးစတဲ့ အခ်က္ေတြဘဲျဖစ္ပါတယ္။"
ဒီႏွစ္ထဲမွာ က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတဲ့ ပြင့္လင္းျမင္သာတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ အထေျမာက္ေရးအတြက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ပံ့ပိုး အကူအညီေပးေနတဲ့ အေၾကာင္း နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လက္ေတြ႔ေဆာင္ရြက္ေပးေနတဲ့ အေမရိကန္ သံအမတ္ႀကီး Derek Mitchell က အခုလိုေျပာျပပါတယ္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိၾကတဲ့ တျခားႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔အတူ က်ေနာ္တို႔ ပူးေပါင္းၿပီး သိပ္ကို ရႈတ္ေထြးလွတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ပံ့ပိုးေပးႏိုင္ဖို႔ ထဲထဲဝင္ဝင္ ညွိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ေနတာ ၆ လ ေလာက္ရွိပါၿပီ။ ထဲထဲဝင္ဝင္ ဆိုတဲ့ေနရာမွာ UEC ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ရဲ႕ လုပ္ငန္းေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ၊ CSOs လူထုေျချပဳအဖြဲ႔အစည္းေတြကို မဲဆႏၵရွင္ မွတ္ပံုတင္ေရးနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ အသိပညာေပး တာေတြေဆာင္ရြက္ေန ပါတယ္။ ျပည္တြင္းနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ ေရြးေကာက္ပြဲ အကဲခတ္ေလ့လာေရး ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔လည္း ပါဝင္ပါတယ္။ ဒီေန႔မနက္မွာဘဲ က်ေနာ္တို႔ဘာေတြလုပ္ေနသလဲဆိုတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ အားလံုးကို စုစည္းၿပီး ပြင့္လင္းျမင္သာေအာင္ ရံုးတြင္း ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါေသးတယ္။ USAID ကေန ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ နည္းပညာပံပိုးမႈကအစ တတ္ႏိုင္တဲ့ဘက္က ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ကူညီေနပါတယ္။”
ေနျပည္ေတာ္မွာ ဇန္နဝါရီလ ၁၄ နဲ႔ ၁၅ရက္ ႏွစ္ရက္ၾကာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ အေမရိကန္ျမန္မာ လူ႔အခြင့္အေရးေဆြးေႏြးပြဲ မွာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ အေရး လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ မဟာမင္းႀကီးရံုးခြဲ အျမန္ဆံုး ဖြင့္လွစ္ႏုိင္ေရးအေျခအေန ေျမယာအေရး ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္ေရး လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ အခန္းက႑၊ သဘာဝေဘးအႏၱရာယ္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရးမွာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး IDP ေခၚ အေျခအေနမဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ အေရးနဲ႔ မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ ျပ႒ာန္းေရး မွာ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒေတြနဲ႔ အညီ ျပန္လည္သံုးသပ္ေရး စတာေတြကို ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္လို႔ အေမရိကန္ လက္ေထာက္ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Tom Malinowski က ဒီကေန႔က်င္းပတဲ့ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာဆိုသြားပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရာက္ရွိေနတဲ့ အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး Tom Malinowski က ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ လတ္တေလာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ပဋိပကၡေတြဟာ ၂ ဘက္ ယံုၾကည္မႈ လစ္ဟင္း ေနတာေၾကာင့္လို႔ သံုးသပ္လိုက္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ ဆက္လက္ ႀကိဳးပမ္းၾကဖို႔ အားေပး တိုက္တြန္း လိုက္ပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္က ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြ ကူညီေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံသား အျဖစ္ အသိအမွတ္ ျပဳေရးမွာ ခြဲျခား ဆက္ဆံတာေတြ မလုပ္ေစ လိုေၾကာင္းလည္း ေထာက္ျပ လိုက္ပါတယ္။ ဒီႏွစ္အတြင္း က်င္းပမယ့္ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္ငန္းစဥ္မွာလည္း အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက ပြင့္လင္း ျမင္သာစြာ အကူအညီ ေပးဖို႔ရွိ တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အေၾကာင္းစံုကို ေဒၚခင္စိုး၀င္းက ဆက္ေျပာျပေပးပါမယ္။
အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး Tom Malinowski နဲ႔ အဖြဲ႔ဟာ ကခ်င္ျပည္နယ္က ဒုကၡသည္စခန္းေတြကို သြားေရာက္ေလ့လာခဲ့ၿပီး မၾကာမွီမွာပဲ ဖားကန္႔ေဒသက တုိက္ပြဲသတင္းၾကားရလို႔ စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္းေျပာရင္း လက္ရွိ ပဋိပကၡ အေျခအေနကို အခုလို သံုးသပ္လုိက္ပါတယ္။
“ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ရိုးရာပြဲတခု က်င္းပၿပီး မၾကာခင္ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ရက္ အတြင္းျဖစ္ခဲ့တဲ့ ကိစၥမွာ ဘယ္ဘက္က မွားတယ္၊ မွန္တယ္ မေျပာဘဲနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ တကယ္ သိသိသာသာ ေတြ႔ျမင္ခ်င္တာကေတာ့ လူေတြ တိုက္ခိုက္ၾကရင္း ေသဆံုး ထိခိုက္ရတာေတြ အဆံုးသတ္ေစခ်င္ တာဘဲျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္ဘက္ၾကား ယံုၾကည္မႈ လစ္ဟင္းေနတာေၾကာင့္ ဒီလို တင္းမာမႈေတြ တိုးလာတာကို မအံ့ၾသမိပါဘူး။ ကခ်င္ျပည္နယ္ေနၾကတဲ့ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ ကေလးတိုင္းလိုလိုဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အျဖစ္ႏိုင္ဆံုးနဲ႔ အျမန္ဆံုး ေလးေလးနက္နက္ လိုခ်င္ေနၾကတယ္ ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ကိုယ္တိုင္ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ စစ္တိုက္ၿပီးမွရတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး မဟုတ္ပါဘူး။ တရားမွ်တတဲ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ မွန္ကန္သင့္ေတာ္္တဲ့ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဒုကၡေတြခံစားခဲ့ၾကတဲ့လူထုအတြက္ သိကၡာရွိတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမ်ိဳးျဖစ္ရပါမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပဋိပကၡ အဆံုးသတ္ေရး ႏွစ္ဘက္ သေဘာတူညီမႈရေအာင္ အစိုးရက ေစ့စပ္ႀကိဳးပမ္းေနတာကို မိတ္ေဆြျဖစ္တဲ့ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ အတတ္ႏိုင္ဆံုး အားေပးေနတာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ့ကေနႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြ အထေျမာက္ေအာင္ အားေပးေနပါတယ္။"
ကခ်င္ျပည္နယ္ ခရီးစဥ္အၿပီးမွာ ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ အေမရိကန္-ျမန္မာ လူ႔အခြင့္အေရးေဆြးေႏြးပြဲကို ေနျပည္ေတာ္မွာ ႏွစ္ရက္ၾကာ က်င္းပခဲ့ရာမွာ ျမန္မာအစိုးရ တာဝန္ရွိသူေတြ စစ္ဘက္ဆုိင္ရာပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း အျမင္ခ်င္း ဖလွယ္ေဆြးေႏြးႏုိင္ခဲ့ၾကတယ္လို႔ လက္ေထာက္ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Tom Malinowski ကေျပာပါတယ္။ ဘာသာေရး အသြင္ေဆာင္တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ အေတြ႔အႀကံဳေတြကို ျပန္လည္မွ်ေဝႏုိင္ခဲ့တယ္လို႔ အခုလို ဆိုပါတယ္။
"ဒီကိစၥဟာ ႏိုင္ငံေရးအရ သိပ္ကို ရႈတ္ေထြးတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္ေျပာဖို႔လိုမယ္ မထင္ပါဘူး။ အခုေလာေလာဆယ္ ႏိုင္ငံေရးအရ ဘယ္လို ေရစီးေၾကာင္းေတြ ေျပာင္းလဲေနသလဲ ဆိုတာနဲ႔ ဒီကိစၥ ဘယ္လို ျဖစ္ေပၚလာတယ္ ဆိုတာကိုလည္း ေျပာဖို႔မလိုပါဘူး။ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာပိုင္တဲ့ အစိုးရတရပ္ အတြက္ ႏိုင္ငံေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကိုလည္း က်ေနာ္တို႔က ခ်မွတ္ေပးလို႔ မရသလို က်ေနာ္တို႔ေျပာရမယ့္ေနရာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔လုပ္ႏိုင္တာ အားလံုးကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အေတြ႔အႀကံဳေတြကို မွ်ေဝဖို႔ဘဲျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာတဝန္းက တျခားေနရာေတြမွာလို က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာလည္း အစြန္းေရာက္တာေတြ၊ အၾကမ္းဖက္မႈေတြစတဲ့ အေတြ႔အႀကံဳေတြ၊ သင္ခန္းစာေတြ ေပၚအေျခခံၿပီး အႀကံေပးႏိုင္ပါတယ္။"
ရခိုင္ျပည္နယ္က ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္ေတြကို အၾကံျပဳခ်က္ေတြနဲ႔ အတူ အခုလိုတုိက္တြန္းခဲ့တယ္လို႔ လက္ေထာက္ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Tom Malinowski က ေျပာပါတယ္။
“ခ်က္ခ်င္းလုပ္ေပးဖို႔အတြက္ အေရးတႀကီးလိုအပ္ေနတဲ့ အခ်က္ ၃ ခ်က္ကိုေထာက္ျပႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ နံပါတ္ ၁ ကေတာ့ အကူအညီလိုအပ္ေနတဲ့ သူေတြဆီ အကန္႔အသတ္မရွိ စာနာမႈ အကူအညီေတြေပးပို႔ႏိုင္ေရးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ သီတင္းပတ္အတြင္း လူသားခ်င္းစာနာမႈ ကူညီေရးအဖြဲ႔ေတြကို ဒုကၡသည္ေတြဆီ သြားလာခြင့္ေပးခဲ့တဲ့ အတြက္ ႀကိဳဆိုပါတယ္။ ေနာက္ထပ္လည္း ခြင့္ျပဳလိမ့္မယ္ လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ ႏိုင္ငံမဲ့ ဒုကၡသည္ေတြကို စခန္းေတြမွာ ရက္အကန္႔အသတ္မရွိ ပိတ္ထားၿပီး ႏိုင္ငံကေနႏွင္ထုတ္ထားတဲ့ အစီအစဥ္ျပန္လည္ စဥ္းစားဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ တတိယအခ်က္ ကေတာ့ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ သတ္မွတ္တဲ့ေနရာမွာ လူမ်ိဳးဘာသာ ခြဲျခားတာေတြ မလုပ္ေစလိုဘဲ၊ သူတို႔ရဲ႕ လူမ်ိဳးနဲ႔ ဘာသာကို ေဖၚျပဖို႔ မလိုဘဲ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳေပးေရးစတဲ့ အခ်က္ေတြဘဲျဖစ္ပါတယ္။"
ဒီႏွစ္ထဲမွာ က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတဲ့ ပြင့္လင္းျမင္သာတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ အထေျမာက္ေရးအတြက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ပံ့ပိုး အကူအညီေပးေနတဲ့ အေၾကာင္း နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လက္ေတြ႔ေဆာင္ရြက္ေပးေနတဲ့ အေမရိကန္ သံအမတ္ႀကီး Derek Mitchell က အခုလိုေျပာျပပါတယ္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိၾကတဲ့ တျခားႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔အတူ က်ေနာ္တို႔ ပူးေပါင္းၿပီး သိပ္ကို ရႈတ္ေထြးလွတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ပံ့ပိုးေပးႏိုင္ဖို႔ ထဲထဲဝင္ဝင္ ညွိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ေနတာ ၆ လ ေလာက္ရွိပါၿပီ။ ထဲထဲဝင္ဝင္ ဆိုတဲ့ေနရာမွာ UEC ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ရဲ႕ လုပ္ငန္းေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ၊ CSOs လူထုေျချပဳအဖြဲ႔အစည္းေတြကို မဲဆႏၵရွင္ မွတ္ပံုတင္ေရးနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ အသိပညာေပး တာေတြေဆာင္ရြက္ေန ပါတယ္။ ျပည္တြင္းနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ ေရြးေကာက္ပြဲ အကဲခတ္ေလ့လာေရး ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔လည္း ပါဝင္ပါတယ္။ ဒီေန႔မနက္မွာဘဲ က်ေနာ္တို႔ဘာေတြလုပ္ေနသလဲဆိုတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ အားလံုးကို စုစည္းၿပီး ပြင့္လင္းျမင္သာေအာင္ ရံုးတြင္း ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါေသးတယ္။ USAID ကေန ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ နည္းပညာပံပိုးမႈကအစ တတ္ႏိုင္တဲ့ဘက္က ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ကူညီေနပါတယ္။”
ေနျပည္ေတာ္မွာ ဇန္နဝါရီလ ၁၄ နဲ႔ ၁၅ရက္ ႏွစ္ရက္ၾကာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ အေမရိကန္ျမန္မာ လူ႔အခြင့္အေရးေဆြးေႏြးပြဲ မွာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ အေရး လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ မဟာမင္းႀကီးရံုးခြဲ အျမန္ဆံုး ဖြင့္လွစ္ႏုိင္ေရးအေျခအေန ေျမယာအေရး ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္ေရး လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ အခန္းက႑၊ သဘာဝေဘးအႏၱရာယ္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရးမွာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး IDP ေခၚ အေျခအေနမဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ အေရးနဲ႔ မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ ျပ႒ာန္းေရး မွာ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒေတြနဲ႔ အညီ ျပန္လည္သံုးသပ္ေရး စတာေတြကို ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္လို႔ အေမရိကန္ လက္ေထာက္ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Tom Malinowski က ဒီကေန႔က်င္းပတဲ့ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာဆိုသြားပါတယ္။
