ဟီးရုိးမွ ဇီးရုိးဘ၀သုိ႔ ေျပာင္းလဲသြားျခင္း၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ျမန္မာျပည္က ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ အျမစ္ျပတ္ေခ်မႈန္းျခင္း

ဂ်င္ႏိုဆိုဒ္ (လူမ်ဳိးေပ်ာက္ေအာင္လုပ္ျခင္း) တြင္ ေနာက္ဆံုးႏွစ္ဆင့္ျဖစ္ေသာ- လူအစုလိုက္အျပံဳလိုက္ အျမစ္ျပတ္ေျခမႈန္း ျခင္းႏွင့္ တိုင္းျပည္၏သမိုင္းမွ အေဖ်ာက္ခံရျခင္း စသည့္အလားလာမ်ားႏွင့္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား ေနာက္ဆံုး ရင္ဆိုင္ေနရဖြယ္ ရွိပါသည္။

နဗီးေဂၚဒြန္ - ေရးသားသည္။

ကၽြန္ေတာ္သည္ မၾကာေသးမီွကပင္ ျမန္မာျပည္၏ အေျခေနမ်ားႏွင့္ ပတ္သတ္၍လည္းေကာင္း၊ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ က်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ေကာင္းေသာဇ၀တ္မႈမ်ားတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အခန္းက႑ မည္သို႔ရွိမည္ကို လည္းေကာင္း၊ ေဆြးေႏြးရန္ မစၥ ပက္နိဂရင္းအား သြားေရာက္ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါသည္။

လန္ဒန္ၿမိဳ႕၊ ကြင္းေမရီတကၠသိုလ္၏ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အစိုးရ ရာဇ၀တ္မႈမ်ား ေဖာ္ထုတ္ေရးအဖြဲ႔ (ISCI) တြင္ တည္ေထာင္သူ ဒါရိုက္တာတစ္ေယာက္လဲျဖစ္၊ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ ဥပေဒေရးရာဌာန၏ ပါေမာကၡ တစ္ေယာက္လဲျဖစ္သည့္ မစၥ ပင္နိဂရင္းမွာ လြန္ခဲ့ေသာ ငါးႏွစ္တာကာလကပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို ျပဳမူဆက္ဆံပံုမ်ားအေပၚ အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ မွတ္တမ္းတင္ေနသူ တစ္ဦးလည္း ျဖစ္ပါသည္။ ၁၂ လတာ-ၾကာျမင့္ခဲ့ေသာ ေျမျပင္ကြင္းဆင္းစစ္ေဆးမႈမ်ားႏွင့္ အင္တာဗ်ဴးေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္တို႔ကို အေျခခံ၍ သူမ၏ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ အစီရင္ခံစာတြင္၊ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား သတ္ျဖတ္ခံရျခင္း၊ ႏွိပ္စက္ညဥ္းပန္းခံရျခင္းႏွင့္ မုဒိမ္းက်င့္ခံရျခင္း၊ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ျငင္းပယ္ခံရျခင္း၊ ျမိဳ႕ရြာမ်ား ဖ်က္ဆီးျခင္းခံရျခင္း၊ လယ္ယာမ်ားသိမ္းဆည္းခံရျခင္း၊ ႏွင့္ အတင္းအက်ပ္ လုပ္အားေပး ခိုင္းေစခံရျခင္းအပါ၀င္ စနစ္တက်ႏွင့္ က်ယ္က်ယ္ ျပန္႔ျပန္႔ လူ႔အခြင့္ေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံေနရေၾကာင္း သက္ေသ အေထာက္ထားေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာကို (ISCI) က ေတြ႔ရွိခဲ့ရ ေလ၏။ ဒယ္နီယလ္ ဖယ္ရီစတိန္း Daniel Feierstein ၏ “ဂ်င္ႏိုဆိုဒ္ ကို လူမႈအေလ့က်င့္သဖြယ္ အသုံးခ်ၾကျခင္း” ေခါင္း စဥ္ျဖင့္ ေရးသားထားသည့္ အစီရင္ခံစာတြင္ ဂ်င္ႏိုဆိုဒ္ ေျမာက္ေစေသာ အခ်က္ (၆) ခ်က္ရွိရာ ျမန္မာအစိုးရမွ အခ်က္ ေလးခ်က္ကို လံုး၀က်ဴးလြန္ျပီးျဖစ္ေၾကာင္း ISCI က ေဖာ္ျပထားသည္။

၎တို႔မွာ-


(၁) ႏွိမ့္ခ်ဆက္ဆံျခင္း (stigmatization) ႏွင့္ လူမဆန္စြာ ဆက္ဆံခံရျခင္း (dehumanization)
(၂) အစဥ္အျမဲ ေႏွာက္ယွက္ျခင္း၊ ဒုကၡေပးျခင္း (harassment)၊ အၾကမ္းဖက္ခံရျခင္း (violence) ထိတ္လန္႔ေၾကာက္ရြံေစျခင္း (terror)
(၃) အထီးက်န္ျဖစ္ေအာင္ ဖယ္ၾကဥ္ထားျခင္း(isolation) ႏွင့္ သီးသန္႔ခြဲျခား၍ပိတ္ေလွာင္ထားျခင္း(segregation)
(၄) အုပ္စုတစ္စုကို ပစ္မွတ္ထား၍ စနစ္တက် အားအင္ခ်ိနဲ႔သြားေအာင္ လုပ္ေဆာင္ျခင္း (the systematic weakening of the target group) တို႔ျဖစ္ပါသည္။

ယခုအခါတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔မွာ လူမ်ဳိးကြယ္ေပ်ာက္ေအာင္ အလုပ္ခံရျခင္း- ဂ်င္ႏိုဆိုဒ္ ေနာက္ဆံုး ၂ဆင့္ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေန ရသည့္ လကၡဏာ ရွိေနပါသည္။ ၎တို႔မွာ-

(၅) အစုလိုက္ အျပံဳလိုက္ အျမစ္ျပတ္ ေခ်မႈန္းခံရျခင္း(mass annihilation) ႏွင့္
(၆) တိုင္းျပည္၏ သမိုင္းေၾကာင္း ေဖ်ာက္ခံရျခင္း (erasure of the group from Myanmar’s history) တို႔ ျဖစ္ ၾကပါသည္။

နယ္ဗီးေဂၚဒန္ ။ ။ ပယ္နီဂရင္းေရ…… ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ဒုကၡေရာက္လာရတဲ့ ေနာက္ခံအေၾကာင္းရင္းေတြနဲ႔ ဒီေန႔ ဒီအခ်ိန္ထိ ျဖစ္လာခဲ့ရပံု အဆင့္ဆင့္ နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး နည္းနည္းေလာက္ ေျပာျပေပးပါလား။

ပယ္နီဂရင္း ။ ။ ယေန႔အခ်ိန္မွာ ျမန္မာလို႔ လူသိမ်ားတဲ့ ဗမာ့ႏိုင္ငံေတာ္ဟာ ၁၉၄၈-မွာ လြတ္လပ္ေရးရတယ္။ တိုင္းျပည္ဟာ က်ယ္ျပန္႔လွတဲ့ ျဗိတိသွ်ကိုလိုနီလက္ေအာက္ခံ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အိႏၵိယ၊ ပါကစၥတန္၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ မ်ားစြာမကြာျခားပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ထိစပ္ေနတဲ့ နယ္စပ္ေဒသမ်ားဟာလည္း ဘာသာေရးလိုင္းအမ်ိဳးမ်ဳိးေပၚမူတည္ပီး တစ္စိတ္တေဒသ အဆံုးျဖတ္ေပးပါတယ္။ ဘင္ေဂါျပည္နယ္မွာဆိုရင္လည္း အမ်ားစုက ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္ေတြ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ အမ်ားစုက အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြနဲ႔ ဗမာျပည္ဟာဆိုရင္လည္း အမ်ားစုက ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြပါပဲ။

မြတ္စလင္ေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ အသစ္တည္ေထာင္ခါစ ဗမာျပည္မွာ အခုအခါ ရခိုင္ျပည္နယ္ျဖစ္လာတဲ့ ေနရာမွာ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာနီးပါးေလာက္အထိကို ေနထိုင္လာခဲ့ပီးသူေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္မွာ၊ သူတို႔ကို ႏိုင္ငံသားကဒ္ေတြ ထုတ္ေပးျပီး လြတ္လပ္ေရးရျပီးခါစ ပထမဆံုး ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု လက္ထက္မွာ မဲေပးပိုင္ခြင့္ေတြ ဘာေတြ ရခဲ့ၾကပါတယ္။၁၉၇၀-ေႏွာင္းပိုင္း မတိုင္ခင္အထိ၊ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ အေရးၾကီးတဲ့ အစိုးရရာထူးေတြမွာ အရပ္သား ၀န္ ထမ္းေတြအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ျမန္မာ့အသံက တရား၀င္ထုတ္လႊင့္တဲ့ ေရဒီယိုအစီစဥ္မွာဆိုရင္လည္း ရိုဟင္ဂ်ာ ဘာသာစကားနဲ႔ တစ္ပတ္ကို သံုးၾကိမ္က် ထုတ္လႊင့္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ျပီး ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရကို ေက်ာင္းသံုးျပဌာန္းစာအုပ္ေတြမွာ၊ ျပန္တမ္း၀င္ မွတ္တမ္းမွတ္ရာေတြမွာ ေရးသားအသံုးျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။

၁၉၈၀ အေစာပိုင္းအေရာက္မွာေတာ့၊ ျမန္မာ့သမိုင္းနဲ႔ ပထ၀ီ၀င္ကေန ရိုဟင္ဂ်ာ အမည္နာမကို ေဖ်ာက္ပစ္ဖို႔ အႏၱိမ ရည္မွန္းခ်က္ေတြ စတင္လုပ္ေဆာင္လာၾကတဲ့ ကနဦးအဆင့္ကို က်မတို႔ အရင္ဆံုး မ်က္၀ါး၀ါးထင္ထင္ စတင္ျမင္ေတြ႔လာရျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္လည္းက်ေရာ၊ ရိုဟင္ဂ်ာနာမည္ကို ျမန္မာ့တရား၀င္အသိမွတ္ျပဳ တိုင္းရင္းသား ၁၃၅မ်ဳိး စာရင္း ကေန ဖယ္ရွားပစ္လိုက္ျပီး ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ကေန ရုတ္သိမ္းလိုက္ပါေတာ့တယ္။ ဆယ္စုႏွစ္နည္းနည္းေလာက္ ထပ္ၾကာလာေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ကေလးတိုင္းကို ေမြးဖြားခြင့္လက္မွတ္ေတြ ထုတ္ေပးဖို႔ အစိုးရက ရုတ္ခ်ည္းဆိုသလို ျငင္းဆန္လိုက္ပါတယ္။ အဲဒီ အခ်ိန္ကစျပီး ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ အမည္နာမကိုလည္း တရား၀င္ ေက်ာင္း သံုး၊ရံုးသံုးစာအုပ္ေတြကေန အျပီးတိုင္ စတင္ ဖယ္ရွားလိုက္ပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ နာမည္ေလးတစ္လံုးကို ေျပာမိရံုနဲ႕တင္ မည္သူ႔ကိုမဆို ရႈတ္ခ်ခံရပါတယ္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ အစိုးရက ဦးေဆာင္တဲ့ ရခိုင္အၾကမ္းဖက္မႈအျပီးမွာ၊ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို လံုျခံဳ ေရးသီးသန္႔ဇံုေတြထဲမွာ၊ ထိန္းသိမ္းေရးစခန္း ေတြထဲမွာ၊ ဂ်ဴးလူမ်ဳိးေတြ လိုထားတဲ့ ေလွာင္ပိတ္ေနတဲ့ ဂက္တို အက်ဥ္းစခန္း ေတြထဲမွာ၊ အက်ဥ္းစံရြာေတြထဲမွာ ထည့္ လိုက္ျပီး ကန္႔သတ္ထားလိုက္ပါေတာ့တယ္။ အဆင့္ျမင့္ ပညာသင္ၾကားခြင့္၊ အသက္ေမြးမႈ အတတ္ပညာအားလံုးကို တက္ေရာက္သင္ၾကားခြင့္ ပိတ္ပင္ခံလိုက္ရျပီး တပ္မေတာ္နဲ႔ အစိုးရဌာနေတြမွာ လည္း တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခြင့္ေတြကေန က်ဥ္ထားခံလိုက္ရပါေတာ့တယ္။

ေနာက္ဆံုးမွာ၊ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္လည္းေရာက္ေရာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ယူျခင္းမျပဳပဲ ခ်န္လွပ္ထားလိုက္ပါတယ္။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ပါ၀င္ခြင့္ မေပးတာထက္စာရင္ ဒါဟာ ကၽြန္မရဲ႕ ဦးေႏွာက္ထဲမွာ တကယ့္ကို အေရးပါ ပါတယ္။ သမိုင္းက က်မတို႔ကို သင္ေပးခဲ့သလိုပဲ၊ အဲဒီေနာက္မွာေတာ့၊ အစိုးရက လူေတြကို ထည့္ တြက္စဥ္းစားဖို႔ ရပ္လိုက္တဲ့ သေဘာက သူတို႔ကို အစိုးရက စီမံခန္႔ခြဲဖို႔နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔ ထည့္သြင္း မစဥ္းစားေတာ့ဘူးလို႔ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ (ဒီတိုင္းျပည္နဲ႔ ဘာမွ မဆိုင္ေတာ့ဘူးဆိုတဲ့ သေဘာေပါ့။) အဲဒီလို လူေတြဟာ ၾကီးၾကပ္ခြင့္နဲ႔ စီမံခန္႔ ခြဲခြင့္ မခံရေတာ့တဲ့အခါမ်ားမွာ၊ သူတို႔ကို အစိုးရက လူပိုလူလွ်ံေတြ၊ ၀န္ထုပ္၀န္ပိုးေတြလို႔ သေဘာထားလာၾကပါတယ္။

နယ္ဗီးေဂၚဒန္ ။ ။ လက္ရိွ ပဋိပကၡနဲ႕ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ့ အခန္းက႑ကို မေျပာခင္၊ ဒုကၡသည္ စခန္းေတြထဲမွာ၊ ေထာင္သဖြယ္ျဖစ္ေနတဲ့ ရြာေတြထဲမွာ၊ ဂ်ဴးလူမ်ဳိးေတြကို ထားသလို ပိတ္ေလွာင္ထားတဲ့ ဂက္တိုစခန္းေတြထဲမွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ဘယ္လို စုရံုးပီးထားခဲ့ၾကသလဲ? ေနာက္ၿပီး သူတို႔ အဲဒီေနရာေတြမွာ ဘယ္လို ေနထိုင္စားေသာက္ ေနၾကရသလဲဆိုတာ ေျပာျပေပးပါလား?

ပယ္နီဂရင္း ။ ။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ အၾကမ္းဖက္မႈက ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ဒုကၡသည္စခန္းေတြထဲမွာ စုေပါင္းထားလိုက္လို႔ရတဲ့ အဓိက လက္သည္ပါပဲ။ အစိုးရက ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳေပးထားတဲ့ အမုန္းစကားစုေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြရဲ႕ အက်ဳိး ဆက္နဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ သံဃာထုအတြင္းမွာ အရွင္၀ီရသူဦးေဆာင္တဲ့ သေဘာထားတင္းမာတဲ့ အုပ္စုတစ္စုေတြရဲ႕ စည္း၀ါးကိုက္ ေဆာင္ရြက္မႈေတြ တစ္ခုျပီးတစ္ခု ဆက္တိုက္ျဖစ္လာတတဲ့ အက်ဳိးဆက္ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မတိုင္ခင္ တင္းမာမႈ ေတြရွိခဲ့တာ ေတာင္ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ အထူးသျဖင့္ဗုဒၶဘာသာၾကီးစိုးတဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ တစ္ျခား တိုင္းရင္း သားေတြအားလံုးနဲ႔ ဒိုးတူ ေဘာင္ဖက္ ေက်ာင္းတက္ခဲ့ၾကေသးတာပဲ။ အတူတူ ေနထိုင္ခဲ့ၾကတယ္၊ အျပန္လွန္ ေရာင္း၀ယ္ ေဖာက္ကားခဲ့ၾကတယ္။ တစ္ေယာက္ရဲ႕ ပြဲလမ္းသဘင္ေတြမွာ တစ္ေယာက္က ေအးအတူပူအမွ် အျပန္အလွန္ ပါ၀င္ဆင္ႏႊဲ ခဲ့ၾကတယ္ဆိုတာ ရွင့္ စိတ္ထဲမွာ မွတ္ထားရမယ္။

ႏွစ္ေတြသာ ၾကာလာတယ္၊ ဒါေပမဲ့လည္း မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရးေရာဂါဟာ ထိထိေရာက္ေရာက္ တိုင္းျပည္ကို ၀ါးၿမဳိလာခဲ့တယ္။ ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ သူစိမ္းေၾကာက္အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒအဆင့္ဟာ အံ့ၾသစရာေကာင္းေလာက္ ေအာင္ ျမင့္တက္လာျပီး လူတန္းစြာအလႊာအသီးသီးကိုလည္း ထိုးေဖာက္ေနရာယူလာပါေတာ့တယ္။ မႏၱေလး၊ ရန္ကုန္နဲ႔ တစ္ျခားျမိဳ႕ေတြမွာ အေျခစိုက္ေနထိုင္ၾကတဲ့ မြတ္စလင္ေတြရဲ႕ ဘ၀ေတြဟာ အရမ္းကို အခက္ခဲေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကေတာ့ - အဲဒီထက္ ႏွစ္ဆ- ႏွိပ္ကြပ္တဲ့ဒဏ္ကို ခံရပါတယ္။ သူတို႔ကို တိုင္းတစ္ပါးက ၀င္ေရာက္လာသူမ်ားဆိုၿပီး အေထြေထြေၾကာက္စိတ္ေရာ၊ သူတို႔လူမ်ဳိးအေပၚမွာသာ သီးသန္႔ဦးတည္တဲ့ လူမ်ဳိးေရးမုန္းတီးမႈ႔ေရာ၊ ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးပါတဲ့ ႏွိပ္ကြပ္တဲ့ဒဏ္ကို ခံစားေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

၂၀၁၂ ခုႏွစ္အၾကမ္းဖက္မႈဟာ ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ဳိးသားသံုးေယာက္ကေန ဗုဒၶဘာသာအမ်ဳိးသမီးတစ္ေယာက္ကို မုဒိန္းက်င့္ျပီး သတ္ျဖတ္ပစ္တယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္နဲ႔ ရုတ္ခ်ည္း ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ စစ္ေတြနဲ႔ အနီးနားတ၀ိုက္မွာ အၾကမ္းဖက္ခ်င္လို႔ ရမယ္ရွာတာသာျဖစ္ျပီး အဲဒီအၾကမ္းဖက္မႈေတြကို ရခိုင္အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒီေတြက က်ဴးလြန္ခဲ့ၾကျပီး သေဘာထား တင္းမာတဲ့ ဗုဒၶဘာသာဘုန္းေတာ္ၾကီးေတြနဲ႔ ရခိုင္ႏိုင္ငံေရးသမားေတြက ခေလာက္ဆန္ေပးခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔ အင္တာဗ်ဴးထားတဲ့ လူေတြဆီကေန ၾကားခဲ့ရတာက ပထမ သံုးရက္အတြင္း လံုျခံဳေရးတပ္သားေတြက လက္ပိုက္ၾကည့္ ေနၾကပါတယ္။ သူတို႔ၾကား၀င္ မေဆာင္ရြက္ခင္အထိ လူေတြ လုပ္ခ်င္သပ လုပ္လို႔ရေအာင္ အၾကမ္းဖက္မႈကို တမင္လႊတ္ ထားေပးခဲ့တာ လံုး၀ရွင္းပါတယ္။ ဒီေလာက္ေတာင္ လူေတြ ၂၀၀ ေလာက္ေသတာေတာင္ အၾကမ္းဖက္မႈရဲ႕ ေနာက္ဆက္ တြဲ အေနနဲ႔ လူေတြကို ဖမ္းဆီးျခင္း၊ တရားစြဲဆိုျခင္း လံုး၀မရွိခဲ့ပါဘူး။

မီးေလာင္ေနတဲ့ သူတို႔အိမ္ေတြကေန ရိုဟင္ဂ်ာေတြထြက္ေျပးေနတုန္း သူတို႔ကို ကၽြန္မတို႔ အခုေခၚေနတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ စုေပါင္းထားတဲ့ စခန္းေတြထဲမွာ ႏြားေတြကိုေမာင္းသြင္းသလို အုပ္လိုက္ေမာင္းသြင္းလိုက္ပါတယ္။ သူတို႔ကို အဲဒီ ေနရာ မွာပဲ ထည့္ထားတာဟာ ငါးႏွစ္ေက်ာ္ေလာက္ေတာင္ရွိပါၿပီ။ မေျပာပေလာက္တဲ့ အေရတြက္ေလးေလာက္ပဲ စစ္ေတြ မွာ က်န္ရစ္ခဲ့ပီး ေအာင္မဂၤလာ အမိုးပြင့္ဂက္တိုထဲမွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ေနထိုင္ေနရပါတယ္။ သူတို႔ကို ဘယ္ဆီမွာေန မွန္းမသိ ရတဲ့ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္တစ္ေယာက္က အကာကြယ္ေပးထားတယ္လို႔ ယူဆရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူတကာေျပာၾကားခ်က္ေတြ အရ- သူဟာ ရခိုင္အမ်ဳိးသားေရးသမားေတြနဲ႔ အစိုးရတပ္ဖြဲ႔၀င္ေတြကို ဆန္႔က်င္ျပီး ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ေဒါသထြက္ေနတဲ့ လူအုပ္ၾကီးကေန အကာကြယ္ေပးရန္ သူ ရပ္တည္ေပးခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေအာင္မဂၤလာဒုကၡသည္စခန္းဟာ ဘာမွ မရတဲ့ ပိတ္ေလွာင္ဂတ္တိုစခန္းနဲ႔ တူပါတယ္။ ဒုကၡသည္စခန္းအျဖစ္လည္း စာရင္းမ၀င္လို႔ World Food Program ကေန ေထာက္ပံ့တဲ့ အစားေသာက္ေတြလည္းမရရွိပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ အဲဒီမွာေနထိုင္တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ မြတ္စလင္ အသိုင္း၀ိုင္းဘက္ကေန ေထာက္ပ့ံတဲ့အရာကိုပဲ မွီခုိစားေသာက္ေနရပီး အစိုးရဆီကေပးတဲ့ ရိကၡာရာရွင္ေတြကိုလည္း အကန္႔သတ္နဲ႔သာ ရၾကပါတယ္။

ကၽြန္မတို႔ ဒုကၡသည္စခန္းေတြနဲ႔ ပိတ္ေလွာင္ခံ ဂက္တိုစခန္းေတြကို ၂၀၁၄-၁၅ ခုႏွစ္က ကသြားၾကည့္တဲ့အခါ၊ အေတာ္ေလး ကို အ့ံၾသ တုန္လႈပ္သြားမိပါတယ္။ Claudia Card ရဲ႕ “ဂ်င္ႏိုဆိုဒ္ကို သရုပ္ခြဲၾကည့္ျခင္း”ကို ကိုးကားဖို႔ လူမႈဇာတ္သိမ္းခန္း ျဖစ္စဥ္တစ္ခုကို ကၽြန္မတို႔ အေရွ႕မွာ မ်က္၀ါးထင္ထင္ျမင္ေတြ႔ေနရသလိုပဲ၊ ဒုကၡသည္စခန္းေတြဟာ မသတီစရာေတာင္ ေကာင္းပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ေန႔စဥ္ဘ၀ေတြဟာ ႏြားေခ်းေတြကို ေကာက္မယ္၊ ျပီးယင္ေလာင္စာအတြက္ အေျခာက္ခံ ေရာင္းမယ္ေပါ့။ ေဆးခန္းေတြေတာ့ ရွိပါရဲ႕- ဒါေပမယ့္ ေဒသခံဆရာ၀န္ေတြကလည္းမရွိ၊ သူနာျပဳေတြကလည္းမရွိ၊ ေဆးခန္းသံုး ပစၥည္းေတြနဲ႔၊ ေဆး၀ါးေတြကလည္း မလံုေလာက္လို႔ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈဟာလည္း မရသေလာက္ပါပဲ။ ရခိုင္ ဆရာ၀န္ေတြေတာ့ ဒုကၡသည္စခန္းကို တစ္ပတ္ႏွစ္နာရီ လူေသာင္းခ်ီကို ကုေပးဖို႔ လာၾကတယ္ လို႔ေတာ့ ေျပာတာပဲ။ ဒါေပမယ့္ တစ္ခါတုန္းက နယ္စည္းမျခားဆရာ၀န္မ်ားအသင္းႀကီး Médecins Sans Frontières ဆိုတာ ရွိခဲ့ဖူးတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒုခ်ီးယားတန္းရြာက ရြာသား ႏွစ္ဆယ့္ ႏွစ္ေယာက္ကို ေသနတ္ ဒဏ္ရာ၊ အရိုက္ခံရတဲ့ ဒဏ္ရာနဲ႔ ဓားထိုးခံထားရတဲ့ ဒဏ္ရာေတြကို ကုသေပးလိုက္ရတယ္လို႔ ထုတ္ေျပာခဲ့လို႔ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာ ရခိုင္ျပည္နယ္ ကေန (ေနာက္ ပိုင္းမွာ တစ္ျပည္လံုးကေန) ေမာင္းထုတ္ခံလိုက္ရတယ္။

ဒုကၡသည္ စခန္းက အိမ္သာေတြကလည္း စုေပါင္းအိမ္သာေတြသာျဖစ္ၾကျပီး ဒုကၡသည္စခန္းရဲ႕ အျပင္ဖက္မွာပဲ တည္ရွိပါတယ္။ စုေပါင္းေနတဲ့အေဆာင္ေတြကေန ခပ္ေ၀းေ၀းသြားရလို႔၊ ကၽြန္မထင္ပါတယ္ေလ- မိန္းမေတြအတြက္ အႏၱရာယ္ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒုကၡသည္စခန္းက ထြက္သြားရင္ အၾကမ္းဖက္ခံရမွာကို စိုးရြံၿပီး လူေတြက အေတာ္ေလးကို ေၾကာက္ေနရရွာတယ္။ သူတို႔ ေၾကာက္လည္းေၾကာက္စရာပဲေလ- စစ္ေတြဘက္ကို အရဲစြန္႔ပီးထြက္တဲ့သူေတြဆိုရင္ ရက္ရက္စက္စက္ အတိုက္ခံရတာကို ကၽြန္မတို႔ရဲ႕ ကြင္းဆင္းေလ့လာမႈေတြက ေဖာ္ျပေနတယ္။

ကၽြန္မတို႔ျမင္ေတြ႔ခဲ့တဲ့ လူေတြဟာဆိုရင္ စိတ္ဓာတ္ေတြ အႀကီးက်ယ္က်ေနၾကတယ္။ လိုအပ္တာထက္ ပိုလွ်ံေနတဲ့ တဲအိမ္ ေတြထဲကို ကၽြန္မတို႔ ေရာက္သြားတဲ့အခါ၊ လူေတြဟာ ဘာမွလုပ္စရာလည္းမရွိ၊ ၀င္ေငြရဖို႔ အလုပ္ကိုင္လည္းမရွိ၊ တည္ခင္းဖို႔လည္း အစားအစာလည္းမရွိ၊ ဘယ္မွ သြားစရာလည္စရာလည္း မရွိလို႔ လူေတြ ၾကမ္းျပင္ေပၚမွာ ဒီအတိုင္းပဲ လဲွေနၾကရရွာတယ္။ အမွန္စင္စစ္၊ သူတို႔ တစ္ခုခုလုပ္ဖို႔အတြက္ သူတို႔မွာဘာဆိုဘာမွ အခြင့္လမ္းလည္းမရွိဘူး။ အဖက္ဖက္က ၾကည့္ ရင္၊ Giorgio Agamben သံုးႏႈန္းထားတ့ဲ "ဗလာလက္မဲ့ဘ၀" ကို က်မတို႔ မူလလက္ရာအတိုင္း မ်က္၀ါးထင္ထင္ ျမင္ေတြ႔ ေနရသလိုပဲ။

နယ္ဗီးေဂၚဒန္ ။ ။ ၂၀၁၅-ခင္ဗ်ားေရးသားတဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ဂ်င္ႏိုဆိုဒ္- ျခိမ္းေျခာက္ခံေနရပီ ဆိုပီး ခင္ဗ်ားေရးသားခဲ့တယ္။ အမွန္တကယ္ က်ေနာ္တို႔ လက္ရွိမွာ ျမင္ေတြ႔ေနရတာက ဂ်ီႏိုဆိုဒ္ ကို အဆင့္ဆင့္ သြားေနတာလား? ဒါမွမဟုတ္ ‘လူမ်ဳိးတုန္း ရွင္းလင္းမႈ’ (“ethnic cleansing” ) ဆိုတဲ့ အသုံးအႏႈန္းနဲ႔ ပိုသင့္ေတာ္မယ္လို႔ ခင္ဗ်ား ထင္ပါသလား။ ဒါကို ဘာေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္ ေမးရသလဲဆိုေတာ့ ကုလသမဂၢရဲ႕ ေျပာၾကားခ်က္အရ၊ ‘လူမ်ဳိးတုန္း ရွင္းလင္းမႈ’ ဆိုတာ “သက္ဆိုင္ရာေဒသတူ မွီတင္းေနထိုင္ၾကတဲ့ လူမ်ဳိးစုတစ္စု (ဒါမွမဟုတ္) ဘာသာေရးအုပ္စုတစ္စုရဲ႕ အရပ္သား ေတြကို အၾကမ္းဖက္ျခင္း၊ ေၾကာက္ မက္ဖြယ္ လႈံ႔ေဆာ္ျခင္း စတဲ့ နည္းလမ္းေတြနဲ႔ ဖယ္ရွားရွင္းလင္းပစ္ဖို႔ ေနာက္ လူမ်ဳိးစု တစ္စု (ဒါမွမဟုတ္) ဘာသာေရး အုပ္စု တစ္စုကေန ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ ႏိုင္ငံေရးနည္းအရ တမင္တကာ ၾကံစည္ျခင္းလို႔ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုလို႔ပါ။ ေနာက္တစ္နည္းေျပာရယင္၊ အၾကမ္းဖက္မႈပါတဲ့ ‘လူမ်ဳိးတုန္းရွင္းလင္းမႈ’ဆိုတာ လူဦးေရတစ္ခ်ဳိ႕ကိုပဲ အေျပာင္ရွင္းပစ္တာလို႔ ရည္ညြန္း ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး သူ႔မွာ အၾကမ္းဖက္မႈကို အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုရာမွာ တိက်တဲ့ပမာဏက အေရးပါေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဂ်င္ႏိုဆိုဒ္ အၾကမ္းဖက္မႈက်ေတာ့၊ အဲဒါနဲ႔ မတူေတာ့ဘူး။ လူဦးေရကို မ်ဳိးျဖဳတ္ပစ္တာ။ သူရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္က ခႏၶာကိုယ္ကိုပဲ ဦးတည္တာ၊ အေရးပါတဲ့ တိက်တဲ့ပမာဏေတာ့ ရွိေနေပမဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ အက်ဳိးဆက္အစြယ္ပြားေလးေတာ့ ရွိပါတယ္။

ပယ္နီဂရင္း ။ ။‘လူမ်ဳိးတုန္း ရွင္းလင္းမႈ’ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရမွာ အေေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ျပႆနာရွိပါတယ္။ ပထမ သူ႔မွာ တရား၀င္ အားကိုးအားထား လက္ကိုင္ျပဳစရာ ဘာတစ္ခုမွမရွိပါဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သူတို႔ ျမင္ေတြ႔ေနရတာေတြကို ‘လူမ်ဳိး တုန္းရွင္းလင္းမႈ’ လို႔ ေျပာလိုက္ရင္ ႏိုင္ငံျခားအစိုးရမ်ားအတြက္ အေတာ္ေလးလြယ္ကူေစပါတယ္၊ အေၾကာင္းကေတာ့ သူတို႔ ၀င္ေရာက္ စြက္ဖက္စရာလည္းမလိုဘူး၊ ထိုနည္းတူစြာပဲ သူတို႔ အၾကမ္းဖက္မႈကိုကာကြယ္ဖို႔ နဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို အကာကြယ္ေပးဖို႔၊ အၾကမ္းဖက္တဲ့ လက္သည္ေတြကိုရွာပီး အပစ္ေပးဖို႔ တာ၀န္မရွိေတာ့လို႔ပါပဲ။ ေနာက္ထပ္ျပႆနာက ‘လူမ်ဳိးတုန္း ရွင္းလင္းမႈ’ဆိုတာဟာ ေဘာစနီးယား မြတ္စလင္ေတြကို လူမ်ဳိးျပဳတ္သြားေအာင္ တိုက္ခိုက္တဲ့ကိစၥရပ္ေတြမွာ အကာကြယ္ယူဖို႔ ဆလိုဘိုဒန္ မီေလာ့ဆီဗစ္ ကိုယ္တိုင္က ကနဦးက်င့္သံုးခဲ့တဲ့ စကားလံုးပါ။ ဒါဟာ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္တဲ့သူက သံုးတဲ့ စကားလံုးျဖစ္ပါတယ္။

Raphael Lemkin က ဂ်င္ႏိုဆိုဒ္ဆိုတဲ့ေ၀ါဟာရကို သူစတင္ တီထြင္ခဲ့စဥ္အခါတုန္းက အဲဒါကိုသံုးပီး ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒ တစ္ခု ျဖစ္လာေအာင္ မိတ္ဆက္ေပးဖို႔ သူတိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့စဥ္အခါမွာ ဂ်င္ႏိုဆိုဒ္ဆိုတာဟာ ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္ တစ္ခုဆိုတာကို သူ နားလည္လာခဲ့ပါတယ္။ ဂ်င္ႏိုဆိုဒ္ဆိုတာ ႏွိမ္ခ်ဆက္ဆံျခင္းတို႔၊ လူမဆန္ေအာင္ျပဳမႈျခင္းတို႔ စတဲ့ အေလ့ထေတြနဲ႔ အစပ်ဳိးတယ္။ အဲဒါကို ကၽြန္မတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာေအာင္ ျမင္ေတြ႔လာခဲ့ျပီးျဖစ္တယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ကိုယ့္တိုင္းျပည္နဲ႔မဆိုင္တဲ့ ‘သူစိမ္းတစ္ရံဆာေတြ’လို႔ ျမင္လာေအာင္ဖန္တီးခဲ့တဲ့ ျဖစ္စဥ္မွာ၊ ႏွိမ္ခ် ဆက္ဆံျခင္းကို ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ျမဲ လုပ္ေဆာင္ေရင္း ဒုကၡေပးတဲ့အဆင့္ကို ေရာက္လာပါတယ္။ အဲဒီအဆင့္မွာ အမ်ားျပည္သူနဲ႔သက္ဆိုင္တဲ့ အခြင့္ေရးမ်ား (civil rights) - ဥပမာ- မဲေပးပိုင္ခြင့္တို႔၊ တစ္ေနရာမွ တစ္ေနရာကို ခရီးသြားခြင့္တို႔၊ ေနာက္ျပီး မိမိစိတ္ ႀကိဳက္ ကေလးယူပိုင္ခြင့္တို႔ - ကို တျဖည္းျဖည္းခ်င္းနဲ႔ ဖယ္ရွားပစ္လိုက္ပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ဒီအခြင့္ေရးေတြကိုလည္း ျငင္ပယ္ျခင္းခံရတဲ့အျပင္ အျခားေျမာက္ျမားစြာေသာ အခြင့္ေရးမ်ားကိုလည္း လက္လႊတ္ဆံုးရံႈးလုိက္ရပါတယ္။ ဒုကၡေပးခံရတဲ့အဆင့္ ေရာက္လာေတာ့၊ ႀကိဳၾကားႀကိဳၾကားတိုက္ခိုက္မႈေတြကို ကၽြန္မတို႔ မၾကာခဏ ဆိုသလို ျမင္ေတြ႔လာ ရပါတယ္။ ပစ္မွတ္ထားခံရတဲ့ အုပ္စုကို အၾကမ္းဖက္ရာမွာ ေဒသခံလူအင္အားေတြ နဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ျပီး အၾကမ္းဖက္မႈကို စမ္းသပ္လာပါတယ္။ ကၽြန္မ ေစာေစာက ရွင္းျပခဲ့သလိုပဲ၊ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေတြ ဦးေဆာင္တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္၊ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ စုေပါင္းထားမယ့္ ေျမကြက္လပ္ေတြထဲကို အတင္းေမာင္းသြင္းခံလိုက္ရျပီး က်န္ရွိ ရခိုင္ အသိုင္း၀ိုင္းရဲ႕ ျမင္ကြင္းထဲကေန ဖယ္ရွားပစ္လိုက္ပါေတာ့တယ္။ သူတို႔ဟာ လံုး၀ကို အထီးက်န္သြားပါၿပီ။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို အျမစ္ျပတ္ေခ်မႈန္းတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္မွာ ေဒသခံေတြအေနနဲ႔ ေအးေအး ေဆးေဆး နာခံပီး တက္တက္ၾကြၾကြ ပါ၀င္ဖို႔အတြက္ ဒီလိုအေလ့ထေတြအားလံုးဟာ မျဖစ္မေန လိုအပ္ပါတယ္။

၁၉၃၀-မွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဂ်ဴးလူမ်ဳိးတို႔ရဲ႕သမိုင္းက ကၽြန္မတို႔ကို ဘာသင္ေပးခဲ့သလဲဆိုေတာ့ အုပ္စုတစ္စုကို အထီးက်န္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ၿပီးရင္ စနစ္တက် အားအင္ခ်ိနဲ႔သြားေအာင္တဲ့အခါ အစားေသာက္ မရေအာင္လုပ္ပစ္မယ္၊ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈေတြမရေအာင္ ကန္႔သတ္ပစ္မယ္၊ အလုပ္အကိုင္နဲ႔ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းလုပ္လို႔မရေအာင္ လုပ္ပစ္တဲ့အခါ - သူတို႔ရဲ႕ အသိုင္း၀ိုင္းဟာလည္း မွန္မွန္ ၿပိဳဆင္းသြားခဲ့ၿပီး အုပ္စုဟာလည္း အလြန္အမင္း အားအင္ခ်ိနဲ႔လာပါတယ္။ ဒါဟာ ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြ အခုျဖစ္ေနတာနဲ႔ တစ္ထပ္တည္းပါပဲ။ ျမန္မာအစိုးရမွာ ဒီလိုကိစၥေတြကို တက္တက္ၾကြၾကြနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ေပးမယ့္ ၀ိုင္း၀န္းကူညီတဲ့သူ အုပ္စုတစ္စု ရွိေနပါတယ္။ ဥပမာျပရယင္၊ ရခိုင္ေဒသခံ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြဟာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ အၾကမ္း ဖက္ဖို႔အစီစဥ္ဆြဲရာမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ သူတို႔ေတြက ဘတ္စ္ကားေတြကို စီစဥ္ၿပီး ရခိုင္ေယာကၤ်ားေတြ၊ မိန္းမေတြကို လိုက္ေကာက္ခါ ရိုဟင္ဂ်ာအိမ္ေတြ မီးရိႈ႔ရေအာင္ စစ္ေတြျမိဳ႕ထဲကို သယ္ေဆာင္လာခဲ့တယ္ဆိုတာ ကၽြန္မ တို႔သိေနပါတယ္။ ISCI နဲ႔ အင္တာဗ်ဴးလုပ္ရာမွာ ဒီအစီစဥ္ေတြမွာ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ ရခိုင္အမ်ဳိးသားေရးသမားေတြက သူတို႔ ေခၚလာတဲ့ အဲဒီလူေတြ အတြက္ အစားေသာက္ေတြ ဘယ္လို အခမဲ့ေ၀ေပးခဲ့ရတယ္၊ ဘယ္လို သူတို႔ကို လက္နက္တပ္ဆင္ေပးခဲ့ရတယ္ဆိုတာကို ျပန္ေျပာင္း ေျပာျပၾကပါတယ္။

ဒါေတြတင္ မကေသးပါဘူး၊ ဂ်င္ႏိုဆိုဒ္လုပ္ျပီး လူမ်ဳိးကို အျမစ္ျပတ္ေခ်မႈန္းတယ္ဆိုတာဟာ လူေတြအမ်ားအျပား ေသေၾကပ်က္ စီးေအာင္ လုပ္တာတစ္ခုတည္းနဲ႔ မဟုတ္ပါဘူး။ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ လူမ်ဳိးနာမည္ကိုပါ ဖ်က္ဆီးပစ္လိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီအေျခေနကို စတင္လုပ္ေဆာင္ေနပီ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ႏွစ္ခြဲေက်ာ္ေလာက္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ရာထူးနဲ႔ ညီမွ်တဲ့ ရာထူးတစ္ေနရာကို ရယူထားတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ အေမရိကန္ သံအမတ္ကို သူမရဲ႕ ရံုးကို ေခၚျပီး ရိုဟင္ဂ်ာလို႔ မေခၚဖို႔ ေခၚေျပာပါတယ္။ ထုိနည္းတူစြာပဲ၊ ကၽြန္မတို႔အဖြဲ႔ၾကီးကို ျမန္မာျပည္မွာ အလုပ္လုပ္ခြင့္ေပးခဲ့စဥ္တုန္းက၊ က်မတို႔ဟာ ရိုဟင္ဂ်ာလို႔ မသံုးႏႈန္းျဖစ္ဖို႔ အလြန္ကို ဂရုစိုက္ခဲ့ရပါတယ္။ လူမ်ဳိး နာမည္တစ္ခုကို ေပ်ာက္ကြယ္သြားေအာင္လုပ္တဲ့ ဒီျဖစ္စဥ္ဟာ လမ္ကင္း Lemkin ရဲ႕ ဂ်င္ႏိုဆိုဒ္အသံုးနႈန္းနဲ႔ တစ္ထပ္တည္းပါပဲ။

၂၀၁၇ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ ၂၅ ရက္ေန႔ကေန စျပီး ဒီျဖစ္စဥ္ၾကီးတစ္ခုလံုးဟာ ဇာတ္ရွိန္ျမင့္တက္လာခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္မ နားလည္ထားသေလာက္ဆုိရင္၊ ျမန္မာအစိုးရက ျငင္းဆန္ေနေပမယ့္ ေက်းရြာေတြ ဆက္လက္ဖ်က္ဆီးခံေနရပါတယ္။ လူဘယ္ေလာက္ေသသလဲဆိုတာ ကၽြန္မတို႔ အခုထိ မသိေသးပါဘူး၊ ဒါေပမယ့္ ေထာင္နဲ႔ခ်ီ ေသတယ္ဆိုတာကလည္း ယံုမွား သံသယျဖစ္စရာ မရွိပါဘူး။ နဖ္ျမစ္ကို ျဖတ္ျပီး လူသန္းတစ္၀က္ေလာက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံဖက္ကို ထြက္ေျပးသြား ခဲ့ရပါတယ္။ လူအမ်ားစုၾကီး နားမလည္တာက ယခင္ ၂၀၁၂ မတုိင္ခင္တုန္းကတည္းက ထြက္ေျပးသြားၾကတဲ့ လူ ခုႏွစ္သိန္းေလာက္ ကို လူငါးသိန္းေလာက္က သြားေပါင္းၾကတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံရဲ႕ နဖ္ျမစ္တေၾကာမွာ၊ ရိုဟင္ဂ်ာ တစ္သန္း ေက်ာ္ဟာ စိုးရိမ္ထိတ္လန္႔ျပီး စာရင္းသြင္းမွတ္တမ္းတင္ျခင္းမခံရပဲ ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ျဖစ္သလို ေနထိုင္ေနရသလိုပဲ လူေပါင္း သိန္းဂဏန္းနဲနဲခန္႔ဟာလည္း ရခိုင္ေဒသမွာ ျဖစ္သလို ေနထိုင္ေနရပါတယ္။

ရႈေထာင့္အမ်ဳိးမ်ဳိးအရ ၾကည့္ရင္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ဂ်င္ႏိုဆိုဒ္ ေအာင္ျမင္ေနပါတယ္။ ရခိုင္ေဒသမွာ ေနထိုင္ေနတဲ့ ရိုဟင္ ဂ်ာေတြကို လူေတြက ဘဂၤါလီလို႔သာ ေခၚဆိုၾကပါတယ္။ ဘဂၤါလီဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရဟာ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာသူမ်ား အျဖစ္ ျမန္မာျပည္က သတ္မွတ္ပါတယ္။ အခုကၽြန္မတို႔ ျမင္ေတြ႔ေနရတာေတြက ရိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ အမည္နာမ၊ ကိုယ္ပိုင္ လကၡဏာေတြကို ေဖ်ာက္ဖ်က္ပစ္လိုက္ျပီးတဲ့အခါမွာ လူမႈေရးအရ အသစ္ျပန္လည္ဖြဲ႔လည္းလိုက္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းမွာ ဖြားေသစာရင္းေျပာင္းဖို႔ ၾကိဳးပမ္းတဲ့အေနနဲ႔ အစိုးရက ေနရာခ်ထားေပးတဲ့ နတလ ရြာေတြမွာ ဗုဒၶဘာသာ အက်ဥ္းသားေဟာင္းေတြကို ျပန္ျပီး ေနရာခ်ထားေပးလိုက္ပါတယ္။ အဲဒီ ေဒသမွာ ထြက္မေျပးပဲက်န္ေနတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ အျမဲတမ္း ျပႆနာတက္ျပီး ရန္လိုတဲ့ အသိုင္း၀ိုင္းတစ္ခုကို အျမဲဖန္တီးထားဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

နဗီးေဂၚဒန္ ။ ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ႏႈတ္ဆိတ္ေနတဲ့အေပၚ ကမၻာၾကီးက ျပစ္တင္ရႈံ႕ခ်ေနပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ကို အၾကမ္းဖက္မႈအသစ္ကိစၥမွာ သူမရဲ႕ အခန္းက႑ကို နည္းနည္းေလာက္ျဖစ္ျဖစ္ ခင္ဗ်ားဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။

ပယ္နီဂရင္း ။ ။ ႏႈတ္ဆိတ္ျပီးေနပါတယ္ဆိုတဲ့ အဲဒီအယူဆကို ကၽြန္မ စိန္ေခၚခဲ့ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ တကယ္ေတာ့ ႏႈတ္ပိတ္ျပီး မေနခဲ့ပါဘူး။ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္ေျခလွမ္းတိုင္းမွာ သူမဟာ ပြဲစားတစ္ေယာက္လို က်င့္သံုးတဲ့ သူပါ။ ေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့ ဂ်င္ႏိုဆိုဒ္ရာဇ၀တ္မႈ႔မွာ သူမကိုယ္တိုင္ ပါ၀င္က်ဴးလြန္ခဲ့သူတစ္ေယာက္အျဖစ္ သူမကို စဥ္းစားဖို႔ အေနာက္တိုင္းက လူေတြအတြက္ ဘယ္ေလာက္အထိ ခက္ခဲမယ္ဆိုတာ ကၽြန္မသိပါတယ္။ သူမဟာ ႏိုဗယ္လ္ဆုရွင္တစ္ေယာက္၊ ကြန္ကရက္ကေပးတဲ႔ေရႊတံဆိပ္ဆုရွင္တစ္ေယာက္နဲ႔ အျခား ဂုဏ္ျပဳဆုေပါင္းမ်ားစြာကိုလည္း ရရွိထားသူ တစ္ေယာက္ ျဖစ္ေနျပန္ပါတယ္။ ဟင္နရီ ကစ္ဆင္ဂ်ာဆိုရင္ ႏိုဗယ္လ္ဆုရွင္တစ္ေယာက္ျဖစ္ေပမဲ့ ကေမၻာဒီးယားမွာ ဗံုးခြဲတဲ့ လက္သည္ျဖစ္ေနတာကိုလည္း ကၽြန္မတို႔ မေမ့သင့္ပါဘူး။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၉ လကစျပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ရာထူးနဲ႔ ညီမွ်တဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ရာထူးကို ရထားတယ္ဆိုတာ ႏွလံုးသြင္းထားဖို႔ အေရးၾကီး ပါတယ္။ အမ်ားေျပာေနၾကသလို သူမဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေရးသိပ္မပါလွတဲ့ ပါ၀ါမရွိတဲ့ ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္ ဆိုတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။

သူမရဲ႕ အာဏာသက္တမ္းအတြင္းမွာ၊ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚမွာ က်ဴးလြန္တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို သူမ တစ္ၾကိမ္တစ္ခါမွ မေ၀ဖန္ခဲ့ဖူးပါဘူး။ အၾကမ္းဖက္မႈအားလံုးကို ရႈတ္ခ်ပါတယ္။ လူ႔အခြင့္ေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို ရႈတ္ခ်ပါတယ္လို႔ ဒီေလာက္ပဲေျပာတယ္။ သူေျပာတာမ်ား မသိရင္ မ်ဳိးႏြယ္စုႏွစ္ခုက စနစ္တက်နဲ႔ တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ပဋိပကၡေတြျဖစ္ေနသလိုလို……… ကၽြန္မ အဲဒါကို ‘ပဋိပကၡ’လို႔ ဘယ္ေတာ့မွ မေခၚဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဒါဟာ သီးသန္႔လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးကို ပစ္မွတ္ထားျပီးေတာ့ တစ္ဖက္သတ္ အျမစ္ျပတ္သုတ္သင္ေခ်မႈန္းေနတာ။ သူမဟာ၊ ကၽြန္မ အရင္ကေျပာခဲ့သလိုပဲ၊ အေမရိကန္သံအမတ္ကို ေခၚ တယ္၊ သူနဲ႔ တစ္ျခား သံတမန္ေတြအားလံုးကိုလည္း ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ အသံုးႏႈန္းကို မသံုးဖို႔ ေခၚေျပာတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ဖ်က္ဆီးပစ္ဖို႔ အမုန္းတရားေတာ္ေတြကို ေဟာၾကားေနတဲ့ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေတြက်ေတာ့ သူမဘယ္ေတာ့မွ ရႈတ္ခ်မႈေတြ မလုပ္ဘူး။ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္း အေျခေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ သူမ အျမဲမျပတ္ လိမ္ေနတတ္တယ္။ တစ္ဖက္မွာလည္း အဲဒီေဒသကို အေရာက္သြားခ်င္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္း၀ိုင္းကို အဆက္မျပတ္ ျငင္းဆန္လႊတ္တယ္။ ျပီးေတာ့ သူမရဲ႕ အစိုးရက က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြကို အပစ္ဖံုးကြယ္ေပးတဲ့ အေနနဲ႔ သူမကိုယ္တိုင္ တက္တက္ၾကြၾကြ ပါ၀င္ပတ္သတ္ ေနတယ္။

ဒါေပမဲ့ လက္ရွိအေရးအခင္း မျဖစ္ခင္မွာေတာင္၊ အၾကမ္းဖက္မႈကို မ်ဳိးေစ့ခ်ထားေပးတဲ့သူေတြအထဲမွာ သူမလည္း ပါ၊ပါတယ္။ အရင္တုန္းက အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္မွာ မြတ္စလင္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ ပါခဲ့ေပမယ့္လည္း၊ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ မွာေတာ့ ပါတီစာရင္းကေန မြတ္စလင္ေရြးခ်ယ္ခံေတြကို ပါ၀င္ဖို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္ ျငင္းဆန္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သူမကို ေထာက္ခံတဲ့ အစၥလာမ္မုန္းတီးတဲ့ မဲဆႏၵရွင္အသိုင္းအ၀ိုင္းကို ေက်ာသပ္ရင္သပ္ လုပ္ေပးလိုက္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၇ မွာ၊ ကုလသမဂၢကေန ထုတ္ျပန္တဲ့ ေလာေလာလတ္လတ္ အစီရင္ခံစာထဲမွာ ျမန္မာ့လံုျခံဳေရးတပ္သားေတြက ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းမွာ လူေတြကို အစုလိုက္အျပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္ပစ္ခဲ့တယ္၊ အစုလိုက္အျပံဳလိုက္ မုဒိမ္းက်င့္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္ထားေတြကို ထုတ္ျပန္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရံုး ကေန ဒါေတြဟာ သတင္းတုေတြ “fake news” ၊ ဒါေတြဟာ မုဒိန္းတုေတြ“fake rape” ပါ ဆိုျပီး ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ေဒၚနယ္ထရမ့္က ဒီေ၀ါဟာရကို အသံုးျပဳေနတဲ့ အခ်ိန္နဲ႔ တစ္ထပ္တည္းပါပဲ။

မ်ားမၾကာမီက ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈသံသရာဟာ ဒီကုန္လြန္သြားတဲ့ ၾသဂုတ္လထဲမွာ စတင္ျဖစ္လာတဲ့အခါ၊ သူမရဲ႕ ရံုး ေဖ့ဘုတ္ကေန ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္း၀ိုင္းေတြဟာ အၾကမ္းဖက္သမားေတြကို အားေပးကူညီေနတယ္၊ သူတို႔ မေကာင္းမႈ က်ဴးလြန္ေနတာကို အားေပးအားေျမာက္ျပဳေနတယ္ဆိုၿပီး ရယ္စရာေကာင္းတဲ့ မဟုတ္ကဟုတ္ကေတြကို ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ ၾသဂုတ္လတုန္းက နယ္ျခားေစာင့္ကင္းစခန္းေတြကို တိုက္ခိုက္ခဲ့တဲ့ အာဆာ (Arakan Rohingya Salvation Army ) တပ္မေတာ္ကို သူမက ရည္ညြန္းခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ သူမေျပာခဲ့တဲ့ အက်ဳိးဆက္ေၾကာင့္၊ လူသားခ်င္း စာနာတဲ့ အကူညီေပးေရး ေအဂ်င္စီေတြအားလံုးဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲက ေမာင္းထုတ္ခံလိုက္ရပါတယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲ အက်ဳိးဆက္အေနနဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္စခန္းေတြဟာ ရက္သတၱပတ္ ေပါင္းမ်ားစြာ အစားေသာက္ေတြ ေပးမယ့္ကမ္းမယ့္ သူမရွိဘဲနဲ႔ စြန္႔ထားခံ လိုက္ရပါတယ္- ေနာက္ထပ္လုပ္ရပ္တစ္ခုက လူအစုလိုက္ အျပံဳလိုက္ စြန္႔ခြာထြက္ေျပးသြားတဲ့ အေျခေနေတြ ဆိုက္ေရာက္လာေတာ့တာပဲ။ သူမဟာလည္း အျမဲတမ္း စစ္တပ္နဲ႔ တစ္သမတ္တည္း၊ သူမကိုယ္သူမ စစ္တပ္နဲ႔ တစ္သားတည္းထားျပီး ေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚမွာ က်ဴးလြန္တဲ့ စစ္တပ္ရဲ႕လုပ္ရပ္ကို ျပစ္တင္ရႈတ္ခ်ဖို႔ ျငင္းဆန္ေနခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

သူမနဲ႔ တပ္မေတာ္ မိတ္ဖက္ဆက္ဆံေရးဟာလည္း စိတ္၀င္စားဖို႔ ေကာင္းပါတယ္။ စစ္အာဏာသိမ္းေခါင္းေဆာင္ေတြကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆန္႔က်င္ရပ္တည္ခဲ့သူတစ္ဦးအျဖစ္ အေနာက္တိုင္းႏိုင္ငံေတြက သူမကို သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ သူမရဲ႕ ဖခင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဆိုသူဟာလည္း ၁၉၄၈ ခုႏွစ္မွာ လြတ္လပ္ေရးရရွိေအာင္ ဦးေဆာင္ၾကိဳးပမ္းခဲ့တယ္ဆိုတာ ကၽြန္မတို႔ သိထားဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ စစ္တပ္နဲ႔ သူမရဲ႕မိသားစုဟာ သမိုင္းေၾကာင္းရ ခ်ိတ္ဆက္မႈရွိေနပါတယ္။ သူမဟာ ဗမာျပည္က ဗုဒၶဘာသာ ေဆြၾကီးမ်ဳိးၾကီးထဲက ဗမာတစ္ေယာက္ျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္စင္စစ္ သူမဟာ ေနအိမ္ အက်ယ္ခ်ဳပ္ ဘ၀နဲ႔ ၁၅ ႏွစ္တိတိ ေနခဲ့ရသူျဖစ္ေပမယ့္လည္း အင္းယားကန္ေဘးက အင္မတန္လွပတဲ့ အိမ္ေလးထဲမွာ ေနခဲ့ရသူျဖစ္ပါတယ္။ သူမကို အက်ဥ္းခ်ခဲ့တာ စစ္အာဏာသိမ္းေခါင္းေဆာင္ေတြျဖစ္ေပမယ့္ သူမ အက်ဥ္းစံဘ၀ကေန လြတ္ေျမာက္ျပီး သိပ္မၾကာခင္မွာပဲ သူမဟာ ျမန္မာစစ္တပ္ကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးတဲ့အေၾကာင္း တိုင္းသိျပည္သိေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို သိသာထင္ရွားတဲ့ ၀ိေရာဓိျဖစ္မႈကို ဘယ္သူတစ္ေယာက္လာျပီး ရွင္းျပႏိုင္မလဲ? ။

ကၽြန္မရဲ႕ အသိမွာေတာ့၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ အင္မတန္မွကို ရည္မွန္းခ်က္ႀကီးတယ္၊ သူမရဲ႕ ကနဦး ရည္မွန္း ခ်က္က ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ျဖစ္ေရးပါ- အဲဒါကို ရဖို႔အတြက္ဆိုရင္ သူမ ဘာပဲလုပ္ရလုပ္ရ လံုး၀ကိုရက္စက္တဲ့ ႏိုင္ငံေရး သမားတစ္ဦးပါ။ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ။ သူမဟာ အဂၤလန္ ႏိုင္ငံသားတစ္ေယာက္နဲ႔ အိမ္ေထာင္က်ျပီး သား ႏွစ္ေယာက္ဟာလည္း ယူေကမွာေမြးတာေၾကာင့္ သူမအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ျဖစ္ခြင့္မရွိပါဘူး။ သူမ သြားေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးႀကိဳးပမ္းမႈ အလံုးစံုဟာလည္း ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးအတြက္သာ အကြက္ခ်စီစဥ္ခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ၊ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ေလ၊ စစ္တပ္ရဲ႕ ကူညီပံ့ပိုးမႈမပါပဲ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ မတိုင္ခင္၊ သူမ ေစ့စပ္ ညိွႏိႈင္းခဲ့တဲ့ သေဘာတူညီမႈေတြအရ စစ္တပ္က ပါလီမန္မွာ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ရာထူး ထိမ္းသိမ္းထားျပီးေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ေျပာင္းလဲဖို႔ဆိုရင္ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔အထက္ သေဘာတူမွ ရပါလိမ့္မယ္။ တစ္နည္းဆိုရယင္ စစ္တပ္မပါပဲ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို မေျပာင္းလဲႏိုင္ပါဘူး။ အဲဒီရဲ႕ အက်ဳိးဆက္ေၾကာင့္၊ သူမအေနနဲ႔ စစ္တပ္ကို ျပစ္တင္ေ၀ဖန္ဖို႔ ျငင္းဆန္ခဲ့ရုံ သာမက၊ အဓိက ၀န္ၾကီးဌာန သံုးခုျဖစ္တဲ့ ျပည္ထဲေရး၊ ကာကြယ္ေရးနဲ႔ နယ္စပ္စည္ပင္လို ေနရာမ်ဳိးေတြမွာ စစ္တပ္ကို ဆက္လက္ထိမ္းခ်ဳပ္ခြင့္ ေပးလိုက္ရတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္နည္းေျပာရယင္၊ သူမနဲ႔ ရန္သူေတာ္ေတြျဖစ္ ခဲ့တဲ့ သူေတြနဲ႔ သူမဟာ မသူေတာ္ေတြနဲ႔မဟာမိတ္ဖြဲ႔ခဲ့ရတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္ ။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ လိုလိုလားလား အနစ္နာခံေပးဆပ္လိုက္ရတာေတြ အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာမွ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို အျမစ္ျပတ္ေခ်မႈန္းပစ္ေရးဟာလည္း တစ္ခုအပါ၀င္ ျဖစ္ပါတယ္။

The Nation မွ A Hero Turned Villain: Aung San Suu Kyi and the Annihilation of Myanmar’s Rohingya ကို ဘာသာျပန္ဆိုထားပါသည္။