ပဋိပကၡအလြန္ လားရႈိး

တညလံုး မိုးရြာထားလို႔ ေမလ ၃၀ ရက္ေန႔ လားရႈိးၿမိဳ႕ ျမင္ကြင္းဟာ စိမ္းစို လတ္ဆတ္ေနပါတယ္။ ကုန္ ထမ္း သူကထမ္း၊ သံုးဘီးေမာင္းသူက ေမာင္း၊ ၿမိဳ႕ထဲမွာလည္း ဥဒဟို သြားလာေနၾကတာ ဘာမွ မျဖစ္ ခဲ့သလိုပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ေစ်းဆိုင္ အမ်ားစုကေတာ့ ပိတ္ထားၾကဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။

“အခုက မနက္ပိုင္းမို႔လို႔ ၿငိမ္ေနတာ။ ေန႔လယ္ ထမင္းစားခ်ိန္ေက်ာ္တာနဲ႔ ရုတ္ရုတ္ ရုတ္ရုတ္ ထျဖစ္တာပဲ။ က်ေနာ္တို႔ေတာင္ မနက္ပိုင္း မို႔လို႔ သံုးဘီးထြက္ ေမာင္းရဲတာ” လို႔ သံုးဘီးသမားက ေဆးေပါ့လိပ္ကို ပါးေစာင္ဘက္ ပို႔ရင္းေျပာတယ္။ သူ႔ မ်က္ႏွာမွာလည္း ထိတ္လန္႔မႈကို အထင္းသား ေတြ႔ျမင္ရပါတယ္။ လား ရႈိးမွာ သူေနခဲ့တဲ့ သက္တမ္း တေလွ်ာက္ ဒီလို အျဖစ္မ်ိဳး ဘယ္တုန္းကမွ မရွိခဲ့ဘူးလို႔ သူက ဆိုျပန္တယ္။

ေနရာက လားရႈိးၿမိဳ႕ ရပ္ကြက္ႀကီး ၃၊ သံုးထပ္ ၿမိဳ႕မေစ်းႀကီးနဲ႔ ကပ္လ်က္တည္ရွိေနတဲ့ ဂ်ာေမ ဗလီဟာ ဗလီ တခုလံုး မီးရႈိ႕ ခံထားရတာေၾကာင့္ မဲေမွာင္ေနပါတယ္။ ဗလီရဲ႕ ေအာက္ထပ္ ဆိုင္ခန္းေတြ ဆီ က ေညႇာ္နံ႔ တလူလူ မီးခိုးနံ႔ တလူလူ မီးေလာင္ျပင္ေတြ ၾကားမွာ အမ်ိဳးသမီး တခ်ိဳ႕ အလုပ္မ်ားေနတယ္။ မီးသတ္ ကားေတြကို အေရးေပၚ ၿဖစ္လာမယ့္ ေနရာေတြ အတြက္ စီစဥ္ထားရလို႔ ဒီေနရာေတြမွာ အၿပီး သတ္ မီးမ ၿငိမ္းႏိုင္ဘဲ အခုလို မီးခိုးေငြ႔ တေ၀ေ၀ ျဖစ္ေနတာလို႔ ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ အရံမီးသတ္ တပ္ဖြဲ႔၀င္ တဦးက ဆိုတယ္။ ဆိုင္ခန္းေတြထဲက အမ်ိဳးသမီးေတြကေတာ့ တေငြ႔ေငြ႔ေလာင္ေနတဲ့ ဘာပစၥည္း ေတြမွန္း ရုပ္မေပၚေတာ့တဲ့ မီးကၽြမ္းပစၥည္းေတြၾကားထဲကို ေရေလာင္းလိုက္၊ ပစၥည္းေတြ ေကာက္လိုက္နဲ႔ အလုပ္ မ်ားေနၾကတယ္။

အရင္ကေတာ့ ဒီဂ်ာေမဗလီရဲ႕ ေအာက္ထပ္မွာ ေစ်းဆိုင္ခန္း ၅ ခန္း ဖြဲ႔ထားၿပီး ဘယ္ဘက္ အစြန္ ႏွစ္ခန္း တြဲဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္အထိ အဓြန္႔ရွည္လာခဲ့တဲ့ ၿမန္မာ ဗုဒၶဘာ သာပိုင္ ေရႊဗ ဟိုစည္ ေတးသံ သြင္း ဆိုင္လို႔ သိရပါတယ္။ ေရႊဗဟိုစည္ ေတးသံတြင္းဟာ ၁၉၅၆ ခုႏွစ္ ဗလီ စတင္ တည္ေဆာက္ၿပီးခ်ိန္ က တည္းက ဆိုင္ခန္းအျပတ္၀ယ္၊ ဗလီအတြက္ လစဥ္ အလွဴေငြ ထည့္သြင္းၿပီး ဆိုင္ဖြင့္ခဲ့တာလို႔ ဆိုင္ပိုင္ ရွင္ မေဆြေဆြသန္းက ဆိုတယ္။

“ဗလီက လူေတြနဲ႔ ေဘးခန္းက လူေတြက ေဆြမ်ိဳးလိုေနတာ၊ မိသားစုလို ေနခဲ့တာ။ လံုး၀ ရန္သူ မဟုတ္ ဘူး၊ ျဖစ္လာခ်ိန္မွာ က်မတို႔ ဘာမွ လုပ္ခ်ိန္မရဘူး။ ပိုးသတ္ေဆး ထည့္တဲ့ ပလတ္စတစ္ ပိုက္ထဲမွာ ဂတ္စ္ေတြ ထည့္ထားၿပီး ဆိုင္ေတြကို လာဖ်န္းတယ္။ သံုးစကၠန္႔ပဲ။ ကိုယ့္အသက္ကိုယ္ လုေျပးခဲ့ရတာ။ က်မတို႔ ဆိုင္နီးခ်င္းေတြ၊ မိတ္ေဆြေတြ ဘယ္ေရာက္ကုန္လဲ က်မ မသိဘူး” လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

ေရႊဗဟုိစည္ ေတးသံသြင္းဟာ သီခ်င္းေခြ၊ ဗီဒီယိုေခြေတြတင္ မက ဂီတ တူရိယာ ပစၥည္းေတြပါ ေရာင္းခ်တဲ့ ဆိုင္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒါအျပင္ ၿမန္မာႏိုင္ငံ အရပ္ရပ္က ထြက္လာသမွ် တရားေခြေတြကို ရွမ္းျပည္ နယ္ ေျမာက္ ပိုင္းအတြက္ ဒိုင္ခံ ျဖန္႔ေပးေနတဲ့ ျဖန္႔ခ်ိေရး လုပ္ငန္းနဲ႔ ဘုရားရုပ္ပြားေတာ္၊ ဆင္းတုေတာ္၊ စ တာေတြကိုပါ တြဲဖက္ေရာင္းခ်တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အစၥလမ္ ဘာသာ၀င္ေတြရဲ႕ ဗလီေအာက္မွာ ဒီလို ဗုဒၶ ဘာသာ နဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့ အသံုးအေဆာင္ေတြ၊ တရားေတာ္ေတြ ေရာင္းခ်ခဲ့တဲ့ အတြက္ ႏွစ္ေပါင္းငါး ဆယ္ေက်ာ္ ဘာျပႆနာမွ မရွိဘဲ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းလို ေနခဲ့ၾကတယ္လို႔ လားရႈိးၿမိဳ႕ခံေတြက ေထာက္ ခံ ေျပာဆိုပါတယ္။

အခ်င္းခ်င္း ဘာျပႆနာမွ မရွိေပမယ့္ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ဂ်ာေမဗလီဟာ မီးရႈိ႕ခံရၿပီး ဆိုင္ခန္းေတြ အားလံုးလည္း ၿပာက်ကုန္ပါၿပီ။ ဆိုင္ခန္း ငါးခန္းအနက္ သံုးခန္းမွာ ေရာင္းခ်ေနတဲ့ အစၥလမ္ ဘာသာ ၀င္ေတြ ကေတာ့ အသက္လုေျပးရလုိ႔ ဘယ္ေရာက္လို႔ ဘယ္ေပါက္မွန္း မသိေပမယ့္ ေရႊဗဟို စည္ေတး သံသြင္းဆိုင္ပိုင္ရွင္ မေဆြေဆြသန္း ကေတာ့ သူ႔ဆိုင္ထဲက မီးမေလာင္ဘဲ က်န္ရစ္မယ့္ ဘုရားဆင္း တုေတာ္ ေတြကို လိုက္လံရွာေဖြ သိမ္းဆည္း ေနပါတယ္။

မစည္ကား အပ္ေသာ အရပ္ေတြထဲမွာ ေဆးရံု ပါေပမယ့္ လားရႈိးၿမိဳ႕ ခရိုင္ျပည္သူ႔ေဆးရံုႀကီးမွာေတာ့ စည္ကားေနပါတယ္။ ေဆးရံုႀကီးမွာ တက္ေရာက္ ကုသေနရတဲ့ မီးရႈိ႕ခံရသူ မေအးေအး ၀င္း ကို ေတြ႔ျမင္ လိုသူ မီဒီယာသမား တခ်ိဳ႕ ေဆးရံုႀကီးေရွ႕မွာ ရစ္သီ ရစ္သီ လုပ္ေနၾကတယ္။ ခြဲစိတ္ေဆာင္ ဒုတိယ ထပ္ရဲ႕ ေထာင့္ဆံုးခန္းကိုေတာ့ အထဲက ခ်က္ထိုးၿပီး ပိတ္ထားပါတယ္။ လူနာ လဲေလ်ာင္းေန တဲ့ ေနရာ ကို ေဆးရံုသံုး ကန္႔လန္႔ကာေတြနဲ႔ ပိတ္ထားၿပီးေတာ့ အခန္းအ၀င္၀က ခံုေတြေပၚမွာေတာ့ အမ်ိဳးသမီး ငယ္ ၂ ေယာက္ ထိုင္ေနပါတယ္။ သူတို႔က မေအးေအး၀င္းရဲ႕ မိသားစု၀င္ေတြပါ။ တကိုယ္လံုး မီးေလာင္ဒဏ္ရာ ရထားတဲ့ မေအးေအး၀င္းဟာ ေဆးရံုကုတင္ေပၚမွာ လဲေလ်ာင္းေနၿပီး သူ႔အမ်ိဳးသား ကေတာ့ ကု တင္ေဘးမွာ မတ္တပ္ရပ္ေနပါတယ္။ မီဒီယာသမားတခ်ိဳ႕ လူနာခန္းထဲ ၀င္လာတာကို သူက ႀကိဳက္ပံု မရပါဘူး။

“က်မတို႔ မိသားစုမွာ ဘာရန္ၿငိဳးမွ မရွိပါဘူး။ က်မတို႔ အစ္မက မိသားစုထဲမွာ သေဘာအေကာင္းဆံုးပါ။ လုပ္သြားတဲ့ သူကိုလည္း က်မတို႔ ျမင္ေတာင္ မျမင္ဖူးခဲ့ဘူး။ အစ္မကလည္း ေ၀ဒနာသာ ခံစားေနရတာ အျပင္မွာ ဘာေတြျဖစ္ေနၿပီလဲ၊ မီးရိႈ႕ လူသတ္တာေတြ မလုပ္ပါနဲ႔ေတာ့ ဆိုတာမ်ိဳးပဲ ေျပာေနတယ္” လို႔ မေအးေအး၀င္းရဲ႕ ညီမ တဦးက ဆိုပါတယ္။

အင္တာနက္နဲ႔ သတင္းဌာန တခ်ိဳ႕မွာ ေဖာ္ျပေနတဲ့ သတင္းနဲ႔ သတင္းဓာတ္ပံု အမ်ားစုဟာလည္း မွား ယြင္းေနတယ္လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။ တကိုယ္လံုး မီးေလာင္ဒဏ္ရာ ရရွိထားတဲ့ မေအးေအး၀င္းဟာ မီးေလာင္ခံရၿပီး သံုးရက္ေျမာက္တဲ့ ေမ ၃၀ ရက္ေန႔ မွာေတာ့ ေ၀ဒနာကေန အနည္းငယ္ သက္သာ လာ တယ္လို႔ မိသားစု၀င္ေတြက ဆိုပါတယ္။

ပစ္စလက္ခတ္ ေဆာက္လုပ္ထားတဲ့ အကာမပါ တဲႀကီး ႏွစ္လံုးေအာက္မွာ အစၥလမ္ဘာသာ၀င္ ေယာက္်ား၊ မိန္းမ၊ ကေလး တရာေက်ာ္ က်ပ္က်ပ္တည္းတည္း ထုိင္ေနၾကတယ္။ မြန္းတည့္ေနက စူးစူးရဲရဲ ပူေန တာေၾကာင့္ တဲအရိပ္ကို ကုပ္ကပ္ ခိုေနၾကရတာပါ။ အခ်ိန္က မြန္းတည့္ေက်ာ္ၿပီျဖစ္လို႔ ထမင္းမစား ရေသး တဲ့ ကေလးေတြက နားမခံသာေအာင္ ေအာ္ဟစ္ ငိုယိုေနၾကသလို၊ မိဘေတြရဲ႕ ရာသီဥတု ပူေလာင္ မႈ၊ ဆာေလာင္မႈ၊ မလံုၿခံဳမႈေတြၾကားက စိတ္မရွည္ ေဒါသျဖစ္မႈေတြက ကေလးေတြအေပၚ က်ေရာက္ ကုန္ပါ တယ္။ သူတို႔ကေတာ့ လားရႈိးၿမိဳ႕ ရပ္ကြက္ ၉ က အစၥလမ္ ဘာသာ၀င္ေတြပါ။ အခုအခ်ိန္ မွာေတာ့ သူတို႔ ကို အမွတ္ ၉ နယ္ေျမရဲကင္းထဲမွာ လံုၿခံဳေရးနဲ႔တကြ ေနရာခ်ထားေပးပါတယ္။ ရုတ္တရက္ စီစဥ္ရ တာေၾကာင့္ ရပ္ကြက္ေတြထဲက ေခၚလာတဲ့ အစၥလမ္ဘာသာ၀င္ ဒုကၡသည္ေတြကို ေကၽြးေမြးဖို႔ ဘာမွ မစီ စဥ္ရေသးသလို၊ အစီအစဥ္လည္း ရွိပံု မေပၚပါဘူး။ မြန္းလြဲပိုင္းမွာေတာ့ ဒီလူေတြကို မန္ဆူ ရွမ္းဘုန္း ႀကီးေက်ာင္းကို ပို႔ဖုိ႔ စီစဥ္ေနတယ္လို႔ တာ၀န္ရွိသူေတြက ဆိုပါတယ္။

“စျဖစ္တာနဲ႔ က်ေနာ္တို႔မွာ ခိုကိုးရာမဲ့ပါ။ ကေလးေတြနဲ႔ ဘယ္မွ မသြားတတ္ မလာတတ္၊ တေန႔လုပ္ တေန႔စားေတြဆိုေတာ့ ပိုက္ဆံက လက္ထဲ မရွိဘူး။ ပိုက္ဆံ တတ္ႏုိင္သူေတြကေတာ့ ျပန္ကုန္ၿပီ။ စျဖစ္ တဲ့ ေန႔ကတည္းက ဟိုနားေရွာင္၊ ဒီနားေရွာင္၊ ဟိုးနားပုန္း၊ ဒီနားပုန္း ေနခဲ့ရတယ္။ က်ေနာ္တို႔က တကြဲ တျပား စီ ျဖစ္ေနေတာ့ ဒီက လာေခၚမွ ေရာက္လာတာ။ ဘာမွ မစားရေသးဘူး။ ေလာေလာဆယ္ ရပ္ကြက္ ထဲက တခ်ိဳ႕ အမ်ိဳးသမီးေတြေတာ့ လာေ၀တယ္။ ဒါေပမယ့္ မေလာက္ဘူး။ ကေလးေတြ၊ မိန္းမေတြကို ဦးစားေပးေနရတယ္” လို ပဲခူးတိုင္း ေ၀ါၿမိဳ႕နယ္ကေန လားရႈိးမွာ ေစ်းေရာင္းေစ်း၀ယ္ လုပ္ေနတဲ့ ရပ္ကြက္ ၉ မွာေနထုိင္သူ တဦးက ဆိုသည္။

ေန႔လယ္ ၁ နာရီေက်ာ္အထိ ရရွိတဲ့ သတင္းေတြအရ အမွတ္ ၉ နယ္ေျမ ရဲကင္းမွာ အစၥလမ္ ဒုကၡသည္ ၁၁၈ ဦးကို ေခၚယူထားၿပီး ညေနပိုင္းမွာ သူတို႔ကို မန္ဆူ ရွမ္းေက်ာင္းကို ပို႔မယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ဒီျဖစ္ရပ္ေတြကို စတင္ဖန္တီးခဲ့သူ၊ အျပစ္မဲ့ အရပ္သူ အမ်ိဳးသမီးငယ္တဦးကို အေၾကာင္းမဲ့ ဓာတ္ဆီနဲ႔ပက္ မီးရႈိ႔ခဲ့သူ ကိုေန၀င္း ဆိုသူကိုေတာ့ လားရႈိးေထာင္မွာ ထိန္းသိမ္းထားပါၿပီ။ သူ႔ကို ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္ေပမယ့္ သူေမႊးခဲ့တဲ့ မီးကေတာ့ ဆက္ေလာင္ ေနခဲ့ပါတယ္။ လားရႈိးပဋိပကၡကို စတင္ခဲ့သူ ကိုေန၀င္းဟာ က်ိဳင္း တံုနဲ႔ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ေတြမွာလည္း ပဋိပကၡျဖစ္ေစဖို႔ အမ်ိဳးမ်ိဳး ႀကံရြယ္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ တယ္ လို႔ ၿပည္ေထာင္ စုၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရး ေကာ္မတီ ဒုတိယ ဥကၠ႒ ဦးေအာင္မင္းက ေျပာဆို ထားပါတယ္။

၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လအတြင္းက ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ လူမ်ိဳးေရး ဘာသာေရး ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ေနာက္ ၂၀၁၂ ေအာက္တိုဘာမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ဒုတိယ အႀကိမ္၊ ၂၀၁၃ မွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္း မိတၳီလာနဲ႔ ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီး ဥကၠံၿမိဳ႕တို႔မွာ ထပ္မံ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ လားရွိဳးၿမိဳ႕မွာ ဒီလုိ အဓိက ရုဏ္း ျဖစ္ ပြားတာတာ ပထမဆံုးအႀကိမ္လို႔ လားရႈိး ၿမိဳ႕ခံေတြက ဆိုပါတယ္။