ရုိဟင္ဂ်ာ အေရး ကုလ လူ႔အခြင့္ အေရး ေကာင္စီတြင္ ေဆြးေႏြး

RB News

11.6.2013

ဂ်နီဗာ ။ ။ လြန္ခဲ့သည့္ ၾကာသပေတးေန႔ႏွင့္ ေသာၾကာေန႔ မ်ားတြင္ "ျမန္မာ ႏုိင္ငံတြင္ ရုိဟင္ဂ်ာ လူမ်ဳိး မ်ားကုိ လူမ်ဳိးတုန္း သတ္ျဖတ္ျခင္း" အေၾကာင္း အရာမွာ ဆြဇ္ဇာလန္ ႏုိင္ငံ၊ ဂ်နီဗာၿမဳိ႕တြင္ က်င္းပေသာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္ အေရး ေကာင္စီ၏  အစည္း အေ၀း တြင္ေဆြးေႏြးမႈ အမ်ားဆုံး ကိစၥရပ္ ျဖစ္လာ ခဲ့သည္။ ႏွစ္ရက္ အတြင္း အစည္းအေ၀း ေလးခု၌ ရခုိင္ ေဒသတြင္း လူ႔အခြင့္ အေရး အေျခ အေနႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေဆြးေႏြး ခဲ့ေၾကာင္း သိရွိ ရသည္။ 

"ျမန္မာ ႏုိင္ငံ၌ ရုိဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္ မ်ားကုိ ညွင္းပန္း ႏွိပ္စက္ျခင္း" အစည္း အေ၀းကုိ လူ႔အခြင့္ အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႔မွ ဦးေဆာင္ က်င္းပ ခဲ့သည္။ Arakan Project ဒါရုိက္တာ Chris Lewa, ႏုိင္ငံ တကာ ဒုကၡသည္ မ်ားအဖြဲ႔မွ Melanie Teff, ျမန္မာ ရုိဟင္ဂ်ာ အသင္းမွ ဦးထြန္းခင္ႏွင့္ လူ႔အ ခြင့္ အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႔၊ ၿဂဳိဟ္ထုမွ ပုံမ်ား သုံးသပ္သူ Josh Lyons တုိ႔မွ ရုိဟင္ဂ်ာ လူမ်ဳိးမ်ားကုိ လူမ်ဳိး တုန္း သတ္ျဖတ္ျခင္း ႏွင့္ပတ္သက္၍ အက်ယ္ တ၀န္႔ ေျပာၾကား ခဲ့သည္။ 

ႏုိင္ငံေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္မွ အဖြဲ႔ အစည္းမ်ား တက္ေရာက္ ခဲ့ၿပီး၊ အေမရိကား၊ အဂၤလန္ႏွင့္ အစၥလာမစ္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ ေရးအဖြဲ႔ (အုိအုိင္စီ) မွလည္း တက္ေရာက္ ခဲ့ေၾကာင္း သိရ ပါသည္။

Chris Lewa မွ ရခုိင္ ျပည္နယ္ ေျမာက္ပုိင္း၏ အေျခအေန အေသးစိတ္ကုိ တင္ျပၿပီး၊ Melanie Teff မွ လူ သား ခ်င္း စာနာသည့္ အေထာက္ အပံ့မ်ား ကိစၥ၊ ဦးထြန္းခင္မွ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသား ဥပေဒႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအ၀ုိင္းမွ အျမန္ဆုံး ဖိအား ေပးရန္ လုိအပ္ ေနျခင္း ကုိေျပာၾကား ခဲ့ၿပီး၊ Josh Lyons မွ ၿဂဳိဟ္ထုမွ ပုံမ်ားျဖင့္ ရုိဟင္ဂ်ာႏွင့္ ကမန္မ်ားကုိ မည္ကဲ့သုိ႔ စနစ္တက် ပစ္မွတ္ ထား၍ တုိက္ခုိက္ ခဲ့ပုံတုိ႔ကုိ ရွင္းျပ ခဲ့သည္။ 

“အစည္း အေ၀းေတြ အားလုံး ကေတာ့ ႏုိင္ငံတကာ စုံစမ္းမႈ ျဖစ္ေပၚ လာေအာင္ ေထာက္ခံ အားေပး ခဲ့ တယ္။ ၿပီးေတာ့ အေရးႀကီးတဲ့ ကုလသမဂၢမစ္ရွင္ အဖြဲ႔ ၂၀ ကေန ရခုိင္ၿပႆနာကုိ စုံစမ္းဖုိ႔ အ တြက္ ေထာက္ ခံ ေပးတယ္။ တစ္ႏွစ္ၾကာ သြားေပမယ့္လည္း အခု အခ်ိန္ထိ အုိးမဲ့ အိမ္မဲ့ ျဖစ္သြားတဲ့ သူေတြ ကုိ မိမိတုိ႔ရဲ့ မူရင္း ေနရပ္ကုိ ျပန္ႏုိင္ဖုိ႔ အတြက္ ေဆြးေႏြး တာေတြ မရွိေသးဘူး။ အဲဒါ အျပင္ အေထာက္ အပံ့ေတြ မေရာက္ေအာင္ အာဏာပုိင္ ေတြနဲ႔ ရခုိင္ အစြန္းေရာက္ ေတြက တားျမစ္ ေန တာ ေတြရွိ ေနတယ္” ဟု ဦးထြန္းခင္မွ ေျပာသည္။

ရုိဟင္ဂ်ာ မ်ား၏ မူရင္း ႏုိင္ငံသား ျဖစ္ခြင့္ကုိ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသား ဥပေဒမွ ပိတ္ပင္ ထားသည္ကုိ ႏုိင္ငံ တကာ လူ႔အခြင့္ အေရး အဖြဲ႔ အစည္း မ်ားမွေ၀ဖန္ၿပစ္တင္ေနၾကသည္။ ထုိ႔အျပင္ ႏုိဗယ္ဆုရွင္ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္သည့္ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ မွလည္း အဆုိပါ ဥပေဒ သည္ ႏုိင္ ငံတ ကာ စံခ်ိန္ စံညႊန္းႏွင့္ ကုိက္ညီမႈ ရွိ/မရွိကုိ ဆန္းစစ္ရန္ ေမးခြန္း ထုတ္လာသည္။ သုိ႔ေသာ္ လည္း သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ေခါင္းေဆာင္သည့္ အစုိးရမွ အဆုိပါ ဥပေဒကုိ အတင္း အဓမၼ အသက္သြင္း၍ ႏုိင္ ငံတကာ မွ ေ၀ဖန္ ေျပာဆုိမႈ မ်ားကုိ မသိက်ဳိးကၽြန္ ျပဳရန္ ျပဳလုပ္ ေနသည္။ 

ရခုိင္ ေဒသတြင္း ျဖစ္ပြား ခဲ့ေသာ အေျခ အေန မ်ားေၾကာင့္ ရုိဟင္ဂ်ာ လူမ်ဳိး ၃၅၀၀၀ ေက်ာ္ စက္ေလွ မ်ား ၿဖင့္ နိုင္ငံကုိ စြန္႔ခြာ၍ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ကုိေရွာင္ တိမ္းခဲ့ရသည္။ အမုန္းတရား မ်ားၿပန္႔ ပြားေအာင္ ေသြးထုိး လႈံ႔ေဆာ္ ေနသူမ်ား၊ အၾကမ္းဖက္မႈ မ်ားဖန္တီး သူမ်ားကုိ ႏုိင္ငံေတာ္ အစုိးရမွ အေရးယူ ေဆာင္ ရြက္ၿခင္း မျပဳဘဲေနျခင္းမွာ ရုိဟင္ဂ်ာ လူမ်ဳိးမ်ား အေပၚအၾကမ္း ဖက္ေနျခင္း ကုိေထာက္ခံအားေပး ေန ၿခင္း ျဖစ္သည္ဟု ယူဆ ရသည္။ 

BROUK ဥကၠဌ ဦးထြန္းခင္မွ တက္ေရာက္ လာေသာ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႔မ်ားကုိ လူသား ျဖစ္တည္မႈ အေပၚ က်ဴးလြန္ ေနသည္ မ်ားကုိ အျမန္ဆုံး ရပ္တန္႔ ေပးရန္ အတြက္ ပန္ၾကားၿပီး၊ ရခုိင္ ၿပည္နယ္တြင္း အၾကမ္း ဖက္ ခံရသည့္ ေနရာမ်ားသုိ႔ ကုလ သမဂၢမွ ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႔ ေစလႊတ္ရန္ ေတာင္းဆုိ ခဲ့သည္။ ထုိ႔ အျပင္ ကုလ သမဂၢ စုံစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ ဖြဲ႔စည္း၍ အၾကမ္းဖက္မႈ မ်ားတြင္ ပါ၀င္ ခဲ့သူမ်ားကုိ စုံစမ္း၍ တရား စီရင္ရန္ လည္းေတာင္း ဆုိခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

ၾကာသပေတးေန႔ ညေနပုိင္းတြင္ Geneva Press Club ၌ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲ က်င္းပ ခဲ့သည္။ 

ေသာၾကာေန႔ တြင္ BROUK ဥကၠဌ ဦးထြန္းခင္အား ကုလသမဂၢ ေဆြးေႏြးပြဲသုိ႔ ဖိတ္ၾကား ခဲ့ၿပီး၊ အဆုိ ပါ ေဆြးေႏြး ပြဲတြင္ ႏုိင္ငံမဲ့ ျဖစ္ပြားမႈ မ်ားႏွင့္ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ၏ လူ႔အခြင့္ အေရး အေျခ အေန မ်ား ကုိ ေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကသည္။ ေဆြးေႏြး ပြဲသုိ႔ UNHCR Statelessness Unit မွ Mark Manly, Open Society Justice Initiative မွ Coordinator Liliana Gamboa, Tilburg University မွ သုေတသီ Zahara Albarazi တုိ႔ တက္ေရာက္ ခဲ့ၿပီး၊ ဂ်နီဗာ ကုလ သမဂၢရုံး ဒုတိယ အႀကီးအကဲမွ တည္းျဖတ္ ခဲ့သည္။ 

BROUK ဥကၠဌ ဦးထြန္းခင္မွ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသား ဥပေဒသည္ ႏုိင္ငံ တကာ လူ႔အခြင့္ အေရး ဥပေဒႏွင့္ မေလ်ာ္ညီ သည္မ်ားကုိ ရွင္းျပခဲ့ၿပီး၊ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ား ၇ ရာစုမွ စ၍ စတင္ အေျခခ်သူ မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း၊ စစ္ အစုိးရ လက္ထက္တြင္ ႏုိင္ငံသား ျဖစ္မႈကုိ ဖယ္ထုတ္ လုိက္ၿပီး၊ ယခု ဦးသိန္းစိန္ အစုိးရ လက္ထက္ တြင္လည္း ထုိကဲ့သုိ႔ ျပဳမႈ ေနေၾကာင္း တုိ႔ကုိ အက်ယ္ တ၀န္႔ ရွင္းျပ ခဲ့သည္။ ၎မွ ရုိဟင္ဂ်ာ မ်ားသည္ အျခားေသာ တုိင္းရင္းသား မ်ားႏွင့္ ဂုဏ္သိကၡာ ရွိစြာ အတူ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနထုိင္ လုိသူ မ်ားျဖစ္ၿပီး၊ ၎တုိ႔ ၏ ႏုိင္ငံသား ရပုိင္ခြင့္ မ်ားကုိ ျပန္လည္ ရရွိရန္သာ လုိအပ္ေၾကာင္း ေျပာၾကား ခဲ့သည္။