ေဆာင္းပါးအေပၚ ေဝဖန္ေဆြးေႏြးမႈ တိုင္းမ္ ေက်နပ္

ထက္ႏုိ္င္ေဇာ္

ဧရာ၀တီ

26.6.2013

ျမန္မာ အစိုးရက ထုတ္ေဝ ျဖန္႔ခ်ီခြင့္ ပိတ္ပင္ လိုက္ျပီး ျမန္မာ မီဒီယာ အမ်ားက ႐ႈတ္ခ် ကန္႔ကြက္ ခဲ့ၾကေသာ တိုင္းမ္ မဂၢဇင္းပါ ဟန္နာဘိခ်္၏ The Face of Buddhist Terror ေဆာင္းပါးေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚ ခဲ့ေသာ ေဝဖန္ ေဆြးေႏြးမႈ အေပၚ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု နယူးေယာက္ျမိဳ႕ အေျခစိုက္ တိုင္းမ္ မဂၢဇင္း ထုတ္ေဝေသာ ကုမၸဏီက ေက်နပ္ေၾကာင္း ေျပာဆို လိုက္ျပီး ေဆာင္းပါးကို အျပည့္အဝ ကာကြယ္ ရပ္ တည္ သည္။

ဧရာဝတီကဆက္သြယ္ေမးျမန္းမႈကို ကုမၸဏီ ေျပာေရး ဆိုခြင့္ရွိသူ Daniel Kile က “TIME’s international cover story is a thoughtful, well-reported piece that shows the presence in Myanmar of an extremist movement that associates itself with Buddhism” (တိုင္းမ္၏ အျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာ မ်က္ႏွာဖုံး ေဆာင္းပါးသည္ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ဆက္စပ္ ေနေသာ အစြန္းေရာက္ လႈပ္ရွား မႈ တခု ျမန္မာ ၿပည္တြင္ ရွိေနေၾကာင္း ျပဆိုသည့္ ေတြးစရာ ေကာင္းေသာ ေကာင္းမြန္သည့္ သ တင္း ေပး ပို႔ခ်က္ တ ခု ျဖစ္သည္) ဟု အီးေမးလ္ျဖင့္ ျပန္လည္ ေရးသား ေပးပို႔သည္။ ထို႔ျပင္ ““TIME is pleased by the debate and discussion this important piece has raised” (ဤသို႔ အေရးပါသည့္ ေဆာင္းပါးက တင္ျပျခင္းေၾကာင့္ ေဆြးေႏြးျငင္းခံုမႈ ျဖစ္သည္ကို တိုင္းမ္ မဂၢဇင္းက ေက်နပ္ မိသည္) ဟုလည္း ေရးသား သည္။

တိုင္းမ္ မဂၢဇင္း ေဆာင္းပါးေၾကာင့္ ျမန္မာ ျပည္တြင္းႏွင့္ ျပည္ပရွိ စာဖတ္သူ မ်ားအၾကား ေဆြးေႏြး အျငင္း ပြား မႈမ်ားစြာ ေပၚေပါက္ ခဲ့ရၿပီး ေနာက္ဆံုး၌ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ႐ံုး ကပင္ ေဆာင္းပါးကို ကန္႔ ကြက္ေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ ခဲ့သည္။

“လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး ပဋိပကၡမ်ား တားဆီး ထိန္းသိမ္း ႏုိင္ေရး” အတြက္ဟု ဆိုကာ အစိုးရ၏ အေရးေပၚ ကာလ စီမံခန္႔ခြဲေရး ဗဟုိ ေကာ္မတီက The Face of Buddhist Terror ေဆာင္းပါး ပါ၀င္သည့္ တိုင္းမ္ မဂၢဇင္းကို ျပည္တြင္း၌ လံုး၀ ျဖန္႔ခ်ီ ေရာင္းခ် လက္၀ယ္ ထား႐ွိျခင္း မျပဳရန္ အမိန္႔ ထုတ္ျပန္ လိုက္ေၾကာင္း ယေန႔ ထုတ္ေဝသည့္ အစိုးရပိုင္ သတင္းစာ မ်ားတြင္ ေဖာ္ျပသည္။

အေရးေပၚ ကာလ စီမံခန္႔ခြဲေရး ဗဟုိေကာ္မတီ ဆုိသည္မွာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ မတ္လ ၃၀ ရက္ေန႔တြင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဆန္းပုိင္း အတြင္း ျဖစ္ပြား ခဲ့ေသာ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး ပဋိပကၡမ်ား တားဆီး ထိန္းသိမ္း ႏုိင္ေရး အတြက္ ဖြဲ႔စည္း ေပးထားေသာ အဖြဲ႕တခု ျဖစ္သည္။ ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီး ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ကိုကိုက ဥကၠ႒ အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ကာ ၀န္ႀကီးႏွင့္ ဒု၀န္ႀကီး ၁၀ ဦးက အဖြဲ႕၀င္ အျဖစ္ ပါ၀င္ သည္။

တိုင္းမ္ မဂၢဇင္း ျဖန္႕ခ်ီခြင့္ကို တားျမစ္ခ်က္မွာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးမ်ား လုပ္ေဆာင္ ေနသည့္ အစိုးရက စာ နယ္ဇင္း လြတ္လပ္ခြင့္ ရွိေစရမည္ ဟူေသာ ကတိ ကဝတ္အား ခ်ိဳးေဖာက္ျခင္း ေလာဟု စာနယ္ဇင္း အသိုင္း အဝိုင္းတြင္ သံသယဝင္ ေနၾကသည္။

တိုင္းမ္ မဂၢဇင္း၏ ေရးသား ေဖာ္ျပမႈမွာ ဗုဒၶဘာသာကို ထိခိုက္ ေစေသာ္လည္း အစိုးရ အေရး ယူ ေဆာင္ ႐ြက္သည့္ ပံုစံမွာ သတင္းစာ လြတ္လပ္ခြင့္ အတြက္ စိုးရိမ္စရာ ေကာင္းေၾကာင္း စာနယ္ဇင္း ေကာင္စီ အဖြဲ ႔ဝင္ တဦးျဖစ္သည့္ Open ဂ်ာနယ္ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဦးသီဟေစာက ေျပာသည္။

”ဒီေကာ္မတီက ဘာသာေရး ကိစၥ ေတြကို ကိုင္တြယ္ဖို႔ လုပ္တာ။ အခုက စာနယ္ဇင္းကို လုပ္လိုက္ေတာ့ သူတို႔မွာ လုပ္ပုိင္ခြင့္ ႐ွိတယ္ ပံုစံ ျဖစ္သြားတယ္။ အခုလို ကိုင္လိုက္တဲ့ ပံုစံကလည္း Press Freedom အ တြက္ စိုးရိမ္ဖို႔ ေကာင္းတယ္။ ျပန္ၾကားေရးေရာ စာနယ္ဇင္း ေကာင္စီေရာ မပါေတာ့ ဘဲနဲ႔ သူတို႔ပဲ တိုက္႐ိုက္ ကိုင္မယ့္ သေဘာ ျဖစ္သြားၿပီ ”ဟု ဆိုသည္။

ထို႔အတူ စာနယ္ဇင္း ေကာင္စီ အဖြဲ႕ဝင္ ေနာက္တဦး ျဖစ္သည့္ ဦးျမင့္ေက်ာ္ ကလည္း ”အခု အမိန္႔ထုတ္ လိုက္တဲ့ အဖြဲ႔က သတင္း မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ အေပၚမွာေရာ ၾသဇာ လႊမ္းေတာ့ မွာလား။ တရား ဥပေဒ စိုးမိုးေရး လုပ္တယ္ ေျပာေပမယ့္ သူတို႔ရဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ဘယ္အတိုင္း အတာ ဘယ္အထိ ႐ွိလဲ ဆိုတာ မ႐ွင္းဘူး။ အရင္ စာေပ စီစစ္ေရး လုပ္တဲ့ပံုစံပဲ။ ဒီလိုမ်ိဳး လုပ္ခြင့္ ႐ွိတယ္ ဆိုရင္ Press Freedom ကိုလည္း ထိခိုက္ ႏုိင္တယ္။ တိုင္းမ္ မဂၢဇင္း ဆိုတာ ေစာင္ေရ ၆၀၀ ေလာက္၀င္တာ။ က်ေနာ္တို႔ Local မွာ ဖတ္ႏုိင္ တဲ့သူက ဘယ္ေလာက္ ႐ွိမွာလဲ။ ဒီမဂၢဇင္းက စာေစာင္ အေနနဲ႔ မလာလည္း အြန္လိုင္းကေန လာႏုိင္တာပဲ။ တခ်ိဳ႕ ဂ်ာနယ္ေတြက ဘာသာျပန္ၿပီး ေတာ့ေတာင္ ထည့္ၿပီး ကုန္ၿပီ။ ဒီမဂၢဇင္းကို ပိတ္တယ္ ဆိုတာ ထိေရာက္တဲ့ ေဆာင္ရြက္ မႈလို႔ ေျပာလို႔ မရဘူး”ဟု ဧရာဝတီကို ေျပာဆိုသည္။

အစိုးရ အေနျဖင့္ ဆူပူေအာင္ လႈံေဆာ္သည္ဟု ဆိုကာ တိုင္းမ္ မဂၢဇင္းကို အေရးယူ ေသာ္လည္း အၾကမ္း ဖက္ မႈျဖစ္ေအာင္ အမုန္းတရား မ်ားကို ေဟာေျပာ ေနေသာ ၉၆၉ တရားပြဲ မ်ားကိုမူ အေရး မယူဘဲ အစိုးရ က ထိုင္ၾကည့္ ေနေၾကာင္းလည္း ဦးျမင့္ေက်ာ္က ေျပာသည္။

”အခု ၉၆၉ တရားပြဲေတြမွာ ဘာေတြ ေဟာေနလဲ ဆိုတာ သူတို႔ (အစိုးရ) ေတြနားေထာင္ၿပီး ေျပာရဲ႕လား။ အခု တရားပြဲေတြမွာ လႈံ႕ေဆာ္ ေနတာေတြ ႐ွိတယ္။ ေမာ္လၿမိဳင္ ဘက္မွာ ဆိုရင္ သြားနားေထာင္ ခဲ့တဲ့ သူ က ေတာ္ေတာ္ ေလးဆိုးတယ္ ေျပာတယ္။ သူတို႔ ေဟာေျပာခ်က္ေတြက အၾကမ္းဖက္ မႈ ကို ျဖစ္ေစ ႏုိင္ တယ္။ အဲဒါမ်ိဳးေတြ ကိုေရာ အေရး မယူဘူးလား”ဟု ဆိုသည္။

ထို႕ျပင္ ”ၿမိဳ႕ေတြမွာ ဆူပူမႈေတြ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေနတဲ့ သူေတြ ကိုေတာ့ အေရး မယူႏုိင္ဘဲနဲ႔ ဒီမဂၢဇင္း ကိစၥ ကို ပံုႀကီးခ်ဲ႕ လုပ္ေနတယ္။ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္တာက လြယ္တာကိုး ရပ္ရြာ ေအးခ်မ္း ေရးကို ထိ ခိုက္ေအာင္ လုပ္ေနတဲ့ သူေတြ က်ေတာ့ မေဖာ္ထုတ္ ႏုိင္ေသးဘူး။ ေအာက္ေျခမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ဟာ က ျဖစ္ေန တာပဲ။ တိုင္းမ္း မဂၢဇင္း ေၾကာင့္မွ မဟုတ္ဘူး ျဖစ္ေနတာပဲ”ဟု ဦးျမင့္ေက်ာ္က ေျပာ ဆို သည္။

တိုင္းမ္ မဂၢဇင္း၏ ေဆာင္းပါးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဦးသီဟေစာ ကမူ ဗုဒၶဘာသာကို ထိခိုက္ေအာင္ ေရးသား ထားသည့္ ေရးဟန္၊ ဆူပူေအာင္ လႈံေဆာ္ သလို ျဖစ္ေနေၾကာင္း သံုးသပ္သည္။

"ဦး၀ီရသူ ကိုခ်ည္းပဲ ေျပာလို႔ မရဘူး။ အခုက ဘုန္းႀကီး aတြကပဲ ဦးေဆာင္ၿပီး အၾကမ္းဖက္ မႈေတြ လုပ္ေန သေယာင္ေယာင္ ျဖစ္ေနတယ္။ ဒီဟာ aတြျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေနတဲ့ သူေတြ ႐ွိတယ္။ အဲဒါကို မေဖာ္ထုတ္ ဘဲနဲ႔ တစ္ဖက္ေစာင္း aရးတဲ့ သူတို႔ ရည္႐ြယ္ခ်က္ ကလည္း မေကာင္းဘူး။ သူတို႔ ဦး၀ီရသူကို ေမးခဲ့သလို တကယ့္ Peaceful ျဖစ္တဲ့ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းႀကီး တစ္ပါးကိုလဲ ေမးခဲ့သင့္တယ္”ဟု ဦးသီဟေစာက ဆိုသည္။

တိုင္းမ္ မဂၢဇင္း ေဆာင္းပါးသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ သာမက ထိုင္းေတာင္ပိုင္းႏွင့္ သီရိလကၤာရွိ ဗုဒၶဘာသာ တ ရား၏ မူရင္း ဓမၼ သေဘာႏွင့္ ဆန္႔က်င္ ေနမႈမ်ားကို ထုတ္ေဖာ္ ေရးသား ညႊန္းဆို ထားျပီး ဗုဒၶဘာသာ၏ ပကတိ သေဘာ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ၊ ဓမၼႏွင့္ ခြင့္လႊတ္ သည္းခံ ႏုိင္ျခင္း တို႔ကိုလည္း ယွဥ္တြဲ ေရးသား ေဖာ္ျပ ထားသည္။ ေဆာင္းပါး နိဂုံးတြင္ အၾကမ္းဖက္ သမား မ်ား၏ ဗံုးဒဏ္ကို ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ ထိခိုက္ ခံစားခဲ့ရေသာ ထိုင္းလူမ်ိဳး ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ၾကီးက အၾကမ္းဖက္ ဝါဒႏွင့္ အစၥလာမ္ အယူ ဝါဒကို ခြဲျမင္ႏိုင္ၿပီး တဘက္ႏွင့္ တဘက္ အျပန္ အလွန္ အျပစ္တင္ ေနျခင္းမွာ အက်ိဳးမရွိ၊ အာဃာတ မထား ခႊင့္လႊတ္ ႏုိင္ေၾကာင္း ေရးသား ေဖာ္ျပ ထားသည္။