HRW ရဲ့ ျမန္မာခရီးစဥ္ ရန္ကုန္မွာ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲ ျပဳလုပ္
 |
| ျမန္မာ သမၼတနဲ႔ လူ႔အခြင့္ အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႔ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ေတြ႔ဆံု။ (သတင္း မွတ္တမ္း- သမၼတရံုး) |
ကိုသားညြန္႔ဦး
6.2.2014
ျမန္မာ ႏုိင္ငံကို ေရာက္ရိွ လာတဲ့ HRW လူ႔အခြင့္ အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖဲြ႔ အႀကီးတန္း တာဝန္ ရိွသူ ေတြဟာ ျမန္မာ သမၼတ အပါ အ၀င္ ျမန္မာ အစိုးရ အာဏာပိုင္ ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုၿပီး၊ လက္ရိွ ျမန္မာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ ေရးမွာ ရင္ဆိုင္ ေနရတဲ့ စိန္ေခၚခ်က္ ေတြကို ေထာက္ျပ ေဆြးေႏြး ခဲ့ပါတယ္။ အထူး သျဖင့္ေတာ့ ျမန္မာ ႏုိင္ငံကို ကမၻာက ေစာင့္ၾကည့္ ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ရိုဟင္ဂ်ာ လူနည္းစုေတြ အေပၚ ဘယ္လို ဆက္ဆံ သလဲ ဆိုတာဟာ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ အတြက္ ဂုဏ္သိကၡာ ကိစၥ ျဖစ္တယ္ ဆိုတာကို HRW က ေထာက္ျပ ခဲ့ပါတယ္။ ဒီကေန႔ ရန္ကုန္ ကုန္သည္ ႀကီးမ်ား ဟိုတယ္မွာ က်င္းပတဲ့ HRW ရဲ႕ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပဲြကို ကိုယ္တိုင္ သတင္းသြား ယူခဲ့တဲ့ ဗီြအိုေအ ရန္ကုန္ ရံုးခဲြက ကိုုသားညြန္႔ဦးက ဒီအေၾကာင္း သတင္း ေပးပို႔ထား ပါတယ္။
HRW လူ႔အခြင့္ အေရး အဖဲြ႔ႀကီးရဲ႕ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ ခရီးစဥ္ အတြင္း မေန႔တုန္းက ေနျပည္ေတာ္ မွာေတာ့ ျမန္မာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၊ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး၊ ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီး၊ ကာကြယ္ေရး ဒုဝန္ႀကီး စတဲ့ အဆင့္ျမင့္ အစိုးရ တာဝန္ ရိွသူ ေတြနဲ႔ သီးျခားစီ ေတြ႔ဆံု ခဲ့တာပါ။ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ တြင္းမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ႏွစ္ခဲြ ေက်ာ္ ကာလ အတြင္း ေျပာင္းလဲ မႈေတြ ႀကီးႀကီး မားမား ရိွခဲ့ၿပီး၊ ဒီလို အေျပာင္း အလဲမွာ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်ိန္ ကာလ ျဖစ္တာမို႔ HRW ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဘုတ္အဖဲြ႔၀င္ေတြ အႀကီးတန္း တာ၀န္ ရိွသူ ေတြပါ အေတာ္ မ်ားမ်ား ျမန္မာ ႏုိင္ငံကို လာေရာက္ ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္တယ္လို႔ HRW တာ၀န္ ရိွသူ ေတြက ေျပာပါတယ္။
ဒါဟာ ျမန္မာ ႏုိင္ငံရဲ႕ အေျပာင္း အလဲကို အားေပး ေထာက္ခံ ဖို႔လည္း ျဖစ္ပါ တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း အခု အခ်ိန္မွာ အဓိက က်တဲ့ ေမးခြန္း ကေတာ့ ဒီမိုကေရစီကို တကယ္ သြားမလား၊ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး တပိုင္း ဒီမိုကေရစီ အတု အေယာင္လမ္းကို သြားမလား ဆိုတာပဲ ျဖစ္တယ္လို႔ HRW ရဲ႕ အမႈေဆာင္ ညြန္ၾကား ေရးမႈး Kenneth Roth က ေျပာသြား ပါတယ္။
"ဒီတိုင္းျပည္မွာ လက္ရိွ အားျဖင့္ ရင္ဆိုင္ ေနရတာ ေတြထဲက အဓိက က်တဲ့ အခ်က္ ကေတာ့ ျမန္မာ ႏုိင္ငံဟာ စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ကို သြားမွာလား၊ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရး လူမႈ အဖဲြ႔ အစည္း ေတြကို ျပန္လည္ အသစ္ ထူေထာင္ရာမွာ ျပည္သူ လူထု အားလံုး အသံကို တကယ္ နားေထာင္ သြားမွာလား ဒါမွ မဟုတ္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ ေရးကို ပံုစံ အသက္ သြင္းၿပီး ဒီမိုကေရစီ အတု အေယာင္ ပံုစံမ်ိဳး သြားမွာလား ဆိုတဲ့ ေမးခြန္း ပါပဲ။ ဒီအတြက္ အေျဖ မသိရ ေသးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒါဟာ တကယ့္ကို အဓိက က်တဲ့ ေမးခြန္း ျဖစ္ပါတယ္။"
ျမန္မာ အာဏာ ပိုင္ေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြး ရာမွာေတာ့ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ကိစၥနဲ႔ ဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး ကိစၥရပ္ ေတြကို အေတာ္ႀကီး အေလးေပး ေဆြးေႏြး ခဲ့တယ္ လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
"သမၼတ အပါ အ၀င္ လုပ္ခဲ့တဲ့ အစည္း အေ၀း ေတြမွာ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္း သားေတြ ကိစၥနဲ႔ ဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး ေတြကို အေလးေပး ေျပာဆို ေဆြးေႏြး ပါတယ္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ အကုန္ပိုင္း ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္း သားေတြ လြတ္ရမယ္ ဆိုတဲ့ သမတၱရဲ႕ပိုင္းျဖတ္ ေဆာင္ရြက္ ခ်က္ေတြကို အသိ အမွတ္ ျပဳပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အျငင္းပြား စရာ ကိစၥေတြ ရိွေန တုန္းပါ။ က်ေနာ္တို႔ ခန္႔မွန္းခ်က္ အရ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ၃၄ ဦးေလာက္ က်န္ပါ ေသးတယ္။ အဲဒီ အထဲ ႏိုင္ငံ တကာ အဖဲြ႔ အစည္း ေတြက ၀န္ထမ္း ေတြလည္း ပါ၀င္ ပါတယ္။ ဒီေဆြးေႏြး ခ်က္ကို သမၼတက ႀကိဳဆို ပါတယ္။ စာရင္း အေသ အခ်ာ ျပဳစု တင္ျပဖို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေျခခံ က်တဲ့ အခ်က္ ကေတာ့ ဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး ကိစၥေတြ လံုး၀ မၿပီးျပတ္ ေသးတဲ့ အခါ က်ေတာ့ ႏိုင္ငံေရး ေၾကာင့္ ဖမ္းခံ ရတာေတြ တရား စဲြဆို ခံေန ရတာေတြ ရွိေနတုန္းပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဖိႏွိပ္တဲ့ ဥပေဒေတြ ရိွေနေသးတဲ့ အခါ က်ေတာ့ အခုလက္ရိွ ႏိုင္ငံေရး အရ တရားစဲြဆို ခံေနရာ ေတြဟာ ျပႆနာ ျဖစ္ေနတယ္ ဆိုတာကို သမၼတကို ေဆြးေႏြး ေျပာခဲ့ ပါတယ္။"
ဒါ့အျပင္ နယ္စပ္ တေလွ်ာက္ တိုင္းရင္းသား ေဒသ ေတြက လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡ ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ စိုးရိမ္ မကင္း ျဖစ္မႈေတြ ကိုလည္း ေဆြးေႏြး ၿပီးေတာ့ အဲဒီကို လူသားခ်င္း စာနာမႈ အကူ အညီေတြ ေရာက္ရိွ ႏုိင္ေရး အတြက္ အကူ အညီ ေပးေရး အဖဲြ႔ေတြ လူပုဂၢိဳလ္ေတြ အဲဒီကို လြတ္လြတ္ လပ္လပ္ သြားလာ ႏုိင္ေရး ခြင့္ျပဳဖို႔ ကိုလည္း ေတာင္းဆို ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ျမန္မာ ႏုိင္ငံမွာ ေနာက္အေရး ႀကီးတဲ့ ကိစၥရပ္ ကေတာ့ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ အေနာက္ျခမ္းမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ လူနည္းစု ကိစၥေတြလို႔ ေထာက္ျပ ပါတယ္။ ဒါဟာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ မႈေတြ လုပ္ေနတဲ့ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ အတြက္ ဂုဏ္သိကၡာ ပိုင္းဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္ ျဖစ္တယ္လို႔ HRW အမႈေဆာင္ ညြန္ၾကား ေရးမႈး Kenneth Roth က ေျပာသြား ပါတယ္။
"ျမန္မာ ႏုိင္ငံကို ကမၻာက ေစာင့္ၾကည့္ ေနတဲ့ အခ်ိန္ မွာပဲ ဒီကေန႔ တိုင္းျပည္ရဲ႕ဂုဏ္သိကၡာ ထိခိုက္ ေစမယ့္ ျမင္သာတဲ့ အေၾကာင္းရပ္ ကေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြကို ဘယ္လို ဆက္ဆံ သလဲ ဆိုတာပါ။ ျမန္မာ လူမ်ိဳးေတြ ႀကိဳက္သည္ ျဖစ္ေစ မႀကိဳက္သည္ ျဖစ္ေစ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး ေအာင္ျမင္ဖို႔ ကိစၥမွာ၊ ရိုဟင္ဂ်ာ လူနည္းစု ေတြအေပၚ ဘယ္လို ဆက္ဆံ သလဲ ဆိုတာမွာ အေတာ္ႀကီး တည္ေန ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးနဲ႕ ဥပေဒ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး ေတြေျပာရာမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြကို ဆက္ဆံ ကိုင္တြယ္တဲ့ အပိုင္း တိုးတက္ ေကာင္းမြန္ လာဖို႔နဲ႔ ႏိုင္ငံသား အခြင့္ အေရးကို အသိ အမွတ္ ျပဳဖို႔ ဆိုတာေတြ အေရး တႀကီး လိုအပ္ ခ်က္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။"
ျမန္မာ ႏုိင္ငံ အေနာက္ျခမ္းက လူမ်ိဳးေရး အၾကမ္းဖက္ မႈေတြကို ေဆြးေႏြးရာ မွာေတာ့ လံုၿခံဳေရး တပ္ဖဲြ႔ ေတြရဲ႕ အခန္း က႑ကိုပါ ျမန္မာ တာ၀န္ရိွ သူေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြး ခဲ့ၿပီး။ လံုၿခံဳေရး တပ္ဖဲြ႔ေတြ အေနနဲ႔ အရပ္သား ဘယ္သူ မဆိုကို အကာ အကြယ္ ေပးရမယ္ ဆိုတာကို အစိုးရ ဖက္က လက္ခံ တာဟာ အနည္း ဆံုးေတာ့ ေက်နပ္ စရာ ျဖစ္ေစ တယ္လို႔လည္း ေျပာသြား ပါတယ္။
"အစိုးရ တာ၀န္ ရိွသူ ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံု မႈေတြ အတြင္းမွာ လံုၿခံဳေရး တပ္ဖဲြ႔ ေတြဟာ ဘယ္သူ႔ကို မဆို အကာ အကြယ္ ေပးဖို႔ တာ၀န္ ရိွတယ္ ဆိုတာကို သူတို႔ လက္ခံ ၾကပါတယ္။ HRW လူ႔အခြင့္ အေရး ေစာင့္ၾကည့္မႈ အဖဲြ႔က ရရိွတဲ့ သတင္း အခ်က္ အလက္ အေတာ္ မ်ားမ်ားမွာ လံုၿခံဳေရး တပ္ဖဲြ႔၀င္ ေတြဟာ ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြကို တိုက္ခိုက္မႈ ေတြမွာ ၀င္ေရာက္ ဟန္႔တားတာ မ်ိဳးမရိွပဲ လက္ပိုက္ၾကည့္ ေနတယ္၊ အခ်ိဳ႕ ဆိုရင္ ပါ၀င္ ပတ္သက္တယ္ ဆိုတာေတြ ရိွပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ဆိုး၀ါးတဲ့ အေျခ အေန ေအာက္မွာ ရိွတဲ့ လူေတြကို အကာ အကြယ္ ေပးဖို႔ လံုၿခံဳေရး တပ္ဖဲြ႔ ေတြမွာ တာ၀န္ ရိွတယ္ ဆိုတဲ့ အသိ အမွတ္ ျပဳမႈဟာ အနည္း ဆံုးေတာ့ လက္ခံ ေက်နပ္ စရာပါ။"
လူမ်ိဳးေရး ဘာသာေရး အရ အမုန္းပြား ေစတဲ့ ေရးသား ေျပာဆို မႈေတြ တိုးမ်ား ေနတာ ေတြ႔ရၿပီးေတာ့ ဒါကို ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းဖို႔ ျမန္မာ သမၼတနဲ႔ ေတြ႔ဆံု စဥ္မွာ ေဆြးေႏြး ခဲ့တယ္လို႔ HRW က ေျပာပါတယ္။ ဒါေတြဟာ အၾကမ္းဖက္ မႈေတြ အတြက္ လံႈေဆာ္ခ်က္ ေတြျဖစ္ ေနတယ္လို႔ ေထာက္ျပတယ္။ တဖက္မွာလည္း လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္နဲ႔ အမုန္း တရား ေရးသား ေျပာဆို မႈေတြ ကြာျခားမႈ ရိွတာ ကိုလည္း ေထာက္ျပ ခဲ့ပါတယ္။
ဖဲြ႔စည္းပံု ျပင္ဆင္ေရး ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ လို႔လည္း ဖဲြ႕စည္းပံုမွာ စစ္တပ္ကို ကင္းလြတ္ခြင့္ ေပးထားတဲ့ အခ်က္ေတြ၊ လႊတ္ေတာ္ ထဲမွာ ေနရာ ေပးထား တာေတြဟာ အရင္ ခ်ီလီ အာဏာရွင္ ပီႏိုေခ်း လုပ္ခဲ့တဲ့ ပံုစံနဲ႔ တူၿပီး ပီႏိုေခ်း အမွားေတြ ထပ္မလုပ္ မိဖို႔ လိုတယ္လို႔ HRW က ေထာက္ျပ ခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္ သမၼတ အိုဘားမား လာေရာက္စဥ္ တုန္းက ျမန္မာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ဂတိ ေပးခဲ့တဲ့ အတိုင္း OHCHR လူ႔အခြင့္ အေရး ဆိုင္ရာ ကုလ သမဂၢ မဟာမင္းႀကီး ရန္ကုန္မွာ ရံုးဖြင့္ဖို႔ ကိစၥ ကိုလည္း ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးနဲ႔ ေတြ႔ဆံု စဥ္မွာ ထပ္မံ အသိေပး တိုက္တြန္း ခဲ့တယ္လို႔ HRW က ေျပာဆို ပါတယ္။
နယူးေယာက္ အေျခစိုက္ HRW လူ႔အခြင့္ အေရး ေစာင့္ၾကည့္မႈ အဖဲြ႔ဟာ ဆိုရင္ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္ အေရး အေျခ အေနနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေတာက္ေလွ်ာက္ ဆိုသလို ေစာင့္ၾကည့္ ေဝဖန္ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံ တကာ အဖဲြ႔ အစည္း တရပ္ ျဖစ္ပါတယ္။
