ကန္လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး အရပ္ဘက္ လူမႈအဖြဲ႔ ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံု
 |
| အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး Tom Malinowski ျမန္မာ အရပ္ဘက္ လူမႈအဖြဲ႔ ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံု။ (Photo: US Embassy - Rangoon) |
13.1.2015
လူ႔အခြင့္ အေရး ဆုိင္ရာ ေဆြးေႏြးပြဲ အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အလည္ အပတ္ ေရာက္ရွိ ေနတဲ့ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ဌာန ဒီမုိကေရစီ၊ လူ႔အခြင့္ အေရးနဲ႔ အလုပ္သမား ေရးရာ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး Tom Malinowski ဟာ ျမန္မာ အရပ္ဘက္ လူ႔အဖြဲ႔ အစည္း ေတြနဲ႔ ရန္ကုန္ အေမရိကန္ သံ႐ုံးမွာ ေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကၿပီး အဆိုပါ အဖြဲ႔ေတြက လက္ေတြ႔ ရင္ဆိုင္ ေနရတဲ့ အာဏာပုိင္ ေတြရဲ႕ လူ႔အခြင့္ အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈနဲ႔ ခြဲျခား ဆက္ဆံမႈ ေတြကို တင္ျပခဲ့ ၾကပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ကိုဥာဏ္၀င္းေအာင္ တင္ျပထားပါတယ္။
အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Tom Malinowski နဲ႔ ေတြ႔ဆုံခြင့္ရၾကတဲ့ အဖြဲ႔ ၉ ဖြဲ႔ထဲမွာ Triangle အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႔လည္း ပါဝင္ၿပီး သူတို႔အဖြဲ႔အေနနဲ႔ တင္ျပေဆြးေႏြးျဖစ္တဲ့ အေၾကာင္းအရာကို အဖြဲ႔ရဲ႕အႀကီးအကဲ ေဒၚခင္ေလးက ဗြီအိုေအကို ေျပာျပပါတယ္။
“က်မတို႔ အမ်ိဳးသမီးေတြ အတြက္ ဆုိၿပီးေတာ့ သီးသန္႔ ျပဌာန္းမယ့္ ဒီဘာသာ ကူးေျပာင္းျခင္း ဆိုင္ရာ ဥပေဒ - ဗုဒၶဘာသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ား အထူး လက္ထပ္ ထိမ္းျမားျခင္း ဆုိင္ရာ ဥပေဒ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တလင္တမယား စနစ္၊ ေနာက္ လူဦးေရ ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း ဆုိင္ရာ ဥပေဒ ဆုိၿပီးေတာ့ ဥပေဒၾကမ္း ၄ ခုကို မၾကာခင္က မၾကာေသးခင္က အစိုးရက ျပဌာန္း လိုက္တာ ရွိတယ္ေလ။ အဲ့ဒီ ဥပေဒၾကမ္း ၄ ခုနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ က်မတို႔ရဲ႕ အျမင္ေတြကို ေဆြးေႏြးတယ္။ အဲ့ဒီမွာ က်မတို႔ တခု သိလာရတာက အေမရိကန္ အစိုးရ အေနနဲ႔လည္း ဒီဥပေဒၾကမ္း ၄ ခုအေပၚမွာ သူတို႔ရဲ႕အျမင္သေဘာထားေတြကို ထုတ္ျပန္သြားဖို႔ရွိတယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အစိုးရေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုတဲ့အခါမွာ သူတို႔ တုိက္႐ိုက္ ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့မွ က်န္တဲ့ လူထုကို အသိေပးမယ္လုိ႔လည္း ေျပာပါတယ္။”
မစၥတာ Malinowski နဲ႔ အေမရိကန္သံ႐ုံးမွာ ၂ နာရီေက်ာ္ၾကာ ေတြ႔ဆုံၾကတဲ့အထဲမွာ Equality Myanmar အဖြဲ႔လည္း ပါဝင္ၿပီး အဲဒီအဖြဲ႔ရဲ႕ ဒါ႐ုိက္တာ ဦးေအာင္မ်ဳိးမင္းကေတာ့ -
“အဲ့ဒါ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ေခါင္းစဥ္ကေတာ့ ဒီႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားနဲ႔ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ကာလနဲ႔ အေၾကာင္းအရာကို ေဆြးေႏြးပါတယ္။ အဓိကေဆြးေႏြးတာကေတာ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ကိစၥကုိေတာ့ ေဆြးေႏြးပါတယ္။ ကိုဘုိၾကည္က အဓိကထားၿပီး ေျပာပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ ဆက္လက္ရွိေနတယ္။ အခု အသစ္ေရြးခ်ယ္ၿပီးေတာ့ တင္ေျမႇာက္လိုက္တ့ဲ ဒီႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားဆုိင္ရာ ေကာ္မတီရဲ႕အားနည္းခ်က္ေတြ အထူးသျဖင့္ ပါ၀င္တဲ့ေနရာမွာ က်ေနာ္တုိ႔ လူထုအရပ္ဘက္ အဖြဲ႔အစည္းေတြ အားနည္းၿပီးေတာ့ အစိုးရဘက္က မ်ားေနတာေတြ၊ ေနာက္တခုကေတာ့ အခုေနာက္ပိုင္းမွာ အရင္ဥပေဒေဟာင္းေတြေရာ၊ လက္ရွိ ဥပေဒအသစ္ကိုပါ အသံုးခ်ၿပီးေတာ့ ဆႏၵျပတဲ့သူေတြအေပၚ ပိုၿပီးေတာ့ ဖိႏွိပ္မႈမ်ားလာေနတဲ့ကိစၥကိုလည္း က်ေနာ္ ေျပာျဖစ္ပါတယ္။ ဥပေဒေဟာင္းကေတာ့ အားလံုးသိတဲ့အတုိင္းပါပဲ အစိုးရကို အၾကည္ညိဳပ်က္ေစမႈ ၅၀၅ (ခ) ကို တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ သံုးလာတယ္။ ဥပေဒသစ္ထဲမွာဆုိရင္ ပုဒ္မ ၁၈၊ ၿပီးရင္ ပုဒ္မ ၁၉ ဒါေတြကို ပိုၿပီးေတာ့ သံုးလာတဲ့ကိစၥကို က်ေနာ္ အဓိကတင္ျပျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေပၚလာတဲ့ ဥပေဒေတြက တကယ္တမ္း ျပည္သူလူထုကို ကာကြယ္ေပးတာ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ဖုိ႔ျဖစ္ေနတ့ဲကိစၥေတြ တင္ျပျဖစ္ပါတယ္ခင္ဗ်။”
ျမန္မာအစိုးရက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ေဆာက္႐ြက္ေနတယ္ဆိုေပမဲ့ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြမွာ ႐ုိးသားမႈမ႐ွိတာ ေတြ႔ရေၾကာင္း ေဒၚခင္ေလးက ေထာက္ျပပါတယ္။
“ေနာက္တခါ လက္ရွိ ေကာ္မတီေတြ၊ ေကာ္မရွင္ေတြေပါ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႔ေတြ ဖြဲ႔တယ္။ ေနာက္ အမႈမွန္ေဖာ္ထုတ္ေရး အဖြဲ႔ေတြ ဖြဲ႔တယ္ဆုိတာသည္လည္း တကယ္တမ္း အမႈမွန္ ေဖာ္ထုတ္ဖို႔မဟုတ္ဘဲ၊ အဲ့ဒီေကာ္မရွင္ေတြ၊ ေကာ္မတီေတြက ဘက္လိုက္ၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္ၿပီးေတာ့ ဒီအမႈမွန္ကို ဖံုးကြယ္ဖို႔ လုပ္ေနတဲ့ဟာမ်ိဳးေတြေပါ့ေနာ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အမ်ိဳးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ပဲျဖစ္ျဖစ္ အရမ္းအားနည္းေနတယ္။ ကိုပါႀကီးကိစၥမွာဆုိရင္လည္း သူတို႔ကေန ဘာလုပ္ပါဆုိၿပီး ရဲကို ျပန္လႊဲတယ္။ ရဲက နဂိုကတည္းကမွ အားနည္းၿပီးသား ျဖစ္ေနတယ္။ ဆုိေတာ့ မလုပ္ႏုိင္ဘူး။ ေနာက္တခါ လက္ပံေတာင္းကိစၥဆုိရင္လည္း ေကာ္မရွင္က လုပ္ထားတာသည္ လံုး၀ အမႈမွန္ကို ဖံုးဖို႔အတြက္၊ ေဖာ့ဖို႔အတြက္ လုပ္တဲ့ဟာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ေနတယ္ဆုိတဲ့ဟာမ်ိဳးကိုလည္း က်မတို႔ကေတာ့ ေထာက္ျပတယ္။”
အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Tom Malinowski နဲ႔ အဖြဲ႔ဟာ မနက္ျဖန္၊ သန္ဘက္ခါေန႔ေတြမွာ အစိုးရတာ၀န္႐ွိသူေတြနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥေတြကို ေဆြးေႏြးသြားၾကမယ္လို႔ သိရပါတယ္။
လူ႔အခြင့္ အေရး ဆုိင္ရာ ေဆြးေႏြးပြဲ အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အလည္ အပတ္ ေရာက္ရွိ ေနတဲ့ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ဌာန ဒီမုိကေရစီ၊ လူ႔အခြင့္ အေရးနဲ႔ အလုပ္သမား ေရးရာ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး Tom Malinowski ဟာ ျမန္မာ အရပ္ဘက္ လူ႔အဖြဲ႔ အစည္း ေတြနဲ႔ ရန္ကုန္ အေမရိကန္ သံ႐ုံးမွာ ေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကၿပီး အဆိုပါ အဖြဲ႔ေတြက လက္ေတြ႔ ရင္ဆိုင္ ေနရတဲ့ အာဏာပုိင္ ေတြရဲ႕ လူ႔အခြင့္ အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈနဲ႔ ခြဲျခား ဆက္ဆံမႈ ေတြကို တင္ျပခဲ့ ၾကပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ကိုဥာဏ္၀င္းေအာင္ တင္ျပထားပါတယ္။
အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Tom Malinowski နဲ႔ ေတြ႔ဆုံခြင့္ရၾကတဲ့ အဖြဲ႔ ၉ ဖြဲ႔ထဲမွာ Triangle အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႔လည္း ပါဝင္ၿပီး သူတို႔အဖြဲ႔အေနနဲ႔ တင္ျပေဆြးေႏြးျဖစ္တဲ့ အေၾကာင္းအရာကို အဖြဲ႔ရဲ႕အႀကီးအကဲ ေဒၚခင္ေလးက ဗြီအိုေအကို ေျပာျပပါတယ္။
“က်မတို႔ အမ်ိဳးသမီးေတြ အတြက္ ဆုိၿပီးေတာ့ သီးသန္႔ ျပဌာန္းမယ့္ ဒီဘာသာ ကူးေျပာင္းျခင္း ဆိုင္ရာ ဥပေဒ - ဗုဒၶဘာသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ား အထူး လက္ထပ္ ထိမ္းျမားျခင္း ဆုိင္ရာ ဥပေဒ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တလင္တမယား စနစ္၊ ေနာက္ လူဦးေရ ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း ဆုိင္ရာ ဥပေဒ ဆုိၿပီးေတာ့ ဥပေဒၾကမ္း ၄ ခုကို မၾကာခင္က မၾကာေသးခင္က အစိုးရက ျပဌာန္း လိုက္တာ ရွိတယ္ေလ။ အဲ့ဒီ ဥပေဒၾကမ္း ၄ ခုနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ က်မတို႔ရဲ႕ အျမင္ေတြကို ေဆြးေႏြးတယ္။ အဲ့ဒီမွာ က်မတို႔ တခု သိလာရတာက အေမရိကန္ အစိုးရ အေနနဲ႔လည္း ဒီဥပေဒၾကမ္း ၄ ခုအေပၚမွာ သူတို႔ရဲ႕အျမင္သေဘာထားေတြကို ထုတ္ျပန္သြားဖို႔ရွိတယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အစိုးရေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုတဲ့အခါမွာ သူတို႔ တုိက္႐ိုက္ ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့မွ က်န္တဲ့ လူထုကို အသိေပးမယ္လုိ႔လည္း ေျပာပါတယ္။”
မစၥတာ Malinowski နဲ႔ အေမရိကန္သံ႐ုံးမွာ ၂ နာရီေက်ာ္ၾကာ ေတြ႔ဆုံၾကတဲ့အထဲမွာ Equality Myanmar အဖြဲ႔လည္း ပါဝင္ၿပီး အဲဒီအဖြဲ႔ရဲ႕ ဒါ႐ုိက္တာ ဦးေအာင္မ်ဳိးမင္းကေတာ့ -
“အဲ့ဒါ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ေခါင္းစဥ္ကေတာ့ ဒီႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားနဲ႔ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ကာလနဲ႔ အေၾကာင္းအရာကို ေဆြးေႏြးပါတယ္။ အဓိကေဆြးေႏြးတာကေတာ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ကိစၥကုိေတာ့ ေဆြးေႏြးပါတယ္။ ကိုဘုိၾကည္က အဓိကထားၿပီး ေျပာပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ ဆက္လက္ရွိေနတယ္။ အခု အသစ္ေရြးခ်ယ္ၿပီးေတာ့ တင္ေျမႇာက္လိုက္တ့ဲ ဒီႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားဆုိင္ရာ ေကာ္မတီရဲ႕အားနည္းခ်က္ေတြ အထူးသျဖင့္ ပါ၀င္တဲ့ေနရာမွာ က်ေနာ္တုိ႔ လူထုအရပ္ဘက္ အဖြဲ႔အစည္းေတြ အားနည္းၿပီးေတာ့ အစိုးရဘက္က မ်ားေနတာေတြ၊ ေနာက္တခုကေတာ့ အခုေနာက္ပိုင္းမွာ အရင္ဥပေဒေဟာင္းေတြေရာ၊ လက္ရွိ ဥပေဒအသစ္ကိုပါ အသံုးခ်ၿပီးေတာ့ ဆႏၵျပတဲ့သူေတြအေပၚ ပိုၿပီးေတာ့ ဖိႏွိပ္မႈမ်ားလာေနတဲ့ကိစၥကိုလည္း က်ေနာ္ ေျပာျဖစ္ပါတယ္။ ဥပေဒေဟာင္းကေတာ့ အားလံုးသိတဲ့အတုိင္းပါပဲ အစိုးရကို အၾကည္ညိဳပ်က္ေစမႈ ၅၀၅ (ခ) ကို တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ သံုးလာတယ္။ ဥပေဒသစ္ထဲမွာဆုိရင္ ပုဒ္မ ၁၈၊ ၿပီးရင္ ပုဒ္မ ၁၉ ဒါေတြကို ပိုၿပီးေတာ့ သံုးလာတဲ့ကိစၥကို က်ေနာ္ အဓိကတင္ျပျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေပၚလာတဲ့ ဥပေဒေတြက တကယ္တမ္း ျပည္သူလူထုကို ကာကြယ္ေပးတာ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ဖုိ႔ျဖစ္ေနတ့ဲကိစၥေတြ တင္ျပျဖစ္ပါတယ္ခင္ဗ်။”
ျမန္မာအစိုးရက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ေဆာက္႐ြက္ေနတယ္ဆိုေပမဲ့ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြမွာ ႐ုိးသားမႈမ႐ွိတာ ေတြ႔ရေၾကာင္း ေဒၚခင္ေလးက ေထာက္ျပပါတယ္။
“ေနာက္တခါ လက္ရွိ ေကာ္မတီေတြ၊ ေကာ္မရွင္ေတြေပါ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႔ေတြ ဖြဲ႔တယ္။ ေနာက္ အမႈမွန္ေဖာ္ထုတ္ေရး အဖြဲ႔ေတြ ဖြဲ႔တယ္ဆုိတာသည္လည္း တကယ္တမ္း အမႈမွန္ ေဖာ္ထုတ္ဖို႔မဟုတ္ဘဲ၊ အဲ့ဒီေကာ္မရွင္ေတြ၊ ေကာ္မတီေတြက ဘက္လိုက္ၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္ၿပီးေတာ့ ဒီအမႈမွန္ကို ဖံုးကြယ္ဖို႔ လုပ္ေနတဲ့ဟာမ်ိဳးေတြေပါ့ေနာ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အမ်ိဳးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ပဲျဖစ္ျဖစ္ အရမ္းအားနည္းေနတယ္။ ကိုပါႀကီးကိစၥမွာဆုိရင္လည္း သူတို႔ကေန ဘာလုပ္ပါဆုိၿပီး ရဲကို ျပန္လႊဲတယ္။ ရဲက နဂိုကတည္းကမွ အားနည္းၿပီးသား ျဖစ္ေနတယ္။ ဆုိေတာ့ မလုပ္ႏုိင္ဘူး။ ေနာက္တခါ လက္ပံေတာင္းကိစၥဆုိရင္လည္း ေကာ္မရွင္က လုပ္ထားတာသည္ လံုး၀ အမႈမွန္ကို ဖံုးဖို႔အတြက္၊ ေဖာ့ဖို႔အတြက္ လုပ္တဲ့ဟာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ေနတယ္ဆုိတဲ့ဟာမ်ိဳးကိုလည္း က်မတို႔ကေတာ့ ေထာက္ျပတယ္။”
အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Tom Malinowski နဲ႔ အဖြဲ႔ဟာ မနက္ျဖန္၊ သန္ဘက္ခါေန႔ေတြမွာ အစိုးရတာ၀န္႐ွိသူေတြနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥေတြကို ေဆြးေႏြးသြားၾကမယ္လို႔ သိရပါတယ္။
