ျမန္မာ့ လူနည္းစု လူ႔အခြင့္ အေရး ဆိုင္ရာ ကုလ ဆံုးျဖတ္ခ်က္
6.7.2015
ကမာၻေပၚမွာ လူ႔အခြင့္ အေရး အေျခအေန ဆုိးေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတြ ေတာင္မွ လူ႔အခြင့္ အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ျမန္မာ အစိုးရ အေပၚ ေထာက္ခံမႈ မရွိဘူး ဆိုတာကို မၾကာေသးခင္က ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ကျပေနတယ္လုိ႔ လူ႔အခြင့္ အေရး ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာေရး အဖြဲ႔ HRW က ေျပာလုိက္ ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ပိုင္းက က်င္းပခဲ့တဲ့ ၂၉ ႀကိမ္ေျမာက္ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီ အစည္းအေ၀း အတြင္း ျမန္မာ့ လူ႔အခြင့္ အေရး အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ တခု ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ အေပၚ HRW က အခုလို တုံ႔ျပန္ေျပာ ဆိုတာပါ။ မအင္ၾကင္းႏုိင္က အျပည့္အစံု တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ဇြန္လ (၁၅) ရက္ေန႔ကေန ဇူလိုင္လ (၃) ရက္ေန႔ထိ ဂ်ီနီဗာၿမိဳ႕မွာက်င္းပခဲ့တဲ့ (၂၉) ႀကိမ္ေျမာက္ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ႕ အစည္း အေဝးမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက ႐ိုဟင္ဂ်ာမူဆလင္ေတြနဲ႔ အျခားလူနည္းစုေတြရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ခံေနရတဲ့ အေျခအေနေတြနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ျမန္မာ့အေရး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို မဲခဲြဆံုးျဖတ္ျခင္းမရွိဘဲ ၿပီးခဲ့တဲ့ေသာၾကာေန႔က အတည္ျပဳခဲ့ပါတယ္။
ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္းအဆိုကို OIC အစၥလာမ္မစ္ ႏုိင္ငံမ်ား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးအဖြဲ႔ကိုယ္စား ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာသံအမတ္ႀကီးက တင္သြင္းခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အခုလို လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြရွိေနတဲ့ ပါကစၥတန္လိုႏိုင္ငံမ်ဳိးကေတာင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူမ်ဳိးေရးခဲြျခားမႈ အေျခအေနဆိုးရြားေနတာကို ေထာက္ျပေျပာဆိုလာတဲ့အတြက္ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအေပၚ ႏိုင္ငံတကာေထာက္ခံမႈေတြ ဘယ္ေလာက္ က်ဆင္းလာသလဲဆိုတာကို ေတြ႔ျမင္ႏိုင္တယ္လို႔ နယူးေရာက္အေျခစိုက္ HRW လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔ႀကီးရဲ႕ အာရွေရးရာတာဝန္ခံ Brad Adams က ဗီြအိုေအကိုေျပာပါတယ္။
“တကယ့္ကိုအေရးႀကီးတဲ့ဆံုးျဖတ္ခ်က္ပါ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြကပဲ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မွဳေတြကို ျပစ္တင္ေျပာဆိုေနတာသာ ျဖစ္ၿပီး အျခားႏိုင္ငံေတြက စိတ္မဝင္စားဘူးလို႕ ျမန္မာအစိုးရ အၿမဲတမ္းေျပာေနတာပါ။ အခုျမန္မာ့အေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံက ဦးေဆာင္ တင္သြင္းခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ဖံြၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားက ေထာက္ခံခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနေတြဆိုးရြားေနတဲ့ ပါကစၥတန္လိုႏိုင္ငံမ်ဳိးဆီကေတာင္ ေထာက္ခံမွဳေတြ မရႏိုင္ဘူးဆိုတာ ျမန္မာအစိုးရကို သတိေပးလိုက္တာပါပဲ။”
ဇူလိုင္လ (၂) ရက္ေန႔က လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီအစည္းအေဝးမွာ ျမန္မာ့အေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္ မူၾကမ္းအဆိုတင္သြင္းခဲ့တဲ့ ပါကစၥတန္ သံအမတ္ႀကီး ကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မူဆလင္ေတြဟာ အသက္ရွင္ေနထိုင္လုပ္ကိုင္ခြင့္၊ လက္ထပ္ထိမ္းျမားခြင့္ ၊ မဲေပးပိုင္ခြင့္နဲ႔ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ စတာေတြ ခ်ဳိးေဖာက္ခံေနရတာဟာ ခဲြျခားဆက္ဆံတဲ့ဥပေဒျပဌာန္းခ်က္ေတြေၾကာင့္ျဖစ္တယ္လို႔ အခုလိုေျပာသြားပါတယ္။
“ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္းအဆိုရဲ႕အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာမူဆလင္ေတြနဲ႔ အျခားျမန္မာျပည္တဝွမ္းမွာရွိေနတဲ့ လူနည္းစုေတြရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ခံရမႈေတြကို အထူးေထာက္ျပဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ခဲြျခားဆက္ဆံမွဳေတြမရွိဘဲ လူ႔အခြင့္အေရးကို ျမႇင့္တင္ဖို႔နဲ႔ ကာကြယ္ဖို႔ လိုအပ္တဲ့ကိစၥရပ္ေတြကို ေသခ်ာေအာင္ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ ျမန္မာအစိုးရကို ေတာင္းဆိုပါတယ္။”
ဒါ့အျပင္ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ ခဲြျခားဖိႏွိပ္ဆက္ဆံမႈေတြေၾကာင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ အလံုးအရင္းနဲ႔ ပင္လယ္ျပင္ကိုျဖတ္ၿပီး ေဒသတြင္းႏိုင္ငံေတြဆီ ထြက္ေျပး ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ပါကစၥတန္သံအမတ္ႀကီးကေျပာသြားပါတယ္။ ဒီမူၾကမ္းေရးဆဲြစဥ္ကာလတေလ်ာက္လံုး OIC အေနနဲ႔ ဂ်ီနီဗာမွာရွိတဲ့ ျမန္မာ့ကိုယ္စားလွယ္အဖဲြ႔ကို ဆက္သြယ္ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီက OIC ကဦးေဆာင္တင္သြင္းတဲ့ျမန္မာ့အေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္းကို အတည္ျပဳလိုက္တဲ့အေပၚမွာ ျမန္မာအစိုးရဘက္က ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ကန္႔ကြက္ခဲ့ပါတယ္။ ဇူလိုင္လ (၃) ရက္ေန႔အစည္းအေဝးအတြင္း ဂ်ီနီဗာအေျခစိုက္ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ျမန္မာအၿမဲတမ္း ကိုယ္စားလွယ္ အဖဲြ႔ေခါင္းေဆာင္ ဦးေမာင္ေဝကလည္း ဒီမူၾကမ္းအဆိုဟာ အစကတည္းက တင္ကိုမတင္သင့္တဲ့ အဆိုျဖစ္ၿပီး မဟုတ္မမွန္စြပ္စဲြခ်က္ေတြ ပါဝင္ေနတယ္လို႔ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ တုံ႔ျပန္သြားပါတယ္။
“ဒီဆံုးျဖတ္ကိုအတည္ျပဳလိုက္တာဟာ ဘာေကာင္းက်ဳိးမွာ ျဖစ္ေစမွာမဟုတ္ပါဘူး။ ဆန္႔က်င္ဘက္သက္ေရာက္မွဳပဲျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မူဆလင္ေတြရဲ႕လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ခံေနရတယ္ဆိုတဲ့အယူအဆဟာ အေတာ္လည္းကို လဲြေနပါတယ္။ မွားယြင္းေနတဲ့အျမင္သာျဖစ္ၿပီး အျဖစ္အပ်က္ အမွန္ေတြမဟုတ္ပါဘူး။”
(၂၉) ႀကိမ္ေျမာက္ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီအစည္းအေဝးရဲ႕ ျမန္မာ့အေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံက ႐ိုဟင္ဂ်ာမူဆလင္ေတြနဲ႔ အျခား လူနည္းစုေတြအေပၚ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မွဳေတြကို လာမယ့္ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီအစည္းအေဝးေတြမွာ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ မဟာ မင္းႀကီးအေနနဲ႔ တင္ျပေပးဖို႔ ပန္ၾကားထားပါတယ္။
ကမာၻေပၚမွာ လူ႔အခြင့္ အေရး အေျခအေန ဆုိးေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတြ ေတာင္မွ လူ႔အခြင့္ အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ျမန္မာ အစိုးရ အေပၚ ေထာက္ခံမႈ မရွိဘူး ဆိုတာကို မၾကာေသးခင္က ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ကျပေနတယ္လုိ႔ လူ႔အခြင့္ အေရး ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာေရး အဖြဲ႔ HRW က ေျပာလုိက္ ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ပိုင္းက က်င္းပခဲ့တဲ့ ၂၉ ႀကိမ္ေျမာက္ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီ အစည္းအေ၀း အတြင္း ျမန္မာ့ လူ႔အခြင့္ အေရး အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ တခု ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ အေပၚ HRW က အခုလို တုံ႔ျပန္ေျပာ ဆိုတာပါ။ မအင္ၾကင္းႏုိင္က အျပည့္အစံု တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ဇြန္လ (၁၅) ရက္ေန႔ကေန ဇူလိုင္လ (၃) ရက္ေန႔ထိ ဂ်ီနီဗာၿမိဳ႕မွာက်င္းပခဲ့တဲ့ (၂၉) ႀကိမ္ေျမာက္ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ႕ အစည္း အေဝးမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက ႐ိုဟင္ဂ်ာမူဆလင္ေတြနဲ႔ အျခားလူနည္းစုေတြရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ခံေနရတဲ့ အေျခအေနေတြနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ျမန္မာ့အေရး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို မဲခဲြဆံုးျဖတ္ျခင္းမရွိဘဲ ၿပီးခဲ့တဲ့ေသာၾကာေန႔က အတည္ျပဳခဲ့ပါတယ္။
ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္းအဆိုကို OIC အစၥလာမ္မစ္ ႏုိင္ငံမ်ား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးအဖြဲ႔ကိုယ္စား ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာသံအမတ္ႀကီးက တင္သြင္းခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အခုလို လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြရွိေနတဲ့ ပါကစၥတန္လိုႏိုင္ငံမ်ဳိးကေတာင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူမ်ဳိးေရးခဲြျခားမႈ အေျခအေနဆိုးရြားေနတာကို ေထာက္ျပေျပာဆိုလာတဲ့အတြက္ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအေပၚ ႏိုင္ငံတကာေထာက္ခံမႈေတြ ဘယ္ေလာက္ က်ဆင္းလာသလဲဆိုတာကို ေတြ႔ျမင္ႏိုင္တယ္လို႔ နယူးေရာက္အေျခစိုက္ HRW လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔ႀကီးရဲ႕ အာရွေရးရာတာဝန္ခံ Brad Adams က ဗီြအိုေအကိုေျပာပါတယ္။
“တကယ့္ကိုအေရးႀကီးတဲ့ဆံုးျဖတ္ခ်က္ပါ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြကပဲ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မွဳေတြကို ျပစ္တင္ေျပာဆိုေနတာသာ ျဖစ္ၿပီး အျခားႏိုင္ငံေတြက စိတ္မဝင္စားဘူးလို႕ ျမန္မာအစိုးရ အၿမဲတမ္းေျပာေနတာပါ။ အခုျမန္မာ့အေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံက ဦးေဆာင္ တင္သြင္းခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ဖံြၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားက ေထာက္ခံခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနေတြဆိုးရြားေနတဲ့ ပါကစၥတန္လိုႏိုင္ငံမ်ဳိးဆီကေတာင္ ေထာက္ခံမွဳေတြ မရႏိုင္ဘူးဆိုတာ ျမန္မာအစိုးရကို သတိေပးလိုက္တာပါပဲ။”
ဇူလိုင္လ (၂) ရက္ေန႔က လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီအစည္းအေဝးမွာ ျမန္မာ့အေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္ မူၾကမ္းအဆိုတင္သြင္းခဲ့တဲ့ ပါကစၥတန္ သံအမတ္ႀကီး ကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မူဆလင္ေတြဟာ အသက္ရွင္ေနထိုင္လုပ္ကိုင္ခြင့္၊ လက္ထပ္ထိမ္းျမားခြင့္ ၊ မဲေပးပိုင္ခြင့္နဲ႔ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ စတာေတြ ခ်ဳိးေဖာက္ခံေနရတာဟာ ခဲြျခားဆက္ဆံတဲ့ဥပေဒျပဌာန္းခ်က္ေတြေၾကာင့္ျဖစ္တယ္လို႔ အခုလိုေျပာသြားပါတယ္။
“ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္းအဆိုရဲ႕အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာမူဆလင္ေတြနဲ႔ အျခားျမန္မာျပည္တဝွမ္းမွာရွိေနတဲ့ လူနည္းစုေတြရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ခံရမႈေတြကို အထူးေထာက္ျပဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ခဲြျခားဆက္ဆံမွဳေတြမရွိဘဲ လူ႔အခြင့္အေရးကို ျမႇင့္တင္ဖို႔နဲ႔ ကာကြယ္ဖို႔ လိုအပ္တဲ့ကိစၥရပ္ေတြကို ေသခ်ာေအာင္ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ ျမန္မာအစိုးရကို ေတာင္းဆိုပါတယ္။”
ဒါ့အျပင္ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ ခဲြျခားဖိႏွိပ္ဆက္ဆံမႈေတြေၾကာင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ အလံုးအရင္းနဲ႔ ပင္လယ္ျပင္ကိုျဖတ္ၿပီး ေဒသတြင္းႏိုင္ငံေတြဆီ ထြက္ေျပး ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ပါကစၥတန္သံအမတ္ႀကီးကေျပာသြားပါတယ္။ ဒီမူၾကမ္းေရးဆဲြစဥ္ကာလတေလ်ာက္လံုး OIC အေနနဲ႔ ဂ်ီနီဗာမွာရွိတဲ့ ျမန္မာ့ကိုယ္စားလွယ္အဖဲြ႔ကို ဆက္သြယ္ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီက OIC ကဦးေဆာင္တင္သြင္းတဲ့ျမန္မာ့အေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္းကို အတည္ျပဳလိုက္တဲ့အေပၚမွာ ျမန္မာအစိုးရဘက္က ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ကန္႔ကြက္ခဲ့ပါတယ္။ ဇူလိုင္လ (၃) ရက္ေန႔အစည္းအေဝးအတြင္း ဂ်ီနီဗာအေျခစိုက္ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ျမန္မာအၿမဲတမ္း ကိုယ္စားလွယ္ အဖဲြ႔ေခါင္းေဆာင္ ဦးေမာင္ေဝကလည္း ဒီမူၾကမ္းအဆိုဟာ အစကတည္းက တင္ကိုမတင္သင့္တဲ့ အဆိုျဖစ္ၿပီး မဟုတ္မမွန္စြပ္စဲြခ်က္ေတြ ပါဝင္ေနတယ္လို႔ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ တုံ႔ျပန္သြားပါတယ္။
“ဒီဆံုးျဖတ္ကိုအတည္ျပဳလိုက္တာဟာ ဘာေကာင္းက်ဳိးမွာ ျဖစ္ေစမွာမဟုတ္ပါဘူး။ ဆန္႔က်င္ဘက္သက္ေရာက္မွဳပဲျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မူဆလင္ေတြရဲ႕လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ခံေနရတယ္ဆိုတဲ့အယူအဆဟာ အေတာ္လည္းကို လဲြေနပါတယ္။ မွားယြင္းေနတဲ့အျမင္သာျဖစ္ၿပီး အျဖစ္အပ်က္ အမွန္ေတြမဟုတ္ပါဘူး။”
(၂၉) ႀကိမ္ေျမာက္ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီအစည္းအေဝးရဲ႕ ျမန္မာ့အေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံက ႐ိုဟင္ဂ်ာမူဆလင္ေတြနဲ႔ အျခား လူနည္းစုေတြအေပၚ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မွဳေတြကို လာမယ့္ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီအစည္းအေဝးေတြမွာ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ မဟာ မင္းႀကီးအေနနဲ႔ တင္ျပေပးဖို႔ ပန္ၾကားထားပါတယ္။
