ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဘဲလ္ဆုရွင္ႏွင့္ လူသားမ်ိဳးႏြယ္ကို ဆန္႔က်င္သည့္ ရာဇ၀တ္မႈ

ထိုအေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ အသက္ ၁၄ ႏွစ္ အရြယ္ မိုဟာမတ္ကာရင္ ေသဆံုးခဲ့ရသည္မွာ လက္ေတြ႔ ျဖစ္သည္။

ေသာင္းႏွင့္ ခ်ီေသာ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားႏွင့္ အတူ ႀကီးမားသည့္ ဒုကၡသည္ စခန္းတခုတြင္ မိုဟာမတ္ကာရင္ ေနထိုင္ခဲ့သည္။ အစိုးရက ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ား၏ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ကို တားျမစ္ထားခဲ့သည္မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ လြတ္လပ္စြာ သြားလာလႈပ္ရွားခြင့္ကိုလည္း ကန္႔သတ္ထားသည္။ သူက လူကုန္ကူးသူမ်ားကို ပိုက္ဆံေပး၍ ေလွျဖင့္ ထြက္ေျပးခ်င္ခဲ့သည္။ ထိုနည္းျဖင့္ မေလးရွားႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္သည့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ အမ်ားအျပားရွိသည္။

“က်မတို႔က သူ႔ကို ခြင့္မျပဳခဲ့ဘူး။ အဲဒါက အႏၲရာယ္ မ်ားတယ္ေလ” ဟု မိခင္ျဖစ္သူ ဆာရာဟတူက ေျပာသည္။

ထို႔ေနာက္ မိုဟာမတ္ကာရင္၏ ေျခဖေနာင့္တြင္ ဒဏ္ရာတခု ရရွိခဲ့သည္။ ဒဏ္ရာႏွင့္ ပတ္သက္၍ မည္သူကမွ် အေလးအနက္ မထားခဲ့ေသာ္လည္း မၾကာမီမွာပင္ သူ၏ ေမး႐ိုးမ်ား လႈပ္ရွားရန္ ခက္ခဲလာခဲ့သည္။

မိုဟာမတ္ကာရင္ ေမးခိုင္ေရာဂါ ရရွိခဲ့သည္မွာ ထင္ရွားပါသည္။ သူ႔အေနျဖင့္ ဒုကၡသည္ စခန္းအတြင္းမွ အျခားေသာ ကေလးငယ္ မ်ားကဲ့သို႔ ပင္ ေမးခိုင္ေရာဂါ ကာကြယ္ေဆးအပါအ၀င္ ကာကြယ္ေဆးမ်ား မရခဲ့ပါ။

သူ ေနမေကာင္းျဖစ္လာသည့္ အခ်ိန္ ေဒသခံက်န္းမာေရး ၀န္ထမ္းမ်ားႏွင့္ ဖြင့္လိုက္ ပိတ္လိုက္ ျဖစ္ေနတတ္သည့္ ေဆးခန္းက သူ႔ကို အကူအညီမေပးႏိုင္ခဲ့ပါ။ ေနာက္ဆံုးတြင္ စခန္းမွ ထြက္ၿပီး ေဆး႐ံုတင္ရန္ အထူးခြင့္ျပဳခ်က္ ရရွိခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း အလြန္ေနာက္က်ခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ “ေနာက္ ၂ရက္ေလာက္ၾကာေတာ့ သူ႔ရဲ႕ အေလာင္းပဲ ျပန္ေရာက္လာတယ္” ဟု ဆာရာဟတူက ေျပာသည္။

သူတို႔တဲႏွင့္ ေပ ၁၀၀ ခန္႔ကြာသည့္ ေနရာတြင္ အျခားေသာ မိသားစုတခုလည္း ေၾကကြဲေနသည္။ အသက္ ၂၀ အရြယ္ မိန္းကေလး တေယာက္ျဖစ္သည့္ ေဘလ္ဒါဘီးဂန္းသည္ အသည္းေရာင္ အသားဝါပိုး (ေအ) ျဖင့္ ေသဆံုးခဲ့ရသည္ဟု အိမ္နီးခ်င္းမ်ားက ေျပာသည္။ အသည္းေရာင္ ေအ ေရာဂါသည္ အသက္ကို အႏၲရာယ္ေပးႏိုင္သည့္ ေရာဂါ မဟုတ္ေသာ္လည္း သူ သည္လည္း လိုအပ္သည့္ ေဆး၀ါးကုသမႈ မရရွိခဲ့သျဖင့္ ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းတြင္ အသက္ ၂ ႏွစ္ အရြယ္ သားျဖစ္သူ ဟိုင္႐ိုးလ္ကို ထားရစ္ကာ ကြယ္လြန္သြားခဲ့သည္။

“တကယ္လို႔ သူဟာ ႐ိုဟင္ဂ်ာ တေယာက္မဟုတ္ခဲ့ဘူးဆိုရင္ သူ အသက္ရွင္ဖို႔ ၁၀၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေသခ်ာတယ္။” ဟု လူမ်ိဳးစု ေခါင္းေဆာင္ တေယာက္ျဖစ္သည့္ အီႏြတ္မိုႏိုင္က ေျပာသည္။

ယခုအခါ ဟိုင္႐ိုးလ္ အလြန္ ဆာေလာင္ေနသည္။ အသက္ ၂ ႏွစ္ ႏွင့္ ၄ လ အရြယ္ရွိၿပီျဖစ္ေသာ ဟိုင္႐ိုးလ္၏ ကိုယ္အေလးခ်ိန္က ၁၉ ေပါင္သာ ရွိသည္။ ကမာၻ႔က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ (WHO) ၏ ကိုယ္ခႏၶာ အေလးခ်ိန္ႏွင့္ အသက္အရြယ္ အခ်ိဳးကိုျပသသည့္ ဇယားတြင္ ဟိုင္႐ိုးလ္ မပါ ၀င္ပါ။ သူက အနိမ့္ဆံုး အျဖစ္သတ္မွတ္ထားသည္ထက္ပင္ မ်ားစြာ နိမ့္က်ေနပါသည္။

စခန္းတြင္ရွိေသာ မိသားစုအခ်ိဳ႕မွာ မိုင္အနည္းငယ္မွ်သာ ေ၀းသည့္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ရွိ ဘဏ္မ်ားတြင္ ေငြစုစာရင္းမ်ား ရွိၾက သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွစ၍ သူတို႔၏ ေငြစာရင္းမ်ားကို ပိတ္ထားခဲ့သည့္ အတြက္ မိသားစုမ်ား စား၀တ္ေနေရး သံုးစြဲရန္ ေငြထုတ္ယူႏိုင္ျခင္း မရွိၾကပါ။

ကမာၻ၏ တုန္႕ျပန္မႈကလည္း ထိေရာက္စြာ မကူညီႏိုင္ခဲ့ပါ။ အကူအညီေပးေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ စာနယ္ဇင္းသမားမ်ားက ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုႏိုင္ေရးကိုလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံက ခက္ခဲေအာင္ျပဳလုပ္ထားျခင္းေၾကာင့္လည္း တစိတ္တပိုင္း ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၎တို႔ကို ျမင္ေတြ႔ခြင့္ နည္းပါးခဲ့ရသည္။

ကုလသမဂၢ အေနျဖင့္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အလုပ္မျဖစ္ပါ။ က်ေနာ္ရရွိခဲ့သည့္ ကုလသမဂၢ၏ ဌာနတြင္း စာတေစာင္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ကုလသမဂၢ ၀န္ထမ္းမ်ားသည္ တေယာက္ႏွင့္ တေယာက္ အခ်င္းမ်ားေနၾကၿပီး လူသားမ်ိဳးႏြယ္ကို ဆန္႔က်င္သည့္ ရာဇ၀တ္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကုလသမဂၢ၏ အေနအထားကို ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္လာေစသည္ဟု သတိ ေပးထားသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။

ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနသည့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ ခြဲျခားႏွိပ္စက္မႈမ်ားကို မီးေမာင္းထိုးျပခဲ့ေသာ Human Rights Watch၊ Fortify Rights ႏွင့္ United to End Genocide တို႔ကဲ့သို႔ေသာ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ားကို ဂုဏ္ျပဳရမည္ ျဖစ္သည္။ အစိုးရ ခြင့္ျပဳထားသည့္ ေနရာမ်ားတြင္ နစ္နာမႈမ်ား သက္သာရာရေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးေနေသာ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈဆိုင္ရာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားကိုလည္း ခ်ီးက်ဴးရမည္ ျဖစ္သည္။ က်ေနာ္ေရာက္ခဲ့သည့္ ကၽြန္းႀကီး တကၽြန္းတြင္ နယ္စည္းမထား ဆရာ၀န္မ်ားအဖြဲ႔ (MFS) ႏွင့္ Save the Children အဖြဲ႔တို႔က က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈႏွင့္ ပညာေရးဆိုင္ရာ အကူအညီမ်ား ေပးေနၾကပါသည္။

အကူအညီေပးေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ားကို ေနရာအမ်ားစုတြင္ ပိတ္ပင္ထားျခင္းႏွင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို စနစ္တက် ဖ်က္ဆီးေန ျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ၂၁ ရာစုႏွစ္၏ လူ႔အခြင့္အေရး ကပ္ေဘးတြင္ လ်စ္လ်ဴ႐ႈ အခံရဆံုးစာရင္း၌ တခု အပါအ၀င္ ျဖစ္ေစခဲ့သည္။

ျမန္မာ အစိုးရက လူပုဂၢိဳလ္အရ ဖိႏွိပ္ကန္႔သတ္သည္သာမက ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားကိုလည္း မ်ိဳးႏြယ္စုတခု အျဖစ္မွ ဖယ္ရွားပစ္ရန္ ႀကိဳးစားေနပါသည္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးဆိုသည္မွာ မရွိဟု ျငင္းပယ္ထားသည္။ အာဏာပိုင္မ်ားက ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုသည့္ စကားလံုးကို သံုးစြဲျခင္းမျပဳပါ။ ၎တို႔သည္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံမွ တရားမ၀င္ေရာက္လာသူမ်ား ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစု ျဖစ္သည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည့္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ျပကၡဒိန္ ႐ိုက္ႏွိပ္ခဲ့သည့္အတြက္ လူ ၅ ဦး ကို ႏို၀င္ဘာလအတြင္း အစိုးရက ဖမ္းဆီးခဲ့သည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ပင္လွ်င္ ႐ိုဟင္ဂ်ာဟုေျပာရန္ ေရွာင္ရွားခဲ့သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ အေမရိကန္ သံ႐ံုးကလည္း အေလွ်ာ့ေပးသည့္အေနျဖင့္ ၎တို႔၏ တရား၀င္ေၾကညာခ်က္မ်ားတြင္ အဆိုပါ စကားလံုးကို သံုးစြဲရန္ ေရွာင္လႊဲေနခဲ့သည့္ အသြင္ရွိသည္။

“အိုဘားမားရဲ႕ အစိုးရက အမ်ားႀကီးပိုၿပီး လုပ္ေပးႏိုင္ခဲ့မယ္ဆိုတာ ေသခ်ာပါတယ္” ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လူ႔အခြင့္အေရးကို အေလးေပးေဆာင္ရြက္ေနသည့္ အဖြဲ႔တခု ျဖစ္သည့္ Fortify Rights မွ Matthew Smith က ေျပာသည္။ ႏိုင္ငံတကာ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈတခုကို ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံေပးေရး၊ ျမန္မာအစိုးရ၏ မူ၀ါဒကို တြန္းအားေပးေရး၊ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ခြင့္ ျပန္လည္ရရွိေရး၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ား လြတ္လပ္စြာ သြားလာလႈပ္ရွားႏိုင္ေရးႏွင့္ အကူအညီေပးေရး အဖြဲ႔ အစည္းမ်ားကို ခြင့္ျပဳေရးတို႔ အပါအ၀င္ျဖစ္သည္။ အျခား အေမရိကန္ ႏိုင္ငံေရးသမား အမ်ားစုမွာလည္း ႏႈတ္ဆိတ္ေနခဲ့ၾကသည္။ အေမရိကန္ သမၼတေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ မဲဆြယ္လႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္လည္း အဆိုပါ ကိစၥမွာ တခါတရံမွ်သာ ရွားရွားပါးပါး ေပၚထြက္လာတတ္သည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္မ်ားအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားစြာ ျဖစ္ခဲ့သည္။ အထူးသျဖင့္ ဒီမိုကေရစီ ေပၚထြန္းလာျခင္း ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ ဒီမိုကေရစီထြန္းကားလာျခင္းက လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားမႈႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားသား ဆန္႔က်င္ေရး လံႈ႕ေဆာ္သည့္ လူျပိန္းၾကိဳက္ ႏိုင္ငံေရးကိုလည္း အင္အားေကာင္းလာခဲ့ၿပီး ႐ိုဟင္ဂ်ာ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းရ ပိုခက္ခဲေစခဲ့သည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ NLD ပါတီက မြတ္ဆလင္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း တဦးမွ် ေရြးခ်ယ္ျခင္း မျပဳ ခဲ့ပါ။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ သေဘာထားေပ်ာ့ေပ်ာင္းလြန္းသည္ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံသား အမ်ားစုက ယူဆၾကသည္။ သူက ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို ဆန္႔က်င္႐ႈတ္ခ်ျခင္ းမျပဳဘဲ ႏႈတ္ဆိတ္ေနခဲ့ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း သူ႔ကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေလးစားခဲ့ေသာ က်ေနာ္တို႔အတြက္မူ ႏိုင္ငံေရးအရ အဆင္ေျပေစရန္ အေျခခံ သေဘာတရားမ်ားကို စြန္႔လႊတ္စေတးခဲ့ျခင္းအေပၚ ေစာင့္ၾကည့္ေနရသည္က စိတ္မသက္သာစရာ ျဖစ္ပါသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဘက္မွ ခုခံကာကြယ္သူမ်ားက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ျပႆနာေပါင္းမ်ားစြာရွိေနသည္ဟု ေထာက္ျပၾကသည္။ သူတို႔အတြက္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ အေရးသည္ ႏိုင္ငံအတြင္းရွိ ကံဆိုးမႈမ်ားစြာအတြင္းမွ ကံဆိုးမႈတခုသာ ျဖစ္သည္။ ဦးစားေပးရမည္မွာ စီးပြားေရးတိုးတက္ေရး၊ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ျပည္တြင္း ပဋိပကၡမ်ား ၿပီးဆံုးေရး ျဖစ္သည္ဟု သူတို႔က ယူဆၾကသည္။ စိန္ေခၚမႈေပါင္းမ်ားစြာ ရွိေနေသာ တိုင္းျပည္တခုတြင္ လူမ်ိဳးစုတခု၏ ျပႆနာမ်ားကိုသာ အာ႐ံုစိုက္ အေလးေပးျခင္းက အရွည္ကို မေမွ်ာ္ေတြးျခင္း ျဖစ္သည္ဟု သူတို႔က ဆိုသည္။

က်ေနာ့္ အတြက္မူ အစိုးရတခုက လူမ်ိဳးႏြယ္စုတခုကို တမင္သက္သက္ ဦးတည္၍ ေႏွာက္ယွက္ဖ်က္ဆီးေနျခင္း၊ အက်ဥ္းေထာင္ႏွင့္ တူသည့္ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားတြင္ ပိတ္ေလွာင္ထားျခင္း၊ သူတို႔၏ အသက္ေမြးမႈ၊ ပညာေရးႏွင့္ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈတို႔ကို ျငင္းပယ္ေနျခင္းမ်ားက တကယ္ပင္ ထိတ္လန္႔ တုန္လႈပ္ဖြယ္ရာ ျဖစ္ပါသည္။ သူတို႔၏ လူမ်ိဳးစုကို အစြဲျပဳ၍ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားတြင္ ထိန္းသိမ္းခံရရင္း ကေလးငယ္မ်ား ေသဆံုးေနျခင္းသည္ ကမာၻေပၚတြင္ ႀကံဳ ေတြ႔ေနရသည့္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ ျပႆနာတခု သက္သက္မဟုတ္ပါ။ လူသားမ်ိဳးႏြယ္ကို ထိခိုက္ေစသည့္ ရာဇ၀တ္မႈျဖစ္ ပါသည္။ ၎ကို ေျဖရွင္းႏိုင္ေရးက လူသားမ်ိဳးႏြယ္ အားလံုး၏တာ၀န္ ျဖစ္ပါသည္။

(The New York Times သတင္းစာ ေဆာင္းပါးရွင္ Nicholas Kristof ၏ Myanmar’s Peace Prize Winner and Crimes Against Humanity ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ႏိုင္မင္းသြင္ ဘာသာျပန္ဆိုသည္။ နီကိုလတ္စ္ ခရစ္စေတာ့ဖ္သည္ လူ႕အခြင့္အေရး၊ အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရး၊ က်န္းမာေရးႏွင့္ ကမ႓ာ႕ေရးရာမ်ားတြင္ သူ၏ ေဝဖန္သုံးသပ္ ေရးသားခ်က္မ်ားေၾကာင့္ လူအမ်ားက ေလးစားျပီး ပူလစ္ဇာဆု ၂ ဆု ရရွိထားသူ ျဖစ္သည္။)