ေနာက္ဆုံးသတင္း/ေဆာင္းပါးမ်ား

ေမာင္ေတာအေရး လံုၿခံဳေရးတာ၀န္ရိွသူေတြကို အေရးယူဖို႔ HRW တိုက္တြန္း




ခင္ျဖဴေထြး
6.2.2017

ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ႐ုိဟင္ဂ်ာ အမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႔ မိန္းခေလးငယ္ေတြကို မတရားျပဳက်င့္တာ အပါအ၀င္ လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔ေတြက က်ဴးလြန္တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြအတြက္ ျမန္မာစစ္တပ္အရာရွိေတြကို အေရးယူေပးဖို႔ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔တခု ျဖစ္တဲ့ Human Rights Watch (HRW) က တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။

မ်က္ျမင္ေတြ႔ခဲ့သူေတြကို ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းထားတယ္လို႔ ဆုိတဲ့ ဒီအဖြဲ႔ရဲ႕ ေလ့လာေတြ႔ရွိခ်က္ေတြ အရ ျပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကုန္ပိုင္းကေန ဇန္န၀ါရီလ ကာလအတြင္း ႐ိုဟင္ဂ်ာ အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ မိန္းခေလးငယ္ေတြ မတရားျပဳက်င့္ ခံရတဲ့ ျဖစ္ရပ္ေပါင္း ၂၃ ခုရွိတယ္လို႔ ဆိုျပီး သီးျခားလြတ္လပ္တဲ့ ႏုိင္ငံတကာ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္သြားဖို႔လည္း ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။ ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းထားတဲ့ မခင္ျဖဴေထြးက ေျပာျပေပးပါမယ္။

ေအာက္တိုဘာလ ၉ ရက္ေန႔ ေနာက္ပိုင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခုိက္သူေတြကို ရွာေဖြ ႏွိမ္နင္းတဲ့ နယ္ေျမရွင္းလင္းမႈေတြအတြင္း ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔ေတြဟာ ႐ိုဟင္ဂ်ာမူစလင္ အမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႔ မိန္းကေလးငယ္ေတြကို အုပ္စုဖြဲ႔ မတရားျပဳက်င့္တာ အပါအ၀င္ လိင္ပိုင္းဆုိင္ရာ ေစာ္ကားေႏွာက္ယွက္တဲ့ျဖစ္ရပ္ေတြ အမ်ားအျပား ရွိခဲ့တဲ့အေၾကာင္း ကုလသမဂၢ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြက ေ၀ဖန္ ေျပာဆိုေနၾကတာပါ။

ဒီလူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ မ်က္ျမင္ေတြ႔ခဲ့သူေတြကို ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခဲ့တာမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ကေန ဒီႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလအတြင္း ႐ိုဟင္ဂ်ာအမ်ိဳးသမီးနဲ႔ မိန္းခေလးငယ္ေတြ မတရားျပဳက်င့္ခံရတဲ့ ျဖစ္ရပ္ေပါင္း ၂၈ ခု ရွိခဲ့တဲ့အေၾကာင္း နယူးေယာက္ျမိဳ႕အေျခစိုက္ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔တခုျဖစ္တဲ့ Human Rights Watch က ေျပာပါတယ္။

“အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ အသက္ ၁၃ ႏွစ္အရြယ္အထိပါ ပါတဲ့ မိန္းခေလးငယ္ေတြကို တဦးခ်င္းေရာ၊ အုပ္စုဖြဲ႔ပါ မတရားျပဳက်င့္တာနဲ႔ တျခား လိင္ပိုင္းဆုိင္ရာ ထိပါးတဲ့လုပ္ရပ္ေပါင္း ၂၈ ခု က်မတို႔ ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ ျမန္မာစစ္သားေတြနဲ႔ လံုျခံဳေရး တပ္ဖြဲ႔၀င္ေတြက စနစ္တက် စီစဥ္က်ဴးလြန္ခဲ့ပံု ရတာကိုလည္း က်မတို႔ ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ သူတို႔က ေက်းရြာေတြထဲကို၀င္၊ အမ်ိဳးသားေတြကို သတ္၊ အမ်ိဳးသမီးေတြကို သီးျခားခြဲထုတ္ျပီး တဦးခ်င္း ဒါမွမဟုတ္ အုပ္စုဖြဲ႔ မတရားျပဳက်င့္ၾကတာပါ။ တခ်ိဳ႕ျဖစ္ရပ္ေတြမွာေတာ့ အမ်ိဳးသား အမ်ိဳးသမီးေတြ အားလံုးကို တေနရာတည္းမွာေခၚျပီးေတာ့မွာ အမ်ိဳးသမီးေတြကို သက္သက္တေနရာခြဲထုတ္ျပီး အုပ္စုဖြဲ႔ မတရားက်င့္တဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြ ေတြ႔ခဲ့ရတာပါ။”

Human Rights Watch အဖြဲ႔ေျပာခြင့္ရ Priyanka Motaparthy ေျပာသြားတာပါ။ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔ေတြရဲ႕ အခုလို စြပ္စြဲ ေျပာဆိုခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာအစိုးရကေတာ့ မဟုတ္မွန္ေၾကာင္း အစဥ္တစိုက္ ျငင္းဆိုထားတာပါ။ ဒီစြပ္စြဲခ်က္ေတြနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ခိုင္မာတဲ့ သက္ေသအေထာက္အထားေတြ ရွိရင္ သူတို႔ကို ေျပာဖို႔လည္း ျမန္မာအစိုးရဘက္က ေျပာဆိုထားတာပါ။ ျမန္မာအစိုးရ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ဘက္က မတရားျပဳက်င့္ခံရတဲ့ အမ်ိဳးသမီး ႏွစ္ဦးကို ေမးျမန္းထားတဲ့ ႐ုပ္သံဖုိင္နဲ႔ ပတ္သက္ျပီးေတာ့လည္း ေကာ္မရွင္ရဲ႕ မွ်တမႈအေပၚ HRW က ေမးခြန္းထုတ္ပါတယ္။ လိင္ပိုင္းဆုိင္ရာ မတရားျပဳက်င့္ ခံရသူေတြကို ေမးျမန္းရာမွာ လုိက္နာသင့္တဲ့ ႏုိင္ငံတကာ စံႏႈန္းေတြနဲ႔အညီ လိုက္နာျခင္း မရွိဘဲ၊ သူတုိ႔လိုရာ ရေအာင္ ဖိအားေပး ေမးျမန္းတာေတြ လုပ္ခဲ့တယ္လုိ႔ HRW က ေ၀ဖန္ပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း အၾကမ္းဖက္မႈေတြနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ သီးျခား လြတ္လပ္တဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ အေရးႀကီးတဲ့ အေၾကာင္းလည္း HRW ေျပာခြင့္ရ အမ်ိဳးသမီး Priyanka Motaparthy က ေျပာပါတယ္။

“ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္းက ၾကမ္းဖက္မႈေတြနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ သီးျခားလြတ္လပ္တဲ့ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ျပီး ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းမွ ရလိမ့္မယ္လုိ႔ က်မတို႔ ယူဆပါတယ္။ ဒီလို ႏုိင္ငံတကာ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ခြင့္ျပဳဖုိ႔ ျမန္မာအစိုးရကို က်မတို႔ ေတာင္းဆိုပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာစစ္တပ္အေနနဲ႔ သူတို႔တပ္ဖြဲ႔၀င္ေတြရဲ႕ မတရားျပဳက်င့္မႈေတြ၊ အၾကမ္းဖက္မႈေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ သတိေပးခံေနရတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာစစ္တပ္ကိုယ္တိုင္က ခံု႐ံုးဖြဲ႔ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ျပီး အျပစ္က်ဴးလြန္သူေတြကို ေဖာ္ထုတ္ အျပစ္ေပးဖို႔လိုပါတယ္။ ဒါမွသာ ေနာက္ထပ္ ဒီလို လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။”

ဒီအေတာအတြင္း ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း အၾကမ္းဖက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ မဟာမင္းႀကီး႐ံုးကလည္း သိပ္မၾကာခင္ကပဲ အစီရင္ခံစာ တေစာင္ထုတ္ျပန္ခဲ့တာမွာ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ နယ္ေျမရွင္းလင္းမႈေတြအတြင္း ႐ိုဟင္ဂ်ာ အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ မိန္းကေလးငယ္ ၁၀၁ ေယာက္ မတရားျပဳက်င့္ခံရတာ ဒါမွမဟုတ္ရင္လည္း လိင္ပိုင္းဆုိင္ရာ ေစာ္ကားခံရတာေတြ ရွိခဲ့တဲ့အေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး Zeid al- Hussein ကိုယ္တိုင္ကလည္း ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း မြတ္ဆလင္ေတြ အခုလို ညႇင္းပမ္းခံရတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္တုန္းက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ဖုန္းကတဆင့္ တိုက္႐ိုက္ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒီအျဖစ္အပ်က္ေတြကို အစိုးရအေနနဲ႔ စံုစမ္းစစ္ေဆးသြားမယ္လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သူ႔ကို ျပန္ေျပာခဲ့တဲ့အေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရး ဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး Zeid al- Hussein ေျပာထားပါတယ္။

Comment ေရးရန္

Rohingya Exodus