ရခိုင္အေရး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ႏႈတ္ဆိတ္ေနမႈ ကို လန္ဒန္သုေတသီ တစ္ဦး ေဝဖန္ေျပာၾကား

ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနာက္ဘက္စြန္း ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ေပၚေနေသာ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ သေဘာထား တစ္စံုတစ္ရာ ထုတ္ျပန္ျခင္းမရွိဘဲ၊ ေရငံုႏႈတ္ပိတ္ ေနသည့္အတြက္ ႏိုင္ငံတကာ ဒီမိုကေရစီ ျပယုဂ္ လည္း ျဖစ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ထူးျခား ထင္ရွားေသာ အတိုက္အခံ ေခါင္းေဆာင္လည္းျဖစ္သည့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ထင္ရွားေက်ာ္ေစာမႈတို႔သည္ လ်င္ျမန္စြာ ဆုတ္ယုတ္ က်ဆင္းလ်က္ ရွိေပသည္။

“ထိတ္လန္႔ ေၾကာက္ရြံ႕စရာ အျဖစ္အပ်က္ေတြ အေပၚ ႏႈတ္ဆိတ္ေနတာေၾကာင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေပၚ ယံုၾကည္ ကိုးစားမႈေတြ ေတာ္ေတာ့္ကို က်ဆင္းခဲ့ရပါတယ္” ဟု လန္ဒန္ၿမိဳ႕ရွိ SOAS University မွ သုေတသီ Guy Horton က The Week သတင္းစာေစာင္ သို႔ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ “ဒီကေန႔ ကမၻာမွာ အဆိုးရြားဆံုးလူ႔ အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြထဲက တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ဒီကိစၥေတြအေပၚ သူ႔ ရဲ႕ပါးနပ္လိမၼာတဲ့ ေရွာင္ကြင္းမႈက သူအျမဲလို တစ္နင့္တစ္ပိုး ရရွိေနက် ကိုယ္က်င့္တရား အခြင့္အာဏာကို ဆံုး႐ံႈးေစခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္”ဟု Horton က မွတ္ခ်က္ျပဳသည္။

Horton သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေရွ႕ဘက္ျခမ္းေဒသမ်ားမွ လူ႔ အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ား အေၾကာင္း ေဖာ္ျပသည့္ Dying Alive အမည္ရစာအုပ္ကို ေရးသားျပဳစုခဲ့ သူျဖစ္သည္။ Dying Alive သည္ ကုလသမဂၢ လံုျခံဳေရး ေကာင္စီက ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္အတြင္း ထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ Burma: A Threat to Peace အမည္ရ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ လံုျခံဳေရးေကာင္စီ ဆံုးျဖတ္ခ်က္တစ္ရပ္တြင္ ထည့္သြင္းၫႊန္းဆို ေဖာ္ျပျခင္း ခံခဲ့ရသည့္ စာအုပ္ျဖစ္သည္။

ဝါရင့္ ဆြီဒင္စာနယ္ဇင္းသမား စာေရးဆရာ Bertil Lintner က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ မတိုးသာ မဆုတ္သာ အက်ပ္အတည္းကို ရွင္း ျပခဲ့သည္။ မြတ္စလင္မ်ားအား တိုက္ခိုက္ျခင္းကို ႐ႈတ္ခ်မည္ ဆိုပါက သူ၏ မဲဆႏၵနယ္ ေျမမွ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားက သူ႔ကို ေက်ာခိုင္းသြားၾကမည္ ျဖစ္သလို တစ္စံုတစ္ရာ ေျပာၾကား ျခင္းမရွိပါကလည္း ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္း၌ ယံုၾကည္ကိုးစားမႈ ေလ်ာ့က် ဆံုး႐ံႈးလိမ့္မည္ ျဖစ္သည္ဟု Bertil Lintner က The Week သတင္းဌာနသို႔ ရွင္းျပခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

“သူက ဒုတိယအခ်က္ကို ေရြးလိုက္ပံုရပါတယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲ အျဖစ္အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႕အ စည္းေတြနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြၾကားမွာ သူ႔ အေပၚေဝဖန္ေျပာၾကားမႈေတြ ေပၚေပါက္လာ ခဲ့တာပဲျဖစ္ ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ ႐ႈေထာင့္ကေနၾကည့္ရင္ေတာ့၊ သူ႔ ကိုေက်ာခိုင္းသြားေစမယ့္ ျပည္တြင္းက ဘဂၤါလီ ဆန္႔က်င္ေရး သေဘာထားေတြ ကိုပဲ လက္ခံရတာ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္” ဟု Lintner က ဆိုသည္။

Lintner သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္း စာအုပ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေရးသားခဲ့သူ ျဖစ္ကာ ယခုလ အေစာပိုင္းက လည္း ေနျပည္ေတာ္တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ဆံုေတြ႕ခဲ့သည္။ Lintner က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သည္ ျပည္တြင္း၌လည္း ဖိအားမ်ား သက္ေရာက္ခံေနရပါေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ “ျပႆနာကေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡေတြအေပၚႏႈတ္ ဆိတ္ေနတာနဲ႔၊ ႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္းမွာ ကခ်င္ေတြကို အစိုးရတပ္ေတြက ထိုးစစ္ဆင္ေနတာေတြပဲ။ ဒါေတြက သူ႔အေပၚလူထုေထာက္ခံမႈက်ဆင္း ေစတာပါ”ဟု ဆိုသည္။

အခ်ိဳ႕ေသာ ကခ်င္လူမ်ိဳးတို႔ကမူ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေပၚ စာနာသည့္သေဘာထားမ်ား ထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကား ခဲ့ၾကသည္ ဟုလည္း Lintner ကဆိုသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္လအတြင္း အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုသို႔ ေခတၲ ေရာက္ရွိလာခဲ့ေသာ ရွမ္း တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ ဦးခြန္ထြန္းဦးက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သည္ ၾကားေနသူ ျဖစ္လာခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ ျမန္မာလူငယ္ အမ်ားအျပား ကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သည္ အစိုးရႏွင့္စစ္တပ္၏ သေဘာထား မ်ားဘက္သို႔ ယိမ္းလြန္းသည္ ဟု ေဝဖန္ေျပာၾကားမႈမ်ားျပဳလုပ္ လာခဲ့ၾကသည္။

သို႔ရာတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္အေနျဖင့္ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ေရြး ေကာက္ပြဲကို အႏိုင္ရရွိလိုပါက အျခား ေရြးခ်ယ္စရာ ရွိပါသလားဟု ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္လာသည္။ Guy Horton ကမူ အျခားထင္ရွားေသာ ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္မ်ား သာဆိုပါက ထိုသို႔ တံု႔ျပန္လိမ့္မည္မဟုတ္ ဟု ဆိုခဲ့သည္။

“ဥပမာ ေျပာရရင္၊ မဟတၲမ ဂႏၶီဆိုပါစို႔။ ဒီကေန႔ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျပစ္ဒဏ္ ခတ္ခံရသလိုမ်ိဳးျဖစ္ေနတဲ့ ထိတ္လန္႔ စရာ အျဖစ္ဆိုးေတြနဲ႔ တစ္ထပ္တည္း တူတဲ့ျပႆနာမ်ိဳးကို ရပ္တန္႔ႏိုင္ဖို႔အတြက္ အစာ အငတ္ခံ ဆႏၵျပခဲ့ပါ တယ္။ ေဒၚေအာင္ ဆန္း စုၾကည္ကို ခိုင္းႏိႈင္း ေျပာၾကားေလ့ ရွိၾကတဲ့၊ ကိုယ္က်င့္တရားနဲ႔ ျပည့္စံုတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ ေတြျဖစ္တဲ့ Nelson Mandela နဲ႔ Martin Luther King တို႔သာ ဆိုရင္လည္း ဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ တစ္သားတည္း ျဖစ္တာကို ေဖာ္ျပၿပီး အႏုနည္းနဲ႔ ကန္႔ကြက္ၾကမွာ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီအစားသူက အေမရိကန္ ကြန္ကရက္ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ဆု အပါအဝင္ မ်က္ႏွာလို မ်က္ႏွာရလုပ္ၿပီး ေပးၾကတဲ့ ကမၻာတစ္လႊားက ဆုေတြ လိုက္ယူခဲ့တာ ျဖစ္တယ္”ဟု Horton က ျပင္းထန္စြာ ေဝဖန္ မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ့သည္။

Horton က သူ၏အျမင္အရ ရခိုင္ျပည္နယ္မွ အျဖစ္အပ်က္မ်ားကို ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံ၏ ၁၉၃ဝ ခုႏွစ္ မ်ားအတြင္း ဂ်ဴးလူမ်ိဳး တို႔ကို ႏွိပ္ကြပ္ခဲ့ပံုႏွင့္အလားတူျဖစ္သည္ဟုဆို ပါက ခ်ဲ႕ကားေျပာရာမက်ဆိုသည္။

“ဘဂၤါလီေတြကို တိုင္းျပည္ ကႏွင္ထုတ္ဖို႔နဲ႔ ဒုကၡသည္စခန္းေတြ ဆီအတင္းအက်ပ္လႊဲေျပာင္းေပးဖို႔၊ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ရဲ႕ ေတာင္းဆိုခ်က္ကလည္း Rome Statute ကို ခ်ိဳးေဖာက္ရာ ေရာက္တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ တဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြကို က်ဴး လြန္ေစဖို႔ျဖစ္ခဲ့တယ္လို႔ မွတ္ခ်က္ခ် ရမွာပါပဲ” ဟု Horton က The Week သတင္း ဌာနသို႔ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

“အဲဒီအျပင္ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး အစြဲျပဳ တိုက္ခိုက္ ဖ်က္ဆီးမႈ ေတြကေန လူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မႈ ေတြအထိ ပံုစံေျပာင္း သြားႏိုင္ပါေသးတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈဆိုင္ရာ ရာဇဝတ္မႈ ေတြကို စံုစမ္း စစ္ေဆးဖို႔ ေတာင္းဆိုခ်က္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ကုလသမဂၢအထူးဌာေနကိုယ္စားလွယ္ က ျပန္ၿပီးေတာ့ ေတာင္းဆိုသင့္ ပါတယ္။ အဲဒါက ႏိုင္ငံေရး လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြအေပၚ မူမတည္ပါဘူး” ဟုလည္း Horton က ဆိုသည္။

လန္ဒန္ၿမိဳ႕ စီးပြားေရး သင္တန္းေက်ာင္း တစ္ခုမွ ျမန္မာ့အေရး ကြ်မ္းက်င္သူ၊ ေမာင္ဇာနည္ကမူ ကြဲျပား ေသာ အျမင္ တစ္ရပ္ကို ေဖာ္ထုတ္ ခဲ့သည္။ “ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနနဲ႔ ဒီကိစၥမွာ ဝင္ေျပာေပးလိုက္လို႔ ႏိုင္ငံေရး အရ ဘာမွ အက်ိဳးအျမတ္ မရႏိုင္ပါဘူး။ သူက သူ႔ရဲ႕ အေျခခံသေဘာထားေတြအေပၚ ဆုပ္ကိုင္ထားဖို႔ ႀကိဳးစား ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အတိုက္အခံ တစ္ေယာက္လည္း မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ အခုသူက ႏိုင္ငံေရးသမား တစ္ေယာက္ ျဖစ္ေနၿပီး ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြ ရဲ႕ မဲက အမ်ားစုျဖစ္မယ့္ ၂ဝ၁၅ ခု ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္အေပၚကိုပဲ အာ႐ံု စိုက္ေနတာ ျဖစ္တယ္” ဟု ေမာင္ဇာနည္က AP သတင္းဌာနသို႔ ေျပာၾကားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

Horton ကမူ ေမာင္ဇာနည္၏ အျမင္ကို ဘက္ၿပိဳင္ေျပာၾကားခဲ့ သည္။ “ကိုယ္က်င့္တရားထက္ ႏိုင္ငံေရး လက္ေတြ႕ ရလဒ္ကို အေလးထားတဲ့ အျပစ္ျမင္ Real Politick ရဲ႕ ေနရာတစ္ေနရာကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့မယ္ဆိုရင္ ေရရွည္မွာၾကံဳေတြ႕လာ ရမွာက သူဟာ ကိုယ္က်င့္တရားဆိုင္ ရာယံုၾကည္ကိုးစားထိုက္မႈကို ဆံုး႐ံႈး႐ံုတင္ မကဘူး။ တိုင္းရင္းသား ျပည္သူေတြ ရဲ႕ေထာက္ခံမႈကိုပါ ဆံုး ႐ံႈးရမယ့္အျပင္ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ ေရြး ေကာက္ပြဲမွာေတာင္ ႐ံႈးသြားႏိုင္ေခ် ရွိတယ္”ဟု Horton က တံု႔ျပန္ ေျပာၾကားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။