ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအား အၾကမ္းဖက္ လူမ်ိဳးတုန္း သတ္ျဖတ္ ေနသည္ဟု စြပ္စြဲခ်က္မ်ား ထြက္ေပၚ

O'Laie Manzu

24.4.2013

ျမန္မာ ႏုိင္ငံ အေနာက္ ဖက္ပိုင္းရွိ အာရကန္ [ရခိုင္] ျပည္နယ္မွာ ျပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္က ျဖစ္ပ်က္ ခဲ့တဲ့ ဘာသာေရး အၾကမ္း ဖက္မႈ ေတြအေပၚ လူ႔အခြင့္ အေရး ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာေရး အဖြဲ႕ (HRW) က ထုတ္ျပန္ လိုက္တဲ့ အစီရင္ ခံစာေတြ ထြက္ေပၚ လာၿပီးတဲ့ ေနာက္မွာ ျပည္သူ႔ အေရျခံဳ ဟန္ေဆာင္ အစိုးရဟာ “လူမ်ိဳးတုန္း သုတ္သင္ ရွင္းလင္း မႈေတြ”၊ “လူသားမ်ား အေပၚ ရာဇဝတ္မႈ က်ဳးလြန္ မႈေတြ” ျပဳလုပ္ ေနတယ္လို႔ စြပ္စြဲခ်က္ ေတြထြက္ ေပၚလာ ခဲ့ပါတယ္။ ဗုဒၶ ဘာသာဝင္ ရခိုင္ လူမ်ိဳး ေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံမဲ့ ျဖစ္ေန ရတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္ ေတြအၾကား ျဖစ္ပြား ခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡ ႀကီးေၾကာင့္ မီးရီႈ႕ မႈေတြ၊ လႈယက္ မႈေတြ၊ ေသြးေအး သတ္ျဖတ္မႈ ေတြျဖစ္ပြား ခဲ့ရတဲ့ အတြက္ အနည္းဆံုး လူ ၂၀၀ ခန္႔ ေသဆံုး ခဲ့ရၿပီး ၁၂၅၀၀၀ ေက်ာ္ အိုးမဲ့ အိမ္မဲ့ ျဖစ္ခဲ့ ရတယ္။ HRW ကေတာ့ ဒီလို သတ္ျဖတ္မႈ ေတြလုပ္ေဆာင္ ေနၾကတဲ့ ရခိုင္ လူမ်ိဳး ေတြနဲ႔ သူတို႔ကို လြတ္လြတ္ လပ္လပ္ လႈပ္ရွား ခြင့္ျပဳ ထားတဲ့ အာဏာပိုင္ ေတြကို စြပ္စြဲ လိုက္ပါတယ္။

ဒီအေရး ကိစၥနဲ႔ စပ္ႏြယ္ မႈမရွိတဲ့ ေလာေလာ လတ္လတ္ အၾကမ္း ဖက္မႈေတြ ၿပီးခဲ့တဲ့ လက ထပ္မံ ျဖစ္ပြား ခဲ့ၿပီး ေနာက္မွာ ရာစုႏွစ္ တစ္ဝက္ ေလာက္ စစ္အုပ္စုရဲ့ ရက္စက္ ၾကမ္းၾကဳတ္ မႈမွာ ျဖတ္သန္း လာခဲ့ ၿပီးမွ အသစ္ တဖန္ ေခါင္းေထာင္ လာတဲ့ အစိုးရရဲ့ အရည္ အခ်င္းနဲ႔ ဆႏၵ သေဘာ ထားေတြဟာ ေမးခြန္း ထုတ္စရာေတြ ျဖစ္ေပၚ လာပါ ေတာ့တယ္။ ဒီအစီ ရင္ခံစာ ဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကို ႏိုင္ငံတကာ ပဋိပကၡ ေလ့လာ ေရးအဖြဲ႔ (International Crisis Group) က 'ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႀကိဳးပမ္း မႈဆု' ေပးတဲ့ ေန႔နဲ႔ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ အေပၚ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔ ဒဏ္ခတ္ မႈေတြ ကို ဥေရာပ သမဂၢ (European Union) ကဖယ္ရွား လိုက္တဲ့ ေန႔နဲ႔ တစ္ရက္ တည္းမွာပဲ ထြက္ေပၚ လာခဲ့ တာပါ။ 

HRW ရဲ့ အစီ ရင္ခံစာ အရ ရခိုင္ လူအုပ္ ႀကီးက [၂၀၁၂ ခုႏွစ္] ဇြန္လ အတြင္းမွာ မြတ္စလင္ ေတြရဲ့ ၿမိဳ႕နယ္ ေလးခုကို တိုက္ခိုက္ ၾကျပီး ေအာက္တို ဘာလ မွာေတာ့ ၿမိဳ႕နယ္ ၉ ခုကို တိုက္ခုိုက္ ခဲ့ၾက ပါတယ္။ ရြာေတြကို မီးရိႈ႕၊ လူေတြကို အစုလိုက္ အျပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္ မီးရိႈ႕ ခဲ့ၾက ပါတယ္။ ေျမာက္ဦး ၿမိဳ႕နယ္မွာ ရွိတဲ့ ရန္ထဲ ရြာကို တစ္ရက္ အတြင္း ရိုဟင္ဂ်ာ အေယာက္ ၇၀ ကို သတ္ျဖတ္ ခဲ့ၾကတဲ့ အေၾကာင္း ကိုလည္း စာမ်က္ ႏွာပါင္း ၁၅၃ ရြက္ပါ ရွိတဲ့ ယင္းအစီ ရင္ခံစာမွာ အေသးစိတ္ ေဖာ္ျပ ထားပါတယ္။ 

“ပထမ ကေတာ့ စစ္သား ေတြက ‘ဘာမွ မလုပ္ ၾကတဲ့၊ ခင္ဗ်ား တို႔ကို ကာကြယ္ ေပးမယ္။ က်ေနာ္တို႔ ကယ္မယ္။’ လို႔ေျပာ ၾကေတာ့ က်ေနာ္ တို႔လည္း သူတို႔ကို ယံုၾကည္ အားကိုး ခဲ့မိတယ္။” ဟု အသက္ ၂၅ ႏွစ္ အရြယ္ မေသ မေပ်ာက္ ေသတြင္းက လြတ္လာ သူတစ္ဦးက HRW ကိုေျပာ ပါတယ္။ “ေနာက္ေတာ့ သူတို႔ ကတိဖ်က္ ၾကတယ္။ ရခိုင္ေတြ က်ေနာ္တို႔ လူေတြကို အလြယ္ တကူ ရိုက္ႏွက္ သတ္ျဖတ္ ၾကတယ္။ လံုျခံဳေရး ေတြက က်ေနာ္ တို႔ကို ဘာ အကာ အကြယ္မွ ေပးခဲ့ဘူး။”ဟုေျပာျပ ပါတယ္။ 

ျမန္မာ ႏုိင္ငံ အေနာက္ဖက္ ပိုင္းမွာ ေနထိုင္ ၾကတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြဟာ လူဦးေရ အားျဖင့္ ၈၀၀၀၀၀ ေလာက္ရွိၿပီး ႏိုင္ငံမဲ့ ျဖစ္ေန ရပါတယ္။ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ အတြင္းမွာ မ်ိဳးရိုး စဥ္ဆက္ အလိုက္ ေနထိုင္ လာခဲ့ ၾကေပမယ့္ လည္း လူမ်ိဳးေရး အစြန္းေရာက္ ဝါဒီ အာဏာရွင္ ေဟာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေနဝင္းရဲ့ ၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသား ဥပေဒက ပံုေဖာ္ ထားတဲ့ တရားဝင္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳး စာရင္း ၁၃၅ ခုထဲမွာ မပါဝင္ ပါဘူး။ ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြဟာ ‘ကီလုိ မီတာ ၃၀၀ ေလာက္ ထိစပ္ ေနတဲ့ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလား ေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံက လူေတြ ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာ ႏုိင္ငံရဲ့ ေဒသ တြင္းက သယံဇာတ ေတြကို ခိုးယူ သံုးစြဲဖို႔ အတြက္ တရားမဝင္ ခိုးဝင္ လာသူ ဘန္ဂါလီ ေတြျဖစ္တယ္’ လို႔ ျမန္မာ အစိုးရက သတ္မွတ္ ထားပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြဟာ လြတ္လပ္စြာ သြားလာခြင့္၊ အိမ္ေထာင္ ျပဳခြင့္၊ ကေလး ေမြးဖြားခြင့္ အစရွိတဲ့ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ ေတြအပါ အဝင္ ကန္႔သတ္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈ ေပါင္းေျမာက္ မ်ားစြာ အတြင္းမွာ ေနထိုင္ ၾကရ ပါတယ္။ ဘဂၤလား ေဒ့ရွ္ ကလည္း သူတို႔ လူေတြ မဟုတ္ဘူး ဆိုၿပီး ဥပကၡာ ျပဳထား ပါတယ္။ ဒီၾကားထဲ ျပႆနာ ဖန္တီး လိုတဲ့ ဗုဒၶ ဘာသာ ဝင္ေတြ ကေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြက ‘ဗုဒၶ ဘာသာ အမ်ိဳးသမီး ေတြကို အဓမၼ က်င့္တယ္’၊ ‘ျမန္မာ ႏုိင္ငံကို အစၥလာမ္ ဘာသာ ျဖစ္ေအာင္ ေျပာင္းလဲ ေနတယ္’၊ ‘မြတ္စလင္ ကေလး ေတြမ်ား လာေအာင္ မိန္းမေတြ အမ်ားႀကီး ယူၾကတယ္’ လို႔ လုပ္ၾကံ ဝါဒျဖန္႔ ၾကပါတယ္။ HRW ရဲ့ အာရွ ေရးရာ လက္ေထာက္ တာဝန္ခံ ေဖးလ္ ေရာဘတ္စန္ (Phil Robertson) ဟာ “[အာဏာပိုင္ ေတြ အေနနဲ႔] ယေန႔ အထိ ကူညီ ေထာက္ပံ့ ေပးမႈ ေတြကို ျငင္းပယ္ ေနျခင္း အားျဖင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ သြားေရး လာေရး ေတြကို ကန္႔သတ္ ထားျခင္း ျဖင့္ေသာ္ လည္းေကာင္း ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳး ေတြအေပၚ က်ဴးလြန္ ေနတဲ့ လူမ်ိဳးတုန္း သုတ္သင္ ရွင္းလင္းေရး လႈပ္ရွား မႈႀကီးမွာ” ျမန္မာ အစိုးရက ပါဝင္ ပတ္သက္ ေနတယ္လို႔ စြပ္စြဲ လိုက္ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္က ျဖစ္ပြား ခဲ့တဲ့ အၾကမ္း ဖက္မႈ ေတြေနာက္ပိုင္းမွ ျမန္မာ အာဏာပိုင္ ေတြဟာ ဗလီဝတ္ ေက်ာင္းေတာ္ ေတြဖ်က္ဆီး ခဲ့တဲ့ အေၾကာင္း၊ လူစု လူေဝး ေတြကို အၾကမ္းဖက္ ဖမ္းဆီး ခဲ့တဲ့ အေၾကာင္း၊ အိုးအိမ္မဲ့ ျဖစ္ေနတဲ့ မြတ္စလင္ ေတြကို ေထာက္ပံ့ ေပးတဲ့ လူသားခ်င္း စာနာမႈ အကူ အညီ ေတြကို ပိတ္ဆို႔ တားဆီး ထားတာတဲ့ အေၾကာင္း ေတြကိုလည္း အစီရင္ခံစာ အသစ္မွာ အက်ယ္ တဝန္႔ ေဖာ္ျပထား ပါတယ္။ ဗုဒၶ ဘာသာဝင္ အမ်ိဳး သမီးငယ္ တစ္ဦးကို အဓမၼ က်င့္ သတ္ျဖတ္ ခဲ့တဲ့ မြတ္စလင္ အမ်ိဳးသား သံုးဦးရဲ့ လုပ္ရပ္ကို လက္စား ေခ်တုန္႔ ျပန္တဲ့ အေနနဲ႔ ဘာသာေရး ခရီး ထြက္လာတဲ့ ဘတ္စ္ကား ေပၚက မြတ္စလင္ ၁၀ ဦးကို လူတစ္စုက သတ္ျဖတ္တဲ့ ကိစၥရပ္ ေတြက အၾကမ္း ဖက္မႈကို စတင္ ေစခဲ့တဲ့ မီးပြား ေတြျဖစ္ ပါတယ္။ ေနာက္လ ေတြမွာေတာ့ “ဗုဒၶ ဘာသာ ဘုန္းႀကီးေတြ၊ ႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြ၊ အစိုးရ အာဏာပိုင္ ေတြစုေဝး ၾကၿပီး လူမ်ိဳးစု အေရးကို ရာသက္ ပန္ပံုစံ ေျပာင္းလဲ ႏုိင္ေရး အတြက္” ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြကို အစအန ေဖ်ာက္ၾက ဖို႔ ၾကံစည္ လုပ္ေဆာင္ တာျဖစ္ တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ “သူတို႔မွာ နည္းဗ်ဴဳ ဟာေတြ ရွိတယ္။ ဒီလုပ္ရပ္ ေတြအား လံုးဟာ ေသေသ ခ်ာခ်ာ အစီ အစဥ္ ဆြဲၿပီး စနစ္ တက် လုပ္ေဆာင္ ၾကတာပါ။” ဟု ရိုဟင္ဂ်ာ ႏိုင္ငံေရး အဖြဲ႕ျဖစ္တဲ့ အမ်ိဳးသား လူ႔အခြင့္ အေရး ဒီမိုကရက္ တစ္ပါတီ (National Democratic Party for Human Rights) ရဲ့ ဥကၠဌ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ေဟာင္း ဦးေက်ာ္မင္းက ေျပာပါတယ္။ 

အစိုးရ မဟုတ္တဲ့ လူမႈ အဖြဲ႔ အစည္း (အန္ဂ်ီအို) ေတြက လည္း ဒုကၡသည္ စခန္း ေတြမွာ အေျခ အေန ေတြဆုိးရြား ေနၿပီး ေရာဂါ ဘယ ထူထပ္ ေနေၾကာင္း၊ မရွိမဲ့ ရွိမဲ့ စားနပ္ ရိကၡာ ေတြလည္း ကုန္ခန္း ေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း သတိေပး ေနၾက ပါတယ္။ (မေလးရွား အပါ အဝင္) ႏိုင္ငံ ရပ္ျခား ေတြကို ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာ ေသာ ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြ အသက္စြန္႔ ၿပီးထြက္ေျပး သြားေအာင္ လုပ္တဲ့ ကလိန္ ကက်စ္ လွည့္ကြက္က ေပါ့ေသးေသး ကိစၥေတာ့ မဟုတ္ လွပါဘူး။ ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြဟာ ေဒၚလာ ၃၅၀ နဲ႔ညီမၽွတဲ့ ေငြေၾကး ပမာဏကို သူတို႔ကို အႏၱာရာယ္ ျပဳၾက သူေတြထံ လူကုန္ ကူးခ ေပးၿပီး ထြက္ေျပး ၾကရ ပါတယ္။ ဇြန္လ အၾကမ္း ဖက္မႈ ေတြေၾကာင့္ မိသားစုဝင္ ရွစ္ဦး ဆံုးရံႈး သြားခဲ့ ရတဲ့ ဂ်ာမဏီ ႏုိင္ငံ အေျချပဳ ရိုဟင္ဂ်ာ အခြင့္ အေရး လႈပ္ရွား သူတစ္ဦး ျဖစ္တဲ့ ဦးေနဆန္းလြင္က “ဒီသတ္ျဖတ္မႈ ေတြရဲ့ ေနာက္ကြယ္မွာ အစိုးရ ပါတယ္ ဆိုတာ ရာႏႈန္းျပည့္ ေသခ်ာ ပါတယ္” လို႔ TIME မဂၢဇင္းကို ေျပာျပ ပါတယ္။ “အကယ္လို႔ အစိုးရဟာ ဒီလို အၾကမ္း ဖက္မႈ ေတြကို တားဆီး ခ်င္တဲ့ ဆႏၵ ရွိရင္ ခ်က္ခ်င္း တားဆီးလို႔ ရႏိုင္ ပါတယ္” လို႔သူ ကေျပာ ပါတယ္။ “သူတို႔ ေတြ ဒီလိုဘဲ ဆက္လုပ္ ေနၾကမယ္ ဆိုရင္ ေနာက္ငါးႏွစ္ အတြင္း ျမန္မာ ျပည္မွာ ရိုဟင္ဂ်ာ ရွာေတြ႔ ေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူး။” လို႔လည္း ဆက္လက္ ရွင္းျပ ပါတယ္။ 

ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြကို ကူညီ ၾကတဲ့ လူသားခ်င္း စာနာ ေထာက္ထားတဲ့ အဖြဲ႔ အစည္း ေတြက လည္း ၿခိမ္းေျခာက္ မႈေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ ေနၾက ရပါတယ္။ ကုလ သမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ား ဆိုင္ရာ မဟာ မင္းႀကီးရံုး (UNHCR) ႏွင့္ နယ္စည္း မျခား ဆရာဝန္ မ်ားအဖြဲ႔ (Doctors Without Borders MSF) ႏွစ္ဖြဲ႔ လံုးရဲ့ ဝန္ထမ္း ေတြက ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္အတြင္း အာရကန္ ျပည္နယ္မွာ အာဏာ ပိုင္ေတြ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္း ထားခဲ့ ျခင္းခံ ခဲ့ရ ပါတယ္။ MSF ရဲ့ အေထြေထြ ညြန္ၾကား ေရးမွဴး အားဂ်န္ ဟီဟန္း ခမ္ပ္ (Arjan Hehenkamp) ကလည္း ေဖေဖာ္ ဝါရီလမွာ ျပဳလုပ္ ခဲ့တဲ့ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲ တစ္ရပ္တြင္ သူ႔အဖြဲ႔ဟာ ရိုဟင္ဂ်ာ စခန္း ေတြမွာ ကူညီ လုပ္ေဆာင္ ရေကာင္း လားဆိုၿပီး ရခိုင္ ေတြရဲ့ ႀကိမ္းေမာင္း မႈေတြကို ခံခဲ့ ရတယ္လို႔ ေျပာဆို ခဲ့ပါတယ္။ “လက္ကမ္း စာေတြ၊ စာေစာင္ေတြ၊ ေဖ့စ္ဘုတ္ စာမ်က္ႏွာ ေတြအေပၚမွာ MSF နဲ႔ အျခား အဖြဲ႔ ေတြဟာ ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြကို အားေပး အားေျမႇာက္ လုပ္ေန ၾကတယ္လို႔ အခ်ိဳ႕ရခိုင္ ေတြက အစဥ္ တစိုက္ ေဝဖန္ ေျပာဆို ေနၾက ပါတယ္။ ဒုကၡသည္ စခန္း ေတြကို တရားဝင္ ဝင္ခြင့္ မျပဳဘဲ ဒီလို စြပ္စြဲ ခ်က္တင္ ေနတာ ေတြကေတာ့ အဓိက ရင္ဆိုင္ ရတဲ့ အခက္ အခဲ ျဖစ္ပါတယ္” လို႔ သူ႔ရဲ့ ထုန္ျပန္ ေၾကညာ ခ်က္တစ္ခု ေဖာ္ျပ ထားပါတယ္။ 

ပိုမို ဆုိးရြား လာတဲ့ ဒီအၾကမ္း ဖက္မႈ ေတြက ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္ ေတြအေပၚ မွာဘဲ ဦးတည္ လုပ္ေဆာင္ ေနတာ မဟုတ္ ေတာ့ပါဘူး။ အရင္ ႏွစ္က အၾကမ္း ဖက္မႈ ေတြမွာလည္း သီးျခား မြတ္စလင္ လူမ်ိဳးစု တစ္စု ျဖစ္တဲ့ ကမန္ လူမ်ိဳး ေတြကိုလည္း ဦးတည္ တိုက္ခိုက္ ခဲ့ပါ ေသးတယ္။ ၿပီးခဲ့ တဲ့လ မွာလည္း အၾကမ္း ဖက္မႈ လိႈင္းလံုး ႀကီးဟာ ရန္ကုန္ ၿမိဳ႕ ေျမာက္ဖက္ ကီလို မီတာ ၅၀၀ ေလာက္မွာ တည္ရွိတဲ့ မိထီၱလာ ၿမိဳ႕ကို ရိုက္ခတ္ ခဲ့ပါတယ္။ မေျပာ ပေလာက္တဲ့ မြတ္စလင္ပိုင္ ေရႊဆိုင္မွာ အျငင္း ပြားမႈ ျဖစ္ပြားရာ ကစခဲ့ၿပီး လူ ၄၃ ဦးနဲ႔ အနည္းဆံုး အိမ္ေျခ ၈၀၀၊ ဗလီ ၅ ေဆာင္ မီးရိႈ႕ ဖ်က္ဆီး ျခင္းခံ ခဲ့ရ ပါတယ္။ လူ ၁၂၀၀၀ ေလာက္ အိုးမဲ့ အိမ္မဲ့ ျဖစ္ေန ရၿပီး ဒုကၡသည္ ေနရာ ခ်ထားေရး စခန္း ေတြထဲ ေရာက္ကုန္ ပါတယ္။ ဒီအၾကမ္း ဖက္မႈက ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြ ေနထိုင္ရာ ေဒသ မဟုတ္တဲ့ အျခား ၿမိဳ႕နယ္ ၁၁ ခု ကိုလည္း ျပန္႔ႏွံ႔ ခဲ့ပါတယ္။ မြတ္စလင္ ပိုင္အေဆာက္ အဦ ေတြကို ဗုဒၶ ဘာသာ ဝင္ေတြ ဖ်က္ဆီး ေနတာေတြ၊ သကၤန္း ၿခံဳထားတဲ့ ဘုန္းႀကီး ေတြက လူသတ္ ေနတာေတြ ကို အသံုး မက်တဲ့ ျမန္မာ့ ရဲအရာရွိ ေတြ ရပ္ၾကည့္ ေနတဲ့ ဗီဒီယို မွတ္တမ္းကို BBC က ထုတ္လႊင့္ ခဲ့တာ ကိုလည္း ထိတ္လန္႔ စြာရႈ႕ျမင္ ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေသာင္းက်န္း သူေတြရဲ့ အႏၱရာယ္က အသက္ စြန္႔ၿပီး မြတ္စလင္ အိမ္နီး နားခ်င္း ေတြကို ကာကြယ္ ေပးခဲ့တဲ့ ဗုဒၶ ဘာသာ ဝင္ေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္ ဆိုတာ ကိုလည္း သတိမူ သင့္ပါတယ္။ 

ဘာသာ ေရးအမုန္း ပြားမႈ ေတြရဲ့ အလယ္မွာ ေျဗာင္တိုက္ ေဟာေျပာ ေနတဲ့ ဘုန္းႀကီး ဝီရသူ ဦးေဆာင္တဲ့ ၉၆၉ အမွတ္ တံဆိပ္ပါ ဗုဒၶ ဘာသာ စစ္ေသြးႂကြ အဖြဲ႔က အခ်က္ အျခာ က်က် ပါဝင္ ေနတာကို ေတြ႔ရ ပါတယ္။ မႏၱေလး ၿမိဳ႕က မစိုးရိမ္ ေက်ာင္းတိုက္မွာ အေျခ စိုက္တဲ့ ဝီရသူ ဟာ မြတ္စလင္ ေတြက “ရခိုင္ ျပည္မွာ ဂ်ီဟဒ္ (ဘာသာေရး ခုခံ စစ္ပြဲ) ဆင္ႏြဲ ေနတယ္”၊ “ကေလး ငယ္ ေတြကို မူးယစ္ေဆး တိုက္ၿပီး တိုက္ခိုက္ ခိုင္းေန တယ္။” “သူတို႔ ကိုယ္ သူတို႔ အမ်ိဳး သမီး ေတြလို ဟန္ေဆာင္ၿပီး တိုက္ခိုက္ ေနတယ္” လို႔ အေျခ အျမစ္ မရွိပဲ စြပ္စြဲ ေနပါတယ္။ အခုေတာ့ ႏိုင္ငံ အႏွံ႔မွာ ၉၆၉ အမွတ္ တံဆိပ္ စတစ္ကာ ေတြဟာ ဗုဒၶ ဘာသာ ဝင္ေတြ ပိုင္တဲ့ စီးပြားေရး ေတြရဲ့ အမွတ္ သားအျဖစ္ ေတြ႔ျမင္ ရပါတယ္။ 

ျပည္တြင္း သတင္း မီဒီယာ ေတြကလည္း ဒီကိစၥမွာ အထူး တလွယ္ အေထာက္ အကူ မျပဳ ပါဘူး။ ေတာင္ အာရွသား အသား ညိဳသူ ေတြကို ေခၚတဲ့ ‘ကုလား’ ဆိုတဲ့ အသံုး အႏႈန္း ေတြထည့္သြင္း ေဖာ္ျပ ထားတာ မ်ိဳးရွိ သလို ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြကိုလည္း တရား မဝင္ က်ဴးေက်ာ္ လာသူ ေတြလို႔ ယံုမွား သံသယ ျဖစ္ေစတဲ့ ‘ဘန္ဂါလီ’ လို႔ သံုးႏႈန္း ေဖာ္ျပ ၾကတာ ေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ လို႔ကေတာ့ တစ္ခ်ိန္က ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား တစ္ဦး ျဖစ္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဗယ္ ဆုရွင္ ျဖစ္တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ ကိုေတာ့ ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ ေဝဖန္ ၾကပါတယ္။ သူမဟာ ဒီကိစၥရပ္ တစ္ေလၽွာက္ လံုးမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြကို ၾကမ္းတမ္း ယုတ္မာစြာ ဆက္ဆံ ေနမႈကို ႏႈတ္ဆိတ္ ေနခဲ့ ပါတယ္။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ကိုေမၽွာ္ကုိးျပီး ဗုဒၶ ဘာသာ ေတြရဲ့ ဆႏၵမဲေတြ မရမွာ စိုးရိမ္တဲ့ အတြက္ ဒီကိစၥမွာ ေရွ႕တမ္း မထြက္ရဲ တဲ့ လူ႕အခြင့္ အေရး ခ်န္ပီယံ ေဟာင္းတစ္ေယာက္ သာျဖစ္ ပါတယ္။ ျမန္မာ ျပည္က မြတ္စလင္ ေတြအတြက္ ကေတာ့ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ ဆိုတာ ေတာ္ေတာ္ေလး အလွမ္း ေဝးေန ပါေသးတယ္။ 

ဧၿပီ ၂၃ ၂၀၁၃ တြင္ ခ်ာလီ ကန္ဘဲလ္ ေရးသားထားေသာ TIME မဂၢဇင္းမွ Burma Accused of Ethnic Cleansing for Rohingya Violance ေဆာင္းပါးကို O’Laie Manzu မွ ဆီေလ်ာ္ သလို ဘာသာ ျပန္ထား ပါသည္။ 

မူရင္း သတင္း ေဆာင္းပါး http://world.time.com/2013/04/23/burma-accused-of-ethnic-cleansing-for-rohingya-violence/