ဗုဒၶဘာသာ ဂုိဏ္းခြဲ အသစ္၏ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေနေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံ
 |
| (ဓါတ္ပုံ - Soe Zeya Tun/Reuters) |
MyanmarMuslim InfoCentre
30.5.2013
ေနာက္ဆံုး ဘာသာေရး အၾကမ္းဖက္မႈ ၿဖစ္တဲ့ ၿမန္မာႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းျမိဳ႕မွာ ဗုဒၶဟူးေန႔က ဗုဒၶဘာသာ အၾကမ္းဖက္ သမား လူအုပ္ၾကီးဟာ ဗလီတစ္လံုး၊ မြတ္စလင္ စာသင္ေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္းႏွင့္ ေစ်း ဆိုင္ မ်ား ကို မီးရႈိ႕အျပီးမွာ လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔ ေတြဟာ ျပန္လည္ တည္ျငိမ္ ေစရန္ ခက္ခက္ခဲခဲ ၾကိဳးစားခဲ့ ရပါ တယ္။ ဒါဟာဆိုရင္ ဗုဒၶဘာသာ ဂိုဏ္းကြဲ အသစ္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ တစ္၀ွမ္းပ်ံ႕ႏွ႔ံ ေနတယ္ ဆိုတဲ့ လကၡဏာ ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
30.5.2013
ေနာက္ဆံုး ဘာသာေရး အၾကမ္းဖက္မႈ ၿဖစ္တဲ့ ၿမန္မာႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းျမိဳ႕မွာ ဗုဒၶဟူးေန႔က ဗုဒၶဘာသာ အၾကမ္းဖက္ သမား လူအုပ္ၾကီးဟာ ဗလီတစ္လံုး၊ မြတ္စလင္ စာသင္ေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္းႏွင့္ ေစ်း ဆိုင္ မ်ား ကို မီးရႈိ႕အျပီးမွာ လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔ ေတြဟာ ျပန္လည္ တည္ျငိမ္ ေစရန္ ခက္ခက္ခဲခဲ ၾကိဳးစားခဲ့ ရပါ တယ္။ ဒါဟာဆိုရင္ ဗုဒၶဘာသာ ဂိုဏ္းကြဲ အသစ္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ တစ္၀ွမ္းပ်ံ႕ႏွ႔ံ ေနတယ္ ဆိုတဲ့ လကၡဏာ ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
တရုတ္ႏိုင္ငံ နယ္စပ္အနီးရွိ လားရႈိးျမိဳ႕မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈ ေတြဟာ ယခုႏွစ္ အတြင္း ယခင္ အၾကမ္းဖက္မႈ ၿဖစ္ပြားခဲ့ရာ ေဒသေတြနဲ႔ မိုင္ေပါင္းရာနဲ႔ ခ်ီကြာေ၀းပါတယ္။ ၿဖစ္စဥ္မွာ မြတ္စလင္ တစ္ ဦး ေသ ဆံုးျပီး ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ေလးဦး ဒဏ္ရာ ရရွိခဲ့တယ္လို႔ လားရႈိး ၿပန္ၾကားေရး ၀န္ၾကီးဌာနက ဦးေ၀ လင္း က ေျပာပါတယ္။
လားရႈိးျမိဳ ့ရွိ အလြတ္တန္း ဓာတ္ပံုဆရာ ဦးခြန္ေဇာ္ဦးကို တယ္လီဖုန္းျဖင့္ ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းရာ မွာေတာ့ လူငယ္ အမ်ား အျပား ပါ၀င္တဲ့ အၾကမ္းဖက္ လူအုပ္ၾကီးဟာ တုတ္၊ ဓားမ်ား ကိုင္ေဆာင္ျပီး ဆိုင္ကယ္ မ်ားျဖင့္ ျမိဳ႕အတြင္း လွည့္လည္ ေနတယ္လို႔ ေျပာသြားပါတယ္။ “သူတို႔က ျမိဳ႕ထဲကို ပတ္ျပီးေတာ့ ဖ်က္ ဆီးေနၾကတာ” လို ့၎က ေျပာသြားသည္။
မြတ္စလင္မ်ားဟာ ျမိဳ ့ကို စြန္ ့ခြာေျပးသြားၾကေၾကာင္း မ်က္ျမင္သက္ေသမ်ားက ေျပာသည္။ ရုပ္ရွင္ရံု တစ္ ရံု ႏွင့္ မြတ္စလင္ဆိုင္မ်ား ဗုဒၶဟူးေန ့က ဖ်က္ဆီးခံလိုက္ရသည္ဟု အၾကမ္းဖက္မႈကို မ်က္ျမင္ေတြ ့ခဲ့ သူ NLD ပါတီမွ ဦးမ်ဳိးျမင့္က ေျပာသည္။
အဂၤါေန႔ ညေနခန္႔က ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ဗလီႏွင့္တကြ အျခားအေဆာက္အဦးမ်ား မီးရႈိ႕ခံရမတြင္လဲ အျခားေဒ သမ်ားတြင္ ၿဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ကဲ့သို႔ပင္ ၿမန္မာရဲတပ္ဖြဲ႕ႏွင့္ စစ္တပ္သည္ ေဒါသ ထြက္ေနေသာ ဗုဒၶဘာ သာ၀င္ လူအုပ္ၾကီးကို လူစုကြဲသြားေစရန္ မျပဳလုပ္ခ်င္ (သို႔) မျပဳလုပ္ႏိုင္ ခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
လားရႈိး ျမိဳ ့သို ့လာေရာက္ လည္ပတ္ေနေသာ ဖင္လန္ႏိုင္ငံသား ေက်ာင္းသား တစ္ဦးျဖစ္သူ Lauri Nio က လူအုပ္ၾကီးက ဗလီကို စတင္ မီးတင္ရႈိ႕ၿပီး ဆိုင္မ်ားကို စတင္ဖ်က္ဆီးအျပီး ၂နာရီခန္႔ အၾကာ တြင္ ေရာက္ ရွိလာေၾကာင္း၊ ရဲမ်ားသည္ အခင္းျဖစ္ပြားရာတြင္ မိနစ္အနည္းငယ္ခန္႔သာ ရွိေနျပီး ညဘက္ေရာက္မွ လူအင္အား ပိုမိုမ်ားေသာ တပ္ဖြဲ ့သည္ တစ္ေခါက္ ၿပန္လည္ေရာက္ ရွိလာျပီး လမ္းမ်ားကို ပိတ္ လိုက္ေၾကာင္း၊ သို ႔ေသာ္ ဆူပူ အၾကမ္းဖက္ သူမ်ားကိုမူ ဘာမွမလုပ္ေၾကာင္း ၎ကေျပာသြားသည္။ လူအမ်ား သည္ ေစ်းအတြင္း စုေ၀းကာ ေအာ္ဟစ္အားေပးၾကရင္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္သီခ်င္းမ်ားသီဆိုရင္း ဆိုင္မ်ား ကို ဖ်က္ဆီးၾကေၾကာင္း ၎ကေျပာသြားသည္။
DVB မွ ဗုဒၶဟူးေန႔ တြင္ Facebook ေပၚတင္သည့္ ဗီဒီယို အရ မီးေလာင္ ထားျပီးေသာ အေဆာက္အဦးမ်ား ပ်က္ဆီးေနေသာေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္မ်ားႏွင့္နိုင္ငံအတြင္းၿမင္ေတြ႔ေနက်ၿမင္ကြင္းမ်ဳိး ျဖစ္လာ ေၾကာင္း ေတြ႔ ့ ရွိ ရသည္။
ယခင္အၾကမ္းဖက္မႈ မ်ားအတိုင္းပင္ သတင္းေထာက္မ်ားလဲ ေရြးခ်ယ္ တိုက္ခိုက္ခံ ခဲ့ရသည္။ “သူတို႔ ကၽြန္ေတာ့္ေခါင္းကို သံတုတ္နဲ႔ ရိုက္သြားတယ္” ဟု ဦးခြန္ေဇာ္ထြန္းက ေျပာသည္။ အၾကမ္းဖက္ လူအုပ္ၾကီး သည္ ကင္မရာအတြင္းမွ မန္မိုရီကဒ္ကို ျဖဳတ္ယူကာ ဖ်က္ဆီးသြားေၾကာင္းလဲ ၎က ေျပာၾကားသည္။
မတ္လပိုင္းက မိတၳီလာျမဳိ႕တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈကဲ့သို႔ပင္ လားရႈိး အၾကမ္းဖက္မႈသည္လဲ သာ မန္ အခ်င္းမ်ားမႈမွ စတင္ခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံပိုင္ ရုပ္သံမ်ားအရ ဓာတ္ဆီေရာင္းသည့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ဳိး သမီးတစ္ဦးသည္ ေစ်း၀ယ္သူ မြတ္စလင္တစ္ဦး၏တိုက္ခိုက္မႈကို ခံခဲ့ရျပီး ၎အား ရဲတပ္ဖြဲ႔မွ ဖမ္းဆီး ထိန္း သိမ္းခဲ့သည္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အၾကမ္းဖက္သမားအုပ္စုသည္ ရဲစခန္းကို ၀ိုင္းရံခဲ့ၾကျပီး ရဲတပ္ဖြဲ႔မွ တရားခံကို ထုတ္မေပးေသာအခါ ေဒါသျဖင့္ တုန္႔ျပန္ခဲ့ၾကသည္။ အခ်င္းမ်ားမႈ ၿဖစ္စဥ္အေသးစိတ္ကိုေတာ့ မသိရွိ ရေသးေပ။
အစိုးရ ေၿပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးရဲထြဋ္က လားရႈိးၿမိဳ႕ရဲစခန္း အျပင္ဘက္တြင္ ရွိသည့္ လူအုပ္တြင္ ဘုန္းၾကီး အေယာက္ ၈၀ ခန္႔ ပါ၀င္ေၾကာင္း ေၿပာၾကားသြားသည္။ ဗုဒၶဟူးေန႔တြင္ အထိကရုန္း ကို ႏွိမ္နင္း ရန္ ေသ နတ္ပစ္ခဲ့သည္ဟု ၎က ေျပာၾကားသည္။ ဗုဒၶဟူးေန႔ အေစာပိုင္းက လားရႈိးျမိဳ ့ရွိ အာဏာ ပိုင္မ်ားႏွင့္ ဘာသာေရး၊ လူမႈေရး အဖြဲ႔ အစည္းမ်ားက ထပ္မံ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကို ေရွာင္ရွားႏုိင္ရန္ ပူးေပါင္းေဆာင္ ရြက္ခဲ့ၾကသည္ဟု ၎ကေျပာၾကားသည္။
မြတ္စလင္ ေရႊဆိုင္ပိုင္ရွင္ႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ေစ်း၀ယ္သူတို႔၏ ျပႆနာမွစခဲ့သည့္ မတ္လမွစ၍ ဗုဒၶဘာသာ ၀င္ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ား၏ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားေၾကာင့္ အနည္းဆံုး လူ ၄၄ ေယာက္ ေသဆံုးခဲ့သည္။ မိတၳီလာရွိေသဆံုးသူ အမ်ားစုမွာ မြတ္စလင္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။
မြတ္စလင္မ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူဦးေရ၏ ၅ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ ရွိျပီး ၎တို႔ကို ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျမိဳ႕ၾကီးျပၾကီးမ်ား အႏွံ႔တြင္ေတြ႔ရသည္။
ယခုလမ်ားအတြင္းျဖစ္ပြားေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ မြတ္စလင္ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား ဆက္ ဆံေရးကို ေျပာင္း လဲေစျပီး ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ားစုပါ၀င္သည့္ အစိုးရအဖြဲ႔ အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိ အျခား မ်ားစြာေသာ လူမ်ဳိး၊ ဘာသာမ်ားႏွင့္ ေရရွည္ ခ်စ္ၾကည္ေရးႏွင့္ တည္ျငိမ္ေရးကို တည္ေဆာက္ႏိုင္ မႈအေပၚ ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္လာသည္။
မြတ္စလင္မ်ားဟာ ျမိဳ ့ကို စြန္ ့ခြာေျပးသြားၾကေၾကာင္း မ်က္ျမင္သက္ေသမ်ားက ေျပာသည္။ ရုပ္ရွင္ရံု တစ္ ရံု ႏွင့္ မြတ္စလင္ဆိုင္မ်ား ဗုဒၶဟူးေန ့က ဖ်က္ဆီးခံလိုက္ရသည္ဟု အၾကမ္းဖက္မႈကို မ်က္ျမင္ေတြ ့ခဲ့ သူ NLD ပါတီမွ ဦးမ်ဳိးျမင့္က ေျပာသည္။
အဂၤါေန႔ ညေနခန္႔က ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ဗလီႏွင့္တကြ အျခားအေဆာက္အဦးမ်ား မီးရႈိ႕ခံရမတြင္လဲ အျခားေဒ သမ်ားတြင္ ၿဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ကဲ့သို႔ပင္ ၿမန္မာရဲတပ္ဖြဲ႕ႏွင့္ စစ္တပ္သည္ ေဒါသ ထြက္ေနေသာ ဗုဒၶဘာ သာ၀င္ လူအုပ္ၾကီးကို လူစုကြဲသြားေစရန္ မျပဳလုပ္ခ်င္ (သို႔) မျပဳလုပ္ႏိုင္ ခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
လားရႈိး ျမိဳ ့သို ့လာေရာက္ လည္ပတ္ေနေသာ ဖင္လန္ႏိုင္ငံသား ေက်ာင္းသား တစ္ဦးျဖစ္သူ Lauri Nio က လူအုပ္ၾကီးက ဗလီကို စတင္ မီးတင္ရႈိ႕ၿပီး ဆိုင္မ်ားကို စတင္ဖ်က္ဆီးအျပီး ၂နာရီခန္႔ အၾကာ တြင္ ေရာက္ ရွိလာေၾကာင္း၊ ရဲမ်ားသည္ အခင္းျဖစ္ပြားရာတြင္ မိနစ္အနည္းငယ္ခန္႔သာ ရွိေနျပီး ညဘက္ေရာက္မွ လူအင္အား ပိုမိုမ်ားေသာ တပ္ဖြဲ ့သည္ တစ္ေခါက္ ၿပန္လည္ေရာက္ ရွိလာျပီး လမ္းမ်ားကို ပိတ္ လိုက္ေၾကာင္း၊ သို ႔ေသာ္ ဆူပူ အၾကမ္းဖက္ သူမ်ားကိုမူ ဘာမွမလုပ္ေၾကာင္း ၎ကေျပာသြားသည္။ လူအမ်ား သည္ ေစ်းအတြင္း စုေ၀းကာ ေအာ္ဟစ္အားေပးၾကရင္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္သီခ်င္းမ်ားသီဆိုရင္း ဆိုင္မ်ား ကို ဖ်က္ဆီးၾကေၾကာင္း ၎ကေျပာသြားသည္။
DVB မွ ဗုဒၶဟူးေန႔ တြင္ Facebook ေပၚတင္သည့္ ဗီဒီယို အရ မီးေလာင္ ထားျပီးေသာ အေဆာက္အဦးမ်ား ပ်က္ဆီးေနေသာေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္မ်ားႏွင့္နိုင္ငံအတြင္းၿမင္ေတြ႔ေနက်ၿမင္ကြင္းမ်ဳိး ျဖစ္လာ ေၾကာင္း ေတြ႔ ့ ရွိ ရသည္။
ယခင္အၾကမ္းဖက္မႈ မ်ားအတိုင္းပင္ သတင္းေထာက္မ်ားလဲ ေရြးခ်ယ္ တိုက္ခိုက္ခံ ခဲ့ရသည္။ “သူတို႔ ကၽြန္ေတာ့္ေခါင္းကို သံတုတ္နဲ႔ ရိုက္သြားတယ္” ဟု ဦးခြန္ေဇာ္ထြန္းက ေျပာသည္။ အၾကမ္းဖက္ လူအုပ္ၾကီး သည္ ကင္မရာအတြင္းမွ မန္မိုရီကဒ္ကို ျဖဳတ္ယူကာ ဖ်က္ဆီးသြားေၾကာင္းလဲ ၎က ေျပာၾကားသည္။
မတ္လပိုင္းက မိတၳီလာျမဳိ႕တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈကဲ့သို႔ပင္ လားရႈိး အၾကမ္းဖက္မႈသည္လဲ သာ မန္ အခ်င္းမ်ားမႈမွ စတင္ခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံပိုင္ ရုပ္သံမ်ားအရ ဓာတ္ဆီေရာင္းသည့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ဳိး သမီးတစ္ဦးသည္ ေစ်း၀ယ္သူ မြတ္စလင္တစ္ဦး၏တိုက္ခိုက္မႈကို ခံခဲ့ရျပီး ၎အား ရဲတပ္ဖြဲ႔မွ ဖမ္းဆီး ထိန္း သိမ္းခဲ့သည္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အၾကမ္းဖက္သမားအုပ္စုသည္ ရဲစခန္းကို ၀ိုင္းရံခဲ့ၾကျပီး ရဲတပ္ဖြဲ႔မွ တရားခံကို ထုတ္မေပးေသာအခါ ေဒါသျဖင့္ တုန္႔ျပန္ခဲ့ၾကသည္။ အခ်င္းမ်ားမႈ ၿဖစ္စဥ္အေသးစိတ္ကိုေတာ့ မသိရွိ ရေသးေပ။
အစိုးရ ေၿပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးရဲထြဋ္က လားရႈိးၿမိဳ႕ရဲစခန္း အျပင္ဘက္တြင္ ရွိသည့္ လူအုပ္တြင္ ဘုန္းၾကီး အေယာက္ ၈၀ ခန္႔ ပါ၀င္ေၾကာင္း ေၿပာၾကားသြားသည္။ ဗုဒၶဟူးေန႔တြင္ အထိကရုန္း ကို ႏွိမ္နင္း ရန္ ေသ နတ္ပစ္ခဲ့သည္ဟု ၎က ေျပာၾကားသည္။ ဗုဒၶဟူးေန႔ အေစာပိုင္းက လားရႈိးျမိဳ ့ရွိ အာဏာ ပိုင္မ်ားႏွင့္ ဘာသာေရး၊ လူမႈေရး အဖြဲ႔ အစည္းမ်ားက ထပ္မံ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကို ေရွာင္ရွားႏုိင္ရန္ ပူးေပါင္းေဆာင္ ရြက္ခဲ့ၾကသည္ဟု ၎ကေျပာၾကားသည္။
မြတ္စလင္ ေရႊဆိုင္ပိုင္ရွင္ႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ေစ်း၀ယ္သူတို႔၏ ျပႆနာမွစခဲ့သည့္ မတ္လမွစ၍ ဗုဒၶဘာသာ ၀င္ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ား၏ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားေၾကာင့္ အနည္းဆံုး လူ ၄၄ ေယာက္ ေသဆံုးခဲ့သည္။ မိတၳီလာရွိေသဆံုးသူ အမ်ားစုမွာ မြတ္စလင္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။
မြတ္စလင္မ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူဦးေရ၏ ၅ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ ရွိျပီး ၎တို႔ကို ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျမိဳ႕ၾကီးျပၾကီးမ်ား အႏွံ႔တြင္ေတြ႔ရသည္။
ယခုလမ်ားအတြင္းျဖစ္ပြားေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ မြတ္စလင္ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား ဆက္ ဆံေရးကို ေျပာင္း လဲေစျပီး ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ားစုပါ၀င္သည့္ အစိုးရအဖြဲ႔ အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိ အျခား မ်ားစြာေသာ လူမ်ဳိး၊ ဘာသာမ်ားႏွင့္ ေရရွည္ ခ်စ္ၾကည္ေရးႏွင့္ တည္ျငိမ္ေရးကို တည္ေဆာက္ႏိုင္ မႈအေပၚ ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္လာသည္။
New York Times သတင္းစာမွ Thomas Fuller ၏ေဆာင္းပါးကုိ MyanmarMuslim InfoCentre မွ ဘာသာျပန္သည္။ မူရင္းေဆာင္းပါးလင့္ခ္ ။ ။ http://nyti.ms/18uZoIB
