၈ ေလးလံုးႏွိမ္နင္းမႈနဲ႔ ဦးသိန္းစိန္

ကိုေအာင္လြင္ဦး

ဗြီအုိေအ ျမန္မာပုိင္း

8.8.2013

ျမန္မာ ႏုိင္ငံမွာ ဒီမုိကေရစီ ေတာင္းဆုိ အုံႂကြမႈကုိ ေသြးထြက္ သံယုိ ႏွိမ္နင္း ခဲ့တာ ၂၅ ႏွစ္ျပည့္ လာတဲ့ အခ်ိန္မွာပဲ တခ်ိန္က စစ္တပ္ ထဲမွာ အဆင့္ျမင့္ တာ၀န္ေတြ ယူခဲ့တဲ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ထုိစဥ္က အခန္း က႑ကုိ ပြင့္ပြင့္ လင္းလင္း ေဖာ္ထုတ္ဖုိ႔ ေတာင္းဆုိ သံေတြလည္း ထြက္ေပၚလာ ေနပါတယ္။

အထူးသျဖင့္ ကေတာ့ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ ေရးေတြ လုပ္ပါမယ္လုိ႔ ကတိ ေပးထားတဲ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အေနနဲ႔ ဒီမုိကေရစီ လႈပ္ရွားမႈကုိ ေခ်မႈန္းခဲ့တဲ့ ျဖစ္ရပ္မွာ ဘယ္အတုိင္း အတာ အထိ ပတ္သက္ခဲ့ သလဲ ဆုိတာ ရွင္းရွင္း လင္းလင္း ေျပာဖုိ႔ လုိမယ္လုိ႔ လူ႔အခြင့္ အေရး လႈပ္ရွား သူေတြက ျမင္ေန ၾကတာပါ။ အျပည့္အစုံ ကုိေတာ့ ကုိေအာင္လြင္ဦး က တင္ျပ ထားပါတယ္။

ဒီမုိကေရစီ ေတာင္းဆုိရင္း လမ္းေပၚထြက္ ၿငိမ္းၿငိမ္း ခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ ဆႏၵျပ ခဲ့သူေတြကုိ အင္အားသုံး ႏွိမ္နင္းခဲ့တဲ့ စစ္တပ္ရဲ႕ အႀကီးတန္း အရာရွိ တဦး တာ၀န္ ယူခဲ့ၿပီး အခု အခ်ိန္မွာ တုိင္းျပည္ ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္ေနတဲ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အေနနဲ႔ သူပါ၀င္ ပတ္သက္ ခဲ့တဲ့ အခန္း က႑ကုိ အမ်ား သိေအာင္ ေျပာသင့္ တယ္လုိ႔ လူ႔အခြင့္ အေရး လႈပ္ရွား သူေတြ၊ တက္ႂကြ သူေတြက ျမင္ေန ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

အထူး သျဖင့္ ကေတာ့ ၈ ေလးလုံး လႈပ္ရွားမႈ အျဖစ္ ထင္ရွားတဲ့ လူထု အုံႂကြမႈကုိ ႏွိမ္နင္း ရာမွာ ထဲထဲ ၀င္၀င္ ပါ၀င္ ခဲ့သူ တဦး အျဖစ္ သတင္းေတြ ထြက္ေပၚ ခဲ့သူ ျဖစ္တဲ့ အတြက္လည္း အခု အခ်ိန္မွာ ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ တျဖစ္လဲ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အေနနဲ႔ ရွင္းရွင္း လင္းလင္း ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆုိဖုိ႔ လုိတယ္လုိ႔ ၿဗိတိန္ အေျခစိုက္ ျမန္မာ့ အေရး လႈပ္ရွားမႈ အဖဲြ႔ တခုျဖစ္တဲ့ Burma Campaign - UK ရဲ႕ ညႊန္ၾကားေရးမႉး မက္ခ္ ဖာမာနား (Mark Farmaner) ကေျပာပါတယ္။

“၁၉၈၈ ခုႏွစ္တုန္းက သူဟာ စစ္တပ္မွာ တပ္မႉးတဦး ျဖစ္တယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ သိရ ပါတယ္။ ေပါက္ၾကား ခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ သံတမန္ ေၾကးနန္း တခုမွာ ဆုိရင္ လည္း ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ လူထု အုံႂကြမႈကုိ ႏွိမ္နင္း ရာမွာ အေရးပါတဲ့ အထူး ေနရာက ပါ၀င္ ခဲ့တယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပ ထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း သူ႔အေနနဲ႔ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္တုန္းက သူဘာေတြ လုပ္ခဲ့တယ္ ဆုိတာကုိ တိတိ က်က် လူသိရွင္ၾကား ေျပာဖုိ႔ လုိပါတယ္။ အမွား လုပ္ခဲ့တယ္ ဆုိရင္လည္း မွားတဲ့ အေၾကာင္း ၀န္ခံၿပီး၊ ေတာင္းပန္ သင့္ပါတယ္။”

၁၉၈၈ ခုႏွစ္တုန္းက ဒီမုိကေရစီ ရရွိေရး ေက်ာင္းသား ေတြက ဦးေဆာင္ၿပီး ၿငိမ္းၿငိမ္း ခ်မ္းခ်မ္း ဆႏၵျပ ခဲ့ၾကသူ ေတြကုိေတာ့ စစ္တပ္က ပစ္ခတ္ ႏွိမ္နင္းခဲ့ တဲ့အတြက္ လူေပါင္း ေထာင္နဲ႔ခ်ီ ေသဆုံး ခဲ့ၾကတာပါ။ ဒီေနာက္ မွာလည္း စစ္အစုိးရေတြ အဆက္ဆက္က ရွစ္ေလးလုံး လႈပ္ရွားမႈဟာ ဆူပူ အုံႂကြမႈ တခု အျဖစ္နဲ႔သာ သေဘာထား ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္သလုိ၊ တုိင္းျပည္ မတည္မၿငိမ္ အေျခအေန အထိ ႀကံဳခဲ့ရတဲ့ အတြက္လည္း အာဏာကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ ခဲ့ရတယ္လုိ႔ ေျပာခဲ့ ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီအတြက္လည္း လက္ရွိ အစုိးရ တာ၀န္ရွိ သူေတြ အပါ အ၀င္ စစ္ေခါင္းေဆာင္ ေဟာင္းေတြ အေနနဲ႔ ေသြးထြက္ သံယုိ ႏွိင္နင္း ခဲ့တဲ့ ျဖစ္ရပ္မွာ တာ၀န္ရွိ ခဲ့သူေတြ အျဖစ္နဲ႔ ၀န္ခံဖုိ႔ အလားအလာ ကေတာ့ သိပ္မရွိ လွဘူးလုိ႔ စစ္ေထာက္ လွမ္းေရး အရာရွိေဟာင္း ဦးေအာင္လင္းထြဋ္ ကျမင္ပါတယ္။

“အဲဒီ အခ်ိန္ တုန္းက ပြင့္ပြင့္ လင္းလင္း ေျပာရရင္ေတာ့ သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္ က တပ္ရင္းမႉးပါ၊ ခလရ (၈၉) မွာ။ ၈၈ ေနာက္ပုိင္းမွာ စစ္႐ုံးကုိ G-1 နဲ႔ ေရာက္လာ ၿပီးေတာ့မွ ေတာက္ေလွ်ာက္ ေနာက္ပုိင္း အေရး အခင္းေတြ မွန္သမွ်ကုိ သမၼတႀကီး ကုိယ္တုိင္ ကုိင္တြယ္ ခဲ့ရတာပါ။ သမၼတႀကီးဟာ အဲဒီ အခ်ိန္ တုန္းက စစ္ဦးစီး ဗုိလ္မႉးႀကီး ျဖစ္တယ္။ သူဟာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သန္းေရႊ၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခင္ညြန္႔၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေမာင္ေအး၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေစာေမာင္ အပါအ၀င္ ေပါ့ေလ၊ အဲဒီၾကားမွာ သူဟာ အတြင္းေရးမႉး သေဘာမ်ဳိးနဲ႔ လုပ္ခဲ့ ရတဲ့သူပါ။ ဒီကိစၥေတြ အားလုံးကုိ သိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီကိစၥ ေတြကုိ မွားတယ္၊ မွန္တယ္ ဆုိတဲ့ဟာ လက္ရွိရွိ ေနတဲ့ သမၼတႀကီး အပါအ၀င္ ေပါ့ေလ၊ ထိပ္ပုိင္း ေခါင္းေဆာင္ ပုိင္းေတြ မေျပာရဲ ပါဘူး။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲ ဆုိေတာ့ သူတုိ႔ ကုိယ္တုိင္ involved (ပတ္သက္တဲ့) အေနအထား မ်ဳိးရွိတယ္။”

၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ဒီမုိကေရစီ ေတာင္းဆုိ အုံႂကြမႈ ေတြကုိ ႏွိမ္နင္းၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ၾကာ စစ္တပ္က တုိင္းျပည္ အာဏာကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ ခဲ့ရာက မၾကာေသး ခင္ကမွ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး အရ လြတ္လပ္ ခြင့္ေတြ ေပးမယ္ ဆုိတဲ့ ကတိေတြနဲ႔ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစုိးရ အာဏာ ရလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ ဒီမုိကေရစီ ေရွ႕႐ႈတဲ့ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ ေရးေတြ လုပ္မယ္လုိ႔ ကတိေပးထားတဲ့ အစုိးရ အေနနဲ႔ အတိတ္က ဖုံးကြယ္ ထားတာ ေတြကုိ ပြင့္ပြင့္ လင္းလင္း ေျပာရ လိမ့္မယ္ လုိ႔လည္း Burma Campaign - UK အဖဲြ႔ရဲ႕ ညႊန္ၾကားေရးမႉး မက္ခ္ ဖာမာနား ကေျပာ ပါတယ္။

“ပထမဆုံး အႀကိမ္ သမၼတ အျဖစ္ ဦးသိန္္းစိန္ ရဲ႔မိန္႔ခြန္းထဲမွာ တပ္မေတာ္က ၈၈ ခုႏွစ္မွာ အာဏာ ရယူၿပီး၊ တုိင္းျပည္ကုိ ကယ္တင္ ခဲ့တယ္ ဆုိၿပီး ခ်ီးက်ဴး စကား ေျပာခဲ့ပါတယ္။ အခု အခ်ိန္ မွာေတာ့ သူဟာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး သမားလုိ႔ ေျပာေန ပါတယ္။ တကယ္တမ္း ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ မယ့္သူ ဆုိရင္ေတာ့ ေက်ာင္းသား ေတြကုိ လမ္းေပၚမွာ ပစ္သတ္ ခဲ့တဲ့ ကိစၥကုိ ကာကြယ္ ေနလုိ႔ မရပါဘူး။”

ဒီသီတင္း ပတ္ထဲမွာပဲ လူ႔အခြင့္ အေရး လႈပ္ရွားမႈ အဖဲြ႔ တခု ျဖစ္တဲ့ Human Rights Watch ကလည္း ၈ ေလးလုံး လႈပ္ရွားမႈကုိ ႏွိမ္နင္း ခဲ့တာ အပါအ၀င္ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း အစိတ္ အတြင္း ျဖစ္ပြား ခဲ့တဲ့ လူ႔အခြင့္ အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ မႈေတြကုိ စုံစမ္း စစ္ေဆးဖုိ႔ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကုိ တုိက္တြန္း ခဲ့တာပါ။ လုံၿခံဳေရး တပ္ဖဲြ႔၀င္ ေတြရဲ႕ လက္ခ်က္နဲ႔ လူေတြ ထိခုိက္ ေသေက် ခဲ့ရတဲ့ အျဖစ္ အပ်က္ ေတြကုိ စုံစမ္း ေဖာ္ထုတ္ၿပီး တာ၀န္ရွိ သူေတြ ကုိလည္း အေရး ယူဖုိ႔ ေတာင္းဆုိ ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။