သံတြဲ အၾကမ္းဖက္မႈ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးကို ထိခိုက္ႏုိင္ ကင္တားနား သတိေပး

ကုိသားညြန္႔ဦး

ဗြီအုိေအ ျမန္မာပုိင္း

2.10.2013

ျမန္မာ ႏုိင္ငံ အေနာက္ျခမ္း သံတဲြ ၿမိဳ႕မွာ အၾကမ္းဖက္ မႈေတြ ျပန္ျဖစ္ လာတဲ့ အေပၚမွာ စိုးရိမ္ မ ကင္း ျဖစ္ရၿပီး၊ ဒီလို အၾကမ္းဖက္ မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လက္နက္ကိုင္ လံုၿခံဳေရး တပ္ဖဲြ႔ ေတြရဲ႕ အခန္း က႑ကို ေမးခြန္းထုတ္ရမယ္လို႔ၿမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္ အေရး ကိုယ္စား လွယ္ ေသာမတ္ အိုေဟး ကင္တာနား (Tomas Ojea Quintana) က ေျပာလိုက္ ပါတယ္။

အၾကမ္းဖက္ မႈမွာ တာ၀န္ ရိွတဲ့ အာဏာပိုင္ ေတြကို အေရး ယူဖို႔ သူေျပာဆို အႀကံျပဳ ထားေပမဲ့၊ လက္ေတြ႔ မွာ ဒီလို ေဆာင္ရြက္မႈ မ်ိဳးေတြ မေတြ႔ရ ေသးဘူး လို႔လည္း မစၥတာ ကင္တာနား က ေျပာပါ တယ္။ ကိုသား ညြန္႔ ဦးက ဆက္သြယ္ ေမးျမန္း ထားတာပါ။

ဘာသာေရးနဲ႔ လူမ်ိဳးေရး အရ အၾကမ္းဖက္ မႈေတြ ရိွခဲ့တဲ့ ရခိုင္ ျပည္နယ္မွာ အခု ရက္ပိုင္း အတြင္း မတည္ ၿငိမ္မႈေတြ တုိးလာတဲ့ အထဲ မေန႔ ကေတာ့ သံတဲြ ၿမိဳ႕အနီး ေက်းရြာ တရြာကို လူအုပ္စု လိုက္ မီး၀င္ရိႈ႕ တိုက္ခိုက္ရာ ကေန အေသ အေပ်ာက္ ေတြပါ ရိွခဲ့ တာပါ။ ဒီလို အၾကမ္းဖက္ မႈမ်ိဳး ေတြဟာ ျမန္မာ ႏုိင္ငံရဲ႕ အသြင္ ကူးေျပာင္းေရး လုပ္ငန္း ေတြအတြက္ အႏၱရာယ္ ႀကီးတဲ့ အေျခ အေန ျဖစ္တယ္လို႔ လူ႔အခြင့္ အေရး ကိုယ္စားလွယ္ ေသာမတ္ အိုေဟး ကင္တာနားက ေျပာဆို သြားပါတယ္။

“လူ႔အခြင့္ အေရး ကိုယ္စားလွယ္ တဦး အေနနဲ႔ လူေတြ အၾကမ္းဖက္ သတ္ျဖတ္ ခံရတာေတြ အထူး သျဖင့္ေတာ့ မူဆလင္ လူမႈ အသိုင္း အ၀ိုင္း ေတြကို ပစ္မွတ္ထား အၾကမ္း ဖက္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြ အေပၚမွာ စိုးရိမ္ ပူပင္ မိပါတယ္။ ဒါဟာ ႏိုင္ငံ တကာ အသိုင္း အ၀ိုင္းရဲ႕ စိုးရိမ္ ခ်က္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အသြင္ ကုူးေျပာင္းေရး လုပ္ေဆာင္ ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ အခုလို အၾကမ္းဖက္ မႈမ်ိဳးေတြ မရိွသင့္ ပါဘူး။ စိုးရိမ္ စရာ ေကာင္းတဲ့ ဒီလို အၾကမ္းဖက္ မႈမ်ိဳး ေတြဟာ အသြင္ ကူးေျပာင္းေရး လုပ္ငန္းေတြ အေပၚမွာ အႏၱရာယ္ ရိွပါတယ္။ ဒါကို ျမန္မာ အစိုးရ အေနနဲ႔ ေကာင္းေကာင္း နားလည္မယ္ ထင္ပါတယ္။”

အခုလို သံတဲြၿမိဳ႕၀န္းက်င္မွာ မၿငိမ္သက္ မႈေတြ ျဖစ္ေနခ်ိန္ ျမန္မာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ဟာ ရခိုင္ ျပည္နယ္ကို ေရာက္ရိွ ေနပါတယ္။ ရခိုင္ ျပည္နယ္ အတြင္းက ပဋိပကၡ ေတြနဲ႔ တရား ဥပေဒ စိုးမိုးမႈ အေျခ အေန ေတြကို ကိုယ္တိုင္ ေလ့လာဖို႔ ေရာက္ရိွ ေနတာလို႔ သိရ ပါတယ္။

အခုလို အေျခ အေန မ်ိဳးမွာ သမၼတ ကိုယ္တိုင္ အဲဒီ ေဒသ ဘက္ကို သြားေရာက္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္ တာဟာ အင္မတန္ သင့္ေတာ္ ေကာင္းမြန္တဲ့ လုပ္ရပ္ ျဖစ္တယ္လို႔ မစၥတာ ကင္တာနား က ျမန္မာ အစိုးရကို ခ်ီးက်ဴး ပါတယ္။

“သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ရခိုင္ ျပည္နယ္ကို ေရာက္ေနၿပီး၊ အၾကမ္းဖက္မႈ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေနရာ ေတြကိုလည္း သြားေရာက္ေကာင္း သြားေရာက္ ႏုိင္ပါတယ္။ လူေတြ ေသဆံုးၿပီး အၾကမ္းဖက္ မႈေတြ ျဖစ္တဲ့ ေနရာကို သြားေရာက္ဖို႔ ဆိုတာ ျမန္မာ အစိုးရ အေနနဲ႔ အေရး ႀကီးၿပီး အျပဳ သေဘာ ေဆာင္တဲ့ ဆံုးျဖတ္ ခ်က္ပါ။ ဒီလို ေဆာင္ရြက္ ခ်က္မ်ိဳး အတြက္ က်ေနာ့္ အေနနဲ႔ ၀မ္းေျမာက္ မိပါတယ္။”

ျမန္မာ အစိုးရ အေန နဲ႔လည္း ျမန္မာ ႏုိင္ငံမွာ ဒီႏွစ္ပိုင္း အတြင္း ၿဖစ္ေနတဲ့ ဘာသာေရးနဲ႔ လူမ်ိဳးေရး အ ၾကမ္းဖက္ မႈေတြကို ထိထိ ေရာက္ေရာက္ ကိုင္တြယ္ မယ္လို႔ ေၿပာသလို၊ မေန႔ကပဲ ကုလ သမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံမွာ ဒီလို အေျခ အေန မ်ိဳးျဖစ္ေအာင္ လံႈ႔ေဆာ္ ႀကိဳးပမ္း သူေတြ အေပၚ ဘယ္လိုမွ သည္းခံမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ၿမန္မာ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက ကတိေပး ခဲ့ပါတယ္။ မစၥတာ ကင္တာနား ကေတာ့ အစိုးရ အေနနဲ႔ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ မႈေတြ လက္ေတြ႔ လုပ္ေဆာင္ သြားဖို႔ လိုအပ္ၿပီး၊ အထူး သျဖင့္ေတာ့ အၾကမ္းဖက္ မႈမွာ တာ၀န္ မကင္းတဲ့ အာဏာပိုင္ ေတြကို ေဖာ္ထုတ္ အေရးယူ ဖို႔ကို တိုက္တြန္း ပါတယ္။

“ဒီလို ကိစၥ ေတြမွာ အစိုးရ အေနနဲ႔ ဘယ္လိုမွ သည္းခံမွာ မဟုတ္ဘူး လို႔ ေျပာဆို တာေတြ ၾကားရတာ ေက်နပ္ စရာပါ။ ဒါေပမဲ့ ဒါ တကယ္ အမွန္ လက္ေတြ႔ ျဖစ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ လက္ရိွ အေျခ အေန အထိေတာ့ အၾကမ္းဖက္ မႈေတြကို တားဆီးဖို႔ ေဆာင္ရြက္ တာေတြ၊ အၾကမ္းဖက္ မႈမွာ တာ၀န္ ရိွသူ ေတြကို ထိထိ ေရာက္ေရာက္ အေရး ယူတာ မ်ိဳးေတြ မေတြ႔ရ ေသးပါဘူး။ အခ်ိဳ႕ ေနရာ ေတြမွာ ဗုဒၶ ဘာသာ၀င္ အခ်ိဳ႕ကို တရား႐ံုး ကေန အျပစ္ေပး ေထာင္ခ် တာေတြ ရိွပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပႆနာက လံုၿခံဳေရး တပ္ဖဲြ႔ေတြ ကိစၥပါ။ အခုလို အသြင္ ကူးေျပာင္း ေရးမွာ ရဲတပ္ဖဲြ႔ရဲ႕အခန္း က႑က ဘာလဲ ဆုိတာကို ေမးခြန္းထုတ္ ရပါ လိမ့္မယ္။ ဒီအၾကမ္း ဖက္မႈမ်ိဳး မျဖစ္ေအာင္ ရဲတပ္ဖဲြ႔ ေတြက အကာ အကြယ္ ေပးတာမ်ိဳး မေတြ႔ရ ပါဘူး။”

“တခ်ိန္ တည္းမွာပဲ စစ္တပ္ရဲ႕ အခန္း က႑ ကိုလည္း ေမးခြန္း ထုတ္ရ ပါမယ္။ လူ႔အခြင့္ အေရး အထူး ကိုယ္စားလွယ္ အေနနဲ႔ ျမန္မာ ႏုိင္ငံကို ၈ ႀကိမ္ တိုင္တို္င္ ေရာက္ပါတယ္။ အၾကမ္း ဖက္မႈေတြ မျဖစ္ေအာင္ အစိုးရ အာဏာပို္င္ ေတြအေနနဲ႔ အေရးယူ လုပ္ေဆာင္ စရာေတြ က်န္ရိွ ေနပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ impunity လို႔ေခၚတဲ့ အၾကမ္းဖက္ မႈမွာ တာ၀န္ ရိွသူ ေတြကို အေရး မယူႏိုင္တဲ့ ကိစၥလည္း ပါ၀င္ ပါတယ္။”

မစၥတာ ကင္တားနားဟာ ျမန္မာ ႏုိင္ငံက မူဆလင္ လူနည္း စုေတြ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္ ခံရမႈ အေျခ အေနကို ေ၀ဖန္ ေျပာဆို ခဲ့တာေၾကာင့္၊ သူ႔ရဲ႕ ၿပီးခဲ့တဲ့ ျမန္မာျပည္ ခရီးစဥ္ အတြင္း ဆႏၵျပ ကန္႔ကြက္ မႈေတြ ရင္ဆိုင္ ခဲ့ရသလို ဘက္လိုက္ တယ္ဆိုၿပီး ေ၀ဖန္ ျပစ္တင္တာ ေတြလည္း ခံခဲ့ ရပါတယ္။

ဒီခရီးစဥ္ ေနာက္ဆက္ တဲြအျဖစ္ လာမယ့္လ ကုလ သမဂၢလူ႔အခြင့္ အေရး ညီလာခံမွာ ျမန္မာျပည္ အစီ ရင္ခံစာတင္သြင္းမွာ ျဖစ္သလို၊ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ ဆိုင္ရာ အထူး ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္ သူ႔ရဲ႕တာ၀န္ ယူမႈ သက္တမ္း ဟာလည္း ကုန္ဆံုး ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။