ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆို႔မႈ စာရင္းဝင္ သူပိုင္ ေဟာ္တယ္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး Kerry တည္းခို
ကုိသားညြန္႔ဦး
12.8.2014
အာဆီယံ ေဒသတြင္း အစည္း အေ၀းေတြ တက္ေရာက္ဖို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေရာက္လာ ခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ဂြ်န္ကယ္ရီဟာ ေနျပည္ေတာ္မွာ ေနထိုင္စဥ္ အေမရိကန္ အစိုးရက ပစ္မွတ္ထား ဒဏ္ခတ္ အေရးယူ ထားသူ တစ္ဦး ပိုင္ဆိုင္တဲ့ ဟိုတယ္မွာ တည္းခို ခဲ့တာေၾကာင့္ ရန္ကုန္မွာေတာ့ လူေျပာမ်ားတဲ့ သတင္း တပုဒ္ ျဖစ္လာ ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ခရီးစဥ္ အတြင္း ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး တည္းခိုဖို႔ို စီစဥ္ ေဆာင္ရြက္ ေပးသူဟာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ျဖစ္တယ္လို႔ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ဌာန ကေတာ့ တုံ႔ျပန္ ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း စံုစမ္း ေမးျမန္း ထားတဲ့ ကိုသားညြန္႔ဦးက တင္ျပ ေပးထား ပါတယ္။
အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ဂြ်န္ကယ္ရီဟာ ေနျပည္ေတာ္မွာ အစည္းအေ၀း တက္ေရာက္စဥ္ အတြင္း Lake Garden ဟိုတယ္မွာ တည္းခို ခဲ့သလို ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးမ်ား အစည္း အေ၀း ဆိုင္ရာ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပဲြ ကိုလည္း အဲဒီ ဟိုတယ္မွာပဲ ျပဳလုပ္ ခဲ့တာပါ။ ဒီ ဟိုတယ္ကို ဦးေဇာ္ေဇာ္ပိုင္တဲ့ Max Myanmar ကုမၸဏီက ပိုင္ဆိုင္တာ ျဖစ္တယ္ ဆိုတာကို Max Myanmar တာ၀န္ရိွသူ ေတြကို ကိုးကားၿပီး ရန္ကုန္ အေျခစိုက္ Myanmar Times သတင္းမွာ ေရးသား ေဖာ္ျပလိုက္ တာေၾကာင့္ ရန္ကုန္မွာ လူေျပာမ်ားတဲ့ သတင္း တပုဒ္ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ျမန္မာ့ အေရး ေလ့လာသူ ေဒါက္တာ ဖုန္း၀င္းက ေျပာပါတယ္။
အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ JADE လို႔ လူသိၾကတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေပၚ ပစ္မွတ္ထား အေရးယူ ဒဏ္ခတ္မႈ ဥပေဒ အရ ျပစ္ဒဏ္ခတ္ ခံစာရင္း ထဲမွာ ဦးေဇာ္ေဇာ္ကိုေရာ သူ႕ရဲ႕ Max Myanmar ကုမၸဏီကိုပါ ၂၀၀၉ခုႏွစ္မွာ စတင္ ထည့္သြင္း ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွာ အဲဒီ စာရင္းကို ထပ္မံ ျဖည့္စြက္ေတာ့လည္း ဦးေဇာ္ေဇာ္ရဲ႕နာမည္က ပါေနတုန္းပါ။
“Foreign Ministers meeting ေပါ့။ အဲဒါနဲ႔တဲြလုပ္တဲ့ ARF ေပါ့ေလ၊ Asean Region Forum ေပါ့၊ လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ သူတို႔က တည္းတဲ့ ေဟာ္တယ္လ္က အေမရိကန္ အစိုးရက Sanction လုပ္ထားတဲ့ သူရဲ႕ ေဟာ္တယ္လ္ ျဖစ္ေနတယ္ေလ။ အဲဒီဟာက ဟိုးေလးတေၾကာ္ ျဖစ္သြားတာေပါ့။ ပထမေတာ့ လူေတြက မယံုဘူးေပါ့၊ ေနာက္ေတာ့မွ မီဒီယာေတြ ကလည္း ေသေသခ်ာခ်ာ ထည့္ေရး လိုက္တဲ့ အခ်ိန္က်ေတာ့မွပဲ လူေတြက တအံ့တၾသ ျဖစ္ရတာေပါ့ေလ။”
ဦးေဇာ္ေဇာ္ အပါအ၀င္ အရင္ စစ္အစိုးရနဲ႔ နီးစပ္ ပတ္သက္မႈ ရိွတဲ့ ခ႐ိုနီ စီးပြားေရး သမားေတြကို အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ပစ္မွတ္ထား အေရးယူမႈ စာရင္းထဲမွာ ထည့္ထားၿပီး ဒီလူေတြနဲ႔ စီးပြားေရး ပတ္သက္တာ ေငြေၾကး အလဲႊအေျပာင္း လုပ္တာေတြ အေပၚ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက တားျမစ္ ထားပါတယ္။
ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ဌာနကို စံုစမ္း ေမးျမန္းရာ မွာေတာ့ ဒီခရီးစဥ္ အတြင္း ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး တည္းခို ေနရာ ခ်ထားဖို႔ ကိစၥကို ျမန္မာ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာန ဖက္က စီစဥ္ ေဆာင္ရြက္တာ ျဖစ္တယ္လို႔ ႏိုင္ငံျခားေရး ဌာန အရာရိွ တဦးက ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ IEEPA ေခၚတဲ့ International Emergency Economic Power Act အရဆိုရင္ ထူးျခားတဲ့ အေျခအေန တရပ္ေအာက္မွာ အေမရိကန္ တာ၀န္ရိွသူေတြ အထူးသျဖင့္ ခရီးသြားလာ ရတဲ့ အခါမွာ ဒီတားျမစ္ ကန္႔သတ္ခ်က္ အေပၚ ယာယီ ေျဖေလွ်ာ့ခြင့္ ေပးတဲ့ အခ်က္ ရိွတယ္လို႔လည္း ႏိုင္ငံျခားေရး ဌာန အရာရိွက ဗီြအိုေအ ျမန္မာပိုင္းကို ေျပာပါတယ္။
ဒါေပမယ့္လို႔ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ျမန္မာႏိုင္ငံ မေရာက္ခင္မွာ သူတည္းခိုမယ့္ ဟိုတယ္ဟာ ဦးေဇာ္ေဇာ္ပိုင္ ဟိုတယ္ဆိုတာ ႀကိဳသိထား သလား၊ ဒါမွမဟုတ္ အဲဒီ အတြက္ ယာယီ ေျဖေလွ်ာ့ခြင့္ယူ ထားလား ဆိုတာေတြ ကိုေတာ့ အေသအခ်ာ ရွင္းရွင္း လင္းလင္း မသိရ ေသးပါဘူး။
အာဆီယံ ေဒသတြင္း အစည္း အေ၀းေတြ တက္ေရာက္ဖို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေရာက္လာ ခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ဂြ်န္ကယ္ရီဟာ ေနျပည္ေတာ္မွာ ေနထိုင္စဥ္ အေမရိကန္ အစိုးရက ပစ္မွတ္ထား ဒဏ္ခတ္ အေရးယူ ထားသူ တစ္ဦး ပိုင္ဆိုင္တဲ့ ဟိုတယ္မွာ တည္းခို ခဲ့တာေၾကာင့္ ရန္ကုန္မွာေတာ့ လူေျပာမ်ားတဲ့ သတင္း တပုဒ္ ျဖစ္လာ ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ခရီးစဥ္ အတြင္း ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး တည္းခိုဖို႔ို စီစဥ္ ေဆာင္ရြက္ ေပးသူဟာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ျဖစ္တယ္လို႔ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ဌာန ကေတာ့ တုံ႔ျပန္ ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း စံုစမ္း ေမးျမန္း ထားတဲ့ ကိုသားညြန္႔ဦးက တင္ျပ ေပးထား ပါတယ္။
အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ဂြ်န္ကယ္ရီဟာ ေနျပည္ေတာ္မွာ အစည္းအေ၀း တက္ေရာက္စဥ္ အတြင္း Lake Garden ဟိုတယ္မွာ တည္းခို ခဲ့သလို ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးမ်ား အစည္း အေ၀း ဆိုင္ရာ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပဲြ ကိုလည္း အဲဒီ ဟိုတယ္မွာပဲ ျပဳလုပ္ ခဲ့တာပါ။ ဒီ ဟိုတယ္ကို ဦးေဇာ္ေဇာ္ပိုင္တဲ့ Max Myanmar ကုမၸဏီက ပိုင္ဆိုင္တာ ျဖစ္တယ္ ဆိုတာကို Max Myanmar တာ၀န္ရိွသူ ေတြကို ကိုးကားၿပီး ရန္ကုန္ အေျခစိုက္ Myanmar Times သတင္းမွာ ေရးသား ေဖာ္ျပလိုက္ တာေၾကာင့္ ရန္ကုန္မွာ လူေျပာမ်ားတဲ့ သတင္း တပုဒ္ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ျမန္မာ့ အေရး ေလ့လာသူ ေဒါက္တာ ဖုန္း၀င္းက ေျပာပါတယ္။
အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ JADE လို႔ လူသိၾကတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေပၚ ပစ္မွတ္ထား အေရးယူ ဒဏ္ခတ္မႈ ဥပေဒ အရ ျပစ္ဒဏ္ခတ္ ခံစာရင္း ထဲမွာ ဦးေဇာ္ေဇာ္ကိုေရာ သူ႕ရဲ႕ Max Myanmar ကုမၸဏီကိုပါ ၂၀၀၉ခုႏွစ္မွာ စတင္ ထည့္သြင္း ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွာ အဲဒီ စာရင္းကို ထပ္မံ ျဖည့္စြက္ေတာ့လည္း ဦးေဇာ္ေဇာ္ရဲ႕နာမည္က ပါေနတုန္းပါ။
“Foreign Ministers meeting ေပါ့။ အဲဒါနဲ႔တဲြလုပ္တဲ့ ARF ေပါ့ေလ၊ Asean Region Forum ေပါ့၊ လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ သူတို႔က တည္းတဲ့ ေဟာ္တယ္လ္က အေမရိကန္ အစိုးရက Sanction လုပ္ထားတဲ့ သူရဲ႕ ေဟာ္တယ္လ္ ျဖစ္ေနတယ္ေလ။ အဲဒီဟာက ဟိုးေလးတေၾကာ္ ျဖစ္သြားတာေပါ့။ ပထမေတာ့ လူေတြက မယံုဘူးေပါ့၊ ေနာက္ေတာ့မွ မီဒီယာေတြ ကလည္း ေသေသခ်ာခ်ာ ထည့္ေရး လိုက္တဲ့ အခ်ိန္က်ေတာ့မွပဲ လူေတြက တအံ့တၾသ ျဖစ္ရတာေပါ့ေလ။”
ဦးေဇာ္ေဇာ္ အပါအ၀င္ အရင္ စစ္အစိုးရနဲ႔ နီးစပ္ ပတ္သက္မႈ ရိွတဲ့ ခ႐ိုနီ စီးပြားေရး သမားေတြကို အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ပစ္မွတ္ထား အေရးယူမႈ စာရင္းထဲမွာ ထည့္ထားၿပီး ဒီလူေတြနဲ႔ စီးပြားေရး ပတ္သက္တာ ေငြေၾကး အလဲႊအေျပာင္း လုပ္တာေတြ အေပၚ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက တားျမစ္ ထားပါတယ္။
ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ဌာနကို စံုစမ္း ေမးျမန္းရာ မွာေတာ့ ဒီခရီးစဥ္ အတြင္း ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး တည္းခို ေနရာ ခ်ထားဖို႔ ကိစၥကို ျမန္မာ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာန ဖက္က စီစဥ္ ေဆာင္ရြက္တာ ျဖစ္တယ္လို႔ ႏိုင္ငံျခားေရး ဌာန အရာရိွ တဦးက ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ IEEPA ေခၚတဲ့ International Emergency Economic Power Act အရဆိုရင္ ထူးျခားတဲ့ အေျခအေန တရပ္ေအာက္မွာ အေမရိကန္ တာ၀န္ရိွသူေတြ အထူးသျဖင့္ ခရီးသြားလာ ရတဲ့ အခါမွာ ဒီတားျမစ္ ကန္႔သတ္ခ်က္ အေပၚ ယာယီ ေျဖေလွ်ာ့ခြင့္ ေပးတဲ့ အခ်က္ ရိွတယ္လို႔လည္း ႏိုင္ငံျခားေရး ဌာန အရာရိွက ဗီြအိုေအ ျမန္မာပိုင္းကို ေျပာပါတယ္။
ဒါေပမယ့္လို႔ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ျမန္မာႏိုင္ငံ မေရာက္ခင္မွာ သူတည္းခိုမယ့္ ဟိုတယ္ဟာ ဦးေဇာ္ေဇာ္ပိုင္ ဟိုတယ္ဆိုတာ ႀကိဳသိထား သလား၊ ဒါမွမဟုတ္ အဲဒီ အတြက္ ယာယီ ေျဖေလွ်ာ့ခြင့္ယူ ထားလား ဆိုတာေတြ ကိုေတာ့ အေသအခ်ာ ရွင္းရွင္း လင္းလင္း မသိရ ေသးပါဘူး။
