ေလွစီးေျပး ဒုကၡသည္ အေရး ဘန္ေကာက္ ညီလာခံမွာ ခိုင္မာတဲ့ အေျဖရွာဖုိ႔ HRW တုိက္တြန္း
28.5.2015
အေရွ႕ေတာင္ အာရွ ေဒသမွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ေလွစီးေျပးသူ မ်ားရဲ႕ အေရးကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ပင္လယ္တြင္းမွာ ေမ်ာေနတဲ့ လူေတြကို ကယ္တင္ေရး၊ ခြ်င္းခ်က္ မရွိ ဒီလူေတြကို ကမ္းတက္ ခြင့္ျပဳေရး၊ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔အစည္းေတြ အေနနဲ႔ ခိုလံႈခြင့္ ေတာင္းဆိုသူ ေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးေတြ အတြက္ အကာကြယ္ ေပးဖို႔ ၀င္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္တဲ့ ေနရာမွာ ၾကန္႔ၾကာမႈ မျဖစ္ေစေရး စတာေတြကို ေမလ ၂၉ ရက္ေန႔မွာ ေဆြးေႏြးဖို႔အတြက္ အစိုးရ တာ၀န္ရွိသူ ေတြဟာ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕မွာ စုေ၀း ေရာက္ရွိေန ၾကၿပီလို႔ HRW လူ႔အခြင့္ အေရးအဖြဲ႔ႀကီးက မေန႔က ေျပာလိုက္ ပါတယ္။
ျမန္မာနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ လူ႔အခြင့္အေရး ဖိႏွိပ္မႈေတြ မျပဳလုပ္ေတာ့ဘူးဆိုတဲ့ သိသာထင္ရွားတဲ့ ေျခလွမ္းလွမ္းဖို႔ ကို အစိုးရေတြအေနနဲ႔ ေတာင္းဆိုသင့္ပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ပြားေနတဲ့ ဖိႏွိပ္မႈေတြေၾကာင့္ အခုလို လူေတြဟာ အႏၱရာယ္မ်ားတဲ့ ပင္လယ္ျပင္ခရီးကို ေလွေတြနဲ႔ ထြက္ေျပးေနၾကတာလို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒီပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ အိႏၵိယ သမုဒၵယာအတြင္းက ေရႊ႔ေျပာင္းေနထိုင္သူေတြ အေရး ေဆြးေႏြးၾကမဲ့ အထူးအစည္းေ၀းကို အာဖဂန္နစၥတန္၊ ၾသစေၾတးလ်၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ ျမန္မာ၊ ကေမာၻဒီးယား၊ အိႏၵိယ၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ အီရန္၊ လာအို၊ မေလးရွား၊ နယူးဇီလန္၊ ပါကစၥတန္၊ ပါပူ၀ါနယူးဂီနီ၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ သီရိလကၤာ၊ ဗီယက္နမ္၊ ထိုင္း အပါ၀င္ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၇ ႏိုင္ငံက ကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ UNHCR ၊ IOM စတဲ့ အဖြဲ႔ေတြက ထိပ္တန္း တာ၀န္ရွိသူေတြကလည္း ေလ့လာသူေတြအျဖစ္ တက္ေရာက္ၾကဖို႔ ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒီညီလာခံကေန ခိုင္မာတဲ့ အေျဖတခု ရရွိလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္တဲ့အေၾကာင္း HRW အဖြဲ႔ရဲ႕ အာရွေရးရာတာ၀န္ခံ Brad Adams က ေျပာပါတယ္။
“အေျဖရွာရာမွာ မျဖစ္မေန လိုက္နာရမယ့္ အေျဖမ်ိဳးေတြ ထြက္လာဖုိ႔လိုပါတယ္။ သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရေတြအေနနဲ႔ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ၾသစေၾတးလ်နဲ႔ တျခားႏုိင္ငံေတြအေနနဲ႔ တခ်ိဳ႕ ႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြကို ျပန္လည္အေျခခ်ဖုိ႔ လက္ခံသင့္ၿပီး တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ေဒသတြင္းအစိုးရေတြအေနနဲ႔ ဒီဒုကၡသည္ေတြအေပၚ လက္မဆန္စြာ ျပဳမူဆက္ဆံတာေတြ၊ ပင္လယ္ထဲ ျပန္လႊတ္တာေတြကို ရပ္တန္႔ဖို႔လိုၿပီး၊ လူေမွာင္ခိုဂိုဏ္းေတြကိုလည္း ၿဖိဳခြင္းဖုိ႔ လိုပါတယ္။”
ၿပီးခဲ့တဲ့ ၁၅ လၾကာ ကာလအတြင္း ျမန္မာနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ေတြကေန ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ မေလးရွားႏိုင္ငံနဲ႔ အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံေတြဆီကို အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ ကေလးငယ္ေတြ အပါအ၀င္ ခန္႔မွန္းေျခ လူေပါင္း ၈,၈၀၀၀ ေလာက္ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကတယ္လို႔ HRW အဖြဲ႔ရဲ႕ ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒီအထဲမွာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ဖိႏွိပ္ညႇဥ္းပန္းမႈ ခံရလို႔ ထြက္ေျပးလာၾကတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ မူဆလင္ေတြျဖစ္ၾကသလို၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံသားေတြ အမ်ားအျပားလည္း ပါ၀င္တယ္လို႔ ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
အမ်ားစုဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံကို ေလွနဲ႔သြားၾကၿပီး အဲဒီကတဆင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံနဲ႔ မေလးရွားႏိုင္ငံေတြအတြင္း ေတာထဲမွာဖြင့္ထားတဲ့ စခန္းေတြကို ကုန္းလမ္းကေန ပို႔ေဆာင္ေပးၾကပါတယ္။ အဲဒီစခန္းေတြမွာ အက်ဥ္းခ်ထားတာ၊ ေငြညစ္တာ၊ ႏွိပ္စက္တာေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကၿပီး မၾကာေသးခင္ကပဲ ႏွစ္ႏိုင္ငံ နယ္စပ္ေတြမွာ လူေသအေလာင္းေတြ ျမႇဳပ္ႏွံထားတာကို ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။
အေရွ႕ေတာင္ အာရွ ေဒသမွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ေလွစီးေျပးသူ မ်ားရဲ႕ အေရးကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ပင္လယ္တြင္းမွာ ေမ်ာေနတဲ့ လူေတြကို ကယ္တင္ေရး၊ ခြ်င္းခ်က္ မရွိ ဒီလူေတြကို ကမ္းတက္ ခြင့္ျပဳေရး၊ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔အစည္းေတြ အေနနဲ႔ ခိုလံႈခြင့္ ေတာင္းဆိုသူ ေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးေတြ အတြက္ အကာကြယ္ ေပးဖို႔ ၀င္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္တဲ့ ေနရာမွာ ၾကန္႔ၾကာမႈ မျဖစ္ေစေရး စတာေတြကို ေမလ ၂၉ ရက္ေန႔မွာ ေဆြးေႏြးဖို႔အတြက္ အစိုးရ တာ၀န္ရွိသူ ေတြဟာ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕မွာ စုေ၀း ေရာက္ရွိေန ၾကၿပီလို႔ HRW လူ႔အခြင့္ အေရးအဖြဲ႔ႀကီးက မေန႔က ေျပာလိုက္ ပါတယ္။
ျမန္မာနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ လူ႔အခြင့္အေရး ဖိႏွိပ္မႈေတြ မျပဳလုပ္ေတာ့ဘူးဆိုတဲ့ သိသာထင္ရွားတဲ့ ေျခလွမ္းလွမ္းဖို႔ ကို အစိုးရေတြအေနနဲ႔ ေတာင္းဆိုသင့္ပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ပြားေနတဲ့ ဖိႏွိပ္မႈေတြေၾကာင့္ အခုလို လူေတြဟာ အႏၱရာယ္မ်ားတဲ့ ပင္လယ္ျပင္ခရီးကို ေလွေတြနဲ႔ ထြက္ေျပးေနၾကတာလို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒီပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ အိႏၵိယ သမုဒၵယာအတြင္းက ေရႊ႔ေျပာင္းေနထိုင္သူေတြ အေရး ေဆြးေႏြးၾကမဲ့ အထူးအစည္းေ၀းကို အာဖဂန္နစၥတန္၊ ၾသစေၾတးလ်၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ ျမန္မာ၊ ကေမာၻဒီးယား၊ အိႏၵိယ၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ အီရန္၊ လာအို၊ မေလးရွား၊ နယူးဇီလန္၊ ပါကစၥတန္၊ ပါပူ၀ါနယူးဂီနီ၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ သီရိလကၤာ၊ ဗီယက္နမ္၊ ထိုင္း အပါ၀င္ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၇ ႏိုင္ငံက ကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ UNHCR ၊ IOM စတဲ့ အဖြဲ႔ေတြက ထိပ္တန္း တာ၀န္ရွိသူေတြကလည္း ေလ့လာသူေတြအျဖစ္ တက္ေရာက္ၾကဖို႔ ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒီညီလာခံကေန ခိုင္မာတဲ့ အေျဖတခု ရရွိလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္တဲ့အေၾကာင္း HRW အဖြဲ႔ရဲ႕ အာရွေရးရာတာ၀န္ခံ Brad Adams က ေျပာပါတယ္။
“အေျဖရွာရာမွာ မျဖစ္မေန လိုက္နာရမယ့္ အေျဖမ်ိဳးေတြ ထြက္လာဖုိ႔လိုပါတယ္။ သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရေတြအေနနဲ႔ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ၾသစေၾတးလ်နဲ႔ တျခားႏုိင္ငံေတြအေနနဲ႔ တခ်ိဳ႕ ႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြကို ျပန္လည္အေျခခ်ဖုိ႔ လက္ခံသင့္ၿပီး တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ေဒသတြင္းအစိုးရေတြအေနနဲ႔ ဒီဒုကၡသည္ေတြအေပၚ လက္မဆန္စြာ ျပဳမူဆက္ဆံတာေတြ၊ ပင္လယ္ထဲ ျပန္လႊတ္တာေတြကို ရပ္တန္႔ဖို႔လိုၿပီး၊ လူေမွာင္ခိုဂိုဏ္းေတြကိုလည္း ၿဖိဳခြင္းဖုိ႔ လိုပါတယ္။”
ၿပီးခဲ့တဲ့ ၁၅ လၾကာ ကာလအတြင္း ျမန္မာနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ေတြကေန ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ မေလးရွားႏိုင္ငံနဲ႔ အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံေတြဆီကို အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ ကေလးငယ္ေတြ အပါအ၀င္ ခန္႔မွန္းေျခ လူေပါင္း ၈,၈၀၀၀ ေလာက္ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကတယ္လို႔ HRW အဖြဲ႔ရဲ႕ ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒီအထဲမွာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ဖိႏွိပ္ညႇဥ္းပန္းမႈ ခံရလို႔ ထြက္ေျပးလာၾကတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ မူဆလင္ေတြျဖစ္ၾကသလို၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံသားေတြ အမ်ားအျပားလည္း ပါ၀င္တယ္လို႔ ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
အမ်ားစုဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံကို ေလွနဲ႔သြားၾကၿပီး အဲဒီကတဆင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံနဲ႔ မေလးရွားႏိုင္ငံေတြအတြင္း ေတာထဲမွာဖြင့္ထားတဲ့ စခန္းေတြကို ကုန္းလမ္းကေန ပို႔ေဆာင္ေပးၾကပါတယ္။ အဲဒီစခန္းေတြမွာ အက်ဥ္းခ်ထားတာ၊ ေငြညစ္တာ၊ ႏွိပ္စက္တာေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကၿပီး မၾကာေသးခင္ကပဲ ႏွစ္ႏိုင္ငံ နယ္စပ္ေတြမွာ လူေသအေလာင္းေတြ ျမႇဳပ္ႏွံထားတာကို ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။
