ျမန္မာ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန ကုလ အတည္ျပဳ

ဗြီအုိေအျမန္မာပုိင္း

18.3.2016

ျမန္မာ ႏုိင္ငံ အတြက္ လူ႔အခြင့္ေရး ေကာင္စီရဲ့ လူ႔အခြင့္ေရး အေျခအေန ဆိုင္ရာ UPR ပံုမွန္ သံုးသပ္ခ်က္ ရလဒ္ေတြကို ဂ်နီဗာမွာ ၾကာသပေတးေန႔က အတည္ျပဳ ေပးခဲ့ ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာက ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြက္ အႀကံေပးခ်က္ ေတြထဲက ထက္ဝက္ေက်ာ္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံက လက္ခံ ခဲ့ေပမယ့္ လူနည္းစု လူ႔အခြင့္အေရး ဆိုင္ရာ အႀကံေပးခ်က္ အေတာ္ မ်ားမ်ားကို ပယ္ခ်ခဲ့တဲ့ အေပၚ လူ႔အခြင့္ေရး အဖြဲ႔ေတြက ေထာက္ျပ ေဝဖန္ ခဲ့ၾကပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ေဒၚခင္မ်ဳိးသက္ က ေျပာျပမွာပါ။

ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီ ရဲ႕ ၃၁ႀကိမ္ေျမာက္ UPR လုပ္ငန္းစဥ္ ပံုမွန္ေဆြးေႏြးပြဲ ကေန ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး UPR ပံုမွန္ သံုးသပ္ခ်က္ ရလဒ္ေတြကို အတည္ျပဳ ေပးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၾကာသပေတးေန႔ က်င္းပတဲ့ ဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာ ၂၀၁၅ ႏွစ္ကုန္က တင္သြင္းခဲ့တဲ့ အၾကံျပဳခ်က္ေတြထဲက ထက္ဝက္ေက်ာ္ကို လက္ခံခဲ့ေၾကာင္း ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေမာင္ေဝက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

"ဒုတိယပါတ္ UPR လုပ္ငန္းစဥ္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ လက္ခံရရွိခဲ့တဲ့ အႀကံေပးခ်က္ ၂၈၁ ခုထဲက ၁၆၆ ခုကို ျမန္မာက လက္ခံခဲ့ပါတယ္။ အခြင့္သင့္တုန္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ လက္ရွိ အေျခေနကို ေကာင္စီကို တင္ျပခ်င္ပါတယ္။ လက္ရွိအစိုးရဟာ အစိုးရသစ္ကို မၾကာခင္မွာ အာဏာလႊဲေျပာင္း ေပးဖို႔ လုပ္ေနပါတယ္။ သမၼတ အသစ္ကို လည္း ေရြးခ်ယ္ၿပီးပါၿပီ။ လက္ရွိ အစိုးရက ျမန္မာလူထုအတြက္ လူ႔အခြင့္အေရး ျမႇင့္တင္ဖို႔ နဲ႔ အကာကြယ္ေပးဖို႔ အေျခခံ အုတ္ျမစ္ေကာင္းေတြ ခ်ေပးခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ေနာက္ျပန္လွည့္ဖုိ႔ အေၾကာင္း မရွိပါဘူး။”

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေန တုိးတက္ေအာင္ အတတ္ႏုိင္ဆံုး လုပ္ေဆာင္ေနေပမဲ့ လိုအပ္ခ်က္ေတြ ရွိေနသလို စိန္ေခၚမႈေတြလည္း ရွိေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာက ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔အျပင္ အရပ္ဖက္လူမႈ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြပါ ပူးေပါင္းပါဝင္ၾကဖို႔လည္း ဖိတ္ေခၚခဲ့တာပါ။

ဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အိမ္နီးခ်င္း တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ႏုိင္ငံတကာက မွ်မွ်တတ ၾကည့္ၾကဖို႔ကိုလည္း ပန္ၾကားခဲ့ပါတယ္။

"အမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႔ ကေလးငယ္ေတြရဲ့ ရပိုင္ခြင့္ေတြနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ့ အႀကံျပဳခ်က္ေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံက လက္ခံခဲ့တဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ လူ႔အခြင့္ေရး ကာကြယ္ေရးနဲ႔ ျမႇင့္တင္ေရးေတြနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းက မွ်မွ်တတ ၾကည့္ဖို႔ လုိအပ္ေၾကာင္းနဲ႔ လူ႔အခြင့္ေရး ကာကြယ္ျမႇင့္တင္ေရးမွာ ဆက္လက္ တိုးတက္ေအာင္ လုပ္ဖုိ႔ တရုတ္ႏိုင္ငံက အားေပးေနပါတယ္။”

႐ုရွားကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြနဲ႔အတူ ေနျပည္ေတာ္အစိုးရက အတိမ္းအေစာင္းမခံတဲ့ အေရးကိစၥ တခ်ိဳ႕ကို လက္ခံေဆြးေႏြးလာတာအတြက္ ႀကိဳဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံကေတာ့ လူနည္းစုေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးေတြကို အထူးအေလးေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့တာပါ။

"ျမန္မာဝန္ႀကီးဌာနေတြနဲ႔ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ့ UPR လုပ္ငန္းစဥ္မွာ တက္တက္ၾကြၾကြ ပါဝင္မႈနဲ႔ လူ႔အခြင့္ေရး တုိးတက္ေအာင္လုပ္ဖုိ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ သႏၷိ႒ာန္ ခ်မႈေတြ အတြက္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံက ႀကိဳဆိုပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံက အႀကံေပးခ်က္ ၂၈၁ ခုထဲက ၁၆၆ ခုကို လက္ခံတာအတြက္ေရာ ျမန္မာႏိုင္ငံ တြင္း ေရြးေကာက္ပြဲ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ က်င္းပေပးတာနဲ႔ သိသိသာသာ တုိးတက္မႈေတြ အတြက္ ဝမ္းေျမာက္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေခ်ာေမြ႔တဲ့ အာဏာလႊဲေျပာင္းမႈနဲ႔ အတူ လူနည္းစုေတြနဲ႔ အထူးသျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲက ဘာသာေရး မတူတဲ့ လူနည္းစုေတြ အေရးကို အထူးအေလးထား ဖုိ႔ ေတာင္းဆိုပါတယ္။"

ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔ဝင္ ႏုိင္ငံေတြအျပင္ ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ လူမႈ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြကလည္း လူ႔အခြင့္အေရး ဆိုင္ရာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လုိအပ္ခ်က္ေတြကို ေထာက္ျပေျပာဆိုခဲ့ၾကတာပါ။ အထူးသျဖင့္ မူဆလင္လူနည္းစုေတြနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္က ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အၾကံေပးတင္ျပခ်က္ေတြကို လက္မခံခဲ့တဲ့အေပၚမွာ ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ေဝဖန္ခဲ့ၾကတာပါ။

ဒီအထဲမွာ Human Rights Watch လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔ႀကီးလည္း ပါပါတယ္။

"Human Rights Watch အဖြဲ႔ အေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ UPR သံုးသပ္မႈ ကာလကေန အခု အခ်ိန္အတြင္း သိသာ ထင္ရွားတဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြ အတြက္ ႀကိဳဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဓိက စိန္ေခၚမႈေတြ က်န္ေနဆဲ ျဖစ္ၿပီး ေနာက္ဆံုး အစီရင္ခံစာမွာ တကယ္စစ္မွန္တဲ့ တိုးတက္မႈေတြ ေတြ႔ခ်င္ပါတယ္။ ေဒသ ရဲတပ္ဖြဲ႔ေတြဟာ ဗဟို အစိုးရရဲ့ ႀကီးၾကပ္မႈ ေအာက္မွာ ရွိမေနတာ မ်ိဳးပါ။ စစ္တပ္က ေရးဆြဲထားတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒအရ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔ေတြကို ျပည္ထဲေရးနဲ႔ နယ္စပ္လံုၿခံဳေရး ဝန္ႀကီးဌာနေတြကေန ကိုင္တြယ္ေနတာမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ တရားေရးဌာနကလည္း အခုထိ အဂတိ လိုက္စားမႈေတြ ရွိေနပါတယ္။”

ဒါ့အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ ရာနဲ႔ခ်ီၿပီး ရွိေနတာ၊ ႏိုင္ငံေရး တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ ၄၀၀ ေလာက္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈေတြနဲ႔ တရားရင္ဆုိင္ေနရတာ၊ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ ၈ ဖြဲ႔နဲ႔ အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုႏိုင္ေပမယ့္ အခုထိ တုိက္ပြဲေတြ ျဖစ္ပြါးေနတာနဲ႔ တုိက္ပြဲျဖစ္ပြါးတဲ့ ေဒသေတြမွာ ေဒသခံေတြ လူ႔အခြင့္ေရး အခ်ိဳးေဖါက္ခံေနရတာေတြကိုပါ ေထာက္ျပေဝဖန္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။