RB ကဗ်ာ

3.3.2018

႐ွင္ေမြးသန္ေမြး ႐ိုကေလးရယ္...
ေခ်ာ​ေမာလွပ သင္​့ခႏၶာ
သပ္​ရပ္​​ေျပျပစ္​ သင္​့အသြင္​
စကားမတတ္ သင့္ပါးစပ္
ေလွ်ာက္ဖို႔မစြမ္း သင့္ေျခႏု
ေရးဖတ္မမီွ သင့္အရြယ္
ေကာင္းဆိုးမခြဲ သင့္ပညာ
သို႔ေပမယ့္...
လူစိတ္ကင္းစြာ ယုတ္မာခံရ
သနားမ့ဲစြာ သတ္ျဖတ္ခံရ
ခံလိုက္ရတ့ဲ သင့္ဘဝ
အို... ႐ိုကေလး​ေရ...
သင္​့သမိုင္​း ငါတုိ႔ အဖ်က္​မခံဘူး။

အေဆြမသိ သင္အငံု
ေမာင္ႏွမ မကြၽမ္း သင္အဖူး
ေျမမွာမထား ပုရြက္ဆိတ္စိုး
ေခါင္းေပၚမတင္ သန္း​ေသးကုိစိုး
ျခင္ေထာင္ျခံဳထား ျခင္အကိုက္စိုး
သို႔ေပမယ့္ ...
လူ႔စိတ္လစ္စြာ ပက္စက္ခံရ
က႐ုုဏာမ့ဲစြာ နင္းသတ္ခံရ
ခံလိုက္ရတ့ဲ သင့္ဘဝ
အို...႐ိုကေလး​ေရ ...
သင္​့သမိုင္​း ငါတုိ႔ အဖ်က္​မခံဘူး။


အငိုေျပနိဗၺာန္ အမိရင္ခြင္
အဆာေျပစိန္စာ အမိႏို႔ရည္
ပုခက္အအိပ္ သားေခ်ာ့ေတး
ခ်ဥ္းကပ္မခြာ သင့္အနား
ထိုသို႔ျပဳစု ေစာင့္ေ႐ွာက္မႈ
ျမတ္ႏိုးမႈလွ်ံ အမိႏွင့္သား
သို႔ေပမယ့္ ...
အမိရင္ခြင္မွ ဆတ္​ခနဲလု
ညႇာတာလွ်င္းစြာ စြန႔္လႊတ္ခံရ
မီးငရဲထဲ သင့္ကိုယ္ေလးကုိ
ပစ္​ခ်လိုက္​တ့ဲ အ​ေၾကာင္​း​ေတြ
အို...႐ိုကေလး​ေရ ...
သင္​့သမိုင္​း ငါတုိ႔ အဖ်က္​မခံဘူး။

ဂ်ဴးျပတိုက္တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ျမန္မာဂ်ီႏိုဆိုက္ဆိုင္ရာ ဘာလင္ကြန္ဖရင့္ က ေအာက္ပါေတာင္းဆိုခ်က္ကို ထုတ္ျပန္သည္။

ျမန္မာအစိုးရ၏ လက္႐ွိဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနဆဲျဖစ္ေသာ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးမ်ားအေပၚ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ (ဂ်ီႏိုဆိုက္) ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကြၽႏု္ပ္တို႔ အေလးအနက္ စိုးရိမ္ပူပန္မိသည္။

ထိုအထဲတြင္ မီးေလာင္ကြၽမ္းထားေသာ ေက်း႐ြာ ဒါဇင္မ်ားစြာကို ဘူဒိုဇာမ်ားႏွင့္ ထိုးဖ်က္ေနမႈ၊ ႐ုိဟင္ဂ်ာေနအိမ္မ်ားကို မီး႐ိႈ့ေနမႈ၊ တိုင္းျပည္အတြင္းတြင္ က်န္ရစ္ေနခဲ့ေသာ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားေပၚတြင္ မ်က္ႏွာဖုံးကြၽတ္သြားသည့္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား၊ တိုင္းျပည္ႏွစ္ခုၾကား ပိုင္ဆိုင္မႈကင္းမဲ့ဇုန္သို႔ေရာက္႐ွိေနသည့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ၆၀၀၀ ေက်ာ္အတြက္ မ႐ွိမျဖစ္လိုအပ္ေသာ စားနပ္ရိကၡာအေထာက္အပံ့ စီးဆင္းမႈကို ျဖတ္ေတာက္ရန္ ဘဂၤလားေဒ႐ွ္႕အာဏာပိုင္မ်ားအား တိုက္တြန္းမႈတို႔ ပါဝင္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္း ရခိုင္ျပည္နယ္႐ွိ လူသတ္ကြင္းမ်ားမွ ေၾကာက္လန္႔တၾကားထြက္ေျပးလာေသာ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားကို နယ္စပ္ဖြင့္ေပးသည့္ ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္ျပည္သူမ်ားႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္အစိုးရကုိ စံနမူနာျပ ေမတၱာျပည့္ဝသည့္၊ လူသားဆန္သည့္ လုပ္ရပ္မ်ားအတြက္ ကြၽႏု္ပ္တို႔ ေက်းဇူးတင္႐ွိပါသည္။

လတ္တေလာသတ္မွတ္ခ်က္အေနျဖင့္ ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္အစိုးရအေပၚတြင္ က်ေရာက္ေနေသာ ဝန္ထုတ္ဝန္ပိုးကို ေလ်ွာ့ခ်ႏိုင္ရန္ႏွင့္ ကုလသမဂၢေအဂ်င္စီမ်ားမွ လူသားဆန္ေသာ တာဝန္ဝတၱရားမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္အတြက္ ေကာ့ဇ္ဘဇား႐ွိ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ာ႐ွိ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားအတြက္ လူသားဆန္ေသာအကူအညီမ်ားပမာဏကို သိသိသာသာျမႇင့္တင္ရန္ အစိုးရမ်ား ႏွင္း အစိုးရမဟုတ္ေသာ ကူညီသူမ်ားကို ကြၽႏု္ပ္တို႔က ဖိတ္ေခၚေတာင္းဆိုလိုက္သည္။

ခန္႔မွန္းေျခ တသန္းခန္႔႐ွိေသာ ႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္မ်ားကို အကာအကြယ္အေစာင့္အေ႐ွာက္႐ွိသည့္ ဇာတိေျမသို႔ အကာအကြယ္အေစာင့္အေ႐ွာက္ျဖင့္ ေနရပ္ျပန္ပုိ႔ႏိုင္ေရးသည္ တခုတည္းေသာ ေရ႐ွည္အတြက္
ေျဖ႐ွင္းခ်က္ျဖစ္ေၾကာင္း ကြၽႏု္ပ္တို႔ ယုံၾကည္ပါသည္။

ဤသည္မွာ ျမန္မာျပည္တြင္ စစ္တပ္၊ သံဃာ့အဖြဲ႔အစည္း၊ သာမန္ျပည္သူမ်ားႏွင့္ ဒီခ်ဳပ္အပါအဝင္ အရပ္သားပါတီမ်ားက ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ား၏ ျမန္မာျပည္တြင္ တည္႐ွိမႈ၊ ကိုယ္ပိုင္အမွတ္အသားႏွင့္ သမိုင္ေၾကာင္းတို႔ကို အသိအမွတ္ျပဳရန္ ႏွစ္႐ွည္လမ်ား ျငင္းဆန္ေနခ်ိန္၊ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ား၏ မိမိဘာသာ အုပ္စုအမွတ္အသားျပဳလုပ္မွတ္သားခြင့္တို႔ကို အေလးမထားခ်ိန္တြင္လည္း ျဖစ္သည္။

လူသိ႐ွင္ၾကား ေဆြးေႏြးပြဲ ႏွစ္ခုၿပီးသည့္တိုင္ ကုလသမဂၢလုံျခဳံေရးေကာင္စီအေနျဖင့္ ဘုံရပ္တည္ခ်က္တခုမ်ွ မရႏိုင္ခဲ့သည္ကို ကြၽႏု္ပ္တို႔ အထူးပင္ စိတိပ်က္မိသည္။ ဂ်ီႏိုဆိုက္အပါအဝင္ လူသားမ်ိဳးႏြယ္အေပၚ က်ဴးလြန္ေသာ ရာဇဝတ္မႈဟု တေန႔တျခား ပိုမို၍ အသိအမွတ္ျပဳခံေနရသည့္ အေရးကိစၥႀကီးတြင္ ကုလသမဂၢလုံျခံဳေရးေကာင္စီအေနျဖင့္ အက်ိဳးဆက္႐ွိသည္၊ ထိေရာက္မႈ႐ွိသည့္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္တစုံတရာမ်ွ မခ်မွတ္ႏိုင္ခဲ့ေသး။ ဤသည္မွာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားႏွင့္ ကေလးသူငယ္မ်ားအပါအဝင္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ၆၆၈၀၀၀ ခန္႔ တိုင္းျပည္မွ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကၿပီးေနာက္ ေျခာက္လၾကာသည္အထိ ျမန္မာျပည္၏ တေန႔တျခားဆိုးရြားလာေနေသာ လူသားဆိုင္ရာ ကပ္ေဘးႀကီးအေပၚ ထိေရာက္ေသာ အေရးယူမႈ တစုံတရာ မခ်မွတ္ႏိုင္ေသးျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးမ်ားအတြက္ သူတို႔တြင္ အိမ္ဟုေခၚစရာ ကမၻာေျမအစိတ္အပိုင္းတခု ရ႐ွိႏိုင္ေရးအတြက္ လက္ေတြ႔က်ေသာ ေရ႐ွည္ ျပႆနာေျဖ႐ွင္းခ်က္နညး္လမ္းမ်ားကို ႐ွာေဖြမည့္ အထူးကြန္ဖရင့္တခုက်င္းပရန္ အေမရိကန္၊ ၿဗိတိန္၊ ျပင္သစ္၊ ဂ်ာမဏီ၊ ကေနဒါအစိုးရမ်ားႏွင့္ အျခားအမ်ိဳးသားအစိုးရမ်ား (for instance, Turkey)၊ ေဒသတြင္းအဖြဲ႔အစည္းမ်ားကို ကြၽႏု္ပ္တို႔က တိုက္တြန္းဖိတ္ေခၚလိုက္ပါသည္။

Reuters

8.2.2018

အင္းဒင္၊ ျမန္မာ - ပူးတြဲ ခ်ည္ေႏွာင္၍ ဖမ္းဆီးခံထားရေသာ ရိုဟင္ဂ်ာ ၁၀ ဦးသည္ ၎တို႔၏ ဗုဒၶဘာသာ အိမ္နီးခ်င္းမ်ား ေျမက်င္းတူးေနသည္ကို ၾကည့္ရႈေနခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္မ်ားမၾကာမီကာလျဖစ္ေသာ စက္တင္ဘာလ ၂ ရက္ေန႔ နံနက္ခင္း၌ ၁၀ ဦးစလုံး ေသဆုံးခဲ့သည္။ အနည္းဆုံး ႏွစ္ဦးအား ဗုဒၶဘာသာ ရြာသားမ်ားမွ ေသသည္ အထိ ခုတ္သတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ က်န္ရွိသူမ်ားကိုမူ စစ္သားမ်ားမွ ပစ္သတ္ခဲ့ေၾကာင္း ေျမတူးခဲ့သူမ်ားထဲမွ ႏွစ္ဦးက ဆိုသည္။

ဤသတ္ျဖတ္မႈမ်ားသည္ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား၏ အခန္းဆက္ထဲမွ ေနာက္ထပ္ အခန္းတြဲ အပိုင္း တစ္ခုဟု သတ္မွတ္ရေပမည္။ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားမွ စစ္တပ္အား မီးရွို႔ ဖ်က္ဆီးမႈ၊ အဓၶမျပဳက်င့္မႈမ်ားႏွင့္ သတ္ျဖတ္မႈမ်ားအတြက္ စြပ္စြဲ ထားသည္။ ျမန္မာ တာဝန္ရွိသူမ်ားမွ ၎၏ “နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး ေဆာင္ရြက္မႈ” သည္ ဆူပူေသာင္းက်န္းသူမ်ား၏ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားအား တရားဝင္ တုံ႔ျပန္ေဆာင္ရြက္မႈတစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုသည္။

Reuters သတင္းဌာနသည္ အင္းဒင္ရြာတြင္ ျဖစ္ေပၚခဲ့သည့္ သတ္ျဖတ္မႈမ်ား မတိုင္ခင္ေန႔ရက္မ်ားမွ အေျခအေနမ်ား ကို စပ္ဆက္ပုံေဖာ္နိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၿပီး၊ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ရြာသားမ်ား၏ အင္တာဗ်ဴးေမးျမန္းမႈမ်ား မွ တဆင့္ ၎တို႔မွ ရိုဟင္ဂ်ာေနအိမ္မ်ားအား မီးရွို႔ဖ်က္ဆီးကာ မူစလင္မ်ားအား သတ္ျဖတ္၍ ႐ုပ္အေလာင္းမ်ားအား ျမႇုပ္ႏွံခဲ့ေၾကာင္း ဖြင့္ဟဝန္ခံခ်က္ကို ပထမဆုံးအေနျဖင့္ ရရွိခဲ့သည္။

ဤမွတ္တမ္းသည္ စစ္သားမ်ားႏွင့္ လက္နက္ကိုင္ရဲတပ္ဖြဲ႕မ်ား ပါဝင္ပတ္သက္ေနေၾကာင္း ဓာတ္ပုံ သက္ေသ အေထာက္ အထားမ်ားႏွင့္ လုံျခဳံေရး ဝန္ထမ္းမ်ားထံမွ သက္ေသထြက္ဆိုခ်က္မ်ား ပထမဆုံးအႀကိမ္ ရယူနိုင္ခဲ့သည့္ အမွတ္အသား တစ္ခုလည္း ျဖစ္ေပသည္။ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ေက်းရြာလူႀကီးတစ္ဦးမွ Reuters သတင္းဌာနသို႔ ေထာက္ပံ့ခဲ့ေသာ ဓာတ္ပုံသုံးပုံသည္ လုံျခဳံေရး တပ္သားမ်ားမွ ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ိဳးသားမ်ားအား ထိန္းသိမ္းထားသည့္ စက္တင္ဘာလ ၁ ရက္ေန႔ ညေနခင္း အေစာပိုင္း အခ်ိန္မွ ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ိဳးသားမ်ား သတ္ျဖတ္ျခင္းခံရသည့္ စက္တင္ဘာလ ၂ရက္ေန႔ မနက္ ၁၀နာရီ ေက်ာ္ခန္႔ အထိ အဓိက ေသာ့ခ်က္က်ေသာ အခိုက္အတန္႔မ်ားအား ဖမ္းယူ ရိုက္ကူးထားသည့္ ဓာတ္ပုံမ်ား ျဖစ္သည္။

Reuters ၏ စုံစမ္းစစ္ေဆးျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ရဲအရာရွိမ်ား မွ သတင္းဌာန၏ သတင္းေထာက္ႏွစ္ဦးျဖစ္ေသာ ကိုဝလုံးႏွင့္ ကိုေက်ာ္စိုးဦးတို႔အား ရခိုင္ႏွင့္ဆက္ႏြယ္ေသာ လၽွို႔ဝွက္ စာရြက္စာတမ္းမ်ားအား ရယူထားသည္ ဟူေသာ စြပ္စြဲခ်က္ႏွင့္အတူ ဒီဇင္ဘာလ ၁၂ ရက္ ေန႔က ဖမ္းဆီးခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ဇန္နဝါရီလ ၁၀ ရက္ေန႔တြင္ Reuters သတင္းဌာနမွ ျပင္ဆင္ေနခဲ့သည့္ သတင္း၏ အစိတ္အပိုင္းျဖစ္ေသာ အင္းဒင္အရပ္တြင္ ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ိဳးသား ၁၀ ဦး သတ္ျဖတ္ခံရသည္ကို အတည္ျပဳသည့္ ထြက္ဆိုခ်က္တစ္ခုကို စစ္တပ္မွ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္ စစ္တပ္မွ ထုတ္ျပန္ထားသည့္ ျဖစ္စဥ္ပုံစံသည္ Reuters သတင္းဌာနသို႔ ရခိုင္ဗုဒၶဘာသာဝင္ႏွင့္ ရိုဟင္ဂ်ာ မူစလင္ သက္ေသမ်ားတို႔မွ ေပးထားေသာ မွတ္တမ္းမ်ား ႏွင့္ အေရးပါသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားတြင္ ကြဲလြဲေနသည္ကို ေတြ႕ ရွိရသည္။

စစ္တပ္အဆိုရမူ အဆိုပါအမ်ိဳးသား ၁၀ ဦးသည္ လုံျခဳံေရးတပ္မ်ားအား တိုက္ခိုက္ခဲ့သည့္ အၾကမ္းဖက္သမား ၂၀ဝ ထဲမွ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ရြာသားမ်ားအား ဤေဆာင္းပါးအတြက္ အင္တာဗ်ဴးေမးျမန္းခ်က္မ်ား တြင္မူ ၎တို႔မွ အင္းဒင္ရွိ လုံျခဳံေရးတပ္မ်ားအေပၚ ပမာဏမ်ားျပားေသာ ေသာင္းက်န္းသူမ်ား ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္မႈမ်ိဳး မရွိခဲ့ေၾကာင္း အစီရင္ခံခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ ရိုဟင္ဂ်ာသက္ေသမ်ားမွ Reuters သတင္းဌာနသို႔ ေျပာၾကားခ်က္အရမူ စစ္သားမ်ားသည္ အနီးနားကမ္းေျခတစ္ခု၌ ခိုလႈံေနခဲ့ေသာ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားထဲမွ ၁၀ ဦးအား ဆြဲထုတ္သြားခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။

ထို႔ျပင္ ရခိုင္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ရြာသားမ်ား၊ စစ္သားမ်ား၊ လက္နက္ကိုင္ ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ား၊ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားႏွင့္ ေဒသခံ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ား ႏွင့္ အင္တာဗ်ဴးေမးျမန္းမႈမ်ားအရ ဆက္လက္ေတြ႕ ရွိရသည္မွာ -

- စစ္တပ္ႏွင့္ လက္နက္ကိုင္ ရဲတပ္သားမ်ား သည္ ရိုဟင္ဂ်ာေနအိမ္မ်ားအား မီးရွို႔ ဖ်က္ဆီးရန္ အင္းဒင္ႏွင့္ အျခားေက်းရြာ အနည္းဆုံး ႏွစ္ရြာေလာက္မွ ဗုဒၶဘာသာဝင္ အရပ္သားမ်ားအား စုစည္းခဲ့သည္ဟု ဗုဒၶဘာသာဝင္ ရြာသားမ်ားမွ ေျပာဆို ခဲ့သည္။

- အင္းဒင္ရွိ ရိုဟင္ဂ်ာ ရြာငယ္မ်ားအား “ရွင္းလင္းရန္” အမိန္႔သည္ စစ္တပ္မွ စတင္ျခင္းျဖစ္ၿပီး အဆင့္ဆင့္ ရရွိလာေသာ အမိန္႔ျဖစ္ေၾကာင္း လက္နက္ကိုင္ ရဲအရာရွိ သုံးဦးႏွင့္ ျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္စစ္ေတြရွိ ေထာက္လွမ္းေရးယူနစ္မွ ေလးေယာက္ေျမာက္ ရဲအရာရွိတို႔က ေျဖၾကားခဲ့သည္။

- လက္နက္ကိုင္ရဲတပ္သားမ်ားအခ်ိဳ႕သည္ ႏြားမ်ား၊ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္မ်ား အပါအဝင္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား၏ ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ားအား ျပန္လည္ေရာင္းခ်ရန္အတြက္ လုယူသိမ္းပိုက္ခဲ့ေၾကာင္း အင္းဒင္ရွိ ဗုဒၶဘာသာဝင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးႏွင့္ လက္နက္ကိုင္ ရဲအရာရွိ မ်ားထဲမွ တစ္ဦး၏အဆိုအရ သိရွိရသည္။

အစိုးရ၏ ေပၚလစီမွာ အလြန္ရွင္းလင္းသည္ဟု ေျပာေရးဆိုခြင့္ ရွိသူ ဦးေဇာ္ေဌးက ေျပာသည္။ “လူအခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ မရွိဘူး လို႔ ျငင္းဆန္ေနမွာ မဟုတ္ဘူး။ ၿပီးေတာ့ အသလြတ္ ျငင္းဆန္မႈေတြ လုပ္ေနတာ မဟုတ္ပါဘူး။” အကယ္၍ အလြဲသုံးစားမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ “ခိုင္မာၿပီး ယုံၾကည္စိတ္ခ်ရတဲ့ မူရင္း သက္ေသေတြ” ရွိရင္ အစိုးရက စုံစမ္းစစ္ေဆး သြားမည္ ျဖစ္သည္ ဟု သူက ဆိုသည္။

“ဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အေနနဲ႔ ခိုင္မာၿပီး ယုံၾကည္စိတ္ခ်ရတဲ့ မူရင္း သက္ေသေတြရရင္ ေျမျပင္မွာ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ ျပဳလုပ္လို႔ရတယ္။ ၿပီးေတာ့ ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ရွိေၾကာင္း သက္ေသအေထာက္အထားေတြ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေတြ႕ရွိရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အေနနဲ႔ တည္ဆဲဥပေဒေတြ အတိုင္း လိုအပ္တဲ့ အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈေတြ ျပဳလုပ္သြားမွာ ျဖစ္တယ္။”

သူက စစ္တပ္၏ ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ စစ္ဆင္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကာကြယ္ေျပာဆိုခဲ့သည္။ “ဘယ္သူက စၿပီး အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္ခဲ့တာလည္း ဆိုတာကို နိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းအေနနဲ႔ နားလည္ဖို႔ လိုအပ္တယ္။ အဲ့ဒီလို အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈေတြ ဥပေရာနိုင္ငံမွာ ျဖစ္ေပၚခဲ့မယ္ဆိုရင္ ယူအက္စ္ မွာ လန္ဒန္ မွာ နယူးေရာ့ခ္မွာ ဝါရွင္တန္မွာ ျဖစ္ေပၚခဲ့မယ္ဆိုရင္ မီဒီယာေတြက ဘာေျပာမလဲ။”

စစ္တပ္ထံမွ မွတ္ခ်က္ ေတာင္းဆိုမႈ အေပၚ ျပန္လည္တုန္႔ျပန္ျခင္း မရွိခဲ့ပါ။

စင္စစ္ ဤျဖစ္ရပ္မ်ားသည္ ရိုဟင္ဂ်ာပုန္ကန္သူမ်ားမွ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းရွိ ရဲကင္းစခန္းမ်ားႏွင့္ စစ္တပ္ရင္း ဌာနခ်ဳပ္ တစ္ခုအား ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္ခဲ့သည္ ၾသဂုတ္လ ၂၅ ရက္တြင္ စတင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ အင္းဒင္ရွိ ရာခ်ီေသာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ရြာသားမ်ားသည္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္း၌ ခိုလႈံအကာကြယ္ယူခဲ့ရသည္။ ၾသဂုတ္လ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္မူ ေက်းရြာသို႔ ျမန္မာ့ ေျခလၽွင္တပ္ရင္း ၃၃ မွ တပ္သား ၈၀ ခန္႔ ေရာက္ရွိလာခဲ့သည္။

ဗုဒၶဘာသာဝင္ ရြာသားငါးဦး၏ ေျပာၾကားခ်က္အရ စစ္တပ္တာဝန္ရွိ အရာရွိျဖစ္သူမွ ၎တို႔အား လုံျခဳံေရးေဆာင္ရြက္မႈမ်ား အတြက္ လုပ္အားေပးပါဝင္ နိုင္ေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့သည္ ဟု သိရွိရသည္။ အင္းဒင္ရွိ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ရြာသားမ်ားပါဝင္ေသာ “လုံျခဳံေရးအဖြဲ႕” မွ ပါဝင္လိုသူမ်ားကို အဆိုပါ စစ္တပ္အရာရွိက ေတြ႕ ရွိစုစည္းခဲ့သည္ ဟု အဖြဲ႕ဝင္မ်ား ႏွင့္ ရြာသားမ်ား က ဆိုသည္။

ေနာက္ပိုင္းေန႔မ်ားတြင္မူ စစ္သားမ်ား၊ ရဲႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ရြာသားမ်ားသည္ အင္းဒင္ရွိ ရိုဟင္ဂ်ာမူစလင္မ်ား၏ ေနအိမ္အမ်ားစုအား မီးရွို႔ ဖ်က္ဆီးခဲ့သည္ဟု ဗုဒၶဘာသာဝင္ ရြာသား တစ္ဒါဇင္မွ ဆိုသည္။

ရဲတစ္ဦးက ၎၏ အုပ္ခ်ဳပ္သူအရာရွိသည္ ၎အား ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားေနထိုင္သည့္ ဧရိယာမ်ားကို “သြားေရာက္ ရွင္းလင္းရန္” ႏႈတ္မိန္႔ေပးခဲ့ၿပီး၊ ၎မွမူ ဤသည္မွာ မီးရွို႔ဖ်က္ဆီးပစ္ရန္ျဖစ္ေၾကာင္း အနက္ေကာက္ယူခဲ့သည္ ဟု ဆိုသည္။ ဒုတိယ ရဲတစ္ဦး မွ ၎ပါဝင္ခဲ့သည့္ အင္းဒင္ရြာ၏ ေျမာက္ဘက္ရွိ ေက်းရြာမ်ားအေပၚ က်ဴးလြန္သည့္ ဝင္ေရာက္ စည္းနင္းမႈမ်ား အေၾကာင္း ေဖာ္ၿပ ေျပာဆိုခဲ့သည္။ လုံျခဳံေရးတပ္သားမ်ားသည္ အရပ္သားအကၤ်ီမ်ားႏွင့္ ေဘာင္းဘီမ်ားအား ဝတ္ဆင္၍ ရြာသားမ်ားၾကားတြင္ ေရာေႏွာေနေစရန္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေၾကာင္း ၎ဒုတိယေျမာက္ ရဲႏွင့္ အင္းဒင္ရွိ ဗုဒၶဘာသာဝင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ေမာင္သိန္းေခ်တို႔ထံမွ ၾကားသိရသည္။

ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား အင္းဒင္မွ ထြက္ေျပးသြားၿပီးသည့္ေနာက္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ရြာသားမ်ားသည္ ၎ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား၏ ၾကက္မ်ား၊ ဆိတ္မ်ားအပါအဝင္ ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ားအား သိမ္းယူခဲ့ေၾကာင္း ဗုဒၶဘာသာဝင္ေဒသခံမ်ားမွ Reuters သတင္းဌာနသို႔ ေျပာၾကား ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ တန္ဖိုးႀကီးမားသည့္ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္မ်ားႏွင့္ ႏြားမ်ားကဲ့သို႔ေသာ ပစၥည္းအမ်ားစုကိုမူ အမွတ္ (၈) လုံျခဳံေရး ရဲတပ္ဖြဲ႕ခြဲမွ တပ္မႉးျဖစ္သူ သန္႔ဇင္ဦးက သိမ္းယူသြားခဲ့ၿပီး ေရာင္းခ်ခဲ့ေၾကာင္း ပထမရဲအရာရွိႏွင့္ ေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္သူတို႔မွ ထြက္ဆိုခဲ့ၾကသည္။

တပ္မႉးျဖစ္သူ သန္႔ဇင္ဦးထံ ဖုန္းျဖင့္ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့ရာတြင္ တစ္စုံတစ္ရာ မွတ္ခ်က္ေပးျခင္းမရွိခဲ့ပါ။

​ေျပာေရးဆိုခြင့္ ရွိသူ ရဲမႉးႀကီး မ်ိဳးသူစိုး က ရဲတပ္ဖြဲ႕ ဝင္မ်ားမွ ေက်းရြာမ်ားကို မီးရွို႔ျခင္း သို႔မဟုတ္ အရပ္ဝတ္မ်ား ဝတ္စားျခင္း တို႔ႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ သာဓကျဖစ္ရပ္မ်ိဳးကို သူ မသိေၾကာင္း ေျပာသည္။ “သြားရွင္းပစ္” (သို႔မဟုတ္)ေက်းရြာေတြကို “မီးရွို႔ပစ္” ဆိုတဲ့ အမိန္႔ မ်ိဳး မရွိဘူး ဟု သူက ဆိုသည္။

“ဒါက လုံးဝမျဖစ္နိုင္တဲ့ ကိစၥပါ ခင္ဗ်။” ဟု သူက ရိုက္တာကို ေျပာျပသည္။ “တကယ္လို႔ အဲ့လို ဟာမ်ိဳး ရွိတယ္ဆိုရင္ တရားဝင္ တင္ျပေပါ့ ဒါ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တရားဝင္ စုံစမ္းရမယ့္ အေျခအေနေတြပါ။”

“ဒါေပမယ့္ အခု ခင္ဗ်ားတို႔ ေျပာတဲ့ ဟာအရ ဆိုရင္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔က စုံစမ္းၿပီး ျပန္ေတာ့ ေလ့လာၾကည့္ပါမယ္ ခင္ဗ်။ ဒါေပမယ့္ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ လုံျခဳံ ေရး တပ္ဖြဲ႕ ဝင္မ်ား အေနနဲ႔ ကေတာ့ သတ္မွတ္ထားတဲ့ အမိန္႔ေတြ ညႊန္ၾကားခ်က္ေတြ ရွိတယ္။ အဆင့္ဆင့္ ကြပ္ကဲမႈေတြ ရွိတယ္။ အဲ့ဒီ အေပၚ မွာ လိုက္နာ ေဆာင္ရြက္ရတဲ့ ေၾကာင့္မို႔ ဒီျဖစ္စဥ္ေတြေတာ ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ သိပ္ေတာ ့ မထင္ဘူးေပါ့ေနာ္။”

စက္တင္ဘာလ ၁ ရက္ေန႔တြင္ အင္းဒင္ရွိ ရိုဟင္ဂ်ာ ရာခ်ီသည္ အနီးနား ကမ္းေျခတစ္ခုသို႔ သြားေရာက္ခိုလႈံခဲ့ေၾကာင္း သက္ေသမ်ားမွ ထြက္ဆိုခဲ့သည္။ အသတ္ခံရမည့္ ၁၀ ဦးမွာ ၎တို႔ထဲမွ ျဖစ္သည္။ ငါးဦးသည္ ငါးဖမ္းသမားမ်ား သို႔မဟုတ္ ငါးေရာင္းခ်သူမ်ားျဖစ္ၾကၿပီး၊ ႏွစ္ဦးမွာမူ စတိုးဆိုင္မ်ား ဖြင့္ထားၾကသည္၊ က်န္ႏွစ္ဦးသည္ ေက်ာင္းသားမ်ား ျဖစ္ၾကၿပီး၊ ေနာက္ဆုံးတစ္ဦးမွာမူ အစၥလာမ္ဘာသာေရး ဆရာတစ္ဦးျဖစ္သည္။

ရိုဟင္ဂ်ာသက္ေသမ်ားမွ ေျပာၾကားခ်က္အရ အစၥလာမ္ဘာသာေရး ဆရာျဖစ္သူ Abdul Malik သည္ စားေသာက္ရန္ အစား အေသာက္မ်ားႏွင့္ ခိုလႈံဖို႔အတြက္ ဝါးမ်ားရွာေဖြရန္ ၎၏ ေက်းရြာသို႔ ျပန္သြားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ကမ္းေျခသို႔ ၎ျပန္ေရာက္လာခ်ိန္တြင္ စစ္သားမ်ား ႏွင့္ လက္နက္ကိုင္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ရြာသားမ်ား (အနည္းဆုံး ခုႏွစ္ဦးခန္႔) သည္ ၎ေနာက္မွ လိုက္ပါ လာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ စစ္တပ္သည္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအား ေခၚယူၿပီး ေနာက္ အမ်ိဳးသား ၁၀ ဦးအား ေရြးခ်ယ္၍ ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္သြားခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ဤသက္ေသမ်ားမွ ထြက္ဆိုခဲ့သည္။

အဆိုပါညေနခင္း၌ ရိုက္ကူးထားေသာ ဓာတ္ပုံတြင္ ၎ပုဂၢိဳလ္ ၁၀ ဦး ရြာလမ္းၾကားတစ္ခုေပၚ၌ ဒူးေထာက္ေနသည္ကို ေတြ႕ ရွိရေပမည္။ စက္တင္ဘာလ ၂ ရက္ေန႔တြင္ ၎တို႔အား သခၤ်ိဳင္းတစ္ခုအနီးသို႔ ေခၚေဆာင္သြားခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ဗုဒၶဘာသာဝင္ ရြာသားမ်ားမွ ဖြင့္ဟထြက္ဆိုခဲ့ၿပီး၊ အဆိုပါေနရာတြင္ ၄င္းတို႔ကို ဓာတ္ပုံရိုက္ကူးထားသည္ ကို ေတြ႕ ရွိရသည္။ လုံျခဳံေရးဝန္ထမ္းမ်ားသည္ ေဒသခံ ဗုဒၶဘာသာဝင္ လယ္သမားတစ္ဦးျဖစ္သည့္ ဦးေမာင္နီ ေပ်ာက္ဆုံးမႈႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ၎တို႔အား ေမးျမန္းခဲ့ေၾကာင္း ရခိုင္လူႀကီးတစ္ဦး၏ ေျပာၾကားခ်က္အရ သိရွိရသည္။ ရခိုင္ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားႏွင့္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားတို႔မွ ၎တို႔အေနႏွင့္ အဆိုပါလယ္သမားေပ်ာက္ဆုံးမႈသည္ ၎ရိုဟင္ဂ်ာ ၁၀ ဦးႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ေနေၾကာင္း သက္ေသအေထာက္အထား တစ္စုံတစ္ရာမရွိေၾကာင္း Reuters သတင္းဌာနသို႔ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

စစ္သားမ်ားမွ ဖမ္းဆီးခံရသူမ်ားအား ၄င္းတို႔ကို သတ္မည့္ေနရာသို႔ ေခၚေဆာင္သြား သည္ကို ၎တို႔မွာ ၾကည့္ရႈေနခဲ့ရေၾကာင္း ဗုဒၶဘာသာဝင္ သုံးဦးမွ သက္ေသထြက္ဆိုခဲ့သည္။ က်င္းတူးသူတစ္ဦးျဖစ္သည့္ အၿငိမ္းစားစစ္သား စိုးေခ်အဆိုအရ ဦးေမာင္နီ၏သားမ်ား အား တာဝန္ရစစ္တပ္အရာရွိမွ ဖိတ္ၾကားခဲ့ၿပီး၊ ပထမဆုံး သတ္ျဖတ္မႈကို ေဆာင္ရြက္ေစခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရသည္။ ပထမဆုံးသားျဖစ္သူသည္ အစၥလာမ္ဘာသာေရးဆရာ Abdul Malik ၏ ဦးေခါင္းအား ခုတ္ျဖတ္ခဲ့ေၾကာင္း စိုးေခ်မွ ထြက္ဆိုသည္။ ဒုတိယသားျဖစ္သူသည္ ေနာက္ထပ္အမ်ိဳးသားတစ္ဦး၏ လည္ပင္းအား ခုတ္ျဖတ္ခဲ့သည္။

ရခိုင္လူႀကီးတစ္ဦးမွ Reuters သတင္းေထာက္မ်ားထံသို႔ သတ္ျဖတ္ၿပီးေနာက္ ရိုက္ကူးထားသည့္ ဓာတ္ပုံအား ေပးအပ္ခဲ့သည္။ ၎အေနႏွင့္ မည္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ Reuters သတင္းဌာနထံသို႔ ဤအခ်က္အလက္မ်ား မၽွေဝဖို႔ေရြးခ်ယ္ခဲ့ေၾကာင္း ေမးျမန္းရာ ၎မွ - “ဒီကိစၥမွာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ ဒီလိုမ်ိဳး အနာဂါတ္မွာ ထပ္ျဖစ္မွာကို မလိုလားဘူး" ဟု ၎မွ ဆိုခဲ့သည္။

ဤဓာတ္ပုံသည္ ရိုဟင္ဂ်ာအမ်ိဳးသား ၁၀ ဦး အသတ္ခံရေသာ ေန႔၌ ရိုက္ကူးထားျခင္းျဖစ္သည္။ လက္နက္ကိုင္ရဲအရာရွိ ဦးေအာင္မင္း (ဘယ္) သည္ ၎တို႔၏ေနာက္၌ မတ္တပ္ရပ္၍ ေစာင့္ၾကပ္ေနသည္။ ဤဓာတ္ပုံအား ဗုဒၶဘာသာဝင္ ေက်းရြာလူႀကီးတစ္ဦးထံမွ ရရွိခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ မ်က္ျမင္သက္ေသမ်ားမွ မွန္ကန္ေၾကာင္း ေထာက္ခံေပးခဲ့သည္။

ေဒါက္တာဂ်က္လုိက္ဒါႏွင့္ ေအာက္စဖုိ႔ဒ္တကၠသုိလ္ စာပုံႏွိပ္ထုတ္ေ၀ေရး (OUP) ၏ အာရွသမုိင္းစာ အတြဲစဥ္ အေပၚ စုိးရိမ္မကင္း ျဖစ္မိေၾကာင္း ေအာက္စဖုိ႔ဒ္တကၠသုိလ္စာပုံႏွိပ္ထုတ္ေ၀ေရးသုိ႔ ေပးစာ။

ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၅) ရက္၊ ၂၀၁၈

OUP စြယ္စုံက်မ္း သုေတသန၏ အာရွသမုိင္းစာ အတြဲစဥ္မွ လာမည့္အတြဲျဖစ္ေသာ The ORE of Asia History တြင္ ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးစုမ်ားအေၾကာင္း အညႊန္းေဆာင္းပါးကုိ ျပဳစုရန္ ေဒါက္တာ ဂ်က္လုိက္ဒါအား တာ၀န္ေပးအပ္ေၾကာင္း ၾကားသိရသည့္အတြက္ ေအာက္ပါလက္မွတ္ထုိးထားေသာ တတ္သိပညာရွင္မ်ား၊ လူ႕အခြင့္အေရးအတြက္ စည္းရုံးလႈံ႕ေဆာ္သူမ်ားပါဝင္သည့္ ကၽြနု္ပ္တုိ႔ ပညာရွင္မ်ားအုပ္စုမွ အထူးပင္ စိတ္အေနွာက္အယွက္ျဖစ္ရပါသည္။ ေဒါက္တာ ဂ်က္လုိက္ဒါသည္ ဘန္ေကာက္အေျခစုိက္ Ecole Francaise de l' Extreme-Orient (EFEO) အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ၿပီး ေနျပည္ေတာ္ရွိ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ စစ္သမုိင္းျပတုိက္၏ ထင္ရွားေသာ အႀကံေပးတဦးျဖစ္သည္။ (လင့္ခ္ကို ရႈ - http://asianhistory.oxfordre.com/page/forthcoming/).

လူႀကီးမင္းတုိ႔ သိၿပီးျဖစ္သည့္အတုိင္းပင္ တပ္မေတာ္ဟု သိၾကသည့္ ျမန္မာစစ္တပ္သည္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ဥပေဒမ်ားေအာက္ရွိ ရာဇဝတ္မႈမ်ားကို က်ဴးလြန္ေနေၾကာင္း ယုံၾကည္ေလာက္ဖြယ္ စြပ္စြဲခံေနရျခင္း ျဖစ္သည္။ ထုိရာဇဝတ္မႈမ်ားတြင္ လူသားမ်ဳိးႏြယ္အေပၚ က်ဴးလြန္ေသာရာဇဝတ္မႈမ်ားအျပင္ ရာဇဝတ္မႈအေပါင္းတုိ႔၏ သနင္းဟုပင္ဆုိအပ္ေသာ ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးစုမ်ားအေပၚ လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ (ဂ်ီႏုိဆုိက္) ပင္ ပါဝင္သည္။

လူႀကီးမင္းတုိ႔ သိၿပီးျဖစ္သည့္အတုိင္း ေအာက္စဖုိ႔ဒ္တကၠသုိလ္စာပုံႏွိပ္ထုတ္ေဝေရးသည္ ၎တုိ႔ ထုတ္ေဝသမ်ွ အညႊန္းစာတမ္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာနယ္ပယ္မ်ားတြင္ မွ်တမႈႏွင့္ ယုံၾကည္ထုိက္သည့္ ၾသဇာတကၠိရွိေၾကာင္း ဂုဏ္သတင္းအရွိန္အေစာ္ရွိသည္။ OUP online မွထုတ္ေဝလုိက္ေသာ ရုိဟင္ဂ်ာႏွင့္ပတ္သက္သမွ်ကုိ ပညာရွင္အသုိင္းအဝုိင္းကေရာ၊ သာမန္ျပည္သူလူထုကပါ အထူးအလည္ ယုံၾကည္ကုိးစားစရာအျဖစ္ မွတ္ယူၾကေပလိမ့္မည္။ ထုိ႔ျပင္ ကမၻာေပၚတြင္ အႀကီးမ်ားဆုံး ႏုိင္ငံမဲ့ဦးေရျဖစ္ေနသည့္ လူမ်ဳိးစုႀကီးတခုအေပၚ က်ဴးလြန္ေနေသာ ရာဇဝတ္မႈအမ်ဳိးအမည္ကုိ နာမည္သတ္မွတ္ရန္ လက္ရွိျဖစ္ပြားေနေသာ အျငင္းပြားမႈတြင္ ႀကီးမားေသာ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈကို ျဖစ္ေပၚေစလိမ့္မည္။ ထုိလူမ်ဳိးစု၏ လူမ်ဳိးစုကုိယ္ပုိင္ဝိေသသလကၡဏာႏွင့္ သမုိင္းေၾကာင္းဆုိင္ရာတည္ရွိ္မႈကုိ ျမန္မာျပည္တြင္ တရားဝင္အရလည္းေကာင္း၊ လူႀကိဳက္မ်ားသည့္နည္းလမ္းျဖင့္လည္းေကာင္း ေဖ်ာက္ဖ်က္ေနျခင္းကုိ ခံေနရသည္။

သုိ႔ျဖစ္၍ ေအာက္စဖုိ႔ဒ္ စြယ္စုံက်မ္းသုေတသန၏ အာရွသမုိင္းအတြက္ အညႊန္းေဆာင္းပါးအတြက္ ေဒါက္တာ ဂ်က္လုိက္ဒါကုိ ေရြးခ်ယ္မႈအေပၚ အခ်က္အလက္ေျမာက္မ်ားစြာအေပၚအေျခခံလ်က္ ကၽြနု္ပ္တုိ႔၏ စုိးရိမ္ပူပန္မႈကုိ လူႀကီးမင္းတုိ႔ အာရုံစုိက္မိေစရန္ တင္ျပအပ္ပါသည္။

(၁) ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားႏွင့္ျဖစ္ေစ၊ သူတုိ႔၏သမုိင္းေၾကာင္းႏွင့္ျဖစ္ေစ ပတ္သက္၍ စာနယ္ဇင္းႏွင့္ အင္တာဗ်ဴးမ်ား၊ ေဟာေျပာပြဲမ်ား၊ ေရးသားထုတ္ေဝေသာ ေဆာင္းပါးမ်ားတြင္ ေဒါက္တာလုိက္ဒါ ဆြဲကုိင္ထားသည့္ ရပ္တည္ခ်က္မ်ားသည္ သူ၏ ဦးတည္ခ်က္အေပၚ အေလးအနက္ ေမးခြန္းထုတ္စရာမ်ား ရွိေနေၾကာင္း ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ ေတြ႔ရွိရသည္။ ျမန္မာစစ္တပ္မွ ညႊန္ၾကားသည့္ ရုိဟင္ဂ်ာလူ႔အဖြဲ႕အစည္းအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ႏွင့္ ေျမလွန္မီးရႈိ႔စစ္ဆင္ေရးမ်ားကုိ ေဒါက္တာလုိက္ဒါ၏ စနစ္တက်မွတ္တမ္းတင္ထားေသာ ျငင္းဆန္မႈပုံစံမ်ားမွာ ႀကီးထြားလာေနေသာ တရားဥပေဒေၾကာင္းဆုိင္ရာ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာမႈမ်ားႏွင့္ လူ႕အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ သုေတသနအစီရင္ခံမ်ား၏ စိန္ေခၚျခင္းကုိ ခံေနရသည္။ ျမန္မာအစိုးရမွ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ အုပ္စုတခုအျဖစ္သတ္မွတ္ကာ ခြဲျခားစီရင္ ဖိႏွိပ္ေနမႈသည္ လူသားမ်ဳိးႏြယ္အေပၚက်ဴးလြန္ေသာ ရာဇဝတ္မွႈႏွင့္ လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈတည္းဟူေသာ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ရာဇဝတ္မႈအဆင့္အထိပင္ ေရာက္ရွိေနေၾကာင္း အဆုိပါ အစီရင္ခံစာမ်ားက ညႊန္းျပေနသည္။

(၂) ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ ခ်မွတ္ထားေသာ မူဝါဒမ်ားကုိ ခြင့္လႊတ္လက္ခံထားသည့္ စစ္တပ္နွင့္ အစိုးရအရာရွိမ်ားအတူ ေဒါက္တာလုိက္ဒါကုိ ရုပ္ျမင္သံၾကားေပၚတြင္ အတူယွဥ္တြဲ၍ ျမင္ရျခင္းမ်ားသည္ ၾကည့္ရႈေနေသာ ပရိတ္သတ္အား ရုိဟင္ဂ်ာ ေျခာက္သိန္းခြဲကုိ ေမာင္းထုတ္ခဲ့ရသည့္ အေၾကာင္းတရားမ်ားသည္ ခုိင္လုံပါသည္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ စစ္တပ္က ဝန္ခံထားေသာ ရုိဟင္ဂ်ာအစုလုိက္အၿပံဳလုိက္ သတ္ျဖတ္မႈမ်ားကုိ ျဖစ္ေပၚေစသည့္ အေၾကာင္းတရားမ်ားသည္ ခုိင္လုံပါသည္ဟူ၍လည္းေကာင္း ထပ္ေလာင္းအတည္ျပဳေပးေနသည့္အသြင္ ေဆာင္ေနပါသည္။ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚက်ဴးလြန္မႈကုိ ကုလသမဂၢက လူမ်ဳိးတုန္းအေပ်ာက္ရွင္းလင္းသတ္ျဖတ္မႈ (ethnic cleansing) ဟု ေဖာ္ျပသည္။ ထုိက်ဴးလြန္မႈစတင္ၿပီး တလအၾကာတြင္ ျမန္မာကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာန၏ ဝါဒျဖန္႔လက္တံတခုျဖစ္ေသာ ျမဝတီသတင္းအုပ္စုက "ရခုိင္အေရး ေဆြးေႏြးအေျဖရွာ" ဆုိသည့္ စကားဝိုင္းတခု ႀကီးမွဴးျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ အဆုိပါစကားဝုိင္းတြင္ ေဒါက္တာလုိက္ဒါ တဦးတည္းသာ ႏုိင္ငံျခားသားပညာရွင္ျဖစ္ေနျခင္း ဓါတ္ပုံမ်ား၊ စာအေထာက္အထားသက္ေသသည္ အထက္တြင္ဆုိခဲ့ေသာ ေမးခြန္းထုတ္ဖြယ္ရာမ်ားကုိ မီးေမာင္းထုိးျပေနပါသည္။ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ ၇ ရက္ ႏွင့္ ၈ ရက္ေန႔မ်ားတြင္ ေနျပည္ေတာ္၌ က်င္းပသည့္ ဖိတ္ၾကားခံရသူမ်ားသာစာတန္းပါ အထက္တြင္ဆုိခဲ့ေသာ ရခုိင္အေရးေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ေဒါက္တာ ဂ်က္လုိက္ဒါကုိ သန္းေအး နွင့္ ကုိကုိလႈိင္အမည္ရွိ အျငိမ္းစား ဒု-ဗုိလ္မွဴးႀကီးႏွစ္ဦးႏွင့္အတူ စင္ျမင့္ေပၚတြင္ ထုိင္လ်က္သား ေတြ႔ျမင္ခဲ့ၾကရသည္။ (သန္းေအးမွာ စစ္ဗ်ဴဟာဆုိင္ရာတပ္ဖြဲ႔အႀကီးအကဲေဟာင္းျဖစ္ၿပီး ကိုကုိလႈိင္မွာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္းႏွင့္သမၼတေဟာင္းသိန္းစိန္ (၂၀၁၀ - ၂၀၁၅)၏ အႀကံေပး ျဖစ္သည္။)

ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚတြင္ အေရးယူျပဳမူခဲ့ျခင္းအေပၚ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္မွ စ၍ ကုလသမဂၢအထူးကုိယ္စားလွယ္ ၆ ဆက္တုိင္တုိင္ကလည္းေကာင္း၊ AI ကဲ့သုိ႕ေသာ လူ႕အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ ကမၻာ့ဦးေဆာင္ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးအဖြဲ႕မ်ားကလည္းေကာင္း ျပင္းထန္ေသာလူ႕အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားခဲ့ၾကသည္။ အထက္တြင္ ဆုိခဲ့ေသာ စာအုပ္ကုိ မိတ္ဆက္ရာတြင္ ျမန္မာအစုိးရ၏ ရပ္တည္ခ်က္မွာ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ ျပဳမူေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကုိ တရားဝင္ေသာေဆာင္ရြက္မႈမ်ားအျဖစ္ ေဖာ္ျပထားသည္။ ဤသည္မွာ အစၥလာမ္ဘာသာ၏ နယ္ေျမအင္အားခ်ဲ႕ထြင္လုိမႈ၊ ကမၻာကုိ ႀကီးစုိးရန္ႀကိဳးပမ္းမႈမွ ျမန္မာစစ္တပ္က တုိင္းျပည္ကုိ ကာကြယ္ရန္ဟူေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖစ္သည္။ ( စာမ်က္ႏွာ ၄ - "ရခုိင္အေရးစကားဝုိင္း" ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာန၊ ျမဝတီသတင္းအုပ္စု)

အဆုိပါ ဗ်ဴဟာေျမာက္ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ ဒု-ဗုိလ္မွဴးႀကီး (ၿငိမ္း) ကုိကုိလႈိင္က ေအာက္စဖုိ႔ဒ္ တကၠသိုလ္ကုိ အထူးၾသဇာတိကၠမရွိေသာဌာနႀကီးအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ထုတ္ႏႈတ္တင္ျပသြားသည္။ ေအာက္စဖုိ႔ဒ္တကၠသုိလ္သည္ ရုိဟင္ဂ်ာသမုိင္းေၾကာင္း၊ ကုိယ္ပုိင္အမွတ္အသားႏွင့္ ကုိယ္စားျပဳမႈ စသည့္ ဗဟုသုတမ်ားကုိ ေဆြးေႏြးရန္၊ ျဖန္႔က်က္ရန္ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ေသာ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ကြန္ဖရင့္တခုကို လက္ခံက်င္းပဖူးသည္။ ဤနည္းျဖင့္ သူသည္ ေအာက္စဖုိ႔ဒ္တကၠသုိလ္နွင့္အျခားၾသဇာရွိသည္ဌာနမ်ားကုိ ျမန္မာစစ္တပ္၏ ရုိဟင္ဂ်ာအမွတ္အသားႏွင့္သမုိင္းကုိ သမုိင္းေၾကာင္း တရားဝင္ျငင္းဆုိရာ၊ ႏုိင္ငံေတာ္က ညႊန္ၾကားသည့္အၾကမ္းဖက္မႈႏွင့္ေမာင္းထုတ္မႈမ်ားကုိ ျငင္းဆုိရာတုိ႔အတြက္ အသုံးခ်စရာ မဟာဗ်ဴဟာက်သည့္ ေနရာဌာနမ်ားသဖြယ္ အဓိပၸါယ္ေဖာ္ေဆာင္ ေျပာၾကားသြားသည္။

တက္ေရာက္သူအမ်ားစုမွာ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာနမွ အရာရွိမ်ားသာျဖစ္သည္။ ျမန္မာျပည္မွ မြတ္ဆလင္ဘာသာဝင္အမ်ားစုမွာလည္း ေခတ္ေဟာင္းဥေရာပမွ ဂ်ဴးမ်ားကဲ့သုိ႔ပင္ လက္ညဳိးထုိးအျပစ္ပုံခ် ခံေနၾကရသည္။ ျမန္မာအစုိးရသေဘာထားႏွင့္ လူအမ်ားအၾကားေရပန္းစားေသာ "မြတ္စလင္ရြံရွာေၾကာက္ရြံ႕မုန္းတီးျခင္း" ကုိ ပညာရပ္ဆုိင္ရာႏွင့္ လူ႕အခြင့္အေရးစာတမ္းမ်ားတြင္ ေကာင္းစြာ မွတ္တမ္းတင္ထားၿပီး ျဖစ္သည္။ ဤေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကုိ ေဒါက္တာလုိက္ဒါ၏ အိမ္ရွင္အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္ေသာ ျမန္မာစစ္တပ္မွ ရခုိင္ေျမာက္ပုိင္းတြင္ ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးအေျမာက္အျမားအတြက္ တာဝန္မကင္းျဖစ္ေနခ်ိန္တြင္ က်င္းပခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ေလွ်ာ့ေလွ်ာ့ေပါ႔ေပါ႔ ခန္႔မွန္းမႈမ်ားအရ ငါးႏွစ္ေအာက္ ကေလးသူငယ္ ၇၃၀ အပါအဝင္ ရုိဟင္ဂ်ာအနည္းဆုံး ၆၇၀၀ ခန္႔ စစ္ဆင္ေရးစတင္ေသာ ပထမလအတြင္း (၂၀၁၇ ၾသဂုတ္ ၂၅ ရက္မွ စက္တင္ဘာ ၂၄ ရက္အထိ) သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရသည္။ ဤသည္မွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံ စစ္တေကာင္းရွိ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ ေရာက္ရွိေနေသာ အသက္ရွင္က်န္ရစ္သူမ်ားကုိ MSF အဖြဲ႔မွ အကန္႔အသတ္နွင့္သာ ျပဳလုပ္ႏုိင္ခဲ့ေသာ ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားအရျဖစ္သည္။ (Source: “Myanmar/Bangladesh: MSF surveys estimate that at least 6,700 Rohingya were killed during the attacks in Myanmar” http://www.msf.org/en/article/myanmarbangladesh-msf-surveys-estimate-least-6700-rohingya-were-killed-during-attacks )

(၃) ရုိဟင္ဂ်ာမ်ား၏ ကုိယ္ပုိင္အမွတ္အသားကုိ ေဝဖန္စိစစ္ရာတြင္ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္လူမ်ဳိးစုပဋိပကၡေၾကာင့္ေပၚေပါက္လာေသာ ႏုိင္ငံေရးကုိယ္ပုိင္အမွတ္အသားအျဖစ္ သေဘာထားရန္ ေဒါက္တာလုိက္ဒါမွ အခုိင္အမာေျပာဆုိေနခဲ့သည္။ (ဤလင့္ခ္မ်ားတြင္ ရႈ။ “History Behind Rakhine State Conflict” https://www.irrawaddy.com/from-the-archive/history-behind-rakhine-state-conflict.html, “The Frictions in the Rakhine State Are Less About Islamophobia Than Rohingya-Phobia” https://thewire.in/182611/frictions-rakhine-state-less-islamophobia-rohingya-phobia/ , and “The Truth About Myanmar’s Rohingya Issue” https://thediplomat.com/2016/03/the-truth-about-myanmars-rohingya-issue/ ) ဤသည္မွာ ရုိဟင္ဂ်ာတုိ႔၏ ေျပာၾကားခ်က္ျဖစ္ေသာ ရခုိင္ျပည္တြင္ႏွစ္ရွည္လမ်ား မွတ္တမ္္းမွတ္ရာသမုိင္းေၾကာင္းႏွင့္တကြ အေျခခ်ေနထုိင္လာခဲ့သည္ဆုိသည့္ အခ်က္ကုိ ဆန္႔က်င္ကာ တဖက္သတ္ဘက္လုိက္ေသာ သူ၏ ရပ္တည္ခ်က္ကုိ ေဖာ္ျပသည္။ ျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္သူ႔အၾကား သိသာထင္ရွားေသာ ပတ္သက္မႈမ်ားအျပင္ ဤသုိ႔ သိသာထင္ရွားသည့္ ဘက္လုိက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားအေၾကာင္း အညႊန္းေဆာင္းပါး ေရးသားရန္ ေဒါက္တာလုိက္ဒါ၏ သင့္ေလ်ာ္မႈအေပၚ သံသယမ်ားျဖစ္ေပၚေစသည္။ ေဒါက္တာလုိက္ဒါ၏ ေရးသားခ်က္မ်ားႏွင့္ လူသိရွင္ၾကားထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားသည္ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ ဆန္႔က်င္သည့္ ဖုံးကြယ္မထားေသာ တဖက္သတ္ဘက္လုိက္မႈအျဖစ္ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ ရႈျမင္သည္။ ထုိတဖက္သတ္ဘက္လုိက္မႈေၾကာင့္ပင္ ျငင္းဆုိရန္ဘယ္နည္းႏွင့္မွ် မျဖစ္ႏုိင္ေသာ၊ အလြယ္တကူ လက္လွမ္းမီႏုိင္ေသာ သက္ေသအေထာက္အထားမ်ားကုိ ျငင္းပယ္ျခင္း၊ တမင္ဥေပကၡာျပဳျခင္းမ်ား သူ႔တြင္ ျဖစ္ေပၚလာရသည္။ အမွန္တြင္ ထုိသက္ေသအေထာက္အထားမ်ားသည္ သူက်မ္းျပဳစုခဲ့သည့္ "ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ အျခား တုိင္းရင္းသားအစစ္အမွန္မ်ား၏ ကုိယ္ပုိင္အမွတ္အသားမ်ားႏွင့္မတူဘဲ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ပုိင္း မြတ္စလင္တုိက္ခုိက္ေရးသမားမ်ား (သုိ႔မဟုတ္) မူဂ်ာဟစ္ဒင္မ်ားက ဖန္တီးထုတ္လုပ္လုိက္ေသာ အေခၚအေဝၚတခုမွ်သာျဖစ္သည္" ဟူသည့္အဆုိကုိ ေခ်ဖ်က္ႏုိင္ေသာ သက္သက္မ်ားသာ ျဖစ္သည္။ ဥပမာအားျဖင့္… "၁၉၆၁ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္လတြင္ မူဂ်ာဟစ္ဒင္ ခြဲထြက္ေရးသမားမ်ား လက္နက္ခ်ၿပီးေနာက္ ျပည္ေထာင္စုအစုိးရက ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ ဖြဲ႕စည္းပုံပါ ျပည္ေထာင္စုတုိင္းရင္းသားအုပ္စုတခုအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့သည္" ဆုိသည္ကုိ ေဒါက္တာလုိက္ဒါက ထင္ေယာင္ထင္မွားျဖစ္မႈအျဖစ္ တံဆိပ္ကပ္ခဲ့သည္။ အမွန္တကယ္ ျငင္းဆုိ၍ မရေသာအခ်က္တခုမွာ… ၁၉၆၄ ခုႏွစ္အထိ ျမန္မာအစုိးရ၏ ျမန္မာဘာသာျဖင့္ တရားဝင္ထုတ္ေဝေသာ ျမန္မာ့စြယ္စုံက်မ္း အတြဲ -၉ တြင္ ရုိဟင္ဂ်ာကုိ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုတခုအျဖစ္ ထည့္သြင္းထားခဲ့ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ျပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ တခုတည္းေသာ အသံလႊင့္ဌာနျဖစ္သည့္ ျမန္မာ့အသံမွ ရုိဟင္ဂ်ာဘာသာစကားကုိ တုိင္းရင္းသားဘာသာစကားတခုအျဖစ္ အျခားတုိင္းရင္းသားအစီအစဥ္မ်ားျဖစ္ေသာ ရွမ္း၊ လားဟူ စသည္တုိ႔ႏွင့္အတူ တပတ္လွ်င္ သုံးႀကိမ္ထုတ္လႊင့္ခဲ့သည္။ ဤသည္မွာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္း၏ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး သုံးႏွစ္ေျမာက္သည့္ ၁၉၆၄ ခုႏွစ္အထိျဖစ္သည္။

အလြယ္တကူ လက္လွမ္းမီႏုိင္ေသာ တရားဝင္မွတ္တမ္းမွတ္ရာမ်ားက ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးမ်ားသည္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္၏ တုိင္းရင္းသားအုပ္စုတခုအျဖစ္ တရားဝင္အသိအမွတ္ျပဳခံခဲ့ရသည္ ဆုိသည့္ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ား၏ စုေပါင္းအဆုိကုိ ေထာက္ခံလ်က္ရွိသည္။ ဤအခ်က္မ်ားအေပၚေထာက္ရႈလ်က္ ေအာက္ပါအတုိင္း ေကာက္ခ်က္ဆြဲႏုိင္သည္။ ရုိဟင္ဂ်ာတုိ႔၏ တုိင္းရင္းသားကုိယ္ပုိင္အမွတ္အသား၊ သမုိင္းေၾကာင္းႏွင့္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ လြတ္လပ္ေရးမတုိင္မီကပင္ ရွိခဲ့ေသာ ယင္းတုိ႔၏ တည္ရွိမႈကုိ ျမန္မာအစုိးရက စီမံကိန္းခ်ၿပီး ေဖ်ာက္ဖ်က္ရန္ႀကိဳးပမ္းခဲ့သည္ဟူေသာ ေကာက္ခ်က္ပင္ျဖစ္သည္။ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ား၏ ကုိယ္ပုိင္အမွတ္အသား ႏွင့္ ႏုိင္ငံသားျဖစ္မႈ အေထာက္အထားမ်ား၊ အေထာက္အထားရင္းျမစ္မ်ားကုိ ဥေပကၡာျပဳရန္ ေဒါက္တာလိုက္ဒါ၏ ေရြးခ်ယ္မႈသည္ "ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ တုိင္းရင္းသားလည္းမဟုတ္၊ ႏုိင္ငံသားလည္းမဟုတ္" ဟူသည့္ ျမန္မာတုိ႔၏ ဝါဒမႈိင္းကုိ ကူညီပံ့ပုိးေပးေနသလုိ ျဖစ္ေနသည္။ တခ်ိန္တည္းတြင္ ပညာရပ္ဆုိင္ရာ လုပ္ပုိင္ခြင့္ေအာက္တြင္ အမွန္တရားကုိ ဖုံးကြယ္ရန္ အေထာက္အကူေပးသလုိ ျဖစ္ေနသည္။

နာဇီအုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္တြင္ ဂ်ဳးမ်ားကုိ ဂ်ာမန္မ်ားက ႏုိင္ငံသားအျဖစ္မွ ပယ္ဖ်က္မႈမ်ားႏွင့္ ျမန္မာျပည္မွ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ ႏုိင္ငံသားအျဖစ္မွ ပယ္ဖ်က္မႈ၊ ကုိယ္ပုိင္အမွတ္အသား ဖ်က္ဆီးမႈမ်ားအၾကား ထိတ္လန္႔စဖြယ္ တူညီမႈမ်ား ရွိေနသည္ကုိ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ ေလ့လာေတြ႕ရွိရသည္။

(၄) ဂ်ာမဏီကဲ့သုိ႔ေသာ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈမရွိေၾကာင္း ျငင္းဆန္မႈသည္ ရာဇဝတ္မႈေျမာက္သည္။ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားအား လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈအပါအဝင္ ႏုိင္ငံေတာ္မွ ဦးေဆာင္ျပဳလုပ္သည့္ လူသားမ်ဳိးႏြယ္အေပၚ က်ဴးလြန္ေသာရာဇဝတ္မႈမရွိဟု ျငင္းဆန္ျခင္းသည္လည္း ရာဇဝတ္မႈ ေျမာက္မေျမာက္ စီရင္ ဆုံးျဖတ္ႏုိင္ေသာ ဥပေဒမ်ဳိးကို ယူေကတြင္လည္းေကာင္း ႏုိင္ငံတကာတြင္လည္းေကာင္း မရွိေသးေသာ္ျငား လည္း ယခုအခါ ကမၻာ့ဦးေဆာင္အဖြဲ႕အစည္းႀကီးမ်ားအၾကားတြင္လည္းေကာင္း၊ လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈဆုိင္ရာ နယ္ပယ္မွ ပညာရွင္မ်ားအၾကား ဘုံသေဘာတူညီမႈ ေပၚထြက္လာေနၿပီ ျဖစ္သည္။ ဤဘုံသေဘာတူညီခ်က္မွာ လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈအတြက္ ျမန္မာအစုိးရတြင္ တာဝန္ရွိသည္ဟူေသာ သေဘာတူညီခ်က္ပင္ျဖစ္သည္။ ထုိအထင္ကရ ကမၻာ့ဦးေဆာင္အဖြဲ႕အစည္းႀကီးမ်ားမွာ The US Holocaust Memorial Museum and Yale University Human Rights Law Clinic, the University of Washington Law School, the Queen Mary University of London International State Crimes Initiative, the Russell-Sartre tribunal, the Permanent People’s Tribunal on Myanmar တုိ႔ ျဖစ္ၾကသည္။ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚတြင္ လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈက်ဴးလြန္ခဲ့သည္ဆုိေသာအခ်က္ကုိ ယတိျပတ္ပယ္ခ်ရန္ မျဖစ္ႏုိင္ေသးေၾကာင္း ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ မဟာမင္းႀကီးကပင္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။

ဤသုိ႔ေသာ ကမၻာေက်ာ္သုေတသနအဖြဲ႔ႀကီးမ်ားႏွင့္ သက္ဆုိင္ရာ ကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္မ်ား၏ လူသိရွင္ၾကား ထုတ္ျပန္ထားခဲ့ေသာ ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားကုိ ေဒါက္တာလုိက္ဒါမွ ပယ္ခ်ခဲ့သည္။ ျမန္မာျပည္တြင္းရွိ လူမ်ားစုဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ား၏ လူမ်ဳိးေရးခြဲျခားမႈသည္ အၾကမ္းဖက္သည့္အဆင့္သုိ႔ ေရာက္ရွိေနေၾကာင္း ေဒါက္တာလုိက္ဒါက အသိအမွတ္ျပဳရန္ ပ်က္ကြက္ခဲ့သည္။ ျမန္မာတုိ႔၏ လူမ်ဳိးေရးခြဲျခားမႈကုိ "ျပင္းျပေသာ စိတ္ခံစားမႈ" အျဖစ္မွ်သာ သူက ကင္ပြန္းတပ္ခဲ့သည္။

ရုိဟင္ဂ်ာအေၾကာင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ျဖစ္ေစ၊ မည္သည့္အေၾကာင္းအရာေပၚတြင္ျဖစ္ေစ မွတ္ခ်က္ေပးႏုိင္ေသာအခြင့္အေရးသည္ အျခားသူမ်ားမွာကဲ့သုိ႔ပင္ ေဒါက္တာလုိက္ဒါတြင္လည္း အခြင့္အေရးရွိသည္ကုိ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ မျငင္းလုိပါ။ သုိ႔ရာတြင္ လူမ်ဳိးစုတခု၏ တုိင္းရင္းသားေရးရာ၊ ကို္ယ္ပုိင္အမွတ္အသားႏွင့္ဆုိင္ေသာ အဆုိျပဳခ်က္မ်ားအေပၚတြင္ တစုံတေယာက္က ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ဆန္႔က်င္ေနၿပီဆုိပါက ထုိလူမ်ဳိးစုအေၾကာင္းကုိ တရားမွ်တစြာႏွင့္ဘက္မလုိက္ဘဲ အညႊန္းေဆာင္းပါးေရးရန္ ထုိသူအားတာဝန္ေပးမႈသည္ မမွ်တသည့္ အသြင္ေဆာင္ေနပါသည္။ ထုိသုိ႔ ဘက္လုိက္ေသာအျမင္မ်ားကုိ ထုတ္ေဝရန္ ORE သည္ သင့္ေလ်ာ္ေသာ လမ္းေၾကာင္းမဟုတ္ပါ။ OUP အေနႏွင့္လည္း မပတ္သက္သင့္ပါ။

OUP သည္ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားအေၾကာင္းကုိသာ ေဆာင္းပါးေရးသားရန္ ေကာ္မရွင္ေပးသည့္ဟန္ ရွိေနသည္ကုိလည္း ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ သတိျပဳမိပါသည္။ ရခုိင္ဗုဒၶဘာသာအဖြဲ႔အစည္းအေၾကာင္းကုိမူကား ေရးသားရန္ေကာ္မရွင္ေပးဟန္မတူ။ စင္စစ္တြင္ကား ရခုိင္တုိ႔၏ တုိင္းရင္းသားျဖစ္မႈအဆုိမ်ားသည္ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ား၏ အဆုိထက္ ပုိမုိခုိင္မာမႈရွိသည္ဟု ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ မထင္ပါ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ OUP သည္ မမွန္းဆႏုိင္ေသာ အေၾကာင္းရင္းခံမ်ားေၾကာင့္ ျမန္မာစစ္တပ္ဘက္တြင္ ရပ္တည္ေနသည္ဟု ေကာက္ခ်က္မခ်မိေစရန္မွာ အလြန္တရာ ခဲယဥ္းလွပါသည္။ ထုိ႔ျပင္ ေဒါက္တာလုိက္ဒါ၏ ေရးသားခ်က္မ်ား၊ မီဒီယာေပၚတြင္ လူလုံးျပမႈမ်ားျဖင့္ ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈကို ျငင္းဆန္ေနမႈကုိ OUP ကလည္း အနည္းဆုံး သြယ္ဝုိက္ေသာနည္းျဖင့္ ေထာက္ခံေနသည့္ႏွယ္ ျဖစ္ေနပါသည္။

ျမန္မာစစ္တပ္၏ ဖိႏွိပ္မႈပစ္မွတ္ျဖစ္ေသာ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားအေၾကာင္း အညႊန္းေဆာင္းပါး ေရးသားရန္ ေဒါက္တာလီဒါအား OUP က တာဝန္ေပးျခင္းအေပၚ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ ကန္႔ကြက္ေနျခင္းထက္ ပုိမုိ၍ ျပင္းထန္ေသာ ေနာက္ဆက္တြဲရလဒ္မ်ားကုိ ျဖစ္ေပၚေစသည့္ တစုံတရာ ရွိေသးသည္ကုိ ထပ္ေလာင္းေျပာျပလုိပါသည္။ ျမန္မာအစုိးရကဲ့သုိ႔ေသာအစုိးရမ်ဳိးမ်ားက ၎တုိ႔ႏွင့္ အျမင္တူေသာ ပညာရွင္မ်ားမွတဆင့္ ကမၻာတလႊား ၾသဇာတိကၠမရွိေသာ အေနာက္တုိင္းပညာေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားကုိ ၎တုိ႔၏ ဝါဒျဖန္႔က်က္ရာ စင္ျမင့္မ်ားအျဖစ္ အသုံးခ်ျခင္းအား ခံၾကမည္ေလာဟူေသာ ေမးခြန္းပင္ျဖစ္သည္။ ကိန္းဘရစ္တကၠသိုလ္ပုံႏွိပ္ထုတ္ေဝေရး နွင့္တရုတ္ျပည္ (သို႔မဟုတ္) LSE ႏွင့္ ကဒါဖီအစုိးရ စသည့္ ဟုိးေလးတေၾကာ္ အျဖစ္မ်ားကုိ သတိရစရာ ျဖစ္ေစပါသည္။

ဤေနရာတြင္ "ဂ်ဴးကေလးသူငယ္ ကယ္ဆယ္ေရး" မွ အသက္ရွင္က်န္ရစ္ေသာ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံမွ ရုသ္ဘားနတ္ ၏ စကားမ်ားကုိ ကုိးကားရန္ သင့္ေလ်ာ္လွသည္။

"ကၽြႏု္ပ္တုိ႔သက္တမ္းအတြင္းမွာ 'Never again" (ေနာင္ဘယ္ေတာ့မွ ထပ္မျဖစ္ေစရ) ဆုိသည္ကုိ ေအာင္ျမင္ရရွိေစမည့္ပုံ မေပၚပါ။ သုိ႔ရာတြင္ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ျဖစ္ေျမာက္လာေစရန္အတြက္ အားထုတ္ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္သည္ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔၏ တာဝန္ျဖစ္သည္။ ကၽြႏု္ပ္တို႔အားလုံး ကုိယ္စီကုိယ္ငွ တစုံတရာကုိ ျပဳလုပ္ႏုိင္သည္။ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ ကို္ယ္တိုင္၏ အၾကမ္းဖက္လုိေသာ တဒဂၤမထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္မႈမ်ားကို ခၽြန္းအုပ္ႏုိင္ေရးအတြက္ သင္ယူရန္ အထူးလုိအပ္သည္။ သုိ႔မွသာ အျခားသူမ်ား၏ အၾကမ္းဖက္မႈကုိ ပုိဆုိးလာေအာင္ မီးေလာင္ရာ ေလပင့္ေပးမည့္အစား စကားဝုိင္းတြင္ ေျပာဆုိညွိႏႈိင္းေဆြးေႏြးႏုိင္ေပမည္။

"ျငင္းဆုိမႈကုိ သည္းခံျခင္းနွင့္ ျငင္းဆုိမႈကုိ ဖုံးကြယ္ေပးျခင္းသည္ အဆိပ္အေတာက္ အျပင္းဆုံးေသာ အခ်က္တခ်က္ပင္ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏုိင္သည္။ 'ျငင္းဆုိမႈ'သည္ လူသားမ်ဳိးႏြယ္အေပၚက်ဴးလြန္ေသာ ရာဇဝတ္မႈမ်ားကုိ က်ဴးလြန္ရန္ အျခားသူမ်ားအား တံခါးမ်ားကုိ ဖြင့္ေပးသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ အျခားက်ဴးလြန္သူမ်ား အျပစ္ေပးမခံရဘဲ လြတ္ေျမာက္သြားသည္ကုိ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ မ်က္ဝါးထင္ထင္ ျမင္ရေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ကၽြႏု္ပ္တို႔တြင္ စိတ္အားထက္သန္မႈ၊ စူးစမ္းလုိစိတ္ကုိ လႈံ႕ေဆာ္မႈႏွင့္ အမွန္တရားကို ေဖာ္ထုတ္ရန္ ရည္သန္မႈတုိ႔ကုိ လုိအပ္သည္။"

"ကၽြႏု္ပ္တုိ႔သည္ ျငင္းဆုိမႈမ်ားစြာ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရသျဖင့္ လူအမ်ားစုမွာ သတင္းအမွားမ်ား၊ ဝါဒမႈိင္းမ်ားႏွင့္ အမွန္တရားအၾကား ခြဲျခားႏုိင္ျခင္း လုံးဝ မရွိေတာ့ေခ်။" (Ruth Barnett, 27 Jan 2018, "I Survived The Holocaust. Merely

Remembering It Is No Longer Good Enough", RightsInfo.org,

https://rightsinfo.org/why-remembering-the-holocaust-isnt-enough/ )

ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားအေၾကာင္း အညႊန္းေဆာင္းပါးေရးသားျခင္းအတြက္ ေဒါက္တာလုိက္ဒါအား တာဝန္ေပးရန္ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ေသာ ျပန္လည္စဥ္းစားရန္ OUP အား ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ တုိက္တြန္းပါသည္။ အကယ္၍ ဤေဆာင္းပါးမ်ားကုိ ထုတ္ေဝပါကလည္း ရွင္းလင္းျပတ္သားေသာ ေျဖရွင္းေၾကညာခ်က္တခုကို ထည့္သြင္းေဖာ္ျပေပးရန္ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ ေတာင္းဆုိပါသည္။ ထုိေျဖရွင္းေၾကညာခ်က္မွာ ေဒါက္တာလုိက္ဒါသည္ လြတ္လပ္ေသာ ေလ့လာသုံးသပ္သူတဦး မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ယင္းေဆာင္းပါးကုိလည္း ဘက္လုိက္မႈ မရွိေသာ အညႊန္းေဆာင္းပါးအျဖစ္ မသတ္မွတ္ေၾကာင္း၊ ဤသည္မွာ ေဒါက္တာလုိက္ဒါ၏ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္သက္သက္မွ်သာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျဖရွင္းေၾကညာခ်က္ျဖစ္သည္။ ဤသည္မွာ MSF က မွတ္တမ္းထင္ထားသည့္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ျမန္မာစစ္တပ္၏ စစ္ဆင္ေရးစတင္သည့္ ပထမ လအတြင္းတြင္ ရုိဟင္ဂ်ာ ၆၇၀၀ ေက်ာ္ေသဆုံးမႈႏွင့္ လေပါင္းမ်ားစြာအတြင္း ဒုကၡသည္ ၆၈၀၀၀၀ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရသည့္ အျငင္းပြားဖြယ္ လူမ်ဳိးစုအေၾကာင္း ေဆာင္းပါးျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္သည္၊