အေမရိကန္ USAID အႀကီးအကဲရဲ႕ ျမန္မာ့ခရီးစဥ္
Dr. Rajiv Shah |
ဗြီအုိေအျမန္မာပုိင္း
26.2.2014
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ဖ႔ံြၿဖိဳးေရးနဲ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းေတြ ပိုၿပီး အားေကာင္းခိုင္မာလာေစဖို႔ ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးမႈ တစိတ္တပိုင္းအေနနဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ႏိုင္ငံတကာ ဖံြ႔ၿဖိဳးေရးအစီအစဥ္ USAID အႀကီးအကဲ Dr. Rajiv Shah ဟာ မနက္ျဖန္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၂ ရက္ၾကာ လာေရာက္ဖို႔ ရိွပါတယ္။ ဒီခရီးစဥ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ေတာ့ ရန္ကုန္႐ံုးခဲြကေန ကိုသားညြန္႔ဦးက တင္ျပထားပါတယ္။
USAID အႀကီးအကဲ Dr. Shah ဟာ ေဖဖ၀ါရီလ ၂၇ ရက္ေန႔ကေန ၂၈ ေန႔အထိ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရန္ကုန္နဲ႔ ေနျပည္ေတာ္ကို ေရာက္ရိွမွာျဖစ္ပါ တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ပိုမို နက္နက္႐ိႈင္း႐ိႈင္းနဲ႔ အားေကာင္းလာေစဖို႔အတြက္ အရပ္ဖက္ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းေတြရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္မႈေတြကို အကူအညီ ေပးသြားမယ္ဆိုတဲ့ ပိုင္းျဖတ္ခ်က္အတိုင္း USAID အေနနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ေနရာမွာ အခု Dr. Shah ခရီးစဥ္ဟာ ဒီပိုင္းျဖတ္ေဆာင္ရြက္မႈရဲ႕ တစိတ္တပိုင္းျဖစ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ဒီခရီးစဥ္အတြင္းမွာေတာ့ Dr. Shah အေနနဲ႔ အစိုးရပိုင္းေရာ အရပ္ဖက္က ပုဂၢိဳလ္ေတြ အဖဲြ႔အစည္းေတြနဲ႔ပါ ေတြ႔ဆံုၿပီး၊ ဖံြ႔ၿဖိဳးေရးကိစၥရပ္ေတြကို အဓိကထား ေဆြးေႏြး ေဆာင္ရြက္သြားဖို႔ ရိွတယ္လို႔ ရန္ကုန္ အေမရိကန္သံ႐ံုး အရာရိွတဦးက ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
“Dr. Shah အေနနဲ႔ အရပ္ဖက္ လူမႈအဖဲြ႔အစည္းေတြ၊ အစိုးရနဲ႔ ပုဂၢလိကပိုင္းအျပင္ အျခားဖံြ႔ၿဖိဳးေရးဆိုင္ရာ လက္တဲြဘက္ အဖဲြ႔ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ USAID ရဲ႕ ဖံြ႔ၿဖိဳးေရးဆိုင္ရာ ပံုစံသစ္အရ ဆန္းသစ္ၿပီး အလံုးစံု ဖံြ႔ၿဖိဳးမႈျဖစ္လာဖို႔ဆိုတဲ့ USAID ရဲ႕ ပိုင္းျဖတ္ခ်က္ကို အဓိက အေလးေပး ေဆြးေႏြးသြားမွာပါ။”
Dr. Shah အေနနဲ႔ မနက္ျဖန္ ရန္ကုန္မွာ အရပ္ဖက္ လူမႈအဖဲြ႔အစည္းအသီးသီးက ပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဖို႔ရိွသလို၊ ေက်းလက္ဖံြ႔ၿဖိဳးေရး အရွိန္အဟုန္ ေကာင္းမြန္လာေရးအတြက္ လက္တဲြ ေဆာင္ရြက္မႈရဲ႕ ထိေရာက္မႈဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔လည္း မနက္ျဖန္ညေနပိုင္း ရန္ကုန္ UNOPS ႐ံုး၀င္းထဲမွာ မိန္႔ခြန္းေျပာဆိုမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ရန္ကုန္မွာရိွစဥ္ပဲ ေသာက္ေရသန္႔ ကူညီေထာက္ပံ့ေရး အစီအစဥ္တခုကိုလည္း ဖြင့္လွစ္ေပးသြားဖို႔ ရိွပါတယ္။
“ပိုၿပီးက်န္းမာတဲ့ ျမန္မာျပည္အတြက္ လက္တဲြဖက္ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ရန္ကုန္မွာ P&G ကုမၸဏီနဲ႔အတူလုပ္မယ့္ တကမၻာလံုးဆိုင္ရာ ဖ႔ံြၿဖိဳးေရးအဖဲြ႔ Global Development Alliance ရဲ႕ ပထမဆံုးလႈပ္ရွားမႈကို Dr. Shah အေနနဲ႔ ရန္ကုန္မွာ ဖြင့္လွစ္ေပးပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီအစီအစဥ္ဟာ ၀မ္းေရာဂါေၾကာင့္ ေသဆံုးရတဲ့ အေရအတြက္ သိသိသာသာ က်ဆင္းသြားဖို႔ ေသာက္ေရသန္႔ လီတာ သန္း ၁၀၀ ခန္႔ အကူအညီေပးသြားမယ့္ အစီအစဥ္ ျဖစ္ပါတယ္။”
အေမရိကန္သံ႐ံုး တာ၀န္ရွိသူက ေျပာဆုိသြားတာပါ။ ပုဂၢလိကပိုင္းေတြနဲ႔ အရပ္ဖက္ လူမႈအဖဲြ႔အစည္းေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုတဲ့အခါ စိုက္ပ်ိဳးေရးအေျခခံတဲ့ စီးပြားေရးနဲ႔ မိုဘိုင္းနည္းပညာပိုင္းမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ တိုးျမင့္လာေအာင္ ဘယ္လို ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္မလဲဆိုတာ အေလးေပး ေဆြးေႏြးလိမ့္မယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ေနျပည္ေတာ္မွာေတာ့ အစိုးရပိုင္းက တာ၀န္ရိွသူေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုၿပီး အစိုးရနဲ႔ USAID အၾကား အျပန္အလွန္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး ကိစၥေတြကို ေဆြးေႏြးမွာျဖစ္ပါတယ္။ ပြင့္လင္းစ ျပဳလာတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကို Dr. Shah အေနနဲ႔ လာေရာက္တာဟာ ဒါ ဒုတိယေျမာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ မႏွစ္ဆန္းပိုင္းတုန္းက ပထမဆံုးအႀကိမ္ လာခဲ့တာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဖံြ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္ ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးေနတဲ့ အလွဴရွင္အဖဲြ႔အစည္းေတြထဲမွာ USAID ရဲ႕ ထိစပ္ေဆာင္ရြက္မႈေတြကို အားအရဆံုးျဖစ္တယ္လို႔ TBC (The Border Consortium) ရဲ႕ စီမံကိန္းဒါ႐ိုက္တာ ေဒၚနီလာၿမိဳင္က ေျပာပါတယ္။
“အလွဴရွင္ေတြအားလံုးေပါ့ေနာ္ ႏုိင္ငံတကာ အလွဴရွင္ေတြထဲမွာေတာ့ သူတို႔ရဲ႕အလုပ္ကို အားအရဆံုးလို႔ ေျပာရမွာေပါ့ေနာ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆုိေတာ့ သူတို႔အေနနဲ႔ civil society group ေတြနဲ႔လည္းပဲ ေသေသခ်ာခ်ာ ထိထိေရာက္ေရာက္ ဟိုဟာေပါ့ေလ အၿမဲတမ္း တိုင္ပင္တယ္။ ေဆြးေႏြးတယ္။ အၿမဲတမ္း ထိစပ္မႈရွိတယ္။ အသံနားေထာင္တယ္ေပါ့။ ၿပီးသြားတဲ့အခါက်ေတာ့ civil society ေတြ လုပ္ေနတဲ့ အလုပ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း သူတို႔က ေနာက္ကြယ္ကေန အၿမဲတမ္း ေထာက္ပံ့ေပးတယ္ေပါ့ေလ။ လိုအပ္တဲ့ နည္းပညာပိုင္းအရေရာ၊ ေငြေၾကးအရေရာ၊ အားလံုးကို အၿမဲတမ္း ေထာက္ပံ့ေပးတယ္ေပါ့။ အဲ့ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ USAID ကိုေတာ့ အားရပါတယ္။”
ေမး။ ။ Dr. Shah အခုလာတယ္ဆုိရင္ ဒုတိယေျမာက္ လာတာေပါ့ေနာ္။ Dr. Shah လာျခင္းအားျဖင့္ေရာ လက္ရွိ လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ဘယ္ေလာက္အထိ အေထာက္အပ့ံျဖစ္ေစႏုိင္မလဲ။
ေျဖ။ ။ “တစ္အခ်က္ကေတာ့ ဘာလဲဆုိရင္ အစိုးရနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေပၚလစီပိုင္း၊ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆုိေတာ့ အခု လတ္တေလာ အေျခအေနမွာ ဒီအသင္းအဖြဲ႔ေတြ မွတ္ပံုတင္ေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ဥပေဒေပါ့ေနာ္။ အဲ့ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေနာက္ဆံုး သူတို႔ အတည္ျပဳဖုိ႔ရွိပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ ေရာက္လာတယ္ ဘာညာဆုိေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ ဖိအားေလးနဲ႔ ဘာနဲ႔ဆုိရင္ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ ပံုစံေလးမ်ား ထြက္လာမလား အဲ အဲ့ဒါေလးလည္း ေမွ်ာ္လင့္တယ္ေပါ့။”
USAID အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံံ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္ ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္ေပးေနတဲ့ အထဲမွာေတာ့ ၅ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးငယ္ေသဆံုးမႈႏႈန္း ေလ်ာ့က်လာေစဖို႔ ဆိုတာကို ရည္မွန္းခ်က္ထား ေဆာင္ရြက္ေနတာရိွပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေက်းလက္ေဒသ ဖ႔ံြၿဖိဳးေရးနဲ႔ နည္းပညာပိုင္းဆိုင္ရာ ဖံြ႔ၿဖိဳးေရးေတြအတြက္လည္း ေဆာင္ရြက္ေနတာ ရိွပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္တုန္းကပဲ USAID က ဦးေဆာင္ၿပီးေတာ့ Cisco၊ Google၊ HP၊ Microsoft တို႔ပါတဲ့ အေမရိကန္က အဆင့္ျမင့္ နည္းပညာ ကိုယ္စားလွယ္အဖဲြ႔ကို ေစလႊတ္ၿပီး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္မွာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရိွလာေရးအတြက္ digital နည္းပညာ ပိုမို က်ယ္ျပန္႔ေစဖို႔ဆိုတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္နဲ႔ လာေရာက္ ေလ့လာစူးစမ္းမႈေတြ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။