ျမန္မာ့ အေရး လူမႈအဖြဲ႔မ်ား ကုလမွာ တြန္းအားေပး
အင္ၾကင္းႏုိင္
10.10.2014
ကုလသမဂၢ ကေန ျမန္မာႏိုင္ငံကို အထူး ေစာင့္ၾကည့္ ေနတဲ့ ႏိုင္ငံတခု အေနနဲ႔ ႏွစ္စဥ္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်မွတ္ ေနတဲ့ အေနအထား ပယ္ဖ်က္ဖို႔ အခ်ိန္ ေရာက္ေနၿပီလို႔ ျမန္မာ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ဦး၀ဏၰေမာင္လြင္က ဒီႏွစ္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံမွာ ေျပာဆိုသြား ေပမဲ့ ျမန္မာ လူထု အေျချပဳ အဖဲြ႔အစည္းေတြ ကေတာ့ ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ ကူးေျပာင္းေရးဟာ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ လွည့္တဲ့ အေျခအေန ျဖစ္ေနတယ္လို႔ သက္ဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ တာ၀န္ရွိသူေတြကို တင္ျပခဲ့ၾက ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကုလသမဂၢကိုေရာက္ရွိေနတဲ့ Women Peace Network Arakan ရဲ႕တာဝန္ခံ မေ၀ေ၀ႏုကိုေမးၾကည့္ေတာ့
"က်မတို႔အခုေတြ႔တာက အဓိက ကေတာ့ UN Mission ေတြေပါ့ေနာ္ ႏိုင္ငံတကာ UN Missionsေတြ အထူးသျဖင့္ EU တို႔ ေနာက္ျပီးေတာ့ ဒီအျခားအျပင္ Member အဖြဲ႔ဝင္ေတြ အထူးသျဖင့္ဒီ Third Committee Member ဝင္ေတြေပါ့ေနာ္ ျမန္မာျပည္ အတြက္ Resolutions ေရးတဲ့ အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ က်မတို႔ ေဆြးေႏြးတင္ျပျဖစ္ပါတယ္"
ေမး။ ။ ဟုတ္ကဲ့ရွင့္ အဲလိုမ်ိဳး ဒီႏွစ္လာေရာက္ ေတြ႔ဆံုတဲ့ အခါမွာ ျမန္မာ့အေရးနဲ႕ ပါတ္သက္ျပီးေတာ့ သူတို႔ရဲ့ တုံ႔ျပန္ခ်က္ေတြ ဘယ္လိုေတြ႕ရသလဲရွင့္။
"က်မတို႔အခု ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးသေလာက္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ကျမန္မာျပည္ ဟာ ေျပာင္းလဲေနျပီ ဆိုတဲ့ဟာေလာက္ကိုပဲ သိထား တယ္ေပါ့။ ေနာက္ ဒီအေပၚမွာ အားရ ေက်နပ္မႈရွိတယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမယ့္ တစ္ခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြကလည္း ဥပမာ EU တို႔ US တို႔ဘာတို႔ သူတို႔ေတြကလည္း တစ္ခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ တခ်ိဳ႕အပိုင္းေတြမွာ ဆိုးဝါးလာေနတာကိုလည္း သူတို႔ အသိအမွတ္ျပဳပါတယ္။ အဲဒီအေပၚမွာ သူတို႔ အေလးထားျပီး လက္ခံေဆြးေႏြးတာကိုလည္း သူတို႔ေတြ႔ရတယ္။ အဲဒီအေပၚမွာလည္း သူတို႔နဲ႔ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးရတာ အားရေက်နပ္မႈရွိပါတယ္။ အဓိက ကေတာ့ က်မတို႔ လိုခ်င္တဲ့ ပိြဳင့္က က်မတို႔ တကယ္ပဲ ဒီမိုကေရစီကို သြားႏိုင္ဖို႔ အဓိက ဒါကိုပဲ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။"
အထူးသျဖင့္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံရဲ႕ တတိယေကာ္မတီ ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာ သမၼတဦးသိန္းစိန္ တက္လာၿပီးတဲ့ေနာက္ ဘယ္လို အေျပာင္း အလဲေတြျဖစ္လာလဲ ဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြကို ပိုၿပီးစိတ္၀င္စား တာေတြ႔ရတဲ့ အျပင္ ၂၀၁၂ခုနွစ္ေနာက္ပိုင္း အေျခအေနေတြ ဆိုးလာတဲ့အေပၚမွာလည္း စိတ္၀င္တစားေမးျမန္းခဲ့တယ္လို႔ CCTU အလုပ္သမားသမဂၢမ်ား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးေကာ္မတီ (ႏိုင္ငံျခားေရးရာ) တာ၀န္ခံ ကိုဇာနည္ကေျပာပါတယ္။
"သူတို့အရမ္းအံ့ဩတယ္ေပါ့ေနာ္ ဒီလို အက်ဥ္းသား (၃) ေထာင္ေက်ာ္လႊတ္တဲ့ အထဲမွာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားက (၁) ေယာက္ပဲပါတာ အဲ့ဒါကိုပဲ သူတို့ အရမ္းအံ့ဩ တယ္။ ျပီးေတာ့ က်ေနာ္ေျပာခဲ့တဲ့ဥစၥာေတြက လယ္ယာေျမေတြ လိုအပ္တာထက္ ပိုျပီး သိမ္းထားတယ္။ ဦးသိန္းစိန္နဲ႕ တပ္ခ်ဳပ္ၾကီးမင္းေအာင္လိႈင္ ကိုယ္တိုင္ ေျပာျပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ သူတို႔ ျပန္ေပးပါ့မယ္လို႔ ကတိေပးျပီး တဲ့ ေနာက္ပိုင္း မွာ လယ္သမားေတြ ၃၀၀ ေလာက္ အဖမ္းခံလိုက္ရ တယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒီဟာေတြက တကယ့္ကို သူတို႔ေျပာတဲ့စကား နဲ႕ လက္ေတြ႕ တကယ္ျဖစ္ေနတဲ့ လက္ေတြ႔ ေအာက္ေျခက အေျခအေနေလးေတြက ေတာ္ေတာ္ေလးကို ကြာဟခ်က္ေတြရွိေနတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္က ယွဥ္ထိုးျပတာပါ။"
ေမး။ ။ အဲဒီေတာ့ ကိုဇာနည္ အေနနဲ႔ဘယ္လိုသုံးသပ္လဲရွင့္။ ဒီ အခုလို ကုလသမဂၢမွာ ကိုယ္တိုင္ လာျပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးတင္ျပတဲ့အခါ ဒီ ျမန္မာ့အေရး ဘက္မွာ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းဖက္က ဘယ္လိုဆက္ဆံသြားမယ္ဆိုတဲ့ အေနအထားေပါ့ေလ။ အဓိက က ကုလသမဂၢ ရဲ့ အခန္းက႑ပါရွင့္။
"က်ေနာ္တို႔အဓိက ေတြ႔တာေတာ့ UN Mission ေတြ အဓိက ဦးစားေပးျပီး ေတြ႔ တာေပါ့ေနာ္။ ဒီ UN Mission ေတြ ဦးစားေပးျပီးေတြ႔တဲ့ အခါက်ေတာ့ သူတို႔အေနနဲ႔ ကုလသမဂၢဆုံးျဖတ္ခ်က္အေပၚမွာ သူတို႔အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံေရးကို ဆုံးျဖတ္တဲ့ ေနရာမွာ အခ်က္အလက္ တိတိက်က် ေတြ႔ခ်င္တာ က်ေနာ္တို႔ သိရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ လိုအပ္တာကို အေသအခ်ာ ေျပာျပႏိုင္ခဲ့တယ္လို့ က်ေနာ္တို႔ ကိုယ္ က်ေနာ္တို႔ ယံုၾကည္မႈ ရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီေျပာျပခ်က္ေတြ အင္ေဖာ္ေမးရွင္းေတြ အခ်က္အလက္ေတြ အေပၚမွာ သူတို႔အေနနဲ႔ ဒီလာမယ့္ ကုလသမဂၢ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြ အေပၚမွာ မွန္မွန္ကန္ကန္ ဆုံးျဖတ္ႏိုင္ဖို႔ကို သူတို႔ လုပ္ေပးႏိုင္ လိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ယုံၾကည္ပါတယ္"
ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဳးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္းက တတိယ ေကာ္မတီကို တင္သြင္းတဲ့ ျမန္မာ့ အေရး ဒီႏွစ္ အစီရင္ခံစာမွာလည္း တိုင္းရင္းသားေရး ပဋိပကၡေတြနဲ႔ ဘာသာေရးတင္းမာမွဳေတြကို သူ႔အေနနဲ႔ အထူးစိုးရိမ္မိေၾကာင္း ေဖၚျပထားပါတယ္။
တတိယ ေကာ္မတီဟာ လူ႕အခြင့္အေရးကို အဓိက ထားေလ့လာတဲ့ေကာ္မတီျဖစ္ၿပီး ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံကို ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ တင္သြင္းဖို႔ ႏွစ္စဥ္ေအာက္တို ဘာလ ေႏွာင္းပိုင္းမွာ ေကာ္မတီ ၀င္ႏိုင္ငံကိုယ္စားလွယ္ေတြ အစည္း အေ၀းျပဳလုပ္ေလ့ ရွိပါတယ္။
ဒီအစည္းအေ၀း မတိုင္ခင္ ျမန္မာ လူထု အေျချပဳ အဖဲြ႔အစည္းေတြက ကုလသမဂၢ တတိယ ေကာ္မတီကို ႏွစ္စဥ္ သြားေရာက္ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးေလ့ ရွိပါတယ္။ ဒီႏွစ္မွာေတာ့ လယ္ယာေျမ ျပႆ နာ၊ အလုပ္သမား အခြင့္အေရး၊ တိုင္းရင္းသား ေဒသေတြက ပဋိပကၡ တိုက္ပဲြေတြ အတြက္ Women Peace Network Arakan ၊ WLB အမ်ဳိးသမီးမ်ား အဖဲြ႕ခ်ဳပ္ (ျမန္မာႏိုင္ငံ)၊ CCTU အလုပ္သမား သမဂၢမ်ား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးေကာ္မတီ က ကိုယ္စားလွယ္ေတြ သြားေရာက္ၿပီး ကုလသမဂၢမွာ တပတ္ၾကာ ေဆြးေႏြး တင္ျပ ခဲ့တာပါ။
ကုလသမဂၢ ကေန ျမန္မာႏိုင္ငံကို အထူး ေစာင့္ၾကည့္ ေနတဲ့ ႏိုင္ငံတခု အေနနဲ႔ ႏွစ္စဥ္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်မွတ္ ေနတဲ့ အေနအထား ပယ္ဖ်က္ဖို႔ အခ်ိန္ ေရာက္ေနၿပီလို႔ ျမန္မာ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ဦး၀ဏၰေမာင္လြင္က ဒီႏွစ္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံမွာ ေျပာဆိုသြား ေပမဲ့ ျမန္မာ လူထု အေျချပဳ အဖဲြ႔အစည္းေတြ ကေတာ့ ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ ကူးေျပာင္းေရးဟာ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ လွည့္တဲ့ အေျခအေန ျဖစ္ေနတယ္လို႔ သက္ဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ တာ၀န္ရွိသူေတြကို တင္ျပခဲ့ၾက ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကုလသမဂၢကိုေရာက္ရွိေနတဲ့ Women Peace Network Arakan ရဲ႕တာဝန္ခံ မေ၀ေ၀ႏုကိုေမးၾကည့္ေတာ့
"က်မတို႔အခုေတြ႔တာက အဓိက ကေတာ့ UN Mission ေတြေပါ့ေနာ္ ႏိုင္ငံတကာ UN Missionsေတြ အထူးသျဖင့္ EU တို႔ ေနာက္ျပီးေတာ့ ဒီအျခားအျပင္ Member အဖြဲ႔ဝင္ေတြ အထူးသျဖင့္ဒီ Third Committee Member ဝင္ေတြေပါ့ေနာ္ ျမန္မာျပည္ အတြက္ Resolutions ေရးတဲ့ အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ က်မတို႔ ေဆြးေႏြးတင္ျပျဖစ္ပါတယ္"
ေမး။ ။ ဟုတ္ကဲ့ရွင့္ အဲလိုမ်ိဳး ဒီႏွစ္လာေရာက္ ေတြ႔ဆံုတဲ့ အခါမွာ ျမန္မာ့အေရးနဲ႕ ပါတ္သက္ျပီးေတာ့ သူတို႔ရဲ့ တုံ႔ျပန္ခ်က္ေတြ ဘယ္လိုေတြ႕ရသလဲရွင့္။
"က်မတို႔အခု ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးသေလာက္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ကျမန္မာျပည္ ဟာ ေျပာင္းလဲေနျပီ ဆိုတဲ့ဟာေလာက္ကိုပဲ သိထား တယ္ေပါ့။ ေနာက္ ဒီအေပၚမွာ အားရ ေက်နပ္မႈရွိတယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမယ့္ တစ္ခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြကလည္း ဥပမာ EU တို႔ US တို႔ဘာတို႔ သူတို႔ေတြကလည္း တစ္ခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ တခ်ိဳ႕အပိုင္းေတြမွာ ဆိုးဝါးလာေနတာကိုလည္း သူတို႔ အသိအမွတ္ျပဳပါတယ္။ အဲဒီအေပၚမွာ သူတို႔ အေလးထားျပီး လက္ခံေဆြးေႏြးတာကိုလည္း သူတို႔ေတြ႔ရတယ္။ အဲဒီအေပၚမွာလည္း သူတို႔နဲ႔ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးရတာ အားရေက်နပ္မႈရွိပါတယ္။ အဓိက ကေတာ့ က်မတို႔ လိုခ်င္တဲ့ ပိြဳင့္က က်မတို႔ တကယ္ပဲ ဒီမိုကေရစီကို သြားႏိုင္ဖို႔ အဓိက ဒါကိုပဲ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။"
အထူးသျဖင့္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံရဲ႕ တတိယေကာ္မတီ ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာ သမၼတဦးသိန္းစိန္ တက္လာၿပီးတဲ့ေနာက္ ဘယ္လို အေျပာင္း အလဲေတြျဖစ္လာလဲ ဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြကို ပိုၿပီးစိတ္၀င္စား တာေတြ႔ရတဲ့ အျပင္ ၂၀၁၂ခုနွစ္ေနာက္ပိုင္း အေျခအေနေတြ ဆိုးလာတဲ့အေပၚမွာလည္း စိတ္၀င္တစားေမးျမန္းခဲ့တယ္လို႔ CCTU အလုပ္သမားသမဂၢမ်ား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးေကာ္မတီ (ႏိုင္ငံျခားေရးရာ) တာ၀န္ခံ ကိုဇာနည္ကေျပာပါတယ္။
"သူတို့အရမ္းအံ့ဩတယ္ေပါ့ေနာ္ ဒီလို အက်ဥ္းသား (၃) ေထာင္ေက်ာ္လႊတ္တဲ့ အထဲမွာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားက (၁) ေယာက္ပဲပါတာ အဲ့ဒါကိုပဲ သူတို့ အရမ္းအံ့ဩ တယ္။ ျပီးေတာ့ က်ေနာ္ေျပာခဲ့တဲ့ဥစၥာေတြက လယ္ယာေျမေတြ လိုအပ္တာထက္ ပိုျပီး သိမ္းထားတယ္။ ဦးသိန္းစိန္နဲ႕ တပ္ခ်ဳပ္ၾကီးမင္းေအာင္လိႈင္ ကိုယ္တိုင္ ေျပာျပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ သူတို႔ ျပန္ေပးပါ့မယ္လို႔ ကတိေပးျပီး တဲ့ ေနာက္ပိုင္း မွာ လယ္သမားေတြ ၃၀၀ ေလာက္ အဖမ္းခံလိုက္ရ တယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒီဟာေတြက တကယ့္ကို သူတို႔ေျပာတဲ့စကား နဲ႕ လက္ေတြ႕ တကယ္ျဖစ္ေနတဲ့ လက္ေတြ႔ ေအာက္ေျခက အေျခအေနေလးေတြက ေတာ္ေတာ္ေလးကို ကြာဟခ်က္ေတြရွိေနတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္က ယွဥ္ထိုးျပတာပါ။"
ေမး။ ။ အဲဒီေတာ့ ကိုဇာနည္ အေနနဲ႔ဘယ္လိုသုံးသပ္လဲရွင့္။ ဒီ အခုလို ကုလသမဂၢမွာ ကိုယ္တိုင္ လာျပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးတင္ျပတဲ့အခါ ဒီ ျမန္မာ့အေရး ဘက္မွာ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းဖက္က ဘယ္လိုဆက္ဆံသြားမယ္ဆိုတဲ့ အေနအထားေပါ့ေလ။ အဓိက က ကုလသမဂၢ ရဲ့ အခန္းက႑ပါရွင့္။
"က်ေနာ္တို႔အဓိက ေတြ႔တာေတာ့ UN Mission ေတြ အဓိက ဦးစားေပးျပီး ေတြ႔ တာေပါ့ေနာ္။ ဒီ UN Mission ေတြ ဦးစားေပးျပီးေတြ႔တဲ့ အခါက်ေတာ့ သူတို႔အေနနဲ႔ ကုလသမဂၢဆုံးျဖတ္ခ်က္အေပၚမွာ သူတို႔အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံေရးကို ဆုံးျဖတ္တဲ့ ေနရာမွာ အခ်က္အလက္ တိတိက်က် ေတြ႔ခ်င္တာ က်ေနာ္တို႔ သိရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ လိုအပ္တာကို အေသအခ်ာ ေျပာျပႏိုင္ခဲ့တယ္လို့ က်ေနာ္တို႔ ကိုယ္ က်ေနာ္တို႔ ယံုၾကည္မႈ ရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီေျပာျပခ်က္ေတြ အင္ေဖာ္ေမးရွင္းေတြ အခ်က္အလက္ေတြ အေပၚမွာ သူတို႔အေနနဲ႔ ဒီလာမယ့္ ကုလသမဂၢ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြ အေပၚမွာ မွန္မွန္ကန္ကန္ ဆုံးျဖတ္ႏိုင္ဖို႔ကို သူတို႔ လုပ္ေပးႏိုင္ လိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ယုံၾကည္ပါတယ္"
ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဳးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္းက တတိယ ေကာ္မတီကို တင္သြင္းတဲ့ ျမန္မာ့ အေရး ဒီႏွစ္ အစီရင္ခံစာမွာလည္း တိုင္းရင္းသားေရး ပဋိပကၡေတြနဲ႔ ဘာသာေရးတင္းမာမွဳေတြကို သူ႔အေနနဲ႔ အထူးစိုးရိမ္မိေၾကာင္း ေဖၚျပထားပါတယ္။
တတိယ ေကာ္မတီဟာ လူ႕အခြင့္အေရးကို အဓိက ထားေလ့လာတဲ့ေကာ္မတီျဖစ္ၿပီး ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံကို ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ တင္သြင္းဖို႔ ႏွစ္စဥ္ေအာက္တို ဘာလ ေႏွာင္းပိုင္းမွာ ေကာ္မတီ ၀င္ႏိုင္ငံကိုယ္စားလွယ္ေတြ အစည္း အေ၀းျပဳလုပ္ေလ့ ရွိပါတယ္။
ဒီအစည္းအေ၀း မတိုင္ခင္ ျမန္မာ လူထု အေျချပဳ အဖဲြ႔အစည္းေတြက ကုလသမဂၢ တတိယ ေကာ္မတီကို ႏွစ္စဥ္ သြားေရာက္ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးေလ့ ရွိပါတယ္။ ဒီႏွစ္မွာေတာ့ လယ္ယာေျမ ျပႆ နာ၊ အလုပ္သမား အခြင့္အေရး၊ တိုင္းရင္းသား ေဒသေတြက ပဋိပကၡ တိုက္ပဲြေတြ အတြက္ Women Peace Network Arakan ၊ WLB အမ်ဳိးသမီးမ်ား အဖဲြ႕ခ်ဳပ္ (ျမန္မာႏိုင္ငံ)၊ CCTU အလုပ္သမား သမဂၢမ်ား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးေကာ္မတီ က ကိုယ္စားလွယ္ေတြ သြားေရာက္ၿပီး ကုလသမဂၢမွာ တပတ္ၾကာ ေဆြးေႏြး တင္ျပ ခဲ့တာပါ။
