ျမန္မာ့အေရး လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီဆုံးျဖတ္ခ်က္ အတည္ျပဳေရး မၾကာမီ အေျဖထြက္မည္
 |
| လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီညီလာခံ က်င္းပေနစဥ္ |
23.3.2017
ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဴိးေဖာက္မႈေတြ ရွိေနတယ္ဆိုတဲ့ ျပင္းထန္ တဲ့ စြပ္စဲြခ်က္ေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အေမရိကန္ အစိုးရဘက္က စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္မႈ ဟာ အၿမဲပဲရွိေနေၾကာင္း အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဒီကေန႔ ၾကာသာပေတးေန႔ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီညီလာခံမွာျမန္မာ့အေရး ဆံုးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္း ေဆြးေႏြးဆံုးျဖတ္ဖို႔ ရွိေနတဲ့အခ်ိန္မွာပဲ အေမရိကန္ဘက္က အဲဒီလိုေျပာဆိုလိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးအဓိကပါ၀င္ေနတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ ညီလာခံမွာ အတည္ျပဳမယ့္ အလားအလာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ မအင္ၾကင္းႏိုင္က ဆက္ၿပီးေျပာျပမွာပါ။
ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံ ဂ်ီနီဗာမွာက်င္းပေနတဲ့ (၄၇)ႀကိမ္ေျမာက္ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ ညီလာခံမွာ ဒီကေန႔ မတ္လ (၂၂)ရက္ မွာ အီးယူ ဥေရာပသမဂၢကဦးေဆာင္ေရးဆဲြ ထားတဲ့ ျမန္မာ့အေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္းကို ေဆြးေႏြးအတည္ျပဳဖို႔ရွိေနပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ အဖဲြ႕၀င္ (၄၇)ႏိုင္ငံထဲမွာပါ၀င္ေနတဲ့ အေမရိကန္ကေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈ စြပ္စဲြခ်က္ေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ သူတို႔ရဲ႕ သေဘာထားရပ္တည္ခ်က္ကို အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန အာရွေရးရာဆိုင္ရာ ေျပာခြင့္ရအမ်ဳိးသမီးက ဗီြအိုေအကို အခုလိုေျပာပါတယ္။
" ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးစစ္ဆင္ေရးကာလအတြင္း လံုၿခံဳေရးတပ္ေတြဘက္က ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္ေတြကို ညွမ္းပမ္းႏွိပ္စက္တာအပါအ၀င္ ျပင္းထန္တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဴိးေဖာက္မႈေတြရွိခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စဲြခ်က္ေတြအေပၚမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ အထူးပဲ စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္မိေၾကာင္း အၿမဲပဲ ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ သတင္းပတ္တုန္းက ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ေဟာင္း ကုိဖီအာနန္ဦးေဆာင္တဲ့ ရခိုင္အႀကံေပးေကာ္မရွင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ၾကားျဖတ္အစီရင္ခံစာပါ အႀကံျပဳခ်က္ေတြကို လိုက္နာအေကာင္အထည္ေဖၚမွာျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာအစိုးရက တုန္႔ျပန္ေျပာၾကားခ်က္ကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ႀကိဳဆိုပါတယ္။ အဲဒီအႀကံျပဳခ်က္ထဲမွာလည္းပါေနတဲ့ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္မႈ အကူအညီေတြ ပံုမွန္အတိုင္း ခြင့္ျပဳဖို႔နဲ႔ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သတင္းယူခြင့္ ျပဳဖို႔ ျမန္မာအစိုးရကို အေမရိကန္ကဆက္ၿပီး ေတာင္းဆိုပါတယ္။"
လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီညီလာခံမွာ ဒီႏွစ္ ျမန္မာ့အေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ အရင္လိုမဟုတ္ပဲ ျမန္မာအစိုးရ အပါအ၀င္ အဖဲြ႕၀င္ႏိုင္ငံေတြၾကားမွာ အႀကိတ္အနယ္ အျပန္အလွန္ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာ့လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနကို ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ နယူးေရာက္အေျခစိုက္ HRW ႏိုင္ငံတကာလူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႕ အာရွေရးရာတာ၀န္ခံ Brad Adams က အခုလို သံုးသပ္ပါတယ္။
"ဆံုးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္းကို ဥေရာပသမဂၢက ဦးေဆာင္ေရးဆဲြၿပီး အျခားႏိုင္ငံေတြကလည္း ေထာက္ခံထားၾကပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရဘက္က တရား၀င္ကန္႔ကြက္ေျပာဆိုတာမ်ဳိးမရွိဘဲဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာပါတဲ့ အသံုးအႏႈန္းေတြကို သေဘာတူဖို႔ က်ေနာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။ အဖဲြ႕၀င္ႏိုင္ငံေတြဘက္ကလည္း ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ေစာင့္ေနၾကပါတယ္။"
တကယ္လို႔ မဲခဲြဆံုးျဖတ္မယ္ဆိုရင္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို အတည္ျပဳမယ့္ အလားအလာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေမးၾကည့္ေတာ့-
"လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီအပါအ၀င္ ႏိုင္ငံအမ်ားစုဟာ သူတို႔ျပည္တြင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေလးစားမႈမရွိသလို၊ လူ႕အခြင့္အေရးကိစၥရပ္ေတြမွာ ကုလသမဂၢက ပါ၀င္တဲ့ အခန္းက႑ကိုလည္း ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ျခင္းမရွိပါဘူး။ တရုတ္လိုမ်ဳိး ႏိုင္ငံတခ်ဳိ႕ကေန ႏိုင္ငံခ်င္းအလိုက္ ခ်မွတ္တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို မၾကာခဏ ကန္႔ကြက္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကာယကံရွင္ ႏိုင္ငံက ကန္႔ကြက္မႈမရွိဘူးဆိုရင္ အဲဒီႏိုင္ငံေတြကလည္း ကန္႔ကြက္ေလ့ေတာ့ မရွိပါဘူး။ တကယ္လို႔ အဲဒီႏိုင္ငံက ကန္႔ကြက္မယ္ဆိုရင္ တရုတ္၊ က်ဴဘားနဲ႔ ရုရွား ႏိုင္ငံေတြက အစဥ္တစိုက္ လိုက္ၿပီး ကန္႔ကြက္ပါတယ္။ မြတ္စလင္ႏိုင္ငံတခ်ဳိ႕လဲ မၾကာခဏ အဲဒီလိုမ်ဳိး လုပ္ပါတယ္။ဒါေပမဲ့ အခု ျမန္မာ့အေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာ အဓိကကိစၥက ရိုဟင္ဂ်ာျဖစ္ေနေတာ့ အီဂ်စ္၊ ပါကစၥတန္၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ မေလးရွားနဲ႔ အျခား ႏိုင္ငံေတြက ဘယ္လိုရပ္တည္မလဲဆိုတာေတာ့ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းမရွိေသးပါဘူး။ သူတို႔ႏိုင္ငံေတြမွာ ျပည္သူေတြကိုယ္တိုင္ ရိုဟင္ဂ်ာကိစၥကို စာနာေထာက္ထားတဲ့ ဆႏၵျပပဲြေတြလုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ တဘက္မွာလည္း သူတို႔ ႏိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒအရ ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ႏိုင္ပါတယ္။"
ဒါ့အျပင္ ျမန္မာအစိုးရဘက္က အဓိက ကန္႔ကြက္ခဲ့တဲ့ COI (Commission of Inquiry) ေခၚ ႏိုင္ငံတကာစံုစမ္းေရးအဖဲြ႕ အမည္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အခု ဆံုးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္းမွာ အမည္ေျပာင္းလဲၿပီး ေဖၚျပခဲ့တာနဲ႔ပတ္သက္လို႔လည္း Brad Adams ကအခုလိုေျပာပါတယ္။
"COI (Commission of Inquiry) ေခၚ ႏိုင္ငံတကာစံုစမ္းေရးအဖဲြ႕ ဆိုတာကေတာ့ ပိုၿပီး ျပင္းထန္ပါတယ္။ ညွမ္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈေတြနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ဆိုးဆိုးရြားရြားျဖစ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကို သြားေရာက္စံုစမ္းေလ့လာတဲ့ ကုလသမဂၢလက္ေအာက္ခံ အဖဲြ႕အစည္းျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရဘက္ကေတာ့ COI ကို သံုးတဲ့ ကိစၥကို အျပင္းအထန္ ကန္႔ကြက္ထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာကိုယ္စားလွယ္တခ်ဳိ႕ကေန အသံုးအႏွဳန္းေျပာင္းၿပီးသံုးဖို႔ ၾကား၀င္ညွဳိေပးခဲ့ပါတယ္။ အခု ဆံုးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္းထဲမွာေတာ့ COI အစား International Facts Finding Commission ႏိုင္ငံတကာ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရး အဖဲြ႕ဆိုၿပီး သံုးထားပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ အေရးႀကီးတာကေတာ့ လြတ္လပ္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာစံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖဲြ႕ျဖစ္ဖို႔ပါပဲ။ ၿပီးေတာ့ ဘယ္အဖဲြ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ သူတို႔ ေတြ႕ရွိလာမယ့္ အေထာက္အထားအခ်က္အလက္ေတြကို ျမန္မာအစိုးရကို ေျဖကိုေျဖရွင္းရမွာျဖစ္ပါတယ္။"
ဒီကေန႔ ျမန္မာ့အေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္းကို မဲခဲြဆံုးျဖတ္မယ္ဆိုရင္ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ အဖဲြ႕၀င္ႏိုင္ငံ (၄၇)ႏိုင္ငံ ကသာ မဲေပးခြင့္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုဆံုးျဖတ္ရမွာ ဗီတိုအာဏာသံုးပိုင္ခြင့္မရွိပဲ အားလံုးသေဘာတူညီခ်က္ ဒါမွမဟုတ္ ျမန္မာဘက္က ကန္႔ကြက္ၿပီး မဲခဲြဆံုးျဖတ္ခ်င္တယ္လို႔ ေျပာလာတယ္ဆိုရင္ မဲခဲြဆံုးျဖတ္ၿပီး အတည္ျပဳၾကမွာျဖစ္ပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဴိးေဖာက္မႈေတြ ရွိေနတယ္ဆိုတဲ့ ျပင္းထန္ တဲ့ စြပ္စဲြခ်က္ေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အေမရိကန္ အစိုးရဘက္က စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္မႈ ဟာ အၿမဲပဲရွိေနေၾကာင္း အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဒီကေန႔ ၾကာသာပေတးေန႔ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီညီလာခံမွာျမန္မာ့အေရး ဆံုးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္း ေဆြးေႏြးဆံုးျဖတ္ဖို႔ ရွိေနတဲ့အခ်ိန္မွာပဲ အေမရိကန္ဘက္က အဲဒီလိုေျပာဆိုလိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးအဓိကပါ၀င္ေနတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ ညီလာခံမွာ အတည္ျပဳမယ့္ အလားအလာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ မအင္ၾကင္းႏိုင္က ဆက္ၿပီးေျပာျပမွာပါ။
ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံ ဂ်ီနီဗာမွာက်င္းပေနတဲ့ (၄၇)ႀကိမ္ေျမာက္ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ ညီလာခံမွာ ဒီကေန႔ မတ္လ (၂၂)ရက္ မွာ အီးယူ ဥေရာပသမဂၢကဦးေဆာင္ေရးဆဲြ ထားတဲ့ ျမန္မာ့အေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္းကို ေဆြးေႏြးအတည္ျပဳဖို႔ရွိေနပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ အဖဲြ႕၀င္ (၄၇)ႏိုင္ငံထဲမွာပါ၀င္ေနတဲ့ အေမရိကန္ကေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈ စြပ္စဲြခ်က္ေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ သူတို႔ရဲ႕ သေဘာထားရပ္တည္ခ်က္ကို အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန အာရွေရးရာဆိုင္ရာ ေျပာခြင့္ရအမ်ဳိးသမီးက ဗီြအိုေအကို အခုလိုေျပာပါတယ္။
" ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးစစ္ဆင္ေရးကာလအတြင္း လံုၿခံဳေရးတပ္ေတြဘက္က ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္ေတြကို ညွမ္းပမ္းႏွိပ္စက္တာအပါအ၀င္ ျပင္းထန္တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဴိးေဖာက္မႈေတြရွိခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စဲြခ်က္ေတြအေပၚမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ အထူးပဲ စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္မိေၾကာင္း အၿမဲပဲ ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ သတင္းပတ္တုန္းက ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ေဟာင္း ကုိဖီအာနန္ဦးေဆာင္တဲ့ ရခိုင္အႀကံေပးေကာ္မရွင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ၾကားျဖတ္အစီရင္ခံစာပါ အႀကံျပဳခ်က္ေတြကို လိုက္နာအေကာင္အထည္ေဖၚမွာျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာအစိုးရက တုန္႔ျပန္ေျပာၾကားခ်က္ကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ႀကိဳဆိုပါတယ္။ အဲဒီအႀကံျပဳခ်က္ထဲမွာလည္းပါေနတဲ့ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္မႈ အကူအညီေတြ ပံုမွန္အတိုင္း ခြင့္ျပဳဖို႔နဲ႔ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သတင္းယူခြင့္ ျပဳဖို႔ ျမန္မာအစိုးရကို အေမရိကန္ကဆက္ၿပီး ေတာင္းဆိုပါတယ္။"
လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီညီလာခံမွာ ဒီႏွစ္ ျမန္မာ့အေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ အရင္လိုမဟုတ္ပဲ ျမန္မာအစိုးရ အပါအ၀င္ အဖဲြ႕၀င္ႏိုင္ငံေတြၾကားမွာ အႀကိတ္အနယ္ အျပန္အလွန္ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာ့လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနကို ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ နယူးေရာက္အေျခစိုက္ HRW ႏိုင္ငံတကာလူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႕ အာရွေရးရာတာ၀န္ခံ Brad Adams က အခုလို သံုးသပ္ပါတယ္။
"ဆံုးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္းကို ဥေရာပသမဂၢက ဦးေဆာင္ေရးဆဲြၿပီး အျခားႏိုင္ငံေတြကလည္း ေထာက္ခံထားၾကပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရဘက္က တရား၀င္ကန္႔ကြက္ေျပာဆိုတာမ်ဳိးမရွိဘဲဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာပါတဲ့ အသံုးအႏႈန္းေတြကို သေဘာတူဖို႔ က်ေနာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။ အဖဲြ႕၀င္ႏိုင္ငံေတြဘက္ကလည္း ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ေစာင့္ေနၾကပါတယ္။"
တကယ္လို႔ မဲခဲြဆံုးျဖတ္မယ္ဆိုရင္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို အတည္ျပဳမယ့္ အလားအလာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေမးၾကည့္ေတာ့-
"လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီအပါအ၀င္ ႏိုင္ငံအမ်ားစုဟာ သူတို႔ျပည္တြင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေလးစားမႈမရွိသလို၊ လူ႕အခြင့္အေရးကိစၥရပ္ေတြမွာ ကုလသမဂၢက ပါ၀င္တဲ့ အခန္းက႑ကိုလည္း ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ျခင္းမရွိပါဘူး။ တရုတ္လိုမ်ဳိး ႏိုင္ငံတခ်ဳိ႕ကေန ႏိုင္ငံခ်င္းအလိုက္ ခ်မွတ္တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို မၾကာခဏ ကန္႔ကြက္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကာယကံရွင္ ႏိုင္ငံက ကန္႔ကြက္မႈမရွိဘူးဆိုရင္ အဲဒီႏိုင္ငံေတြကလည္း ကန္႔ကြက္ေလ့ေတာ့ မရွိပါဘူး။ တကယ္လို႔ အဲဒီႏိုင္ငံက ကန္႔ကြက္မယ္ဆိုရင္ တရုတ္၊ က်ဴဘားနဲ႔ ရုရွား ႏိုင္ငံေတြက အစဥ္တစိုက္ လိုက္ၿပီး ကန္႔ကြက္ပါတယ္။ မြတ္စလင္ႏိုင္ငံတခ်ဳိ႕လဲ မၾကာခဏ အဲဒီလိုမ်ဳိး လုပ္ပါတယ္။ဒါေပမဲ့ အခု ျမန္မာ့အေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာ အဓိကကိစၥက ရိုဟင္ဂ်ာျဖစ္ေနေတာ့ အီဂ်စ္၊ ပါကစၥတန္၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ မေလးရွားနဲ႔ အျခား ႏိုင္ငံေတြက ဘယ္လိုရပ္တည္မလဲဆိုတာေတာ့ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းမရွိေသးပါဘူး။ သူတို႔ႏိုင္ငံေတြမွာ ျပည္သူေတြကိုယ္တိုင္ ရိုဟင္ဂ်ာကိစၥကို စာနာေထာက္ထားတဲ့ ဆႏၵျပပဲြေတြလုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ တဘက္မွာလည္း သူတို႔ ႏိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒအရ ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ႏိုင္ပါတယ္။"
ဒါ့အျပင္ ျမန္မာအစိုးရဘက္က အဓိက ကန္႔ကြက္ခဲ့တဲ့ COI (Commission of Inquiry) ေခၚ ႏိုင္ငံတကာစံုစမ္းေရးအဖဲြ႕ အမည္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အခု ဆံုးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္းမွာ အမည္ေျပာင္းလဲၿပီး ေဖၚျပခဲ့တာနဲ႔ပတ္သက္လို႔လည္း Brad Adams ကအခုလိုေျပာပါတယ္။
"COI (Commission of Inquiry) ေခၚ ႏိုင္ငံတကာစံုစမ္းေရးအဖဲြ႕ ဆိုတာကေတာ့ ပိုၿပီး ျပင္းထန္ပါတယ္။ ညွမ္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈေတြနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ဆိုးဆိုးရြားရြားျဖစ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကို သြားေရာက္စံုစမ္းေလ့လာတဲ့ ကုလသမဂၢလက္ေအာက္ခံ အဖဲြ႕အစည္းျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရဘက္ကေတာ့ COI ကို သံုးတဲ့ ကိစၥကို အျပင္းအထန္ ကန္႔ကြက္ထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာကိုယ္စားလွယ္တခ်ဳိ႕ကေန အသံုးအႏွဳန္းေျပာင္းၿပီးသံုးဖို႔ ၾကား၀င္ညွဳိေပးခဲ့ပါတယ္။ အခု ဆံုးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္းထဲမွာေတာ့ COI အစား International Facts Finding Commission ႏိုင္ငံတကာ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရး အဖဲြ႕ဆိုၿပီး သံုးထားပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ အေရးႀကီးတာကေတာ့ လြတ္လပ္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာစံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖဲြ႕ျဖစ္ဖို႔ပါပဲ။ ၿပီးေတာ့ ဘယ္အဖဲြ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ သူတို႔ ေတြ႕ရွိလာမယ့္ အေထာက္အထားအခ်က္အလက္ေတြကို ျမန္မာအစိုးရကို ေျဖကိုေျဖရွင္းရမွာျဖစ္ပါတယ္။"
ဒီကေန႔ ျမန္မာ့အေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္းကို မဲခဲြဆံုးျဖတ္မယ္ဆိုရင္ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ အဖဲြ႕၀င္ႏိုင္ငံ (၄၇)ႏိုင္ငံ ကသာ မဲေပးခြင့္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုဆံုးျဖတ္ရမွာ ဗီတိုအာဏာသံုးပိုင္ခြင့္မရွိပဲ အားလံုးသေဘာတူညီခ်က္ ဒါမွမဟုတ္ ျမန္မာဘက္က ကန္႔ကြက္ၿပီး မဲခဲြဆံုးျဖတ္ခ်င္တယ္လို႔ ေျပာလာတယ္ဆိုရင္ မဲခဲြဆံုးျဖတ္ၿပီး အတည္ျပဳၾကမွာျဖစ္ပါတယ္။
