ရခုိင္ျပည္နယ္ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေန ၿဗိတိသွ်ပါလီမန္ ေဆြးေႏြး
မခင္ျဖဴေထြး
ဗီြအုိေအ ျမန္မာ
ဒီဇင္ဘာ (၅) ၂၀၁၂
ၿမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ရွိလာေပမဲ့လို႔ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ စိုးရိမ္ စရာေတြ ရွိေနေသးတဲ့အေၾကာင္း၊ အထူးသျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ မၾကာခင္လေတြက ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အၾကမ္း ဖက္ ပဋိပကၡေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဒုကၡေရာက္ေနၾကတဲ့ ျပည္သူေတြအေရး စိုးရိမ္တဲ့ အေၾကာင္းေတြကို မေန႔က ၿဗိတိန္ ပါလီမန္မွာ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြက ေမးျမန္းေဆြးေႏြးခဲ့ၾက ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာက အေရးကိစၥေတြကို ၿဗိတိန္ပါလီမန္မွာ လစဥ္ ခုလို ေဆြးေႏြးၾကတာမွာ ဒီလမွာေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံအေရးကို အေလးေပး ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေဆြးေႏြးမႈ အေၾကာင္း အျပည့္အစံုကို မခင္ျဖဴေထြးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ႏုိင္ငံတကာက အေရးကိစၥေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ၿဗိတိန္ပါလီမန္မွာ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြရဲ႕ ေမးျမန္း မႈေတြနဲ႔ သက္ဆုိင္ရာႏိုင္ငံျခားေရးနဲ႔ ဓနသဟာယ၀န္ႀကီး႐ံုး ၀န္ႀကီးရဲ႕ အျပန္ အလွန္ ေျဖၾကားေဆြးေႏြး မႈေတြကို လစဥ္ျပဳလုပ္ေလ့ရွိတာမွာ ဒီလမွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံက လူ႔အခြင့္ အေရး အေျခအေန၊ အထူး သျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း မၾကာေသးခင္ လပိုင္းေတြက ျဖစ္ပြားခဲ့ တဲ့ ေသြးထြက္သံယို အၾကမ္းဖက္ မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ကိစၥေတြကို ၿဗိတိန္အမတ္ေတြ မေန႔က ေမးျမန္း ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
မၾကာခင္လေတြကစလို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ၿဗိတိန္အစိုးရက ဖိအားေပးမႈေတြ ေလွ်ာ့လာေန တာေၾကာင့္ ျမန္ မာႏုိင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈတခ်ိဳ႕ ရွိလာတယ္ဆိုေပမဲ့ လူ႔အခြင့္ အေရးပိုင္းမွာ စိုးရိမ္ စရာ အေျခအေန ရွိေနတယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကို အစိုးရအေနနဲ႔ အေလးထား စဥ္းစားႏိုင္ဖို႔ ၿဗိတိန္ ပါလီမန္ အမတ္ေတြက ခုလို ေမးခြန္းထုတ္မႈေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ခဲ့ တာျဖစ္တယ္လို႔ ၿဗိတိန္ႏုိင္ ငံအေျခ စိုက္ ျမန္မာ့အေရးလႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႔ Burma Campaign UK က လႈပ္ရွားမႈတာ၀န္ခံတဦးျဖစ္တဲ့ မေမရီလွက ေျပာပါတယ္။
“ရခုိင္ေဒသအေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ပဲ အဓိကေဆြးေႏြးတာပါ။ ေနာက္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ဳိးေတြ အတြက္ကို သူတို႔ အဓိကထားၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးပါတယ္။ ဘယ္လိုေထာက္ပံ့ ကူညီမႈေတြ ေပးမလဲ၊ သူတို႔အတြက္ သူတို႔ရဲ႕ ရပိုင္ခြင့္ေတြေပ့ါေနာ္-အဲဒီ အတြက္ကို ထည့္သြင္းၿပီးေတာ့ အဓိကထား ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။ ဗမာျပည္အစိုးရနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း သူတို႔ေတြက ေဆြးေႏြး မႈေတြ ေန႔တုိင္း ရွိတယ္။ ရခုိင္ေဒ သတင္မဟုတ္ဘူး၊ အခု ကခ်င္ျပည္နယ္ အေျခအေနေတြေရာ၊ ရွမ္းျပည္နယ္ အေျခအေနေတြေရာ သူတို႔ေတြ က စိုးရိမ္မႈေတြလည္း ရွိေနတယ္။ ဒီေတာ့ ဗမာျပည္ က ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ေရာ ေနာက္ David Cameron သြားလည္တုန္းကလည္း အဲဒီ တိုင္းရင္းသား အေရးကိုလည္း ထည့္သြင္း ေဆြးေႏြးတဲ့ အေၾကာင္းကိုလည္း သူ mention လုပ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဗမာျပည္မွာ တာဝန္က်ေနတဲ့ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ သံအမတ္ကလည္း တုိင္းရင္းသားအေရးေတြကို အၿမဲတမ္းပဲ ျမန္မာျပည္အစိုးရနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ေနတယ္လို႔ သူတို႔ ေျပာပါတယ္။”
ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္ငန္းေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန တိုးတက္ ေကာင္း မြန္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ အေျခအေနေတြနဲ႔ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ အကူအညီ ေပးေနတဲ့ အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း ၿဗိတိန္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ က ေမးခြန္း ထုတ္ ေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကတယ္လို႔လည္း မေမရီလွက ေျပာျပပါတယ္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့က အခု လာမယ့္ ေနာက္တပတ္ေလာက္ ဆိုလို႔ရွိရင္ ၿဗိတိန္မွာရွိတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံေရးဆိုင္ရာ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးတစ္ေယာက္က ျမန္မာျပည္ကို ဒီက ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမယ့္သူတခ်ဳိ႕နဲ႔ သြားလည္ဖို႔ ရွိတယ္။ အဲဒီမွာလည္း သူတို႔ သြားလည္တဲ့ အခါမွာ လည္း ျမန္မာႏိုင္ ငံအတြက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြကို အေလးထားၿပီး လုပ္မွာျဖစ္သလို လူ႔အခြင့္အေရး ကိစၥေတြ ကို လည္း ထည့္သြင္းေဆြးေႏြးမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္ရွင့္။”
ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံအေျခစိုက္ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႔ Burma Campaign UK က လႈပ္ရွားမႈ တာ၀န္ခံ တဦးျဖစ္ တဲ့ မ ေမရီလွ က ေျပာ ျပသြားတာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ဆိုင္ရာ ကိစၥေတြ အေပၚမွာ ခုလို ၿဗိတိန္အမတ္ေတြ ေမးျမန္း ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္ဆိုေပမဲ့ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္းပတ္အတြင္းသံဃာေတာ္ေတြနဲ႔ ျပည္သူ အမ်ားအျပားထိခိုက္ဒဏ္ရာေတြရခဲ့ၾကတဲ့မံုရြာလက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံ ကိန္း အၾကမ္း ဖက္ ႏွိမ္နင္းမႈေတြနဲ႔ ဖမ္းဆီးမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ လို႔ေတာ့ သူတို႔က ထည့္သြင္း ေျပာ သြား ခဲ့ျခင္း မရွိပါဘူး။
ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေပးေနတဲ့ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံ ရဲ႕လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီ အေထာက္အပံ့ေတြ ဟာ ျမန္မာႏိုင္ ငံရဲ႕ အက်ပ္ အတည္းေတြကို ကူညီ ေျဖရွင္းရာ ေရာက္ေစဖို႔နဲ႔ ၿဗိတိန္စီးပြားေရး ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔တခ်ိဳ႕ မၾကာခင္ ျမန္မာႏုိင္ငံကို သြားတဲ့အခါ လူ႔အခြင့္အေရး ကိစၥေတြကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈမထားဘဲ လူ႔အခြင့္ အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာ အစိုးရကို အေလးေပး တုိက္တြန္းမႈေတြ လုပ္သင့္တဲ့ အေၾကာင္းေတြကို လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြက အစိုးရကို အဓိက တိုက္တြန္း ေဆြးေႏြးခဲ့ၾက တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿဗိတိန္အစိုးရ အေန နဲ႔ ျမန္ မာႏိုင္ ငံအေပၚ ဖိအားေပးမႈေတြ ေလ်ာ့နည္းလာခ်ိန္မွာ ခုလို လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြရဲ႕ တုိက္ တြန္းေျပာ ဆိုမႈဟာ အားတက္စရာ ျဖစ္တယ္လို႔ မေမရီလွ က ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္ရွင္။
ႏုိင္ငံတကာက အေရးကိစၥေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ၿဗိတိန္ပါလီမန္မွာ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြရဲ႕ ေမးျမန္း မႈေတြနဲ႔ သက္ဆုိင္ရာႏိုင္ငံျခားေရးနဲ႔ ဓနသဟာယ၀န္ႀကီး႐ံုး ၀န္ႀကီးရဲ႕ အျပန္ အလွန္ ေျဖၾကားေဆြးေႏြး မႈေတြကို လစဥ္ျပဳလုပ္ေလ့ရွိတာမွာ ဒီလမွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံက လူ႔အခြင့္ အေရး အေျခအေန၊ အထူး သျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း မၾကာေသးခင္ လပိုင္းေတြက ျဖစ္ပြားခဲ့ တဲ့ ေသြးထြက္သံယို အၾကမ္းဖက္ မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ကိစၥေတြကို ၿဗိတိန္အမတ္ေတြ မေန႔က ေမးျမန္း ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
မၾကာခင္လေတြကစလို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ၿဗိတိန္အစိုးရက ဖိအားေပးမႈေတြ ေလွ်ာ့လာေန တာေၾကာင့္ ျမန္ မာႏုိင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈတခ်ိဳ႕ ရွိလာတယ္ဆိုေပမဲ့ လူ႔အခြင့္ အေရးပိုင္းမွာ စိုးရိမ္ စရာ အေျခအေန ရွိေနတယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကို အစိုးရအေနနဲ႔ အေလးထား စဥ္းစားႏိုင္ဖို႔ ၿဗိတိန္ ပါလီမန္ အမတ္ေတြက ခုလို ေမးခြန္းထုတ္မႈေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ခဲ့ တာျဖစ္တယ္လို႔ ၿဗိတိန္ႏုိင္ ငံအေျခ စိုက္ ျမန္မာ့အေရးလႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႔ Burma Campaign UK က လႈပ္ရွားမႈတာ၀န္ခံတဦးျဖစ္တဲ့ မေမရီလွက ေျပာပါတယ္။
“ရခုိင္ေဒသအေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ပဲ အဓိကေဆြးေႏြးတာပါ။ ေနာက္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ဳိးေတြ အတြက္ကို သူတို႔ အဓိကထားၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးပါတယ္။ ဘယ္လိုေထာက္ပံ့ ကူညီမႈေတြ ေပးမလဲ၊ သူတို႔အတြက္ သူတို႔ရဲ႕ ရပိုင္ခြင့္ေတြေပ့ါေနာ္-အဲဒီ အတြက္ကို ထည့္သြင္းၿပီးေတာ့ အဓိကထား ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။ ဗမာျပည္အစိုးရနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း သူတို႔ေတြက ေဆြးေႏြး မႈေတြ ေန႔တုိင္း ရွိတယ္။ ရခုိင္ေဒ သတင္မဟုတ္ဘူး၊ အခု ကခ်င္ျပည္နယ္ အေျခအေနေတြေရာ၊ ရွမ္းျပည္နယ္ အေျခအေနေတြေရာ သူတို႔ေတြ က စိုးရိမ္မႈေတြလည္း ရွိေနတယ္။ ဒီေတာ့ ဗမာျပည္ က ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ေရာ ေနာက္ David Cameron သြားလည္တုန္းကလည္း အဲဒီ တိုင္းရင္းသား အေရးကိုလည္း ထည့္သြင္း ေဆြးေႏြးတဲ့ အေၾကာင္းကိုလည္း သူ mention လုပ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဗမာျပည္မွာ တာဝန္က်ေနတဲ့ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ သံအမတ္ကလည္း တုိင္းရင္းသားအေရးေတြကို အၿမဲတမ္းပဲ ျမန္မာျပည္အစိုးရနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ေနတယ္လို႔ သူတို႔ ေျပာပါတယ္။”
ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္ငန္းေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန တိုးတက္ ေကာင္း မြန္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ အေျခအေနေတြနဲ႔ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ အကူအညီ ေပးေနတဲ့ အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း ၿဗိတိန္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ က ေမးခြန္း ထုတ္ ေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကတယ္လို႔လည္း မေမရီလွက ေျပာျပပါတယ္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့က အခု လာမယ့္ ေနာက္တပတ္ေလာက္ ဆိုလို႔ရွိရင္ ၿဗိတိန္မွာရွိတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံေရးဆိုင္ရာ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးတစ္ေယာက္က ျမန္မာျပည္ကို ဒီက ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမယ့္သူတခ်ဳိ႕နဲ႔ သြားလည္ဖို႔ ရွိတယ္။ အဲဒီမွာလည္း သူတို႔ သြားလည္တဲ့ အခါမွာ လည္း ျမန္မာႏိုင္ ငံအတြက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြကို အေလးထားၿပီး လုပ္မွာျဖစ္သလို လူ႔အခြင့္အေရး ကိစၥေတြ ကို လည္း ထည့္သြင္းေဆြးေႏြးမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္ရွင့္။”
ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံအေျခစိုက္ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႔ Burma Campaign UK က လႈပ္ရွားမႈ တာ၀န္ခံ တဦးျဖစ္ တဲ့ မ ေမရီလွ က ေျပာ ျပသြားတာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ဆိုင္ရာ ကိစၥေတြ အေပၚမွာ ခုလို ၿဗိတိန္အမတ္ေတြ ေမးျမန္း ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္ဆိုေပမဲ့ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္းပတ္အတြင္းသံဃာေတာ္ေတြနဲ႔ ျပည္သူ အမ်ားအျပားထိခိုက္ဒဏ္ရာေတြရခဲ့ၾကတဲ့မံုရြာလက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံ ကိန္း အၾကမ္း ဖက္ ႏွိမ္နင္းမႈေတြနဲ႔ ဖမ္းဆီးမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ လို႔ေတာ့ သူတို႔က ထည့္သြင္း ေျပာ သြား ခဲ့ျခင္း မရွိပါဘူး။
ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေပးေနတဲ့ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံ ရဲ႕လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီ အေထာက္အပံ့ေတြ ဟာ ျမန္မာႏိုင္ ငံရဲ႕ အက်ပ္ အတည္းေတြကို ကူညီ ေျဖရွင္းရာ ေရာက္ေစဖို႔နဲ႔ ၿဗိတိန္စီးပြားေရး ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔တခ်ိဳ႕ မၾကာခင္ ျမန္မာႏုိင္ငံကို သြားတဲ့အခါ လူ႔အခြင့္အေရး ကိစၥေတြကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈမထားဘဲ လူ႔အခြင့္ အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာ အစိုးရကို အေလးေပး တုိက္တြန္းမႈေတြ လုပ္သင့္တဲ့ အေၾကာင္းေတြကို လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြက အစိုးရကို အဓိက တိုက္တြန္း ေဆြးေႏြးခဲ့ၾက တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿဗိတိန္အစိုးရ အေန နဲ႔ ျမန္ မာႏိုင္ ငံအေပၚ ဖိအားေပးမႈေတြ ေလ်ာ့နည္းလာခ်ိန္မွာ ခုလို လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြရဲ႕ တုိက္ တြန္းေျပာ ဆိုမႈဟာ အားတက္စရာ ျဖစ္တယ္လို႔ မေမရီလွ က ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္ရွင္။
