ရခိုင္ ပဋိပကၡ ေျဖရွင္းနည္း မ်ားကို အစီရင္ ခံစာတြင္ အဓိက ထည့္ေရးထား သည္ဟုဆို
မင္းမင္း
မဇၥ်ိမ
25.4.2013
ရန္ကုန္ ။ ။ ရခိုင္ ျပည္နယ္မွ ပဋိပကၡ မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အစိုးရမွ ေျဖရွင္း ရန္နည္း လမ္းမ်ားကို အစီရင္ ခံစာတြင္ အဓိက ထည့္သြင္း ေရးသား ထားသည္ဟု စံုစမ္း စစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္၏ အတြင္း ေရးမွဴးက မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။
“အဓိက ကေတာ့ ပဋိပကၡေတြ ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။ ဒီပဋိပကၡေတြ ေျဖရွင္းဖို႔ အတြက္၊ ခ်ဳပ္ၿငိမ္း သြားဖို႔ အတြက္ အစိုးရ အေနန႔ဲ ဘယ္လို ေဆာင္ရြက္ သင့္တယ္ ဆိုတဲ့ဟာကို အဓိက ထားၿပီး က်ေနာ္ တို႔ ေရး ထား ပါတယ္” ဟု ေဒါက္တာ ေက်ာ္ရင္လႈိင္ က ေျပာသည္။
စာမ်က္ႏွာ ၁၀၀ ေက်ာ္ ပါေသာ အဆိုပါ အစီရင္ ခံစာကို သမၼတ ထံသို႔ ယခုလ ၂၂ ရက္ေန႔က ေပးပို႔ ထား ၿပီး ျဖစ္ၿပီး အေသးစိတ္ အခ်က္ မ်ားကို ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲ ျပဳလုပ္မည္ ဟုဆို သည္။
၂၀၁၂ ခုႏွစ္က ျဖစ္ပ်က္ ခဲ့သည့္ ရခိုင္ ျပည္နယ္တြင္း ပဋိပကၡ မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျဖစ္ရပ္မွန္ စံုစမ္း စစ္ေဆး ရန္ႏွင့္ အၾကံျပဳရန္ အဖြဲ႔ဝင္ ၂၇ ဦး ပါသည့္ ေကာ္မရွင္ကို သမၼတက ဖြဲ႔စည္း ေပးၿပီး ရွစ္လေက်ာ္ အၾကာတြင္ အၿပီးသတ္ အစီရင္ခံစာ ထြက္ေပၚ လာျခင္း ျဖစ္သည္။
စံုစမ္း ရရွိမႈ မ်ားကို မတ္လ ကုန္တြင္ သမၼတထံ အစီရင္ခံစာ တင္ရန္ ေျပာင္းလဲ သတ္မွတ္ ခဲ့ေသာ္လည္း ရခိုင္တြင္ ျဖစ္ပြား သကဲ့သို႔ အလားတူ ကိစၥရပ္မ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့၍ ၾကန္႔ၾကာ ခဲ့ရေၾကာင္း ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႔ ဝင္ ျဖစ္သူ ဒီမိုကရက္ တစ္ ပါတီ (ျမန္မာ) ၏ အတြင္း ေရးမွဴး ေဒၚသန္းသန္းႏု က မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။
“မတ္လ ကုန္မွာ မတင္ျပ ႏုိင္တာက အဲဒီ မတိုင္ခင္ ေလးမွာပဲ မိတၳီလာတို႔၊ ႀကိဳ႕ပင္ ေကာက္ တို႔မွာ ျပႆ နာေတြ နည္းနည္း ျပန္႔ႏွံ႔ သြားတယ္ ဆိုေတာ့ အေျခခံ အားျဖင့္ ၾကည့္မယ္ ဆိုရင္ ရခိုင္နဲ႔ အလား သ႑ာန္ တူေန တယ္ေလ။ ေတာ္ၾကာ က်ေတာ့ တမ်ဳိး တဖံု ေကာက္ခ်က္ ခ်ၾကမွာ စိုးလို႔ အဲဒီ တုန္းက ဘာမွ မထုတ္ ျပန္ခဲ့ တာပါ” ဟု ေျပာသည္။
အစီရင္ ခံစာတြင္ ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ရပ္ မွန္မ်ား ေဖာ္ျပ ေပးၿပီး အနာဂတ္ အတြက္ ထိေရာက္စြာ ကိုင္တြယ္ သင့္ေၾကာင္း အစၥလာမ္ သာသနာ ေရးရာ ေကာင္စီ ဌာနခ်ဳပ္မွ တြဲဖက္ အတြင္း ေရးမွဴး ဦးဝဏၰေရႊ က ဆို သည္။
“က်ေနာ္ တို႔ ဆိုလိုခ်င္ တာက ဒီျပႆနာရဲ့ အရင္း အျမစ္ ေပါ့ဗ်ာ။ အရင္း အျမစ္ကို ေဖၚျပ ေပးဖို႔ လိုတယ္။ ျဖစ္စဥ္ ျဖစ္ရပ္ အမွန္ ေဖၚျပေပးဖို႔ လိုတယ္။ ၿပီးရင္ ေနာင္ဒီလို ျဖစ္စဥ္ ျဖစ္ရပ္ မ်ိဳးေနာင္ကို မျဖစ္ ရေအာင္ ဘယ္လို ကာကြယ္ မလဲ ဆိုတာ ထိေရာက္တဲ့ အစီ အမံ လိုတယ္” ဟု မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။
ထိုအစီ ရင္ခံစာကို သမၼတထံ ေပးပို႔သည့္ ေန႔မွာပင္ အေမရိကန္ အေျခစုိက္ လူ႔အခြင့္ အေရး ေစာင့္ ၾကည့္ ေရး အဖြဲ႔ (HRW) က ရခိုင္ ျပည္နယ္ အတြင္းရိွ ရိုဟင္ဂ်ာ မူဆလင္ မ်ားအား “လူမ်ဳိးတုန္း သုတ္ သင္မႈ” ႏွင့္လူသားမဆန္ေသာရာဇဝတ္မႈမ်ားက်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ ျဖစ္ရပ္မ်ားအတြက္အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ ေဒသ အာဏာ ပိုင္မ်ားအား စြပ္စြဲ ျပစ္တင္ ထားသည့္ “All You Can Do is Pray” ေခါင္းစဥ္ တပ္ ၁၅၃ မ်က္ႏွာပါ အစီရင္ ခံစာ တေစာင္ ထုတ္ျပန္ ခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ ဤပဋိ ပကၡမ်ား စတင္ ျဖစ္ေပၚရျခင္းမွာ ဘာသာေရ ေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ စီးပြားေရး ကိုသာ အေျခ ခံ သည္ဟု ေဒၚသန္းသန္းႏုက မွတ္ခ်က္ ျပဳသည္။
“တဖက္ ကလည္း လူဦးေရက အဆ မတန္ မ်ားလာတယ္။ မ်ားလာေတာ့ စီးပြား ေရးမွာက တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ က ၿပိဳင္ဘက္လို ျဖစ္လာ တာေပါ့။ အဓိက ေျပာမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ အဲဒါကို အေျခခံ တာပါပဲ” ဟု ဆိုသည္။
၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လဆန္းမွ ရခိုင္ ျပည္နယ္တြင္ စတင္ ျဖစ္ပြား ခဲ့ေသာ အၾကမ္းဖက္ မႈမ်ားေၾကာင့္ လူေပါင္း တသိန္း ဝန္းက်င္ခန္႔ အိုးမဲ့ အိမ္မဲ့ ျဖစ္ခဲ့ ရၿပီး လူ ၁၄၀ ခန္႔ ေသဆံုး ခဲ့ရသည္။
