Civil Rights

ေဌးလြင္ဦး

RB News

29.8.2013

Civil Rights ဆုိတာ ႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံ ထဲမွာ လူသား ခ်င္းၾကား တန္းတူ ညီမွ် အခြင့္ အေရး၊ အက်ိဳးတူ ေအးတူ ပူမွ် ခံစားရေရး ျဖစ္ပါတယ္။ တန္းတူ ညီမွ် အခြင့္ အေရး ရရွိေအာင္ လႈပ္ရွားမႈ ဆိုတာ တန္းတူ ညီမွ် အခြင့္ အေရး မရွိတဲ့ အရပ္ ေဒသ၊ တိုင္း၊ ႏိုင္ငံေတြ မွာသာ ျဖစ္ေပၚ လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ 

ဒီမွာလည္း တန္းတူ ညီမွ် အခြင့္ အေရး တစ္ကယ္ ဆံုးရံႈး ေနရတဲ့ လူထု တစ္ရပ္က မိမိတိို႔မွာ အမွန္ တစ္ကယ္ အခြင့္ အေရးေတြ ဆံုးရံႈး ေနပါလား-၊ ဒီအခြင့္ အေရးကို ရေအာင္ ဘယ္လို ရယူမလဲ ဆိုတဲ့ အသိတရား လည္း ရွိလာဘို႔ လိုအပ္ ပါတယ္။ တန္းတူ ညီမွ် အခြင့္ အေရး ဆံုးရံႈး ေနတာကို ဆံုးရံႈး ေနမွန္း မသိဘဲ အဆင္ ေျပသလို ေနတတ္တဲ့ အလိုက္သင့္ ေက်းကၽြန္ စိတ္ေပါက္ ေနတဲ့ လူထု ဆိုရင္ အဲ့လို လူထုမ်ိဳး အတြက္ တန္းတူ ညီမွ် အခြင့္ အေရး ရလာဘို႔ အေၾကာင္း မရွိပါ။ အေၾကာင္း ကေတာ့ တန္းတူ ညီမွ် အခြင့္ အေရး ဆိုတာလည္း လူမႈ ေတာ္လွန္ေရး တစ္ခု ျဖစ္ေနလို႔ ပါပဲ။

တန္းတူ ညီမွ် အခြင့္ အေရး ရရွိဘို႔ လႈပ္ရွား ႀကိဳးစား ခဲ့တဲ့ သမိုင္းမွာ အေမရိ ကန္ ၿပည္ေထာင္ စု က ေဒါက္တာ မာတင္ လူသာကင္း (ဂ်ဴနီယာ) ဦးေဆာင္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈက ကမၻာမွာ သမိုင္း၀င္ ျဖစ္ခဲ့ ပါ တယ္။ သူ မတိုင္မွီ လူမဲ ေတြရဲ႔ အခြင့္ အေရးကို စတင္ ေတာင္းဆို ခဲ့သူ ေခါင္းေဆာင္က မဲလ္ကြန္ အိက္စ္ ျဖစ္ၿပီး မဲလ္ကြန္ အိက္စ္က လုပ္ႀကံ ခံလိုက္ ရပါတယ္။ မဲလ္ကြန္ အိက္စ္ရဲ႔ ငါတို႔ဟာ ၿခံထဲက ၾကက္ေတြ မဟုတ္ဘူး ဆိုတဲ့ သမိုင္း၀င္ စကား က တန္းတူ ညီမွ် အခြင့္ အေရး ဆိုတာကို ေမ့ေလွ်ာ့ ေနတဲ့ လူထုႀကီးကို စတင္ လႈပ္ႏိႈး ႏုိင္ခဲ့တာပါ။ ၀မ္းနည္း စရာ ေကာင္းတာက လူမဲေတြ အတြက္ တန္းတူ ညီမွ် အခြင့္ အေရးကို ဦးေဆာင္ ေတာင္းဆိုတဲ့ မဲလ္ကြန္ အိက္စ္ ကို လုပ္ႀကံတဲ့ သူဟာ ဆန္႔က်င္ဘက္ အင္အား စုရဲ႔ လက္ပါးေစ လူမဲေတြပဲ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ မဲလ္ကြန္ အိက္စ္ေရာ ေဒါက္တာ လူသာကင္းပါ လုပ္ႀကံ ခံရသူ မ်ား ျဖစ္ခဲ့ ေပမယ့္-၊ သူတို႔ ဦးေဆာင္ ခဲ့တဲ့ တန္းတူ ညီမွ် အခြင့္အေရး လႈပ္ရွား မႈေၾကာင့္ လူမဲ ေတြရဲ႔ ဘ၀ ဟာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု ထဲမွာ တန္းတူ ညီမွ် အခြင့္ အေရးရဲ႔ အက်ိဳး ေတြကို ခံစား ခဲ့ရ ပါေတာ့ တယ္။ လူသားခ်င္း တန္းတူ ညီမွ် အခြင့္ အေရးကို ဥပေဒျပဳ ေပးလိုက္တဲ့ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္ စု ဟာ လည္း လူ႔အရင္း အျမစ္ အရည္ အေသြး မ်ားရဲ႔ အက်ိဳး တရားေတြ ျဖစ္ထြန္းၿပီး ဆထက္တံပိုး တိုး တက္ ခြင့္ရ သြားပါ ေတာ့တယ္။

အလားတူ အာဖရိက တိုက္ထဲက ေတာင္အာဖရိက ႏိုင္ငံ ဟာလည္း တန္းတူ ညီမွ် အခြင့္ အေရးကို ဥပေဒ ျပဳေပး လိုက္ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ လူတစ္ဦး ခ်င္းရဲ႔ လုပ္အား လူ႔အရင္း အျမစ္နဲ႔ အရည္ အေသြး ေတြ ကို အသံုး ခ်ခြင့္ ရသြား ၿပီး ေဒသ တြင္းမွာ အတိုး တက္ဆံုး ႏိုင္ငံ တစ္ခု ျဖစ္လာ ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာ ႏုိင္ငံက အတု ယူဘို႔ လိုအပ္လွ ပါတယ္။

တန္းတူ ညီမွ် အခြင့္ အေရး ဆိုတဲ့ စကားလံုးနဲ႔ ဥပေဒ ျပဳမႈက စကား ေ၀ါဟာရ အျဖစ္ လြယ္ကူ ေပမယ့္ လက္ ေတြ႔ အေကာင္ အထည္ ေဖၚတဲ့ ေနရာမွာ အလြန္ တရာ ခက္ခဲ လွပါတယ္။ တန္းတူ ညီမွ် အခြင့္ အေရး အတြက္ လူမႈ ေတာ္လွန္ေရး ျဖစ္ေပၚ ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံ ေတြကို ျပန္ၾကည့္ရင္ ေနာက္ခံ လူ႔အသိုင္း အ၀ိုင္း နဲ႔ ျဖစ္တည္ပံု လူ႔သမိုင္း မတူ ညီမႈအေပၚ ေတာ္လွန္ေရး ရဲ႔ အသြင္ သ႑ာန္ ဟာလည္း မတူ ကြဲျပား တာ ကို ေတြ႔ျမင္ ရပါတယ္။ 

အဂၤလန္ ႏုိင္ငံမွာ ပရိုတက္စ္ တင့္ဂိုဏ္း ေတြကို ဖိႏွိပ္ ခဲ့စဥ္က- ဘာသာေရး အေၾကာင္း ျပခ်က္နဲ႔ ဖိႏွိပ္ ခြဲျခားျခင္း ျဖစ္ခဲ့တယ္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုမွာ လူမဲေတြကို ေက်းကၽြန္ အျဖစ္ အစဥ္ အလာ အျမင္ ရွိမႈေတြေၾကာင့္ ခြဲျခား ဆက္ဆံ ခံခဲ့ရတယ္။ ေတာင္အာဖရိကမွာ အသားေရာင္နဲ႔ လူျဖဴ ႀကီးစိုးေရး ၀ါဒ ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ခဲ့ ရတယ္။ ဒါေတြ အားလံုးကို အဆိုပါ ႏုိင္ငံေတြမွာ ေက်ာ္ျဖတ္ ႏုိင္ခဲ့ပါၿပီ။ ဘယ္ဘာ သာ ျဖစ္ျဖစ္-၊ ဘာအေရာင္ ျဖစ္ျဖစ္ လူကို လူလို႔ ျမင္ႏိုင္တဲ့ အသိစိတ္ေတြ လူလူခ်င္း လူလို ဆက္ဆံ ရ မယ္ ဆိုတဲ့ ခံစားမႈေတြ သူတို႔ ရင္ထဲမွာ အျမစ္တြယ္ ခဲ့ၾကပါၿပီ။

တန္းတူညီမွ် အခြင့္ အေရးကို မေပးခ်င္ သူေတြဟာ တစ္ကယ္ေတာ့ စိတ္ေရာဂါ တစ္ခုခု စြဲကပ္ ေန သူေတြ ျဖစ္တယ္ လို႔ ကၽြန္ေတာ့ အေနနဲ႔ ဆိုခ်င္ပါတယ္။ သူတို႔ ကိုယ္သူတို႔ ယံုၾကည္မႈ အားနည္းျခင္း၊ မသိစိတ္ တြင္းက သိမ္ငယ္ စိတ္ႏိုးႂကြမႈ လြန္ကဲျခင္း၊ သတၱိရွင္ တို႔ရဲ႔ ႏွလံုးကို မမူတဲ့ မနာလိုမႈ ယိုဖိတ္ျခင္း စိတ္ေ၀ဒနာ ရွင္ေတြဟာ လူ- လူခ်င္း တန္းတူ ညီမွ် အခြင့္ အေရးနဲ႔ ဆက္ဆံ ရမွာကို ေၾကာက္ရြံ႔ သူ မ်ား ျဖစ္ တယ္ လို႔ ေဒါက္တာမာတင္ လူသာကင္းကို ေထာက္ခံ ခဲ့တဲ့ လူျဖဴအုပ္စု ေခါင္းေဆာင္ ေတြက- အတိုက္ အခံ မ်ားကို ေထာက္ျပ ခဲ့ပါတယ္။

သူတို႔ ကိုယ္သူတို႔ ယုတၱိရွိ လွပါတယ္လို႔ ထင္မွတ္ အေၾကာင္း ျပေနတဲ့ ဆင္ျခင္ ေတြဟာ တစ္ကယ္ေတာ့ ကေလး ဆန္လွတဲ့ ယုတၱိမဲ့ ေခတ္ေနာက္က် ေနမႈ မ်ားသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို အယူသည္း ရပ္တည္မႈ မ်ားဟာ သမိုင္းမွာ လူၾကမ္း မင္းသား မ်ားသာ ျဖစ္သြား ရပါတယ္။

Civil Rights လႈပ္ရွားမႈ အတြက္ တိုင္းျပည္ တြင္းမွာ ရွိတဲ့ လူအမ်ားစု ႀကီးကို Civil Rights ရဲ႔ ေကာင္း က်ိဳး ေတြကို ေဆြးေႏြး ဖလွယ္ဘို႔နဲ႔ Civil Rights မရွိတဲ့ ႏိုင္ငံမ်ားရဲ႔ လူရာ မ၀င္ျဖစ္ရမႈ မ်ားကိုလည္း နားေပါက္ေအာင္ ေျပာဆို ႏိုင္ဘို႔ လိုပါတယ္။ ႏိုင္ငံ တစ္ကာ အေတြ႔ အႀကံဳ မ်ားအရ Civil Rights ကို မႀကိဳက္သူ မ်ားထဲမွာ မ်က္ကန္း ဘာသာေရး အယူသည္းေတြ၊ အမ်ား ႀကိဳက္လိုက္ေလွ်ာ ဆင္ေျခမွားကို က်င့္သံုးတဲ့ အာဏာမက္ေတြ၊ ယုတ္မာ ေကာက္က်စ္တဲ့ စီးပြားေရး သမား ေတြက မ်ားတတ္ ပါတယ္။ အဲ့ဒီ အုပ္စု သံုးစုဟာ အက်ိဳးတူ ပူးေပါင္းၿပီး သာမန္ လူထုႀကီးကို ဘာသာအား အာဏာအား ဓနအားေတြနဲ႔ ျပဳ စား ဖ်ားေယာင္း ေလ့ရွိ ပါတယ္။ အဲ့ဒီ အုပ္စု သံုးစုဟာ ဘယ္သူေသေသ ငေတမာ ၿပီးေရာ ဆိုတဲ့ စိတ္မ်ိဳး ထားသူေတြ ျဖစ္ၿပီး- တိုင္းျပည္ အက်ိဳး၊ လူထု အက်ိဳး ကို ထည့္မစဥ္းစား ေပးသူ မ်ားသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ ကို လူထုကို ျမင္ေအာင္ ျပဘို႔ လိုအပ္ ပါတယ္။

လက္ရွိ ျမန္မာႏို္င္ငံ အေျခအေနကို တည့္တည့္ သံုးသပ္ရင္ Civil Rights ကို ဖ်က္ဆီး ေနသူ ေတြဟာ ဘာသာ ေရး အယူသည္းေတြ၊ အာဏာမက္ ေတြနဲ႔ ေလာဘ တက္ေနတဲ့ လူတစ္စု စီးပြားေရး သမားေတြ ျဖစ္ေၾကာင္း သိသာ ျမင္သာ ေတြ႔ေန ရပါတယ္။ ဒီသံုးစုက သူတို႔ရဲ႔ ပုဂၢလိက ေအာင္ျမင္မႈ အ တြက္ လူထုနဲ႔ တိုင္းျပည္ကို အရင္းတည္- ခ်ေကၽြး ေနျခင္းသာ ျဖစ္ေၾကာင္း လူထု သိဘို႔ လိုပါမယ္။ ဥပမာ အားျဖင့္ ဘာသာေရး အမည္ခံ သကၤန္း၀တ္ တစ္စုေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ နာမည္ပ်က္ ရတယ္-၊ ဒီမွာ ဗုဒၶဘာသာကို အစဥ္အလာ ရိုးရိုး သားသား ကိုးကြယ္ ယံုၾကည္ ခဲ့တဲ့ လူထုႀကီးက မ်က္ႏွာ ပ်က္ရ၊ ရဟန္း သံဃာ အစစ္ေတြက ဂုဏ္သိကၡာ ပ်က္ရ- ျခင္း ဆိုတဲ့ အက်ိဳး ဆက္ကို ခံစားရၿပီး-၊ အမည္ခံ သကၤန္း၀တ္ အုပ္စု ကေတာ့ ဆြမ္းတဖတ္ ေလွ်ာ့သြားျခင္း မရွိခဲ့ဘူး။ အာဏာ မက္တဲ့ လူေတြ ကလည္း သူတို႔ေၾကာင့္ တိုင္းျပည္ကို စီးပြားေရး ပိတ္ပင္ တာတို႔၊ လမ္းေၾကာင္း ဖြင့္ ေပးလို သေလာက္ မဖြင့္ ေပးတာတို႔ ျဖစ္လာ ခဲ့ရင္လည္း လူထုကသာ ဆင္းရဲတြင္း နက္ၿပီးရင္း နက္ရင္း ခံစား ရမွာ ျဖစ္ၿပီး သူတို႔ အတြက္ေတာ့ မ်ိဳးစဥ္ မ်ိဳးဆက္ ေကာင္းစား ေနဦး မွာပါ။ ကမၻာ တည္သ၍ အာဏာ တည္ေန ဦးမွာပါ။ ေလာေလာဆယ္ အက်ိဳး ဆက္မွာ လူထု ကသာ ဆင္းရဲတြင္း နစ္ျခင္းကို ခံစားရၿပီး မ်ိဳးစဥ္ မ်ိဳးဆက္ လည္း နလံ ထူႏိုင္ဘို႔ မေမွ်ာ္ လင့္ရဲတဲ့ အေျခ အေနကို ေရာက္သြား ရပါတယ္။

ခြဲျခား ဆက္ဆံ ခံရတဲ့ လူသား ေတြဟာလည္း မိမိတို႔ တိုင္းျပည္ ထဲက လူသားေတြ ျဖစ္ၿပီး သူတို႔ရဲ႔ အႀကံအား ဉာဏ္အား ဓနအား လုပ္အားေတြနဲ႔ တိုင္းျပည္ အေပၚ အက်ိဳးျပဳခြင့္ မရတဲ့ အတြက္ တစ္ တိုင္းျပည္လံုး ကိုပဲ ထပ္ဆင့္ ထိခိုက္ ႏုိင္ပါတယ္။

တစ္ကယ္လို႔ Civil Rights ဆိုတာ ရွိလာရင္ အေျခခံ လူထုရဲ႔ ဘ၀ဟာ အခု လက္ရွိ အေျခ အေန က ေန႔ ခ်င္း ညခ်င္း တိုးတက္ ေျပာင္းလဲ လာမွာ ျဖစ္ၿပီး ဘ၀ ေအးခ်မ္းမႈ၊ သက္သာ ေခ်ာင္ခ်ိ မႈမ်ား ရက္ တို ႏွစ္ တို အတြင္းမွာ သိသာ ထင္ရွားစြာ တိုးတက္ လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။- ဒါေတြကို လူထုႀကီး တစ္ရပ္လံုး အသိ၀င္ ေစဘို႔ အေရးႀကီး လွပါတယ္။ သတိေဖၚ ေပးသူ မ်ားလည္း လိုအပ္ ပါတယ္။

Civil Rights ဟာ လူတိုင္း အတြက္ ျဖစ္လို႔ လူတိုင္းက Civil Rights လႈပ္ရွားမႈ ထဲမွာ ပါ၀င္ လာဘို႔ လိုပါ တယ္။ ေထာက္ခံ အားေပး လာဘို႔ လိုပါတယ္။ မာတင္ လူသာကင္းဟာ လူမဲေတြ အတြက္ Civil Rights ကို ဦးေဆာင္ ေပးခဲ့ ေပမယ့္-၊ အဲ့ဒီ လႈပ္ရွားမႈမွာ လူျဖဴေတြ လည္း အမ်ားႀကီး ပါ၀င္ ခဲ့ပါတယ္။ ေထာက္ခံ အားေပး ခဲ့ပါတယ္။ လူျဖဴခ်င္း အမုန္း ခံၿပီး Civil Rights ဘက္က ရပ္တည္ ေပးခဲ့ ပါတယ္။ အဲ့ဒီ အက်ိဳး ဆက္ကို ဒီေန႔ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုႀကီး ခံစားေန ရပါၿပီ။ ဒါေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ သားေတြ အတုယူ သင့္လွ ပါတယ္လို႔ ေျပာလို ပါတယ္။

ေဌးလြင္ဦး

ဦးေဆာင္လႈပ္ရွားမႈ တာ၀န္ခံ

Civil Rights Movement