ေနာက္ဆုံးသတင္း/ေဆာင္းပါးမ်ား

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ျဖစ္ပြားေနေသာ ဘာသာေရး ပဋိပကၡအား ေျဖရွင္းျခင္း

(ဓါတ္ပုံ - AP)

ေဆာင္းပါးရွင္ - Nehginpao Kipgen
ဘာသာျပန္ - O’Laie Manzu
RB News
21.11.2013

၂၀၁၂ ခုႏွစ္ အတြင္းၿမန္မာႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္းရခိုင္ ၿပည္နယ္မွာၿဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ဘာသာေရး ပဋိပကၡဟာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ မွာေတာ့ ျမန္မာ ႏုိင္ငံအလယ္ပိုင္းမွာ မြတ္စလင္နဲ႔ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ေတြအၾကား ပိုမိုၾကီး ဆိုး ရြား တဲ့ ပဋိပကၡၾကီး အသြင္ ကူးေျပာင္း သြားခဲ့ ပါတယ္။

ဒီအၾကမ္းဖက္မႈၾကီးေၾကာင့္ လူေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္ ေသဆံုး ခဲ့ရျပီး ၁၄၀၀၀၀ ေက်ာ္အိုးမဲ့ အိမ္မဲ့ ျဖစ္ခဲ့ ရပါ တယ္။ ျမန္မာ ႏုိင္ငံဟာ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ ကူးေျပာင္း လာေနျပီ ဆိုေပမယ့္ ဒီလူ႕အသိုင္း အဝိုင္းၾကီး ႏွစ္ခု အၾကားမွာရွိေနတဲ့ တင္းမာမႈၾကီး ကေတာ့ အျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာ အသိုင္းအဝုိင္း အၾကားစိုးရိမ္ စ ရာေတြ ျဖစ္ေန ပါေတာ့ တယ္။

ေနာက္ဆံုးထင္ေပၚ ေစတဲ့ အျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာ စိုးရိမ္မႈ ကေတာ့ ျမန္မာ ႏုိင္ငံကို မေမၽွာ္လင့္ဘဲ လာေရာက္ လည္ပတ္ ခဲ့တဲ့ ၄၂ ဦးေျမာက္ အေမရိကန္ သမၼတေဟာင္း ေဘကလင္တန္ (Bill Clinton) ရဲ႕ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ Myanmar Peace Center မွာေျပာၾကား ခဲ့တဲ့ မိန္႔ခြန္း အေပၚမွာ ထင္ဟပ္ ေနတာကို ေတြ႔ရ ပါတယ္။

ကလင္ တန္ ဟာႏိုင္ ငံေရး အေျပာင္း အလဲ အ တြက္ ဦး သိန္း စိန္ အ စိုး ရ ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ ခ်က္ေတြ က“မွတ္ေက်ာက္ တင္ ရေလာက္ေအာင္” ပါဘဲ လို ႔ခ်ီး မြန္း ခဲ့ေပ မယ့္ႏိုင္ငံ အ တြင္း မွာ ဘာ သာေရး ပဋိ ပကၡေတြ ခ်ဳပ္ျငိမ္းေစဖို႔ အတြက္ တိုက္ တြန္း ႏႈိးေဆာ္ သြားခဲ့ ပါတယ္။

“သတင္းေကာင္း တိုင္းကို တကမၻာလံုးက ခ်ီက်ဴး ၾကသလိုဘာသာေရး ပဋိပကၡေတြ အေၾကာင္း လူေတြ ဖတ္ရႈၾက ရတဲ့ အခ်ိန္တိုင္း မွာလည္း ေအာ့ႏွလံုးဆန္ ၾကပါတယ္။ … ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ မတူညီမႈေတြ အေပၚမွာလူေတြက အခ်င္းခ်င္းသတ္ၾက ၿဖတ္ၾကတယ္၊ တိုက္ခိုက္ေနၾကတယ္။ ဒါကို တကမၻာလံုးမွာ ရွိ တဲ့လူေတြ ကေတာ္ေတာ္ေလး ကို စိတ္ ပ်က္ေန လို႔ပါဘဲ” လို႔ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရး၊ ဘာသာေရး  ေခါင္းေဆာင္ေတြ  ေရာပြန္း ေနတဲ့ ပရိသတ္ ၾကီးကို ကလင္တန္က ေျပာခဲ့ ပါတယ္။

ကလင္တန္ဟာ သူ႔ရဲ႕လူ မႈအဖြဲ႔ အ စည္းၿဖစ္တဲ့ က လင္ တန္ေဖာင္ေဒး ရွင္းႏွင့္ အတူ ျမန္မာ ႏုိင္ငံကို လာေရာက္ လည္ ပတ္ခဲ့ တာၿဖစ္ျပီး သမၼတ ဦးသိန္း စိန္၊ လြတ္ေတာ္ ဥကၠဌ ဦးေရႊမန္းနဲ ႔အတိုက္ အ ခံ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ ဆန္း စုၾကည္ တို႔နဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့ ပါတယ္။

ကလင္တန္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံကို ေရာက္တဲ့ အခ်ိန္နဲ႔ သူေျပာတဲ့ ကိစၥ ေတြမွာ အေရးၾကီးတဲ့ အခ်က္ သံုးခ်က္ ရွိ ပါ တယ္။ ပထမ တစ္ခ်က္ ကေတာ့ က လင္တန္ ဟာ သူရဲ႕ သမၼတ ျဖစ္စဥ္ သက္တမ္း ႏွစ္ၾကိမ္ ျဖစ္တဲ့ ၁၉၉၃ ကေန ၂၀၀၁ ၾကားကာလမွာ ျမန္မာ ႏုိင္ငံရဲ႕ စစ္အာဏာရွင္ အေပၚမွာ အေမရိကန္ စီးပြားေရး ပိတ္ ဆို႔ မႈကို ၾကီးမွဴး ခဲ့သူ ျဖစ္ျပီး အခု အခါ မွာေတာ့ ပထမဆံုး ျမန္မာ ႏုိင္ငံကို လာေရာက္ လည္ ပတ္ တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒုတိယ အခ်က္ ကေတာ့ကလင္တန္လည္ပတ္တဲ့အခ်ိန္ဟာဥေရာပသမဂၢရဲ႕ႏိုင္ငံျခား ဆက္ ဆံေရး ေပၚ လစီ ဦးစီးခ်ဳပ္္ ကက္သရင္း အရွ္တန္ (Catherine Ashton) ဦးေဆာင္တဲ့ အီးယူ ကိုယ္စား လွယ္ေတြ၊ ဥေရာပ ေကာ္မရွင္ နာေတြ၊ ပါလီမန္ အမတ္ေတြ၊ စီးပြားေရး သမား ေတြနဲ႔ လူမႈ အေျချပဳ အဖြဲ႔ အစည္း ဝင္ေတြ (ႏိုဝင္ဘာ ၁၃ ရက္မွ ၁၅ ရက္ေန႔ အတြင္း) လာေရာက္ လည္ပတ္တဲ့ သံုးရက္ ခရီးစဥ္နဲ႔ တိုက္ ဆိုင္ ေနပါတယ္။

ကလင္တန္ ခရီးစဥ္နဲ႔ အေရး အၾကီးဆံုးေသာ တိုက္ဆိုင္မႈလို႔ ဆိုႏိုင္တဲ့ တတိယ တိုက္ဆိုင္မႈ ကေတာ့ အစၥလာမစ္ ပူးေပါင္းေရး အဖြဲ႔ (အိုအိုင္စီ) ကိုယ္စား လွယ္ေတြ လာေရာက္ လည္ပတ္တဲ့ အခ်ိန္ နဲ႔လည္း အခ်ိန္ကိုက္ ေနပါတယ္။ အိုင္အိုင္စီ ခရီးစဥ္ မွာေတာ့ အိုအိုင္စီ အေထြေထြ အတြင္း ေရးမွဴး အက္ခ္မယ္ လက္ဒင္န္ အီဆာႏိုဂ္လူ (Ekmeledin Ihsanoglu) ဦးေဆာင္ျပီး အခ်ိဳ႔ေသာ မြတ္စလင္ လူမ်ား စု ေန ထိုင္တဲ့ ႏုိင္ငံ ေတြျဖစ္တဲ့ အင္ဒိုနီးရွား၊ မေလးရွား၊ တူရကီ၊ ေဆာ္ဒီ အာေရး ဗီးယား၊ အီဂ်စ္၊ ဂ်ဘူတီ နဲ႔ ဘဂၤလား ေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံမွ ကိုယ္စား လွယ္ေတြ ပါဝင္ ပါတယ္။

အိုအိုင္စီ လာေရာက္ လည္ပတ္တဲ့ ခရီးစဥ္ရဲ႕ အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္ ကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ေတြနဲ႔ ရိုဟင္ ဂ်ာ မြတ္စလင္ေတြ အၾကား ဆက္လက္ က်န္ရစ္ ေနေသးတဲ့ တင္းမာမႈ ေတြရဲ႕ အေျခ အေန ေတြကို စမ္း စစ္ ေလ့လာဖို႔ ျဖစ္ေပမယ့္ ဘုန္းၾကီးေတြ ဦးေဆာင္တဲ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ဆႏၵျပသူ ေတြကေတာ့ အိုအိုင္စီဟာ ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္ ေတြအတြက္ တစ္ဖက္ သတ္ရပ္တည္ တယ္လို႔ စြပ္စြဲ ၾကျပီး အိုအိုင္စီ လာေရာက္ လည္ပတ္ ခဲ့စဥ္မွာ ဆႏၵျပ ခဲ့ၾက ပါတယ္။

အိုအိုင္စီဟာ ျမန္မာ့ ျပည္တြင္း ေရးကို ဝင္ေရာက္ စြပ္ဖက္တယ္၊ ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြကို ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ခြင့္မွ ဖံုးဖိ ထားတဲ့ ၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသား ဥပေဒကို ျပင္ဆင္ဖို႔ အတြက္ ၾသဇာ လႊမ္းဖို႔ ၾကိဳးစား ေနတယ္လို႔ ဗုဒၶဘာ သာဝင္ ဆႏၵျပ သူေတြက စြပ္စြဲ ခဲ့ၾက ပါတယ္။

၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေအာက္တို ဘာလမွာေတာ့ ၿမန္မာ အစိုးရဟာ အိုအိုင္စီ အဖြဲ႔ ၿမန္မာ ႏုိင္ငံမွာ အျမဲတမ္း ရံုးဖြင့္ လွစ္ျပီး ဘာသာေရး ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ ဒုကၡေရာက္ၾက ရသူ ေတြကို လူသားခ်င္း စာနာ ေထာက္ ထား တဲ့ အကူ အညီ ေတြေပးဖို႔ ႏွစ္ဖက္ သေဘာတူ လက္မွတ္ေရးထိုး ခ့ဲျပီးေနာက္မွာ [အိုအိုင္စီ ရံုးဖြင့္ခြင့္ သေဘာတူညီခ်က္ကို] ျပန္လည္ ျငင္းဆို ခဲ့ျပန္ ပါတယ္။

ဒီျပႆနာ ၾကီးဟာ အလြယ္တကူနဲ႔ ခ်က္ခ်င္းဆိုသလို ေၿဖရွင္း ႏုိင္မွာမဟုတ္ေပမယ့္ ၿမန္မာ အစိုးရ အေနနဲ႔ ကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြနဲ႔ မြတ္စလင္ေတြအၾကားခင္မင္ ရင္းႏွီး စြာနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူ ယွဥ္ တြဲ ေနႏိုင္ မယ့္ နည္းလမ္း တိုင္းကို ဆက္လက္ ရွာေဖြ ေနရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

တမူ ထူးျခားတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္ ေတြရဲ႕ ျပႆနာကို ေရရွည္ ေျဖရွင္း ခ်က္ေတြ ျပဳလုပ္တိုင္း ဒီျပႆ နာ ရဲ႕ အရင္း အျမစ္ကို ကိုင္တြယ္ ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံ အတြင္းမွာ တျခား လူနည္းစု ေတြကေတာ့ ကိုယ္ ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ ခြင့္ေတြ၊ ဖယ္ဒရယ္ မူေတြကို ေျပာဆို ေနခ်ိန္မွာ ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြကေတာ့ (Identity Crisis) နဲ႔ရင္ဆိုင္ ေနၾက ရပါတယ္။

ျမန္မာ အစိုးရဟာ ရိုဟင္ဂ်ာ ျပႆနာကို အေႏွးနဲ႔ အျမန္ ဆိုသလို တခ်ိန္ခ်ိန္ မွာေတာ့ ေျဖရွင္းေပး ရပါ လိမ့္မယ္။ လူသားခ်င္း စာနာ ေထာက္ထားတဲ့ အကူ အညီ ေတြဟာ လူေတြ လတ္တေလာ ၾကံဳေတြ႕ ေနရ တဲ့ အခက္ အခဲကို ေျဖရွင္း ေပးႏိုင္မယ့္ ေရတို ေျဖရွင္းခ်က္ သာျဖစ္ျပီး ျပႆ နာ ေတြေျပ လည္ သြားဖို႔ အ တြက္ ကိုေတာ့ ႏိုင္ငံေရး အရ အေျဖရွာဖို႔ လိုအပ္ ပါတယ္။

ႏိုင္ငံေရး အရ အေျဖ ရွာတယ္ ဆိုေပမယ့္ အုပ္စု တစ္ခု ကို တျခား အုပ္စု တစ္ခုထက္ ပိုျပီး ဦးစား ေပးတာ မ်ိဳးကိုေတာ့ မဆို လိုပါဘူး။ (Consociational Democracy) စနစ္ဟာ အေျဖ ရွာေပး ႏုိင္မယ့္ နည္းစနစ္ တစ္ခု ျဖစ္ပါ လိမ့္မယ္။ ဒီနည္း စနစ္ဟာ လူမႈ အုပ္စု အသီသီးက ၾသဇာ အရွိန္ အဝါ ရွိသူေတြ (elites) ကို အက်ိဳးတူ (common interest) အတြက္ အတူ တကြ လုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္ ႏုိင္မယ့္ အခြင့္ အ လမ္း ေတြ ဖြင့္ေပးတဲ့ ႏိုင္ငံေရး လမ္းေၾကာင္း တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။

လူေတြဟာ တစ္ဖက္နဲ႔ တစ္ဖက္ သြင္ျပင္ လကၡဏာ သက္မွတ္ မႈေတြ၊ ယဥ္ေက်း မႈေတြကို တန္ဖိုး မထား မေလးစား သမၽွ ကာလ ပတ္လံုး တင္းမာ မႈေတြ ကေတာ့ ဆက္လည္း တည္ရွိ ေနမွာ ပါဘဲ။ ဒီကိစၥမွာ ရခိုင္ ၿပည္နယ္အစိုးရနဲ႔ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရ ႏွစ္ရပ္ လံုးဟာ ႏွစ္ဖက္ လံုးမွာ ရွိေန တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ ေတြ ကို ေခၚေဆာင္ျပီး ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး အစီ အစဥ္ ေတြကို ညိွႏိႈင္း ေဆာင္ရြက္ ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

တကယ္လို႔ ျမန္မာ အစိုးရဟာ အျခား ေနရာ ေတြကေန အကူ အညီေတြ လိုအပ္တယ္ ဆိုရင္လည္း အခ်ိန္ ဆြဲ မေနသင့္ ပါဘူး။ ျပႆနာ သေဘာ သဘာဝ [ဆိုးရြားတာက] တစ္ေၾကာင္း၊ အျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာ အ သိုင္း အဝိုင္းက ျမန္မာ ႏုိင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ကို ေအာင္ျမင္ စြာနဲ႔ ကူးေျပာင္း တာကို ျမင္ခ်င္တဲ့ စိတ္ ဝင္စားမႈ ေတြရွိေန တာက တစ္ေၾကာင္း ျဖစ္တဲ့ အတြက္ အျခား ေနရာက ဒီအခက္ အခဲၾကီးကို ဝိုင္းဝန္း ကူညီ ေျဖရွင္းေပးလို စိတ္ရွိ ၾကပါ လိမ့္မယ္။

တခ်ိန္တည္းမွာလည္းဒီအသိုင္းအဝိုင္းနွစ္ခုအၾကားမလိုမုန္းတီးမူေတြပိုမိုေတာက္ေလာင္ မႈေတြ ျဖစ္ေစမယ့္ လုပ္ရပ္ေတြ သို႔မဟုတ္ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြကို မလုပ္မိ ဖို႔အိုအိုင္စီနဲ႔ မြတ္စလင္လူမ်ား စု ေနထိုင္ တဲ့ ႏိုင္ငံ ေတြက သတိမူ ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာ အစိုးရက အၾကမ္းဖက္ မႈ ျဖစ္ပြား တဲ့ ေနရာ ေတြကို သြားေရာက္ လည္ပတ္ဖို႔ ခြင့္ျပဳ သလို အိုင္အိုင္စီ ကလည္း လူမ်ိဳး ဘာသာ ခြဲျခားမႈ မရွိ ဘဲ အၾကမ္းဖက္ ခံရသူ ေတြအားလံုးကို တန္းတူ ညီမၽွ ကူညီေပး ႏုိင္မယ့္ မူဝါဒေတြနဲ႔ အညီ လုပ္ေဆာင္ ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဗုဒၶ ဘာသာဝင္ ေတြနဲ႔ မြတ္စလင္ေတြ အၾကား ယံုၾကည္မႈနဲ႔ နားလည္ မႈေတြ တည္ေဆာက္ ဖို႔အတြက္ ဒီလို ဖက္မလိုက္တဲ့ ညိွႏိႈင္း ေဆာင္ရြက္ မႈေတြက အေရးၾကီး ပါတယ္။ အျပန္ အလွန္ နားလည္ မႈေတြ တည္ေဆာက္ ႏုိင္ျပီး ဆိုမွ ႏွစ္ဖက္ လံုးက လက္ခံ ႏုိင္ေလာက္တဲ့ ေျဖရွင္းနည္း ေတြကို ျမန္မာ အစိုးရက စီမံ ေဆာင္ရြက္ ႏုိင္ဖို႔ အတြက္ ဝိုင္းဝန္း ကူညီ ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အိုအိုင္စီ အေနနဲ႔ လည္း ဗုဒၶ ဘာသာ လူမ်ားစုနဲ႔ ဆက္ဆံေရး ေကာင္းေန ဖို႔အတြက္ အျပန္ အလွန္ ယံုၾကည္ မႈကိုလည္း တည္ေဆာက္ဖို႔ အေရးၾကီး ပါတယ္။

ဒီအခ်ိန္အတြင္းမွာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အသိုင္းအဝိုင္းကလည္း ဘာသာေရးပဋိပကၡေတြနဲ႔ ႏိုင္ ငံေရး ျပႆ နာေတြ ေျပလည္ဖို႔ အတြက္၊ တည္ျငိမ္တဲ့ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ ထြန္းကားဖို႔ အတြက္ ဆက္ လက္ျပီး တက္ႏိုင္ သမၽွ ကူညီ လုပ္ေဆာင္ ေပးေန ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

Nehginpao Kipgen ဟာ အေမရိကန္ အေျခစိုက္ Kuki International Forum ရဲ႕ အေထြေထြ အတြင္း ေရးမွဴး ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ ျမန္မာ ႏုိင္ငံေရးကို ဦးစား ေပးျပီး ေတာင္အာရွနဲ႔ အေရွ႕ေတာင္ အာရွ ရဲ့ ႏိုင္ငံေရးကို အဓိကထား သုေတသန ျပဳေနသူ တစ္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။

Nehginpao Kipgen ေရးသားျပီး The China Post မွာေဖာ္ျပ ထားတဲ့ “Resolving Myanmar’s sectarian violence issue” ကို O’Laie Manzu မွ ဆီေလ်ာ္အာင္ ဘာသာျပန္ ထားပါတယ္။ 

  1. Take strong action against the perpetrators who have insulted Islam, a religion that has a follower of 1.5 billion Muslims around the world. Its a blasphemous crime against humanity and it tarnishes the image of Buddhism that teaches Peace and harmony to all mankind.
    Lord Buddha has rightly said, " Hatred does not cease by hatred, but only by love, this is the eternal truth. Practice his teaching in earnest, and make this world a better place for all, regardless of religion, creed and color.
    Wipe out Buddhism- a face of terror from the soil of Myanmar, by showing that the government is serious this time in curbing terrorism.

Comment ေရးရန္

Rohingya Exodus