ေနာက္ဆုံးသတင္း/ေဆာင္းပါးမ်ား

ႏိုင္ငံသား၊ ႏိုင္ငံမဲ့ ႏွင့္ ရိုဟင္ဂ်ာ (အပိုင္း- ၄)



ဦးဦးေမွာ္ဆရာ
20.11.2013

အပိုင္း(၃) မွာေတာ့ နိုင္ငံမဲ့ၿဖစ္ေစေသာ အေၾကာင္းရင္း တခ်ိဳ႕ကိုေဖၚျပခဲ့ျပီး ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား ဘယ္အ ခ်က္ေၾကာင့္   ႏိုင္ငံ မဲ့ ျဖစ္သြားတာလဲ ဆိုတာ ေလ့လာ ခဲ့ပါတယ္။ ခုဆက္လက္ျပီး အပိုင္း (၆) ျဖစ္ တဲ့ ႏိုင္ ငံသား အျဖစ္မွ ရုတ္သိမ္းျခင္း (သို႔)အဆင္အျခင္ကင္းမဲ့စြာနိုင္ငံသားအျဖစ္ မေပးဘဲထားျခင္း ႏွင့္  ၍ ေလ့ လာ ၾကည့္ပါစို႔။

အင္ဒို အာရိ ယန္အႏြယ္၀င္ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးစု သည္ ယေန႔ ၿမန္မာ နိုင္ငံ၊ ရခိုင္ ၿပည္နယ္ အျဖစ္ သတ္မွတ္ ထားေသာေဒသတြင္ ေရွးပေ၀သဏီထဲက အေျခခ်ေနထိုင္လာခဲ့ေသာ လူမ်ိဳးစုၿဖစ္ေၾကာင္း သမုိင္း ဆိုင္ ရာႏွင့္ ဘာသာေဗဒ ဆိုင္ရာအေထာက္အထား မ်ားအရ သိခဲ့ရျပီး ၿဖစ္သည္။ တဖန္ ၿမန္မာမင္းမ်ား ကရ ခိုင္ ေဒသကိုသိမ္းပိုက္ျပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္လည္း ၿမန္မာဘုရင့္ ႏုိင္ငံေတာ္၏ ႏိုင္ငံသားမ်ားအျဖစ္ေန ခဲ့ သည္။ ထို႔ေနာက္ အဂၤလိပ္က ရခိုင္ေဒသအား သိမ္းပိုက္ၿပီးေနာက္ ထုတ္ၿပန္သည့္ေဒသ ဆိုင္ရာအုပ္ခ်ဳပ္ မႈ ေကာ္မရွင္ ၏ အစီရင္ ခံစာ တြင္လည္း ဤလူမ်ိဳးစုႏွင့္ ပက္သက္ေသာ အေထာက္ အထားမ်ား ပါ၀င္ ခဲ့ သည္။ (သမိုင္းေၾကာင္း ဆိုင္ရာ ေဆာင္းပါး မဟုတ္သည့္ အတြက္ အက်ယ္ မေရးေတာ့ပါ။) တဖန္ အဂၤ လိပ္ အုပ္စိုးစဥ္ ေကာက္ယူ ခဲ့ေသာ သန္းေခါင္ စာရင္း မ်ားတြင္လည္း ဤလူမ်ိဳးစုႏွင့္ ပက္သက္ေသာ အ ခ်က္ အလက္မ်ား ရွိခဲ့သည့္ အၿပင္ လြတ္လပ္ေရး ရျပီးေနာက္ ပါလီမန္ ဒီမိုကေရစီ အစိုးရ လက္ထက္ တြင္ လည္းCabinet Decision ၿဖင့္ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးမ်ားကို ၿပည္ေထာင္စု တိုင္းရင္းသား အျဖစ္အသိအမွတ္ ၿပဳခဲ့ သည္။ ၁၉၇၈ ခုႏွစ္ ေဖေဖၚ၀ါရီလ မွစ၍ အာဏာရွင္ ဦးေန၀င္းက ႏိုင္ငံေတာ္ ေကာင္ စီ၀င္ ျဖစ္ လာေသာ ရခိုင္ လူမ်ဳိး ဦးလွထြန္းျဖဴ၊ ဘံုေပါက္ သာေက်ာ္၊ ရခိုင္ သမိုင္း ပညာရွင္ ဦးေအးေက်ာ္ တို႔၏ အ စီရင္ခံစာ အတု မ်ားကို အေျခခံ၍ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးမ်ားအား ႏိုင္ငံျခားသား မ်ားအျဖစ္ တဖက္သတ္စြပ္စြဲ ၿပီး အေၾကာင္ မဲ့ အစုလိုက္ အျပံဳ လိုက္ သတ္ျဖတ္ျခင္း၊ တိုင္းျပည္က ႏွင္ထုတ္ျခင္းမ်ား က်ဴးလြန္ ခဲ့ေပ သည္။ ထိုစဥ္က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံသို႕ ထြက္ေျပး ခိုလံႈ သြားေသာ ရိုဟင္ဂ်ာ မ်ားကို UN ၏ ဖိအားေပး မႈေၾကာင့္ မတတ္ သာသည့္ အဆံုး ၁၉၇၉ ခုႏွစ္ ေမလတြင္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ သေဘာ တူညီခ်က္ အရ ေအာက္ပါ အခ်က္ အလက္ မ်ားႏွင့္ ၿပည့္စံုေသာ ရိုဟင္ဂ်ာ ၁၉၅၀၀၀ ေက်ာ္ကို ၿမန္မာႏိုင္ငံ သားမ်ား အျဖစ္ အသိ အမွတ္ ၿပဳ၍ ၿပန္ လည္ လက္ခံ ခဲ့ရသည္။

(၁) မွတ္ပံုတင္ ရွိသူႏွင့္ အိမ္ေထာင္စု စာရင္း၀င္ မိသားစု အားလံုး၊
(၂) ျမန္မာ ႏုိင္ငံတြင္ အမွန္ တကယ္ ေနထိုင္ေၾကာင္း ခိုင္လံုသည့္ အေထာက္ အထား ျပႏိုင္သူမ်ား၊

ထိုသို႔ အခ်က္ အလက္ ျပည့္စံုသူ မ်ားကိုသာ ျမန္မာ ႏုိင္ငံသား အမွန္ တကယ္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဦးေန၀င္း အစိုးရမွ ၿပန္လည္ လက္ခံခဲ့ျခင္း ၿဖစ္ပါသည္။ ဤကိစၥႏွင့္ ပက္သက္၍ ကမာၻ႔အလည္တြင္ အရွက္ တကြဲၿဖစ္ ခဲ့ရ သည္ကို စိတ္ဆိုးေဒါသ ထြက္ေနေသာ ဦးေန၀င္းသည္္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားမ်ားကို ဦးေဆာင္စ ၍ ႏိုင္ငံသား ဥပေဒ တစ္ရပ္ ေရးဆြဲရန္စီစဥ္ခဲ့သည္။ (၁၉၇၉)စက္တင္ဘာလ(၂၂) ရက္ေန႔ တြင္ ေနာင္ ၿဖစ္ ေပၚလာ မည့္ ႏိုင္ငံ သား ဥပေဒႏွင့္ ပက္သက္ေသာ အဓိက အေျခခံ ရမည့္ အခ်က္ မ်ားကို ေျပာၾကား ရာတြင္ တိုင္း ရင္း သား ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို နိုင္ငံျခားသားမ်ား အျဖစ္သာ သတ္မွတ္ထားနိုင္ရန္ လမ္းညႊန္ ခဲ့ပါသည္။ ဤ သည္မွာ ႏိုင္ငံ သား ျဖစ္ျပီးသူ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳး မ်ားကို အာဏာသံုး၍ ႏုိင္ငံသား အျဖစ္မွ ရုတ္ သိမ္းျခင္း (သို႔) အဆင္ အျခင္ ကင္းမဲ့စြာ ႏိုင္ငံသား အျဖစ္ မေပးဘဲ ထားျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သမုိင္း အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ပင္ျဖစ္ သည္။

ခြဲျခား သတ္မွတ္ျခင္း (သို႔) အဆင္ အျခင္ ကင္းမဲ့စြာ ႏိုင္ငံသား အျဖစ္ မေပးဘဲ ထားျခင္း တို႔ႏွင့္ ပက္ သက္သည့္ ႏိုင္ငံတကာ စာခ်ဳပ္ စာတမ္းမ်ား

ႏိုင္ငံေတာ္က မိမိ သေဘာ အတိုင္း ႏိုင္ငံသား အျဖစ္ ခြင့္ျပဳျခင္း (သို႔) ျငင္းပယ္ျခင္း စသည့္ အေျခခံ မူ သည္ လူမ်ဳိးေရး ခြဲျခားမႈ ၿဖစ္ေပၚလာရန္ အႏၱရာယ္ ရွိသည္။ ဤအခ်က္ကို နည္းလမ္း ေပါင္းစံုျဖင့္ လူ မ်ိဳးေရး ခြဲ ၿခားမႈ ပေပ်ာက္ေရး ဆိုင္ရာ ကြန္ဗင္းရွင္း (Convention on the Elimination of all Forms of Racial Discrimination) ႏွင့္ အျခား စာခ်ဳပ္ စာတမ္းမ်ားတြင္ေဖၚျပထားသည္။ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ ေအာက္တို ဘာ လ (၁) ရက္ ရက္စြဲျဖင့္ ႏိုင္ငံသား မဟုတ္သူမ်ား အေပၚ ခြဲျခား ဆက္ဆံမႈ ဆိုင္ရာ အေထြေထြ တိုက္တြန္း ခ်က္ (General Recommendation on Discrimination against Non-citizens) ထုတ္ျပန္ ရာတြင္ ကမာၻ႔ ကုလသမဂၢ လူမ်ိဳး ခြဲျခားမႈ ပေပ်ာက္ေရး ေကာ္မတီ (United Nations Committee on the Elimination of Racial Discrimination) က လူမ်ိဳး၊ အသား အေရာင္၊ ဆင္းသက္လာသည့္ မ်ိဳးရိုး (သို႔) ႏိုင္ငံသား (သို႔) တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုအေပၚ အေျခခံ၍ နိုင္ငံသားခံယူခြင့္ မေပးဘဲထားျခင္းသည္ နိုင္ငံေတာ္၏ တာ၀န္ ျဖစ္ေသာ ခြဲျခားမႈ မျပဳဘဲ ႏိုင္ငံသား အျဖစ္ ခံစားခြင့္ ရွိေစရမည္ ဆိုသည့္ အခ်က္ ကိုလည္း ခ်ိဳးေဖါက္ျခင္း ျဖစ္ သည္ဟု ေဖၚျပ ထားသည္။

ကမာၻ႔နိုင္ငံအားလံုးႏွင့္သက္ဆိုင္သည့္၁၉၄၈ခုႏွစ္အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာလူ႔အခြင့္အေရးေၾကျငာစာတမ္း၏အပိုဒ္ (၁၅) က ေအာက္ပါ အတိုင္း ေဖၚျပ ထားသည္။

“ဥပေဒအရ မဟုတ္လွ်င္ မည္သူမွ်မိမိ၏ နိုင္ငံသားအျဖစ္ကို စြန္႔လႊတ္ျခင္း မခံေစရ နိုင္ငံသား အ ၿဖစ္ ေၿပာင္းလဲ ႏုိင္ေသာ အခြင့္ အေရး ကိုလည္း ျငင္းပယ္ျခင္း မခံေစရ။ လူတိုင္းသည္ ႏိုင္ငံ တစ္ ႏုိင္ ငံ ၏ ႏိုင္ငံသား အျဖစ္ ခံယူခြင့္ ရွိသည္။”

ႏိုင္ငံအားလံုး နီးပါးကအတည္ျပဳလက္ခံထားျပီးၿဖစ္တဲ့ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ကေလး သူငယ္ အခြင့္ အေရး ဆိုင္ရာ ကြန္ဗင္းရွင္း စာခ်ဳပ္ကို ၿမန္မာ ႏုိင္ငံက ၁၉၉၁ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ (၁၄) ရက္ေန႔မွာ လက္မွတ္ ေရး ထိုး ခဲ့ပါ တယ္။ အဲဒီကြန္ဗင္းရွင္းမွာ နိုင္ငံသားၿဖစ္ မႈႏွင္ ပက္သက္ျပီး အေရးၾကီးတဲ့ အခ်က္မ်ားကိုဒီလိုေဖၚျပ ထားပါ တယ္။

အပိုဒ္ - ၂ - 

ဤကြန္ဗင္းရွင္း တြင္ပါ၀င္သည့္ ပါ၀င္ဘက္ ႏုိင္ငံ မ်ားသည္ ဤသေဘာတူ စာခ်ဳပ္၌ ေဖၚျပပါ ရွိေသာ အခြင့္ အေရး မ်ားကို ေလးစား လိုက္နာျပီး မိမိ တို႔၏ အာဏာ ပိုင္နက္ အတြင္းရွိ ကေလး သူငယ္ တစ္ဦးစီအား ၄င္းကိုယ္တိုင္ (သို႔) ၄င္း၏ မိဘ (သို႔) တရား၀င္ အုပ္ထိန္း သူ၏ လူမ်ိဳး၊ အသား အေရာင္၊ လိင္၊ ဘာသာ စကား၊ ကိုးကြယ္သည့္ ဘာသာ၊ ႏိုင္ငံေရး ဆိုင္ရာ (သို႔) အျခား အေတြး အေခၚ အယူ အဆ၊ ႏိုင္ငံသား၊ လူမ်ိဳးစု (သို႔) ဆင္းသက္ လာသည့္ လူမႈ အဖြဲ႔ အစည္း၊ ပစၥည္း ဥစၥာ ပိုင္ဆိုင္မႈ၊ မသန္ စြမ္းမႈ၊ ေမြးဖြားရာ ဇာတိ (သို႔) အျခား အဆင့္ အတန္း မ်ားကို ခြဲျခားျခင္း မရွိေစရ” ဟု ျပဌါန္း ထား သည္။ 

ေနာက္ျပီး ႏိုင္ငံသား ျဖစ္မႈႏွင့္ ပက္သက္၍ အပိုဒ္- ၇ (၁) မွာ ဒီလို ေဖၚျပထား ေသးတယ္။

အပိုဒ္ - ၇ (၁) - 

“ကေလး သူငယ္ကို ေမြးဖြား ၿပီးသည္ႏွင့္ တျပိဳင္နက္ မွတ္ပံုတင္ ထားရမည္။ ထို႔ျပင္ ၄င္းအား ေမြးဖြား ၿပီးလွ်င္ အမည္ ေပးပိုင္ခြင့္၊ ႏိုင္ငံသား အျဖစ္ ခံယူပိုင္ခြင့္ ႏွင့္ တတ္ႏိုင္ သမွ် သူ၏ (သို႔) သူမ၏ မိဘ မ်ားကို သိရွိခြင့္ ႏွင့္ ၄င္းတို႔၏ ၾကည့္ရႈ ေစာင့္ေရွာက္ မႈကို ခံယူ ေစႏိုင္သည့္ အခြင့္ အေရး ကို ေပးရ မည္။”

ဒီအခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး (၁၉၈၉) ခုႏွစ္ ကြန္ဗင္းရွင္း စာခ်ဳပ္ကို သေဘာတူ လက္မွတ္ေရး ထိုးထားတဲ့ သက္ဆိုင္ရာ ႏုိင္ငံ အစိုးရ မ်ားက မိမိတို႔ ျပည္တြင္း ဥပေဒျဖင့္ လက္တလံုးျခား မလုပ္ႏိုင္ ေစရန္ ရည္ရြယ္ ၍ အပိုဒ္- ၇ (၂) တြင္ ေအာက္ပါ အတိုင္း ဆက္လက္ ျပဌါန္း ထားသည္။

အပိုဒ္- ၇ (၂)

“ပါ၀င္ဘက္ ႏုိင္ငံ မ်ားသည္ မိမိတို႔၏ အမ်ိဳးသား ဥပေဒႏွင့္ ဤက႑တြင္ သက္ဆိုင္သည့္ အျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာ စာခ်ဳပ္မ်ားပါ တာ၀န္မ်ား အထူး သျဖင့္ ကေလး သူငယ္ အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံမဲ့သူ မျဖစ္ေစရန္ တို႔ႏွင့္ အညီ၊ ဤအခြင့္ အေရး မ်ားကို အထ ေျမာက္ ေစျခင္းကို စိတ္ခ် ရေအာင္ ေဆာင္ရြက္ ရမည္”

အပိုဒ္- ၇ (၂) မွာယခုလိုအေသအခ်ာ ေဖၚၿပထား ေပမဲ့လည္း ၿမန္မာ စစ္အစိုးရက (၁၉၉၃) ခုႏွစ္ ကေလး သူ ငယ္ ဥပေဒကို ၿပဌာန္းၿပီး လက္တလံုးၿခား လုပ္ထားေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။ ဤဥပေဒ အပိုဒ္ (၁၀) တြင္ - 'ကေလးသူငယ္တိုင္းသည္ နိုင္ငံသားၿဖစ္ ခြင့္ဆိုင္ရာ အခြင့္အေရး မ်ားကို တည္ဆဲ ဥပေဒပါ ျပဌာန္း ခ်က္ မ်ားႏွင့္ အညီ ရရွိေစရမည္။'.. ဟူေသာ အခ်က္ ထည့္သြင္းထား (၁၉၈၉) ကြန္ဗင္း ရွင္း ကိုလိုက္ နာ သေယာင္ျဖင့္ပယ္ဖ်က္လိုက္ပါသည္။ ဤ ၁၉၉၃ ဥပေဒတြင္ ေဖၚျပ ထားေသာ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ၏ တည္ဆဲ နိုင္ ငံသား ျဖစ္မႈ ဥပေဒသည္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံသား ဥပေဒကို ဆို လိုျခင္း ျဖစ္သည္။ ယခုေလာက္ ဆိုလွ်င္ အစိုးရ၏ မူ၀ါဒ အေပၚ မွန္းဆ ႏုိင္ပါ လိမ့္မည္။

မိမိႏိုင္ငံအေနၿဖင့္ သေဘာတူ လက္မွတ္ေရးထိုးထားေသာ နိုင္ငံတကာ စာခ်ဳပ္မ်ားကို အျပည့္အ၀ေလးစား လိုက္နာရန္ တာ၀န္ရွိသည္။ အစိုးရက ထိုသို႔ေလးစားလိုက္နာေစရန္ လႊတ္ေတာ္က ထိန္းေက်ာင္း ဖို႔တာ ၀န္ ရွိပါ သည္။ ထို႔ျပင္ ကိုယ့္ႏိုင္ငံ၌ ႏိုင္ငံသား ၿဖစ္ထိုက္ သူမ်ား အေၾကာင္းမဲ့ ႏိုင္ငံမဲ့ ဘ၀မေရာက္ ေစရန္ တိ က် ၿပည့္စံုေသာ ႏိုင္ငံသား ဥပေဒမ်ား ေရးဆြဲရန္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားတြင္ တာ၀န္ရွိပါသည္။ တရား ဥပေဒ စိုးမိုးေရးကို တတြတ္တြတ္ ရြတ္ဆို ေနၾက သူမ်ား ကလည္း ယခု ကိစၥကို မ်က္ကြယ္ မျပဳ သင့္ပါ။

ေဒသတစ္ခု တြင္ေရွးပေ၀သဏီထဲက အေျခခ်ေနထိုင္ လာခဲ့ေသာ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးကိုယခု လို ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ ခြင့္ႏွင့္အေျခခံအခြင့္အေရးမ်ားမေပးဘဲထားျခင္းသည္ေလ်ာ္ကန္သင့္ျမတ္မႈရွိပါသလား၊ထိုသို႔ၿပဳလုပ္ေနျခင္း သည္ အမ်ိဳးသားေရး လုိအပ္ခ်က္ေၾကာင့္ ဟုဆုိလွ်င္ ထုိအမ်ိဳး သား ေရး သည္ နာဇီ၀ါဒကဲ့သို႔အစြန္းေရာက္ အမ်ိဳးသားေရး သာ ျဖစ္ပါ လိမ့္မည္။ တိုင္းျပည္ လံုျခံဳေရး၊ အမ်ိဳးသား လံုျခံဳေရးကို ထိပါး မွာ စိုးရိမ္သည္ ဟူေသာ အေၾကာင္း ၿပခ်က္ျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္ အေရး ဥပေဒမ်ား၊ ျပည္တြင္း ဥပေဒ မ်ားကို ခ်ိဳးေဖါက္ က်ဴးလြန္မႈ မွန္သမွ် အတြက္ မည္သည့္ ဆင္ေျခမွ် မရွိပါ။ `တိုင္းျပည္ လံုျခံဳေရး´ ဆို သည္ မွာ ႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ အခ်ဳပ္ အျခာ အာဏာကို အျခား ႏုိင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံ (သို႔) ႏိုင္ငံ အမ်ားက ထိ ပါး ေစာ္ ကားျခင္း၊ ႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံကို အျခား ႏုိင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံ (သို႔) ႏိုင္ငံ အမ်ားက စစ္မက္ျပဳ၊ က်ဴးေက်ာ္ သိမ္း ပိုက္ ၿခင္း ကိုသာ ေယဘုယ် ဆိုလိုေၾကာင္း နားလည္ထား ပါသည္။ ရခုိင္ ၿပည္နယ္သည္ ၿပည္တြင္း စစ္ ၿဖစ္ေနေသာ ေနရာ၊ ႏုိင္ငံတစ္ခုႏွင့္ တခုစစ္ျဖစ္ေနေသာ ေနရာ မဟုတ္ပါ။ ထုိမြတ္ဆလင္ မ်ား တြင္ ႏုိင္ ငံေတာ္ လံုျခံဳေရးကိုထိပါးေနသည္ဟူေသာဆူပူေသာင္းက်န္း မႈလည္း မေတြ႕ရွိ ရပါ။ ရခုိင္ ျပည္ နယ္ သည္ အျဖဴေရာင္ နယ္ေျမ တစ္ခုသာ ျဖစ္သည္။ ယခု ရိုဟင္ဂ်ာ ျပႆနာကို ႏိုင္ငံ လံု ၿခံဳေရး ကို ထိ ခိုက္ သည့္ အဆင့္ဟု ဆိုေနျခင္း၊ အမ်ိဳးသားေရး အႏၱရာယ္ အျဖစ္ အသံလြင့္ ေနျခင္းမွာ တ ကယ့္ လက္ေတြ႔ မွန္မွန္ ကန္ကန္ ေျဖရွင္း ရမည့္ ကိစၥ မ်ားကို ေရွာင္လြဲ လို၍ အသြင္ေျပာင္း ပံုေဖၚ ေနျခင္း သာၿဖစ္သည္။ တကယ္ၿဖစ္ေနသည့္ ေရာဂါကို စနစ္တက် Diagnosis လုပ္၍ ကုသျခင္း မရွိ ဘဲ ေပ်ာက္ေစ ဆရာ ၏ ေရ မန္း ေလးတိုက္၊ အေပၚယံ ေဆးသနပ္ခါး လိမ္းလုပ္ ေနလွ်င္ ေရာဂါ ကၽြမ္းျပီး ကုသ မရသည့္ အေျခ အေန မ်ိဳး ျဖစ္သြား ႏုိင္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ ရပါသည္။

Ref: UNHCR – Handbook for Parliamentarians- 2005
Human Rights Abuses and Discrimination on Rohingyas
International Crisis Group - Myanmar: A New Peace Initiative – Nov-2011

Comment ေရးရန္

Rohingya Exodus