အဂတိလိုက္စားမႈ ပေပ်ာက္ေရး ေကာ္မရွင္နဲ႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္

သမၼတဦးသိန္းစိန္က လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈပေပ်ာက္ေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ ဖြဲ႔စည္းဖို႔ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မွာ အဆိုျပဳလိုက္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အျမစ္တြယ္ေနတဲ့ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ ပေပ်ာက္ေရးအတြက္ ဒီေကာ္မရွင္မွာ တာဝန္ရွိျပီး ေကာ္မရွင္ရဲ႕လုပ္ပိုင္ခြင့္ ဘယ္ေလာက္ထိ ရွိလာမလဲဆိုတာကိုေတာ့ ေစာင့္ၾကည္ရမွာျဖစ္တယ္လို႔ ႏိုင္ငံေရး နယ္ပယ္ အပါအဝင္ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြကပါ တစ္ညီတစ္ညြတ္ထဲ ေျပာၾကပါတယ္။
အျပည့္အစံုကိုေတာ့ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ ဗီြအိုေအ ျမန္မာပိုင္း သတင္းေထာက္ ကိုေအာင္ရဲေမာင္ေမာင္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။

အဂတိလိုက္စားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးဥပေဒ ျပဌာန္းၿပီး ျဖစ္တဲ့အတြက္ အဲဒီဥပေဒအရ ဖဲြ႔စည္ဖို႔လိုေနတဲ့ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈ ပေပ်ာက္ေရး ေကာ္မရွင္ ဖဲြ႔စည္းႏိုင္ေရး သမၼတဦးသိန္းစိန္က ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂ဝ ေန႔စဲြနဲ႔ လႊတ္ေတာ္အႀကီးအကဲေတြဆီကို အၿငိမ္းစားဗိုလ္ခ်ဳပ္ ျမဝင္း ဦးေဆာင္မယ့္ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔ဝင္ေတြရဲ႕အမည္စာရင္း ေပးပို႔ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

ေကာမရွင္မွာပါဝင္မယ့္သူေတြကေတာ့ အၿငိမ္းစားစစ္မႈထမ္းေတြ၊ သံအမတ္ႀကီးေဟာင္းေတြ၊ စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္ရံုး၊ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ရုံးနဲ႔ အစိုးရဝန္ႀကီးဌာနေတြက ညႊန္ၾကားေရးမွဴးေဟာင္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈေတြ အႀကီးအက်ယ္ရွိေနဆဲျဖစ္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ဘယ္ေလက္ထိ အလုပ္လုပ္ႏိုင္မလဲ ဆိုတာကေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာျဖစ္တယ္လို႔ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒါက္တာ ေအးေမာင္က ေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ္ထင္တယ္။ တပ္မေတာ္အၿငိမ္းစားေတြနဲ႔ တျခား- စီမံကိန္းေတြနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ကၽြမ္းက်င္တဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ ေနာက္ သံေရး၊ တမန္ေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြပါတဲ့အခါက်ေတာ့ ဘက္ေပါင္းစံုကေတာ့သံုးသပ္ႏုိင္လိမ့္မယ္လို႔ထင္တယ္။ ဥပေဒအတိုင္းဘယ္ေလာက္အထိ လိုက္နာက်င့္သံုးၿပီးကာမွ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္မလဲဆိုတာကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာေပါ့။”

လာဘ္ေပးလာယူကိစၥဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အျမစ္တြယ္ေနတဲ့ ျပႆနာျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ျပန္လည္ ဖဲြ႔စည္းလိုက္တဲ့ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈ ပေပ်ာက္ေရး ေကာ္မရွင္ဟာ ႀကီးေလးတဲ့တာဝန္ကို ထမ္းၾကရမွာျဖစ္တယ္လို႔ ရႈျမင္တဲ့အေၾကာင္း ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ပြင့္လင္း လူမႈအဖဲြ႔အစည္းက ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ကုိဂ်င္မီကေျပာပါတယ္။

“တနည္းအားျဖင့္ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူဆိုတာက အခြင့္အေရးတစ္ခုအေနနဲ႔ကို ထင္ထင္ေပၚေပၚခံစားေနတဲ့ ျပႆနာက အဲဒါကို အရင္ဆံုး ႏွိပ္ကြပ္ပစ္ရမွာ။ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူဆိုတာဟာ အခြင့္အေရးတစ္ခုမဟုတ္ဘူး၊ ဂုဏ္ယူစရာမဟုတ္ဘူး၊ ရွက္စရာေကာင္းတဲ့အရာပါလား ဆိုတာကို အဲဒါကို လူေတြစိတ္ထဲဝင္ေအာင္ က်ေနာ္တို႔ အဓိကလုပ္ရလိမ့္မယ္။ ဘာလို႔လဲဆို ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ေပးတဲ့သူေတြကပါ အက်င့္ပါေနၿပီဗ်ာ။ တဘက္က မေတာင္းခင္က ႀကိဳၿပီး ေပးရမယ္ဆိုတဲ့အသိကိုက ဝင္ေနတယ္။ ဝင္ေနတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူကို တိုက္ဖ်က္တဲ့အခါမွာ၊ ဥပေဒေၾကာင္းအရ ေကာ္မရွင္ေတြနဲ႔ တုိက္ဖ်က္တဲ့အပိုင္းကလည္းတပိုင္း၊ အေရးယူတဲ့အပိုင္းကလည္းတပိုင္းေပါ့၊ ေနာက္တပိုင္းမွာ လူေတြရဲ႕ mindset မွာကိုက၊ လူေတြရဲ႕စိတ္ေနသဘာဝမွာကိုက လာဘ္ေပးလာဘ္ယူဆိုတာ ရွက္စရာ၊ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူဆိုတာ မလုပ္ေကာင္းတဲ့အရာဆိုတဲ့ အဲဒီအသိဝင္ေအာင္လည္း က်ေနာ္တို႔ ႀကိဳးစားၾကရလိမ့္မယ္။”

အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအင္အားစု ပါတီဥကၠ႒ ဦးခင္ေမာင္ေဆြကေတာ့ ေကာ္မရွင္တစ္ရပ္ ဖဲြ႔ျပီးျပီးဆိုရင္ေတာ့ အလုပ္ျဖစ္ေအာင္လုပ္ဖို႔ လိုျပီးေတာ့ ထိေရာက္မႈမရွိတဲ့ ေကာ္မရွင္တစ္ရပ္မျဖစ္ဖို႔လို္တယ္လို႔ သံုးသပ္ပါတယ္။
“ေကာ္မရွင္ဖဲြ႔တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေကာင္းတာေပါ့ဗ်ာ။ တကယ္လည္း ကိုင္တြယ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေကာင္းတာေပါ့။ ေကာ္မရွင္အဖဲြ႔ရွိၿပီးေတာ့ တကယ္တန္းအလုပ္မျဖစ္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ ေျပာေနၾကတဲ့အတုိင္းေပါ့။ ေကာ္မရွင္ေတြ၊ ေကာ္မတီေတြဖဲြ႔ၿပီးေတာ့ လုပ္ႏုိင္ေျခမရွိလည္း အလကားပဲေပါ့ဗ်ာ။ အဲလို ေျပာသံေတြေတာ့ ရွိတာေပါ့ဗ်ာ။ ေဝဖန္သံေတြ ရွိပါတယ္။”

ဒီေကာ္မရွင္မွာ သမၼတက ေရြးခ်ယ္ေပးသူ ၅ ဦး၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္နဲ႔ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ေတြက ေရြးခ်ယ္ေပးသူ ၅ ဦးစီနဲ႔ စုစုေပါင္း ၁၅ ဦး ပါဝင္ၿပီး ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒အျဖစ္ အျငိမ္းစား ဗိုလ္ခ်ဳပ္ျမဝင္းနဲ႔ အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ အၿငိမ္းစားသံအမတ္ႀကီး ဦးတင္ဦးတို႔ကို တာဝန္ေပးဖို႔ လ်ာထားတယ္ဆိုျပီး တင္ျပလာတာပါ။

အဂတိလိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးဥပေဒမွာ ေကာ္မရွင္အဖြ႔ဲဝင္ေတြဟာ တည္ၾကည္ေျဖာင့္မတ္ သမာသမတ္ရွိသူေတြလို႔ သတ္မွတ္ခံထားရသူေတြျဖစ္ၿပီး ဥပေဒျပဳေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ တရားစီရင္ေရးမွာ တာဝန္ထမ္းေနသူေတြမျဖစ္ရသလို အစိုးရဌာနနဲ႔၊ ဏုမၸဏီဝန္ထမ္းေတြ၊ လူမြဲအျဖစ္ ေၾကညာခံထားရသူ၊ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈနဲ႔ အေရးယူခံထားရသူေတြ မျဖစ္ရဆိုၿပီးသမၼတရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားတာျဖစ္ပါတယ္။

Transparency International ႏိုင္ငံတကာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔ရဲ႕ မႏွစ္ကထုတ္ျပန္တဲ့ အညြန္းကိန္းေတြအရဆိုရင္ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၇၇ ႏိုင္ငံမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အဂတိလိုက္စားမႈအဆင့္ဟာ ၁၅၇ မွာ ရွိေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။