၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံ ျပင္ဆင္ေရး ကင္တားနား တုိက္တြန္း
ျမန္မာႏုိင္ငံ ဆုိင္ရာ ကုလ အထူး ကိုယ္စားလွယ္ Tomas Ojea Quintana |
ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္
24.5.2014
တုိင္းျပည္ တခုရဲ႕ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒဟာ တုိင္းျပည္ အတြင္းမွာ မွီတင္း ေနထုိင္ ၾကတဲ့ ျပည္သူ ျပည္သား အားလုံးရဲ႕ သေဘာ ဆႏၵကုိ ထင္ဟပ္ ေပၚလြင္ ေစၿပီး ဒီမုိကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္ အေရး အေျခခံ သေဘာ တရား ေတြကုိ လက္ခံ က်င့္သုံးတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပုံမ်ဳိး ျဖစ္သင့္တယ္ လုိ႔ ေမလ ၂၃ ရက္ေန႔ ရက္စြဲနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္ အေရး အထူး ကုိယ္စားလွယ္ Tomas Ojea Quintana က ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ ေျပာၾကား လုိက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ဖြဲ႔စည္းပုံ ျပင္ဆင္ေရး ဟာလည္း ဒီမုိကေရစီ အသြင္ ကူးေျပာင္းေရးမွာ အင္မတန္ အေရးပါတဲ့ အခန္း က႑ ျဖစ္တယ္လုိ႔ မစၥတာ ကင္တားနားက ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီမုိကေရစီ အသြင္ ကူးေျပာင္းေရး ကာလ ျဖစ္တာေၾကာင့္ ဥပေဒျပဳ အဖြဲ႔ အတြင္း ဒီမုိကေရစီ နည္းလမ္း ပုိက်လာေအာင္ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒကုိ ျပင္ဆင္တဲ့ ေနရာမွာ အစုိးရနဲ႔ ျပည္သူေတြ အၾကား ေဆြးေႏြး ညႇိႏႈိင္း လုပ္ေဆာင္ၾကဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ တခု သတိ ေပးခ်င္တာက ဒီဖြဲ႔စည္းပုံကုိ အရင္ စစ္အစုိးရ လက္ထက္တုန္းက ေရးဆြဲ အတည္ျပဳခဲ့တယ္ ဆုိတဲ့ အခ်က္ ကုိလည္း မေမ့သင့္ပါဘူး။ ဒီဖြဲ႔စည္းပုံဟာ ဒီမုိကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ဆုိင္ရာ ကိစၥေတြမွာ အားနည္းခ်က္ေတြ ရွိေနတယ္ ဆုိတာကုိ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြ က ေထာက္ျပ ေျပာဆုိ ေနၾကတာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ စစ္မွန္တဲ့ ဒီမုိကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ေဆာင္ လုိတယ္ ဆုိရင္ ဖြဲ႔စည္းပုံကုိ ျပန္လည္ သုံးသပ္ၿပီး ျပင္ဆင္သင့္ ပါတယ္လုိ႔ လူ႔အခြင့္အေရး အထူး ကုိယ္စားလွယ္ တေယာက္ အေနနဲ႔ က်ေနာ္ ေျပာခ်င္ပါတယ္။”
ကုလသမဂၢရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အထူး ကုိယ္စားလွယ္ အျဖစ္နဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ အႀကိမ္ႀကိမ္ သြားေရာက္ၿပီး အစုိးရ အရာရွိေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆုံခဲ့တဲ့ မစၥတာ ကင္တားက ျမန္မာ အစုိးရ အဖြဲ႔ အတြင္း မွာလည္း လူထုဆႏၵနဲ႔ အညီ ဖြဲ႔စည္းပုံ ျပင္ဆင္ေရးကုိ လုိလားတဲ့ သူေတြ ရွိသလုိ ျပင္ဆင္ဖုိ႔ ၀န္ေလးသူ ေတြလည္း ရွိတယ္ ဆုိတာကုိ ေလ့လာ ေတြ႔ရွိခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
“သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ကုိယ္၌က ဖြဲ႔စည္းပုံ ျပင္ဆင္ေရး ကိစၥမွာ စိတ္ႏွစ္ခြ ျဖစ္ေနတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲ ဆုိေတာ့ အစပုိင္းမွာ ဖြဲ႔စည္းပုံ ျပင္ဆင္ေရး အတြက္ သူ႔အေနဲ႔ ေထာက္ခံ အားေပးတယ္ ဆုိတဲ့ ေျပာဆုိမႈေတြ ရွိခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ပုိင္းမွာ သူ႔ရုံးက ေျပာလာတာက တုိင္းျပည္ အတြင္း မၿငိမ္သက္မႈေတြ ျဖစ္လာမွာ စုိးတဲ့ အတြက္ ဖြဲ႔စည္းပုံ ျပင္ဆင္ေရးကုိ မေထာက္ခံဘူး ဆုိဘူး ေျပာလာၾက ျပန္တယ္။”
ဥပမာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လုိ ပုဂၢဳိလ္မ်ဳိး ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ပါ၀င္မရေအာင္ ဖြဲ႔စည္းပုံမွာ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြ ရွိေနတာ ဟာလည္း ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး စံခ်ိန္ စံညြန္းေတြနဲ႔ ကုိက္ညီျခင္း မရွိဘူးလုိ႔ မစၥတာ ကင္တားနား က ေထာက္ျပ ေျပာဆုိပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ NLD အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္နဲ႔ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ပြင့္လင္း လူ႔အဖြဲ႔ အစည္းက ေခါင္းေဆာင္ေတြ ပါ၀င္တဲ့ ဖြဲ႔စည္းပုံ ျပင္ဆင္ေရး ဆုိင္ရာ လူထု ခ်ီတက္ ေဟာေျပာပြဲ ေတြဟာလည္း မွန္ကန္တဲ့ လုပ္ရပ္တယ္လုိ႔ မစၥတာ ကင္တားနားက ျမင္ပါတယ္။
“ဒါဟာ သတင္းေကာင္းပါ။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲ ဆုိေတာ့ သူတုိ႔ဟာ တုိင္းျပည္ အတြင္းက လူအမ်ားစုကုိ ကုိယ္စားျပဳတဲ့ သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေတြနဲ႔ တျခား အဖြဲ႔ အစည္းေတြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဒီမုိကေရစီ ရရွိေရး အတြက္ တုိက္ပြဲ၀င္ ေနၾကတဲ့ သူေတြ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ သူတုိ႔ အေနနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းပုံ ျပင္ဆင္ေပးဖုိ႔ ေတာင္းဆုိခြင့္ ရွိပါတယ္။ အခုေနခါမွာ အဲဒီလုိ ေတာင္းဆုိ ဖုိ႔အတြက္ အခ်ိန္အခါ ေကာင္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။”
ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္ အေရး အထူး ကုိယ္စားလွယ္ အျဖစ္ ၆ ႏွစ္တာ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ ခဲ့တဲ့ မစၥတာ ကင္တားနားအေနနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ လက္ရွိ ရာထူးကေန အခု ေမလကုန္မွာ အနားယူ ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုလသမဂၢရဲ႕ လုပ္ထုံး လုပ္နည္း အရ သူ႔အေနနဲ႔ ဒီရာထူး အတြက္ ေနာက္ထပ္ သက္တမ္း ထပ္တုိးခြင့္ မရွိေတာ့ ပါဘူး။
သူ႔ရဲ႕ ၆ ႏွစ္တာ သက္တမ္း အတြင္း သူ႔အေနနဲ႔ ေနာင္တရ စရာျဖစ္ေစမယ့္ လုပ္ရပ္ေတြ ရွိခဲ့သလား ဆုိတာ အပါအ၀င္ သူ႔အျမင္၊ အေတြ႔အႀကံဳေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ေမးၾကည့္တဲ့ အခါမွာေတာ့ -
“ေနာင္တ ရစရာ မရွိပါဘူးလုိ႔ ဘယ္သူက ေျပာႏုိင္ မလဲဗ်ာ။ ရွိတာေပါ့။ ဒီအလုပ္ဟာ အင္မတန္ ခက္ခဲ့တဲ့ အလုပ္ တခုပါ။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာ အတြင္းမွာ ရွိေနၾကတဲ့ သူေတြေၾကာင့္ က်ေနာ္ အၿမဲတမ္း အားတက္ ရပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းတယ္၊ ခ်စ္ခင္ဖြယ္ ေကာင္းတယ္၊ အင္မတန္ စိတ္ရႈပ္စရာ ေကာင္းတဲ့ ရခုိင္ျပည္နယ္ကုိ သြားတဲ့ ကာလေတြ မွာလည္း က်ေနာ့္အေပၚ စာနာ နားလည္ ၾကပါတယ္။ ၿခံဳေျပာ ရရင္ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ သားေတြ အေနနဲ႔ အခုေပၚလာတဲ့ အခြင့္ အေရးကုိ ေကာင္းမြန္စြာ အသုံးခ် သင့္တယ္လုိ႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။”
မစၥတာ ကင္တားနား ေနရာမွာ အစာထုိး တာ၀န္ယူမယ့္ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္ အေရး အထူး ကုိယ္စားလွယ္ ကေတာ့ ေတာင္ကုိရီးယား ႏုိင္ငံသူ Yanghee Lee ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ရာထူးကုိ ဆက္ခံမယ့္ လူသစ္အေပၚ ဘာလုပ္သင့္တယ္ မလုပ္သင့္ဘူးလုိ႔ သူ႔အေနနဲ႔ မေျပာလုိ ေပမယ့္ သူ႔အေတြ႔ အႀကံဳေတြကုိ အခုလုိ ရွင္းျပပါတယ္။
“က်ေနာ့္ အေတြ႔အႀကံဳ အရ ကေတာ့ ဒီလုိ အလုပ္မ်ဳိး လုပ္မယ္ ဆုိရင္ ေဆြးေႏြး ညႇိႏႈိင္း လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ကုိယ့္နဲ႔ အလုပ္လုပ္ ၾကမယ့္ သူေတြနဲ႔ ယုံၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ အဲဒီ အထဲမွာ အာဏာပုိင္ေတြ၊ လူထု အေျချပဳ အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ မီဒီယာ အဖြဲ႔အစည္းေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။
ကုိယ္ဘက္က လုိလုိလားလား တက္တက္ႂကြႂကြ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔လည္း လုိပါတယ္။ ေနာက္တခုက လူ႔အခြင့္အေရး အေျခ အေၾကာင္းကုိ အၿမဲတမ္း - အၿမဲတမ္း ေျပာၾကား ေနဖုိ႔ လုိပါတယ္။ အဲဒါဟာ က်ေနာ့္ တာ၀န္ပါပဲ။ က်ေနာ္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ ခဲ့တဲ့ ၆ ႏွစ္တာ ကာလ အတြင္း မွာလည္း လူ႔အခြင့္ အေၾကာင္း အၿမဲတမ္း ေျပာဆုိ ေနခဲ့ပါတယ္။”
သူ႔အေနနဲ႔ ကုလသမဂၢ ကုိယ္စားလွယ္ အျဖစ္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ျခင္း မရွိေတာ့ ေပမယ့္လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြက္ ၆ ႏွစ္တာ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ ခဲ့တဲ့ အေတြ႔အႀကံဳနဲ႔ သံေယာဇဥ္ ရွိေနတာေၾကာင့္ ျမန္မာ့ အေရးကုိ အၿမဲတမ္း နားစြင့္ အားေပး ေနမယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
အခုလကုန္မွာ ရာထူးက အနားမယူခင္ ေနာက္ဆုံး အစီရင္ခံစာ တေစာင္ ထုတ္ႏုိင္ေရး အတြက္ အခုခ်ိန္မွာ ျပင္ဆင္ ေနတယ္လုိ႔ မစၥတာ ကင္တားနားက ေျပာပါတယ္။